2. HERRIAREN KOKAPENA ERRENTERIA GIPUZKOAN KOKATUTA DAGO. DONOSTITIK 7 Km-TARA. OARSOALDEA OSATZEN DUTEN HERRI BAT DUGU, LEZO, PASAIA, ETA OIARTZUN HERRIEKIN BATERA. ERRENTERIAKO MUGAK HAUEK DIRA: LEZO, OIARTZUN, GOIZUETA, ARANO, DONOSTIA, HERNANI, ASTIGARRAGA ETA PASAIA.
3. Udaletxeko fatxadan dagoen armarria ERRENTERIAKO ARMARRIA BEHEKO ALDEAN, ZILARREZKO FONDOAN ITSASOA. HONEN GAINEAN, FONDO GORRIAN GAZTELU BAT. GOIAN, HOSTO BERDEAK BI ALDEETARA.
4. HERRIAREN IZENA Aintzinean gure herria OIARTZUNGO auzo bat zen, baserriz osatuta eta ORERETA zuen izena. 1310ean, Alfonso XIak hiribildu titulua eman eta VILLANUEVA DE OIARSO izena jarri zioten. Garai honetan hasi ziren lehenengo kaleak eraikitzen eta harresiz inguratu zituzten. Geroago, beste 3 kaleak eraiki zituzten eta berriz harresiz inguratu. 1491an ERRENTERIA izena hartu zuen, itsasontziak beren merkantziak ekartzeagatik errentak ordaindu behar zituztelako.
5. HIRI AGIRIA. Alfonso XI. Erregeak 1320. urtean Oreretako tokia VILLANUEVA DE OIARSO izenarekin haserriz inguratutako hiria sortzeko baimena ematen du.
6. IBAIA OIARTZUN IBAIA AIAKO HARRIETATIK ETA BIANDITZ MENDIKO MAGALETIK DATOZEN ERREKA BATZUK BAT EGITEAN SORTZEN DA ETA PASAIKO PORTUAN HILTZEN DA. ZEHARKATZEN DITUEN HERRIAK OIARTZUN, ERRENTERIA, LEZO ETA PASAIA DIRA. GIPUZKOAKO IBAIRIK MOTZENA DA, 16,6 Km BAITITU. OIARTZUN IBAIA
7. GURE IBAIAK KIRATSA EDERRA BOTATZEN DU MAREA BEHEAN DAGOENEAN. OIARTZUN IBAIA KUTSATU SAMARRA DAGO. ARRAZOIAK HAUEK DIRA: MEATEGIAK, LANTEGIAK ETA GURE ETXEETAKO ZIKINKERIA.
8. URTEGIA ERRENTERIAKO LURRETAN DAGO AÑARBEKO URTEGIA, ERDIGUNETIK URRUTI. URTEGI HONETAN BILTZEN DIREN URAK GURE ETXEETARA ETA DONOSTIRA IRISTEN DIRA. PARAJE ZORAGARRI BATETAN KOKATUTA DAGO, BASO EDER BATEAN.
9. GURE MENDIAK ALDURA 551m ZARIA 630m IGOIN GURE HERRIA MENDIZ INGURATUTA DAGO BESTE BATZUK : ZUARKAZU 472m OTRAITZ 501m IGANTZI 460m TXORITOKIETA 317m
10. HAUEK DIRA GURE MENDIRIK EZAGUNENAK: URDABURU 595m SAN MARKOS 280m SAN MARKOS MENDIAN GOTORLEKUA DAGO. APIRILAREN 25EAN SAN MARKOS EGUNA OSPATZEN DA ETA BERTAN ERROMERIA EGITEN DA. OHITURARI JARRAITUZ, AMANDREAK BERE BESOTAKOARI ARRAUTZAK DITUEN OPIL BAT OPARITZEN DIO.
11. ERRENTERIKO AUZOAK AGUSTINAK FANDERIA LARTZABAL ALABERGA GABIERROTA LISTORRETA BERAUN ONDARTXO ZAMALBIDE ERDIALDEA GAZTAÑO PERURENA ALDE ZAHARRA IZTIETA PONTIKA KAPUTXINOAK IGARRITZE ERRENTERIKO BENTAK GALTZARABORDA
12. AGUSTINAK Errenteriako auzo maldatsu bat da. ALABERGA Etxe gehienek itxura bera dute. Beraun eta erdialdearen artean dago kokatuta. BERAUN Auzo handi hau, udalerriaren goikoaldean kokatzen da., San Markos menditik nahiko gertu. Bere arazo nagusia San Markoseko zabortegia da, ateratzeb duen kiratsagatik.
