1. Tema 1 E drejta subjektive ndahet ne reale dhe e detyrimit
Keto te drejta dallojne ne –
1. Ne te drejten e pronesise pronari i ushtron vete te ddrejtat e tij ,pa ndihmen e personave te
tjere ne marredheniet e detyrimit qe kreditori te realizoje te drejten e tij duhet qe debitori
te plotesoje detyrimin e marre persiper ne kontrate .
2. Objekti i te drejtave subjektive reale jane sendet ndersa ne subjektive te detyrimi sendet
dhe veprimet e mosveprimt
3. Te rejtat reale jane te drejta reale absolute kurse te drejtat e detyrimit jane te drejta
universale .
4. Ne te drejten reale ekziston detyrimi pasiv i te gjithe per te mos kryer veprime ndaj
pronarit .ne subjektive te detyrimit ekziston detyrimi aktiv i nje personi per te permbushur
objektin e marredhenies juridike te detyrimit
5. Ne te drejten e pronesise pronari mund te mbrohet me padine e per kerkimin e sendit qe
eshte nje padi reale .kur ka pesuar dem ai kerkon dhe demshperblim .ne te drejten e
detyrimeve kreditori mund te mbrohet me padine e permbushjes ne natyre te detyrimit ose
per shperblimin e sendit qe eshte nje padi personale .
E drejta e pronesise eshte nje e drejte me karate te perhershem ndersa e drejta e
detyrimeve me karate te perkohshem .
6. Pronari mund ta kerkoje sendin nga kushdo person qe e mban ate ne menyre te paligjshme
ndersa ne nje marredhenie juridike detyrimi mbajtesi i se drejtes nuk mund ta kerkoje ate
nga nje person i trete te cilit sendi i ka kaluar nga i detyruari
Tema 2 Begatimi pa shkak
Personi qe pa nje shkak te ligjshem ka fituar ose ka kursyer dicka ne dem te nje personi tjeter
detyrohet te shperbleje kete te fundit per humbjet pasurore qe ka pesuar brenda caqeve te
begatimit .begatimi realizohet ne dy menyra :1Me ane te shtimit te pasurise se nje personi ne dem
te nje tjetri dhe 2 me ane te shtimit te pasurise se nje personi ne dem te tjetrit .
Kushtet e begatimit :
1 nje person te jete i begatuar dhe nje tjeter i demtuar
2 begatimi i njerit te rrjedhe nga demtimi i tjetrit
3 begatimi te mos kete ndodhur ne baze te nje shkaku te ligjshem
4.begatimi te jete kryer pa faj
Situate me te shpeshta kur ndodh begatimi
1 .ne rastin e permbushjes se nje detyrimi qe rrjedh nga nje veprim juridik I pavlefshem
2.ne rastet e pagimit te padetyruar
3.ne rastin e marrjes se asaj qe nuk eshte e detyruar (kur midis paleve ekzistojne marredhenie
kontraktore )
Padia e begatimit pa shkak
Me ane te kesaj padie kthehet sendi sebashku me te ardhurat qe ka nxjerre ose duhej te nxirrte
personi qe eshte begatuar pa shkak ne kohen e begatimit dhe jo ne kohen e ngritjes se padise .kur
eshte me mirebesim begatuesi ka te drejte te kerkoje shpenzimet qe ka bere .
Begatuesi pa shikak qe eshte ne keqbesim pergjigjet per humbjen demtimin ose edhe per
pamundesine e kthimit te sendit .padia per begatim ngrihet ath kur nuk ngrihet ajo e kerkimit te
sendit ..parashkrimi i padise fillon nga casti qe lind e drejta padise .
Kundërshtimi i veprimeve juridike të debitorit
Nocioni i padisë Pauliana E drejta e kreditorit për kundërshtim është e drejtë e atillë me anë të së
cilës kreditori për ta mbrojtur kërkesën e vet, mund ti kundërshtojë ato veprime juridike të
Esmeralda Hasko

2. debitorit, me të cilat e ka zvogëluar pasurinë e vet në llogari të pasurisë së ndonjë personi të tretë.
Qëllimi i kryesor i padisë pauliana është ta mbrojë interesin e kreditorit duke kundërshtuar
veprimet e debitorit të pandërgjegjshëm. Me ngritjen e padisë Pauliana kërkohet që veprimi
juridik i goditur i debitorit, të bëhet pa efekt vetëm ndaj kreditorit, dmth që sendi që ka dalë nga
pasuria e debitorit të kthehet në pasurinë e tij për pagimin e kreditorit. Në këtë rast me kët padi
nuk anulohet veprimi juridik i debitorit me personin e tretë, por lihet jashtë fuqisë pa efekt dhe kjo
vetëm ndaj kreditorit, psh, me padi pauliana kthehet sendi që debitori ia ka dhënë personit të tretë.
Veprimet që mund të kundërshtohen me padinë pauliana Çdo veprim juridik i bërë nga debitori
me qëllim që të pakësojë pasurinë e tij në dëm të kreditorit, me kërkimin e tij mund të deklarohet i
pavlefshëm. Këtu bëjnë pjesë: veprimet faktike, punët juridike dhe lëshimet. Në veprimet juridike
të debitorit bëjnë pjesë: veprimet antijuridike, punët juridike të simuluara, mosveprimet, lëshimet,
marrëdhënia kontraktore, etj. Nuk mund të kundërshtohen punët juridike të cilat janë me
karakter thjeshtë personal të lidhura ngushtë me personalitetin e debitorit, revokimi i dhuratës.
Tema 3 Cilat jane kushtet per ekzistencen e demit
1eksiztenca e demit ,pa te nuk ekziston pergjegjesia per shperblimin e tij .
2.nje veprim ose mosveprim mund te jete i paligjshem qe te sjelle pergjegjesi civile per shperblimin
e demit .padijenia e nje personi per njohjen e ligjeve nuk e perjashton ate nga pergjegjsia civile .
Nuk ka pergjegjesi civile :
1 kur demi vjen nga nje njeri i autorizuar si zjarrfikes punonjes ndihma e shpejte .
2kur nje veprim kryhet me pelqimin e te demtuarit
3.kryerja e demit ne kushtet e mbrojtjes se nevojshme (ne keto raste gjykata ul vleren e demit ose
shkarkon personin nga pergjegjesia )
3ekzistenca e fajit :faji eshte kusht i pergjegjesise civile kontraktore dhe jashtkontraktore .barra e
proves bie mbi personin qe ka shkatuar demin per te provuar nese ka ose jo faj per ardhjen e tij
.nje person qe ka shkaktuar demin nuk mban pergjegjesi ne qofte se nuk ka faj .
4.lidhja shkaksore midis demit dhe veprimit te personit qe e ka shkatuar ate .Veprimi dhe pasoja
duhet te vijne menjehere pas njeri tjetrit pa pasur shkeputje ne kohe .jo gjithmone lidhja
shkaksore eshte e dukshme Kemi dy forma te shkaktimit te demit personale dhe te prejardhur Po
te marrim parashysh numrin e personave qe kane marre pjese ne shkaktim kemi dy lloj
pergjegjesish.pergjegjesi per demin e shkaktuar nga nje person dhe pergjegjesi per demin e
shkaktuar nga shume persona sebashku .Pergjegjesia per demin e shkaktuar varet dhe nga subjekti
Personat nen 14 si dhe personat e pazote per te vepruar nuk mbajne pergjegjesi
Personat mbi 14 dhe personat me pergjegjesi te kufizuar per te vepruar ,shperblii rendon mbi
prinderin .
Pergjegjesia per dein e shkaktuar nga punedhenesi
Pergjegjesia e perfaqesuesit
Pergjegjesia per demin e shkaktuar nga kafshet .
Demi pasuror ;demi qe i shkaktohet mjedisit ,demi qe shkaktohet nga nje veprimtari send ose
objekt .
Tema 4 Mbarimi ose shuarja e detyrimit
Menyrat e mbarimit te detyrimit
1.mbarimi i detyrimit me ane te permbushjes.
Kur debitori kryen punen ,veprimin apo sherbimin ose dorezon sendin qe perben objektin e
detyrimit themi se detyrimi juridik nuk ekziston me ,shuhet .Ekzekutimi i detyrimit shoqerohet
edhe me dorezimin e nje deftese nga ana e kreditorit e cila verteton permbushjen .leshimi i defteses
nga ana e debitorit nuk eshte i domosdoshem kur nje gje e tille del nga natyra e vete kontrates .ose
nga marreveshja e paleve .kur kreditori e ka humbur dokumentin ath ai duhet te leshoje nje
deklarate me shkrim ne favor te debitorit ku te pranohet shlyerja e detyrimit .deftesa e leshuar nga
kreditori do te prezumoje se bashke me te jane likujduar edhe kamatat dhe shpenzimet e tjera qe
Esmeralda Hasko

