SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 77
Baixar para ler offline
Lêi nãi ®Çu
NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· vµ ®ang mang l¹i
nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc lín cho c¸c doanh
nghiÖp, ®ång thêi mang l¹i nh÷ng lîi Ých cho ng-
êi tiªu dïng, ®ã lµ s¶n phÈm ®Ñp, mÉu m· ®Ñp
chÊt lîng cao, gi¸ thµnh phï hîp. Víi nhiÒu lo¹i
h×nh s¶n xuÊt vµ víi nhiÒu h×nh thøc së h÷u, c¸c
doanh nghiÖp muèn tån t¹i ®îc th× ph¶i t×m ph-
¬ng híng s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp ®Ó s¶n phÈm
cña m×nh cã thÓ c¹nh tranh ®îc vµ ®¸p øng nhu
cÇu thÞ trêng. ChÝnh v× vËy, ®ßi hái c¸c doanh
nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n
phÈm, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. §Ó lµm ®îc
®iÒu ®ã th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông nhiÒu
c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau, trong ®ã h¹ch to¸n
®ãng vai trß rÊt quan träng ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng
kinh doanh s¶n xuÊt, kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc sö
dông tµi s¶n nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh
liªn tôc, qu¶n lÝ vµ sö dông tµi s¶n, nh»m ®¶m
b¶o s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh liªn tôc, qu¶n lý vµ
sö dông mét c¸ch tèt nhÊt c¸c yÕu tè chi phÝ ®Ó
®¹t ®îc hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh ®ång
thêi phôc vô cho c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ, tõ ®ã
®a ra c¸c kÕ ho¹ch, dù ¸n vµ kiÓm tra viÖc thùc
hiÖn kÕ ho¹ch, quyÕt ®Þnh nªn s¶n xuÊt s¶n phÈm
g×, b»ng nguyªn vËt liÖu nµo? mua ë ®©u vµ x¸c
®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng thêi kú. V× vËy
c¸c doanh nghiÖp cÇn x©y dùng quy tr×nh h¹ch
to¸n mét c¸ch khoa häc, hîp lý, trong ®ã h¹ch
to¸n nguyªn vËt liÖu lµ rÊt quan träng.
Vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, th× h¹ch
to¸n nguyªn vËt liÖu lµ rÊt quan träng bëi c¸c lý
do sau:
1
Thø nhÊt, nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè ®Çu vµo cña
qóa tr×nh s¶n xuÊt, nã quyÕt ®Þnh chÊt lîng s¶n
phÈm ®Çu ra.
Thø hai, chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng
lín trong tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt, v× thÕ nã mang
tÝnh träng yÕu. Mçi sù biÕn ®éng vÒ chi phÝ nguyªn
vËt liÖu lµm ¶nh hëng ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸
thµnh s¶n phÈm. V× thÕ sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt
liÖu lµ rÊt quan träng.
Thø ba, nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp
hÕt søc ®a d¹ng, nhiÒu chñng lo¹i do ®ã yªu cÇu
ph¶i cã ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n thËt tèt vµ thËn träng.
ViÖc b¶o qu¶n tèt sÏ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan
träng quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña c«ng t¸c qu¶n lý
s¶n xuÊt kinh doanh.
Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, h¹ch to¸n nguyªn vËt
liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®· cã
nh÷ng bíc tiÕn râ rÖt. Tuy nhiªn do tr×nh ®é qu¶n
lý vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cßn nhiÒu h¹n
chÕ thÓ hiÖn ë nhiÒu mÆt, nhÊt lµ chÕ ®é kÕ to¸n
tµi chÝnh cha phï hîp víi quy m« vµ ®Æc ®iÓm s¶n
xuÊt cña ®¬n vÞ.
Còng gièng nh c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®Ó hoµ nhËp
víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5
lu«n chó träng c«ng t¸c h¹ch to¸n sö dông nguyªn
vËt liÖu cho phï hîp vµ coi ®ã nh mét c«ng cô qu¶n
lý kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó qu¶n lý vËt t nãi riªng
vµ qu¶n lý s¶n xuÊt nãi chung. Tõ thùc tiÔn nÒn
kinh tÕ thÞ trêng, tríc viÖc ®æi míi qu¶n lý kinh
tÕ, viÖc lËp ®Þnh møc ®óng ®¾n nhu cÇu sö dông
nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt, gi¶m møc tiªu hao
vËt liÖu, duy tr× vµ b¶o qu¶n tèt c¸c lo¹i vËt t
lµ viÖc lµm quan träng kh«ng chØ ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung mµ cßn ®èi víi c«ng ty c¬
khÝ « t« 1-5 nãi riªng. V× vËy, viÖc t¨ng cêng c¶i
tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý vËt t ph¶i ®i liÒn víi viÖc
c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n víi viÖc
2
t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông c¸c loµi tµi s¶n trong
®ã h¹ch to¸n vµ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ®ãng vai
trß hÕt søc quan träng.
Víi ý nghÜa nh vËy cña nguyªn vËt liÖu ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vµ qua mét thêi gian
thùc tËp t×m hiÓu c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i
C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5, em ®· nghiªn cøu ®Ò tµi
"Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu
qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5" lµm
chuyªn ®Ò thùc tËp cuèi kho¸.
CÊu tróc chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch
to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n
nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ «
t« 1-5 .
Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng
t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc
t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt
liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 .
3
Ch¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng
cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt
I. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ nguyªn vËt liÖu vµ sù cÇn thiÕt ph¶i h¹ch to¸n nguyªn vËt
liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm
Nguyªn vËt liÖu lµ nh÷ng ®èi tîng lao ®éng ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng vËt
ho¸, chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh vµ khi
tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt díi t¸c ®éng cña søc lao ®éng chóng bÞ
tiªu hao toµn bé hoÆc thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu ®Ó t¹o ra
h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm vµ toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu ®îc chuyÓn
hÕt mét lÇn vµo chi phÝ kinh doanh trong kú.
Nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chiÕm tû träng
lín träng tæng chi phÝ s¶n xuÊt do ®ã nã quyÕt ®Þnh chÊt lîng cña c¶ qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt. §Çu vµo cã tèt th× ®Çu ra míi ®¶m b¶o, ®ã lµ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra
míi cã chÊt lîng cao.
Nguyªn vËt liÖu tån t¹i díi nhiÒu h×nh th¸i vËt chÊt kh¸c nhau, cã thÓ ë thÓ
r¾n nh s¾t,thÐp, ë thÓ láng nh dÇu, x¨ng, s¬n ë d¹ng bét nh c¸t, v«i… tuú tõng
lo¹i h×nh s¶n xuÊt.
Nguyªn vËt liÖu cã thÓ tån t¹i ë c¸c d¹ng nh:
- Nguyªn vËt liÖu ë d¹ng ban ®Çu, cha chÞu t¸c ®éng cña bÊt kú quy
tr×nh s¶n xuÊt nµo.
- Nguyªn vËt liÖu ë c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt kh¸c: nguyªn vËt liÖu lµ s¶n
phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm ®Î tiÕp tôc ®a vµo s¶n xuÊt, chÕ t¹o thµnh thùc
thÓ cña s¶n phÈm.
Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®· t¹o ra nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng trong c«ng t¸c
h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu tõ kh©u tÝnh gi¸, ®Õn h¹ch to¸n chi tiÕt, h¹ch to¸n tæng
hîp nguyªn vËt liÖu vµ sö dông qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu.
2. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu:
Do nguyªn vËt liÖu sö dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã rÊt nhiÒu
lo¹i nhiÒu thø cã vai trß c«ng dông kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ph©n lo¹i nguyªn
vËt liÖu th× míi tæ chøc tèt viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. Cã nhiÒu
c¸ch ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau tuú theo yªu cÇu qu¶n lý ®Æc ®iÓm
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp:
* Theo vai trß vµ t¸c dông cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
Theo ®Æc trng nµy, th× nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®îc ph©n
ra thµnh:
4
- Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu sau qu¸ tr×nh gia c«ng
chÕ biÕn sÏ thµnh thùc thÓ vËt chÊt chñ yÕu cña s¶n phÈm. Ngoµi ra, cßn cã
c¶ b¸n thµnh phÈm mua ngoµi ®Ó tiÕp tôc chÕ biÕn.
- Nguyªn vËt liÖu phô: Lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu cã t¸c dông phô trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc sö dông kÕt hîp nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó hoµn
thiÖn n©ng cao tÝnh n¨ng, chÊt lîng s¶n phÈm, thay ®æi mµu s¾c, h×nh d¸ng,
mïi vÞ, hoÆc dïng ®Ó b¶o qu¶n hoÆc ®Ó sö dông ®Ó theo dâi b¶o ®¶m cho
c«ng cô lao ®éng b×nh thêng hoÆc dïng ®Ó phôc vô cho nhu cÇu kü thuËt,
nhu cÇu qu¶n lý.
- Nhiªn liÖu lµ nh÷ng thø dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt lîng trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh nh than, cñi, x¨ng dÇu…
- Phô tïng thay thÕ: Lµ c¸c lo¹i vËt t ®îc sö dông cho ho¹t ®éng x©y l¾p,
x©y dùng c¬ b¶n.
VËt liÖu kh¸c: Lµ c¸c lo¹i vËt liÖu ®Æc trng cña tõng doanh nghiÖp hoÆc
phÕ liÖu thu håi . H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo c¸ch ph©n lo¹i trªn ®¸p øng ®-
îc yªu cÇu ph¶n ¸nh tæng qu¸t vÒ mÆt gi¸ trÞ ®èi víi mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu.
Ngoµi ra cßn cã c¸ch ph©n lo¹i kh¸c:
* Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh:
- VËt liÖu mua ngoµi: Lµ nh÷ng vËt liÖu sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh
®îc doanh nghiÖp mua ngoµi thÞ trêng.
- VL s¶n xuÊt: Lµ nh÷ng VL do doanh nghiÖp tù chÕ biÕn hay thuª ngoµi
chÕ biÕn
- VËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh.
- VËt liÖu ®îc biÕu tÆng, cÊp ph¸t.
* Ph©n lo¹i theo quan hÖ së h÷u:
- VËt liÖu tù cã: Bao gåm tÊt c¶ nh÷ng vËt liÖu thuéc së h÷u cña doanh
nghiÖp
- VËt liÖu nhËn gia c«ng chÕ biÕn cho bªn ngoµi
- VËt liÖu nhËn gi÷ hé.
3. Yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu:
Do nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè quan träng trong tæng sè gi¸ thµnh s¶n
phÈm; cã vÞ trÝ quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp
cÇn tiÕn hµnh tèt viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n vµ h¹ch to¸n c¸c qóa tr×nh thu mua,
vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷ nguyªn vËt liÖu; Do ®ã ®Æt ra yªu
cÇu ®èi víi qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu:
- Doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin chi tiÕt vµ tæng hîp cña
tõng thø nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ sè lîng lÉn chÊt lîng.
5
- Ph¶i qu¶n lý nguyªn vËt liÖu xuÊt kho cho s¶n xuÊt kinh doanh theo ®èi
tîng sö dông hay c¸c kho¶n chi phÝ.
- Doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh vÒ lËp “Sæ danh
®iÓm nguyªn vËt liÖu”, thñ tôc lËp vµ lu©n chuyÓn ®óng chøng tõ, më c¸c sæ
kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt theo chÕ ®é quy ®Þnh.
- Doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, tr¸nh
t×nh tr¹ng ø ®äng, hoÆc khan hiÕm ¶nh hëng ®Õn t×nh tr¹ng s¶n xuÊt kinh
doanh.
- Doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm tra, kiÓm kª, ®èi chiÕu
nguyªn vËt liÖu, quy tr¸ch nhiÖm vËt chÊt trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông
nguyªn vËt liÖu trong tõng ph©n xëng, phßng ban trong toµn doanh nghiÖp.
Nh vËy, nÕu qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy viÖc cung
cÊp kÞp thêi, ng¨n ngõa hiÖn tîng h háng, mÊt m¸t gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n
phÈm, vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu.
Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu trªn ®· dÆt ra
nhiÖm vô h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
4. NhiÖm vô h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n
xuÊt:
§Ó cung cÊp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c th«ng tin cho c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn
vËt liÖu, h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ph¶i ®¶m b¶o c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau:
- Ghi chÐp tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, trung thùc kÞp thêi sè lîng, chÊt
lîng, gi¸ mua thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho.
- TËp hîp vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c kÞp thêi sè lîng, gi¸ trÞ nguyªn
vËt liÖu xuÊt kho, kiÓm tra t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c ®Þnh møc tiªu hao nguyªn
vËt liÖu
- Ph©n bæ hîp lý gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu sö dông vµo c¸c ®èi tîng tËp hîp
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
- TÝnh to¸nvµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sè lîng vµ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån
kho, ph¸t hiÖn kÞp thêi nguyªn vËt liÖu thõa, thiÕu, kÐm phÈm chÊt, ø ®äng ®Ó
doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a thiÖt h¹i cã
thÓ x¶y ra.
II. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu- NVL:
TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ mét c«ng t¸c quan träng trong viÖc tæ chøc
h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ dïng tiÒn ®Ó biÓu hiÖn gi¸
trÞ cña chóng. Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n
xuÊt, nguyªn vËt liÖu ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ.
Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu lµ lo¹i gi¸ ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c
chøng tõ hîp lÖ chøng minh c¸c kho¶n chi hîp ph¸p cña doanh nghiÖp ®Ó t¹o ra
nguyªn vËt liÖu.
6
C¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p trùc
tiÕp th× gi¸ thùc tÕ bao gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. C¸c doanh nghiÖp
tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× gi¸ thùc tÕ kh«ng
bao gåm thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng.
1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp trong kú:
Gi¸ thùc tÕ cña VL nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo tõng nguån
nhËp:
- VËt liÖu mua ngoµi: Gi¸ thùc tÕ gåm gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n cña ngêi
