1. AUSTRALIJA

2. AUSTRALIJA - Položaj, obim i uređenje
- Izolovanost, okeani
- Na severu se dodiruje sa ostrvljem Australoazijskog sredozemlja
- Put od Londona do Sidneja - kroz Panamski = kroz Suetski kanal
- Urođenici - od sabiranja plodova, lova i ribolova
- Za poljoprivredu, stočarstvo i metale nisu znali
- Ranije
- Do Australije se stizalo okeanom iz GB - više nedelja
- Iz Kalifornije u Australiju - oko 20 dana
- Iz Evrope u Australiju - za tri do četiri dana
- Iz Kalifornije za 40 h
- Danas – za 24 h
- 1901 - Britanske kolonije: Novi Južni Wales, Viktorija, Queensland, Južna Australija, Zapadna Australija i
ostrvo Tasmanija ujedinile kao federativne jedinice u Australijsku zajednicu (Commoniuealth of Australia)
- Godine 1911. priključena - Severna teritorija (Northern Territory).
- 7 703 212 km2 (6), sa 10 508 000 st (1961) ili 19 855 288 (2008).
- Gustina stanovništva 2,8 st/km2 (232)

3. AUSTRALIJA - Struktura, reljef i karakter pokrajine
- Gruba, nerazuđenu grudva
- Obrisi jedinstveni
- Zalivi (Karpentarija na severu i Veliki Australijski zaliv na jugu)
- Jorško poluostrvo na severoistoku

4. AUSTRALIJA - Struktura, reljef i karakter pokrajine
- Reljef - jednostavan, jednoličan
- Zemljište - ustalasano
- Na krajnjem istoku, jedina određena razvodnica
- U visini – sve nisko – osim istoka
- Oko 40% - do 200 m visine,
- Oko 44 % – od 200 do 500 m
- Samo 16% preko 500 m
- Najviše planine na jugoistoku - jedva prelaze 2 000 m
- Stara geološka struktura
- Od donjeg karbona nije bilo nabiranja
- Prekambrijski masiv - deo Godvane (snižene i zaravnjene)
- Opsežni sedimenti – od paleozoika nadalje
- U tercijaru – vertikalna tektonska pomeranja
- Nema mladih venačnih planina
- Spoljašnje sile su od tada lako i ponovo uravnavale i snižavale visinske razlike

6. AUSTRALIJA - Struktura, reljef i karakter pokrajine
- Najmlađa izdizanja - starijeg pleistocena - samo nešto više izdigla zapadni i istočni deo kontinenta
- Široko sinklinalno područje - koje se već u juri i tercijaru punilo sedimentima, ostalo još dalje u niskim
nadmorskim visinama
- Ponegde u unutrašnjosti čak snizilo ispod visine morske površine:
- Jezero Eir
- Južna obala - zalivi estuarskog tipa (Spenserov zaliv, Zaliv sv. Vinsenta)
- Reljef Australije - trostrukog karaktera:
- Zapad – široka Zapadnoaustralijska površ ili plato
- U sredini - prostrane Centralne nizine
- Na istoku - Istočnoaustralijske planine
- Između – (prostor nije tako prostran, po građi, izgledu i privredno osobit) Južnoaustralijske planine

7. Geološko-tektonska karta Australije (Po W. Geisleru)
1 - Zapadnoaustralijski štit (kristalasti masiv),
2 - Nullaginska serija,
3 - Permokarbofltiski sedimenti,
4 - Pretkambrijski i stari paleozojski slojevi nabrani prilikom kaledonskog nabiranja,
5 - Istočnoaustralijski Kordiljeri (mladopaleozojsko nabiranje);
6 - Jurski slojevi,
7 - Kredni slojevi,
8 - Tercijarni peščari,
9 - Tercijarni krečnjaci

8. AUSTRALIJA - Zapadnoaustralijska površ
- Od 300 do 500 m
- U osnovi kristalasta masa
- Na ivicama više izdignuta i ogoljena, iznutra potonula pod sedimente
- U njenom reljefu smenjuju:
- Sedimentne naslage u vidu ploče
- Udubljene nizine i
- Usamljene planine od kristalastih kamenih masa Mac Donell (do 1 460 m) i Mesgreve (1 594 m)
- Planine razdvaja kotlina sa velikim slanim močvarama i jezerima (Macdonaldovo i Amadeusovo jezero)
- Nullarbor - tercijarnim krečnjacima, pusta, krševita visoravan, 100 m visokim odsekom lomi u Veliki australijski
zaliv
- Na SZ Obale devedesetih milja (Ninety Mile Beach) i dine Velike peščane pustinje (Sand Ridge Desert)
- Na SI od nje, u Kimberleyskoj oblasti, Zapadnoaustralijski plato sa ivicom od 1 000 m
- Na njegovom JZ, stari masiv, sa bogatim zalihama Au
- U Darling Rangeu i Stirling Rangeu se opet izdiže do 1 000 m pre nego što se prelomi prema moru