3. shoqerojne detyrimin .kur palet kane parashikuar qe ekzekutimi i detyrimit do te behet ne menyre
periodike dhe me keste te njellojta deftesat e leshuara per dy pagesa rradhazi prezumojne kryerjen
edhe te pagesave te meparshme .me shlyerjen e nje detyrimi duhet te clirohen nga garancite edhe
ato sende qe jane parashikuar nga palet si mjete per sigurimin e ekzekutimit te detyrimit si
pershembull pengjet ,hipoteka e tjera .
2.kompersimi
Kompesimi per shembul ka vend kur nje person a ka ndaj b detyrimin per ti paguar 5000 leke .per
nje shkak tjeter me vone dhe b i detyrohet a per 3000 leke.ne kete rast per te evituar pagimet e dy
detyrimeve vec e vec ,me ane te kompesimit mbaron detyrimi i B ndaj a dhe shtetasi a eshte debitor
ndaj b per 2000 leke.
Kushtet e kompesimit
1.detyrimet duhen te jene reciproke
2,detyrimet duhet te jene te njellojta dhe te zevendesueshme .
Te njellojta jane detyrimet qe kane per object te hollat por edhe ato gjenerike .perjashtohen sendet
individualisht te percaktuara si dhe per detyrimet qe kane per object kryerjen e nje veprimi ose
sherbimi.kur neni 514 flet per sende te zevendesueshme ai ka parasysh jo vetem sendet ne gjini te te
njejtit lloj por edhe te se njejtes cilesi .
3.detyrimet duhet te jene beret e kerkueshme .Me kete do kuptojme se per tu ere kompesimi duhet
qe detyrimi te ekzistoje ne te njejten kohe pra tu kete mbaruar afati I ekzekutimit te tyre .qe
detyrimet te jene beret e kerkueshme duhet qe ted y personave tu kete lindur e drejta e kerkimit si
kreditore ndaj njeri tjetrit ,Ne rast se detyrimet jane pa afat ata behen te kerkueshme ne cdo kohe
.kompesimi I shuan detyrimet nga data e bashkimit te tyre .4.detyrimet duhet te jene te sakta dhe te
percaktuara .Kur detyrimet jane ne shuma masa vlere sasi te njejta ath detyrimet e te dy paleve
shuhen me kompesim .nuk mund te kompesohet nje detyrim i vlefshem me nje detyrim te
pavlefshem .
Si konkluzion qe ted y detyrimet te kompesohen duhet te konkurojne se bashku ne te njeten kohe te
kater kushtet e mesiperm .kodi parashikon nje procedure te caktuar per kryerjen e kompesimit .i
cili behet me ane te nje deklarate qe njera pale I dergon pales tjeter .kjo deklarate nuk mund te
behet me afat ose me kusht .kur njera nga palet nuk e pranon kompesimin ,kjo e fundit duhet te
njoftoje menjehere palen qe ka derguar deklaraten .deklarata duhet te kete formen shkresore .
Kategori e ndaluar per kompesim .1.kredite qe rrjedhin nga shkaktimi i vdekjes ose nga demtimi i
shendetit
2.kredite qe nuk mund te sekuestrohen .
3.Kredite qe rrjedhin nga kredite dhe taksat
4.kur demton te drejtat e uzurfruktit ose te pengut te personave te trete mbi kredine .
Perteritja
Palet duhen te merren vesh midis tyre qe detyrimi i vjeter te mbaroje duke e zevendesuar me nje
detyrim te ri .ne kete rast ndosh perteritja e detyrimit te pare me nje detyrim te ri .kjo menyre
mbarimi quhet perteritje dhe ndodh kur ndryshon per shembull shkaku ,objekti ,koha ose vendi i
permbushjes se detyrimit .per shembull 2 individe kane lidhur kontrate shitje te nje shtepie .b
paguan a gjysmen e cmimit te shitjes .megjithe detyrimii bleresit buron nga kontrata e shitjes palet
me marreveshje e perterijne kete detyrim duke percaktuar se b i ka a nje borxh ne masen e cmimit
te shitjes qe i ka mbetur pa paguar .pra ketu ndryshohet pse zenedesohet kontrata e shitjes me nje
kontrate huaje .
Kushte per perteritjen
1.themi se nuk mund te perterihet nje detyrim i pavlefshem per shkak se ne rast se detyrimi i pare
eshte i pavlefshem edhe detyrimi i dyte qe lind me perteritje do te jete i pavlefshem .gjithashtu edhe
detyrimi i ri duhet te jete i vlefshem .ne qofte se detyrimi i ri eshte i pavlefshem ose deklarohet i tille
nga gjykata ath perseritja nuk eshte e vlefshme dhe detyrimi i vjeter quhet se nuk ka mbaruar .ne
te under ai lind prape ,pra ai eshte i vlefshem .
2.perteritja behet me ane te marreveshjes se paleve eeshte e nevojshme shprehja e vullnetit te te
dyja paleve .sipas nenit 509 mjetet e sigurit te permbushjes se detyrimit te pare si pengu hipoteka
dorezania hiqen dhe nuk zbatohen edhe per detyrimin e ri automatikisht .ato jane detyrime
aksesore dhe kur mbaron detyrimi bien nga fuqia .vetem ne qofte se palet shprehen se keto mjete te
Esmeralda Hasko

4. sigurimit do te zbatohen edhe per detyrimin e ri .meqenese me perteritje lind nje detyrim i ri afati i
parashkrimit te tij fillon qe nga dita qe kreditori ka te drejte te kerkoje permbushjen e tij .Falja
Me falje kuptohet marreveshja e paleve ne baze te te ciles kreditori heq dore nga e drejta e tij e
kerkimit ndaj debitorit ,pra shkarkohet debitori nga detyrimi.
Falja nuk zbatohet ne keto raste
1.debitori shkarkohet nga detyrimi per te paguar pension ushqimor
3.ose shperblim te demit te shkaktuar ne rastin e demtimit te shendetit te personit .
Falja nga pikepamja formale behet me nje deklarate me shkrim bere ne menyre te njeanshme nga
kreditori .pasi ben deklaraten kreditori duhet te njoftoje debitorin per permbajtjen .detyrimi do te
quhet i shuar qe nga moment i arritjes se njoftimit tek debitori .me perjashtim te rastin kur
debitori deklaron se nuk deshiron faljen .mospranimi i faljes nuk ka nje afat por cmohet rast pas
rasti .
Ndodh shpesh qe nje detyrim te jete i shoqeruar me garanci .ne qofte se pala kreditore heq dore
nga garancia qe e shoqeron detyrimin kryesor ath garancia shuhet por kjo shuarje nuk vepron mbi
detyrimin kryesor .kur ekzistenca e nje detyrimi provole nga palet me nje dokument privat i cili
eshte ne duart e kreditorit dhe eshte rene dakort nga palet qe me ekzekutimin e detyrimit
dokumenti do ti dorezohet debitorit si shenje shlyerje ath nqs se konstatohet se dokumenti eshte ne
dore te debitorit (pavaresisht nqs detyrimi eshte ekzekutuar apo jo )do te prezumohet se detyrimi
eshte shuar me falje .neni 152
Mbarimi i detyrimit per shkak te pamundesise se permbushjes pa fajin e debitorit .
Pamundesia eshte
1.e perhershme kur per detyrimin nuk ka asnje mundesi ekzekutimi pararesisht nga kalimi i kohes
.pamundesia e perhershme e shuan ne menyre perfundimtare detyrimin .
2.pamundesia e perkohshme ath kur me kalimin e nje afati te caktuar mund te rishfaqen per palet
mundesia e ekzekutmit te detyrimit ,shfaqen rrethana te tjera .
Pamundesia e perkohshme mund ta shuaje detyrimin
1.kur pamundesia zgjat per aq kohe qe sipas nature se detyrimit debitori nuk detyrohet me ta
ktheje 2.kur kreditori ka humbur interesin per ekzekutimin me kalimin e kohes .Konfondimi
Ndodh kur cilesite e debitorit dhe te kreditorit bashkohen ne nje person te vetem fizik ose juridik .
Per shembull a eshte babai dhe ka marre nje shume hua nga b qe eshte I biri .ne qofte se a vdes dhe
b eshte i vetmi trashgimtar ligio ath a behet kreditor i vetes prandaj detyrimi shuhet .
Vdekja e njeres prej paleve
Si rregulle vdekja nuk shuan te drejtat dhe detyrimet e pales se vdekur sepse ato kalojne te
trashegimtaret e saj .
Tema 5 Mjetet e sigurimit te permbushjes se detyrimit
1.kushti penal
2.pengu
3.hipoteka
4.kapari
5.dorezania
6.preferimet ose privilegjet
7.kundershtimi i veprimeve juridike te debitorit
1.kushti penal –marreveshje per ndeshkim
Sipas 541 per mospermbushjen e detyrimit ne menyren e duhur palet mund te parashikojne ne
kontrate pagimin e nje shume te hollash ose kryerjen e nje detyrimi tjeter per riparimin e demi tose
per nxitjen e ekzekutimit .si rrjedhim themi se kushti penal qendron gjithnje ne funksion te nje
detyrimi kryesor ,se ai ekziston per aq kohe sa ekziston dhe detyrimi kryesor .ne qofte se detyrimi
kryesor ka mbaruar me ane te permbushjes se tij te rregullt nga ana e debitorit ,apo detyrimi
kryesor eshte i pavlefshem ath edhe kushti penal do te quhet i shuar ose i pavlefshem.kur debitori
shkarkohet nga pergjegjesia e detyrimit pa fajin e tij ai nuk paguan kushtin penal .
Paragrafi i pare i nenit 543 rregullon kushtin penal qe zbatohet kur kemi te bejme me
mospermbushje te plote te detyrimit .ne kete rast kreditori ka te drejte te kerkoje pagimin e kushtit
penal se bashku me vleren e pjeses se demit te shkaktuar nga mospermbushja ,tej vleres se kushtit
Esmeralda Hasko

5. penal .paragrafi i dyte rregullon kushtin penal te pjesshem .ne kete rast kreditori ka te drejte ti
kerkoje debitorit ekzekutimin e detyrimit si dhe pagimin e kushtit penal si dhe vleren e pjeses se
demit qe tejkalon kushtin penal .kushti penal behet me shkrese te thjeshte .kjo forme shkresore
kerkohet pavaresisht nga forma e contrate .forma shkresore kerkohet per efekt provueshmerie .
Karakteristikat e perbashketa te pengut dhe te hipotekes jane :
1.Pengu dhe hipoteka mund te vihen vetem mbi nje detyrim efektiv pra detyrimi duhet te jete
shprehur real konkret i mundshem persa i perket rrethanave .
Detyrimi duhet te jete i parashikuar nga palet me kusht edhe ne kete rast pengu dhe hipoteka jene
te vlefshme .
Ne qofte se detyrimi i siguruar me peng ose me hipoteke eshte i pjestueshem pengu dhe hipoteka
mbeten gjithmone te papjestueshme .ne te gjitha rastet garancia e dhene me peng ose hipoteke
mbetet nje e tere dhe nuk ndahet edhe sikur kjo ndarje fizike te jete e mundshme .
Persa i perket kredise qe eshte siguruar me peng ose hipoteke ajo duhet te jete e percaktuar qarte
pavaresisht nqs eshte nje kredi qe ekziston efektivisht apo eshte nje kredi e ardhme .
Kur vlera e sendit te vene peng ose hipoteke eshte e tille qe nuk e proteso detyrimin e siguruar ath
kreditori ka te drejte qe pjesen e papaguar te kredise se tij ta nxjerre nga pjesa tjeter e pasurise se
debitorit .
Cdo marreveshje e paleve qe parashikon kalimin e pronesise mbi sendin e lene peng ose hipoteke
kreditorit ne rast mospermbushje e detyrimit te siguruar me to nga ana e debitorit eshte e
pavlefshme .pronesia nuk kalon automatikisht nga debitori tek kreditori .
Lidhur me subjektin ,pengu dhe hipoteka vihen zakonisht per te siguruar nje detyrim te pronarit te
sendit .por mund te sigurojne edhe detyrimin e nje presoni tjeter jo pronar por gjithmone me
perqimin e pronarit .
Mund te ndodhe qe vlera e sendit te lene peng ose hipoteke te shtohet si shkak i permiresimeve te
tyre.ne kete rast pengu dhe hipoteka do te shtrihen edhe mbi keto permiresime qe rrisin vleren e
sendit
Kur sendi i lene peng ose hipoteke do te humbase ose do te demtohet dhe vlera e tij do te bjere
,cdemtimi i tyre do te bhet nga ana e personave qe kane qene ngarkuar per ruajtjen e tyre .kur
sendi i lene peng ose hipoteke rumbe si shkak i rastit fator kreditori ka te drejte qe te kerkoje qe ti
jepet nje garanci te mbeshtetet ne sendet e tjera te debitorit ,ne rast te under ka te drejte ti kerkoje
ekzekutimin e menjehershem te kredise se tij .
Pengu
Pengu eshte vendosja e nje pasurie apo nje te drejte ne posedim te nje kreditori ose te nje personi
te trete me qellim qe te sigurohet permbushja e te drejtes se kredise se kreditorit .
Peng vihet :
sendet e luajtshme
mbi nje te drejte ndaj pruresit ose me urdher
ose mbi nje te drejte uzufkukti mbi nje send apo te drejte te tille
letrat me vlere
uzufrukti mbi letrat dhe sendet e luajtshme .
pengu eshte nje kontrate aksesore qe lidhet me marreveshjen e paleve dhe qe parashikohet si nje
kontrate formale nga neni 547 .kontrata duhet te behet me shkrese ose me akt notoria ne tekundert
eshte e pavlefshme .kur vihen peng pjeset ne nje shoqeri tregtare duhet te rregjistrohet ne librin e
anetarve te shoqerise .ndersa kur lihen peng arsione ne librin e aksioneve .
te drejtat dhe detyrimet e kreditorit pengmarres
kreditori ka te drejte te mbaje sendin e lene peng derisa kredia e siguruar me te te shuhet
plotesisht .duhet te paguhen kamata shpenzime etj qe te marre pengun .
kreitotri ka te drejte te mbaje dhe frutet apo te ardhurat e sendit te lene peng kur sendi ka
nje natyre qe prodhon frute apo te ardhura .
kreditori eshte i detyruar ta mbaje sendin ne duart e tij pa pasur asnje te drejte tua kaloje
personave te tjere per mbajtje ose perdorim .
detyrime
kreditori pengmarres ka per detyrim ta ruaje sendin e lene peng dhe mban pergjegjesi per
demtimin ose humbjen e tij .nqs sendi ka nevoje per shpenzime ato paguhen nga penglenesi
.
Esmeralda Hasko

