SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 45
Baixar para ler offline
In
De daktuin van de
toekomst
speelt de bodem een
hoofdrol
Pius Floris.
directeur Plant Health Care.
Plant Health Care.
Omgevingsbewust bedrijf,
gespecialiseerd in natuurlijke
oplossingen voor hedendaagse
tuin(bouw)problemen.
Al in 2009 verkozen tot de top 20 meest duurzame bedrijven ter wereld.

2
Lone cypress Californië
Planten eten steen! (indirect)
verlaten huisje 4 uur noord van Oslo (N)
Kunstmest is een gigantisch mondiaal probleem
De mensheid heeft altijd meststoffen gebruikt. Van Guano tot
Steenmeel.
Kunstmest heeft bij gebrek aan kennis van de bodem
een enorme bijdrage geleverd aan de mondiale voedselproductie

De explosieve groei van de wereldbevolking sinds de “zestiger jaren”
is toe te schrijven aan de opkomst van de “moderne”
landbouw met kunstmest.
Maar is ook de basis van het gebruik van
chemische bestrijdingsmiddelen. De oorzaak van erosie en van een
overweldigende CO2 uitstoot.
En het enorme verlies aan voedselkwaliteit.
Met kunstmest en bestrijdingsmiddelen kan elke Green wel groen zijn
maar kost een fortuin in onderhoud en is zeer milieuschadelijk

US fertilizer industry was about 40 GJ/t (11110 Kwh/t). (Source: The Fertilizer Institute
(TFI), USA. Averages are weighted by plant size. Figures converted from short ton basis to

metric).

= 11000 watt per kilo stikstof.
Erosie en verwering van rotsgesteente
zorgt voor aanvoer van mineralen.
In gesteenten van diverse soorten
komen meer dan 90 mineralen voor.
Het is ruimschoots aangetoond dat wij de bodem mineralen ontnemen
en beperkt aanvullen. (we nemen meer dan we geven)

13
De eerste effecten van kunstmest was zo
spectaculair dat niemand meer zonder deze
makkelijke meststof wilde werken.

Dit vond allemaal plaats in een periode waarin de bodem nog voldoende buffercapaciteit had.
Nu, na 100 jaar kunstmestgebruik is de buffercapaciteit uit de grond verdwenen.
Waarom deze informatie?
Productie van Kunstmest kost gemiddeld
per kilo zuivere stikstof 69 megajoule energie. (2m3 aardgas)
De productie van kunstmest is mondiaal
verantwoordelijk voor ruim 10% van de CO2 uitstoot

De bodem is de beste co2 binder in de wereld.
Door het huidige gebruik van kunstmest wordt de CO2 niet meer
gebonden in de bodem, verliest de bodem organisch materiaal en is
de mondiale uitstoot van CO2 voor ruim 30% toe te schrijven aan
kunstmest
stellingen:
Er is geen enkele rechtvaardiging voor
het gebruik van kunstmest in
tuinen, parken, daktuinen,
sportvelden of openbaar groen.
Als er geen bestrijdingsmiddelen zouden bestaan
zou niemand meer kunstmest gebruiken.
De bodem moet aan drie minimumfactoren voldoen
Fysische eisen
De bodem lééft.
In de bodem onder elke plant hoort
een minimum aan levensvormen.

In elk geval moet elke bodem voldoen
aan de biologische, chemische en
fysische basiseisen die elke plant stelt.

Chemische eisen Biologische eisen
Wortels zijn de “Vergeten helft”
van bomen en planten
Verdeling van het leven op en in de aarde
(Zoog)dieren 12,5%

Planten 12,5%
Ééncelligen of
Bacteriën 50%
Schimmels
12,5%

Plankton, algen en
wieren 12,5%
19
Huishoudboekje planten in suikers
fotosynthese (koolstof) productie
= voedselproductie

35%Dagelijkse kosten

30% Spaarrekening

-eten, huur, energierekening

- noodgevallen, verzekering en
pensioen.

Groei, ademhaling,
secundaire metabolismen
(SAR) en klein onderhoud

opgeslagen zetmeel, lipiden
en noodgevallen!