9. Mac Donell

10. AUSTRALIJA - Zapadnoaustralijska površ
- Pogodni uslovi za život - samo na jugozapadu, gde je brdovita i sa više vlage te je obrasla travom i drvećem
- Unutrašnjost je bez vode, sa pustinjskom površinom koja se grubo raspada,
- Pokrivena je niskim scrubom, teško prolaznom šikarom
- Pustinje u tri tipa: peščana, šljunkovita i kamenita
- Obala Zapadnoaustralijskog platoa je različita
- U krečnjačkom Nullarboru je strma i pusta
- Na peščanoj Ninety Mile Beach ravna i niska
- Na zapadu je zapadnoaustralijska morska struja ponegde formirala obalne kose, iza kojih se prema severu
otvaraju zaklonjeni zalivi
- Na severu (Arnhemland, Kimberleyland) obala tone i dobro je razuđena
- Na jugozapadu, takođe, na jednom od potonulih zaliva nastao Perth

12. AUSTRALIJA – Južnoaustralijske planine
- Stari masiv Australije se izdiže s druge strane potoline koja se proteže od jezera Ejr u sredini Centralne nizije,
pokraj jezera Torrens, u Spencerov zaliv,
- Gotovo 1 000 m
- Brda su rascepkana u više skupina (Mt. Lofty, Flinders Range, Barrier ili Stanly Range)
- Građena su iz pretkambrijskih i kambrijskih naslaga
- Nabrana još u starom paleozoiku
- Kaledonske gromadne planine kao u Skandinaviji, Engleskoj i Bretanji
- Prelaz od tipičnog pretkambrijskog masiva Zapadnoaustralijskog platoa ka nešto mlađim gorjima Istočne Australije
- Stalno rudarsko područje Pb, Sn, Ag - Broken Hill
- Tragovi starog permokarbonskog ledenog doba

13. Flinders Range

14. AUSTRALIJA – Srednjoaustralijska nizija
- Ulegnuti deo kontinenta, duboko zatrpan aluvijalnim nanosima
- Pod njima sakriveni, a na površinama ivicama izbijaju jurski krečnjaci i tercijarni sedimenti – dokaz o dužini
spuštanja i zasipavanja
- Na razvođima - paleozojski rudonosni slojevi, dele niziju na:
- 1. Najseverniji deo - vode u Karpentarijski zaliv (područje tropske kiše)
- 2. Rudarski značajan razvodni prag kod Cloncurrya (Mt. Isa)
- 3. Centralna nizija – endoreična, krikovi, lokve ili jezeru Ejr,
- Jezero Ejr “mrtvo srce Australije”, površina pri max vodostaju - 12 m a.v.
- U vreme niskog vodostaja ono je samo slana i blatnjava močvara
- U mladoj geološkoj prošlosti jezero je bilo mnogo veće, dopiralo je do 54 m iznad današnje površine i verovatno je
oticalo prema moru (Ostatke iz tih vremena predstavlja još čitav niz manjih jezera)
- Barrier Range (Broken Hill) deli niziju kod jezera Ejr od Darlinško-marajske nizine
- Darling i Murray, jedine veće, stalne vode, voda iz kišovito planinske oblasti na istoku, te je odvode na jug u more
- Neznatan pad, teku mirno nizijom i zasipavaju je
- Zbog njih, oblast je zelenija i ugodnija od Centralne nizije

16. AUSTRALIJA – Istočnoaustralijske planine
- Australijski Kordiljeri ili Veliko razvođe (Great Dividing Range)
- Gromadne planine, hercinskog (mladopaleozojskog) nabiranja
- Kopno koje je u tercijaru ponovo izdignuto
- Na primorskoj strani - strmo, a u unutrašnjosti - blaži nagib
- Pod mlađe, većinom jurske krečnjačke, peščare i bazalte, razgranate u pobrđe sa lokalnim nazivom Downs.
- Unutrašnja strana - suva i bez prave šume
- Primorska - obiluje kišama, obrasla šumom, sa krčevinama, poljima i naseljima
- U primorju - doline su pretvorene u poluzaokružene i izdužene zalive tipa rias i u manje ravnice, koje
razdvajaju ogranci sporednih slemena
- U severnom delu, oko 2 000 km, Veliki koralni greben, na rubu šelfa, potonulog dela kontinenta
- Greben otežava pristup s mora na obalu

18. - N deo, Queenslandske pl, 1 700 m (na jugu) - manje izražena pregrada
- Preko granitnih slemena, reke sa istoka duž mlađih bazaltnih zona prokrčile put i ispreplele se s
izvorištima voda, Karpentarijskog zaliva
- Putevi u unutrašnjost - podesniji nego na jugu
- U južnom Queenslandu, podesan prolaz u unutrašnjost
- Brežuljkasta oblast iz krednih lapora i bazalta - Darlina Dovons
- Na granici između Queenslanda i Novog Južnog Velsa sa Novoengleskom visoravni, brdima iz
paleozojskih naslaga prepletenih granitima i bazaltima počinje južni deo gorja
- U njegovom primorskom podnožju - najizdašnije naslage uglja
- Novoengleska visoravan prelazi prema jugu u Plave planine
- Njihove površi iz mezozojskih nenabranih peščara i krednih krečnjaka - ispresecane su dubokim
kanjonima, te je planinska pregrada neprohodna
- Dolinska ušća potopljena u zalive i podesna za pristaništa (Sidnej)
- Najjužniji deo planina - Australijske Alpe, staropaleozojskih naslaga
- Košćuško, s najvišim vrhom Townsend (2 241 m)
- »Alpe« - zimi su pokrivene dubokim snegom, a leti su bujno zelene
- Visovi su blagih padina, sredogorskog karaktera, lako dostupni konjima i automobilima, a zimi veoma
podesni za skijanje
- Istočnoaustralijske planine nastavljaju se još sa druge strane Bassovog kanala na ostrvu Tasmaniji