b¸n, c¸c kho¶n thuÕ(nÕu cã), chi phÝ thu mua vËn chuyÓn, lu kho, lu b·i.... trõ ®i
c¸c kho¶n gi¶m trõ nh: gi¶m gi¸, chiÕt khÊu(nÕu ®îc ngêi b¸n chÊp nhËn).
- VËt liÖu chÕ biÕn xong nhËp kho: Gi¸ thùc tÕ bao gåm chi phÝ tù chÕ
biÕn, chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn( nÕu thuª ngoµi gia c«ng).
- §èi víi NVL nhËn gãp vèn liªn doanh: Gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ trÞ NVL ®îc c¸c
bªn tham gia gãp vèn tho¶ thuËn céng (+) c¸c chi phÝ tiÕp nhËn (nÕu cã).
- Nguyªn vËt liÖu ®îc tÆng thëng: Gi¸ thùc tÕ tÝnh theo gi¸ thÞ trêng t¬ng
®¬ng céng (+) c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tiÕp nhËn.
- PhÕ liÖu thu håi tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: Gi¸
thùc tÕ ®îc tÝnh theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ hoÆc gi¸ thÞ trêng.
2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt trong k×.
ViÖc lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu tuú thuéc vµo
®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é cña kÕ to¸n trong doanh
nghiÖp.
C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho thêng dïng lµ:
2.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n:
Gi¸ thùc tÕ cña
NVL xuÊt kho
=
Gi¸ b×nh qu©n
1 ®¬n vÞ NVL
x
Lîng NL xuÊt
kho
Trong ®ã:
- Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷:
Gi¸ b×nh qu©n
1 ®¬n vÞ NVL
=
Gi¸ trÞn NVL tån ®Çu kú+ gi¸ trÞ NVL nhËp trong
kú
Sè lîng NVL(tån ®Çu kú+ sè lîng nhËp trong kú)
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm nguyªn
vËt liÖu nhng sè lÇn nhËp, xuÊt cña mçi danh ®iÓm nhiÒu:
¦u ®iÓm: Gi¶m nhÑ viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu
Nhîc ®iÓm: c«ng viÖc tÝnh gi¸ NVL vµo cuèi kú h¹ch to¸n nªn ¶nh hëng
®Õ tiÕn ®é cña c¸c kh©u kÕ to¸n; ®ång thêi ph¶i tÝnh cho tõng lo¹i NVL.
7
- Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ b×nh qu©n cña tõng danh
®iÓm nguyªn vËt liÖu sau mçi lÇn nhËp:
Gi¸ ®¬n vÞ b×nh
qu©n sau mçi lÇn
nhËp
=
Gi¸ trÞ thùc tÕ NVL (tån tríc khi nhËp+ nhËp vµo lÇn
nµy
Lîng thùc tÕ VL(tån tríc khi nhËp+ nhËp vµo lÇn nµy)
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm nguyªn
vËt liÖu vµ sè lÇn nhËp nguyªn vËt liÖu mçi lo¹i Ýt.
¦u ®iÓm: Theo dâi thêng xuyªn, kÞp thêi, chÝnh x¸c.
Nhîc ®iÓm: Khèi lîng c«ng viÖc tÝnh to¸n nhiÒu.
- Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cuèi kú tríc:
Gi¸ ®¬n vÞ b×nh
qu©n cuèi kú tríc
=
Gi¸ thùc tÕ VL tån ®Çu kú(hoÆc cuèi kú tr-
íc)
Lîng VL tån ®Çu kú ( hoÆc cuèi kú tríc)
- Ph¬ng ph¸p nµy cã:
¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, gi¶m nhÑ khèi lîng tÝnh to¸n.
Nhîc: Kh«ng chÝnh x¸c nÕu gi¸ c¶ NVL trªn thÞ trêng cã sù biÕn
®éng.
Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã danh ®iÓm
nguyªn vËt liÖu cã gi¸ thÞ trêng æn ®Þnh.
2.2. Ph¬ng ph¸p nhËp tríc - xuÊt tríc (FIFO)
Theo ph¬ng ph¸p nµy NVL ®îc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho trªn c¬ së
gi¶ ®Þnh lµ l« NVL nµo nhËp tríc sÏ ®îc xuÊt tríc. V× vËy, lîng NVL xuÊt
kho thuéc lÇn nhËp nµo th× tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp ®ã.
¦u ®iÓm: kÕ to¸n cã thÓ tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho kÞp thêi
Nhîc ®iÓm: H¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng lo¹i, tõng kho mÊt thêi gian c«ng
søc, chi phÝ kinh doanh kh«ng ph¶n ¸nh kÞp thêi theo gi¸ thÞ trêng NVL.
Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp nhá, chñng lo¹i NVL Ýt,
sè lîng nhËp, xuÊt NVL Ýt, gi¸ c¶ thÞ trêng æn ®Þnh...
2.3. Ph¬ng ph¸p nhËp sau - xuÊt tríc (LIFO)
Theo ph¬ng ph¸p nµy, NVL ®îc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho gi¶ ®Þnh
lµ l« NVL nµo nhËp vµo kho sau sÏ ®îc dïng tríc. V× vËy, viÖc tÝnh gi¸ xuÊt
cña NVL ®îc lµm ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp sau - xuÊt tríc.
¦u ®iÓm: TÝnh gi¸ NVL xuÊt kho kÞp thêi, chi phÝ kinh doanh cña doanh
nghiÖp ®îc ph¶n ¶nh kÞp thêi theo gi¸ thÞ trêng cña ng©n hµng.
Nhîc ®iÓm: Ph¶i h¹ch to¸n theo chi tiÕt tõng nguyªn vËt liÖu, tèn c«ng.
8
2.4. Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (gäi lµ ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh
hay ph¬ng ph¸p ®Æc ®iÓm riªng)
NVL ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp
vµo cho ®Õn lóc xuÊt dïng (trõ trêng hîp ®iÒu chØnh). V× vËy, khi xuÊt nguyªn
vËt liÖu ë l« nµo th× tÝnh gi¸ thùc tÕ nhËp kho ®Ých danh cña l« ®ã.
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n
riªng tõng l« nguyªn vËt liÖu nhËp kho víi c¸c lo¹i NVL cã gi¸ trÞ cao, ph¶i x©y
dùng hÖ thèng kho tµng cho phÐp b¶o qu¶n riªng tõng l« NVL nhËp kho.
¦u ®iÓm: c«ng t¸c tÝnh gi¸ ®îc thùc hiÖn kÞp thêi, th«ng qua ®ã kho kÕ
to¸n cã thÓ theo dâi ®îc thêi gian b¶o qu¶n riªng tõng lo¹i NVL.
Nhîc ®iÓm: chi phÝ lín cho viÖc x©y dùng kho tµng ®Ó b¶o qu¶n NVL.
2.5. Ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ hµng tån cuèi kú
¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i NVL mÉu
m· kh¸c nhau nhng kh«ng cã ®iÒu kiÖn kiÓm kª tõng nghiÖp vô xuÊt kho.
V× vËy, doanh nghiÖp ph¶i tÝnh gi¸ cho sè lîng NVL tån kho cuèi kú tríc,
sau ®ã míi x¸c ®Þnh ®îc NVL xuÊt kho trong kú:
Gi¸ thùc tÕ NVL
tån cuèi kú
=
Sè lîng tån
cuèi kú
x
§¬n gi¸ NVL nhËp
kho lÇn cuèi
Gi¸ thùc tÕ NVL
xuÊt kho
=
Gi¸ thùc tÕ
NVL nhËp kho
+
Gi¸ trÞ thùc tÕ
tån ®Çu kú
-
Gi¸ trÞ thùc
tÕ tån cuèi
kú
Doanh nghiÖp nªn ¸p dông ®èi víi nh÷ng NVL cã gi¸ thÞ trêng æn ®Þnh.
2.6. Ph¬ng ph¸p hÖ sè gi¸
¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i NVL, gi¸ c¶ thêng xuyªn
biÕn ®éng, nghiÖp vô nhËp- xuÊt NVL diÔn ra thêng xuyªn th× viÖc h¹ch to¸n
theo gi¸ thùc tÕ trë nªn phøc t¹p tèn nhiÒu c«ng søc vµ nhiÒu khi kh«ng thùc
hiÖn ®îc. Do ®ã, viÖc h¹ch to¸n hµng ngµy nªn sö dông gi¸ h¹ch to¸n.
Gi¸ h¹ch to¸n lµ lo¹i gi¸ æn ®Þnh cã thÓ sö dông trong thêi gian dµi ®Ó
h¹ch to¸n nhËp- xuÊt- tån kho NVL trong khi tÝnh ®îc gi¸ thùc tÕ cña nã.
Gi¸ h¹ch to¸n cã thÓ lµ gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ mua vËt liÖu ë thêi ®iÓm nµo ®ã
hoÆc gi¸ b×nh qu©n th¸ng tríc.
ViÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt trong kú dùa trªn c¬ së hÖ sè chªnh lÖch gi÷a
gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n.
HÖ sè gi¸ VL =
Gi¸ thùc tÕ VL tån ®Çu kú+Gi¸ thùc tÕ VL nhËp trong kú
Gi¸ h¹ch to¸n VL tån ®Çu kú+Gi¸ h¹ch to¸n VL nhËp trong kú
Do ®ã, gi¸ thùc tÕ:
9
VL xuÊt trong
kú
(hoÆc tån cuèi
kú)
=
Gi¸ h¹ch to¸n VL xuÊt
trung kú (tån cuèi kú)
x HÖ sè gi¸ VL
Ph¬ng ph¸p nµy cho phÐp kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a h¹ch to¸n chi tiÕt vµ tæng
hîp NVL trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ nªn c«ng viÖc tÝnh gi¸ ®îc tiÕn hµnh nhanh
chãng kh«ng bÞ phô thuéc vµo chñng lo¹i, sè lÇn nhËp- xuÊt NVL; V× vËy khèi l-
îng c«ng viÖc Ýt, h¹ch to¸n chi tiÕt ®¬n gi¶n h¬n.
Tuy nhiªn, khèi lîng c«ng viÖc dån vµo cuèi kú.
Ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ tÝnh cho tõng lo¹i, tõng nhãm, tõng thø nguyªn vËt
liÖu chñ yÕu tïy thuéc vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý.
Trªn ®©y lµ mét sè ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt NVL trong kú. Tõng ph¬ng
ph¸p cã u, nhîc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông riªng. V× vËy, tuú vµo quy m«, ®Æc
®iÓm doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña kÕ to¸n mµ sö dông ph¬ng ph¸p
tÝnh to¸n thÝch hîp.
III. H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu:
1. Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n
Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt c¸c chøng tõ ®îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n
NVL gåm: Ho¸ ®¬n b¸n hµng(hoÆc H§ GTGT), phiÕu nhËp- xuÊt kho, phiÕu
xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé... tuú theo tõng néi dung nghiÖp vô kinh tÕ.
C¸c chøng tõ liªn quan ®Õn nguyªn vËt liÖu ph¶i ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh
x¸c, kÞp thêi theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. Mçi chøng tõ ph¶i chøa ®ùng c¸c
chØ tiªu ®Æc trng cho nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vÒ néi dung, quy m«, chÊt l-
îng, thêi gian… x¶y ra còng nh tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña c¸c bªn liªn quan.
1.1. Chøng tõ kÕ to¸n nhËp nguyªn vËt liÖu
PhiÕu nhËp kho: Dïng ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng quy c¸ch gi¸ trÞ NVL, nhËp
kho vµ lµm c¨n cø ®Ó thñ kho vµ kÕ to¸n ghi vµo c¸c b¶ng, sæ kÕ to¸n.
PhiÕu nhËp kho ®îc lËp dùa trªn mÉu 01 VT do Bé tµi chÝnh ban hµnh.
PhiÕu nhËp kho ®îc lËp vµ lu©n chuyÓn nh sau:
- PhiÕu nhËp kho do phßng kÕ to¸n hoÆc bé phËn vËt t cña ®¬n vÞ lËp
thµnh 3 liªn vµ ngêi lËp ph¶i ký vµo ®ã. Tríc khi lËp phiÕu nhËp, ngêi lËp ph¶i
c¨n cø vµo chøng tõ bªn b¸n nh ho¸ ®¬n, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t, c¸c chøng
tõ kh¸c
- ChuyÓn phiÕu nhËp kho cho thñ trëng ®¬n vÞ hoÆc ngêi phô tr¸ch ký.
- Ngêi giao hµng nhËn phiÕu nhËp.
- ChuyÓn phiÕu nhËp xuèng kho, thu kho ghi sè lîng, quy c¸ch vµo cét
thùc nhËp cïng ngêi giao ký x¸c nhËn.
Ba liªn cña phiÕu nhËp kho ®îc lu gi÷ nh sau:
10
Liªn 1: lu t¹i quyÓn gèc.
Liªn 2: Thñ kho gi÷ ®Ó ghi thÎ; ®Þnh kú chuyÓn cho kÕ to¸n ghi sæ.
Liªn 3: Dïng ®Ó thanh to¸n.
1.2. Chøng tõ kÕ to¸n xuÊt nguyªn vËt liÖu:
PhiÕu xuÊt kho: dïng ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt
kho. PhiÕu nµy lµ c¨n cø ®Ó thñ kho xuÊt kho vµ ghi vµo thÎ kho, sau ®ã
chuyÓn cho kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi vµo sæ kÕ to¸n.
PhiÕu xuÊt kho ®îc lËp dùa trªn mÉu sè 02 VT do Bé tµi chÝnh ban hµnh.
PhiÕu xuÊt kho ®îc lËp vµ lu©n chuyÓn nh sau:
- PhiÕu xuÊt kho do bé phËn xin lÜnh hoÆc do phßng cung øng lËp
thµnh 03 liªn. Sau khi lËp xong, phô tr¸ch bé phËn, phô tr¸ch cung øng ký vµ giao
cho ngêi cÇm phiÕu xuèng kho ®Ó lÜnh.
- Thñ kho c¨n cø vµo lîng xuÊt ®Ó ghi vµo cét sè lîng thùc xuÊt vµ cïng
ngêi nhËn hµng ký vµo phiÕu xuÊt kho.
+ Ba liªn phiÕu xuÊt ®îc lu©n chuyÓn:
- Liªn 1: Lu ë bé phËn rËp phiÕu.
- Liªn 2: Thñ kho gi÷ ®Ó ghi ë thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n ®Ó tÝnh
thµnh tiÒn vµ ghi vµo sæ kÕ to¸n.
Liªn 3: Ngêi nhËn gi÷ ®Ó ghi ë bé phËn sö dông. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n
x¸c nhËn sè lîng sö dông ë tõng bé phËn ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh chÝnh x¸c cña
kÕ to¸n.
2. H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu
Nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thêng cã nhiÒu chñng
lo¹i. NÕu thiÕu mét lo¹i nµo ®ã cã thÓ g©y ra ngõng s¶n xuÊt. V× vËy h¹ch to¸n
chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ®ßi hái ph¶i ®¶m b¶o theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng
cña tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, ph¶i ph¶n ¸nh c¶ vÒ sè lîng, gi¸ trÞ, chÊt l-
îng cña tõng danh ®iÓm theo tõng kho vµ tõng ngêi phô tr¸ch vËt chÊt.
§Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn vµ tr¸nh nhÇm lÉn cho c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn
vËt liÖu vÒ mÆt h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ, c¸c doanh
nghiÖp cÇn ph¶i h×nh thµnh nªn sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. Sæ nµy x¸c
®Þnh thèng nhÊt tªn gäi, quy c¸ch, m· hiÖu, ®¬n vÞ tÝnh, gi¸ h¹ch to¸n cña tõng
danh ®iÓm NVL.
Trong thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n ë níc ta, cã thÓ sö dông mét trong ba ph-
¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu, ®ã lµ:
- Ph¬ng ph¸p thÎ song song.
- Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
- Ph¬ng ph¸p sæ sè d.
11
2.1. Ph¬ng ph¸p thÎ song song
§iÒu kiÖn ¸p dông: ChØ ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt danh
®iÓm nguyªn vËt liÖu, khèi lîng chøng tõ xuÊt vËt liÖu Ýt, kh«ng thêng xuyªn,
tr×nh ®é chuyªn m«n cña kÕ to¸n kh«ng cao.
T¹i kho: Thñ kho c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt vËt liÖu ®Ó ghi vµo
thÎ kho. ThÎ kho ®îc më theo tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu.
T¹i phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n vËt liÖu dùa vµo chøng tõ nhËp - xuÊt NVL ®Ó
ghi sè lîng vµ tÝnh thµnh tiÒn NVL nhËp- xuÊt vµo “Sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu”
(më t¬ng øng víi thÎ kho). Sæ nµy gièng nh thÎ kho chØ kh¸c cã thªm c¸c gi¸ trÞ
vËt liÖu. Cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt víi
thÎ kho t¬ng øng ®ång thêi tõ sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL kÕ to¸n lÊy sè liÖu vµo
b¶ng tæng hợp nhËp- xuất- tån NVL theo tõng danh ®iÓm NVL ®Ó ®èi chiÕu víi
sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp NVL.
S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p thÎ song song:
S¬ ®å 1.1: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p thÎ song song
Ghi hµng ngµy, ®Þnh kú
Ghi cuèi th¸ng
Quan hÖ ®èi chiÕu
¦u ®iÓm: đ¬n gi¶n trong ghi chÐp, ®èi chiÕu sè liÖu vµ ph¸t hiÖn sai
sãt ®ång thêi cung cÊp th«ng tin nhËp- xuÊt- tån cña tõng danh ®iÓm
nguyªn vËt liÖu kÞp thêi, chÝnh x¸c, thÝch hîp víi viÖc sö dông m¸y tÝnh.
Nhîc điểm: ViÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n cßn trïng l¾p vÒ sè
lîng. H¹n chÕ viÖc kiÓm tra cña kÕ to¸n do chØ ®èi chiÕu vµo cuèi th¸ng
2.2. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn:
ë kho: ®îc ghi chÐp gièng ph¬ng ph¸p thÎ song song.
ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn NVL theo
tõng kho. Cuèi kú trªn c¬ së ph©n lo¹i chøng tõ nhËp- xuÊt- theo tõng danh
®iÓm NVL vµ theo tõng kho kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp NVL, b¶ng kª xuÊt
12
PhiÕu nhËp
kho
PhiÕu xuÊt kho
ThÎ kho
Sæ hoÆc thÎ
kÕ to¸n chi tiÕt
NVL
B¶ng tæng hîp
nhËp-xuÊt-tån
NVL
KÕ to¸n
tæng hîp
Ghi chó:
NVL, dùa vµo c¸c b¶ng kª nµy ®Ó ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn vµo
cuèi kú. Khi nhËn ®îc thÎ kho, kÕ to¸n NVL tiÕn hµnh ®èi chiÕu gi÷a thÎ
kho víi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, ®ång thêi tõ sæ ®èi chiÕu lu©n
chuyÓn vµo b¶ng tæng hîp nhËp- xuÊt- tån vËt liÖu vµ ®ång thêi ®èi
chiÕu víi sæ kÕ to¸n tæng hîp vÒ vËt liÖu.
