2. 2
GİRİŞ
• Larinksin altında, trakeanın önünde iki tarafta yer
alan ve 15-20 g olan tiroid bezi, en büyük
endokrin bezlerden biridir
• Tiroid bezi, T4 ve T3 olarak adlandırılan tiroksin
ve triiyodotironin hormonlarını salgılar
• Bu hormonlar metabolizma hızını artırmada
önemli rol oynar
• Tiroid salgısının yokluğu, BMR’nin normalin
%40-50'sine düşmesine ve aşırı fazlalığı ise
BMR’nin %60-100 artmasına yol açar
• Tiroid salgısı TSH ile kontrol edilir ve aynı
zamanda kalsitonini salgılar
3. 3
Tiroid Hormonları
• Tiroid bezinden salgılanan hormonların
yaklaşık %93'ü T4 ve %7'si T3 'dür
• Fakat T4’ün tamamı sonunda dokularda
T3’ e dönüştürülür
• Bu iki hormon etkinin hızı ve şiddeti
yönünden birbirinden farklılık gösterir
• T3 hormonu T4’ün yaklaşık 4 katı güçtedir,
fakat kanda T4 den daha az bulunur ve
kanda kalış süresi kısadır.
4. 4
Tiroid Bezinin Fizyolojik Anatomisi
• Tiroid bezi kolloid salgısı ile dolu, çok sayıda
follikülden oluşur, bunlar salgı yapan kübik
hücrelerle çevrilidir
• Kolloidin ana bileşeni, tiroid hormonlarını
kapsayan glikoprotein olan tiroglobulindir
• Hormon vücutta işlev için, follikül epitelinden
kana geçmesi gerekir
• Tiroid bezinin kan akımı, dk da bez ağırlığının
5 katı kadardır
5. 5
Tiroid Hormon Sentezi
•Tiroksin ve İyot:
– Tiroksinin oluşumu için yılda 50 mg veya
haftada 1 mg iyot alınmalıdır
– Sofra tuzu, yaklaşık olarak 1/100.000'de
oranında sodyum iyodür katılarak iyotlanır
•İyodürlerin Atılımı:
– Ağızla alınan iyodürler sindirim kanalından
klorürle aynı şekilde kana emilir
– Normalde, iyodürlerin çoğu böbreklerden hızla
atılır, ancak 1/5’i tiroid bezi tarafından alınıp,
tiroid hormon yapımında kullanılır
6. 6
Tiroid Hormon Sentezi
İyodür Pompası (İyodür Tutulması):
• Tiroid hormon yapımında ilk aşama
iyodürlerin tiroidin hücrelerine ve
foliküllere taşınmasıdır
• Tiroid hücresi bazal zarı iyodürü aktif
olarak hücreiçine pompalar
• İyodür pompası, iyodürü kandaki
düzeyinin 30 katı kadar yoğunlaştırır
• TSH, iyodür pompasını uyarır
7. 7
Tiroid Hormon Sentezi
•Tiroglobulin Oluşumu:
– Tiroid hücreleri ER ve Golgi aygıtı,
tiroglobulin molekülünü sentezleyip
follikül içine salgılar
– Her tiroglobulin 70 tirozin içerir ve bunlar
tiroid hormonlarını oluşturmak üzere
iyotla birleşirler
– Bu yüzden tiroid hormonları tiroglobulin
molekülünün içinde oluşur
8. 8
Tiroid Hormon Sentezi
• İyodürün Oksidasyonu:
– Tiroid hormon oluşumunda ilk aşama, iyodürün β-şeklinde okside iyoda
dönüşümüdür
– Bu oksidasyon, peroksidaz ile sağlanır ve bu enzim hücrenin apikal zarında