20. AUSTRALIJA – Klima
- Suša i večite poteškoće s vodom
- 1/3 kontinenta ima ispod 250 mm, 1/3 250—500 mm
- Sušna unutrašnjost u srednjem i W delu (Alice Spring 286 mm, Coolgardie 231 mm)
- Sušnost Australije - posledica geografske širine (10 – 350 JGŠ)
- Čitave godine vlada suvo tropsko vreme sa visokim vazdušnim pritiskom i suvim jugoistočnim pasatom
- Izuzeci samo na periferiji
- Najseverniji deo Australije - vlažni tropi, preko 1 000 mm
- Krajnji sever, u Kimberleyskom području, u Arnhemskoj zemlji, na Jorškom poluostrvu - više od 1 500
mm, a u Queenslandu - od 2 000 mm
- Sva kiša padne leti, tropske kiše – najviši položaj Sunca
- Kišu donosi severozapadni, letnji monsun
- Zimi na juž.hem, monsun menja pravac, te sa pasatom duva sa kopna
- Tropskomonsunski režim Severne Australije samo do 15. paralele
- Između 18 – 200 JGŠ nestaju i poslednji monsunski uticaji, manje od 500 mm
- Počinje tipično australijsko podneblje – i prema jugu sve suvlje, ali samo u unutrašnjosti i na zapadu.

21. AUSTRALIJA – Klima
- U Ist. i JIst. primorju pasat nad toplim morem hvata vlagu, zahvata planinske padine, te izlije na njih
mnogo kiše (Sydney 1230 mm),
- Najviše u leti i u jesen, a prilično i u ostalim vremenskim razdobljima
- Preko pl. u unutra. ovlaženi pasat ne prodire, nego se spušta kao ugrejani suv vetar
- Između 30 i 350 JGŠ, zimi, sa zapada, putujuće depresije južne hemisfere sa ciklonskim padavinama
- Leti, kada se zapadni vetrovi povuku na jug, nešto je suvlje u JIst, a izrazito suvo u srednjem delu Juž.
Australije i u JZap
- Podneblje »sredozemnog« karaktera sa zimskim kišama i suvim, vrućim letom (Adelaide 535 mm, JZap
800—900 mm).
- Krajnji jugoistok Australije i Tasmanija, južnije od 350 JGŠ i takođe u doba leta izvan suvog pojasa
- Zapadni vetrovi, oko 40 stepeni, na južnoj hem, otvorene okeanske površine, »besnećih 40 stepeni«, kiša
stalno, najviše zimi
- U Australijskim Alpima, do 2 000 mm, Zap. Tasmaniji preko 3 000 mm

23. AUSTRALIJA – Klima
- Samo na severu – tropski ravnomerne temp. čitave godine
- Prema jugu - godišnja temp. amplituda se povećava
- Dok u Cooktownu mesečni 22,4°C - 27,5°C
- U Sidneju - 11,4°C u julu - 21,9°C u januaru
- U Melbournu - 9,3°C u julu - 19.7°C u januaru
- U planinama Australijskih Alpa i Tasmanije - prava zima, sa dosta snega
- Ponekad sneg u Plavim planinama, u Flinders Rangeu i po visoravnima Jugozapadne Australije
- Živa ne može da padne ispod nule na krajnjem severu
- Leti je unutrašnjost kontinenta ugrejana; januarski prosek 30°C
- God. amplituda povećava (Alice Spring u januaru 31,8°C, u julu 13,2°C)
- U unutrašnjosti - dnevna kolebanja od -3°C do +45°C, sušnost ☞ stene
- 5 klimatskih područja:
1. Tropsko-vlažno podneblje Severne Australije sa suvom zimom;
2. Pustinjsko i stepsko podneblje Unutrašnje i Zapadne Australije;
3. Suptropsko vlažno primorsko podneblje Istočne Australije sa padavinama u svim godišnjim periodima, a najviše leti;
4. Umereno toplo podneblje Jugoistočne Australije sa izrazitom zimom i sa padavinama u svim godišnjim razdobljima;
ponegde, na primer na Tasmaniji, sa izrazitb okeanskim karakterom;
5. Etezijsko (»sredozemno«) podneblje sa zimskom kišom u Južnoj i Jugozapadnoj Australiji