S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt Nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi
chiÕu lu©n chuyÓn.
S¬ ®å 1.2: H¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
Ghi hµng ngµy, ®Þnh kú
Ghi cuèi th¸ng
Quan hÖ ®èi chiÕu
¦u ®iÒm: gi¶m nhÑ viÖc ghi chÐp cña kÕ to¸n, tr¸nh sù trïng l¾p.
Nhîc ®iÓm: ViÖc kiÓm tra gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n chØ tiÕn hµnh vµo
cuèi th¸ng nªn trong trêng hîp sè lîng chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu cña tõng danh
®iÓm vËt liÖu kh¸ lín th× c«ng viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n
vµ ¶nh hëng ®Õn tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c kh©u kÕ to¸n kh¸c.
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu danh ®iÓm
nguyªn vËt liÖu nhng sè lîng chøng tõ nhËp, xuÊt nguyªn vËt liÖu kh«ng nhiÒu
2.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d:
§iÒu kiÖn ¸p dông: ®èi víi doanh nghiÖp cã nhiÒu danh ®iÓm NVL, sè l-
îng chøng tõ nhËp- xuÊt cña mçi lo¹i nhiÒu x©y dùng thµnh hÖ thèng danh
®iÓm nguyªn vËt liÖu, dïng gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ®Ó hµng ngµy n¾m ®îc t×nh h×nh
xuÊt, nhËp, tån, yªu cÇu tr×nh ®é kÕ to¸n t¬ng ®èi cao.
ë kho: thñ kho ghi vµo thÎ kho gièng nh c¸c ph¬ng ph¸p trªn. Ngoµi ra thñ
kho cßn ph¶i tËp hîp toµn bé chøng tõ nhËp- xuÊt ph¸t sinh theo tõng danh
®iÓm nguyªn vËt liÖu. Sau ®ã lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ chuyÓn cho kÕ
13
PhiÕu nhËp
kho
PhiÕu xuÊt
kho
ThÎ kho Sæ ®èi
chiÕu lu©n
chuyÓn
B¶ng kª nhËp VL
B¶ng kª xuÊt VL
Sæ kÕ to¸n
tæng hîp VL
B¶ng tæng hîp
N - X - T
Ghi chó:
to¸n kÌm theo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu. Thñ kho ph¶i ph¶n ¸nh sè lîng
vËt liÖu tån cuèi th¸ng theo tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu vµo sæ sè d. Sæ
nµy ®îc kÕ to¸n më cho tõng kho vµ dïng cho c¶ n¨m. Tríc ngµy cuèi th¸ng, kÕ
to¸n ®a sæ sè d cho thñ kho ®Ó ghi vµo sæ. Ghi xong thñ kho göi vÒ phßng kÕ
to¸n ®Ó kiÓm tra vµ tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ h¹ch to¸n.
ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n dùa vµo sè lîng nhËp, xuÊt cña tõng danh
®iÓm NVL ®îc tæng hîp tõ c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt mµ kÕ to¸n nhËn ®îc khi
kiÓm tra c¸c kho theo ®Þnh kú 3, 5 hoÆc 10 ngµy kÌm theo phiÕu giao nhËn
chøng tõ vµ dùa vµo gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh thµnh tiÒn NVL nhËp- xuÊt theo tõng
danh ®iÓm NVL tõ ®ã ghi vµo b¶ng luü kÕ nhËp- khÈu NVL (lËp theo tõng danh
®iÓm NVL). Cuèi kú tÝnh tiÒn trªn sæ sè d do thñ kho chuyÓn ®Õn vµ ®èi
chiÕu tån kho ë sæ s¸ch víi b¶ng luü kÕ nhËp- xuÊt- tån. Tõ b¶ng lòy kÕ nhËp-
xuÊt- tån, kÕ to¸n vµo b¶ng tæng hîp nhËp- xuÊt- tån NVL ®Ó ®èi chiÕu víi kÕ
to¸n tæng hîp vÒ NVL.
S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p sæ sè d.
S¬ ®å 1.3: H¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p sæ sè d.
¦u ®iÓm: kh«ng trïng lÆp, ghi sæ thêng xuyªn, kh«ng bÞ dån vµo
cuèi kú
Nhîc®iÓm: kiÓm tra, ®èi chiÕu vµ ph¸t hiÖn sai sãt gÆp nhiÒu khã
kh¨n.
3. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu:
14
PhiÕu nhËp
kho
PhiÕu xuÊt kho
ThÎ kho
PhiÕu giao
nhËn CT
nhËp
B¶ng tæng hîp
nhËp-xuÊt-tån
NVL
KÕ to¸n
tæng hîpB¶ng luü kÕ N- X-
T
PhiÕu giao
nhËn
ch.tõ xuÊt
Sæ
sè
d­
Ghi hµng ngµy
Quan hÖ ®èi
chiÕu
Ghi cuèi th¸ng
Ghi chó:
§Ó h¹ch to¸n NVL nãi riÒng vµ c¸c lo¹i hµng tån kho nãi chung cã thÓ
¸p dông mét trong hai ph¬ng ph¸p: (KKTX) kª khai thêng xuyªn, hoÆc kª
khai ®Þnh kú (KK§K).
ViÖc sö dông ph¬ng ph¸p nµo lµ tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh cña
doanh nghiÖp, vµo yªu cÇu sö dông cña c«ng t¸c qu¶n lý, tr×nh ®é kÕ to¸n viªn
còng nh quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh.
3.1. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX
3.1.1. Tµi kho¶n sö dông
Ph¬ng ph¸p KKTX lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh tÝnh h×nh hiÖn cã,
biÕn ®éng t¨ng, gi¶m mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh
tõng lo¹i hµng tån kho.
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông phæ biÕn ë níc ta v× nh÷ng thuËn lîi cña nã.
Ph¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao, th«ng tin vÒ hµng tån kho kÞp thêi, cËp
nhËt, cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc lîng nhËp - xuÊt - tån cña tõng lo¹i hµng tån kho. Tuy
nhiªn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i hµng tån kho, chñng lo¹i vËt liÖu
nhiÒu, cã gi¸ trÞ thÊp, nhËp- xuÊt- tån thêng xuyªn mµ ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy
rÊt tèn nhiÒu c«ng søc, thêi gian.
§Ó h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn th× kÕ
to¸n ph¶i sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
- TK 152: “nguyªn vËt liÖu” TK nµy dïng ®Ó theo dâi gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh
h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m cña c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. Tµi
kho¶n nµy cã thÓ më chi tiÕt theo nhãm, thø, tõng lo¹i vËt liÖu theo yªu cÇu
qu¶n lÝ vµ ph¬ng tiÖn tÝnh to¸n.
- TK 151: “hµng mua ®i ®êng”: tµi kho¶n nµy sö dông ®Ó theo dâi c¸c lo¹i
nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô mµ doanh nghiÖp ®· mua nhng cuèi th¸ng
hµng cha vÒ nhËp kho.
- Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh: TK
331, TK 133, TK 621, TK 627, TK 642, TK 111, TK 112.
3.1.2. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX:
H¹ch to¸n t¨ng gi¶m, kÕt qu¶ kiÓm kª nguyªn vËt liÖu ®îc m« t¶ trong s¬
®å sau:
15
S¬ ®å 1.4: s¬ ®å H¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p KKTX
16
cho toµn doanh
nghiÖp
khÊu
trõ
VAT khÊu trõ
cho phÇn
NVL
tr¶ l¹i
NVL cho ng­êi b¸n
ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i hoÆc tr¶
l¹i
khi kiÓm kª
Gi¸ thùc tÕ NVL
xuÊt
Hµng mua ®ang ®i ®­
êng
kú tr­íc
Gi¸ thùc tÕ NVL xu¸t sö
dông
VAT theo
pp
Tk
133
TK151
TK411
cÊp ph¸t b»ng NVL
NhËn vèn gãp liªn
doanh
NhËn l¹i vèn gãp liªn
doanh
TK
222,128
kiÓm kª
Thõa ph¸t hiÖn
khi
TK
3388
thuª gia c«ng
NhËp NVL tù chÕ
hoÆc
TK154
®Ó gia c«ng
Tr¶ vèn gãp liªn doanh NVL
gi¶m NVL
§¸nh gi¸
t¨ng NVL
§¸nh gi¸
412
Gãp vèn b»ng NVL
Gi¸ trÞ NVL thiÕu
TK133
TK154
TK128,
222
TK411
TK138, 642
TK111, 112,
331
TK
621,627,641,642,335,241
TK 331, 111, 112, 141… TK 152
T¨ng do mua
ngoµi
3.2. H¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú:
3.2.1. Tµi kho¶n sö dông:
Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét c¸ch th-
êng xuyªn, liªn tôc vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i vËt t, hµng ho¸ trªn c¸c
tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån ®Çu kú
vµ cuèi kú cña chóng trªn c¬ së kiÓm kª cuèi kú, x¸c ®Þnh lîng hµng ho¸ tån kho
thùc tÕ vµ lîng hµng ho¸ xuÊt dïng vµ s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c môc ®Ých
kh¸c.
Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm tiÕt kiÖm thêi gian, c«ng søc ghi chÐp, vµ
thÝch hîp víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng vËt t kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp
®îc xuÊt dïng thêng xuyªn
C¸c TK sö dông theo ph¬ng ph¸p kª khai ®Þnh kú:
- TK 611: Mua hµng (tiÓu kho¶n 611 - Mua nguyªn vËt liÖu): dïng ®Ó
ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ sè nguyªn vËt liÖu mua vµo vµ xuÊt trongkú.
TK 611: Kh«ng cã sè d vµ thêng ®îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i vËt liÖu,
CCDC…
- TK 152: “nguyªn vËt liÖu” dïng ®Ó ph¶n ¸nh nguyªn vËt liÖu tån kho.
- TK 151: “Hµng mua ®ang ®i ®êng”: ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng mua nhng cuèi
th¸ng cha vÒ nhËp kho.
- Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK133,
331, 111, 112, 311, 621, 627…
3.2.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai ®Þnh kú ®-
îc tiÕn hµnh theo s¬ ®å sau:
17
S¬ ®å 1.5: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p KK§K.
4. Sæ s¸ch kÕ to¸n sö dông ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu:
HiÖn nay, cã bèn h×nh thøc sæ dïng ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt
liÖu. Tuú tõng ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cã
thÓ dïng mét trong bèn h×nh thøc sæ sau:
4.1. H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chung (NKC)
18
TrÞ gi¸ NVL sö dông cho c¸c
®èi t­îng kh¸c
§¸nh gi¸ gi¶m NVL
TrÞ gi¸ NVL sö dông trùc tiÕp
cho s¶n xuÊt
ThuÕ GTGT cho
phÇn NVL tr¶ l¹i
VAT
khÊu trõ
hµng mua ®i ®­êng tån cuèi
th¸ng
K/c gi¸ trÞ NVL tån kho ®Çu
kú,
hµng mua ®i ®­êng th¸ng tr­íc
K/c trÞ gi¸ NVL tån cuèi kú
TK 152, TK 151TK 152, TK 151 TK 611
TK 111, 112, 331, 311
TrÞ gi¸ NVL mua trong kú
TK
133
TK 111, 112, 331
Kho¶n gi¶m gi¸, tr¶ l¹i NVL…
TK
133
TK 621
TK 627, 641, 642, 338…
TK 412
NhËn vèn gãp b»ng NVL
TK 411
NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh
b»ng NVL
TK 222, 128
Vay t¹m NVL tõ ®¬n vÞ kh¸c
TK 336, 338
§¸nh gi¸ t¨ng NVL
TK 412
*§iÒu kiÖn ¸p dông: H×nh thøc sæ NKC thêng ¸p dông cho c¸c doanh
nghiÖp cã sè lîng nghiÖp vô diÔn ra kh«ng nhiÒu, sö dông Ýt tµi kho¶n.
* H×nh thøc nµy gåm cã c¸c lo¹i sæ sau:
- Sæ nhËt ký chung
- Sæ c¸i TK 152
- Sæ (ThÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, b¶ng tæng hîp chi tiÕt NVL
- B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu.
* Tr×nh tù ghi sæ:
Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc, ghi vµo sæ NKC, sau ®ã tõ sæ NKC
ghi vµo sæ c¸i TK 152. Trêng hîp doanh nghiÖp më c¸c sæ nhËt ký ®Æc biÖt
(nhËt ký mua hµng) B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu th× ®Þnh kú ghi vµo c¨n cø
vµo c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt, cuèi th¸ng ghi vµo sæ c¸i TK 152, tõ sæ c¸i TK 152
vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh.
Tõ chøng tõ nhËp- xuÊt NVL vµo thÓ lªn kÕ to¸n chi tiÕt NVL, theo danh
®iÓm nguyªn vËt liÖu, cuèi th¸ng vµo b¶ng tæng hîp chi tiÕt NVL, sau ®ã tõ
b¶ng tæng hîp chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ®èi chiÕu víi sæ c¸i TK 152.
S¬ ®å 1.5: S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc NKC:
19
Sæ(thÎ) kÕ to¸n
chi tiÕt VL
B¶ng tæng hîp
chi tiÕt NVL
B¶ng ph©n
bæ NVL
Chøng tõ gèc:
Ho¸ ®¬n, PhiÕu
nhËp, xuÊt kho
NhËt kÝ
chung
NhËt kÝ mua hµng
Sæ c¸i TK152
BC§TK
B¸o c¸o kÕ to¸n
Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
Quan hÖ ®èi chiÕu
Ghichó:
¦u ®iÓm: ®¬n gi¶n, dÔ lµm, sö dông Ýt sæ, cã thÓ dïng m¸y tÝnh.
Nhîc ®iÓm: DÔ bÞ trïng lÆp sè liÖu do ghi vµo nhiÒu lo¹i sæ kh¸c nhau.
4.2. H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký - sæ c¸i (NK - SC)
* §iÒu kiÖn ¸p dông: phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp sè lîng nghiÖp vô diÕn
ra Ýt, vµ sö dông Ýt TK, tr×nh ®é nh©n viªn kÕ to¸n kh«ng cao.
* Sæ s¸ch dïng ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu:
Theo h×nh thøc nµy, kÕ to¸n chØ më mét quyÓn sæ kÕ to¸n tæng hîp
duy nhÊt: Sæ NK - SC. Sæ nµygåm cã 2 phÇn:
- PhÇn nhËt ký: Ghi chøng tõ, diÔn gi¶i, ngµy th¸ng ghi sæ, sè
tiÒn ph¸t sinh
- PhÇn sæ c¸i: Ghi thµnh nhiÒu cét, mçi cét ghi sæ c¸i 1 tµi kho¶n.
* Tr×nh tù ghi sæ:
Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n kiÓm tra t×nh hîp ph¸p cña
c¸c nghiÖp vô vµ ®ång thêi ghi vµo NK - SC theo néi dung nghiÖp vô.
Cuèi th¸ng tæng hîp vµ kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu trªn c¸c tµi kho¶n:
Tæng sè tiÒn ë
phÇn nhËt ký
=
Tæng sè tiÒn ph¸t sinh nî cña
tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n
=
Tæng sè tiÒn ph¸t sinh cã
cña tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n
Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn ghi vµo b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, sæ kÕ to¸n chi
tiÕt vËt liÖu.Tr×nh tù ghi sæ ®îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å 1.6: S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc NK - SC.
Ghi chó: Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
Quan hÖ ®èi chiÕu
20
Chøng tõ gèc:
-Ho¸ ®¬n
-PhiÕu nhËp, xuÊt kho
Sæ (thÎ) kÕ to¸n
chi tiÕt
Sæ (thÎ) kÕ to¸n
chi tiÕt
NK-Sæ C¸i
(PhÇn TK152)
B¸o c¸o tµi chÝnh
B¶ng tæng hîp chi tiÕt
VL
¦u ®iÓm: DÔ lµm, Ýt nh©n viªn kÕ to¸n, tr×nh ®é kÕ to¸n kh«ng cÇn
cao.
Nhîc ®iÓm: Do chØ më mét sæ duy nhÊt ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé c¸c nghiÖp
vô kinh tÕ nªn sæ NK - SC ®îc thiÕt kÕ cång kÒnh.
4.3. H×nh thøc sæ chøng tõ - ghi sæ (CTGS)
* Theo h×nh thøc nµy, sæ s¸ch kÕ to¸n ®îc sö dông bao gåm:
- Chøng tõ ghi sæ, sæ ®¨ng ký chøng tõ
- B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu.
- Sæ (thÎ - kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, b¶ng tæng hîp chi tiÕt vËt liÖu.
* Tr×nh tù ghi sæ:
Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú, c¨n cø vµo phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt vËt liÖu
vµo chøng tõ ghi sæ, b¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu, sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt
liÖu. Tõ chøng tõ ghi sæ vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ, vµo sæ c¸i TK 152. Cuèi
th¸ng tõ sæ c¸i TK 152 vµo B¶ng C§TK vµ b¸o c¸o kÕ to¸n. Cuèi th¸ng kiÓm tra
®èi chiÕu sè tæng céng trªn sæ ®¨ng ký chøng tõ víi b¶ng C§TK.
Tr×nh tù ghi sæ ®îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau.
S¬ ®å 1.7: Kh¸i qu¸t tr×nh tù kÕ to¸n nvl theo h×nh thøc sæ CTGS.
Ghi chó: Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
Quan hÖ ®èi chiÕu
21
Chøng tõ gèc
Sæ thÎ kÕ to¸n chi
tiÕt VL
B¶ng ph©n bæ
NVL
Chøng tõ ghi sæ
B¶ng c©n ®èi
kÕ to¸n
B¶ng tæng hîp
chi tiÕt VL
Sæ c¸i
TK152
Sæ ®¨ng ký
CTGS
B¸o c¸o
KT
22
¦u ®iÓm: DÔ, ®¬n gi¶n
Nhîc ®iÓm: KiÓm tra, ®èi chiÕu khã, chuyªn m«n ho¸ cha cao.
4.4. H×nh thøc sæ NhËt ký chøng tõ (NKCT)
* C¸c lo¹i sæ ®Ó ¸p dông h×nh thøc sæ NKCT
- NhËt ký chøng tõ, b¶ng kª sè 3, b¶ng ph©n bæ NVL
- Sæ c¸i TK 152, sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu
* Tr×nh tù ghi sæ:
Hµng ngµy, ®Þnh kú c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu
vµ c¸c c«ng ty kh¸c vµo c¸c b¶ng chi tiÕt TK 331, vµ vµo NKCT sè 5, sè 10, sè
1,2, b¶ng kª sè , b¶ng ph©n bè sè 2, sæ kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu. Cuèi