13.
14. ERRENTERIAKO BENTAK FANDERIA Auzo berrienetariko bat da. Agustinak eta gabierrota artean dago. Kirol instalazio ugari eta Ertzaintzaren koartela daude Errenteriako auzo bat da. GABIERROTA Oiartzun ibaia eta Papresa paper lantegiaren artean kokatuta. GALTZARABORDA Bere ezaugarri nabarmenenak dorre moduko etxeak eta malda ugariak dira. Eusko Tren geltokia dago.
15. GAZTAÑO Herriko erdialdea eta Arramendi mendiaren artean dago. Auzo honetan Oreretako gaztetxea aurkitzen da. Auzoko festak, ekaina aldean ospatzen dira, San Juan suko ospakizunarekin batera. IZTIETA Alaberga auzoa eta Oiartzun ibaiaren artean kokatutakoa. Auzo hau XX. Mendean eraiki zuten, Itzieta deitutako inguruan. KAPUTXINOAK Auzo maldatsu bat da, dorre moduko etxeez osatutakoa. Pasai Antxotik oso gertu dago.
16. LARTZABAL LISTORRETA ONDARTXO Errenteriako mendi-inguru bat da, baserriz osatutakoa. Inguru honetan hainbat kobazulo dago: Aitzbitarte eta Landarbaso, esaterako. Auzo honen zati bat Oiartzungo lurretan dago. Auzo honetan ere, Osakidetzako anbulatorioa dago. Auzo txiki bat da. Iztieta auzoa eta Oiartzun ibaiaren artean dago kokatuta. Auzo honetan Errenteriako hiltegia zena aurkitzen da.
17. PERURENA PONTIKA UGARRITZE ZAMALBIDE Beraun auzoaren azpiko aldean eta erdialdetik hurbil kokatuta. Dorre moduko etxeez osatuta dago. Bertan udaltzainen komisaldegia dago. Errenteriko mendi-inguru bat da, hainbat baserri duena. Olibet eta Etxeberrieta auzuneak hartzen ditu. Lezoko udalerria eta Oiartzun ibaiaren artean kokatzen da. Bertan, Renfeko geltokia eta Papresa paper lantegia daude. Mendi-ingurune batean kokatuta eta hainbat baserri duena. Auzo honetan, hilerri publiko eta pribatu bana dago. Auzoko jaiak maiatzaren 15ean ospatzen dira, Sanisidrotan.
21. DUELA 20.000 URTE ... GURE ARBASOEN ETXEA! DUELA MILAKA URTE AITZPITARTE EDO LANDARBASO KOBAZULOETAN BIZI ZIREN INGURUKO LEHENENGO BIZTANLEAK. LUR GUZTIA ELURREZ ESTALITA ZEGOENEZ, LEKU LEHORRA ETA BEROA AURKITU ZUTEN. GAINERA, HANDIK DENA IKUSTEN ZUTEN, EHIZTARIAK ZIREN ETA. ERREKA BERTAN, BERAZ, URA FALTAN EZ. AITZPITARTE LEIZEZULOA LANDARBASO ERREKA
22. ERRENTERIA ERDI AROAN ERRENTERIA XV. MENDEAN ERRENTERIA, ERDI AROAN SORTUTAKO HIRIBILDUA DA. HARRESIZ INGURATUA ZEGOEN ETA SARTU -ATERATZEKO 5 ATE ZEUDEN. GARAI HORRETAN ITSASOA GAUR EGUNGO ALDE ZAHARRERAINO IRISTEN ZENEZ, PORTUA ZEGOEN ETA HONENGATIK, MERKATARITZA OSO GARRANTZITSUA IZAN ZEN. HONEKIN BATERA, LANTEGIAK SORTZEN HASI ZIREN, BURDINOLAK (BURNIA LANTZEKO) ETA ONTZIOLAK (ITSASONTZIAK EGITEKO).