35% Belasting
-scholing,politie,brandweer etc.

kosten voor symbionten
(schimmels en Bacteriën)
“Van alle bekende
(schimmel)ziekten op planten is
geen enkele de oorzaak”
Prof. Dr. Justus Von Liebig

circa 1853

“Plantenziekten zijn het gevolg
van problemen in de bodem”

21
Wortelexudaten

De fijne opnamewortels geven ruim 35% van de
bladsuikers uit de plant aan de grond om
bacteriën te voeden in de drie weken die deze
fijne wortels groeien.
22
Rhizosfeer
Wortelhaartop

Bron: gsf
Bacteriën
rond de
wortels
zorgen voor
bescherming
en opname
van mineralen

20 µm

Blauw: alle bacteriën (DNA)
Groen: nuttige bacteriën (rRNA)

23
Er staat:
A BIRD IN THE THE BUSH
Ectomycorrhiza op Pinus
foto: D.J. Read
©Plant Health Care Inc.

Foto: Read USA
Wortels en de bijbehorende
symbionten, waaronder
mycorrhiza’s zijn voor hun
groei en voortbestaan
afhankelijk van de
koolhydraten die via de
bast vanuit de kruin worden
aangevoerd.

De hyphen of schimmeldraden
zorgen voor de feitelijke opname
van mineralen
Courtesy José Oswaldo Siqueira, Ph.D., UFLA, Lavras, Brazil

26
0,6 mm.

Verse Mycorrhizasporen

27
Mycorrhizaspore na grondbewerking

0,6 mm.

28
Opnamezone
Beperkt tot maximaal 2 mm. buiten de opnamewortels
Opnamewortels nemen op enig moment in de groei
NOOIT meer dan 4-7% van het bodemvolume in beslag

29
Opnamezone
Buiten de opnamezone zijn water en
mineralen niet beschikbaar
N
WATER

P

WATER

K

N
N

WATER

WATER

P

K
P
30
De aanleg van een
mycorrhizasysteem aan de
wortels
Schematische weergave van sterk uitgebreide
opnamecapaciteit

31
•
•
•
•

De aanleg van een
mycorrhizasysteem aan de
wortels

Gemideld meer dan 700% meer opnamecapaciteit
Optimale mineralenopname
Hoge mate van ziektebestendigheid
Bevorderd de groei, aanslag en levenslange betere groeiomstandigheden

N
WATER

P

WATER

K

N
N

WATER

WATER

P

K
P
32
Opbouw van een vruchtbaar
bodemleven door Bacteriën
Onvoldoende voor opbouw
vruchtbaar bodemleven

Dit is Biofertiliteit!!

RHIZOSFEER

MYCORRHIZOSFEER

33
Glomaline

Grond deeltjes

Gedraagt zich als een “superlijm” voor de grond
Belangrijkste component voor goede aggregaatvorming

(USDA – ARS)
Schimmelgroei in nematode
Nematode etende nematode

Nematoden verstrikt in schimmeldraden
35

Onder de grond is elke vorm van organische stof voedsel voor een organisme
36
Mycorrhiza’s rondom fijne opnamewortels voorkomen aantasting
door nematoden.
Nematode gewurgd door schimmeldraad
40
41
8 jaar na inzaai.

Proefveld
Kopermijn Utah Plant Health Care Reclamation

proefopzet

Zaaimachine

42
Daktuin van de toekomst   de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health care
Daktuin van de toekomst   de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health care
Daktuin van de toekomst   de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health care

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Daktuin van de toekomst de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health care

Voor iedereen die geïnteresseerd is in een goede gezondheid
Voor iedereen die geïnteresseerd is in een goede gezondheidVoor iedereen die geïnteresseerd is in een goede gezondheid
Voor iedereen die geïnteresseerd is in een goede gezondheid
WinWinCompany
 
Campagne_Green_Lifestyle
Campagne_Green_LifestyleCampagne_Green_Lifestyle
Campagne_Green_Lifestyle
Anke Baeten
 

Semelhante a Daktuin van de toekomst de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health care (12)

Mythsandfacts
MythsandfactsMythsandfacts
Mythsandfacts
 
KWESTIE VAN UNIVERSELE OVERLEVING
KWESTIE VAN UNIVERSELE OVERLEVINGKWESTIE VAN UNIVERSELE OVERLEVING
KWESTIE VAN UNIVERSELE OVERLEVING
 