25. - Skromna količina kiše - nije svake godine jednako pouzdana
- U naročito suvim godinama, 2/3 Australije - manje od 250 mm
AUSTRALIJA – Vode
- Za umerenih suša - slučaj ½
- Suša - naročito velika svakih 10 - 15 god
- Reke teku stalno samo uz N, NE, SE, SW obale, kao i u Tasmaniji
- Unutrašnjost i plato Nullarbor su bez njih
- Krikovi puni samo u doba jakih kiša, kada divljaju i pustoše, pa opet presahnu
- Sporedni rukavci – bilabongovi
- I Murray i Darling u doba velikih suša - presahnu.
- Murray je postojaniji, jer dolazi sa planina, u kojima pada sneg
- Jezera sa geo. karte - slane močvare, pa se ne koriste
- Arteške vode – podzemni sliv - Srednjoaustralijske nizije od Karpentarijskog zaliva sve do praga kod
Broken Hilla (1,5 milion po km2)
- Vodonosni slojevi - jurski peščari
- Niz manjih u opsegu do 1 miliona km2 (u području reke Murray, oko Eucle uz Veliki australijski zaliv, na
zapadnoj obali i na severu na izlazu Velike peščane pustinje na Obalu 90. milja)
- Korišćenje od 1888. godine (napajanje stoke)
- Iako broj bunara raste, a vode se više ne obnavljaju

26. Darling

27. AUSTRALIJA – Vode
- Mnogo vode propada zbog nepodesnih, primitivnih odvodnih jaraka i zbog jakog isparavanja
- Stoka popije samo 5% vode, koja izbija iz zemlje u obliku vrela
- Rentabilnost regulacije? – samo za potrebe rudarstva (Kalgoorlie, Viala)
- Za navodnjavanje - samo rečna voda (oko 300 000 ha zemljiata u Viktoriji i Novom Južnom Walesu)
- Najveće sprave za navodnjavanje - na reci Murray i njenim pritokama (Goulburn, Loddon, Mita,
Murrumbirgee, Lachlan)
- Do I sv. rata - gradnja uređaja za navodnjavanje bila povezana sa regulacijom reka za plovidbu
- Železnice i putevi - ugušili rečnu plovidbu
- Hidrotehničko uređivanje usmereno na uređerrje celokupnih odvodnih prilika, na navodnjavanje, na
melioraciju i energetiku
- Plan za regulaciju Snežne reke - u jugoistočnim planinama
- Van užeg marajskog porečja - malo uređaja za navodnjavanje
- Reka Darling ih gotovo i nema

28. Mari

29. AUSTRALIJA – Tlo
- Odraz padavinskih, vegetacionih i petrografskih prilika
- Uz N, E i SE prilično nakvašene, šumovite i reljefno raznolike obale - zemljište podzolskog tipa, znatno
isprano i slabo plodno
- Prema unutrašnjosti - niz savanskih, stepskih i polupustinjskih vrsta zemljišta – plodnija
- U srednjem delu lstočnoaustralijskih planina, u južnom Queenslandu, gde šuma prelazi u savanu i u stepe
Michelove trave, široko je rasprostranjena veoma plodna crna zemlja, podseća na černozem
- Još dalje u unutrašnjosti (manje od 500 mm), gde savana prelazi u šikarastu stepu, pa dalje u polupustinju i
pustinju - smeđa i siva tla
- U unutrašnjosti na jugozapadu, etezijski padavinski režim sa zimskom kišom, podzol, a dalje je
»kestenasto« zemljište savanske šikare, gde kiša spira Ca u dobinu, na površini - crvenosmeđi oksidi Fe i Al
- Prema unutrašnjosti - crveno, u pojasu od Esperance na južnoj obali prema NW - lateritno tla
- Južna Australija pa na istok, u Nullarboru, na poluostrvu Ejr, pa do donjeg Murraya, karakteristična su
svetla, laka peščana tla, koje nazivaju mallee soil - vezana za žbunje eukaliptusa, mnogo Ca, plodna ako se
očiste od šikare i obezbede vodom

31. AUSTRALIJA – Tlo
- U suvim i slabo obraslim oblastima - akutniji problem erozije zemljišta
- Zemljišni fond – siromašan
- Preterana ispaša
- Šumu uništava kunić, doneli ga Evropljani
- U W Australiji protiv njega morali da izgrade do 1 650 km duge pregrade
- Tle postalo labilno kada je doprla australijska poljoprivreda žita
- Zemljište, pod ugarom, odnose voda i vetar za vreme suše
- U Južnoj Australiji - čovek načeo mallee scrub - spalio šikaru – obradio
- Plodno crvenkasto zemljište Darling Dovonsa, zbog neopreznog obrađivanja, načela erozija i rascepkala
ga dubokim jarugama
- Slično - strme padine Tasmanije zasađene plantažama jablanova