6. kreditori nuk ka te drejte ta perdore sendin e lene peng .ai mund ta beje kete vetem me
pelqimin e penglenesit .
kur kreditori e ka humbur sendin ai ka te drejte te mbrohet me padine pose
dimore.kreditori ka te drejte te persore edhe padine e rivendikimit por vetem nese kjo e
drejte i takon pengdhenesit .
ne rast se nje debitor ka me shume se sa dy detyrime te lindura ne momente te ndryshme kohore
dhe nga keto detyrime vetem i pari eshte siguruar me peng ,ath kur i dyti behet i kerkueshem (i
skadon afati )kreditori ka te drejte te mbaje sendin derisa te permbushet dhe detyrimi i dyte .pra
pengu i garanton te dyja detyrimet .
kur pengu nuk mjafton per te siguruar detyrimin ath kreditori ka te drejte ti kerkoje gjykates
autorizimin per te shitur sendin .zyra e permbarimit merret me shitjen e sendit .ne rast se
penglenesi ofron nje garanci te dyte per te siguruar detyrimin ath ai ka te drejte te kerkoje nga
ghykata kthimin e sendit nese kjo e konsideron garancine e re si te mjaftueshme .
procedura e shitjes se sendit te lene peng
kreditori paraqet ne gjykate nje kerkese drejtuar debitorit per te paguar detyrimin dhe aksesoret e
tij dhe ne rast te under do behet shitja e tij .
nqs kerkesa nuk kundershtohet brenda 5 ditesh ath sendi scite ne ankand .kjo shitje behet me ane
te zyres se permbarimit .
hipoteka
eshte nje e drejte reale qe vihet mbi pasurine e debitori tose te nje personi te trete ne dobi te
kreditorit per te siguruar permbushjen e nje detyrimi .
kusht eshte qe personi duhet te jete pronari ose nje person i trete qe ka pelqimin e pronarit .
objekt i hipotekes jane ;
sendet e paluajtshme
uzufruktet e sendeve te paluajtshme
te drejtat enfiteotike mbi sendet e paluajtshme
mund te vihen ne hipoteke si sendet qe ekzistojne ne castin e lidhjes se marreveshjes ashtu dhe
sende te ardhshme .llojet e hipotekave
hipoteka ligjore lind ath kur vete ligji parashikon detyrshmerin e venies se nje objekti te
caktuar ne hipoteke apo detyrueshmerine e sigurimit te nje detyrimi me hipoteke .personi
duhet te beje nje kerkese per venien e objektit ne hipoteke ligjore .
hipoteka vullnetare lind nga kontrata apo marreveshja e paleve ku vullnetarisht eshte rene
dakord per tu siguruar detyrimin kontraktor .
hipoteka gjyqsore lind nga nje detyrim i gjykates ku per te paguar nje shume te hollash per
permbushjen e detyrimit ose per shperblimin e nje demi gjykata vendos venien e pasurise se
debitorit ne hipoteke .
rregjistrimi i hipotekes
kur hipoteka eshte vullvetare ajo duhet te behet ne formen e nje kontrate me akt notoria dhe
rregjistrohet ne zyrate rregjistrimit te pasurive te paluajtshme me nje kerkese per venien e
pasurise ne hipoteke .hipoteka eshte e pavlefshme nqs konstatohen pasaktesi te gjeneralitetevee apo
shumes se kredise .rregjistrimi i nje pasuri i korespondon nje nr rendor i caktuar .kur ne te njeten
kohe per te njetin objekt apo prone paraqesin kerkese per regjistrim me shume se dy persona ath
rregjistrimi do te behet me te njetin nr rendor..shpenzimet e rregjistrimit jane ne ngarkim te
debitorit
.servitutet uzufruktet e drejta e perdorimit apo e banimi qe lidhen me me nje pasuri te paluajtshme
kur rregjistrohen ne kohe pas rregjistrimit te nje hipoteke nuk kane efekt ndaj kreditorit
hipotekar.
Rregjistrimi i hipotekes fshihet nga rregjistri ne keto raste
me pelqimin e kreditorit te dhene me akt notoria
me vendim te formes se prere te gjykates qe urdheron fshirjen e rregjistrimit .
fshirja e rregjistrimit e shuan hipoteken
efektet e hipotekes dhe rregjistrimit te saj .
Esmeralda Hasko

7. hioteka e siguron kredine per vleren qe ajo ka ne kohen e shlyerjes se saj duke perfshire kamatat
shpenzimet e bera per nxjerrjen e kredise si dhe cdo vlere tjeter ne formen e nje shperblimi te
demit te shkaktuar nga vonesa ne ekzekutimin e kredise .
hipoteka sjell efekt qe nga data e e rregjistrimit te saj madje kur ajo eshte vendosur mbi nje kredi
ne te ardhmen .
rregjistrimi i nje hipoteke ka efekt per nje periudhe 20 vjecare qe nga data e kryerjes se tij .ne rast
se ky afat nuk riperterihet para skadimit te tij ,ath pas kalimit te 20 vjeteve hipoteka nuk ka me
fuqi juridike .
nqs vlera e detyrimit te siguruar me hipoteke eshte ulur ath debitori ka te drejte te kerkoje zbritjen
e hipotekes .zbritja ne hipoteke mund te kerkohet jo vetem kur vlera e detyrimit te siguruar eshte
ulur por edhe kur vlera e sendit te hipotekuar shtohet .psh kur objekti i hipotekes eshte nje
ndertesee dhe hipotekuesi ka bere shtesa pas rregjistrimit .shuarja e hipotekes:
me shuarjen e detyrimit te siguruar me hipoteken
me humbjen e sendit te lene ne hipoteke
me heqjen dore te kreditorit
me pagimin e cmimit te shitjes me ane te ekzekutimit te detyrueshem kreditoreve te
siguruar me hipoteke .
me kalimin e afatit per te cilin eshte vene hipoteka
dorezania –garancia civile
dorezania eshte nje veprim juridik me ane te cilit nje person detyrohet qe ti siguroje kreditorit
permbushjen e detyrimeve te nje personi te trete plotesisht ose pjeserisht .
vecorite e dorezanise :
dorezania eshte nje mjet i sigurimit te permbushjes se detyrimit kryesor ,qellimi i saj
ekonomik eshte mundesia qe i jepet kreditorit qe duke u bere garant personi dorezanes me
pasurine e tij per permbushjen e detyrimit ,te siguroje me mire realizimin e se drejtes se
kreditorit .
eshte nje kontrate dhe pale te saj jane dorezanesi qe behet garanti debitorit dhe kreditori
.debitori nuk eshte pale ,pra kontrata lidhet edhe pa pelqimin e debitorit kryesor .
eshte nje detyrim aksesore ,pra ai ekziston per aq kohe sa ekziston detyrimi kryesor .
qendron vetem per nje detyrim efektiv ,ajo zbatohet jo vetem per nje detyrim te tashem por
edhe per nje detyrim qe lind me vonese ose qe eshte me kusht .
dorezania eshte nje marreveshje qe duhet te behet me shkrese per efekt provueshmerie .
efektet e dorezanise :
me ane te dorezanise detyrimi mund te sigurohet plotesisht ose pjeserisht ,dorezanesi
pergjigjet edhe per demet e shkaktuara nga vonesa edhe per pagimin e kamatave .
per te njejtin detyrim mund te behen dorezanes shume persona edhe ne qofte se nuk ka nje
marreveshje te kundert per ndarjen e tij ,secili nga bashkedorezanesit pergjigjet per te
gjithe detyrimin .
per te siguruar me mire interesat e kreditorit dhe realizimin me te shpejte te se drejtes
legjislacioni civil parashikon se dorezanesi eshte i detyruar solidarisht me debitorin kryesor
pervec rasteve kur ne contrate e dorezanise eshte parashikuar ndryshe .me marreveshje te
paleve dorezanesi mund te mos behet pergjegjes solidar .
pergjegjesia solidare me debitorin duhet dalluar nga pergjegjesia solidare ne pergjithsi ,sepse ne
rastet kur dorezanesi e ka permbushur plotesisht detyrimin karshi kreditorit ai ka te drejten e
regresit .ndaj debitorit kryesor ndersa ky i fundit edhe kur permbush detyrimin e tij nuk ka te
drejten e kthimit ndaj dorezanesit sic ndodh ne detyrimet solidare ku cdonjeri nga debitoret ka te
drejten e kthimit karshi debitoreve te tjere .dorezanesi qe ka ekzekutuar detyrimin ne vend te
debitorit ze vendin e kreditorit te te gjitha te drejtat e tij .kur detyrimi ka pasur disa debitore
kryesore te detyruar solidarisht dorezanesi qe ka siguruar ekzekutimin per te gjithe ata ka te
drejten e regresit ngaa secili prej tyre .
ne qofte kreditori ka ngritur padi under dorezanesit dhe kerkon permbushjen e detyrimit prej tij
dorezanesi duhet te therrase gjate gjykimit debitorin kryesor i cili mund ti beje kreditorit te gjitha
Esmeralda Hasko

