1. ΨΤΧΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ΢

2. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ο όροσ επικοινωνία ορίηεται από:
 το μήνυμα (ανακοίνωςθ, πρόκεςθ, κρίςθ,
ερμθνεία, μθ λεκτικι ςυμπεριφορά κ.λπ.)
 τον αποςτολζα (πομπό, παραγωγό, υποβολζα
κ.λπ.), από τον οποίο ξεκινάει το μινυμα
 τον παραλήπτη (δζκτθ, ερμθνευτι, αναλυτι
κ.λπ.), ςτον οποίο καταλιγει το μινυμα

3. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
 Διαδικαςία ςυναλλαγισ για τθ δθμιουργία μθνυμάτων
 O πομπόσ μεταβιβάηει πλθροφορία (μινυμα) ςτο δζκτθ και
αυτόσ τθν αποκωδικοποιεί
 Η μεταβίβαςθ εμπεριζχει αλλθλεπίδραςθ
 Η πλθροφορία αποτελεί νόθμα, αλλά και επίδραςθ ςτθ
ςυμπεριφορά
 Η επικοινωνία είναι ενδοπροςωπικι και διαπροςωπικι

4. Στο παρακάτω κλειςτό ςχιμα, οι αλλθλεπιδράςεισ
δθμιουργοφν ζνα ςφςτθμα με πολλαπλζσ εναλλαγζσ
κζςεων:
Μήνυμα
Κατάςταςη
Αποςτολζασ Παραλήπτησ

5. ΑΞΙΩΜΑΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ΢ (PALO ALTO)
 Ανυπαρξία τθσ μθ επικοινωνίασ. Η επικοινωνία ταυτίηεται με τθ
ςυμπεριφορά και υπάρχει πάντοτε.
 Διακρίνεται από δφο επίπεδα, το περιεχόμενο μθνφματοσ και
τον οριςμό ςχζςθσ, τα οποία βρίςκονται ςε άμεςθ ςυςχζτιςθ.
Πςο λιγότερο ςαφισ είναι o οριςμόσ τθσ ςχζςθσ (πωσ
αντιλαμβάνεται το ζνα άτομο το άλλο), τόςο το περιεχόμενο
ενόσ μθνφματοσ χάνει τθν αυτοτζλειά του και εμπλζκεται
διαρκϊσ ςτθ διαςαφινιςθ του οριςμοφ τθσ ςχζςθσ των
επικοινωνοφντων.

6. ΑΞΙΩΜΑΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ΢ (΢ΤΝΕΧΕΙΑ)
 Εμπεριζχει ζνα τριαδικό ςχιμα αλλθλεπίδραςθσ, το οποίο είναι
κυκλικό. Δεν ανικει ςτο ςχιμα μονόδρομθσ κατεφκυνςθσ αίτιο -
αποτζλεςμα
 Χωρίηεται ςε δφο κατθγορίεσ: τθν ψθφιακι (λεκτικι) και τθν
αναλογικι (μθ λεκτικι). Η τελευταία είναι λιγότερο ςαφισ, διότι
εκφράηει ζννοιεσ όπωσ αντίκεςθ, χρονικι
διάκριςθ, υπόκεςθ, προχπόκεςθ
 Οργανϊνεται ςε πρότυπα ςυμπεριφοράσ και θ ςυμπεριφορά
κακορίηεται από κανόνεσ. Η μελζτθ αυτϊν των κανόνων
ονομάηεται «μετεπικοινωνία»

7. ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΕ΢ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ΢
Επικοινωνοφμε με ςκοπό να…
 καλφψουμε κάποιεσ ανάγκεσ
 ενιςχφςουμε και να διατθριςουμε τθν αίςκθςθ του εαυτοφ
 αναπτφξουμε ςχζςεισ
 ανταπεξζλκουμε ςτισ κοινωνικζσ μασ υποχρεϊςεισ
 ανταλλάξουμε πλθροφορίεσ
 επθρεάςουμε τουσ άλλουσ

8. ΢Ω΢ΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
 Γνώςη επικοινωνίασ και κατανόηςη καταςτάςεων
(γνωςιολογικζσ πτυχζσ)
 Ικανότητα αναγνώριςησ και επίτευξησ ςτόχων
 ΢φνολο ικανοτήτων ςυμπεριφοράσ
 Εντφπωςη που δημιουργείται για τον ομιλητή ςτα
άλλα άτομα