Landbouw op een kruispunt_de rol van de stad
Landbouw op een kruispunt_de rol van de stadLandbouw op een kruispunt_de rol van de stad
Landbouw op een kruispunt_de rol van de stad
 
Bijensterfte Voordracht LNV 30 10 2009
Bijensterfte Voordracht LNV 30 10 2009Bijensterfte Voordracht LNV 30 10 2009
Bijensterfte Voordracht LNV 30 10 2009
 
10 Duurzame Ontwikkeling Door Rj
10 Duurzame Ontwikkeling Door Rj10 Duurzame Ontwikkeling Door Rj
10 Duurzame Ontwikkeling Door Rj
 
Duurzaamheid & Voeding (Tobias Lenaert)
Duurzaamheid & Voeding (Tobias Lenaert)Duurzaamheid & Voeding (Tobias Lenaert)
Duurzaamheid & Voeding (Tobias Lenaert)
 
Btc cyclus 26 oktober 2013: landbouw, voeding & globalisering
Btc cyclus 26 oktober 2013: landbouw, voeding & globaliseringBtc cyclus 26 oktober 2013: landbouw, voeding & globalisering
Btc cyclus 26 oktober 2013: landbouw, voeding & globalisering
 
Voedselcrisis: Globale problematiek
Voedselcrisis: Globale problematiekVoedselcrisis: Globale problematiek
Voedselcrisis: Globale problematiek
 
Presentatie 15 september vroone
Presentatie 15 september vroonePresentatie 15 september vroone
Presentatie 15 september vroone
 
Voor iedereen die geïnteresseerd is in een goede gezondheid
Voor iedereen die geïnteresseerd is in een goede gezondheidVoor iedereen die geïnteresseerd is in een goede gezondheid
Voor iedereen die geïnteresseerd is in een goede gezondheid
 
TransLab Kampus 13: Over voeding
TransLab Kampus 13: Over voedingTransLab Kampus 13: Over voeding
TransLab Kampus 13: Over voeding
 
Campagne_Green_Lifestyle
Campagne_Green_LifestyleCampagne_Green_Lifestyle
Campagne_Green_Lifestyle
 

Mais de Geert Elemans

2014 evaluatierapport analyse effectiviteit van het akkervogelbeheer in provi...
2014 evaluatierapport analyse effectiviteit van het akkervogelbeheer in provi...2014 evaluatierapport analyse effectiviteit van het akkervogelbeheer in provi...
2014 evaluatierapport analyse effectiviteit van het akkervogelbeheer in provi...
Geert Elemans
 
Groen Blauw Zaaikaart en Zaadmengsels
Groen Blauw Zaaikaart en ZaadmengselsGroen Blauw Zaaikaart en Zaadmengsels
Groen Blauw Zaaikaart en Zaadmengsels
Geert Elemans
 
Persbericht klaproos programma 14 mei 2014
Persbericht klaproos programma 14 mei 2014Persbericht klaproos programma 14 mei 2014
Persbericht klaproos programma 14 mei 2014
Geert Elemans
 
Water management in the Netherlands
Water management in the NetherlandsWater management in the Netherlands
Water management in the Netherlands
Geert Elemans
 
Groeten uit Arnhem - State of the Art 2014
Groeten uit Arnhem  - State of the Art 2014Groeten uit Arnhem  - State of the Art 2014
Groeten uit Arnhem - State of the Art 2014
Geert Elemans
 
NL Metro 24 jan 2014 holland Market Garden Polen Arnhem
NL Metro 24 jan 2014 holland Market Garden Polen ArnhemNL Metro 24 jan 2014 holland Market Garden Polen Arnhem
NL Metro 24 jan 2014 holland Market Garden Polen Arnhem
Geert Elemans
 
Uiterwaarden Park Arnhem - gebiedsvisie Stadsblokken Meinerswijk, d.d. 12-2011
Uiterwaarden Park Arnhem - gebiedsvisie Stadsblokken Meinerswijk, d.d. 12-2011Uiterwaarden Park Arnhem - gebiedsvisie Stadsblokken Meinerswijk, d.d. 12-2011
Uiterwaarden Park Arnhem - gebiedsvisie Stadsblokken Meinerswijk, d.d. 12-2011
Geert Elemans
 