bulunur
– Peroksidaz kalıtsal yokluğu söz konusu ise, tiroid hormon sentezi bozulur
9. 9
Tiroid Hormon Sentezi
Tiroid Hormonlarının Yapımı:
•İyodürün tiroglobulinle bağlanması ile tiroglolobulin
organikleşir
•Okside iyot, doğrudan tirozine bağlanır. Bunu
gerçekleştiren iyodinaz enzimidir
•Tirozin önce monoiyodotirozine (MİT), sonra
diiyodotirozine (DİT) iyotlanır
•Eşleşme reaksiyonlarının ana ürünü tiroksindir
•Ayrıca bir molekül MİT bir molekül DİT ile birbirine
bağlanır ve T3 oluşturur, bu da depolanmış
hormonun 1/15’i kadardır
10. 10
Tiroid Hormon Sentezi
Tiroglobulinin Depolanması:
• Tiroid bezi, büyük miktarlarda hormon depolar
• Her bir tiroglobulin molekülünde 30 T4 ve az
sayıda T3 bulunur
• Foliküldeki tiroid hormon deposu ihtiyacı 2-3
ay karşılar
11. 11
Tiroid Hormon Sentezi
T3 ve T4’ün Serbestlenmesi:
•T4 ve T3 önce tiroglobulinden ayrılır sonra
kana serbestlenir
•Tiroid hücre apikal yüzeyi yalancı ayaklar
uzatır
•Bunlar hücrenin apeksinden içeri giren
pinositik vezikülleri oluşturur
•Daha sonra lizozomlar bu veziküllerle
birleşerek sindirim veziküllerini oluştururlar
12. 12
Tiroid Hormon Sentezi
• Proteaz enzimi tiroglobulini sindirir ve
T4 ve T3 serbestleştirir
• Tiroglobulindeki tirozinin yaklaşık ¾’ü
tiroid hormonu oluşturmaz, MIT ve DIT
şeklinde kalır
• Bu moleküllerin deiyodinaz enzimi ile
iyotları ayrılır ve tiroid hormonu
oluşturmak üzere yeniden kullanılır
13. 13
Tiroid Hormon Sentezi
T3 ve T4’ün Salgılanma Hızı:
• Tiroid bezinden serbestlenen tiroid hormonlarının %93'ü T4, %7'si T3 tür
• Fakat sonra, T4’ün çoğu ilave T3 oluşturmak üzere yavaşça deiyodine olur
• Bu yüzden sonuçta kullanılan temel hormon T3 tür
T3 ve T4’ün Dokulara Taşınması:
• Kana girince tiroksin ve triiyodotironinin çeşitli plazma proteinleriyle birleşir
• Temel olarak da tiroksin-bağlayıcı globulin (TBG) ile bağlanırlar
15. 15
Tiroid Hormon Sentezi
•Proteinlerle bağlı olduklarından tiroid
hormonları dokuya yavaş serbestlenir
•Kandaki T4’ün ½’si 6 günde bir
hücrelere serbestlenirken, T3’ün ½’si 1
günde serbestlenir
•Doku hücrelerinde hormonların her
ikisi de hücreiçi proteinlerine bağlanır
•Böylece, tiroid hormonları bu kez
hedef hücrelerde depolanır ve günler-
haftalar içinde yavaş kullanılır
16. 16
Tiroid Hormonlarının Etki Süreleri
•Tiroksin enjeksiyonundan sonra, 2-3 gün BMR’de
bir değişiklik gözlenmez, bu latent dönemi gösterir
•Aktivite 10-12 günde maksimal değere ulaşır
•Aktivitesinin bir kısmı ise 6-8 hf devam eder
•T3’ün etkisi T4’den 4 kat hızlı oluşur.