kú, tõ b¶ng kª sè 3 vµo b¶ng ph©n bæ sè 2 tõ b¶ng ph©n bæ sè 2 vµo b¶ng kª
sè 4,5,6. Tõ c¸c b¶ng kª nµy vµo NKCT sè 7, sæ c¸i TK 152, b¸o c¸o kÕ to¸n. Tõ
thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu cuèi th¸ng vµo b¶ng tæng hîp chi tiÕt vËt liÖu, vµ tõ
sè liÖu b¶ng nµy vµo b¸c c¸o kÕ to¸n.
Tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nµy ®îc biÓn diÔn b»ng s¬ ®å sau
S¬ ®å 1.8: S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n nvL theo h×nh thøc sæ NKCT.
Ghi chó: Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
23
B¶ng kª
sè 3
B¶ng ph©n
bæ sè 4,5,6
Chøng tõ gèc ThÎ kÕ to¸n chi
tiÕt VL
NKCT liªn quan sè
1,2,5,10..
B¶ngph©n
bæsè2
NhËt ký chøng tõ
sè 7
B¶ng tæng hîp
chi tiÕt VL
B¸o c¸o KT
Sæ c¸i
TK152
Quan hÖ ®èi chiÕu
24
¦u ®iÓm: Chuyªn m«n ho¸ cao, tr¸nh bÞ trïng lÆp sè liÖu, quy tr¸ch
nhiÖm cho tõng ngêi
Nhîc ®iÎm: Sè lîng sæ s¸ch lín, cÇn nhiÒu nh©n viªn kÕ to¸n víi tr×nh ®é
chyyªn m«n cao lµm chû yÕu b»ng thñ c«ng kh«ng ph¸t huy ®îc vai trß cña m¸y
vi tÝnh.
§iÒu kiÖn ¸p dông: ThÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, sè lîng
kÕ to¸n viªn nhiÒu tr×nh ®é chuyªn m«n cao.
Trªn ®©y lµ bèn h×nh thøc sæ kÕ to¸n h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. Tuú
theo ®Æc ®iÓm, tïy ®iÒu kiÖn còng nh tr×nh ®é kÕ to¸n cña kÕ to¸n viªn mµ ¸p
dông mét h×nh thøc phï hîp.
25
I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ¶nh hëng ®Õn h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu
víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty.
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5:
C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5 thuéc tæng c«ng ty c¬ khÝ GTVT - Bé
GTVT ®îc thµnh lËp ngµy 1-5 -1956.
Tªn giao dÞch Auto Mobile Mechanical Company 1-5:
Trô së chÝnh: Km 15 - QL13- Khèi 7A - ThÞ trÊn §«ng Anh - Hµ Néi.
TiÒn th©n cña C«ng ty lµ nhµ m¸y söa ch÷a «t« 1 -5 ®îc h×nh thµnh
trªn c¬ së 4 xëng c¬ khÝ: Avia, GK - 115, GK - 125, Yªn Ninh, ®Æt t¹i sè 18
phè Phan Chu Trinh - Hµ Néi víi nhiÖm vô lµ söa ch÷a «t«, chÕ t¹o c¸c phô
tïng «t«…. Vµo nh÷ng n¨m ®Çu tiªn khi míi thµnh lËp, m¸y mãc thiÕt bÞ
cña nhµ m¸y cßn ®¬n s¬, sè lîng c«ng nh©n Ýt, söa ch÷a chñ yÕu b»ng
thñ c«ng, tæ chøc nhµ m¸y theo chÕ ®é tù cung tù cÊp, kh«ng h¹ch to¸n
kinh tÕ. MÆc dï thÕ, nhng c«ng ty vÉn hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô mµ nhµ
níc giao vµ kh«ng ngõng lín m¹nh, ®îc nhµ níc tÆng thëng nhiÒu hu©n
huy ch¬ng cao quý. Vµ vinh dù nhÊt ®èi víi nhµ m¸y lµ ®· chÕ t¹o thµnh
c«ng chiÕc xe «t« ®Çu tiªn ë ViÖt Nam, vµ ®îc diÔu hµnh vµo ®óng ngµy
Quèc Kh¸nh 2 -9 - 1959.
Nhng tõ 5 - 1978, Nhµ m¸y chuyÓn sang §«ng Anh vµ tiÕp nhËn
thªm nhµ m¸y 19 - 5 ë VÜnh Phó cïng chøc n¨ng, nhiÖm vô. T¹i ®©y, nhµ
m¸y gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do xa trung t©m, t×nh h×nh kinh tÕ sau chiÕn
tranh cßn nghÌo, chiÕn tranh biªn giíi x¶y ra ngµy cµng quyÕt liÖt, h¬n thÕ
n÷a sè c«ng nh©n xin nghØ viÖc ngµy cµng nhiÒu, kh¸ch hµng ngµy cnµg
gi¶m sót. C¸n bé l·nh ®¹o nhµ m¸y ®· t×m ®ñ mäi biÖn ph¸p ®Ó kh«i phôc
nhµ m¸y nh: tæ chøc nu«i bß s÷a, lµm mét sè lo¹i m¸y mãc phôc vô cho
s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Nhng kÕt qu¶ thu ®îc ®Òu qu¸ thÊt väng. MÆc dï
thÕ nhµ m¸y vÉn duy tr× nghÒ chÝnh cña m×nh lµ söa ch÷a «t«.
Theo quyÕt ®Þnh sè 17 CP ngµy 14/1/1981 cña Bé GTVT, nhµ m¸y
®îc phÐp thu mua c¸c lo¹i xe bÞ n¹n, bÞ ph¸ ho¹i trong chiÕn tranh ®Ó th¸o
gì, phôc håi c¸c chi tiÕt, vµo nh÷ng n¨m nµy ngoµi nhiÖm vô ®ã, nhµ m¸y
cßn chÕ t¹o c¸c chi tiÕt nhá nh b¬m níc xe Zin, c¸c lo¹i bul«ng…
Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, vµ ®Æc biÖt tõ n¨m
1990, nhµ m¸y ®· chñ ®éng vÒ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, bíc ®Çu cã ý thøc vÒ
thÞ trêng, vÒ Marketing, nhê vËy mµ s¶n phÈm cña nhµ m¸y cµng ®îc a
chuéng. Tõ ®ã ®Õn nay, nhµ m¸y thùc sù bíc sang mét trang míi vµ ®Æc
biÖt lµ tõ khi ®îc thµnh lËp l¹i theo quyÕt ®Þnh sè 1041 Q§ TCCB - N§
ngµy 27 -5- 1993 cña Bé trëng Bé GTVT (thµnh lËp l¹i theo N§ 338/ H§BT)
lÊy tªn lµ C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5. §©y lµ mét thuËn lîi t¹o cho c«ng ty cã t
26
c¸ch ph¸p nh©n ®éc lËp ®Ó lµm ¨n, tù h¹ch to¸n kinh tÕ, tù giao dÞch vµ
kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ. Víi nhiÖm vô míi chñ yÕu lµ söa ch÷a ®ãng míi,
l¾p r¸p xe «t«, m¸y thi c«ng vµ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp kh¸c.
Víi sù s¸ng t¹o, n¨ng ®éng, nhanh nh¹y víi sù chuyÓn ®æi cña nÒn
kinh tÕ, ®Æc biÖt tõ khi luËt ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam, c¸n bé l·nh
®¹o c«ng ty ®· phèi hîp víi bé GTVT, trêng ®¹i häc GTVT… chÕ t¹o thªm
c¸c lo¹i s¶n phÈm nh: lu b¸nh lèp, tr¹m cÊp phèi, tr¹m bª t«ng nhùa asphalt
c«ng suÊt tõ 25 - 100 tÊn/ giê tr¹m cÊp phèi ®îc côc ®o lêng chÊt lîng nhµ
níc x¸c ®Þnh ®¶m b¶o chÊt lîng thay thÕ hµng nhËp khÈu. Cã thÓ nãi
®©y lµ nh÷ng mÆt hµng chñ ®¹o cña c«ng ty, kh¼ng ®Þnh ®îc tµi n¨ng,
trÝ tuÖ, ãc s¸ng t¹o cña giíi khoa häc trong níc còng nh c¸n bé l·nh ®¹o
c«ng ty.
C¸c s¶n phÈm cña c«ng ty ®· ®¹t ®îc nhiÒu huy ch¬ng vµng, b¹c nh:
tr¹m trén asphalt, tr¹m cÊp phèi, lu b¸nh lèp vµ ®· chiÕm lÜnh hÇu hÕt thÞ
trêng trong níc do chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng ty lu«n ®¹t ®îc lîi nhuËn cao, vµ ®¹t
vît ®Þnh møc c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra, ®¶m b¶o 3 ngïn c¬ b¶n lµ nép
ng©n s¸ch nhµ níc, ®Çu t tÝch luü bæ sung nguån vèn kinh doanh, vµ
n©ng cao møc thu nhËp cho ngêi lao ®éng. N¨m 2000, c«ng ty ®· ®îc nhµ
níc phong tÆng lµ “§¬n vÞ anh hïng lao ®éng” cña 10 n¨m ®æi míi.
Do u thÕ vÒ s¶n phÈm tr¹m trén, hiÖn nay c«ng ty ®ang ®Çu t thªm
cho TSC§ 847 triÖu ®ång tõ nguån vèn §Çu t ph¸t triÓn , Bé tµi chÝnh
cÊp bæ xung thªm 8,4tû ®ång lµm nguån vèn kinh doanh hiÖn nay lµ
16.937 triÖu ®ång.
Vµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt, c«ng ty ®ang më réng thªm nhµ
xëng míi víi diÖn tÝch 20 ha ®Ó võa t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho nh©n d©n
®i¹ ph¬ng vµ c¸c tØnh l©n cËn.
Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua ®îc thÓ
hiÖn ë mét sè chØ tiªu kinh tÕ sau:
BiÓu 1.2: KÕt qu¶ thùc hiÖn mét sè chØ tiªu chñ yÕu cña c«ng
ty.
STT
N¨m
ChØ tiªu
§¬n
vÞ
2001 2002 2003
1. Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt 1000
®
56.627.00
0
59.688.000 137.650.000
2. Tæng doanh thu (thuÇn) 1000
®
28.241.00
0
45.163.000 100.673.000
3. Lîi nhuËn 1000 174.000 669.000 1.057.000
27
®
4. TN b×nh qu©n ®Çu ng-
êi/th¸ng
1000
®
890 970 1120
5. Nguån vèn chñ së h÷u 1000
®
8.147.000 8.147.000 16.937.000
6. HÖ sè doanh lîi cña NVC§ 0,021 0,082 0,062
7. Tû suÊt LN trªn tæng DT % 0,616 1,84 1,05
Theo biÓu trªn ta thÊy gi¸ trÞ s¶n xuÊt trong 2 n¨m 1991, 2002 t¬ng
®èi æn ®Þnh nhng sang n¨m 2003 ®· t¨ng mét c¸ch vît tréi, t¨ng 2,32 lÇn
80 n¨m 2002 vµ doanh thu (thuÇn) t¨ng nhanh n¨m 2003, t¨ng 3,56 lÇn,
n¨m 2002 t¨ng 1,6 lÇn so víi n¨m 2001. Lîi nhuËn n¨m 2003 t¨ng 6 lÇn, n¨m
2002 t¨ng 3,84 lÇn so víi n¨m 2001. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi 1 th¸ng
t¨ng, so víi n¨m 2001th× n¨m 2002 t¨ng 1,09 lÇn (tøc lµ t¨ng
80.000®/th¸ng/1ngêi), n¨m 2003 t¨ng 1,26 lÇn (tøc lµ 230 000 ®/1 ngêi / 1
th¸ng). §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh c«ng ty ®· kh«ng ngng s¶n xuÊt s¶n phÈm,
®Èy m¹nh c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm nh»m n©ng cao c¸c chØ tiªu s¶n xuÊt
kinh doanh, ®ång thêi n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho ngêi lao
®éng. Tû suÊt lîi nhuËn trªn tæng doanh thu vµ hÖ sè doanh lîi cña vèn
chñ së h÷u n¨m 2003 mÆc dï cao h¬n n¨m 2001 nhng l¹i gi¶m so víi n¨m
2002. §iÒu nµy thÓ hiÖn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp n¨m
2003 kh«ng cao b»ng n¨m 2002. Nguyªn nh©n lµ do trong n¨m 2003 doanh
nghiÖp ®· tiªu thô ®îc mét khèi lîng lín s¶n phÈm nhng do chi phÝ cho
qu¶ng c¸o c¸c s¶n phÈm chiÕm mét phÇn lín trong chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp vµ h¬n thÕ n÷a doanh nghiÖp l¹i ph¶i chi cho viÖc chÕ t¹o thö s¶n
phÈm míi do ®ã dÉn ®Õn viÖc hai chØ tiªu trªn kh«ng cao b»ng 2002. Nh-
ng ®Õn n¨m 2004, c¸c chØ tiªu nµy sÏ ®îc t¨ng cao h¬n.
2. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty:
2.1. NhiÖm vô s¶n xuÊt:
Nh ®· nªu ë phÇn trªn, nhiÖm vô cña c«ng ty ë mét sè thêi kú cã kh¸c
nhay, tuy nhiªn víi sù c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy
cµng quyÕt liÖt, c«ng ty nhËn thÊy ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ n©ng cao
chÊt lîng s¶n phÈm ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu. §Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng,
c«ng ty tõng bíc x¸c lËp l¹i c¬ cÊu s¶n phÈm vµ dÇn dÇn tiÕn tíi chÕ t¹o
c¸c s¶n phÈm chñ ®¹o vµ chiÕm lÜnh thÞ trêng b»ng chÝnh nh÷ng s¶n
phÈm Êy.
C¸c s¶n phÈm mµ c«ng ty s¶n xuÊt, chÕ t¹o:
- ThiÕt bÞ m¸y c«ng tr×nh: phôc vô cho viÖc nhµo trén c¸c vËt liÖu
®Ó x©y dùng, nh:
28
+ Tr¹m trén bª t«ng Asphalt
+ Tr¹m cÊp phèi
+ Tr¹m nghiÒn sái ®¸
+ Lu b¸nh lèp.
- L¾p r¸p, chÕ t¹o «t«:
+ ¤t« kh¸ch 44 - 51 chç ngåi
+ ¤t« t¶i 2,5 - 3,5 tÊn
- KÕt cÊu thÐp:
+ CÇu giao th«ng n«ng th«n
+ Tr¹m thu phÝ
+ CÇu c¸p d©y c¨ng.
2.2. ThÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm:
Víi sù ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n
phÈm, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, vµ ®ång thêi chiÕn dÞch Marketing rÇm
ré, x©y dùng hµng lo¹t c¸c ®¹i lý trong c¶ níc, c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty ®·
chiÕm lÜnh hÇu hÕt thÞ trêng trong níc gãp phÇn x©y dùng vµ ph¸t triÓn
hÖ thèng ®êng x¸, cÇu giao th«ng, vµ hÖ thèng ph¬ng tiÖn giao th«ng
trong níc, ®ång thêi gãp phÇn kh«ng nhá vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t
triÓn ®æi míi ®Êt níc.
3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty.
Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý trong bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng
cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó ®¶m b¶o sù gi¸m s¸t, qu¶n lý chÆt
chÏ t×nh h×nh SXKD cña doanh nghiÖp. §Ó ph¸t huy vµ n©ng cao vai trß
cña bé m¸y qu¶n lý, c«ng ty ®· tæ chøc l¹i c¬ cÊu lao ®éng, c¸c phßng ban,
ph©n xëng cho phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý chung.
Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn
gåm cã 1 gi¸m ®èc vµ 2 phã gi¸m ®èc chØ ®¹o c¸c phßng ban, xÝ nghiÖp
ph©n xëng cña c«ng ty.
Mçi phßng ban, xÝ nghiÖp, ph©n xëng trong c«ng ty ®Òu cã chøc
n¨ng, nhiÖm vô riªng. Nhng gi÷a chóng ®Òu cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi
nhau lµm cho bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty t¹o thµnh mét khèi thèng nhÊt.
* Gi¸m ®èc c«ng ty: Lµ ngêi phô tr¸ch chung, qu¶n lý c«ng ty vÒ mäi
mÆt ho¹t ®éng, ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý s¶n xuÊt, lµ ngêi chÞu tr¸ch
nhiÖm tríc cÊp trªn vÒ c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty m×nh. Gi¸m ®èc kh«ng
chØ qu¶n lý c¸c phßng ban cña m×nh th«ng qua c¸c phã gi¸m ®èc mµ cßn
cã thÓ xem xÐt trùc tiÕp tõng n¬i lµm viÖc khi cÇn thiÕt. Gi¸m ®èc cã c¸c
29
phã gi¸m ®èc vµ c¸c trëng phßng gióp ®ì trong viÖc ®iÒu hµnh cña c«ng
ty.
* Phã gi¸m ®èc: Lµ ngêi gióp viÖc cña gi¸m ®èc trong viÖc qu¶n lý
c«ng ty. C«ng ty cã 2 phã gi¸m ®èc:
- Phã gi¸m ®èc KD: Phô tr¸ch mÆt kinh doanh cña c«ng ty, qu¶n lý
c¸c phßng:
+Phßng kinh tÕ - thÞ trêng.
+ Phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt.
- Phã gi¸m ®èc kÜ thuËt: Phô tr¸ch vÒ mÆt kÜ thuËt s¶n xuÊt s¶n
phÈm cña c«ng ty vµ qu¶n lý c¸c phßng.
+ Phßng thiÕt kÕ «t«
+ Phßng thiÕt kÕ m¸y c«ng tr×nh
+ Phßng KCS
+ Phßng chuyÓn giao c«ng nghÖ
+ Trung t©m b¶o hµnh
+ Ban c¬ ®iÖn
* Phßng kinh tÕ- thÞ trêng (KT- TT): thùc hiÖn chµo hµng, tiÕp xóc
víi kh¸ch hµng, tiªu thô s¶n phÈm, cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng nh
sù biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ c¸c s¶n phÈm ; thùc thi c¸c chÝnh s¸ch Marketing
®Ó thóc ®Èy viÖc tiªu thô s¶n phÈm.
* Phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt (§HSX): Tæ chøc viÖc t×m kiÕm, lùa
chän nhµ cung cÊp cho ®Çu vµo, tøc lµ tæ chøc mua c¸c nguyªn vËt liÖu,
CCDC, TSC§… cÇn thiÕt phôc vô cho s¶n xuÊt vµ qu¶n lý dùa trªn c¬ së
kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®Þnh møc kÜ thuËt ®· x¸c ®Þnh
* Phßng thiÕt kÕ «t«, phßng thiÕt kÕ m¸y c«ng tr×nh: Tæ chøc tÝnh
to¸n c¸c ®Þnh møc kü thuËt, nghiªn cøu ®æi míi n©ng cao chÊt lîng s¶n
phÈm m¸y c«ng tr×nh, «t«, kÕt cÊu thÐp vµ ®a ra c¸c biÖn ph¸p kü thuËt
gãp phÇn gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm.
* Phßng KCS: ChÞu tr¸ch nhiÖm kiÓm tra chÊt lîng hµng mua
vµo vµ c¸c thµnh phÇn cña c«ng ty.
* Phßng chuyÓn giao c«ng nghÖ: Lµ phßng cã tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m
®èc vÒ kh©u chuyÓn giao c«ng nghÖ m¸y c«ng tr×nh.
* Trung t©m b¶o hµnh s¶n phÈm: Cã nhiÖm vô theo dâi s¶n phÈm
ph¶i tu, b¶o hµnh, b¶o tr× c¸c s¶n phÈm ®· giao cho kh¸ch hµng.
* Phßng tæ chøc lao ®éng: Tæ chøc c¸n bé qu¶n lý trong c«ng ty,
®iÒu ®éng - tuyÓn dông lao ®éng cho c¸c bé phËn, phßng ban, tÝnh l¬ng,
30
thëng, c¸c chÕ ®é kh¸c cho lao ®éng trong c«ng ty, x©y dùng møc tiÒn l-
¬ng.
* Ban c¬ ®iÖn: qu¶n lý, söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc phôc vô trong
toµn c«ng ty.
* V¨n phßng c«ng ty: Cã nhiÖm vô so¹n th¶o, nhËn göi, lu tr÷ c¸c
c«ng v¨n, giÊy tê cÇn thiÕt, gióp c«ng ty thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng trong
quan hÖ giao dÞch.
* Ban y tÕ - vÖ sinh: Kh¸m ch÷a bÖnh ®Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt cho
CBCNV trong toµn c«ng ty, vÖ sinh m«i trêng c«ng ty.
* Phßng b¶o vÖ: Phô tr¸ch qu¶n lý tµi s¶n trong ph¹m vi qu¶n lý cña
c«ng ty 24/24h.
* C¸c bé phËn s¶n xuÊt bao gåm:
- Ph©n xëng c¬ khÝ: gia c«ng c¬ khÝ, chÕ t¹o c¸c chi tiÕt s¶n phÈm
phôc vô cho viÖc l¾p r¸p chÕ t¹o «t«, m¸y c«ng tr×nh, c¸c s¶n phÈm kh¸c.
- XÝ nghiÖp «t«: L¾p r¸p, söa ch÷a, ®¹i tu «t«