32. AUSTRALIJA – Vegetacija
- Australijski biljni svet od sredine tercijara - živi izolovano
- Adaptirani endemi, nazivi nepouzdani
- ¼ površine – prava pustinja, 10% pustinjskih u vreme suvog god.perioda
- Bez vegetacije - Sand Ridge Desert - pustinja
- Hrpe žilave, bodljikave trave spinifex (Triodia), šikare akacije, obično zvane mulga (Acacia aneura) ili
brigaloio (Acacia harpophyta)
- U vlažnijim stepama na NE pustinjske Australije, SW Queenslandu, raste trava Mitchel Grass (Astrebla),
zavisna od letnje kiše, koja je za ispašu
- Bodljikava šikara - polupustinjska ili suva stepa, scrub
- Akacijevo (mulga scrub), eukaliptiusovo, slano lli saltbush (Atriplex) i plavog žbunje (Kochia) - unutrašnjost i
zapad
- Pored voda - pruge drveća, kazaurine
- Poseban tip žbunaste vegetacije - šikara eukaliptusa, duž južne obale od Viktorije do Zapadne Australije
(mallee scrub)

34. AUSTRALIJA – Vegetacija
- Prema vlažnijem severu i istoku scrub u bujniju savanu, sa galerijskim šumama pored voda
- Uz NE obalu, u Queenslandu, - prava vlažnotropska šuma sa mnogim elementima monsunske vegetacije
- Šuma tropskog tipa dopire uz more na jug do Brizbejna
- Po Istočno-australijskim planinama - srodna šumi u zapadnom delu severne obale i na jugozapadnim
obalama - o sivozelenoj eukaliptusovoj šumi, karakterističnoj za Australiju
- Na vlažnijim spoljnim padinama gusta i bujna, sa drvećem preko 100 m i sa obiljem paprati
- Prema suvoj unutrašnjosti ona postaje ređa i prozračna »savanska šuma«), dok se ne proredi u otvorenu
savanu (grassland)
- U unutrašnjosti eukaliptus samo uz vode (uz Marray, na dr mestima degradira u šikaru)
- Eukaliptusa - 400 vrsta: planinski jasen (Eucalyptus regnans) u planinama Viktorije, karri (Eucaliptus
diversicola) i jarral (Eucalyptus marginata) u Zapadnoj Australiji
- Njihovo drvo je veoma upotrebljivo za obradu, građevinarstvo i gorivo

36. AUSTRALIJA – Stanovništvo – Tok naseljavanja
- 250 000 - 300 000 Australida, negroidnih rođaka Veda iz JI Azije i dr predravidskih naroda u Indiji
- Stigli u ranom pleistocenu
- Sačuvali prvobitne osobine i primitivnu kamenu kulturu sakupljanja, lova i ribolova
- Beli čovek uništio silom, ali i dodir sa višom civilizacijom
- 60 000 - 70 000 (popis iz ‘47. - 47 000), 517 000, 2.5% Australijske populacije (2006)
- U zabačenim predelima Severne i Centralne Australije
- U rezervatima, Arnhem Aboriginal Reserve ili na stari nomadski način
- ¼ se uključila u savremenu privrednu delatnost
- Holanđani 1605. ugledali N australijsku obalu u Karpentarijskom zalivu i u nekoliko navrata istraživali -
Nova Holandija
- 1770. Džejm Kuk - utvrdio pravilne obrise novog kontinenta i predstave o velikoj Terri Australis, otkrio E
australijsku obalu i zbog sličnosti sa domovinom dao ime New South Wales
- Prvo englesko naselje - 1788. kod Botani Beja, blizu Sidneja
- Naselja kažnjenika do sredine 19. veka

38. AUSTRALIJA – Stanovništvo – Tok naseljavanja
- Ovčarstvo, malo radne snage, prostrani pašnjaci
- 1834/1835. u Portlandu i Melbourneu, prva naselja
- 1836. osnovana Adelaide - glavni polazni centar za širenje stočarstva, 1851. u koloniji Viktoriji otkriveno zlato
- Lov za zlatom povećao st. sa 400 000 na 1.145 000
- Posle Au, stočarstvo ili kraj rudnika Cu Juž A, Ag Broken Hilla ili nakon 1890. novootkrivenim rudnicima Au u
Zap Australiji
- Od 1860. do 1890 - tropska poljoprivreda u Queenslandu
- Iskorišćavanje šuma eukaliptusa u SW A, u Viktoriji i na Tasmaniji
- Zasnovana železnička mreža, poljoprivreda žita, prvi irigacioni sistemi, a stanovništvo je poraslo na 4 miliona
- Doseljavanje od 1867. do 1890. - najznačajnije
- Od 1890. do 1910, u Ameriku odlazilo najviše ljudi, doseljavanje je opalo jer su zlatni izvori presahli
- 1892. - finansijski slom, velike suše, Immigration Restrictions Act iz 1901.
- Za vreme I sv rata - naseljavanje pojačano
- Popis 1933. doseljenici Anglosasi iz Engleske, Škotske i Irske
- Potom iz Novog Zelanda, Italije i Nemačke (16 829)
- Italijani kad nisu više mogli da odlaze u Ameriku; plantaže šeć. trske u Queenslandu