9. ΢ΣΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ΢
 Ρεριεχόμενο επικοινωνίασ
 Συμμετζχοντεσ
 Μθνφματα (που δόκθκαν)
 Δίοδοι Επικοινωνίασ
 Ραρουςία ι απουςία κορφβου
 Λεκτικζσ & μθ λεκτικζσ ανταποκρίςεισ

10. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ΢ (ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙ΢ΙΟ)
 Φυςικι οργάνωςθ: Ρεριλαμβάνει τθν τοποκεςία, το χρόνο, το
φωσ, τθ κερμοκραςία, τθν απόςταςθ ανάμεςα ςτουσ
επικοινωνοφντεσ, οποιαδιποτε ρφκμιςθ των κακιςμάτων και τθ
χρονικι ςτιγμι.
 Ιςτορικι άποψθ: Το ιςτορικό περιεχόμενο παράγεται τόςο από
τα γενικά ιςτορικά γεγονότα όςο και από το νόθμα που
δθμιουργείται από προθγοφμενεσ επικοινωνιακζσ διαδικαςίεσ.

11. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ΢ (΢ΤΝΕΧΕΙΑ)
 Ψυχολογικι άποψθ: Ο τρόποσ με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι
ίδιοι οι άνκρωποι τον εαυτό τουσ, αλλά και αυτοί με τουσ
οποίουσ επικοινωνοφν, επθρεάηει καταλυτικά τθ μεταξφ τουσ
επικοινωνία.
 Κουλτοφρα: Η κουλτοφρα ςυνιςτά ςφςτθμα γνϊςεων που
μοιράηεται από μια ςχετικά μεγάλθ ομάδα ατόμων και
περιλαμβάνει ζνα ςφςτθμα πιςτεφω, αξιϊν, ςυμβόλων και
ςυμπεριφορϊν.

12. ΢ΤΜΜΕΣΕΧΟΝΣΕ΢
 Κατά τθν επικοινωνιακι ςυναλλαγι ζχουν το ρόλο του
αποςτολζα και του παραλιπτθ αντίςτοιχα
 Αποςτολζασ: Σχθματίηει μθνφματα και προςπακεί να τα
μεταδϊςει μζςω λεκτικϊν και μθ ςυμβόλων
 Ραραλιπτθσ: Επεξεργάηεται/αποκωδικοποιεί τα μθνφματα και
αντιδρά ςε αυτά λεκτικά και μθ
 Τρεισ κφριεσ μεταβλθτζσ που επθρεάηουν τουσ ςυμμετζχοντεσ
είναι: θ ςχζςθ, το γζνοσ και θ κουλτοφρα

13.  Μθνφματα: Ρεριλαμβάνουν τα νοιματα, τα ςφμβολα, τθν κωδικοποίθςθ και
τθν αποκωδικοποίθςθ μθνυμάτων, κακϊσ και τθ μορφι και οργάνωςθ του
νοιματοσ
 Νοιματα: Οι ιδζεσ που υπάρχουν ςτο μυαλό κάκε ανκρϊπου
 Σφμβολα: λζξεισ, ιχοι, πράξεισ που μεταφζρουν νοιματα αντικακιςτϊντασ
αυτά που κζλουν να εκφράςουν οι άνκρωποι που τα χρθςιμοποιοφν
 Κωδικοποίθςθ: Η διαδικαςία μετατροπισ και οργάνωςθσ των ιδεϊν και των
ςυναιςκθμάτων ςε ςφμβολα
 Αποκωδικοποίθςθ: Η διαδικαςία μετατροπισ κωδικοποιθμζνων μθνυμάτων
ςε ιδζεσ και ςυναιςκιματα

14. ΔΙΟΔΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ΢
 Η πορεία που ακολουκεί ζνα μινυμα, κακϊσ και το μζςο που
χρθςιμοποιείται για τθ μεταφορά του
 Τα μθνφματα μεταδίδονται μζςω αιςκθτθρίων διόδων:
− Η άμεςθ (πρόςωπο με πρόςωπο) επικοινωνία ζχει δφο
βαςικζσ διόδουσ: τον ιχο (λεκτικά ςφμβολα) και το φωσ
(ςωματοκινθτικά ςτοιχεία)
− Είναι δυνατι θ επικοινωνία μζςω οποιαδιποτε άλλθσ
από τισ πζντε αιςκθτιριεσ διόδουσ