Energie made in [ Arnhem ] 2014 samen werken werkt.
Energie made in [ Arnhem ] 2014 samen werken werkt.Energie made in [ Arnhem ] 2014 samen werken werkt.
Energie made in [ Arnhem ] 2014 samen werken werkt.
Geert Elemans
 

Mais de Geert Elemans (20)

Lentmark toren_Waalsprong_Nijmegen
Lentmark toren_Waalsprong_NijmegenLentmark toren_Waalsprong_Nijmegen
Lentmark toren_Waalsprong_Nijmegen
 
Natuur en gezondheid
Natuur en gezondheidNatuur en gezondheid
Natuur en gezondheid
 
Innovatie in klimaatadaptatie
Innovatie in klimaatadaptatieInnovatie in klimaatadaptatie
Innovatie in klimaatadaptatie
 
Forward to Basics by Willem Jan Snel - Mecanoo
Forward to Basics by Willem Jan Snel - MecanooForward to Basics by Willem Jan Snel - Mecanoo
Forward to Basics by Willem Jan Snel - Mecanoo
 
The dutch and their bikes
The dutch and their bikesThe dutch and their bikes
The dutch and their bikes
 
2014 evaluatierapport analyse effectiviteit van het akkervogelbeheer in provi...
2014 evaluatierapport analyse effectiviteit van het akkervogelbeheer in provi...2014 evaluatierapport analyse effectiviteit van het akkervogelbeheer in provi...
2014 evaluatierapport analyse effectiviteit van het akkervogelbeheer in provi...
 
Folder akkerranden in Groesbeek
Folder akkerranden in GroesbeekFolder akkerranden in Groesbeek
Folder akkerranden in Groesbeek
 
Groen Blauw Zaaikaart en Zaadmengsels
Groen Blauw Zaaikaart en ZaadmengselsGroen Blauw Zaaikaart en Zaadmengsels
Groen Blauw Zaaikaart en Zaadmengsels
 
70e Verjaardag Landing en Slag om Normandie
70e Verjaardag Landing en Slag om Normandie70e Verjaardag Landing en Slag om Normandie
70e Verjaardag Landing en Slag om Normandie
 
Persbericht klaproos programma 14 mei 2014
Persbericht klaproos programma 14 mei 2014Persbericht klaproos programma 14 mei 2014
Persbericht klaproos programma 14 mei 2014
 
Natuurlijk verder - Rijksnatuurvisie 2014
Natuurlijk verder - Rijksnatuurvisie 2014Natuurlijk verder - Rijksnatuurvisie 2014
Natuurlijk verder - Rijksnatuurvisie 2014
 
Water management in the Netherlands
Water management in the NetherlandsWater management in the Netherlands
Water management in the Netherlands
 
Groeten uit Arnhem - State of the Art 2014
Groeten uit Arnhem  - State of the Art 2014Groeten uit Arnhem  - State of the Art 2014
Groeten uit Arnhem - State of the Art 2014
 
NL Metro 24 jan 2014 holland Market Garden Polen Arnhem
NL Metro 24 jan 2014 holland Market Garden Polen ArnhemNL Metro 24 jan 2014 holland Market Garden Polen Arnhem
NL Metro 24 jan 2014 holland Market Garden Polen Arnhem
 
Uiterwaarden Park Arnhem - gebiedsvisie Stadsblokken Meinerswijk, d.d. 12-2011
Uiterwaarden Park Arnhem - gebiedsvisie Stadsblokken Meinerswijk, d.d. 12-2011Uiterwaarden Park Arnhem - gebiedsvisie Stadsblokken Meinerswijk, d.d. 12-2011
Uiterwaarden Park Arnhem - gebiedsvisie Stadsblokken Meinerswijk, d.d. 12-2011
 
Uiterwaarden Park Arnhem - artist impression 2014
Uiterwaarden Park Arnhem - artist impression 2014Uiterwaarden Park Arnhem - artist impression 2014
Uiterwaarden Park Arnhem - artist impression 2014
 
Energie made in [ Arnhem ] 2014 samen werken werkt.
Energie made in [ Arnhem ] 2014 samen werken werkt.Energie made in [ Arnhem ] 2014 samen werken werkt.
Energie made in [ Arnhem ] 2014 samen werken werkt.
 