39. AUSTRALIJA – Stanovništvo – Tok naseljavanja
-1947: 6 835 200 stanovnika rođenih u Australiji, 381 600 u Engleskoj, 103 000 u Škotskoj, 44 800 u Irskoj,
33 600 u Italiji, 14 600 u Nemačkoj
- Broj italijanskih doseljenika – raste
- Australijska imigraciona - dopušta useljavanje belom stanovništvu (White Australia Policy) – ne više od
2% godišnje – očuvanje standarda
- Nakon II sv. rata - godišnja imigraciona kvota od 70 000
- 1950. broj nemačkih doseljenika - premašio broj engleskih
- Jugosloveni u Australiji
- Do I sv rata - veoma malo Jugoslovena, posle I sv rata više – jer su imali zatvorena vrata u Ameriku
- Od 1925. do 1928. - oveća naselja - Dalmatinaca i Makedonaca, u Zapadnoj Australiji oko Pertha i
Kalogooriela, u Novom Južnom Walesu oko Sydneya i Broken Hilla, u Viktoriji oko Melbourna, u
Queenslandu oko Townsvila i Cairnsa - poreklom sa sela
- Od 1926. do 1939. zastoj u privredi - i za naše bio težak
- Za vreme II sv. rata - oporavak, zaposlenja u australijskim fabrikama, u koje pre rata nisu primali strance
- Vrtlarstvo - oko Pertha i Sidneja
- Za vreme rata - potpomagali oslobodilački pokret u YU
- Godine 1947. bilo je u Australiji oko 10 000 naših ljudi

42. AUSTRALIJA – Stanovništvo – Gustina i raspodela stanovništva
- Neravnomerno rasprostranjeno i retka naseljenost
- Po Tejloru, linija od Šarks Beja (Zaliva morskog psa) na W obali do zaliva Esperance na S obali, i zatim opet od
S obale pored Broken Hilla prema N Queenslandu u nešto gušće naseljene predele SZ, SE i E
- Veći deo kontinenta - 1 st na 25 km2
- Dijagonala od SW prema NE, NW polovina 0,5% st
- Deo kontinenta, sa manje od 250 mm padavina, gotovo nenaseljen
- 1 st na 1 km2 nigde ne prelazi izohietu od 500 mm do 750 mm
- Samo na jugu, u Marrayskoj ravnici, veštačko navodnjavanje je domamilo i u taj izohijetni pojas nešto više st.
- 3 – 5 st na 1 km2, izolovana područja: u Brisbanskom primorju u južnom Queenslandu, u primorju oko Sidneja, u
većem delu Viktorije, donekle u Južnoaustralijskom primorju ispod Flinders Rangea i u SW Australiji ili Swanlandu
- U gradovima - 70% st.
- 5 najvećih primorskih gradova (Sidnej, Melburn, Brisbejn, Adelaida i Perth) - (49,7%) australijskog stanovništva
- Dva, na SE (Sidnej, Melburn) - 35,7%
- Osnova privrede agrarna - u gradovima onih koji se izdržavaju dohocima od zemljišta i stoke, dok je unutrašnjost
još prazna sa mnogo stoke i malo ljudi

44. AUSTRALIJA – Stanovništvo – Gustina i raspodela stanovništva
- Koncentracija stanovništva na primorske predele - posledica klimatskih prilika;
- Koncentracija oko velikih gradova - nezrela, u kolonijalnoj istoriji zasnovana populaciona i privredna struktura
- Ima mesta za nove naseljenika – mišljenja podeljena
- Usled nedovoljne naseljenosti - nedostaje radne snage
- Ograničeno domaće tržište koči dalji razvitak industrije
- Potrebno umerenim doseljavanjem - podići broj stanovništva
- Na oko 15 do 16 miliona
- Realna procena Tejlora - Australiji današnjim standardom života moglo da živi 30 miliona stanovnika
- Pri prosečnom evropskom standardu života, koji je niži od australijskog, pa, moglo bi da živi i do 60 miliona
stanovnika
- Kinezi ...

47. Skoro ¾ Australijanaca žive u metropolama i obalnim područjima. Obala je jedan od integralnih delova
australijskog integriteta.

49. AUSTRALIJA – Privredne karakteristike
- Relativno kratko kolonijalno doba
- Proizvođač agrarnih i rudnih sirovina
- Među privima u svetu po broju ovaca, goveda, proizvodnji i izvozu vune, mesa, pšenice, Zn, Pb, Au
- Posle I sv rata počinje njena industrijalizacija, naročito nakon krize 1933.
- Međuratnog doba do 1954. broj fabrika se povećao za 3/4
- Mehanizovane farme, radnici, cilj – prodaja
- Skuteri do 90 tih XIX veka (sa preko 100.000 ha i 10 tine 000 grla)
- Sistem srednjih i malih farmi na komercijalnoj bazi 30-150 muznih krava
- Preko 50% “krunske zemlje” se daje pod zakup, 10% privatnih poseda
- 1/3 st u unutrašnjosti hrani ostale, jer manje radne snage treba mehanizovanoj poljoprivredi, ali u Australiji obrnuto
- Bogaćenje tokom svetskih ratova
- Strani kapital