8. prapesimet e mundshme qe rrjedhin nga kontrata .nqs dorezanesi se ben kete debitori ka te drejte
te beje te gjitha prapesimet e mundshme kur dorezanesi te ngreje ndaj tij padine e kthimit .ne
qofte se prapesimet jane te bazar athere debitori kryesor shkarkohet nga detyrimi.
Nqs dorezanesi nuk e lajmesron debitorin kryesor dhe ky e permbush detyrimin e tij ndaj
kreditorit pa ditu se edhe dorezanesi e ka perbmushur me pare detyrimin ndaj tij ,ndodhemi para
begatimit pa shkak te kreditorit .ne kete rast dorezanesi ka te drejte te ngreje padi qe bazohet ne
detyrimet qe lindin nga begatimi pa shkak .si perfundim dorezanesi dhe debitori duhet te
lajmerojne njeri tetri ne rast se njeri prej tyre permbushur detyrimin ndaj kreditorit .Mbarimi i
dorezanise
Kur mbaron detyrimi kryesor mbaron dhe dorezania
Ne rastet kur detyrmi kryesor mbaron me perteritje dorezania mbaron me perjashtim te rasteve
kur vete dorezanesi ka dhene pelqimin qe te vazhdoje dorezania edhe per detyrimin e tij te lindur
nga perteritja .
Dorezania mbaron edhe me marrjen persi per te detyrimit ne qofte se dorezanesi se ka dhene
pelqimin per tu pergjigjur edhe per debitorin e ri .
Afati per ngritjen e padise nga kreditorik under dorezanesit eshte 6 muaj nga dita e mbarimit te
afatit te permbushjes se detyrimit .ne qofte se kreditori se ngre padine brenda ketij afati ath
dorezania hiqet.Kur marreveshja eshte pa afat dorezania shuhet me kalimin e nje viti nga dita e
lidhjes se contrate se dorezanise .
Dorezania mbaron edhe kur kreditori pranon vullnetarisht nje pasuri tjeter per pagimin e
detyrimit kryesor .
Edhe kur kreditori heq dore nga privilegjet ,pengu dhe hipoteka qe siguron kredine dhe per kete
shkak dorezanesi nuk mund te zere vendin e tij ne keto te drejta
Tema 6 Kontrata kuptimi elementet dhe kushtet
Kontrata eshte veprim juridik me ane te cilit nje ose disa pale krijojne ndryshojne ose shuajne nje
marredhenie juridike .
Kushtet e vlefshmerise se contrates;
vullneti kontraktor eshte eshte kusht thelbesor i ekzistences se nje kontrate palet ne kontrate
percaktojne lirisht permbajtjen e saj brenda kufijve te vendosur nga legjislacione .
kontrata duhet te mbeshtetet ne nje shkak te ligjshem ,pra duhet te jete nje nga tipet e
parashikuara ne ligj ,por qe permbajtja e saj te perputhet me ligjin ,me parimet politike ,me
rregullat e moralit
objekti i contrate duhet te jete i percaktuar i percaktueshem dhe i mundshem pra te dihet qe
me lidhjen e contrate objekti ,karakteristikat e tij ,sasia cilesia lloji permasat ,kufijte .
permbajtja e contrate eshte e percaktuar kur kur dihet qe ne momentin e lidhjes dihen
karakteristikat e saj ,
permajta eshte e percaktueshme sepse permbajtja e contrate do te percaktohet me vone .
objekti duhet te jete i mundshem ku kemi
pamundesi fizike –kur nuk ekziston sendi
pamundesi juridike –kur sendi eshte perjashtuar nga qarkullimi civil
kontrata duhet te kete formen e saj ligjore
kontrata duhet te jete formale e tille qe forma e saj kerkohet per efekt vlefshmerie ose
provueshmerie .
kontrata te perziera –jane ato kontrata qe kane ne permbajtjen e tyre elementet nga dy ose me
shume kontratat .detyrimet ne kontratat e perziera jane zakonisht te ndara per te dy palet kushtet
e contrate
kushte thelbesore .jane ato kushte te cilat jane absolutisht te domosdoshme dhe te kerkueshme per
lidhjen e nje kontrate te caktuar .objekti ,cmimi ,afati .duhet theksuar se kushte thelbesore mund te
jene dhe ato te parashikuara nga palet .
Esmeralda Hasko

9. kushte te zakonshme –konsiderohen ato kushte qe ndeshen ne lloje te caktuara kontratash .kjo do
te thote qe nqs palet si kane permendur ne marreveshjet e tyre do te konsiderohen si te mireqena
sepse parashikohen nga ligji .psh kusht tek kontrata qerase
ndreqjet e zakonshme te sendit .
kushte te rastit quhen ato kushte qe nuk jane as te zakonshme as thelbesore por qe gjenden ne
contrate se nje gje te tille e kane parashikuar palet psh afati i nje kontrate te huase .
zgjidhja e contrates
ne rast mospermbushje detyrimi njera nga palet pervec shperblim te demit mund te kerkoje
permbushjen e detyrimit
zgjidhjen e contrates
pasojat e zgjidhjes se contrate jane
kontrata nuk mund te zgjidhet ne qofte se mospermbushja e detyrimit e njeres pale eshte e nje
rendesie minimale krahasuar me interesat e pales tjeter (neni 699)pala tjeter duhet te njoftoje
me shkrim palen mosplotesuese qe te permbushe detyrimin ne nje afat te pershtatshem duke i
deklaruar se ne qofte se me kalimin e ketij afati kontrata perseri nuk do te permbushet ajo do
te konsiderohet e zgjidhur .
palet kontraktuesee duhet te merren vesh shprehimisht per rastet kur kontrata do te zgjidhet per
mospermbushje te nje detyrimi konkret .ne kete rast zgjidhja ndodh ligjerisht me deklaraten e
pales se interesuar .
zgjidhaj e contrate per shkak te mospermbushjes se detyrimit ka efekt prapaveprues
,pervec rastit te kontratave me ekzekutim te vazhduar ose periodik per te cilat zgjidhja e
contrate nuk shtrihet mbi veprimet e ndodhura me pare .
ne kontratat e ndersjellta cdo pale mund te refuzoje permbushjen e detyrimit ne qofte se
pala tjeter nuk e ka permbushur ate ose nuk kerkon te permbushe njekohesisht detyrimin
me perjashtim te rasteve kur nga palet eshte caktuar keshtu .
ne kontratat me veprime te dyanshme pala e shkarkuar nga detyrimi per shkak te
pamundesise per te kryer veprime qe jane objekt kontrate nuk mund te kerkoje nga pala
tjeter zbatimin e detyrimeve dhe duhet te ktheje ate qe ka marre .
kur veprimi i njeres pale eshte bere pjeserisht i pamundur per t
permbushur pala tjeter ka te drejte te beje uljet perkatese te vleres se detyrimeve .
ne kontratat me ekzekutim periodik ne qofte se ngjarjet e jashtezakonshme e bejne
detyrimin e njeres pale teper te rende .pala e ngarkuar me kete detyrim mund te kerkoje
zgjidhjen .
efektet e contrate :
ajo ka forcen e nje ligji per palet njelloj per te gjithe personat qe marrin pjese ne te
palet nuk kane te drejte te heqin dore prej kontrates dhe prej detyrimeve qe rrjedhin prej
saj pa pelqimin e te dyve .
nje kontrate nuk mund te beje kreditor apo debitor pa pelqimin e tij nje person te trete .
k araste kur kontrata sjell pasoja per persona te tjere qe nuk kane qene pale ne lidhjen e saj
per shkak se keta persona barazohen me palet .(trashegimtaret)
kontrata i detyron palet jo vetem per aq sa eshte parashikuar nete por edhe per cdo pasoje
tjeter juridike qe rrjedh nga ligji apo nga zakonet tregtare .
kur njeres nga palet i njihet e drejta per tu terhequr nga kontrata ajo mund ta ushtroje
kete te drejte derisa kontrata nuk ka fiilluar nga zbatimi i saj
ne kontratat qe kane per objekt transferimin e pronesise ose te nje te drejte tjeter reale ky
transferim do te behet vetem pas pelqimit te paleve .
kontrata ne dobi te personit te trete
kontrata sjell pasoja edhe per persona qe nuk jane pale pjesmarrese ne te .nje gje e tille ndodh
vetem ne rastet e parashikuara ne ligj .
kontrate e sigurimit te pasurise dhe jetes –disa kontrata te depozitimit te te hollave .
lidhja e contrate :
lidhja e kontrates kalon ne dy faza kryesore
Esmeralda Hasko

10. propozimi
oferta dhe pranimi
propozimioferta duhet te jete :
oferta duhet te jete e plote pra te permbaje te gjitha kushtet thelbesore per lidhjen e
contrates
qe propozimi te jete i vlefshem duhet qe propozimi ti drejtohet nje personi te caktuar dhe
pikerisht pales tjeter me te cilen duhet lidhur kontrata .
nga propozimi duhet te dale edhe gadishmeria e propozuesit per lidhjen e contrate .kjo do
te thote qe propozuesi mbetet i lidhur me propozimin e tij derisa te kaloje koha qe
zakonisht duhet qe te vije pergjigjja nga pala tjeter .periudha e kohes brenda te ciles duhet
te vije pergjigjja ka rendesi sepse mund te ndodhe qe pala se ciles i eshte drejtuar
propozimi te mos jete korrekte ne kthimin e pergjigjes.mund te ndodhe qe propozuesi mos
kete vend afat per propozimin e tij .ne kete rast kodi civil fut nocionin e te qenit i pranishem
ne castin kur merr propozimin .te pranishem quhen dy persona qe ndodhen fizikisht ne te
njejtin vend sepse ata kane mundesi te shprehen aty per aty per lidhjen e contrate .
koha e nevojshme brenda se ciles duhet te vije pergjigjaj e pales tjeter gjykata duhet ta zgjidhe rast
pas rasti duke marre parasysh rrethanat .pranimi duhet te behet me po ato mjete qe eshte bere
propozimi .psh me email si pranimi is propozimi .
propozuesi mund ta revokoje propozimin e tij (neni 668)propozuesi ka te drejte ta revokoje
propozimin e tij per lidhjen e contrate ne qofte se arrin ta njoftoje palen tjeter para se asaj ti kete
mberritur propozimi .
propozimi mund te behet me cdo forme ,ligji se ka percaktuar .
nese propozuesi vdes ,propozimi sjell pasoja juridike tek trashegimtaret e tij .
pranimi duhet te jete
i plote duke u dhene pergjigje pozitive te gjitha kushteve thelbesore te contrate .
ai duhet ti drejtohet nje personi te caktuar dhe pikerisht propozuesit ose perfaqesuesit te tij
pranimi duhet te arrije ne kohen e caktuar tek propozuesi .dergimi me vonesee i le te drejte
propozuesit ta quaje te vlefshem pranimin
pranimi duhet te jete ne te njejten forme si propozimi .
casti i lidhjes se contrate
casti i lidhjes se kontrates eshte casti kur te dyja palet jane te pranishme .
kur palet ndodhen ne vende te ndryshme kuptohet se shfaqja e vullnetit nga ana e pranuesit do te
jete .
mberritja e pranimit tek propozuesi .
revokimi i lidhjes se contrate .
Tema 7 llojet e kontratave
kontrata te njeanshme dhe te dyanshme
e njeanshme quhet kontrata ne te cilen vetem njera pale eshte e detyruar te kyeje nje veprim apo te
dorezoje nje send ne dobi te pales tjeter dhe kjo e fundit fiton ne baze te kontrates te drejten e
kerkimit kundrejt pales se pare ,duke mos u detyruar nga ana e vet kundrejt saj .(kontrata e
dhurimit ,huaperdorje )
Esmeralda Hasko