Vasim haalbaarheidsonderzoek 2013 Gemeente Nijmegen / BOEI
Vasim haalbaarheidsonderzoek 2013 Gemeente Nijmegen / BOEIVasim haalbaarheidsonderzoek 2013 Gemeente Nijmegen / BOEI
Vasim haalbaarheidsonderzoek 2013 Gemeente Nijmegen / BOEI
 
Vasim Haalbaarheidsonderzoek 2013 bijlage 3 BBA Bouwhistorie NYMA
Vasim Haalbaarheidsonderzoek 2013 bijlage 3 BBA  Bouwhistorie NYMAVasim Haalbaarheidsonderzoek 2013 bijlage 3 BBA  Bouwhistorie NYMA
Vasim Haalbaarheidsonderzoek 2013 bijlage 3 BBA Bouwhistorie NYMA
 
Research Vasim Heritage - Boudewijn Wijnacker Radboud University Nijmegen 2011
Research Vasim Heritage - Boudewijn Wijnacker Radboud University Nijmegen 2011Research Vasim Heritage - Boudewijn Wijnacker Radboud University Nijmegen 2011
Research Vasim Heritage - Boudewijn Wijnacker Radboud University Nijmegen 2011
 

Daktuin van de toekomst de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health care

  • 1. In De daktuin van de toekomst speelt de bodem een hoofdrol Pius Floris. directeur Plant Health Care.
  • 2. Plant Health Care. Omgevingsbewust bedrijf, gespecialiseerd in natuurlijke oplossingen voor hedendaagse tuin(bouw)problemen. Al in 2009 verkozen tot de top 20 meest duurzame bedrijven ter wereld. 2
  • 4. Planten eten steen! (indirect)
  • 5. verlaten huisje 4 uur noord van Oslo (N)
  • 6. Kunstmest is een gigantisch mondiaal probleem De mensheid heeft altijd meststoffen gebruikt. Van Guano tot Steenmeel. Kunstmest heeft bij gebrek aan kennis van de bodem een enorme bijdrage geleverd aan de mondiale voedselproductie De explosieve groei van de wereldbevolking sinds de “zestiger jaren” is toe te schrijven aan de opkomst van de “moderne” landbouw met kunstmest. Maar is ook de basis van het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. De oorzaak van erosie en van een overweldigende CO2 uitstoot. En het enorme verlies aan voedselkwaliteit.
  • 7. Met kunstmest en bestrijdingsmiddelen kan elke Green wel groen zijn maar kost een fortuin in onderhoud en is zeer milieuschadelijk US fertilizer industry was about 40 GJ/t (11110 Kwh/t). (Source: The Fertilizer Institute (TFI), USA. Averages are weighted by plant size. Figures converted from short ton basis to metric). = 11000 watt per kilo stikstof.
  • 8.
  • 9.
  • 10.
  • 11.
  • 12. Erosie en verwering van rotsgesteente zorgt voor aanvoer van mineralen. In gesteenten van diverse soorten komen meer dan 90 mineralen voor.
  • 13. Het is ruimschoots aangetoond dat wij de bodem mineralen ontnemen en beperkt aanvullen. (we nemen meer dan we geven) 13
  • 14. De eerste effecten van kunstmest was zo spectaculair dat niemand meer zonder deze makkelijke meststof wilde werken. Dit vond allemaal plaats in een periode waarin de bodem nog voldoende buffercapaciteit had. Nu, na 100 jaar kunstmestgebruik is de buffercapaciteit uit de grond verdwenen.
  • 15. Waarom deze informatie? Productie van Kunstmest kost gemiddeld per kilo zuivere stikstof 69 megajoule energie. (2m3 aardgas) De productie van kunstmest is mondiaal verantwoordelijk voor ruim 10% van de CO2 uitstoot De bodem is de beste co2 binder in de wereld. Door het huidige gebruik van kunstmest wordt de CO2 niet meer gebonden in de bodem, verliest de bodem organisch materiaal en is de mondiale uitstoot van CO2 voor ruim 30% toe te schrijven aan kunstmest
  • 16. stellingen: Er is geen enkele rechtvaardiging voor het gebruik van kunstmest in tuinen, parken, daktuinen, sportvelden of openbaar groen. Als er geen bestrijdingsmiddelen zouden bestaan zou niemand meer kunstmest gebruiken.