•Latent dönemi 6-12 saat kadardır ve en yüksek
aktivite 2-3 günde oluşur
•Bu hormonların etkilerinde gecikmenin nedeni
plazma proteinleri ile bağlanmalarıdır
17. 17
Tiroid Hormonlarının İşlevleri
• Tiroid hormonunun genel etkisi birçok genin çekirdekte transkripsiyonunu
sağlamaktır
• Bu yüzden, enzim proteinleri, yapısal proteinler ve taşıyıcı proteinlerde önemli bir
artış olur
• Vücudun her tarafında işlevsel aktivitede genel bir artış görülür
• Genetik etkiden önce T4’den, T3 oluşturmak üzere bir iyodür uzaklaştırılır
• Reseptörlere bağlanan tiroid hormonlarının %90'dan fazlası T3’dür
18. 18
Tiroid Hormon Reseptörü
• Tiroid hormon reseptörleri DNA
ipliklerine bitişiktir ve DNA’daki özgül
cevap elemanlarında Retinoid X
reseptörü (RXR) ile bir heterodimer
oluşturur
• Aktive reseptörler transkripsiyon
işlemini başlatır
• Sonra mRNA oluşur ve protein
oluşturmak üzere ribozomlarda RNA
translasyonu gerçekleşir
• Tiroid hormon etkilerinin çoğu yeni
proteinlerin enzimatik ve diğer
işlevlerine bağlıdır
20. 20
Metabolik Aktiviteye Etkisi
• BMR %60-100'ü oranında artabilir
• Protein sentez ve katabolizma hızında artış gözlenir
• Genç kişilerde büyüme hızı büyük oranda artar
• Zihinsel işlevler hızlandırılır ve diğer endokrin bezlerin
aktivitesi artırılır
• Hücrelerde mitokondrilerin sayısı ve büyüklüğü artar
21. 21
Metabolik Aktiviteye Etkisi
•Tiroid hormonlarına cevap olarak
artan enzimlerden biri Na+-K+
ATPaz'dır
•Bu enzim enerji kullandığından ve
vücutta ısı üretimini artırdığından,
tiroid hormonunun metabolik hızı
artırma mekanizmalarından biridir
22. 22
Büyümeye Etkisi
•Hipotiroid olanlarda büyüme hızı geri kalır
•Hipertiroid olanlarda ise aşırı iskelet
büyümesi gözlenir
•Ancak epifizler erken yaşta kapanır ve boy
uzamaz
•Tiroid hormonu fetal hayatta ve doğumdan
sonra beynin büyüme ve gelişmesini sağlar
•Tiroid bezi olmayan çocukta zihinsel gelişim
yetersizdir
23. 23
Diğer Etkiler
Karbonhidrat Metabolizmasına Etkisi:
•Tiroid hormonu, glikozun hücreye alımında, glikolizde, glikoneojenezde, sindirim
sistemi emilimde ve insülin salgısında artmaya neden olur
•Bütün bu etkiler, metabolik enzimlerde artışın bir sonucudur
Yağ Metabolizmasına Etkisi:
•Lipitleri yağ dokusundan mobilize eder, vücuttaki yağ depolarını azaltır (lipolizis)
•Plazma yağ asidini artırır ve oksidasyonunu hızlandırır
24. 24
Diğer Etkiler
Plazma ve Kc Yağlarına Etkisi:
•Hipotroidi, kolesterol, fosfolipit ve trigliseritlerin
plazmada artmasına ve kc’de aşırı yağlanmaya
yol açar
•Plazma kolesterolündeki artış ileri derecede
aterosklerozla birliktedir
•Tiroid hormonu kolesterolün safrayla salgılanma
hızını ve feçesle kaybını artırır
•Ayrıca, kc de LDL reseptör sayısını artırır
25. 25
Diğer Etkiler
Vitamin Gereksiniminin Artması:
• Tiroid hormonu birçok enzimin miktarını
artırır
• Vitaminler ise koenzimlerin yapısına
katıldığından dolayı vitamin gereksinimini
artırır
• Bu yüzden hipertiroidide, bir vitamin
yetersizliği oluşabilir
26. 26
Diğer Etkiler
Bazal Metabolik Hızın Artması:
• Tiroid hormonu vücudun bütün
hücrelerinde metabolizmayı artırır
• Aşırı miktarlardaki hormon, BMR yüzde
60-100'ü kadar artırır