11. kontrate e dyanshme –quhet ajo kontrate ne baze te se ciles te dyja palet marrin detyrime njera
kunder tjetres qe jane reciproke .pra secila pale eshte kreditore ose debitore ne te njejten kohe ndaj
njera tjetres .(shitja blerja)
kontrate pa shperblim –eshte ajo kontrate ne baze te se ciles njera nga palet i jep dobi pasurore
pales tjeter pa pasur ajo vete asnje perfitim nga kontrata .te tilla jane kontrata e dhurimit ,e
huaperdorjes ,kontrata e huase pa interes .cdo kontrate e dyanshme eshte kontrate me shperblim
kontrata me shperblim –eshte ajo kontrate ne te cilen cdonjera nga palet kundrejt detyrimit qe ka
marre persi per ka nje interes pasuror ne favor te vet .(kontrata e shitjes ,qerase.e sipermarrjes )
kontrata kryesore dhe aksesore –
kryesore quhen ato te cilat ekzistojne te pavarura nga ndonje detyrim tjeter (shitje.qirase)
aksesore-quhen ato kontrata qe nuk mund te ekzistojne ne menyre te pavarur por jane gjithmone
ne funksion te kontratave kryesore .(dorezania,pengu,hipoteka ,kapari)
kontrata formale dhe jo formale
kontrata formale –ka kontrata per te cilat ligji kerkon qe shfaqja e vullnetit te paleve te behet ne
nje forme te caktuar (shkrese e thjeshte ,akt notoria )
kontrata jo formale –ne disa raste vullneti mund te shfaqet ne cdo forme ,mjafton qe te rezultoje
qellimi i paleve dhe interesi i tyre
Tema 8 Permbajtja ose ekzekutimi i detyrimit
.
Vendi i permbushjes se detyrimit
Kur vendi i permbushjes nuk eshte percaktuar ne kontrate ose ne ligj ose nuk del nga natyra e
detyrimit duhet te permbushet :
per sendet e paluajtshme ,ne vendin ku ndodhet sendi
sende individualisht te percaktuara ,ne vendin ku ndodhet sendi ne castin e linde se
detyrimit
sende te percaktuara ne gjini ne vendbanimin ose punen e debitorit
per detyrime ne te holla ne vendin ku banon kreditori ne kohen e permbushjes se detyrimit
.
afati i permbushjes se detyrimit
afati i permbushjes mund te jete caktuar me ligj ose ne kontrate .ne rast se ligji se percakton ath
me marreveshje .
ne marredheniet juridike te detyrimit afati caktohet qe ne fillim .ne kete rast themi se detyrimi
eshte me afat .
mond te ndodhe qe afati i permbushjes se detyrimit te mos jete caktuar ose permbushja t
e jete lene ne kerkesen e kreditor .
afati i permbushjes se detyrimit eshte ne dobi te debitorit ,dhe debitori mund ta permbushe
detyrimin e tij edhe para afatit .
debitori nuk mund te pretendoje te drejten e afatit ne keto raste :
kur ka falimentuar
nuk ka dhene garancite e premtuara
garancite qe sigurojne kredine jane pakesuar ne vlere .
menyra e permbushjes se detyrimit
detyrimi permbushet njeheresh ose teresisht pervec rasteve kur ligji ose kontrata e ka percaktuar
ndryshe .per permbushjen e detyrrimit do te kemi parasysh sasine ,cilesine dhe menyren e
dorezimit.sendi duhet te kete cilesi jo me te ulet se mesatarja .
kur palet ne kontrate se kane percaktuar menyren e dorezimit ath :
me dhenien e tyre ne duar e personit qe ka fituar pronesine
dhe dhenien e sendit ne duar e transporduesit ose te postes
dhe dhenien e dokumenteve (flete ngarkese ,deshmi depozitimi)
nese jane disa detyrime qe i ka kaluar afti do te konsiderohet i ekzekutuar detyrimi me vlere me te
madhe .
nese jane disa detyrime me te njejten vlere ath do te ekzekutohet detyrime me vlere me te madhe qe
eshte me i vjetri ..
Esmeralda Hasko

12. kur behet ekzekutimi ne te holla per llogari te nje detyrimi ath ky detyrim do te perfshije :
shumene shpenzimeve te kryera
kamatat e arrira
vleren e vete detyrimit
dhe kamatat e zakonshme qe rendojne
mospermbushja e detyrimit
kerkimi i permbushjes ne natyre te detyrimit
parimi i permbushjes ne natyre ne kuptimin qe debitori detyrohet qe ne rast mospermbushje te
ekzekutoje pikerisht ate detyrim qe ka marre persiper shprehimisht ne kontrate dhe vetem kur nje
gje e tille eshte e pamundur te paguaje ekuvalencen e detyrimit ne te .
ne rast se debitori se permbush detyrimine tij kreditori ka te drejte te kerkoje :
ekzekutimin ne natyre te tij vecanerisht dorezimin e sendit ose kryerjen e punimeve si dhe
shperblimin e demit te shkaktuar nga vonesa
shperblimin e demit te shkaktuarnga mosekzekutimi i detyrimit .
parimi i permbushjes ka dhe veprimet si objekt .ne rast mospermbushje kreditori ka te drejte te
kerkoje te beje vete keto veprime dhe shpenzimet i ngarkohen debitorit .
edhe per detyrimet me objekt mosveprimet zbatohet permbushja ne natyre .
vonesa e debitorit dhe pasojat :
qe te kete vend vonesa duhet te jene keto kushte
te kete kaluar afati I permbushjes se detyrimit (edhe nqs behet kerkese nga ana e kreditorit
debitori duhet te permbushe detyrimin brenda 15 ditesh nga berja e kerkeses )
debitori te mos kete permbushur detyrimin (kur sendi nuk proteson kerkesat themi
mospermbushje )
te ekzistoje faji (ne rast mosp prezumohet me faj)
venia ne vonese te behet me shkrim nga ana e debitorit .
pasojat nga vonesa
kur eshte me vonese detyrohet ti shperbleje kreditorit humbjet qe i jane shkaktuar .
debitori pergjigjet kur mospermbushja este bere e pamundur pas mbarimit te afatit
nqs debitori nuk ka aftesi paguese gjykata vendos per shperblimin per mosekzekutimin e
detyrimit ose qe ekzekutimi te behet me keste .
nqs kreditori ka humbur interes ,dhe nuk pranon permbushjen ,ka te drejte te kerkoje
shperblim te njejte me mospermbushjen e detyrimit
kur detyrimi eshte ne te holla debitori paguan kamate pa qene e nevojshme qe kreditori te
provoje demin .
Tema 9 zevendesimi i personave ne nje detyrim .(cedimi)
suksedimi ose zevendesimi i pergjithshem ndodh kalimi i te drejtave dhe detyrimeve nga nje person
tek nje tjeter ne pergjithesi .
suksedim apo zevendesim i vecante –nje ose disa te drejta apo detyrime kalojne nga nje person tek
nje tjeter jo ne teresi por te shkeputura nga pjesa tjeter e pasurise se ketij personi .ky ndahet ne dy
lloje :
zevendesimi i kreditorit me nje person tjeter qe quhet cedimi i kredise .
zevendesimi i debitorit me nje person tjeter qe quhet marrja persi per e detyrimit .
cedimi i se drejtes se kredise
cedimi i se drejtes se kredise quhet marreveshja qe behet midis kreditorit dhe nje personi tjeter ne
baze te se ciles kreditori te drejten e tij te kerkimit ndaj debitorit ia kalon personit tjeter i cili vjen
dhe ze vendin e kreditorit duke pasur pask kesaj te drejten te kerkoje permbushjen e detyrimit nga
debitori .
kreditori qe cedonkredine quhet cedues
Esmeralda Hasko

13. personi i trete te cilit i kalon e drejta e kredise quhet cesionar .
cedimi behet me ose pa shperblim
qe cedimi i kredise te jete i vlefshem duhet te plotesohen keto kushte .
e drejta qe cedole nuk duhet te kete karakter te ngushte personal me cilesise fizike dhe
intelektuale te ceduesit (nuk cedole detyrimi per ushqim )
cedimi duhet te jete i lighshem
nuk mund te cdohen kredite qe rrjedhin nga shkaktimi i vdekjes apo nga demtimi i
shendetit te nje personi .
nuk mund te cedole kredite qe nuk mund te sekuestrohen
cedimi I kredise ne forme shkresore (vlefshmeria )
per vlefshmerine e cedimit nuk merret pelqimi i debitorit
kjo kontrate eshte e vlefshme qe nga momenti i arritjes se marreveshjes .
efektet e cedimit :
debitori qe nuk eshte vene ne dijeni per marreveshjen nuk duhet te pesoje asnje dem pasuror .
qe cedmi i kredise te kete efekt edhe ndaj debitorit ky duhet te njoftohet per ekzistencen e
marreveshjes sepse ne te kundert mund te keqesohet pozita e tij juridike .psh nqs debitori ska
dijeni dhe shkon e ben pagesen ne favor te kreditorit te pare ,dhe kjo sjell si rrjedhoje permbushjen
e detyrimit .ne kete rast debitori qe nuk njoftohet shkarkohet nga detyrimi i tij .
pasojat dhe ekektet me te rendesishme te cedimit te kredise :
e drejta e kredise kalon tek kreditori i ri ne gjendjen juridike qe ishte dhe tek kreditori i
meparshem .(kalojne garancite ,privilegjet .kamata dhe aksesore )
perjashtim –e drejta e posedimit te nje pengu nuk kalon ne favor te cesionarit
me cedimin e kredise mund te kalohet e gjithe e drejta ose nje pjese e saj
cedimi i kredise behet me afa tose me kusht .
per tu realizuar cedimi duhet te behet kalimi i te gjitha dokumentave nga ceduesi tek
cesionari
cedimi behet me ose pa shperblim
kreditori cedues nuk mban pergjegjesi per paaftesine paguese te debitorit
cedimi nuk duhet te keqesoje poziten e debitorit dhe mjetet mbrojtese ne favor te tij .
e drejta e kredise mund te permbahet edhe ne nje lere me vlere
palet ne nje marreveshje mund te perjashtojne mundesine e cedimit te kredise qe rrjedh
nga kjo marreveshje .
cedimi mund te behet ne favor te nje cesionari por mund te behet edhe ne favor te
personave vec e vec .(juristet per ta zgjidhur jane nisur nga prioriteti cesionareve qe te
drejten e kredise do ta fitoje i pari ,kjo zgjithje eshte dhene duke u nisur nga parimi se
;askush nuk mund ti kaloje nje personi tjeter nje te drejte qe nuk ka as ai vete .sipas kesaj
cesionari i dyte se fiton te drejten e kredise sepse ceduesi duke ja kaluar kete te drejte
cesionarit te pare nuk ka cfare ti kaloje cesionarit te dyte .ne nenin 503 kodi e parashikon
kete te drejte duke percaktuar dhe zgjidhjen e e saj te mbeshtetur ne 2 momete :
Momenti i kryerjes se njoftimit te debitorit
momenti i pranimit te evidentuar ne nje dokument shkresor .
momenti i dyte ka preference me te madhe .kur kredia u eshte ceduar dy personave te vecante do te
preferohet te shlyhet dhe te permbushet ai kalim qe i eshte njoftuar me perpara ne kohe debitorit
.do te preferohet kalimi i se drejtes pikerisht tek ky person emri i te cilit permbahet ne dokument
pro me kusht qe dokumenti apo shkresa e pranimit te kete nje date te sakte .
kjo dispozite le vend per diskutim sepse kemi thene qe per kalimin e cedimit nuk eshte i
domosdoshem pranimi i debitorit .
marrja persi per e detyrimit –do te quhet marreveshja qe behet midis debitorit dhe nje personi te
trete ,me ane te se ciles debitori ai kalon detyrimin nje personi te trete dhe ky i fundit vjen e ze
vendin e debitorit ne detyrim .
Esmeralda Hasko