- XÝ nghiÖp s¶n xuÊt xe kh¸ch: s¶n xuÊt c¸c lo¹i xe kh¸ch 29 - 30 chç
- XÝ nghiÖp MCT vµ kÕt cÊu thÐp: chuyªn s¶n xuÊt l¾p r¸p c¸c
thiÕt bÞ MCT, cÇu giao th«ng, c¸c tr¹m b¬m trén bª t«ng, lu b¸nh lèp…
Gi¸m ®èc thùc hiÖn viÖc qu¶n lý trùc tiÕp c¸c bé phËn s¶n xuÊt
nµy.
S¬ ®å 2.1: s¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng
ty nh sau:
31
Gi¸m®èc
Phßng
®Çut­
thÞtr­
êng
Phßng
tµi
chÝnh
kÕto¸n
Phßng
tæchøc
hµnh
chÝnh
Phßng
kÕ
ho¹ch
s¶n
xuÊt
Phßng
khoa
häc
c«ng
nghÖ
Phßng
KCS
PXc¬ khÝ PX«t« Ban c¬
®iÖn
PXMCT 1 PXMCT 2
PG§ Kinh doanh PG§ Kü thuËt
4. §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vµ hÖ thèng sæ kÕ to¸n t¹i
C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5:
4.1. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n:
Phßng kÕ to¸n- tµi vô cña c«ng ty cã nhiÖm vô theo dâi, ph¶n ¸nh,
qu¶n lý c¸c sè liÖu vµo sæ s¸ch kÕ to¸n, thèng kª, cung cÊp c¸c th«ng tin
kinh tÕ kÞp thêi phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh cña gi¸m ®èc, thêng
xuyªn b¸o c¸o kÞp thêi t×nh h×nh ho¹t ®éng trªn c¬ së ®ã ®Ó ra c¸c biÖn
ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh SP.
Phßng kÕ to¸n gåm cã 9 ngêi díi sù l·nh ®¹o cña 1 kÕ to¸n trëng vµ
phã phßng kÕ to¸n. Ngoµi ra cßn cã 4 nh©n viªn thèng kª ph©n xëng t¬ng
øng víi mét ph©n xëng vµ 3 xÝ nghiÖp cã nhiÖm vô thu thËp th«ng tin
tõng ph©n xëng, xÝ nghiÖp cho kÕ to¸n trëng. Bèn nh©n viªn phßng nµy
ngoµi sù qu¶n lý cña kÕ to¸n trëng cßn cã sù qu¶n lý cña ph©n xëng, vµ
c¸c xÝ nghiÖp.
Trong phßng kÕ to¸n, cã sù ph©n c«ng c«ng t¸c cho tõng nh©n viªn
kÕ to¸n nhng sù ph©n c«ng nµy cã sù liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau ®¶m b¶o
tÝnh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, chÆt chÏ cña th«ng tin kÕ to¸n.
Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng nh©n viªn trong phßng kÕ to¸n nh
sau:
* KÕ to¸n trëng kiªm trëng phßng kÕ to¸n: Cã nhiÖm vô phô tr¸ch
chung mäi ho¹t ®éng cña phßng còng nh ph©n xëng, xÝ nghiÖp, kÝ c¸c
lÖnh thu chi, giÊy ®Ò nghÞ t¹m øng, ho¸ ®¬n GTGT cña c«ng ty, chÞu
tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ toµn bé c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng
ty,chØ ®¹o thùc hiÖn ph¬ng thøc h¹ch to¸n; t¹o vèn cho c«ng ty, tham mu
vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, th«ng tin kÞp thêi cho gi¸m ®èc vÒ t×nh h×nh s¶n
xuÊt, kinh doanh cña c«ng ty.
§Þnh kú, kÕ to¸n trëng ph¶i dùa trªn c¸c th«ng tin tõ c¸c nh©n viªn
trong phßng ®èi chiÕu sæ s¸ch ®Ó lËp b¸o c¸o phôc vô cho gi¸m ®èc vµ
c¸c ®èi tîng cã nhu cÇu th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty nh
ng©n hµng, tæng c«ng ty, c¸c nhµ ®Çu t, c¸c nhµ cung cÊp…
32
* Phã phßng kÕ to¸n kiªm kÕ to¸n tæng hîp:
Cã nhiÖm vô tæng hîp c¸c th«ng tin tõ c¸c nh©n viªn kÕ to¸n ®Ó lªn
can ®èi, lËp b¸o c¸o cuèi kú. Phã phßng kÕ to¸n phô tr¸ch ®iÒu hµnh c¸c
kÕ to¸n viªn liªn quan ®Õn viÖc ®i s©u vµo h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ
ph¸t sinh trong c«ng ty. Cuèi th¸ng phã phßng lªn c©n ®èi sè ph¸t sinh,
tÝnh ra c¸c sè d tµi kho¶n vµ sæ c¸i c¸c tµi kho¶n. Hµng quý lËp b¸o c¸o tµi
chÝnh.
§èi víi kÕ to¸n tæng hîp: TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, tæng hîp c¸c
kho¶n thu chi, lËp b¶ng kª sè 1, NKCT sè 1, NKCT sè 8,7,10 chÞu tr¸ch
nhiÖm trong kÕ to¸n thanh to¸n vµ b¶ng tr×n vèn vay.
* KÕ to¸n vËt t kiªm thñ quü:
- §Þnh kú kÕ to¸n vËt t c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu,
CCDC ®Ó ph¶n ¸nh, theo dâi trªn b¶ng ph©n bæ sè 2, b¶ng kª sè 3. Cuèi
th¸ng c¨n cø vµo c¸c NKCT liªn quan vµo b¶ng kª sè 3 ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè
chªnh lÖch vµ tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng theo tõng kho¶n môc chi phÝ trªn
B¶ng ph©n bæ sè 2.
§Þnh kú, dùa vµo c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt VL, CCDC ®èi chiÕn víi
thÎ kho.
- Thñ quü cã nhiÖm vô qu¶n lý lîng tiÒn mÆt cã t¹i kÐt cña c«ng ty,
kiÓm nhËn lîng tiÒn vµo ra hµng ngµy, thñ quü vµo sæ quü c¸c nghiÖp vô
liªn quan ®Õn tiÒn mÆt. Cuèi ngµy thñ quü ®èi chiÕu sæ quü víi b¸o c¸o
quü do kÕ to¸n thanh to¸n víi ngêi b¸n lËp.
*KÕ to¸n thanh to¸n víi ngêi b¸n:
KiÓm tra c¸c ho¸ ®¬n mµ phßng §HSX nép lªn ®Ó ph¶n ¸nh c¸c
nghiÖp vô liªn quan vµo sæ chi tiÕt TK 331, cuèi th¸ng vµo NKCT sè 5.
§Þnh kú, kÕ to¸n thanh to¸n víi ngêi b¸n lËp b¸o c¸o tËp hîp toµn bé thóª
GTGT ®Çu vµo ®Ó kÕ to¸n doanh thu lªn b¸o c¸o thuÕ.
* Bé phËn phiÕu xuÊt vËt t:
C¨n cø vµo ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ®· ®îc phª duyÖt vµ c¨n cø
vµo nhu cÇu vËt t cña c¸c ph©n xëng, xÝ nghiÖp, bé phËn nµy viÕt phiÕu
vËt t theo tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng ph©n xëng, xÝ nghiÖp.
* KÕ to¸n ng©n hµng kiªm kÕ to¸n tiÒn l¬ng.
- Giao dÞch víi ng©n hµng, chuyÓn tiÒn, chuyÓn sÐc, më L/C vµ
c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh¸c cña c«ng víi ng©n hµng, lËp b¶ng kª sè 2,
NKCT sè 2.
33
- TÝnh to¸n vµ thanh to¸n l¬ng cho toµn bé CBCNV. KÕ to¸n l¬ng cã
liªn hÖ chÆt chÏ víi phßng TC- L§ vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn hÖ sè l-
¬ng, BHXH, BHYT, KPC§.
* KÕ to¸n TSC§ vµ XDCB:
- Theo dâi TSC§ vµ tÝnh khÊu hao TSC§ theo ph¬ng ph¸p ®êng
th¼ng.
- Theo dâi t×nh h×nh x©y dùng c¬ b¶n vµ lËp quyÕt to¸n XDCB.
* KÕ to¸n thanh to¸n t¹m øng:
Ghi chÐp, theo dâi viÖc t¹m øng vµ thanh to¸n t¹m øng cña CBCNV
trong c«ng ty ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô mua hµng b»ng tiÒn t¹m øng.
* KÕ to¸n doanh thu, thu håi c«ng nî vµ thuÕ.
Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n doanh thu b¸n hµng, thuÕ vµ kho¶n ph¶i thu.
ChÞu tr¸ch nhiÖm trong thu håi nî
LËp b¸o c¸o thuÕ theo ®Þnh kú.
* Bèn nh©n viªn thèng kª:
Hµng th¸ng, c¸c kÕ to¸n viªn ph¶i ®èi chiÕu ngang víi nhau vµ ®èi
chiÕu víi nh©n viªn thèng kª ®Ó lªn tæng hîp nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu
phôc vô cho s¶n xuÊt s¶n phÈm.
Ngoµi ra trong phßng kÕ to¸n còng ®îc trang bÞ thªm mét sè m¸y
tÝnh ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c kÕ to¸n.
34
S¬ då 2: Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty
4.2. §Æc ®iÓm tæ chøc hÖ thèng kÕ to¸n:
HiÖn nay, c«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ NKCT ®Ó h¹ch to¸n
tæng hîp víi ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp HTK theo ph¬ng ph¸p kª khai
thêng xuyªn.
Theo h×nh thøc NKCT bé sæ kÕ to¸n cña c«ng ty gåm:
- C¸c NhËt ký chøng tõ: 1,2,5,7,8, 10,4,6.
- B¶ng kª: 1,2,3,4,5,6,,8,9,11; c¸c sæ c¸i TK.
- Sæ chi tiÕt: TK 331, TK 131, vËt t, 511…
- B¶ng ph©n bæ: 1,2,3.
- C¸c TK sö dông TK 111, 112 (chi tiÕt cho tõng ng©n hµng) 152,
153, 154, 155, 211, 241, 214, 621, 627, 642, 532…
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp theo h×nh thøc NKCT ®îc kh¸i qu¸t nh sau:
35
KÕ to¸n tr­ëng
KT tæng hîp
KÕ
to¸n
NVL
kiªm
quü
KÕ
to¸n
tiÒn
l­¬ng
kiªm
NH
KÕ
to¸n
TSC§
vvµ
XDCB
KÕto¸n
doanh
thu, thu
håi
c«ng
nî, thuÕ
KÕ
to¸n
thanh
to¸n
t¹m
øng
KÕ
to¸n
thanh
to¸n
víi ng­
êi b¸n
S¬ ®å 2.3: Kh¸i qu¸t tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh
thøc NKCT.
Ghi chó: Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
Quan hÖ ®èi chiÕu
36
Chøng tõ gèc, c¸c
b¶ng ph©n bæ
NKCT ThÎ (sæ) kÕ to¸n chi tiÕt
B¶ng tæng hîp chi tiÕtSæ c¸i
B¸o c¸o tµi chÝnh
B¶ng kª
II. Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5:
1. Kh¸i qu¸t chung t×nh h×nh nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty:
1.1. §Æc ®iÓm vµ ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty:
C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5 lµ c«ng ty chuyªn s¶n xuÊt, l¾p r¸p, chÕ t¹o
c¸c s¶n phÈm nµy ®îc cÊu thµnh tõ nhiÒu chi tiÕt kh¸c nhau vµ ®ßi hái
ph¶i sö dông nhiªï lo¹i nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau.
Nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty rÊt phong phó vÒ chñng lo¹i vµ quy c¸ch,
cã kho¶ng 700 lo¹i nh t«n, thÐp, s¬n xi m¨ng… C¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu nµy
chñ yÕu ®îc mua ë trong níc, ngoµi ra cßn nhËp ngo¹i (nh c¸c lo¹i s¬n, n-
íclµm m¸t…) nguyªn vËt liÖu mua vÒ c«ng ty ®Òu ph¶i qua kiÓm nghiÖm
tríc khi nhËp kho cho nªn ®¶m b¶o chÊt lîng vµ ®óng th«ng sè kü thuËt.
Do ®Æc ®iÓm cña c¸c s¶n phÈm mµ c«ng ty chÕ t¹o lµ c¸c s¶n
phÈm c¬ khÝ, ®ßi hái nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu, nªn chi phÝ nguyªn vËt
liÖu chiÕm tû träng kh¸ lín trong tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm (chiÕm tû träng
kho¶ng 75 - 80%). V× vËy, khi cã sù biÕn ®éng nhá cña nguyªn vËt liÖu
còng ¶nh hëng rÊt lín ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm. H¹ thÊp chi phÝ nguyªn
vËt liÖu ®a vµo s¶n xuÊt, sö dông tiÕt kiÖm vËt liÖu lµ biÖn ph¸p tÝch
cùc nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ vÉn ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng s¶n
phÈm. Song muèn lµm ®îc ®iÒu nµy th× c«ng ty ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p
khoa häc vµ thuËn tiÖn ®Ó qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ë tÊt c¶ c¸c kh©u tõ
kh©u thu mua ®Õn b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷…
Vµ ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ nguyªn vËt liÖu, tæ chøc h¹ch to¸n chÝnh
x¸c ®¶m b¶o c«ng viÖc dÔ dµng kh«ng tèn kÐm nhiÒu c«ng søc, c«ng ty
®· tiÕn hµnh ph©n lo¹i vËt liÖu trªn c¬ së c«ngdông kinh tÕ c¶ub nguyªn
vËt liÖu ®èi víi qóa tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. VËt liÖu ®îc chia thµnh c¸c
lo¹i sau:
- Nguyªn vËt liÖu chÝnh bao gåm c¸c lo¹i: t«n, thÐp, nh«m…
- Nguyªn vËt liÖu phô: que hµn, ®inh, s¬n bul«ng, èc, vÝt c¸c lo¹i…
- Nhiªn liÖu: ®Êt ®Ìn, ga «xy, x¨ng…
- PhÕ liÖu thu håi: Ph«i t«n, thÐp... trong qu¸ tr×nh gia c«ng c¸c chi
tiÕt s¶n phÈm .
C¸ch ph©n lo¹i trªn gióp cho c«ng ty ®¸nh gi¸ ®îc vai trß cña tõng lo¹i
nguyªn vËt liÖu ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh c¸c ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt
liÖu phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt. H¬n n÷a c¸ch ph©n nµy ®Þnh gi¸ s¶n
phÈm dë dang theo nguyªn vËt liÖu chÝnh 1 c¸ch dÔ dµng vµ x¸c ®Þnh
chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú ®îc chÝnh x¸c h¬n.
1.2. C«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu ë c«ng ty:
37
§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng, c«ng ty ph¶i thùc hiÖn qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu. C«ng t¸c qu¶n lý
vËt liÖu t¹i c«ng ty ®îc thÓ hiÖn qua c¸c c«ng viÖc sau:
Mét lµ, tæ chøc hÖ thèng kho tµng: VËt t ë c«ng ty ®îc tæ chøc b¶o
qu¶n ë 2 kho phï hîp víi tÝnh chÊt cña vËt liÖu vµ víi nhu cÇu cung øng
nguyªn vËt liÖu vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm:
+ Kho 1: B¶o qu¶n c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh.
+ Kho 2: B¶o qu¶n c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu cã tÝnh chÊt dÔ ch¸y næ.
+ Kho 3: VËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ.
ë mçi kho, thñ kho ®îc trang bÞ ®Çy ®ñ ph¬ng tiÖn c©n, ®o, ®ong,
®Õm. ë c¸c xÝ nghiÖp, ph©n xëng cña c«ng ty còng cã c¸c kho riªng vµ
do thèng kª ph©n xëng qu¶n lý. §©y lµ nh÷ng kho nhá cã tÝnh chÊt t¹m
thêi gi÷ vËt t mµ xÝ nghiÖp ph©n xëng nhËn vÒ cha ®a vµo s¶n xuÊt, sau
®ã vËt t ®îc giao cho c¸c tæ, ®éi s¶n xuÊt.
Hai lµ, c«ng ty cßn x©y dùng ®Þnh møc tiªu hao vËt t. §©y còng lµ
biÖn ph¸p quan träng ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ nguyªn vËt liÖu. Phßng thiÕt
kÕ «t« vµ m¸y c«ng tr×nh cã nhiÖm vô nghiªn cøu vµ x©y dùng ®Þnh møc
tiªu hao nguyªn vËt liÖu cho tõng chi tiÕt, s¶n phÈm dùa trªn ®Þnh møc
kinh tÕ kÜ thuËt ®· quy ®Þnh chung cña nhµ níc. Nh vËy, khi c¸c ph©n x-
ëng, xÝ nghiÖp cã nhu cÇu vÒ vËt t th× thèng kª ph©n xëng, xÝ nghiÖp
c¨n cø vµo nhu cÇu vËt t do tæ trëng ph©n xëng, xÝ nghiÖp ®Ò nghÞ sÏ
lªn phßng kÕ to¸n yªu cÇu viÕt phiÕu xuÊt vËt t.
Ba lµ, c«ng ty giao tr¸ch nhiÖm cho c¸c thñ kho. C¸c thñ kho ngoµi
viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n tèt vËt t cßn ph¶i cËp nhËt sè liÖu vµo sæ s¸ch vÒ
mÆt sè lîng, t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng thø vËt liÖu, kiÓm kª kho
hµng ®ång thêi cã tr¸ch nhiÖm ph¸t hiÖn vµ b¸o c¸o lªn phßng kÕ to¸n c¸c
trêng hîp vËt liÖu tån ®äng trong kho lµm ø ®äng vèn gi¶m kh¶ n¨ng thu
håi vèn s¶n xuÊt cña c«ng ty.
2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty:
TÝnh gi¸ lµ 1 kh©u quan träng trong viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n.
ViÖc tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu cã chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, hîp lý th× míi biÕt ®îc
chi phÝ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ ph¸t sinh trong qóa tr×nh s¶n xuÊt, tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm.
T¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1- 5, thuÕ GTGT ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p
khÊu trõ.
2.1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp kho:
38
- §èi víi NVL mua trong níc th× gi¸ thùc tÕ nhËp bao gåm gi¸ ghi trªn
ho¸ ®¬n (kh«ng bao gåm thuÕ GTGT) céng (+) c¸c chi phÝ liªn quan nh chi
phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, b¶o hiÓm cho vËt liÖu, c«ng t¸c phÝ cho nh©n
viªn thu mua.
- §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu: Gi¸ thùc tÕ nhËp kho bao gåm
tæng gi¸ trÞ thanh to¸nvíi ngêi b¸n céng (+) thuÕ nhËp khÈu céng (+) chi
phÝ thu mua…
- §èi víi phÕ liÖu nhËp kho th× gi¸ thùc tÕ nhËp b»ng gi¸ b¸n phÕ
liÖu trªn thÞ trêng.
2.2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho:
ë c«ng ty, nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p hÖ sè
gi¸:
HÖ sè gi¸
NVL
=
tæng gi¸ thùc tÕ NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
Tæng gi¸ h¹ch to¸n NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trongkú
Gi¸ thùc tÕ
VL xuÊt kho
=
Tæng gi¸ h¹ch to¸n NVL xuÊt
trong kú
x HÖ sè gi¸ NVL
Ph¬ng ph¸p nµy t¬ng ®èi phï hîp víi viÖc tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu ë 1
c«ng ty cã nhiÒu chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu, xuÊt dïng thêng xuyªn.