• Diğer taraftan, hipotroidide, BMR
normalin yarısına kadar düşer
27. 27
Diğer Etkiler
Vücut Ağırlığında Azalma:
• Tiroid hormon düzeyinin çok
artması vücut ağırlığını azaltır
• Tiroid hormonu iştahı artırır ve bu
da metabolizma hızındaki artışı
karşılar
28. 28
Diğer Etkiler
•Kan Akımı ve Kalp Debisinde Artma:
– Vücut dokusunda vazodilatasyona ve böylece kan
akımında artışa neden olur
– Vücut fazla ısı nedeniyle, deride kan akışının artması
kalp debisini de artarır (%60 kadar)
– Şiddetli hipotiroidizmde ise debi, %50'sine kadar
düşer
•Kalp Hızında Artma:
– Tiroid hormonu kalbin uyarılabilirliğini doğrudan
etkiler ve kalp hızını artırır
– Hastada tiroid hormonunun aşırı veya yetersiz olup
olmadığını saptamak için bu bulgu önemlidir
29. 29
Diğer Etkiler
•Kalbin Atım Gücünde Artma:
– Tiroid hormonu enzimatik aktiviteyi artırması
nedeniyle, kalp gücünü belirgin şekilde artırır
– Bununla birlikte, tiroid hormonu fazla
arttığında, protein katabolizması nedeniyle
kalp gücü azalır
•Arteryel Basınç:
– Hipertiroidizmde sistolik basıncın 10-15 mm
Hg artması ve diyastolik basıncın
düşmesiyle, nabız basıncı sıklıkla artar
30. 30
Diğer Sistemlere Etkisi
Solunum Sistemi:
• Metabolizma hızının artması O2
kullanımını ve CO2 oluşumunu artırır
• Bu etkiler solunumun derinliğini ve
hızını artıran bütün mekanizmaları
uyarır
31. 31
Diğer Sistemlere Etkisi
Mide-Barsak Hareketleri:
• Tiroid hormonları, iştahta artışa ek
olarak, GI salgıyı ve mide-barsak
hareketlerini artırır
• Hipertiroidizmde sıklıkla ishal gözlenir
• Tiroid hormon eksikliği kabızlığa yol
açabilir
32. 32
Diğer Sistemlere Etkisi
Kasların İşlevine Etkisi:
•Tiroid hormonu kasların cevabını güçlendirir
•Ancak aşırı artarsa, katabolizma nedeniyle kaslar
güçsüzleşir
•Hipotroidi ise kasların tembelleşmesine yol açar
•Hipertiroidizm ince kas tremoru ile ilgilidir
•Bu Parkinson hastalığındaki gibi kaba bir tremor
değildir, çünkü saniyede 10-15 kez kadar hızlı bir
frekansla oluşur
33. 33
Diğer Sistemlere Etkisi
Merkezi Sinir Sistemi Etkileri:
• Genel olarak tiroid hormonu beynin
gelişim hızını artırır
• Hipertiroidili kişilerde aşırı sinirlilik,
kaygı, aşırı endişe ve paranoya gibi
birçok psikonörotik eğilim gelişebilir
34. 34
Diğer Sistemlere Etkisi
Uykuya Etkisi:
• Hipertiroidili kişi sürekli bir yorgunluk
hisseder
• Ancak uyumakta güçlük çekerler
• Aksine hipotiroidizminde aşırı derecedeki
uyku basması hissi (somnolens) bazen
günde 12-14 saat kadar süren uyku
görülebilir
35. 35
Diğer Sistemlere Etkisi
Endokrin Bezlere Etkisi:
•Tiroid hormonu, diğer endokrin bezlerin çoğunda
salgıyı artırır
•Örneğin, tiroksin insülin salgısını uyarır
•Tiroid hormonu kemik yapımını artırır, bu nedenle
PTH gereksinimi artar
•Glikokortikoidleri kc de inaktive eder
•Bu ise, ACTH artışına ve sonuçta adrenal
bezden glikokortikoid salgılanma hızını artırır
36. 36
Diğer Sistemlere Etkisi
Cinsel İşlevlere Etkisi:
• Erkekte tiroid hormon eksikliği libido
kaybına, fazlalığı ise iktidarsızlığa yol açar
• Kadınlarda tiroid hormon eksikliği
menoraji ve polimenoreye bazen de
amenoreye neden olur
• Hipertiroidili kadında oligomenoreye sık
rastlanır
37. 37
Tiroid Hormon Salgısının Düzenlenmesi