14. qe marreveshja e mesiperme te jete e vlefshme eshte absolutisht e domosdoshme marrja e pelqimit
te kreditorit per zevendesimin e debitorit .nuk ka nje forme te posacme ligjore .
efektet juridike te marre persiper te detyrimit
debitori i ri e merr detyrimin ne gjendjen e meparshme te debitorit te vjeter bashke me
garancite (detyrimi i shoqeruar me nje garanci qe i eshte dhene kreditorit nga nje person i
trete do te shuhet ne rastin kur zevendesohen debitoret.kjo ndodh se personi i trete
garanton permbushjen e detyrimit dhe jo permbushjen .dorezanesi nuk mund te garantoje
edhe debitorin e ti sepse mund te mos e njohe fare ate ..nqs personi i trete jep pelqimin se do
te behet garant i debitorit te ri ath eshte ok .
debitori i ri ka te drejte te beje te gjitha prapesimet qe mund te bente ai i vjetri
mund te ndodhe qe nje person te marre persi per permbushjen e detyrimit te nje personi
tjeter por pa u shuar detyrimi per kete te fundit .debitori i vjeter dhe i ri behen
bashkedebitore por duhet pelqimi i kreditorit per vlefshmerine e kesaj marreveshje .te dy
bashkdebitoret pergjigjen ndaj kreditorit solidarisht .
tema 10 llojet e detyrimeve :
detyrimi konkret –kemi kur permjatje e tij eshte percaktuar me elementet e sendit qe e dallojne ate
nga sendet e tjera per shembull :detyrmi per te shitur shtepi me dy dhoma njekateshe e cila
ndodhet ne lagjen 8 etj(sendi eshte bere i dallueshem nga sendet e tjera )
detyrimi gjenerik –kemi ath kur permbajtjae ketij detyrimi eshte percaktuar me ane te ementeve
qe karakterizojne nje grup sendesh te te njetit lloj ku detyrimi ben pjese (nje detyrim ne te holla
,ose 20 kg grure per te dorezuar )
detyrimi komulativ –ka ne permbajtje me shume se nje veprim dhe debitori eshte i detyruar ti
permbushe ato me rradhe njeri pas tjetrit (2veprime psh kur debitori detyrohet te dorezoje nje
send dhe ne te njejten kohe te paguaje dhe te holla )
detyrim alternativ-quhet ai ne permbajtje te te cilit jane parashikuar per tu ekzekutuar dy ose me
shume veprime por debitori eshte i detyruar te kryeje vetem njerin prej tyre .
detyrimi fakultativ –themi se jemi perpara nje detyrimi fakultativ ne at oraste kur ndonese
permbajtja e detyrimit eshte caktuar qe ne fillim dhe objekt i detyrimit eshte vetem nje veprim i
vetem ,debitorit i njihet e drejta qe ne fazen e ekzekutimit te ketij detyrimi ta zevenesoje objektin e
tij fillestar me nje objekt tjeter te parashikuar ne ligj .
permbushja ose ekzekutimi i detyrimeve
me permbushje te detyrimit do te kuptojme kryerjen e atij veprimi ose sherbimi apo dorezimin e
atij sendi qe permban objektin e nje marredhenie juridike detyrimi .
detyrimet ne te holla –detyrimi kryhet me monedhen qe eshte ne qrkullim ne shtetin ku behet
pagesa ne qofte se nuk parashikohet ndryshe ne kontrate .perdoret kursi i dites kur behet pagesa .
kur vendi nuk eshte caktuar ne marreveshje te paleve pagesa behet ne vendbanimin e kreditorit .
ne rast.ne rast vonese te pagimit te shumes debitori duhet e paguaje shperblimin e demit te
shkaktuar .
kamata ligjore ne rast vonese do te paguhen pavaresisht nese kreditorit i eshte shkaktuar dem apo
jo nga kjo vonese .kreditori nuk eshte i detyruar te provoje ekzistencen e ndonje demi .
ne qofte se nga vonesa kreditori ka pesuar edhe nje dem i cili rezulton ne nje vlere me i madh se sa
shume qe do te paguhet si kamate ligjore ,ath debitori detyrohet te paguaje :kamaten ligjore se
bashku me diferencen midis demit te pesuar dhe vleres se kesaj kamate
detyrimet me shume persona –
detyrimet me shume persona kane si kriter dallues llojin e subjktit ,apo nr e personave qe marrin
pjese ne nje detyrim .ne marredheniet juridike te detyrimit marrin pjese gjithnje dy pale –kreditori
debitori .por asnjehere palet nuk duhet te barazohen me personat .
detyrimet me shume persona ndahen ne
1. detyrime solidare
2. detyrime te pjestueshme
Esmeralda Hasko

15. 3. detyrime te papjestueshme
detyrimi eshte soliar kur kreitori ose secili nga kreditoret ka te drejte te kerkoje ekzekutimin e te
njejtiit detyrim teresisht apo pjeserisht si nga debitoret sebashku ashtu dhe nga secili prej tyre vec
e vec .
detyrime solidare aktive –ne te cilat marrin pjese shume persona si kreditore
detyrime solidare pasive –ne te cilat marrin pjese shume persona si debitore .
qellimi dhe rendesia ekonomike dhe juridike e detyrimeve solidare pasive eshte se me ane te tyre i
jepet mundesia kreditorit per te realizza me shpejte ne kohe te drejten e tij .kjo per faktin se
kreditori ka te drejte te kerkoje permbushjen e detyrimit jo vetem nga cdonjeri debitor vec e vec ne
total ose pjeserisht por edhe nga te gjithe ata sebashku .solidariteti nuk prezumohet ,ai duhet te
rezultoje nga ligji ose nga marreveshja e paleve .ne te kundert ngelet nje detyrim i pjestueshem .
solidaritetin e kemi dy llojesh
ligjor
vullnetar
detyrimi eshte solidar kur del nga vullneti i paleve ose kur eshte parashikuar ne ligj .
solidariteti mund te rezultoje nga kontrata por edhe nga testamenti .
detyrimet solidare mund te zbatohen per detyrime me permbajtje nga me te ndryshme te cilat kane
si objekt sendet te hollat ose veprimet.ne detyrimit solidare nuk eshte shume e nevojshme qe
debitoret te pergjigjen solidarisht per te gjithe shumen e detyruar .afati i permbushjes se detyrimit
mund te mos jete i njellojte per secilin nga debitoret solidare .mund te ndodhe qe per njerin
debitoret detyrimi te jete kryesor ndersa per debitorin tjeter solidar detyrimi te jete aksesor ose
plotesues kjo ndodh per shembull ne rastin e pergjegjesise se debitorit kryesor te dorezanesit .
efektet e detyrimit solidar
ne detyrimet solidare kreditori ka te drejte ti drejtohet sipas deshires se tij nje a me shume
debitoreve ose te gjitheve se bashku per gjithe shumen e detyrimit ose secilit prej tyre per pjese
te saj .ne rast se kreditori duke iu drejtuar njerit prej debitoreve solidare e realizon plotesisht te
drejten e tij ath ai nuk ka me te drejte tu drejtohet debitoreve te tjere sepse e drejta e tij nuk
ekziston me .ekzekutimi i detyrimit nga njeri prej debitoreve solidare i shkarkon te gjithe debitoret
e tjere .
detyrimi solidar mund te shuhet edhe ath kur jepet ne favor te kreditorit nje send I caktuar per
qellimin e ekzekutimit te detyrimit por gjithmone kur nje gje e tille eshte parashikuar nga palet
.detyrimi solidare shuhet edhe ath kur njeri nga debitoret solidare e kompeson detyrimin e tij ne
total ne nje te drejte qe ai gezon kundrejt kreditorit te perbashket te debitoreve solidare
.permbushja e pjeshme e se drejtes se kreditorit nuk e shuan detyrimin solidar .
kur njeri nga solidaret vdes ,trashegimtareve u kalon jo vetem aktivi por dhe pasivi i
pasurise,prandaj ata do te pergjigjen per detyrimin e tij por gjithmone brenda pjeses qe
trashegojne .kjo do te thote se detyrimi solidar do te pjestohet midis trashegimtareve te debitorit
solidar .ne detyrimet solidare me shume kreditore ,debitori ka te drejte te zgjedhe per te paguar
njerin nga kreditoret solidare duke i likujduar atij te gjithe detyrimin dhe kjo e shkarkon nga
detyrimi .
e drejta regresit –
permbushja e detyrimit nga njeri prej debitoreve solidare shenon edhe mbarimin e detyrimit
solidar ne qofte se me kete permbushje kreditori e ka realizuar plotesisht t drejten e tij .por
debitori qe ka permbushur detyrimin edhe per debitoret e tjere solidare gezon te drejten e regresit
,pra kerkon pagimin e pjeses nga secili prej bashkedebitoreve .debitori qe ka ekkzekutuar nje
detyrim solidar ka te drejte te kerkoje nga debitoret e tjere pagimin ne pjese te barabarta te
detyrimit te ekzekutuar prej tij percev kur ne ligj ose ne kontrate eshte parashikuar ndryshe .
e drejta e regresit nenkupton edhe te drejten per te ngritur padine e regresit dhe debitori me ane te
kesaj padie kerkon pagimin e shumes ne pjese te barabarta pervec rasteve kur ne kontraten midis
debitoreve percaktohen raporte te tjera te pergjegjesise se tyre ndaj kreditorit ..
efektet e parashkrimit mbi detyrimet solidare .
1.kur nderpritet nje afat parashkrimi per njerin prej debitoreve solidare apo kreditoreve solidare
ath kjo nderprerje ka efekt edhe per solidaret e tjere .
Esmeralda Hasko

