1. ბიზნეს-გარემოს
მდგომარეობა და
სრულყოფის
კონცეფცია
ძირითადი მიმართულებები
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

2. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.1. პრობლემების არასრული ჩამონათვალი
მშპ-ს ზრდაში მნიშვნელოვანი წილი სახელმწიფო სექტორს უჭირავს და
1 წახალისებულია უცხოური კრედიტებით.
რეალური სექტორის (სოფლის მეურნეობა, მრეწველობა, მშენებლობა) წილი
2 მშპ-ში სტაბილურად მცირდება.
კერძო სექტორის მიერ ფორმირებული კაპიტალის წილი მშპ–თან მიმართებაში
3 ბოლო წლებში მნიშვნელოვნად შემცირდა.
ბიზნეს-სექტორის ბრუნვა და გამოშვების მოცულობა 2007 წლიდან რეალურ
4 გამოხატულებაში ეცემა.
მცირე და საშუალო ბიზნესის წილი (გამოშვება, ბრუნვა) ეკონომიკაში ძალიან
5 მცირეა.
მიუხედავად ნომინალური მშპ-ს ზრდისა, დასაქმების მიაჩვენებლები ქვეყანაში
6 უცვლელია.
საბანკო კრედიტების ხელმისაწვდომობის პრობლემები აფერხებს ბიზნესის
7 განვითარებას.
გადასახადების ადმინისტრირების და გაკოტრების სისტემის პრობლემები
8 აუარესებს საინვესტიციო გარემოს.
საკუთრების უფლების დაცვის და სასამართლო სისტემის პრობლემები
9 მნიშვნელოვნად აუარესებს ბიზნეს-გარემოს.
YOUR LOGO
თავისუფალი ვაჭრობა და კონკურენცია ქვეყანაში იგნორირებულია, ბაზარზე
10 Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein
არსებობს მონოპოლიები და ოლიგოპოლიები.

3. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.2. რეალური სექტორის მდგომარეობა
რეალური სექტორის (სოფლის მეურნეობა , მრეწველობა , მშენებლობა )
დინამიკა და მისი წილი მშპ -ში
წყარო: საქსტატი, www.geostat.ge YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

4. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.3. ბიზნეს-სექტორის ბრუნვა და გამოშვება
ბიზნეს-სექტორის რეალური ბრუნვა და გამოშვებული პროდუქციის
მოცულობა (დეფლატორით კორექტირებული).
წყარო: საქსტატი, www.geostat.ge YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

5. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.4. კერძო სექტორის მიერ ფორმირებული
კაპიტალი/მშპ და დღ
კერძო სექტორის მიერ ფორმირებული კაპიტალის წილი მშპ –თან
მიმართებაში და შექმნილი დამატებული ღირებულება (დეფლატორით
კორექტირებული )
წყარო: საქსტატი, www.geostat.ge YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

6. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.5. დასაქმების მაჩვენებლები ბიზნეს-სექტორში
მშპ-ს ზრდა და ბიზნეს-სექტორში დასაქმებულთა რაოდენობა (მცირე, საშუალო და
მსხვილი ბიზნესი)
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein
წყარო: საქსტატი, www.geostat.ge

7. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.6. მცირე და საშუალო ბიზნესის განვითარების
დაბალი დონე
მცირე და საშუალობი ბიზნესის ბრუნვის და წარმოებული პროდუქციის
მოცულობა, ასევე დასაქმებულთა რაოდენობა, 2010 წ.
წყარო: საქსტატი, www.geostat.ge
მაგალითისათვის, ევროკავშირის ქვეყნებში (EU 27) მცირე და საშუალო საწარმოთა
ბრუნვა 2010 წელს მთლიანი ბრუნვის 58%-ს შეადგენდა, ხოლო გამოშვებული პროდუქცია -
59%-ს. მცირე და საშუალო საწარმოებში დასაქმებულია მთლიანად ბიზნესში
YOUR LOGO
დასაქმებულთა 67%. Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

8. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.7. მცირე და საშუალო ბიზნესის მაჩვენებლები
ევროკავშირში
წყარო: ევროსტატი, www.eurostat.com YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

9. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.8. საკუთრების უფლების დაცვის პრობლემები
საქართველო 142 ქვეყანას შორის საკუთრების უფლების
დაცვის კუთხით 120-ე ადგილზეა.
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

10. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.9. საკუთრების უფლების დაცვის პრობლემები
Heritage Foundation-ის 2011 წლის ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსის მიხედვით,
საქართველო საკუთრების უფლების დაცვით დგას ისეთი ქვეყნების გვერდით (40 ქულა),
როგორიცაა ყაზახეთი, შრი-ლანკა, პაკისტანი, ნეპალი, კამბოჯა და ა.შ.
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

11. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.10. კრედიტებზე ხელმისაწვდომობის
პრობლემები
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

12. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.11. ფირმის გაკოტრების და დახურვის
პრობლემები
საქართველოში მწვავედ დგას ფირმის გაკოტრების და დახურვის
პრობლემები, ვინაიდან:
გაკოტრების და ფირმის დახურვის (ლიკვიდაციის) ვადა დაახლოებით 3.3 წელს
მოიცავს;
ოფიციალურად გადასახდელი სახელმწიფო ბაჟი 5,000 ლარს შეადგენს.
ინფორმაციისათვის, აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში გაკოტრების დასრულების
პერიოდი საშუალოდ 2.7 წელს მოიცავს, ხოლო OECD-ს ქვეყნებში - 1.7 წელს.
გაკოტრების დასრულების პერიოდი
აღმოსავლეთ
საქართველო OECD-ს ქვეყნები
ევროპის ქვეყნები
დრო/წლები 3.3 2.7 1.7
წყარო: Doing Business, 2011.
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

13. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.12. ყველაზე პრობლემატური ფაქტორები
ბიზნესში
ყველაზე პრობლემატური ფაქტორებს ბიზნესის წარმოებაში მკაფიოდ
აფიქსირებს ასევე მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმი.
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein
წყარო: The Global Competitiveness Report 2011-2012, World Economic Forum, www.weforum.org

14. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.13. საკვანძო კომპონენტებში არსებული
პრობლემები
“გლობალური კონკურენტუნარიანობის ანგარიშის” მიხედვით საქართველოს ამ საკვანძო კომპონენტების შესაბამის
ინდიკატორებაში (მაჩვენებელი წარმოადგენს ქვეყნის რეიტინგული ადგილი მსოფლიოში) აქვს არასახარბიელო მდგომარეობა
და ხშირად, ნეგატიური დინამიკა.
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
სასამართლოს დამოუკიდებლობა 94 110 112 112 117 104 91
კანონმდებლობის ეფექტურობა დავების 91 89 82
განხილვისთვის
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
საკუთრების უფლება 86 99 117 109 109 120 120
მცირე მეწილეების უფლებები 93 114 123 123 117 122 119
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
სახელმწიფო რეგულაციების გასაჩივრების 102 98 92
ეფექტიანობა
კონკურენცია ადგილობრივ ბაზარზე 91 92 115 114 115 124 128
ადგილობრივ ბაზარზე დომინირების 102 101 108 95 98 113 112
ხარისხი
ანტიმონოპოლიური რეგულირების 85 82 94 111 125 135 135
ეფექტურობა
106 107
ფინანსური სერვისების მრავალფეროვნება
ფინანსური სერვისების ხელმისაწვდომობა 108 96
ადგილობრივ ბაზარზე ფინანსირების 108 108 111 107 125 125 122
მოპოვების შესაძლებლობა
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
განათლების სისტემის ხარისხი 96 96 93 83 97 119 116
მენეჯმენტის სკოლების ხარისხი 104 103 114 110 106 116 115
ინოვაციის პოტენციალი 85 92 100 97 119 112 103
დაქირავების და დათხოვნის სიადვილე 24 14 14 5 7 9 10
მეცნიერების და ინჟინრების
ხელმისაწვდომობა 44 64 93 84 96 122 120
"ტვინების გადინება" 96 100 89 76 88 104 102
ფირმების ტექნოლოგიურობა Sie hier Ihre Fußzeile ein
103 107 109 108
YOUR LOGO
115 125 115
Geben

15. 2.1. არსებული პრობლემები და მათი სიღრმე
2.1.14. პრობლემებით გამოწვეული ინვესტიციების
სიმცირე
ბოლო წლებში მცირდება როგორც საქართველოში განხორციელებული
ინვესტიციების აბსოლუტური მოცულობა, ასევე ინვესტიციების წილი მშპ-
სთან მიმართებაში. ინვესტიციების მოცულობის შემცირება ძირითადად
ბიზნეს-გარემოში არსებული პრობლემებით არის გამოწვეული.
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein
წყარო: საქსტატი, www.geostat.ge