TSH Hormonu:
• Hipotalamus ve ön hipofiz bezinde
işleyen geribildirim mekanizmaları tiroid
salgı hızını kontrol eder
• Tirotropin olarak da bilinen TSH, bir ön
hipofiz hormonudur
• Bu hormon, tiroid bezinden T4 ve T3
salgısını artırır
38. 38
Tiroid Hormon Salgısının Düzenlenmesi
•TSH’ın özgül etkileri:
– Folliküllerde tiroglobulinin proteolizini
artırır ve tiroid hormonlarını kana
serbestletir
– İyot tutulması için iyodür pompasını
aktivite eder
– Tirozinin iyotlanmasını artırır
– Tiroid hücrelerinin sayı ve büyüklüğünü,
salgı aktivitelerini çoğaltır
– Hücreleri kübik şekilden silindirik şekle
dönüştürür
39. 39
Tiroid Hormon Salgısının Düzenlenmesi
TRH Hormonu:
• TRH, ön hipofizden TSH salgısını artırır
• TRH, ön hipofiz hücre zarındaki TRH
reseptörlerine bağlanır
• Bu, fosfolipaz C yi aktive eder
• Bunu Ca2+ ve DAG ikinci haberci ürünün
oluşumu izler ve TSH’ın serbestlenmesi sağlanır
40. 40
Tiroid Hormon Salgısının Düzenlenmesi
• Sıçanların birkaç hafta soğukta kalması, tiroid hormonunu %100, BMR’yi ise
%50 artırabilir
• Kutup bölgelerinde BMR, normalin %15-20 üstüne çıkar
• Diğer taraftan, heyecan ve endişe TSH salgısında akut bir azalmaya sebep olur
• Çünkü bu durumlar metabolik hızda ve vücut ısısında artışa yol açarak ısı kontrol
merkezinde zıt bir etki oluşturur
41. 41
Tiroid Hormonunun Geribildirim Etkisi
• Kanda tiroid hormonu artması, ön hipofizden
TSH salgısını azaltır
• Tiroid salgı hızı normalin yaklaşık 1,75 katına
yükseldiğinde TSH salgısı sıfıra düşer
• Tiroid hormonu TSH salgısını, ön hipofiz
bezine doğrudan etki ederek baskılar
• Bu geribildirim mekanizmasının amacı tiroid
hormonlarının vücut sıvılarındaki düzeyini
sabit tutmaktadır.
42. 42
Antitiroid Maddeler
• Bu maddelerin en iyi bilinenleri
tiyosiyanat, propiltiyourasil ve yüksek
düzeyde inorganik iyodürlerdir
• Tiyosiyanat, hücrelere iyodür
taşınmasının baskılar
• Tiroid hormon yetersizliği de TSH
salgısını artırır ve büyümesine yol açar
• Böylece tiyosiyanatların kullanımı, bezin
fazla büyümesine (guatr) neden olur
43. 43
Antitiroid Maddeler
• Propiltiyourasil tiroid hormon oluşumunu azaltır.
• Propiltiyourasil (ve metimazol, karbimazol) iyot ve tirozinden tiroid
hormon oluşumunu engeller
• Bunun mekanizması, peroksidaz enzim inaktivasyonuna bağlıdır
• Bu da glandüler dokunun gelişmesini uyarıp guatr oluşumuna neden olur.
44. 44
Tiroid Hormon Salgısının Düzenlenmesi
•Kanda iyodürler yüksek düzeyde bulunduğu
zaman bezin aktivitesi azalır
•Bu etki, iyodür tutulma hızını ve tirozinin iyotlanma
hızını azaltır
•Tiroid hormonun kana salgılanması azalır
•Yüksek iyodür tiroid bezinin kanlanmasını azaltır
•Bu nedenle, tiroid bezinin cerrahi olarak
çıkarılmasından 2-3 hafta önce kanamayı azaltmak
için sıklıkla hastalara iyodür verilir.
45. 45
TİROİD HASTALIKLARI
Hipertiroidizm:
• (Toksik Guatr, Tirotoksikoz, Graves Hastalığı):
– Tiroid bezi normalin 2-3 katına kadar büyür; hiperplazi oluşur
– Follikül hücre sayısı artar
– Ayrıca her hücre kendi salgılama hızını da birkaç kat artırır
– Radyoaktif iyot tutulmasıyla ilgili çalışmalar, bu hiperplastik bezlerin
normalin 5-15 katı kadar TH salgıladıklarını göstermiştir.