3. H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty:
3.1. Chøng tõ vµ thñ tôc nhËp, xuÊt nguyªn vËt liÖu.
a. §èi víi nghiÖp vô nhËp nguyªn vËt liÖu:
C¨n cø vµo nhu cÇu s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®Þnh møc tiªu hao
nguyªn vËt liÖu, phßng §HSX lªn kÕ ho¹ch nhËp nguyªn vËt liÖu. Hµng
th¸ng sau khi nh©n viªn tiÕp liÖu mang vËt t vÒ, bé phËn KCS sÏ kiÓm tra
chÊt lîng, quy c¸ch, sè lîng vµ ghi vµo biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t sau khi
®· ®èi chiÕu ho¸ ®¬n mua hµng. Ho¸ ®¬n mua hµng ph¶i cã ch÷ ký vµ
®ãng dÊu cña trëng phßng kÕ to¸n vµ phßng KCS. Sau ®ã phßng §KSX
c¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t sÏ lËp phiÕu nhËp kho. PhiÕu nµy
®îc lËp thµnh 3 liªn ph¶i cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña c¸c phßng ban: Mét liªn lu ë
phßng §HSX, mét liªn giao cho thñ kho (khi nhËp hµng) ®Ó vµo thÎ kho,
®Þnh kú 3 hoÆc 5 ngµy kÕ to¸n vËt liÖu xuèng lÊy phiÕu nhËp cïng thÎ
kho ®Ó tÝnh gi¸ vµ ®èi chiÕu. Mét liªn ®Ýnh kÌm víi ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n.
Hµng ngµy (®Þnh kú), kÕ to¸n thanh to¸nvíi ngêi b¸n hµng vµ sæ chi tiÕt
thanh to¸n víi ngêi b¸n (bªn cã TK 331), cuèi th¸ng vµo NKCT sè 5.
39
C¨n cø vµo phiÕu nhËp kho, thñ kho tiÕn hµnh kiÓm nhËn vËt t ghi
sè lîng thùc nhËp, quy c¸ch, chñng lo¹i, m· kÝ hiÖu.. vµ cïng ngêi giao hµng
kÝ vµo 2 b¶n.
Nguyªn vËt liÖu nhËp kho ®îc s¾p xÕp, ph©n lo¹i riªng biÖt ®óng
quy ®Þnh ®¶m b¶o thuËn tiÖn cho viÖc xuÊt vËt t vµ an toµn trong b¶o
qu¶n, ch¸y næ.
40
BiÓu 2.2.
MÉu sè 01GTKT-3LL
Ho¸ ®¬n GTGT GT: 199 - B
Liªn 2( giao cho KH) No: 011246
Ngµy 4-3-2004
§¬n vÞ b¸n hµng: XÝ nghiÖp vËt t §«ng Anh
§Þa chØ: ThÞ trÊn §«ng Anh - Hµ Néi
§iÖn tho¹i M· sè
Hä tªn ngêi mua: ¤ng Huúnh
§¬n vÞ: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1 -5 Sè tµi kho¶n
H×nh thøc thanh to¸n: Tr¶ chËm
§Þa chØ: ThÞ trÊn §«ng Anh - HN M· sè thuÕ:
0100104073-1
STT Tªn VT, hµng ho¸ §VT
Sè lîng
(kg)
§¬n gi¸
(VN§/kg)
Thµnh tiÒn
(VN§)
1 ThÐp èng Φ26,6 m 250 11.200 2.800.000
2 T«n 3 ly m 6.000 4.500 27.000.000
3 T«n 10 ly chÞu nhiÖt kg 300 8.450 2.535.000
Céng 32.335.000
ThuÕ GTGT 5%: TiÒn thuÕ GTGT 1.615.750
Tæng sè tiÒn thanh to¸n 33.950.750
Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: Ba m¬i ba triÖu chÝn tr¨m n¨m m¬i ngh×n b¶y
tr¨m n¨m m¬i ®ång ch½n.
Ngêi mua hµng KÕ to¸n trëng Thñ trëng ®¬n vÞ
(kÝ) (kÝ) (kÝ)
41
§èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu tõ níc ngoµi th× cã ho¸ ®¬n sau:
BiÓu 2.3:
Huyndai Corporation Ltd.
Seul, Hµn Quèc.
Ho¸ ®¬n
Hîp ®ång sè: New 2KY053/Ref.000218/AMC 1-5.
Ho¸ ®¬n sè: 2004 EX 0326
§¬n vÞ: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5
Ngµy 12 - 3- 2004
VËn chuyÓn tõ Seul, Hµn Quèc ®Õn ViÖt Nam
Stt Tªn VT
Sè l-
îng
§VT
§¬n gi¸
(USD)
Thµnh
tiÒn
VN§
1 S¬n
189
Kg
189 Kg 9 1.701 25.719.120
2 Níc lµm m¸t 163 Kg 9,5 1.548,5 23.413.320
ThuÕ nhËp khÈu 3% 97,485 1.473.973
Tæng gi¸ trÞ: 3346,985 50.606.413
C«ng ty Huyndai C«ng ty AMC 1-5
KÝ KÝ
Sau khi tiÕn hµnh kiÓm nghiÖm vËt t, phßng §HSX c¨n cø vµo H§
GTGT lËp phiÕu nhËp kho (chØ ghi sè lîng).
42
BiÓu 2.4 Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t MÉu sè 05 -
VT
Ngµy 6 - 3 - 2004 Q§ 1141TC/Q§/C§KT
§¬n vÞ: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5
C¨n cø vµo ho¸ ®¬n sè 011246 ngµy 4 - 3 - 2004 cña xÝ nghiÖp VËt t §«ng Anh.
Biªn b¶n kiÓm nghiÖm gåm:
1. ¤ng NguyÔn Duy M¹nh - Phßng §HSX - trëng ban.
2. ¤ng NguyÔn Quang - Phßng KCS - Uû viªn
3. Bµ NguyÔn ThÞ Thuý - Thñ kho - Uû viªn.
§· kiÓm nghiÖm c¸c lo¹i vËt t sau:
Tªn VT §VT
Ph¬ng
thøc KK
Sè l-
îng
dtõ
KÕt qu¶ kiÓm nghiÖm
Ghi
chó
Sè lîng
thùc tÕ
kn
Sè lîng
®óng
phÈm chÊt
Sè lîng
sai phÈm
chÊt
1.ThÐp èng
Φ26,6
m ®o 250
250
250 0
2.T«n 3 ly m ®o 6000 6000 6000 0
3.T«n 10 ly chÞu
nhiÖt
Kg c©n 300 300 300 0
KÕt qu¶ kiÓm nghiÖm: ®Òu ®óng quy c¸ch, phÈm chÊt.
Trëng ban Uû viªn Uû viªn
43
BiÓu 2.5 MÉu sè 91 - VT
C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5 Q§: 1141 - TC/Q§/C§KT
Ngµy 1/11/1995 cña BTC
Sè 270
PhiÕu nhËp kho
Ngµy 6 - 3- 2004.
Hä tªn ngêi giao:¤ng Huúnh. §Þa chØ: Phßng §HSX
Theo biªn b¶n kiÓm nghiÖm VTsè 22/3 cña phßng KCS.
NhËp t¹i kho 1 (NVL chÝnh).
Stt Tªn VT §VT
Sè lîng
§¬n gi¸
Thµnh
tiÒn
Ghi chóthùc
nhËp
Chøng
tõ
1 ThÐp èng Φ26,6 m 250 250
2 T«n 3 ly m 600 6000
3 T«n 10 ly chÞu
nhiÖt
Kg 300 300
Phô tr¸ch cung tiªu KÕ to¸n trëng Ngêi giao Thñ kho Thñ trëng ®¬n vÞ
b. §èi víi nghiÖp vô xuÊt nguyªn vËt liÖu:
C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, vµ ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt
liÖu cña phßng thiÕt kÕ m¸y c«ng tr×nh vµ thiÕt kÕ «t«, thèng kª ph©n x-
ëng lªn phßng kÕ to¸n ®Ò nghÞ bé phËn viÕt phiÕu xuÊt vËt t. Bé phËn
nµy lËp phiÕu xuÊt thµnh 2 liªn. Liªn 1: ®a cho ngêi lÜnh vËt t ®Ó xuèng
kho vËt t, liªn nµy ph¶i cã ch÷ ký cña bé phËn viÕt phiÕu xuÊt vµ ch÷ kÝ
cña kÕ to¸n trëng. Liªn 2 ph¶i cã ch÷ kÝ cña lÜnh vËt t, liªn nµy göi xuèng
®¬n vÞ nhËn vËt t. Sau khi nhËn vËt t ngêi lÜnh vËt t sÏ ®a cho thñ kho
liªn 1 vµ ghi vµo thÎ kho sè thùc nhËp. Liªn nµy ph¶i cã ch÷ kÝ cña ngêi
nhËn vËt t vµ thñ kho. §Þnh kú 5 hoÆc 7 ngµy, kÕ to¸n vËt liÖu xuèng kho
kiÓm tra vµ nhËn phiÕu xuÊt kho.
44
BiÓu 2.6 PhiÕu xuÊt kho Sè 277.
Ngµy 4 - 3 -2004
Hä tªn ngêi nhËn: Tr¹m trén 91. §¬n vÞ: C¬ khÝ.
Lý do xuÊt: lµm mãng thÐp .
XuÊt t¹i kho: 1
Stt Tªn VT §vt
Sè lîng
§¬n gi¸
Thµnh
tiÒn
Ghi chó
Yªu cÇu Thùc xuÊt
1 T«n 3 ly m 1200 1200
Phô tr¸ch cung tiªu KTT BxuÊt phiÕu Ngêi nhËn Thñ kho Thñ trëng
KÝ KÝ KÝ KÝ KÝ KÝ
Trêng hîp vËt liÖukÐm phÈm chÊt kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n
phÈm, theo lÖnh cña gi¸m ®èc, phßng kinh tÕ thÞ trêng tho¶ thuËn víi
kh¸ch hµng lËp ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng lµm 3 liªn. C«ng ty kiÓm trra ký
duyÖt thanh to¸n råi ®a liªn 2 cho kh¸ch hµng. Thñ kho c¨n cø vµo ho¸ ®¬n
tiÕn hµnh xuÊt vËt t giao cho kh¸ch hµng vµ cïng kh¸ch hµng kÝ vµo liªn 3.
Liªn 1 lu ë phßng Kt - TT, liªn 3. Thñ kho lµm c¨n cø ghi thÎ kho sau ®ã
chuyÓn cho kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi sæ.
45
BiÓu 2.7 Ho¸ ®¬n GTGT
Liªn 3 (ghi sæ)
Ngµy 10 th¸ng 03 n¨m 2004
§¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5
§Þa chØ: TT§A - HN
§iÖn tho¹i: M· sè thuÕ: 0100704073 - 1
Hä tªn ngêi mua: TrÇn Hïng
§Þa chØ: C«ng ty TNHH §«ng Hµ
H×nh thøc thanh to¸n: TiÒn mÆt.
Stt
Tªn hµng,
VT
§¬n vÞ
tÝnh
Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
1 ThÐp Φ 27 m 9 9.000 81.000
Céng tiÒn hµng 81.000
ThuÕ suÊt GTGT 5% TiÒn thuª GTGT 4.050
Tæng gi¸ thanh to¸n 85.050
B»ng ch÷: T¸m m¬i l¨m ngµn kh«ng tr¨m n¨m m¬i ®ång ch½n
Ngêi mua hµng KÕ to¸n trëng Thñ trëng ®¬n vÞ Thñ kho
KÝ KÝ KÝ KÝ
2.2. H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5
Do ®Æc ®iÓm ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, nghiÖp vô nhËp - xuÊt vËt
liÖu thêng xuyªn nªn c«ng ty lËp sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu theo c¸ch
ph©n lo¹i theo c«ng dông vµ vai trß cña nguyªn vËt liÖu. Tuy nhiªn lËp sæ
nh thÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ, cha khoa häc.
Sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, Kho 1 (NVL chÝnh).
Sè thÎ Tªn vËt liÖu
1 T«n d4
2 T«n 10 ly
3 T«n 3 ly
4 ThÐp Φ 26,6
…
C«ng ty sö dông ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n vµ h¹ch to¸n chi tiÕt theo
h×nh thøc sæ sè d
46
S¬ ®å 2.3:
S¬ ®å kh¸i qu¸t h¹ch to¸n chi tiÕt NVL liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5
Sæ sè d ®îc lËp theo c¸ch ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu (tõng kho).
ë kho: C¨n cø vµo phiÕu nhËp, xuÊt vËt liÖu, thñ kho ®¸nh sè danh
®iÓm vµo thÎ kho. ThÎ kho ®îc lËp tõ ®Çu n¨m vµ ®îc ®¸nh sè thø tù theo
sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. §Þnh kú 5 hoÆc 7 ngµy. Thñ kho giao
toµn bé chøng tõ nhËp xuÊt cho kÕ to¸n vµ cuèi th¸ng vµo sæ sè d. Trªn
thÎ kho cßn ghi gi¸ h¹ch to¸n cho tõng lo¹i vËt liÖu.
47
PhiÕu
nhËp kho
ThÎ kho
PhiÕu
xuÊt kho
Sæ sè
d­
B¶ng luü kÕ
N-X-T
B¶ng tæng
hîp N-X-T
B¶ng kÕ
to¸n tæng
hîp
Ghi chó: Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
Quan hÖ ®èi chiÕu
BiÓu 2.8 ThÎ kho
LËp ngµy 1-1-2004
Tªn nh·n hiÖu, quy c¸ch VT: T«n 3 ly
§¬n vÞ tÝnh: Kg Gi¸ h¹ch to¸n: 4500®/kg Tê thÎ sè 3
Ngµy
N-X
chøng tõ
Nth¸ng DiÔn gi¶i
Sè lîng X¸c
nhËn
cña KT
3 hiÖu
NhËp XuÊt Tån
NhËp XuÊt
Th¸ng 3-2002 3.000
270 6-3 XÝ nghiÖp VT §«ng Anh 6000 9000
277 4-3 Tr¹m trén 91-c¬ khÝ 1.200 7.800
379 8-3 Tr¹m trén 84-c¬ khÝ 1.700 6.100
315 18,3 C«ng ty CPTM Hµ Anh 2000 8.100
ë phßng kÕ to¸n: §Þnh kú 5 hoÆc 7 ngµy nhËn ®îc chøng tõ nhËp -
xuÊt nguyªn vËt liÖu, kÕ to¸n vËt t ®Þnh kho¶n, ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a thÎ
kho víi phiÕu nhËp - xuÊt vËt liÖu, vµ tÝnh gi¸ cho tõng phiÕu nhËp - xuÊt
- theo gi¸ h¹ch to¸n, ghi vµo b¶ng luü kÕ N - X - Tån vËt liÖu (biÓu
2.9).Cuèi th¸ng tÝnh tiÒn trªn sæ sè d do thñ kho chuyÓn ®Õn. Tõ b¶ng
luü kÕ N - X - Tån vËt liÖu vµo b¶ng tæng hîp N - X - Tån (biÓu 2.10) vµ
®èi chiÕu víi sæ tæng hîp vÒ vËt liÖu
BiÓu 2.11: TrÝch sæ sè d
N¨m 2004, Kho 1
Sè D§
NVL
Tªn VT §VT
§¬n gi¸
h¹ch to¸n
D th¸ng 1 Sè d cuèi th¸ng 2 Sè d cuèi th¸ng 3
SL ST SL ST SL ST
1 T«n d4 m 4.500 1.700 7.650.000 688 3.096.000
2 T«n 10 ly Kg 8.500 1500 12.750.000 1.40011.900.000
3 T«n 3 ly m 4500 3000 13.500.000 445020.025.000
Céng 33.900.000 35.021.000
48
2.3. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu:
2.3.1. Tæ chøc TK
- TK 152: Nguyªn vËt liÖu ph¶n ¸nh theo gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh
h×nh t¨ng gi¶m nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. TK nµy kh«ng ®îc më
chi tiÕt.
- TK 331: Ph¶i tr¶ ngêi b¸n.
- Vµ c¸c TK 111, 112, 133, 621, 627, 335, 642…
2.3.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu:
Cïng víi h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu th× kÕ to¸n còng tiÕn
hµnh h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. §©y lµ c«ng viÖc quan träng
vµ cÇn thiÕt bëi v× qua ®©y kÕ to¸n míi cã thÓ ph¶n ¸nh ®îc gi¸ ®Ých
thùc cña vËt liÖu. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu ®îc ghi theo tr×nh
tù sau:
S¬ ®å 2.4:
Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc nhËt ký chøng tõ.
Ghi chó: : Ghi hµng ngµy
: Ghi cuèi th¸ng
: Quan hÖ ®èi chiÕu
49
Chøng tõ gèc:
- Ho¸ ®¬n BH (ho¸ ®¬n
GTGT)
- PhiÕu nhËp kho
- PhiÕu xuÊt kho
- Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt
t­
B¶ng ph©n bæ sè
2
B¶ng kª
sè 3
B¶ng kª
sè 4, 5,
6
NKCTsè 7 Sæ c¸i TK 152
B¸o c¸o tµi chÝnh
NKCT
sè 5
Sæ chi tiÕt
TK 331
(Nî, Cã)
NKCTsè 1,2,10…
* Trêng hîp nguyªn vËt liÖu t¨ng do mua s¾m nhËp kho víi h×nh thøc
tr¶ chËm nguyªn vËt liÖu:
VÝ dô: Ngµy 4-3-2004 mua t«n 3 ly cña xÝ nghiÖp vËt t §«ng Anh
trÞ gi¸ 27.000.000 thuÕ GTGT 5% 1.350.000®. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua
vËt liÖu sè 011246, phiÕu nhËp kho sè 270, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t
sè 22/3. kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt TK 331 (quyÓn ghi Cã TK 331)
Nî TK 152: 27.000.000
Nî TK 133: 1.350.000
Cã TK 133: 28.350.000
*Trêng hîp t¨ng do nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu:
VÝ dô: Ngµy 12 - 3- 2004, nhËp khÈu níc lµm m¸t trÞ gi¸
548,5USD, thuÕ nhËp khÈu 46,455USD, tû gi¸ hèi ®o¸i 1 USD = 15,120
®ång. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua vËt t sè 2002EXO0326 biªn b¶n kiÓm
nghiÖm vËt t, vµ phiÕu nhËp kho sè 410, kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt cã
TK 331 ®Þnh kho¶n
Nî TK 152: 24.115.680
Cã TK 3333 702.340
Cã TK 331 23.413.320
C¨n cø vµo c¸c ho¸ ®¬n, trong th¸ng kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh trªn sæ
chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n (ghi Cã TK 331).
C¬ së sè liÖu: Tõ phiÕu nhËp kho,ho¸ ®¬n, biªn b¶n kiÓm
nghiÖm vËt t
C¸ch ghi:
+ C¨n cø vµo phiÕu nhËp, ho¸ ®¬n kÕ to¸n ghi cét sè thø tù, ngµy
th¸ng, sè hiÖu ho¸ ®¬n, sè phiÕu nhËp.
+ Cét néi dung: Ghi tªn ®¬n vÞ.
+ Cét TK ®èi øng: Ghi cã TK 331, ghi Nî c¸c TK kh¸c, ®èi víi
nguyªn vËt liÖu, CCDC cét gi¸ h¹ch to¸n ®îc ghi sau khi kÕ to¸n vËt t tÝnh
thµnh tiÒn. Sau ®ã tÝnh tæng Cã TK 331 (theo gi¸ thùc tÕ mua).
50
BiÓu 2.12: TrÝch sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n (ghi Cã
TK 331) Th¸ng 3/2004
Stt
Ho¸ ®¬n
Tªn ®¬n vÞ
PhiÕu
nhËp
Ghi cã TK 331, ghi nî c¸c TK kh¸c
Céng cã TK
331
Nt Sè hiÖu Nt
Sè
hiÖ
u
TK 152
133 …
HT TT
1 4-3 011246
XN vËt t
§«ng Anh
63 270
27.000.00
0
27.000.000
1.350.00
0
28.350.000
2 12-3
2002EXO32
6
C«ng ty
Huyndai-
HQ
203410
23.436.00
0
2.345.320
23.413.320
3 13-3 185060
XN vËt t
§«ng Anh
721
29.650.00
0
28.760.000
1.438.00
0
30.198.000
Céng
Khi thanh to¸n tiÒn hµng cho nhµ cung cÊp, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ
thanh to¸n víi c¸c h×nh thøc thanh to¸n, kÕ to¸n ghi vµo c¸c cét ®èi øng tµi
kho¶n cho phï hîp.
- NÕu thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt:
Nî TK 331: 18.350.000
Cã TK 111: 18.350.000
- NÕu thanh to¸n b»ng TGNH
Nî TK 331: 23.413.320
Cã TK 112: 23.413.320
- NÕu thanh to¸n b»ng tiÒn vay:
VÝ dô: Vay ng¾n h¹n thanh to¸n víi ngêi b¸n sè tiÒn 10.000.000VN§,
Nî TK 331: 10.000.000
Cã TK 311: 10.000.000
VÝ dô: - Theo phiÕu chi sè 21 ngµy 10-3-2004, chi tr¶ cho xÝ
nghiÖp vËt t §«ng Anh sè tiÒn 18.350.000®
- Theo giÊy b¸o nî cña NH c«ng th¬ng sè A05042004 vÒ viÖc tr¶
tiÒn mua vËt t cho c«ng ty Huyndai.
KÕ to¸n thanh to¸n ngêi b¸n më sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n (ghi
Nî TK 331).
C¸ch ghi:
51
Cét 1: Ghi sè thø tù
Cét 2: Ghi chøng tõ
Cét 3: Ghi tªn ®¬nvÞ
Cét 4: Ghi sè hiÖu TK ®èi øng
Cét 5: Ghi ph¸t sinh Nî
Cét 8 : Ghi chó: Ghi lo¹i vËt t mua.
BiÓu 2.1.3: Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 331 (ghi Nî TK 331) T3-2004.
Stt
Chøng tõ
Tªn ®¬n vÞ
TK
®èi
øng
PS Nî PS cã
Sè d
Ghi chó
NT ShiÖu Nî Cã
1 10-3 21 XÝ nghiÖp
VT§A
111 18.350.000 T«n 3 ly
2 14-3 A05042004 Cty Huyndai 112.1 23.413.320 Níc lµm m¸t
3 21-3 63 XN vËt t §A 111 10.000.000 T«n 3 ly
Céng 51.763.320