16. 2.2. მისაღწევი მიზნები და სამიზნე ინდიკატორები
2.2.1. ზოგადი მიზნები
ბიზნეს-გარემოს
გაჯანსაღება შემდეგი
საინვესტიციო კლიმატი მიზნების მიღწევით:
კანონმდებლობის •კანონმდებლობის დახვეწა და
ღია ფინანსური დახვეწა და კანონის უზენაესობის
ბიზნეს-გარემო: კანონის
ბაზრები და უზრუნველყოფა;
ხელმისაწვ- 1. პოლიტიკური და უზენაესობა
დომი საკანონმდებლო ჩარჩო; •პოლიტიკური სტაბილურობა;
კრედიტები
2. ადმინისტრაციული •სამუშაო ძალის განვითარება;
სტიმულირება;
ადმინისტრაცი •სამართლიანი და ეფექტური
სამართლიანი 3. მრავალმხრივი ული
რესურსების შრომის ბაზრის ფორმირება;
და ეფექტური საკომუნიკაციო ქსელი;
შრომის ბაზარი კვალიფიკაცია
4. სექტორული და •პროგნოზირებადი ეკონომიკის
სტიმულირება;
განვითარება ფორმირება;
5. ეროვნული, რეგიონული •ინფრასტრუტურის
და ადგილობრივი ეკონომიკური მოწესრიგება;
პოლიტიკური სტიმულირება. პროგნოზი-
სტაბილურობა რებადობა •ღია ფინანსური ბაზრების
ფორმირება და კრედიტების
ინფრასტრუქტურა ხელმისაწვდომობის ზრდა.
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

17. 2.2. მისაღწევი მიზნები და სამიზნე ინდიკატორები
2.2.3. კონკრეტული მიზნები და სამიზნე
ინდიკატორები
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

18. 2.3. არჩევნებამდე გასატარებელი ღონისძიებები
 ბიზნეს-გარემოს ზუსტი დიაგნოსტირება:
- მიზნისა და ამოცანების იდენტიფიცირება, მათი დეტალიზაცია;
- ძირითადი ბენეფიციარებისა და ჩართული მხარეების იდენტიფიცირება;
- შეზღუდვებისა და ბარიერების ანალიზი;
- სიმძლავრეების ანალიზი (იგულისხმება სახელმწიფო სიმძლავრეები, რომლებიც უნდა
დაიტვირთოს რეფორმის განხორციელების ეტაპზე);
- საბაზისო მონაცემების სრულფასოვანი აკუმულირება;
- ფონდების დაინტერესება და მოზიდვა.
 საკანონმდებლო ცვლილებათა პაკეტის მომზადება:
- კანონი „მეწარმეთა შესახებ“;
- საქართველოს საგადასახადო კოდექსი და კანონქვემდებარე აქტები;
- კანონმდებლობა გაკოტრების შესახებ.
 საინფორმაციო კამპანია:
- ბიზნეს-სექტორის და საზოგადოების ინფორმირება დაგეგმილი რეფორმების შესახებ;
- რეფორმების მნიშვნელობის ხაზგასმა საზოგადოებრივი კეთილდღეობის გაზრდის
თვალსაზრისით. YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

19. 2.4. პირველი რიგის (მოკლევადიანი) ამოცანები
1 ქმედითი საჯარო ინსტიტუტიების ფორმირების მოდელის მომზადება
2 შესაბამის საჯარო მოხელეთა ატესტაცია და ტრენინგი
საბაზრო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის და სახელმწიფო ინფორმაციის
3 გამჭვირვალობის უზრუნველყოფა
4 შრომის კანონმდებლობის ევროპულ კანონმდებლობასთან ჰარმონიზაცია
5 თავისუფალი ვაჭრობისა და კონკურენციის ხელშემწყობ ღონისძიებათა გატარება
6 ამოცანების მიმდინარეობის და შესრულების თაობაზე საინფორმაციო კამპანია
ბენეფიციართა უკუკავშირის საფუძველზე რეფორმების მიმდინარეობის
7 პროცედურების დახვეწა
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

20. 2.5. მეორე რიგის (საშუალოვადიანი) ამოცანები
1 გადასახადების ადმინისტრირების წესების გამარტივება
საპროცენტო განაკვეთების შემცირება და საბანკო კრედიტების ხელმისაწვდომობის
2 გაზრდა
3 ინვესტორთა სამართლებრივი დაცვის გარანტიების უზრუნველყოფა
4 კონკურენციის პოლიტიკის სრულყოფა
5 ქვეყანაში ბიზნეს-განათლების დონის გაზრდა
6 განხორციელებული რეფორმების ანგარიშგება 2016 წელს
7 რეფორმების ბიზნეს-გარემოზე გავლენის შეფასება
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein

21. გმადლობთ ყურადღებისათვის !
ელ -ფოსტა : davit.narmania@ciesr.org
ტელ .: (+995 32) 272 90 21
(+995 599) 11 66 33
YOUR LOGO
Geben Sie hier Ihre Fußzeile ein