1. jan.van.der.kamp@planet.nl 1 gezondheid als duurzaam systeem in beleidsagenda volksgezondheid komende 10 jaren, door Jan van der Kamp – A. S. Eddington

2. jan.van.der.kamp@planet.nl 2 gezondheid als duurzaam systeem duurzaamheid systemen modellen evenwichten schaalverband over de grenzen

3. jan.van.der.kamp@planet.nl 3 duurzaam preventie; behoud, condities, competentie, naast repressie, interventies, meer natuurlijke hulpbronnen verbruikstechnologie beperken levensloop met sequentie gezondheidstadia, naast incidentie en sterfte, entiteit voor beleid stabiliteit door evenwicht zoekende systemen; complexe adaptieve systemen (CAS)

4. jan.van.der.kamp@planet.nl 4 natuurlijke hulpbronnen humane biologie; intrinsiek helend vermogen, evenwicht nastrevend (bv.homeostase) evolutie; verduurzaming stabiliteit evenwichten (niche vorming) mens partner / coproducent naast rol als probleem houder

5. 150 years Health Siences devoloping modern cure and care technics, at the same time neglectingnaturalthrives; the intrinsichealinganddealingcapacities

6. Darwin 150 year 3,000,000,000 years life on earth 500,000,000 living creatures ever since vulnerable, thriving to survive by finding stability in niches and an intrinsic healing capacity. 2,000,000 years mankind deals, including with own and fellow’s health

7. jan.van.der.kamp@planet.nl 7 2010 e.v. (renewed) interest in natural healing and dealing capacities. integrate natural healing and human dealing capacities in the cure and care system. integrated / trans disciplinary approach as a work out of the Primary Health Care (PHC) approach. rebirth and rethinking Alma Ata (1978)

8. jan.van.der.kamp@planet.nl 8 Theory Often Raises Questions. Please, Ms. Sweeney, may I ask where you’re going with all this?

10. Kwaliteitsprogramma’s in bedrijven

11. leefstijl

13. zelfmedicatie

14. mantelzorg

15. wederzijdse hulp (noaberschap)

16. zelfhulpgroepen

18. jan.van.der.kamp@planet.nl 11 Levensloop met sequentie stadia van gezondheid stadia 1. gezond 2. bedreigd 3. risico dragend 4. ziek 5. functiebeperkt 6.hulpafhankelijk 7. dood toestand goede gezondheid, met gemiddeld, niet specifiek, risico verhoogd risico door gedrag, omgeving en/of condities (beginnende) afwijkingen zonder klachten (at risk) afwijkingen met klachten en al of geen hulpzoekgedrag zelfstandig levend met chronische ziekte, aangeboren of verworven functiebeperking met compensatie behoefte chronische ziekte, aangeboren of verworven functiebeperking die afhankelijk maakt van zorg H.H.W. Hoogerzeil, 1978

19. jan.van.der.kamp@planet.nl 12

20. jan.van.der.kamp@planet.nl 13

21. jan.van.der.kamp@planet.nl 14 mens en natuur als coproducent naast het professionele systeem handelend van buiten af (cure en care) verdient het aanbeveling om het natuurlijk helend vermogen, in het navolgend schema weergegeven als (heal) en hetgeen mensen kunnen bijdragen (deal) als bijdragen van binnenuit aan gezondheid in het systeem te betrekken

22. jan.van.der.kamp@planet.nl 15 efforts on and by humans to reduce health problems

23. jan.van.der.kamp@planet.nl 16 mutual influencing efforts on and by humans to reduce health problems model of a system thriving equilibrium

24. jan.van.der.kamp@planet.nl 17 The interesting thing happens when the simple parts interact and new behaviour emerges from that. complex adaptive systems CAS

25. jan.van.der.kamp@planet.nl 18 1. A Complex Adaptive System [cas] bv vader, moeder, kinderen bv moleculen The aggregate behavior influences agent behavioras well as vice-versa. Because of conditional interactions,the behavior of the aggregate is not simply the sum of the agent actions. gezin cel John H. Holland

26. jan.van.der.kamp@planet.nl 19 niveaus waarop naar het functioneren van een mens gekeken wordt van groot naar klein context /condities mens functiesysteem/orgaan cel molecuul

27. jan.van.der.kamp@planet.nl 20 voorbeelden van complexe adaptieve systemen CAS homeostase leven welzijn

28. jan.van.der.kamp@planet.nl 21 Humaan Ecosystemals CAS Persoonlijk, sociaal en economisch zelfstsndig funktioneren en participeren Context/omgeving welzijn = Mens Functiesysteem/ orgaan Humane biotoop leven cel Homeostase molecuul

29. jan.van.der.kamp@planet.nl 22 G.J.B. van Ommen

30. jan.van.der.kamp@planet.nl 23 “Zeker niet minder interessant dan epidemiologisch of klinisch onderzoek, integendeel!Hebt u zich ooit afgevraagdwaarom bij sommige patiënten een botbreuk zonder problemen geneest, terwijl bij anderen geen herstel optreedt en de ene complicatie de ander opvolgt?”oratie Prof.Dr.I.B.Schipper

31. jan.van.der.kamp@planet.nl 24 Met de huidige kennis wordt aangenomen dat circa 25% van de gezondheidsproblemen kan worden verklaard door uitsluitend erfelijke of omgevingskenmerken alleen. Bij de overige 75% spelen zowel de erfelijke als de omgevingsfactoren samen (elkaar over en weer al of niet via gedrag beïnvloedend) een rol. (Meijers VU). systemen in pathogenese

34. Research Plans (IPL)

35. Good papers in good journalswinnaar Spinoza prijs 2009

36. jan.van.der.kamp@planet.nl 26 Marten Scheffer accessibly describes the dynamical systems theory behind critical transitions, covering catastrophe theory, bifurcations, chaos, and more. He gives examples of critical transitions in lakes, oceans, terrestrial ecosystems, climate, evolution, and human societies. And he demonstrates how to deal with these transitions, offering practical guidance on how to predict tipping points, how to prevent "bad" transitions, and how to promote critical transitions that work for us and not against us.

37. jan.van.der.kamp@planet.nl 27 gezondheid welzijn To start seeing some kind of structure, the problem is to ask the right questions, to find the right perspective, to approach the problem in a way that is sufficiently simple-minded that there is a chance that some kind of clarity can emerge. Tor Nørretranders , Para Limes

39. Transdisciplinary - researchers from different disciplines work jointly to create ashared conceptual framework that integrates and moves beyond discipline-specific theories, concepts, and approaches, to address a common problem

41. jan.van.der.kamp@planet.nl 30 One needs a more eclectic and multifaceted approach.