46. 46
Hipertiroidizm
•TSH salgısı azalır
•Bu hastalarda TSH ile aynı reseptörlere bağlanan otoantikorlar gelişir
•Bunlar cAMP de devamlı bir aktivasyon ile hipertiroidizme neden olur
•Bu antikorlara tiroid uyarıcı immünoglobulin (TSİ) adı verilir
•Hipertiroidizme neden olan antikorlar tiroid dokusuna karşı oluşan
otoimmünitenin sonucu olarak gelişirler
47. 47
Hipertiroidizm
Tiroid Adenomu:
•Hipertiroidizm bazen büyük miktarlarda
tiroid hormonu salgılayan lokal bir
adenom'un sonucudur
•Adenomun ilginç bir etkisi, tiroid bezinin
geri kalan kısmının salgı işlevinin
neredeyse tamamen baskılanmasıdır
•Çünkü salgılanan tiroid hormonu TSH
yapımını baskılamaktadır
48. 48
Hipertiroidizm
•Hipertiroidizmin başlıca belirtileri:
Uyarılabilirliğin çok artması,
Isıya karşı dayanıksızlık,
Terlemenin artması,
Az ya da çok kilo kaybı,
Değişen şiddette ishal,
Kas zayıflığı,
Sinirlilik veya diğer psişik bozukluklar,
Aşırı yorgunluk fakat uyuyamama ve
Ellerde tremordur
50. 50
Hipertiroidizmin Göz Bulguları
Ekzoftalmi:
•Hipertiroidizmde göz değişik derecelerde dışarı
çıkar. Bu duruma ekzoftalmi denir
•Hastaların 1/3’de ekzoftalmi oluşur
•Uykuda göz kapakları kapanmaz, gözler zedelenir
•Korneada ülser gelişir
•Orbita arkası dokuların ödemi ve oküler kaslarda
dejeneratif değişiklikler ekzoftalminin nedenidir
•Kanda göz kaslarıyla etkileşen otoantikorlar
bulunur
51. 51
Hipertiroidizm Tanısal Testleri
•Hipertiroidizm için doğru tanı testi, plazmada serbest tiroksin (sT4) miktarının ölçülmesidir
•Kullanılan diğer bazı testler ise şunlardır:
– Ağır hipertiroidizmde BMR +30 ile +60'a kadar yükselir. Plazmadaki TSH miktarı ölçülür
– Tirotoksikozda, TSH salgısı büyük miktarlardaki T4 ve T3 tarafından baskılanır ve plazma
TSH düşer
52. 52
Hipertiroidizm Tedavisi
Cerrahi Tedavi:
•Hipertiroidizmde en uygun tedavi, tiroidin büyük bir kısmının cerrahi
olarak çıkarılmasıdır
•Ameliyattan önce hastanın hazırlanması için birkaç hafta propiltiyourasil
verilir
•Daha sonra ameliyattan önceki 1-2 hafta yüksek doz iyodür verilerek
bezin küçülmesi ve kanlanması azaltılır
53. 53
Hipertiroidizm Tedavisi
Radyoaktif İyot Tedavisi:
• Enjekte edilen iyodür dozunun %80-90'ı bir günde hiperplastik tiroid bezi
tarafından alınır
• Enjekte edilen radyoaktif iyot ile salgı hücrelerinin çoğu tahrip edebilir
• Hastaya genellikle 5 miliküri radyoaktif iyot verilir ve durumu birkaç hafta
sonra yeniden değerlendirilir
54. 54
Hipotiroidizm
•Hipertiroidizm gibi hipotiroidizm de
çoğunlukla otoimmünite ile başlatılır
•Hastaların çoğunda tiroid bezlerinde
önce "tiroidit" yani tiroid inflamasyonu
oluşur.
•Bu, bezin giderek bozulmasına ve
sonunda fibrozuna yol açar, tiroid
hormonu salgısı azalır
•Tiroid guatrı denilen tiroidde
büyümeyle seyreden birçok hipotiroidi
tipleri vardır
55. 55
Hipotiroidizm
İyot Eksikliğine Bağlı Guatr:
• Dünyanın bazı bölgelerinde özellikle İsviçre Alpleri, Andlar ve ABD'nin
Göller Bölgesi’nde toprakta yeterli düzeyde iyot yoktur
• Bu nedenle bu bölgelerde endemik guatr oluştuğu görülmüştür
• İyot yokluğu hem tiroksin hem de triiyodotironin yapımını engeller
• Sonuç olarak bu aşırı miktarda TSH salgılanmasına yol açar
• Folliküller aşırı boyutlara ulaşır ve tiroid bezi normalin 10-20 katı kadar
büyüyebilir.