15. ΘΟΡΤΒΟ΢
Είναι εςωτερικό ι εξωτερικό ερζκιςμα για τουσ
μετζχοντεσ ςε μια επικοινωνιακι διαδικαςία, που
επθρεάηει τθν αμοιβαία κατανόθςθ του μθνφματοσ.
Μζροσ τθσ επίτευξθσ ςωςτισ επικοινωνίασ εξαρτάται
από τθν ικανότθτα αντιμετϊπιςθσ των εξωτερικϊν και
εςωτερικϊν εννοιολογικϊν κορφβων.
Κακζνασ από αυτοφσ ενδζχεται να αποτελζςει
εμπόδιο ςτισ αιςκθτιριεσ διόδουσ και να επζμβει ςτθ
διαδικαςία αποκωδικοποίθςθσ.

16.  Εξωτερικοί κόρυβοι: Οι εικόνεσ, οι ιχοι και άλλα
Ε
ερεκίςματα από το περιβάλλον, τα οποία
Ι
αποςποφν τθν προςοχι των ανκρϊπων από το
Δ
ςυγκεκριμζνο νόθμα Η
 Εςωτερικοί κόρυβοι: Οι ςκζψεισ και τα
Θ
ςυναιςκιματα που εμπλζκονται ςτθ διαδικαςία
Ο
τθσ επικοινωνίασ
Ρ
Τ
 Εννοιολογικοί κόρυβοι: Μθ ςκόπιμα νοιματα που
Β
επιτυγχάνονται μζςω ςυγκεκριμζνων λεκτικϊν
Ω
ςυμβόλων μποροφν να εμποδίςουν τθν ακρίβεια
Ν
τθσ αποκωδικοποίθςθσ ενόσ μθνφματοσ

17. ΑΝΑΣΡΟΦΟΔΟΣΗ΢Η
 Συνιςτά ζνα είδοσ λεκτικισ ι ςωματοκινθτικισ απάντθςθσ
του παραλιπτθ, κατά τθν προςπάκεια αποκωδικοποίθςθσ
του μθνφματοσ
 Ειδοποιεί τον αποςτολζα του μθνφματοσ κατά πόςο το
μινυμα ζχει λθφκεί
 Δικαιολογεί αιςκθτά τθ ςυναλλακτικι φφςθ τθσ επικοινωνίασ

18. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
 Διαπροςωπικι Επικοινωνία
 Ομαδικι Επικοινωνία
 Δθμόςια Ομιλία

19. ΔΙΑΠΡΟ΢ΩΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
 Ρεριλαμβάνει τθ ςυνδιαλλαγι - ςυηιτθςθ, δθλαδι τθν
προφορικι επικοινωνία με κάποιο άλλο άτομο ι με μία μικρι
και άτυπθ ομάδα ατόμων
 Σκοπόσ τθσ είναι να διαμορφϊςει, να διατθριςει ι να βελτιϊςει
τισ ςχζςεισ μεταξφ των ανκρϊπων
 Οι ςχζςεισ με τουσ άλλουσ επθρεάηονται από τθ χριςθ
ικανοτιτων που ςυνδζονται με τθ ςυηιτθςθ, π.χ. θ διαμόρφωςθ
μθνυμάτων, θ παρακολοφκθςθ και απάντθςθ, θ αντιμετϊπιςθ
τθσ ςφγκρουςθσ

20. ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ
 Μια ομάδα που αποτελείται από δφο ι περιςςότερα άτομα που
επικοινωνοφν μεταξφ τουσ δθμοςίωσ ι ιδιωτικά, με ςκοπό να επιλφςουν
κάποια προβλιματα ι να πάρουν κάποιεσ αποφάςεισ
 Στόχοσ των εργαςιακϊν ομάδων είναι θ επίτευξθ ομοφωνίασ που
αντιπροςωπεφει και διαμορφϊνεται από όλα τα μζλθ τθσ ομάδασ
 Ειςάγει παράγοντεσ που δε ςυναντϊνται ςτθ διαπροςωπικι
επικοινωνία: δομι μιασ ομάδασ, φπαρξθ εργαςιακϊν ρόλων και ρόλων
ςυντιρθςθσ, θγεςία και οργανωμζνεσ μζκοδοι για τθν επίλυςθ
προβλθμάτων και τθ λιψθ αποφάςεων