Cuèi th¸ng c¨n cø vµo NKCT cuèi th¸ng tríc, sæ chi tiÕt TK 331
(ghi cã TK 331) vµ sæ chi tiÕt TK 331 (ghi Nî TK 331) ®Ó ghi vµo NKCT
sè 5 th¸ng nµy.
C¬ së sè liÖu vµ ph¬ng ph¸p ghi:
- §a toµn bé sè liÖu cña tõng nhµ cung cÊp trªn sæ chi tiÕt TK 331
(ghi cã TK 331) ®a vµo NKCT sè 5
- Ghi ph¸t sinh Nî TK 331 cña tõng nhµ cung cÊp.
- Sè d cuèi th¸ng: c¨n cø vµo sè d ®Çu th¸ng, ph¸t sinh cã TK 331,
ph¸t sinh Nî TK 331 ®Ó tÝnh sè d cuèi th¸ng cña tõng ngêi mua.
NKCT sè 5 sÏ ®îc tr×nh bµy ë BiÓu 2.14.
* Trêng hîp nguyªn vËt liÖu mua b»ng tiÒn t¹m øng: T¹m øng l¬ng,
t¹m øng c«ng t¸c phÝ, mua hµng vµ khi t¹m øng thêng dïng b»ng tiÒn mÆt
Khi ngêi mua VL viÕt ®¬n ®Ò nghÞ t¹m øng ph¶i ghi râ mua VL g×,
bao nhiªu, trëng phßng §HSX xem xÐt vµ ký duyÖt ®Ó chuyÓn lªn phßng
kÕ to¸n trëng ký duyÖt, viÕt phiÕu chi, kÕ to¸n t¹m øng ghi vµo sæ chi tiÕt
t¹m øng TK141.
Khi nguyªn vËt liÖu nhËp kho, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n, biªn b¶n kiÓm
nhËn vËt t, phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n t¹m øng ghi vµo sæ chi tiÕt TK 141.
Cuèi kú sÏ ®a vµo NKCT sè 10 (TK 141). theo gi¸ thùc tÕ, phÇn gi¸ h¹ch
to¸n sau khi kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn sÏ ghi sau.
52
VÝ dô: Ngµy 5-3-2004, mua thÐp èng Φ26,6 víi trÞ gi¸ 18.880.000®,
thuÕ GTGT 5% 944.000® ®· tr¶ b»ng tiÒn t¹m øng. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n,
phiÕu nhËp kho sè 750, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152 18.880.000
Nî TK 133: 944.000
Cã TK 141: 19.824.000
53
BiÓu 2.15:
TrÝch sæ chi tiÕt TK 141
Th¸ng 3 - 2004
stt
C.tõ
diÔn gi¶i
P.nhËp Ghi cã TK 141, ghi nî c¸c TK 7
C«ng Cã
TK 141
Ghi nî TK
141, ghi cã
TK 111
NT s.hiÖu SH NT
TK 152
TK 133 … …
HT TT
1 1-3 37 ¤.Huúnh 26.670.000
2 2-3 011.428 ¤.Huúnh 130 2-3 6240.000 6.136.000 306.800 6.442.800
3 5-3 345680 ¤.Huúnh 750 5-3 18.891.328 18.880.000 944.000 19.824.000
… 11-
3
110675 ¤.Nam 1011
12-
3
16.375.000 16.000.000 800.000 16.800.000
Céng 41.506.328 41.016.000
205080
0
43.066.800 26.670.000
BiÓu 2.16: NhËt ký chøng tõ sè 10 (TK 141)
TrÝch th¸ng 3-2004
stt
tªn ngêi
t¹m øng
Sè d ®Çu th¸ng Ghi cã TK 141, ghi Nî c¸c TK kh¸c
Céng cã
TK 141
Céng Nî
TK 141
Sè ® cuèi
th¸ng
Nî Cã
TK 152
TK 133 … Nî Cã
HT TT
1 ¤.Huúnh 25.131.328 25.016.0001.250.800 26.266.800 26.670.000 403.200
2 ¤.Nam 17.000.00
0
16.375.000 16.000.000 800.000 16.800.000 0 200.000
…Céng 17.000.000 41.506.328 41.016.0002.050.800 43.016.800 26.670.000 603.200
Trêng hîp nguyªn vËt liÖu ®îc mua b»ng tiÒn mÆt:
VÝ dô: L« hµng mua 6-3-2004, ®îc tr¶ b»ng tiÒn mÆt tæng sè
tiÒn 10.557.787 trong ®ã VAT 5%
C¨n cø vµo ho¸ ®¬n, phiÕu nhËp 800, phiÕu chi… kÕ to¸n tiÕn hµnh
ghi vµo NKCT sè 1
Nî TK 152: 10.055.035
Nî TK 133: 502.752
Cã TK 111: 10,557.757
§èi víi tÊt c¶ c¸cphiÕu nhËp vËt t, kÕ to¸n c¸c phÇn hµnh liªn quan
ghi theo gi¸ thùc tÕ. Sau khi kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ h¹ch to¸n
víi c¸c phiÕu nhËp vËt t sÏ ®a cho c¸c kÕ to¸n phÇn hµnh liªn quan ®Ó ghi
vµo cét TK 152 phÇn gi¸ h¹ch to¸n.
54
b. H¹ch to¸n tæng hîp xuÊt nguyªn vËt liÖu
§Ó tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng, kÕ to¸n ¸p dông tÝnh gi¸ h¹ch
to¸n
C¸c phiÕu xuÊt sau khi ®îc tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ h¹ch to¸n sÏ ®îc
ph©n bæ cho tõng kho¶n môc chi phÝ chi tiÕt cho tõng s¶n phÈm , ph©n
xëng, xÝ nghiÖp. Cuèi th¸ng céng tæng cho tõng kho¶n môc ®Ó vµo b¶ng
ph©n bæ sè 2 theo gi¸ h¹ch to¸n.
Cuèi th¸ng vµo B¶ng kª sè 3 c¨n cø vµo B¶ng tæng hîp nhËp -xuÊt
tån kho, ®Ó ghi vµo cét h¹ch to¸n cña TK 152. C¨n cø vµo NKCT sè 1, sè
2, sè 5, sè 10… kÕ to¸n vËt t vµo cét gi¸ thùc tÕ TK 152, vµ phÇn gi¸ h¹ch
to¸n ®èi víi sè ph¸t sinh nî cña TK 152. Tõ ®ã tÝnh hÖ sè gi¸ vµ tÝnh gi¸
thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt trong th¸ng.
BiÓu 2.17: B¶ng kª sè 3 (B¶ng kª tÝnh gi¸ nguyªn vËt
liÖu)
Th¸ng 3 -2004
STT
Ghi cã TK
Ghi nî
c¸c TK
TK 152 TK 153
Céng
HT TT HT TT
1 I. D ®Çu th¸ng 11.178.398.240 11.113.185.490
2 II. Ph¸t sinh nî trong th¸ng 1.452.690.450 1.358.565.930
3 -TK111 (NKCT sè 1) 99.070.080 96.150.899
4 -TK141(NKCT sè 10) 24.580.600 25.765.453
5 -TK331(NKCTsè 5) 1.329.039.770 1.212.089.216
6 -TK333(NKCTsè 10) 24.559.972
7 III. Céng d ®Çu th¸ng vµ
ps nî trong th¸ng (III=I+II)
12.631.0088.69
0
12.487.751.020
8 IV. HÖ sè gi¸ 0,987
9 V. XuÊt trong th¸ng 4.398.989.324 4.341.802.420
Tõ b¶ng kª sè 3, cuèi th¸ng kÕ to¸n c¨n cø vµo hÖ sè gi¸ tÝnh gi¸ thùc
tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho theo c¸c kho¶n môc chi phÝ va ®îc ®a vµo
b¶ng ph©n bæ sè 2:
55
BiÓu 2.18: B¶ng ph©n bæ sè 2.
Th¸ng 3-2004.
TT
Ghi cã TK
Ghi nî
c¸c TK
TK 152
TK
153 Céng
HT TT HT TT
1 TK621-CPNVLTT 3.438.728.31
4
3.394.024.81
0
3.394.024.81
0
-Tr¹m b¬m 84 799.536.544 7.89.142.564 7.89.142.564
-Tr¹m trén 85 189.992.600 187.522.690 187.522.690
…
2 TK 627.CPSXPX,XN 38.521.760 38.020.977 38.020.977
-M¸y c«ng tr×nh
-Ph©n xëng c¬ khÝ
…
3 TK2412-XDCB 85.085.300 83.979.191 83.979.191
4 TK 335. CP b¶o hµnh 735.184.220 725.626.820 725.626.820
-Tr¹m 64 1.385.000 1.366.995 1.366.995
-Tr¹m 74 44.128.800 43.555.125 43.555.125
…
5 TK642 - CPQLDN 79.441.980 69.526.234 69.526.234
6 TK 632 - Nhîng b¸n 29.107.400 28.729.003 28.729.003
Céng 4.398.989.32
4
4.341.802.42
0
4.341.802.42
0
B¶ng ph©n bæ sè 2 lµ c¨n cø ®Ó vµo b¶ng kª sè 4, sè 5, sè 6, sè
ph¸t sinh Cã TK 152. Xem biÓu 2.19, 2.20. 2.21.
BiÓu 2.19: TrÝch b¶ng kª sè 4
(TËp hîp CPSX theo c¸c TK 621, 627)
Th¸ng 3 - 2004
Stt
TK ghi cã
TK ghi Nî
TK152
I TK621- chi phÝ NVL trùc
tiÕp
3.394.024.810
1 -Tr¹m 84 799.842.564
2 -Tr¹m 85 187.522.690
3 -Xe bus 51 chç ngåi 218.180.020
… … …
II TK627-cphÝ s¶n xuÊt PX 38.020.977
56
1 -M¸y c«ng tr×nh
2 -Pxëng c¬ khÝ …
Céng 3.432.045.787
BiÓu 2.20: TrÝch b¶ng kª sè 5
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu cho x©y dùng c¬ b¶n, qu¶n lý doanh nghiÖp.
Th¸ng 0 3 -2004
STT
TK ghi cã
ghi Nî c¸c TK
TK152
I TK 241 - CPXDCB 83.979.191
II TK 642 -CPQLDN 69.526.234
Céng 153.505.425
BiÓu 2.21: TrÝch b¶ng kª sè 6- Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm TK
335
TT
TK ghi cã
ghi Nî c¸c TK
TK152
TK 335 - chi phÝ b¶o hµnh 725.626.820
1 -Tr¹m 64 1.366.995
2 - Tr¹m 74 43.555.125
3... - Tr¹m … …
C¸c b¶ng kª sè 4, 5, 6 sau khi kho¸ sæ sÏ vµo NKCT sè 7 (BiÓu 2.22)
BiÓu 2.22: TrÝch NhËt ký chøng tõ sè 7
Th¸ng 3 - 2004
PhÇn I: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn c«ng ty:
TT
TK ghi cã
TK ghi nî
TK 152 … Céng
I PhÇn A
1 TK 621- chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp
3.394.024.810 3.394.024.810
2 TK 241.2 - chi phÝ XDCB 83.979.191 83.979.191
3 TK 335 - chi phÝ b¶o hµnh 725.626.820 725.626.820
4 TK 627 - chi phÝ s¶n xuÊt px 38.521.760 38.521.760
57
5 TK 642- chi phÝ QLDN 69.526.234 69.526.234
Céng 4.313.073.417 4.313.073.417
II PhÇn B 28.729.003 28.729.003
1 TK 632-Nhîng b¸n NVL 28.729.003 28.729.003
Céng 4.341.802.420 4.341.802.420
Sau khi ®· kho¸ sæ c¸c NKCT, sæ kÕ to¸n kh¸c… vµo sæ c¸i TK
152. Sæ nµy ®îc më cho c¶ n¨m. Mçi tê sæ më cho 3 th¸ng, trong ®ã ph¶n
¸nh sè ph¸t sinh Nî, sè ph¸t sinh Cã, d ®Çu n¨m, d cuèi th¸ng.
- Sè ph¸t sinh Nî. §îc lÊy tõ NKCT sè 1,2,5,10
- Sè ph¸t sinh Cã: §îc lÊy tõ NKCT sè 7.
Sæ c¸i TK 152 ®îc ghi vµo cuèi th¸ng sau khi ®· kho¸ sæ, kiÓm tra
®èi chiÕu sè liÖu trªn NKCT … Xem biÓu 2.23
BiÓu 2.23: Sæ c¸i TK 152 - NVL
Sè d ®Çu n¨m : 11.113.997.679VN§
TT
Ghi nî TK 152
Ghi nî c¸c
TK kh¸c
Th¸ng 1 Th¸ng 2 Th¸ng 3
1 NKCT sè 1 (TK 111) 96.150.889
2 NKCT sè 5 (TK 331) 1.212.089.216
3 NKCT sè 10 (TK 141) 25.765.453
4 NKCT sè 10 (TK 3333) 24.559.972
5 Céng ph¸t sinh Nî 1.358.565.530
6 Céng ph¸t sinh Cã 4.341.802.420
7 Sè d cuèi th¸ng Nî
Cã
11.113.185.490 8.129.948.600
2.4. C«ng t¸c kiÓm kª nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty:
§Þnh kú vµo 1/1 hµng n¨m, c«ng ty tæ chøc kiÓm kª nguyªn vËt liÖu
®Ó ph¸t hiÖn vµ xö lý chªnh lÖch gi÷a sè liÖu sæ s¸ch vµ thùc tÕ kiÓm kª.
Biªn b¶n kiÓm kª vËt t ®îc thiÕt kÕ sau
58
BiÓu 2.24: Biªn b¶n kiÓm kª vËt t:
(TrÝch)
Tõ 0h ngµy 1-1-2004
C¸c thµnh viªn tham gia kiÓm kª:
- Bµ NguyÔn ThÞ Thuý - Thñ kho
- Bµ Vò BÝch ViÖt - kÕ to¸n vËt t
- ¤ng NguyÔn M¹nh Huúnh - Phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt.
KÕt qu¶ kiÓm kª:
Kho 1: nguyªn vËt liÖu chÝnh
Sè
d®
Tªn VL §VT
®¬n gi¸
h¹ch to¸n
Sè lîng
§Þnh møc hao
hôt
Chªnh lÖch sæ
s¸ch, thùc tÕ
Sæ s¸ch Thùc tÕ % Sè lîng Sè lîng
Thµnh
tiÒn
1 T«n d4 m 4.500 2150 2150 0,005 10,75 0 0
2 T«n 10 ly Kg 8.500 1456 1455 0,005 7,28 -1 -8.500
3 T«n 3 ly m 4.500 2.728 2.728 0,005 13,64 0 0
4 ThÐp φ26,6 m 12.000 4.800 4.800 0,005 24 0 0
Trëng ban Thñ kho KÕ to¸n vËt t
C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª nguyªn vËt liÖu, thñ kho vµo c¸c thÎ kho
theo sè danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu ®îc kiÓm kª; ®ång thêi kÕ to¸n vËt t xö
lý ®èi víi c¸c chªnh lÖch
- Trêng hîp ph¸t hiÖn thiÕu hôt nguyªn vËt liÖu so víi sæ s¸ch:
+ NÕu hao hôt trong ®Þnh møc th× ®îc coi lµ 1 kho¶n chi phÝ qu¶n
lý doanh nghiÖp, kho¶n ®îc tÝnh vµo chi phÝ th¸ng 1 -2004
Nî TK 642.6 : 8500
Cã TK 152:1x 8500 = 8500
+ NÕu hao hôt ngoµi ®Þnh møc th× coi nh mét phiÕu xuÊt vËt t
th× cÇn x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ xö lý:
1. NÕu cha x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n
Nî TK 1381: 105.000
Cã TK 152: 105.000
2. NÕu do nh©n viªn trong C«ng ty lÊy c¾p th× trõ l¬ng.
Nî TK 334: 105.000
Cã TK 152: 105.000
59
C¨n cø vµo sè liÖu b¸o c¸o kÕ tµi s¶n to¸n cña C«ng ty trong hai
n¨m 2002-2003 ta cã thÓ ph©n tÝch c¸c chØ tiªu trªn theo b¶ng díi ®©y.
(BiÓu 2.25)
BiÓu 2.25. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông NVL t¹i C«ng ty
c¬ khÝ « t« 1-5.
§¬n vÞ tÝnh: 1000®
TT ChØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001
Chªnh lÖch
(+,-)
%
1 Tæng doanh thu 45.163.766 100.673.636 +55.509.810 2,229
2 Doanh thu thuÇn 45.163.766 100.673.636 +55.509.810 2,229
3 Lîi nhuËn thuÇn 669.039 1.409.386 +740.341 2,106
4 Gi¸ trÞ NVL tån ®Çu kú 3.139.829 6.214.625 +3.074.796 1,979
5 Gi¸ trÞ NVL tån cuèi kú 6.214.625 11.113.997 +4.899.372 1,788
6 Gi¸ trÞ NVL b×nh qu©n 4.677.277 8.664.311 +3.987.034 1,852
7
Gi¸ trÞ NVL xuÊt trong
kú
27.398.541 62.232.750 +34.834.209 2,271
8 Søc s¶n xuÊt cña NVL 9,660 11,620 +1,96 1,202
9 Sè vßng quay cña NVL 9,660 11,620 +1,96 1,202
10 Søc sinh lêi cña NVL 0,143 0,163 +0,02 1,139
11
HÖ sè quay kho cña
NVL
5,858 7,183 +1,325 1,226
12
Kú lu©n chuyÓn cña
NVL
37,270 30,981 -6,289 0,831
13 HÖ sè ®¶m nhiÖm 0,104 0,086 -0,018
0,826
9
Dùa vµo b¶ng chØ tiªu trªn ta thÊy:
* Søc s¶n xuÊt cña NVL n¨m 2003 lµ 11,62, n¨m 2002 lµ 9,66. Nh
vËy søc s¶n xuÊt cña NVL n¨m 2003 t¨ng 20,2% tøc lµ t¨ng 1,96. §iÒu ®ã
cã nghÜa 1 ®ång NVL ë n¨m 2003 sÏ t¹o thªm ®îc 1,96 ®ånh doanh thu so
víi n¨m 2002.§Ó cã ®îc nh vËy lµ do doanh thu n¨m 2003 t¨ng gÊp 2,229
lÇn so v íi n¨m 2002tøc lµ t¨ng 55.509.810.000® gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu
b×nh qu©n n¨m 2003 t¨ng 1,852 lÇn tøc lµ t¨ng 3.987.034.000® vµ møc
t¨ng vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña doanh thu cao h¬n møc t¨ng tuyÖt ®èi cña
gi¸ trÞ NVL b×nh qu©n.
Doanh thu cña C«ng ty t¨ng lªn nhanh lµ do cã thÕ m¹nh vÒ s¶n
phÈm phôc vô cho x©y dùng nh tr¹m trén, may nghiÒn sái ®¸ ... c¸c s¶n
phÈm nµy cã uy tÝn trªn thÞ trêng, ®ång thêi nhu cÇu vÒ c¸c s¶n phÈm
60
nµy l¹i t¨ng do ®ßi hái vÒ x©y dùng nhµ cöa, xÝ nghiÖp, ®êng giao th«ng
vµ ®Æc biÖt lµ tõ khi cã luËt ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam.
* Søc sinh lêi cña NVL: N¨m 2003 ®· t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 0,02 tøc
lµ t¨ng 1,139lÇn. Tøc lµ n¨m 2003 tõ mét ®ång nguyªn vËt liÖu sÏ t¹o thªm
®îc 0,02 ®ång lîi nhuËn so n¨m 2002. §iÒu nµy cã ®îc lµ do läi nhuËn
thuÇn n¨m 2003 t¨ng 2,106 lÇn tøc lµ t¨ng thªm 740.341.000® vµ t¨ng cao
h¬n møc t¨ng vÒ NVL b×nh qu©n. Nh vËy C«ng ty ®· sö dông NVL cã
hiÖu qu¶ , hîp lý vµ tiÕt kiÖm h¬n .
* Sè vßng quay cña NVL:n¨m 2003 ®· t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 1,96 tøc
lµ t¨ng 1,202 lÇn. Nh vËy tèc ®é quay cña NVL t¨ng, tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng ø
®äng vèn.
HÖ sè quay kho cña NVL: n¨m 2003 lµ 7,183 vßng, n¨m 2002 lµ
5,858 lÇn do ®ã sè vßng quay kho cña NVL n¨m 2003 ®· t¨ng 1,325
vßng/n¨m. Do ®ã lîng vËt t lu chuyÓn qua kho t¨ng nhanh. Nguyªn nh©n
la do mÆc dï gi¸ trÞ NVL tån kho n¨m 2003 cã t¨ng so víi n¨m 2002,
t¨ng 3.987.034.000® nhng do gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trong n¨m 2003
t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 34.834.209.000® tøc t¨ng 2,271. V× thÕ mÆc dï
dù trö lín h¬n song hÖ sè quay kho vÉn t¨ng. §iÒu ®ã thÓ hiÖn hiÖu
qu¶ sö dông NVL cµng cao. Theo kÕt qu¶ tÝnh to¸n trªn cho thÊy bèn
chØ tiªu trªn n¨m 2003 ®Òu t¨ng so víi n¨m 2002 ®iÒu ®ã chøng tá
hiÖu qu¶ sö dông NVL cã t¨ng ®¸ng kÓ.
* HÖ thèng ®¶m nhiÖm cña NVL: N¨m 2003 lµ 0,086 vµ gi¶m so víi
n¨m 2002 lµ 0,018. Nguyªn nh©n lµ do NVL b×nh qu©n t¨ng lªn nhng møc
t¨ng tuyÖt ®èi cña NVL thÊp h¬n so víi doanh thu thuÇn, §iÒu nµy chøng
tá hiÖu qu¶ sö dông NVL lµ tèt.
* HÖ sè kú lu©n chuyÓn cña NVL: Thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn
NVL ë n¨m 2003 lµ 30,981 ngµy, trong khi n¨m 2002 lµ 37,27 ngµy. Nh
vËy 1 vßng quay ë n¨m 2003 ®· gi¶m ®i 6,289 ngµy so víi n¨m 2002.
Nguyªn nh©n do sè vßng quay cña NVL ®· t¨ng lªn 1,96 vßng tøc lµ t¨ng
1,202 lÇn.
Hai chØ tiªu nµy n¨m 2003 thÊp h¬n n¨m 2002. Chøng tá hiÖu qu¶
sö dông NVL ®· t¨ng lªn.
Cã thÓ nãi ®Ó sö dông hiÖu qu¶ NVL nh trªn lµ do C«ng ty ®· x©y
dùng ®îc ®Þnh møc tiªu hao NVL ®óng h¬n thÕ t×nh h×nh b¶o qu¶n ,
t×nh h×nh dù trö b¶o qu¶n NVL ë C«ng ty lµ kh¸c tèt, v× thÕ dÉn ®Õn
hiÖu qu¶ sö dông NVL n¨m 2003 cao h¬n n¨m 2002, tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ,
h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm , t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng vµ n©ng cao lîi
nhuËn cho C«ng ty.
61
62
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124
Tailieu.vncty.com   kt124

