3. Ergenlik dönemi yalnızca
bireyin kendisini
etkilemekle kalmayıp
çevresinde yaşayan tüm
bireylerin çeşitli boyutlarda
etkilendiği bir dönemdir.
Çocuğun büyümesi ile birlikte
meydana gelen fiziksel ve
ruhsal değişiklikler bireyin
davranışlarını ve
gereksinimlerini de
değiştirmekte; bu değişikliklere
uyum sağlamak zaman zaman
çok zor olabilmektedir.
Zihinsel yetersizliği olan
bireyler de çoğunlukla normal
gelişim gösteren bireylerle aynı
dönemlerden geçerek
yetişkinliğe ulaşıyor olsalar da
yaşadıkları bazı sorunlar bireyin
kendisi ve ailesi için bu dönemi
biraz daha güç bir hale
getirmektedir.
Özel gereksinimli çocuğa
sahip ailelerin hemen her
dönemde yaşadıklarını dile
getirdikleri gelecek kaygısı
ise bu dönemde daha fazla
kendini göstermektedir.
7.2 Ergenlik ve İlk Gençlik Dönemi 3
5. Ergenlik
İnsanda büyümenin, hormonal,
cinsel, sosyal, duygusal, kişisel
ve zihinsel gelişme ve
değişmelerin olduğu; ergenlikle
başlayan ve bedence büyümenin
durmasıyla sona erdiği
düşünülen özel bir evredir.
7.2.1 Genel Gelişim Özellikleri 5
7. KIZLAR ERKEKLER
Göğüslerin büyümesi
Cinsel organda tüylenme
Boyun aniden uzaması
İlk adet kanamasının görülmesi
Testislerin büyümesi
Cinsel organ çevresinde tüylenme
Boyun aniden uzaması
Cinsel organın büyümesi
Sesin değişmesi
Sakalların çıkması
7.2.1 Genel Gelişim Özellikleri 7
Kız ve Erkeklerde Ergenlikte Görülen Fiziksel Değişimler
8. Ergenlik dönemine giren kız ve erkeklerde görülen fiziksel
değişimler:
El ve ayaklar büyür; kol ve bacaklar uzar.
Kalçalar, göğüs kemikleri ve omuzlarda genişleme
görülür.
Kalp ve akciğerlerin büyüklük ve kapasiteleri artar.
Kilo artışı kızlar için yılda 5-10; erkekler için yılda 7-12 kg
olarak gerçekleşir.
Bedensel olarak her iki cinsiyet için de hemen hemen en
güçlü ve en hızlı döneme ulaşılır.
7.2.1 Genel Gelişim Özellikleri 8
11. Ergenlikte, normal gelişim
gösteren çocukların da yaşadığı
duygusal karmaşalara ek
olarak özel gereksinimli
bireyler daha farklı sorunlar
yaşamaktadırlar.
7.2.2 Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemine İlişkin Sorunlar 11
12. Ergenlik döneminin
başlamasıyla birlikte
yaşanan fiziksel
değişiklikler özel
gereksinimli bireyin
kendisi ve ailesi için
önemli sorunlar teşkil
edebilir.
Değişen fiziksel yapı ile
birlikte özel gereksinimli
bireyin kişisel bakımı
güçleşmektedir.
Hem kızlar hem de
erkekler için ergenlik
döneminde gerekli kişisel
bakım hizmetleri
çocukluk çağında yeterli
olanlardan farklılık
göstermektedir.
7.2.2 Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemine İlişkin Sorunlar 12
13. Kız çocuklarında ergenlik
dönemine giriş ile birlikte adet
kanamaları görülmeye başlar. Bu
dönemde, ped kullanma, tuvalet
sonrası temizlenme gibi birtakım
ek becerilerin öğretilmesi
gerekmektedir.
7.2.2 Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemine İlişkin Sorunlar 13
14. Erkek çocukları için
ergenlik döneminde
kazanılması gereken kişisel
bakım becerilerinden biri
sakal ve bıyıkların
kesilmesidir.
Sakal ve bıyıkların
kesilmesine ilişkin işlemler,
bireyin kendisi tarafından
güvenli biçimde
gerçekleştirilemiyor
olabilir.
Bu durumda bu işi bireyin
kendisine bırakmak yerine
ona sakal ve bıyıklarının
uzunluğunu kontrol etme
ve düzenli olarak erkek
berberine gitme becerisinin
kazandırılması daha doğru
olacaktır.
7.2.2 Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemine İlişkin Sorunlar 14
16. Ergenlik döneminde yaşanan
hormonal değişikliklerle birlikte
hem kızların hem de erkeklerin
koltuk altı, bacak, cinsel organ
çevresi gibi bölgelerinde
tüylenmeler meydana
gelmektedir.
Özellikle ergenlik dönemi ile
birlikte vücut temizliğinde banyo
yapma dışında üreme
organlarının temizliğine özel
olarak önem vermek
gerekmektedir.
7.2.2 Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemine İlişkin Sorunlar 16
17. Özel gereksinimli
çocuğa sahip anne
babalar, her
döneminde
olduğu gibi
çocuklarının
ergenlik
döneminde de
onların güvenliği
ile ilgili kaygılar
taşımaktadır.
Bu kaygılarla başa
çıkmak üzere
özellikle küçük
yaşlardan başlamak
üzere tehlikeleri fark
etme ve onlardan
kaçınma, acil
numaraları arama,
acil durumlarda
binadan ayrılma ve
ilk yardım
becerilerini kullanma
gibi oldukça geniş bir
yelpaze içinde yer
alan beceriler
çocuklara
kazandırılmalıdır.
Ergenlik
döneminde
yaşanmasından
en fazla endişe
edilen
durumun,
çocuğun kötü
niyetli kişilerce
kaçırılması
olduğu
söylenebilir.
7.2.2 Özel Gereksinimli Bireylerde Ergenlik Dönemine İlişkin Sorunlar 17