21. ΔΗΜΟ΢ΙΑ ΟΜΙΛΙΑ
 Ρεριλαμβάνει τθν προετοιμαςία και τθ μετάδοςθ κάποιων ςχετικά
τυπικϊν μθνυμάτων ςε δθμόςιο περιβάλλον
 Πλοι οι παράγοντεσ τθσ επικοινωνίασ είναι ζνασ προσ πολλοφσ, αλλά
με χριςθ διαφορετικι ςυγκριτικά με τισ άλλεσ δφο μορφζσ
επικοινωνίασ
 Ξεκάκαρο, ςκόπιμο είδοσ επικοινωνίασ, ςχεδιαςμζνο να πετφχει τουσ
ςτόχουσ κάποιου ςυγκεκριμζνου ςκοποφ
 Σθμαντικι για τθ διάδοςθ πλθροφοριϊν, αλλά και για τθ λειτουργία
τθσ ωσ καταλφτθσ ςτθν επίτευξθ αλλαγϊν

22. ΠΑΡΑΓΛΩ΢΢Α Η ΦΩΝΗΕΝΣΙΚΗ
 Αφορά ςτουσ μη λεκτικοφσ ήχουσ
 Αςχολείται με το πώσ θα ειπωθεί κάτι, όχι με το τί

23. ΚΤΡΙΕ΢ ΚΑΣΗΓΟΡΙΕ΢ ΠΑΡΑΓΛΩ΢΢Α΢
 Λεκτικά χαρακτθριςτικά: τόνοσ, ζνταςθ, ρυκμόσ, ποιότθτα
 Λεκτικζσ παρεμβάςεισ:
− Ήχοι που διακόπτουν ι παρειςδφουν ςτθν άνετθ ομιλία
− Ήχοι που ενίοτε προκαλοφν παρενόχλθςθ
− Ήχοι που περιςταςιακά προκαλοφν διακοπι τθσ επικοινωνίασ
− Ήχοι που ςυχνά προκαλοφνται λόγω φόβου ςτιγμιαίασ ςιωπισ
− Ήχοι που γεμίηουν το «νεκρό χρόνο» και ςυχνά δεν ζχουν
κάποιο μινυμα

24. ΤΠΕΡΒΟΛΙΚΕ΢ ΛΕΚΣΙΚΕ΢ ΠΑΡΕΜΒΑ΢ΕΙ΢
 Κακζσ ςυνικειεσ τθσ ομιλίασ
 Αναπτφςςονται με τθν πάροδο του χρόνου
 Ριο ςυχνζσ: «α…», «λοιπόν…», «εντάξει…»,
«εμ…», «ε…», «ωχ…», «επίςθσ…», «γνωρίηετε…»

25. ΠΡΟ΢ΩΠΙΚΗ ΠΑΡΟΤ΢ΙΑ΢Η
 Επιλογή ροφχων
 Ποςότητα αφήσ
 Κατανομή χρόνου

26. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ΢Ω ΔΙΕΤΘΕΣΗ΢Η΢/ΔΙΑΧΕΙΡΙ΢Η΢
 Χώροσ:
− Χειριςμόσ τθσ μόνιμθσ δομισ
− Χειριςμόσ των μετακινοφμενων αντικειμζνων μζςα ςτο χϊρο
− Χειριςμόσ του ανεπίςθμου χϊρου
 Θερμοκραςία & Φωτιςμόσ:
− Λειτουργοφν διεγερτικά ι αναςταλτικά ςτθν επικοινωνία
 Χρώμα:
− Ρροκαλεί ςυναιςκθματικζσ και φυςικζσ αντιδράςεισ

27. ΠΑΡΑΔΟΞΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Το «παράδοξο» είναι μια αντίφαςθ ςτθν οποία καταλιγει ζνα
ορκό ςυμπζραςμα, με βάςθ ςυνεπείσ προτάςεισ ςυλλογιςμοφ
Τρεισ τφποι παραδόξου:
− Τα λογικά - μακθματικά παράδοξα (αντινομίεσ)
− Οι παράδοξοι οριςμοί (ςθμαςιολογικζσ αντινομίεσ)
− Τα πραγματολογικά παράδοξα (παράδοξεσ εντολζσ και
παράδοξεσ προβλζψεισ)