16. 2.pezullimi i parashkrimit per njerin nga debitoret solidare apo per njerin nga kreditoret solidare
nuk i shtrin efektet e tij edhe mbi solidaret e tjere
3.heqja dore nga parashkrimi i bere nga njeri prej debitoreve solidare nuk ka efekt ndaj te tjereve
ndersa kur heqja dore nga parashkrimi ushtrohet nga njeri prej prej kreditoreve solidare ka efekt
edhe ndaj te tjereve .
Detyrime te pjestueshme
Kur shume debitore ose kreditore marrin pjese ne te njejtin detyrim dhe ky eshte i pjestueshem
secili debitor eshte i detyruar te ekzekutoje dhe secili kreditor ka te drejte te kerkoje nje pjese te
barabarte te detyrimit pervec kur ne kontrate ose ne ligj eshte parashikuar ndryshe .Karakteristike
kryesore e ketyre detyrimeve eshte objekti i pjestueshem i cili mund te jete nje send ne gjini nje
send individualisht i percaktuar ,pjestimi i te cilit eshte plotesisht i mundshem .ne detyrimin e
pjestueshem cdonjeri kreditor ka te drejte te kerkoje vetem pjesen qe i takon dhe cdo debitor eshte
i detyruar te permbushe detyrimin ne pjesen qe i takon .madhesia e pjeseve mund te jete e
ndryshme per secilin debitor ose kreditor .kjo ndryshueshmeri mund te rrjedhe nga ligji nga
kontrata apo nga nje veprim juridik ne te cilin eshte parashikuar qe pjeset te jene te ndryshme per
cdo person pjesmarres.prezumohet se detyrimi do te permbushet ne pjese te barabarta nqs nuk
eshte e percaktuar ndryshe ne marreveshje ne ligj .
Ne keto lloj detyrimesh secili nga kreditoret ka nje te drejte kredie te vecante brenda nje mase te
caktuar e drejte kjo qe ekziston ne menyren te pavarur nga kreditoret e tjere .debitori mund ta
permbushe detyrimin ne pjesen qe i takon dhe me kete permbushje debitori shkarkohet nga
detyrimi i tij .ne detyrimet e pjestueshme nuk zbatohet padia e regresit ,por nqs debitori e paguan
te gjithe detyrimin ai nuk ka te drejte tu drejtohet bashkedebitoreve me padine e regresit per te
kerkuar vleren e pjeseve .ai ne kete rast mund te mbrohet me duke ngritur padine e begatimit pa
shkak per te kerkuar kthimin e shumes .
Tema 11 Kontrata e shitjes
Kontrata e shitjes ka per objekt kalimin e pronesise se nje sendi ose kalimin e nje te drejte kundrejt
pagimit te nje cmimi .
Kontrata e shitjes eshte kontrate e dyanshme me shperblim .ajo eshte kontrate konsensuale
dometene e vlefshme qe nga momenti i arritjes se marreveshjes .
Elementet e contrate
Subjekti ,objekti dhe permbajtja
Subjektet –persona fizik ,juridike shteteror dhe privat.subjektet duhet te kene zotesi per te vepruar
.
Nuk marrin pjese si bleres :
persona qe administrojne pasurite e te tjereve
persona qe realizojne shitje me ekzekutim te detyrueshem
ghykates ,prokurore notere avokate per sendet qe jane object gjykimi perjashtim kur jane
bashkpronare kane te drejten e blerjes .
object I kontrates
1.cdo send qe merr pjese ne qarkullimin civil dhe mund te tjetersohet pa ndonje pengese ligjore
.sende te luajtshme ,te paluajtshme ,individualisht te percaktuara dhe te percaktuara ne gjini .
2.sendet me qarkullim te kufizuar por gjithmone me lejen e organeve .per shembull trojet per
ndertim Brenda vijave te verdha .
3.te drejtat –e drejta e trashegimise ,te drejten e perdorimit ten je shpikeje ,te drejten e perdorimit
ten je sendi .
Esmeralda Hasko

17. 4.nje send ose e drejte e ardhshme qe nuk ekziston dhe nuk eshte e materializuar ne momentin e
lidhjes se kontrates por parashikohet nga palet ne te ardhmen .
Kusht i contrate se shitjes eshte cmimi i cili duhet te jete
ne te holla (nqs ska te holla jemi para shkembimit)
i drejte (pretium iustum)(nje e dyta e vleres se sendit )
real (nqs cmini nuk eshte real ndodhemi para dhurimit)
i percaktuar (vlera ,monedha vendin ,menyren e pageses)
i percaktueshem (percaktimi lidhet me ndonje kusht ose me kalimin e nje afati)
casti i kalimit te pronesise
casti i kalimit te se drejtes se pronesise eshte casti i lidhjes se contrate .
vetem per sendet qe peshohen maten ose numerose (e percaktuara ne gjini)pronesia kalon ne castin
e dorezimit .
dorezimi i sendit
faktik ose efektiv –kur sendi i jepet ne dore bleresit fizikisht materialisht ,
joefektiv-kur dorezon dokumentat e sendit ,kur sendi i dorezohet transportuesit te pare (kur ne
kontrate eshte perfshire dhe transporti ),kur sendi i dorezohet postes.
Dorezim simbolik –kur dorezon celesat e makines ose shtepise
Kur sendi i shitur pasi kalon ne pronesine e bleresit humbet pa faj te asnjeres prej paleve ath
bleresi detyrohet ti paguae shitesit cmimin ,pervec nje marreveshje .
Kur sendi humbet pa faj te paleve ,kur shitesi eshte me vonese shitesi detyrohet ti ktheje cmimin
bleresit dhe te shperbleje demin .
Detyrimet e paleve
Detyrimet e shitesit
ti kaloje bleresit te drejten e pronesise
ti dorezoje bleresit objektin e contrate (ne afatin e caktuar)
te garantoje bleresin per gezimin e qete te sendit te lire nga co e drejte pronesie e personave
te tjere mbi te .
eviksion-do te kuptojme humbjen ose senili e pronesise se bleresit gjate ushtrimit te se drejtes se tij
si pronar
te garantoje bleresin per cilesine e sendit dhe mungesen e te metave te tij .
detyrimet e bleresit
detyrimi per te marre ne dorezim sendin
detyrimi per pagimin e cmmit te shitjes
rastet e zgjidhjes se contrate se shitjes .
zgjidhja e contrate nga shitesi
kur mospermbushja e detyrimit te bleresit ka nje rendesi te vecante ose thelbesore per
kontaten ,
kur bleresi nuk paguan cmimin brenda afatit te caktuar
kur bleresi nuk merr sendet ne dorezim as brenda afatit shtese .
kur bleresi deklaron brenda afatit kontraktor ose afatit shtese se nuk do te permbushe
detyrimin e tij .
shitesi e humbet te drejten per te kerkuar zgjidhjen e contrate
kur bleresi e permbush me vonese detyrimin per pagimin po qe se nuk kerkon zgjidhjen e
kontrates para se te marre dijeni per ekzekutimin e ketij detyrimi.
Kur ndodhemi ne kushtet e nje mospermbushje tjeter te ndryshme nga mospermbushja e
vonuar (psh mosp.ne sasi ose cilesi)kur shitesi nuk e kerkon zgjidhjen brenda nje kohe te
arsyeshme .
Zgjidhja e contrates nga bleresi
Nuk behet dorezimi i sendit brenda afatit te caktuar ne kontrate .
Nuk behet dorezimi brenda afatit shtese te caktuar nga ai vete .
Shitesi deklaron brenda afatit kontraktor ose afatit shtese se nuk do te permbushe
detyrimin e tij .
Bleresi e humb te drejten e zgjidhjes
Esmeralda Hasko

18. Kur shitesi e ka dorezuar sendin me vonese dhe bleresi nuk ka kerkuar zgjidhjen e contrate
brenda nje kohe te arshyeshme
Eshte ne rastin e mospermbushjeve te ndryshme nga dorezimi i vonuar (mosp.ne sasi cilesi
jo me vone se 15 dite )Pasoajt e zgjidhjes se contrate :
nqs kontrata zgjidhet palet kane keto detyrime ndaj njeri tjetrit
Shitesi duhet te ktheje cmimin si dhe pagimin dhe shpenzimet qe ka bere bleresi .
Bleresi detyrohet te ktheje sendin ne qofte se ky i fundit nuk ka humbur ose eshte demtuar
nga veprimtaria e bleresit .ne te under ai paguan shperblimin e demit.
Llojet e kontratave te shitjeve
Shitje me rezerve te prones –ne qofte se palet qe cmimi i shitjes do te paguhet me keste dhe
bleresi e fiton pronesine me pagimin e cmimit te fundit pavaresisht se atij i eshte bere
dorezimi i sendit(.parashikohet ne kontrate ,mospagimi i 1 te 8 nuk sjell zgjidhjen e
kontrates )
Shitja e sendeve te paluajtshme –behet me akt notoria dhe rregjistrohet ne te kundert e
pavlefshme .Ne nje kontrate shitje nqs madhesia efektive e sendit eshte me e vogel se ajo ne
kontrate ,bleresi ka te drejte te kerkoje ulje cmimi ndersa kur madhesia efektive eshte me e
madhe se ajo ne kontrate ,bleresi paguan shtesen e cmimit .
Si e drejta e shitesit per te kerkuar ngritjen e cmimit dhe e drejta e bleresit per uljen e cmimit ose
heqjen dore nga kontrata ka nje afat 2 vjecar (neni 755)
Ne qofte se nje send i paluajtshme del me te meta ath bleresi ka te drejte ti kundershtoje brenda 5
vjeteve nga casti i dorezimit te sendit .
Kontrata e dhurimit –
Dhurimi eshte nje kontrate me ane te se ciles njera pale i kalon ne pronesi pa shperblim pales tjeter
nje send te caktuar ose nje te drejte reale te cilat ajo i pranon .pra ajo eshte nje dhenie pa
shperblim te sendeve te luajtshme dhe te paluajtshme .shpesh here kemi kalimin e pronesise pa
shperblimin ne formen e mesiperme quhet edhe sponsorizim .
Sponsorizimi consisto ne dhenien pa shperblim te nje ndihme me karaktere finanzia dhe material
ne favor te nje subjekti fizik ose juridik per kryerjen e nje veprimtarie sociale dhe publike te
caktuar .
Sponsorizimi merr fuqi juridike kur lidhet kontrata midis sponsorizuestit dhe perfituesit .forma
juridike e sponsorizimit eshte kontrata e dhurimit .
Vecorite e contrate se dhurimit .
Eshte kontrate e njeanshme sepse sjell detyrime juridike civile vetem per njeren pale
kontraktore .
Dhurimi eshte nje kontrate pa shperblim sepse prej saj perfiton dobi vetem njera pale .
Me ane te kontrates se dhurimit kalon dhe e drejta pronesise se sendit apo te drejtes nga
dhuruesi tek perfituesi .
Forma ,kontrata e dhurimit te pasurive te paluajtshme duhet te behet me akt notoria dhe te
rregjistrohet ne rregjistrin publik.
Eshte kontrate reale sepse palet jane te lidhura me pasojat e saj qe nga dorezimi i sendit .
Objekt i saj jane jo vetem sendet por dhe te drejtat reale
Palet ne kontrate kane te drejte qe para se te jete lidhur kontrata ,dmth para dorezimit te
sendit te revokojene deklaratat e tyre
Sjell pasoja juridike qe nga momenti qe pranuesi deklaron se e pranon dhurimin .
Revokimi ose heqja dore nga dhurimi .
Kodi civil revoco jo vetem contrate e dhurimit por dhe premtimin per dhurim .
Revokimi i deklarates behet kur ajo I takon ende fazes parakontraktore perpara lidhjes se
kontrates
Revokimi behet edhe pas dorezimit te sendit dhe jo thjesht ne fazen para lidhjes se kontrates .kete
revokimin e ben vetem dhuruesi ne keto raste :
Esmeralda Hasko