50. AUSTRALIJA – Poljoprivreda
- Ovčarstvo – u istočnoj unutrašnjosti (južni Queensland, Novi Južni Wels,
Viktorija do granice Juž. Australije- 250 do 500 mm )
- Uginuće tokom suša
- Od XIX veka – merino ovca - vuna
- Sidnej najveće tržište vune na svetu
- Proizvodnja jagnjetine bila u porastu Ovčarski krajevi u Australiji
(Po Commowealth Yearbooku)
- Govedarstvo Svaka tačka - 20 000 ovaca
- Velike suše 1894 - 1902. Oblasti u kojima se gaje goveđa u Australiji
(Po Commomvealth Vearbooku)
- Goveda žive na tropskom severu Svaka tačka obeležava 2 500 grla goveda
- Sa više od 500 mm
- Tamo ni ispaša ni kiša leti nisu pogodne za gajenje ovaca
- Može duže do pojila
- Mlečna goveda - vlažnija podnevlja
- Ist primorje od južnog Queenslanda do Viktorije
- Meso, mleko
- Uređaji za hlađenje

52. AUSTRALIJA – Poljoprivreda
- Zemljoradnja – na 1% celokupne površine
- Pšenica 2/3 obradivog zemljišta
- Izohiete od 250 do 600 mm
- Primorske ravnice Južne Australije, uz Murray i njegove pritoke, kao i u plodnim Darling Downs
- Pristaništa Juž. Australije - sa velikim silosima za žita
- U prvim godinama posle I i II sv rata - pšenica je više godina dobro rađala
- Kombinacija sa krmnim biljem
- Šećerna trska
- Kultura tropskog sev.ist., u prvom redu Queenslandskog primorja
- Duvan, pamuk
- Severna obala Tasmanije poznata je po svom krompiru
- Voćarstvo
- Sever Južnog Velsa i jug Queenslandu – tropsko voće (banane, ananas)
- Tasmanija i Viktorija – jabuke
- Oko Murraya i po obroncima Južnoaustralijskih planina - vinogradi
- Melioracija, plodored, zaštita zemljišta

53. Dolina Barosa – region proizvodnje vina u Južnoj Australiji. Zauzima više od 15% australijskih ruralnih površina.

54. AUSTRALIJA – Rude i energentski izvori
- Bogata rudama u starim masivima
- Egzogene sile - razgolitile i približile površini bogate rudne naslage
- Stene vulkanskog porekla i pl. sistemi nabrani u paleozoiku sa C na rubovima
- Rudarstvo - važna uloga u toku razvoja naseljavanja Australije
- Ono je pokrenulo izgradnju železnica, a posredno i agrarno naseljavanje
- Dugo bile najvažnija izvozna sirovina, manji značaj za izvoz
- Au, Viktorija, 1851, ½ sv proiz. i od 1903—1907, ¼ sv proiz. iz Zap. Australije
- »Aluvijalno« zlato, prvo najvažnije, danas daje samo još 10% proizvodnje. Sve ostalo zlato dobija se iz zlatnih
žila u pretkambrijskim stenama
- Fe i C na poluostrvu Ejr, na zap. obali Spencerovog zaliva u Juž. Australiji
- Australijski čelik - najjeftiniji na svetu
- Na ostrvima na sev.zap. obali (Yampi Sound).
- Glavno nalazište rude Pb, Zn i Ag - Broken Hill u sev.ist. produženju kaledonskih Južnoaustralijskih planina,
manje u Tasmaniji, Queenslandu i na jugoistoku: Novog Južnog Velsa

56. AUSTRALIJA – Rude i energentski izvori
- Ag, Cd i Co u Broken Hillu, sporedni proizvod u procesu vađenja Pb i Zn
- Cu u Queenslandu, Novom Južnom Velsu i na Tasmaniji
- Sn - Novoengleska visoravan, Queensland, Tasmanija
- Boksit - Tasmanija, Viktorija, kao i krečnjak iz Tasmanije i Južne Australije
- U blizini Broken Hilla – uran, ali i u Rum Jungle kod Darwina i Mt. Isa u Queenslandu
- C – Cc (pal), Cm (terc), Cl – problem radne snage
- Oko Newcastla i Sidneja na istočnoj obali – 4/5
- Oko Ipswich-a, Rockhampton-a i Blair Atholl u Queenslandu, Leigh Creek u Južnoj Australiji, Colie u W Australiji
- Hidroenergetska privreda – slabi značaj uglja
- Nafta - tek 1953. godine
- U Glen Devisu severno od Sydneya iskorišćavaju uljane škriljce
- Hidroenergetika u Tasmaniji i u planinama Jugoistočne Australije
- Glavni proizvođači elektroenergije u Australiji su dva termoenergetska sistema kod Sydneya (Bumerny) i
Yallourn u blizini lignita u Viktoriji
- Predviđene HE na Snow River bi trebala ojačati udeo HE energije

