1. Prepensioen in de herkansing?
Het kabinet is er uit! Er is een sociaal accoord! Of toch niet? Het kabinet heeft dan eindelijk
haar ei gelegd, maar een paar hete aardappelen doorgeschoven. Agnes Jongerius rept dat de
verhoging van de AOW leeftijd van de baan is, Wouter Bos heeft het al ingeboekt. Er is
kennelijk nog geen besluit. En ook nog weinig zicht op de uitvoering. Het kabinet zou de
AOW-leeftijd kunnen verhogen, maar niet de pensioengerechtigde leeftijd. Dat is aan de sociale
partners en de pensioenfondsen. Staat iemand in politiek Den Haag daar al bij stil? Het idee zou
zijn om ieder jaar een of twee maanden op te schuiven van 65 naar 67. Dat gaat dus wel even
duren, en is bovendien uitvoeringstechnisch een wangedrocht. Het betekent namelijk dat
uitvoerders jarenlang belast worden met het steeds weer doorvoeren van wijzigingen in de
ingangsdatum en dito pensioenberekeningen. Om nog maar te zwijgen van een door sommigen
(op goede gronden) bepleitte situatie dat er voor zware beroepen en voor diegenen die al vroeg
in het arbeidsproces kwamen uitzonderingen moeten komen. Dus misschien een andere insteek?
Men zou nu ineens de pensioengerechtigde leeftijd kunnen verhogen tot 67 en gelijktijdig een
prepensioenregeling kunnen invoeren. De verhoging tot 67 past binnen het denken over de
vergrijzing en de inmiddels aanmerkelijk hogere levensverwachtingen t.o.v. het moment van
invoering door vadertje Drees. Door invoering ineens voorkom je allerlei praktische bezwaren.
Uiteraard dienen bestaande verwachtingen gerespecteerd te worden en de inkomens van
ouderen niet eenzijdig aangetast te worden. Dus een prepensioen van 65 tot 67. En daar wel een
overgangsmaatregel inbouwen door die regeling geleidelijk weer af te schaffen, enerzijds met
een vast tempo (dus bijvoorbeeld weer de 1 maand per jaar), maar anderzijds ook afhankelijk
van zowel economische ontwikkelingen (kunnen we het betalen) als van de ontwikkeling op de
arbeidsmarkt in het kader van de vergrijzing en ontgroening en dus van de arbeidsmarktkrapte.
Voordelen: Psychologisch. Iedereen weet dan naar de toekomst toe dat het echte pensioen pas
na 67 in gaat, en tegelijkertijd hebben de ouderen de zekerheid dat ze vanaf 65 een regeling
hebben. Vitale 65-plussers. Nu is het ingewikkeld om na je 65-ste door te werken. Sociale
verzekeringen etc. In voorgestelde systeem, kan iedereen die dat wil en kan gewoon
doorwerken, met dan tussen 65 en 67 dubbel inkomen (dat stimuleert pas aanwezigheid op de
arbeidsmarkt). Je beperkt de groep die voor een overgangsregiem in aanmerking komen. En
eigenlijk grootste voordeel: beleidsmatige flexibiliteit en beleid gekoppeld aan ontwikkeling in
omstandigheden. Klinkt ingewikkeld. Maar wat ik bedoel is het volgende. In het
kabinetsvoorstel zouden we jaren in een vast keurslijf komen van deze overgang naar een
hogere pensioenleeftijd. Ook in tijden van andere economische omstandigheden en andere
verhoudingen op de arbeidsmarkt zullen de volgende generatie politici geconfronteerd zijn met
deze voortslepende maatregel. Bij het systeem van het prepensioen daarentegen kunnen de
toekomstige politici naar harte lust maatwerk beleid voeren en eea mitigeren of juist weer
verder stimuleren zonder te blijven morrelen aan de alsdan bestaande pensioengrens van 67. Het
lijkt een semantische discussie, maar hier ligt echt een kans. Wie pakt hem op?
26 maart 2009, Erwin Capitain
weblog at www.awbm.nl