19. Dhurimi konsiderohet jo i zakonshem –kuptohet ajo kontrate qe ka si objekt nje send ose te
drejte me vlere relativisht te madhe ,ose qe realizon nje interes ekonomik finanziar.
Kur nuk eshte bere per shperblim dhe ne dy raste taksative .dy rastet taksative jane
-kur perfituesi ka vrare ose tentuar me dashje dhuruesin ose rrethin familjar te tij
-kur ndonese perfituesi ka nje detyrim ligjor per ushqim ndaj dhuruesit nuk e jep kete pa
ndonje arsye .
Padia per revokim duhet te ngrihet brenda nje viti qe nga dita qe dhuruesi ka marre dijeni
per ekzistencen e njeres nga dy aryet e mesiperme .
Elementet e contrate se dhurimit
Objekti –cdo send i luajtshem ,i paluajtshem ,i percaktuar ne gjini ,ose individualisht i
percaktuar .
Ne contrate edhurimit objekt nuk mund te jete nje send i ardhshem .
Subjektet –dhuruesi ,perfituesi .
Vetem pronari I sendit mund te realizoje nje kontrate dhurimi .
Ndryshimi I dhurimit nga kontratat e tjera dhe veprime te tjera juridike te ngjashme
Kontrata e dhurimit ngjan me ate te shitjes ,sepse ne te dyja kontratat ndodh kalimi
I se drejtes se pronesise por tek shitja ky kalim behet me shperblim tek dhurimi jo .
K.dhurimit ngjan me k.e huaperdorjes sepse te dyja jane te njeanshme dhe pa
shperblim ,por dallojne nga njera tjetra sepse tek huaperdorja sendi jepet ne gezim
te perhohshem tek dhurimi kalon e drejta pronesise .
Ngjan me huane pa interes sepse jane te njeanshme dhe tek te dyja kalon e drejta
pronesise .tek kontrata e huase huamarresi detyrohet te ktheje nje send te te njejtit
lloj ,sasi .cilesi tek kontrata e dhurimit perfituesi nuk ka detyrim te kthimit te sendit
.
Ngjan me testamentin por dallojne
Testament eshte veprim juridik I njeanshem ndersa dhumi eshte kontrate e
njeanshme
Testament sjell pasoja pas vdekjes ,ndersa dhurimi eshte nje akt qe vepron midis te
gjalleve .
Me kontrate dhurimi mund ti lihet pasuria cdo presoni pa kufizim ligjor ,ndersa me
testament do repektohet rezerva ligjore rradha e trashegimlenesve etj.
Personi qe perfiton me testament pergjigjet dhe per detyrimet e trashegimlenesit
.ndersa personi qe perfiton ka vetem te drejta dhe jo detyrime .
Kontrata e qirase se pasurise
Qiraja eshte kontrata me te cilen njera pale detyrohet ti jape pales tjeter nje send te caktuar ne
gezim te perkohshem kundrejt nje shperblimi te caktuar .
Afati –kontrata e qirase nuk mund te lidhet per nje periudhe me te gjate se 30 vjet pervec
rasteve kur ne ligj eshte parashikuar ndryshe psh
Qiraja e tokes e ka kufirin 99 vjet ,qiraja e ndertesave te destinuara per banim 5 vjet .nqs palet do
te parashikojne ne kontrate nje afat me te madhe se 30 vjet ath pjesa e contrates qe e tejkalon kete
afat do te quhet e pavlefshme .karakteristikat
Ne contrate e qirase pasuria jepet te gezim te perkohshem ,pra mbas afatit do ta ktheje
perseri .
Objekt i contrate mund te jene vetem sendet qofshin keto te luajatshme ose te paluajtshme
.kusht kryesor eshte qe te jete nje send individualisht i percaktuar dhe ne te njejten kohe i
pakonsumueshem
Preferenca –qiramarresi aktual gezon te drejten per tu preferuar ne krahasim me personat
e trete qe pretendojne te lidhin kontrate qiraje
Perteritja –do te quhet kontrate e perteritur kur megjithese ka mbaruar afati qiradhenesi
vazhdon ta mbaje ne perdorim sendin dhe qiradhenesi nuk paraqet ndonje kundershtim .
Esmeralda Hasko

20. Kur afati eshte mbi nje vit behet ne forme shkresore ,me afat me te shkurter se nje vit behet
me goje dhe vertetohet me deshmitare .
Kontrata rregjistrohet kur ka nje afat prej 9 vjetesh .
Eshte nje kontrate me shperblim
Kontrata e nenqirase –qiramarresi mund te lidhe kontrata nenqeraje me nje person te trete
po gjithmone kur palet ne contrate e qirase nuk kane parashikuar ndonje marreveshje per
ta ndaluar ate .
Kur nje send i dhene me qera shitet ose dhurohet ath kontrata e qirase eshte e detyrueshme
edhe per pronarin e ri .
Casti i mbarimit te contrate –nqs ka afat mbaron me skadimin e afatit pa qene nevoja te
shprehet ne ndonje forme .nqs eshte pa afat do te konsiderohet qe mbaron kur njera pale
njofton palen tjeter sipas marreveshjes ne te kundert eshte afati maksimal qe eshte
parashikuar nga ligji per ate lloj kontrate .
Lidhja dhe ndryshimi me kontratat e tjera –
Ngjan me huaperdorjen sepse tek te dyja njera pale i jep tjetres nje send ne perdorim
me qellim qe ta ktheje .ndryshimi qiraja ka shperblim ,huajperdorja ska shperblim .
Qiraja ngjan me depoziten sepse tek te dyja lihet nje send perkohesisht ne duart e pales
tjeter .ndryshimi –depozita lidhet me qellim ruajtjen e sendit tek qeraja jepet ne
perdorim qe te shfrytezohet dhe te gezohet
Kontrata e qirase dallon nga shitja sepse tek shtija kalon e drejta pronesise ndersa tek
qiraja kalon kalon nedoresia dhe gezimi i sendit .
Ngjan me uzufruktin sepse ne te dyja keto marreveshje jepet nje send ne gezim te
perkohshem me detyrimin per tu ruajtur e mirembajtur .
Dallojne
-qiraja me shperblim uzufrukti edhe me dhe pa shperblim
Afati maks i qirase 30 vjet uzufrukti afat maks 30 vjecar vetem per sendet t paluajtshme .
Qiraja lidhet me marreveshje ,uzufrukti edhe me ligj
Qiraja rregjistrohet kur ka objet sende te paluajtshme me afat mbi 9 vjet uzufrukti duhet te
regjistrohet gjithmone
Tatimet taksat I paguan qiramarresi tek tek uzufrukt uzufruktari .
Kontrata e qirase financiare (leasing)
Qellimi i qirase finanziare si per cdo kontrate tjeter qiraje eshte perdorimi i nje sendi te caktuar te
luajtshem ose te paluajtshem ne ndryshim nga kontrata tradizionale e qirase tek qiraja finanziare
rezultati perfundimtar i marreveshjes se paleve eshte e drejta e qiramarresit per tu bere pronar i
sendit .gjate gjithe harkut kohor te marre ne dorezim te sendit dhe deri ne momentin kur do te
behet pronar do te vishet nga ana juridike me petkun e nje kontrate qiraje dhe palet do te jete
kundrejt njeratjetres se nje marredhenie qiradhenie .
Qiraja finaciare dhe sipermarrja dallimet te perbashketat
Objekti i qirase finanziare eshte gjithmone nje send i luajtshem ose i paluajtshem ndersa
tek sipermarrja eshte teresia e veprimeve dhe sherbimeve per krijimin e nje vepre .
Tek qiraja finanziare qiramarresi behet nedores i sendit dhe perdorues tek sipermarrja
vepra merret ne nedoresi mbasi eshte materializuar dhe pasi te jete marre ne dorezim
Menyra e pagimit tek qiraja financiare realizohet me qira periodike duke paguar ne fund
diferencen qe ngel nga shume e qirave dhe cmimit te e sendit .
Kalimi i pronesise ne qirane finaciare behet ne castin e pageses se diferences se cmimit
ndersa tek sipermarrja kalon e drejta pronesise pasi te jete dorezuar vepra .
Ne rast mospagimi te vleres se qirase nga ana e qiramarresit qiradhenesit i lind e drejta te
kerkoje zgjidhjen e contrate se qerase pavaresisht nga vlera e qirase se paguar .
Kontrata e enfiteozes
Esmeralda Hasko

21. Enfiteoza eshte nje kontrate me ane te se ciles nje person i jepet e drejta te perdore dhe te
permiresoje nje pasuri te paluajtshme kundrejt nje shperblimi ne te holla ose ne natyre qe paguhet
me afate periodike .
Vecorite e contrate se enfiteozes :
Eshte kontrate juridike e dyanshme
Ka si qellim jo vetem perdorimin e sendit por edhe permiresimin e tij
Eshte nje kontrate formale (behet me akt notoria dhe regjistrohet )
Objekt i saj jane vetem sendet e paluajtshme (toka ujrat ,kullotat ,ndertesat)kontrata e
enfiteozes me object nje send te luajtshem eshte e pavlefshme
Nuk ka nje afat te parashikuar me ligj si rrjedhim cdo afat I percaktuar nga palet eshte
detyrues.afati nuk perben nje nga kushtet thelbesore te kontrates se enfiteozes
Kontrata e nenefiteozes nuk lejohet
Perdorimi i shfrytezimit jo vetem i sendit te paluajtshem por edhe i nentokes me te cilin ai
eshte lidhur dhe mbi te cilin ai mbeshtetet eshte nje tjeter karakteristike e kesaj kontrate .
Ndryshimi i enfiteozes nga qiraja
Te kontrata e qirase qellimi eshte i dhenies se sendit eshte perdorimi i tij .
Tek enfiteoza sendi jepet jo vetem me qellim perdorimi por edhe per tu permiresuar .kjo do
te thote se sendi permiresohet per tu perdorur per nje destinacion te caktuar nga palet ne
contrate e enfiteozes .
Objekt tek qiraja jane sende te luajtshme dhe ato te paluajtshme ndersa object I enfiteozes jane
sendet e paluajtshme .
Qiramarresi ka te drejte te lidhe kontrata nenqiraje me pelqimin e qiradhensit
,nenenfiteoza nuk lejohet
Tatimet dhe taksat qe rendojne mbi sendin duhet te pauhen nga qiradhenesi .ndersa tek
enfiteoza te gjitha detyrimet paguhen enfiteozmarresi .
Persa I perket fatit te shtesave ose permiresimeve qe I behen sendit tek kontrata e enfitozes
eshte e drejta e enfitozemarresit ti heqe dhe ti marre ato me vete ,tek qeraja ,qiramarresi
nuk ka te drejte te shperblehet per permiresimet qe ka bere .
Zgjidhja e kontrates se enfiteozes
Te dyja palet gezojne te drejten e zgjidhjes se kontrates
Karakteristike e kesaj kontrate eshte se enfitosmarresi nuk eshte ne te njejtin plan me te drejten e
enfitozedhenesit .
Enfitozemarresi ka te drejten te kerkoje zgjidhjen e contrate se enfiteozes ne cdo kohe nqs palet
nuk kane parashikuar afa tose kusht .
Ndersa enfitozdhenesi ka te drejte te kerkoje zgjidhjen e contrate
Kur enfitozemarresi demton pasurine e marre ne perdorim
Kur ……………..nuk e miremban ate
Kur nuk i ben permiresimet qe jane parashikuar ne kontrate
Kur nuk paguan shpermbimin e enfiteozes per dy periudha te njepasnjeshme
Esmeralda Hasko

22. Esmeralda Hasko