57. Super Pit u Kalgurliju, Najveći površinski kop rudnika zlata

58. AUSTRALIJA – Industrija
- Crna metalurgija - do I sv. rata - uvozili Fe i čelik
- 1. U Novom Južnom Walesu i 2. U Južnoj Australiji (Whyalla)
- Planirano područje - biti vezano uz C iz Colliea i Fe iz Yampi Sounda
- Mašinska ind. (traktori i druge poljoprivredne mašine, tekstilne mašine, električne mašine, dizel-motori itd.)
- Ind. saobraćajnih sredstava (brodogradilišta, železnički materijal, automobili, avioni).
- Hemijska ind. - ugljenokopi i koksare stvorili su uslove (benzol, sintetička nafta, katran, plin, veštačka đubriva,
farmaceutske potrebe)
- Obojena metalurgija - rafinerije Cu, Pb, Zn u Južnoj Australiji i u Novom Južnom Walesu i prve fabrike Al na
Tasmaniji i u Viktoriji
- Ind. tekstila i odeće
- Prehrambena ind., ind. mesa i šećera
- Ind. hartije - u Tasmaniji, Viktoriji i u Juž A. - 1953. eukaliptus kao sirovina
- Podmiruje domaće potrebe, ¾ ind.preduzeća na SE u Novom Južnom Walesu i u Viktoriji, jer je uz ugalj izrasla i
glavna baza metalurgije
- U krajevima koji su jedini gusto naseljeni, razvio se i veći deo lake, pogotovo tekstilne industrije

60. AUSTRALIJA – Saobraćaj
- Velike razdaljine, pusta, sušna unutrašnjost – lakše morem
- Saobraćajne mreže u unutrašnjosti - neznatna ili uopšte ne postoje
- Prvu železnica (1850), prema zahtevima rudarstva i stočarstva
- Pruge - širine koloseka, ukupno oko 45 000 km
- Najgušća i odvojena - žel mreža na SE, od Brisbana do Melbourna, i područje pšenice pored Murraya
- Preko Broken Hilla - vezuje druga, usamljena, čvor u Adelaidu
- Treći deo - od Perta u Jug.zap A. sa dr. dve prugom preko Nullarbora
- Glavna saobr. osovina - dakle, pruga Perth—Kalgoorlie—Adelaide—Melbourne — Canberra — Sidney — Brisbane
- Bez železnica - N deo kontinenta, u Queenslandu samo 3 stočarske pruge
- Problem transkontinentalne pruge – N – S obalu (Adelaide i Darwinom)
- Istom trasom 1827. - transkontinetalna telegrafska linija Overland Telegraph
- Vezani drumom (Stuart Highway ili Bitumen Road)
- Pruge kroz pustinju - bez svrhe

62. Melburn

63. AUSTRALIJA – Saobraćaj
- Drumova - oko 800 000 km, ¾ su divlji, neizgrađeni tragovi
- Utvrđenih puteva - oko 65 000 km - na SE i SW
- Rečna plovidba na Marrayu - odumrla je
- Za unutrašnji saobraćaj – obalna morska plovidba, ali i okeanska plovidba
- Australijska pristaništa, Sydney i Newcastle – najmodernija (magazini za vunu, klanice stoke i hladnjače za
meso) i u ponekim od njih (Newcastle, Port Kembla, Nhyalla, Port Pirle) uređaji za utovar uglja, Fe i drugih ruda
- Vazdušni saobraćaj - veoma razvijen
- Za brze veze sa stranim zemljama, a i između naseljenih centara na rubovima
- Iz Sydneya u Perth vozom više dana, brodom nedelju dana
- Prirodni uslovi za vazdušni saobraćaj - izuzetno povoljni:
- Zemljište je nisko, a nebo je većim delom vedro
- Trans-Australia Airways i privatna Australian National Airways
- Glavni aerodromi: Essendon kod Melbourna, Mascot kod Sydneya i Ipswich kod Brisbana.
- Između Sydneya i Brisbana postoji 17 vazdušnih veza dnevno
- Iz Sydneya preko Singapura prema Evropi
- Preko Novog Zelanda (Auckland) i Havajskih ostrva (Honolulu) u Severnu Ameriku i preko Guama na Japan

65. AUSTRALIJA – Spoljna trgovina
- Privreda zavisna od spoljne trgovine
- Manji od Kanade i Južne Afrike ostala 2 dosadašnja britanska dominiona
- Trgovinski bilans – pozitivan
- Obim australijske spoljne trgovine stalno raste
- Struktura izvoza u odnosu na glavne proizvode pokazuje sledeća tabela
- Povećanje potrošnje u domaćoj industriji
- Uvozni artikli: teh. oprema, mašine, prevozna sredstva, nafta i hem. proizvodi
- Uvoze se još duvan, pamuk i kaučuk 1946/47. 1938/39. 1949/50 1952/53.
Vuna 41,3 30,6 51,0 46,2
Žitarice i brašno 18,6 9,6 14,4 10,3
Mlečni proizvodi 4,6 8,8 4,1 0,9
Meso 2,6 6.2 5,8 7,3
Metali (Au, Pb, Zn) 7,8 12,9 4,6 3,6
- Trgovinski partneri: GB - oko 2/5 kako u izvozu, tako i u uvozu
- Posle rata, udeo SAD je manji nego pred rat
- Dominacija Japana u izvozu i Indonezije u uvozu (nafte)

67. AUSTRALIJA