  • 17. De bodem moet aan drie minimumfactoren voldoen Fysische eisen De bodem lééft. In de bodem onder elke plant hoort een minimum aan levensvormen. In elk geval moet elke bodem voldoen aan de biologische, chemische en fysische basiseisen die elke plant stelt. Chemische eisen Biologische eisen
  • 18. Wortels zijn de “Vergeten helft” van bomen en planten
  • 19. Verdeling van het leven op en in de aarde (Zoog)dieren 12,5% Planten 12,5% Ééncelligen of Bacteriën 50% Schimmels 12,5% Plankton, algen en wieren 12,5% 19
  • 20. Huishoudboekje planten in suikers fotosynthese (koolstof) productie = voedselproductie 35%Dagelijkse kosten 30% Spaarrekening -eten, huur, energierekening - noodgevallen, verzekering en pensioen. Groei, ademhaling, secundaire metabolismen (SAR) en klein onderhoud opgeslagen zetmeel, lipiden en noodgevallen! 35% Belasting -scholing,politie,brandweer etc. kosten voor symbionten (schimmels en Bacteriën)
  • 21. “Van alle bekende (schimmel)ziekten op planten is geen enkele de oorzaak” Prof. Dr. Justus Von Liebig circa 1853 “Plantenziekten zijn het gevolg van problemen in de bodem” 21
  • 22. Wortelexudaten De fijne opnamewortels geven ruim 35% van de bladsuikers uit de plant aan de grond om bacteriën te voeden in de drie weken die deze fijne wortels groeien. 22
  • 23. Rhizosfeer Wortelhaartop Bron: gsf Bacteriën rond de wortels zorgen voor bescherming en opname van mineralen 20 µm Blauw: alle bacteriën (DNA) Groen: nuttige bacteriën (rRNA) 23
  • 24. Er staat: A BIRD IN THE THE BUSH
  • 25. Ectomycorrhiza op Pinus foto: D.J. Read ©Plant Health Care Inc. Foto: Read USA Wortels en de bijbehorende symbionten, waaronder mycorrhiza’s zijn voor hun groei en voortbestaan afhankelijk van de koolhydraten die via de bast vanuit de kruin worden aangevoerd. De hyphen of schimmeldraden zorgen voor de feitelijke opname van mineralen
  • 26. Courtesy José Oswaldo Siqueira, Ph.D., UFLA, Lavras, Brazil 26
  • 29. Opnamezone Beperkt tot maximaal 2 mm. buiten de opnamewortels Opnamewortels nemen op enig moment in de groei NOOIT meer dan 4-7% van het bodemvolume in beslag 29
  • 30. Opnamezone Buiten de opnamezone zijn water en mineralen niet beschikbaar N WATER P WATER K N N WATER WATER P K P 30
  • 31. De aanleg van een mycorrhizasysteem aan de wortels Schematische weergave van sterk uitgebreide opnamecapaciteit 31
  • 32. • • • • De aanleg van een mycorrhizasysteem aan de wortels Gemideld meer dan 700% meer opnamecapaciteit Optimale mineralenopname Hoge mate van ziektebestendigheid Bevorderd de groei, aanslag en levenslange betere groeiomstandigheden N WATER P WATER K N N WATER WATER P K P 32
  • 33. Opbouw van een vruchtbaar bodemleven door Bacteriën Onvoldoende voor opbouw vruchtbaar bodemleven Dit is Biofertiliteit!! RHIZOSFEER MYCORRHIZOSFEER 33
  • 34. Glomaline Grond deeltjes Gedraagt zich als een “superlijm” voor de grond Belangrijkste component voor goede aggregaatvorming (USDA – ARS)
  • 35. Schimmelgroei in nematode Nematode etende nematode Nematoden verstrikt in schimmeldraden 35 Onder de grond is elke vorm van organische stof voedsel voor een organisme
  • 36. 36
  • 37. Mycorrhiza’s rondom fijne opnamewortels voorkomen aantasting door nematoden.
  • 38.
  • 39. Nematode gewurgd door schimmeldraad
  • 40. 40
  • 41. 41
  • 42. 8 jaar na inzaai. Proefveld Kopermijn Utah Plant Health Care Reclamation proefopzet Zaaimachine 42