56. 56
İdyopatik Nontoksik Guatr
•İyot yetersizliği olmayan kişilerde de tiroid bezleri
büyüyebilir
•Genelde hormon salgısı baskılanmıştır
•Bu hastalarda tiroid bezinin büyümesinin esas
nedeni bilinmemektedir, ancak bunlar tiroidit
belirtileri gösterirler
•Bu nedenle, tiroiditin hafif hipotiroidi oluşturduğu
ve bunun da TSH salgısını artırdığı ileri
sürülmüştür
•Bezlerde büyüme genellikle nodüler karakter
gösterir
57. 57
İdyopatik Nontoksik Guatr
•Tiroid hücrelerine yeterince iyot
pompalanamaz
•Peroksidaz yetersizdir ve buna bağlı olarak
iyodürler okside edilemez
•Tiroglobulin molekülünde, iyotlanmış
tirozinlerin bağlanması yetersizdir
•Deiyodinaz enziminin yetersizdir
•Son olarak, bazı besinler (şalgam, lahana)
antitiroid etkiye sahip guatrojenik maddeler
içerirler ve TSH uyarımı yaparlar
58. 58
Hipotiroidizm
•Hipotroidizme neden olan durumlar:
–Tiroidit,
–Endemik kolloid guatr,
–İdyopatik kolloid guatr,
–Radyasyon ile tiroid bezinin haraplanması
–Tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması
59. 59
Hipotiroidizm
•Hipotroidizmde bulgular:
–Yorgunluk ve aşırı uyku hali,
–Kas güçsüzlüğü,
–Bradikardi, kalp debisi azalması,
–Kan hacminin azalması,
–Bazen kilo artışı, kabızlık,
–Zihinsel yavaşlık,
–Saç büyümesinde yavaşlama
–Deride pullanma,
–Boğuk bir ses gelişmesi
– Miksödem
60. 60
Miksödem
•Miksödem, tiroid hormon işlevinin hiç
olmadığı hastalarda gelişir
•Hastada göz altı torbalanır ve yüz şişer
•Bu hastalıkta, kondroitin sülfat ve
hiyalüronik asit artışı, interstisyel alanda
aşırı doku jeli oluşumuna ve sıvı miktarının
artmasına yol açar
•Aşırı sıvı, jel yapısı nedeniyle hareketsizdir
ve ödem çukur (gode) yapmayan tiptedir
62. 62
Hipotiroidizm
Hipotiroidizmde Tanısal Testler:
• Hipertiroidizm tanısı için tanımlanan testler hipotiroidizmde tam ters
sonuç verirler
• Kandaki serbest tiroksin düşüktür.
• Miksödemde BMR -30 ile -50 arasındadır
• Bir test dozunda TRH verildiğinde, TSH genellikle çok artar
Hipotiroidizmin Tedavisi:
• Günde bir tiroksin tableti ile tiroid hormon aktivitesi sabit bir düzeyde
tutulabilir
• Miksödemli hastaların uygun tedaviyle 90’lı yaşlara kadar yaşaması
mümkündür
63. 63
Kretinizm
• Kretinizm, fetal hayat, bebeklik/çocukluk dönemindeki aşırı hipotiroidizm sonucu
gelişir.
• Bu hastalık özellikle büyümede yetersizlik ve zihinsel gerilik ile tanımlanır
• Tiroid bezinin doğumsal yokluğu (konjenital kretinizm), genetik bir bozukluk veya
iyot eksikliği nedeniyle (endemik kretinizm) ortaya çıkar
• Endemik bölgenin tüm halkının kreten olma eğilimi vardır
• Doğum sonrası birkaç hafta içinde tedavi edilmezse zeka geriliği düzeltilemez
• Bunun nedeni, bu kritik döneminde, MSS nöronlarında büyüme ve
miyelinleşmesinin geri kalmasıdır
64. 64
Kretinizm
• Kretinizmli çocukta iskelet büyümesi,
yumuşak dokudan daha fazla baskılanır
• Sonuç olarak yumuşak dokular aşırı
büyür ve kretinizmli çocuklar şişman,
tıknaz, kısa boylu bir görünüm kazanır
• Bazen dil, o kadar büyür ki yutkunma ve
nefes almayı engeller
• Bu durum bebeğin boğulmasına neden
olabilir