23. ITSAS ATEAREN ARKUAREN AZTARNAK KAPITAIN-ENEA KALEAREN HASIERAN DAUDE, GURE ESKOLAREB ONDOAN. ERRENTERIAK ERDI AROKO HIRIBILDUAN SARTZEKO BOST ATE ZITUEN: NAFARROAKO ATEA, IPARRALDEKO ATEA, UGARRITZEKO ATEA, ITSAS ATEA ETA MADALENAKO ATEA. GAUE EGUN ITSAS ATEAREN ARKUAREN AZTARNAK BESTERIK EZIN DIRA IKUSI. BESTEAK DESAGERTU DIRA. ERRENTERIAKO BOST ATEAK
24. 3.-NAFARROAKO ATEA, 5.- IPARRALDEKO ATEA. 8.- UGARRITZEKO ATEA. 10.- ITSAS ATEA. MADALENA ATEA, Madalena kalearen hasieran baina ez aduka zenbakirik.
25. BEHEKO KALEA ERDIKO KALEA GOIKO KALEA ELIZA KALEA ERRENTERIAKO KALE ZAHARRAK ERDI AROKO HIRIGUNEA LAU KALEK OSATZEN ZUTEN: BEHEKOA, ERDIKOA, GOIKOA ETA ELIZA KALEA.
26. HERRIKO ENPARANTZA MIKELAZULO PASABIDEA eta urrutian SANTXOENEA KALEA KAPITANENEA KALEA SANTAMARIA KALEA XV. MENDEAN HIRU KALE GEHIAGO EGIN ZITUZTEN KAPITANENEA, ANDREMARI, ETA SANTXOENEA KALEEKIN ESPARRUA HANDITU ZEN ETA MULTZO BERRIA BERRIRO HARREZIZ INGURATU ZUTEN. ERDIGUNEA ERDIKO PLAZA ZEN, BERTAKO ZAZPI KALEAK ELKARTZEN ZIRELAKO.
28. ANDRE MARIAREN ELIZA ERDI AROKO HAREHARRIZKO TENPLU ZAHARRA. XV. MENDEAN ERAIKIA ETA XVIII. MENDEAN BERRITUA. ALDE ZAHARREAN DAGO, HERRIKO PLAZAN.
29. UDALETXEA HERRIKO UDALETXEA ERRENTERIAKO ERDIGUNEAN DAGO, ELIZAREN AURREAN, HERRIKO PLAZAN. XVII. MENDEAREN HASIERAN ERAIKI ZUTEN ETA ERRENAZENTISTA ESTILOKOA DA.
30. DORRETXEAK HARRESIAREN AZTARNAK ETA MORRONTXO DORRETXEA TORREKUA DORRETXEA SARRERAK BABESTEKO DORRETXEAK ZEUDEN. GAUR EGUN BI DORRETXE DAUDE: TORREKUA ETA MORRONTXO ALDE ZAHARRAREN LEKU GARAIENEAN DAUDE BIAK. GOIKO KALEAN DAUDE ETA NAFARROAKO BIDEAREN SARRERA ZIREN. BI DORRETXEAREN ARTEAN NAFARROAKO ATEA ZEGOEN. XV. MENDEAN EGINAK
31. OINETXEAK ERRENTERIAK BI OINETXE IKUSGARRI DITU. BIAK KAPITANENEA KALEAN. URANTZUKO OINETXEAREN ARMARRIA URANTZUKO OINETXEA URANTZUKO OINETXEA “ KAPITAIN ETXEA” BEZALA EZAGUTZEN DA. BERTAN MARTIN DE RENTERIA Y URANZU JAIO ZEN, ERRENTERIAKO MATXINOA.
33. ZUBIAURRE JAUREGIA XVII. MENDEKO ERAIKINA DA. SANTA KLARA KALEAN DAGO. BERE ONDOAN, ERDI AROAN, FRANTZIAKO BIDEAREN ATEA ZEGOEN.
34. MADALENA ERMITA MADALENA KALEAN DAGO, AINTZINAKO ERAIKINA, ERDI AROKO HIRIGUNEAREN KANPOKO ALDEAN ZEGOEN. OSPITALA IZAN ZEN, SANTIAGO BIDEA EGITEN ZUTENAK HAN GELDITZEKO.