Mais conteúdo relacionado

Destaque

Tailieu.vncty.com ielts general test 2
Tailieu.vncty.com   ielts general test 2Tailieu.vncty.com   ielts general test 2
Tailieu.vncty.com ielts general test 2Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com nghien cuu-cac_giao_dien_ket_noi_cung_cap_kha_nang_phat_t...
Tailieu.vncty.com   nghien cuu-cac_giao_dien_ket_noi_cung_cap_kha_nang_phat_t...Tailieu.vncty.com   nghien cuu-cac_giao_dien_ket_noi_cung_cap_kha_nang_phat_t...
Tailieu.vncty.com nghien cuu-cac_giao_dien_ket_noi_cung_cap_kha_nang_phat_t...Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com giao-trinh-sql-2000
Tailieu.vncty.com   giao-trinh-sql-2000Tailieu.vncty.com   giao-trinh-sql-2000
Tailieu.vncty.com giao-trinh-sql-2000Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinh
Tailieu.vncty.com   phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinhTailieu.vncty.com   phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinh
Tailieu.vncty.com phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinhTrần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com phat trien-tin_dung_nha_o_cho_nguoi_co_thu_nhap_trung_bin...
Tailieu.vncty.com   phat trien-tin_dung_nha_o_cho_nguoi_co_thu_nhap_trung_bin...Tailieu.vncty.com   phat trien-tin_dung_nha_o_cho_nguoi_co_thu_nhap_trung_bin...
Tailieu.vncty.com phat trien-tin_dung_nha_o_cho_nguoi_co_thu_nhap_trung_bin...Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com quan ly rui ro
Tailieu.vncty.com   quan ly rui roTailieu.vncty.com   quan ly rui ro
Tailieu.vncty.com quan ly rui roTrần Đức Anh
 

Destaque (9)

Tailieu.vncty.com kt126
Tailieu.vncty.com   kt126Tailieu.vncty.com   kt126
Tailieu.vncty.com kt126
 
Tailieu.vncty.com ielts general test 2
Tailieu.vncty.com   ielts general test 2Tailieu.vncty.com   ielts general test 2
Tailieu.vncty.com ielts general test 2
 
Tailieu.vncty.com nghien cuu-cac_giao_dien_ket_noi_cung_cap_kha_nang_phat_t...
Tailieu.vncty.com   nghien cuu-cac_giao_dien_ket_noi_cung_cap_kha_nang_phat_t...Tailieu.vncty.com   nghien cuu-cac_giao_dien_ket_noi_cung_cap_kha_nang_phat_t...
Tailieu.vncty.com nghien cuu-cac_giao_dien_ket_noi_cung_cap_kha_nang_phat_t...
 
Tailieu.vncty.com giao-trinh-sql-2000
Tailieu.vncty.com   giao-trinh-sql-2000Tailieu.vncty.com   giao-trinh-sql-2000
Tailieu.vncty.com giao-trinh-sql-2000
 
Tailieu.vncty.com phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinh
Tailieu.vncty.com   phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinhTailieu.vncty.com   phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinh
Tailieu.vncty.com phat-trien-tu-duy-ham-qua-day-phuong-trinh
 
Tailieu.vncty.com phat trien-tin_dung_nha_o_cho_nguoi_co_thu_nhap_trung_bin...
Tailieu.vncty.com   phat trien-tin_dung_nha_o_cho_nguoi_co_thu_nhap_trung_bin...Tailieu.vncty.com   phat trien-tin_dung_nha_o_cho_nguoi_co_thu_nhap_trung_bin...
Tailieu.vncty.com phat trien-tin_dung_nha_o_cho_nguoi_co_thu_nhap_trung_bin...
 
Tailieu.vncty.com quan ly rui ro
Tailieu.vncty.com   quan ly rui roTailieu.vncty.com   quan ly rui ro
Tailieu.vncty.com quan ly rui ro
 
Khoaluan
KhoaluanKhoaluan
Khoaluan
 
Tailieu.vncty.com 5275 1261
Tailieu.vncty.com   5275 1261Tailieu.vncty.com   5275 1261
Tailieu.vncty.com 5275 1261
 

Semelhante a Tailieu.vncty.com kt124

Chuyên đề thực tập kế toán Nguyên vật liệu & Công cụ dụng cụ
Chuyên đề thực tập kế toán Nguyên vật liệu & Công cụ dụng cụChuyên đề thực tập kế toán Nguyên vật liệu & Công cụ dụng cụ
Chuyên đề thực tập kế toán Nguyên vật liệu & Công cụ dụng cụtrungan88
 
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song da
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song daBao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song da
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song dalephuongthuy
 
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợpBáo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợpNhat Anh
 
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty cổ phần Hồ Gươm
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty cổ phần Hồ GươmChuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty cổ phần Hồ Gươm
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty cổ phần Hồ GươmNTA LAzy
 
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty vật tư thiết bị
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty vật tư thiết bịChuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty vật tư thiết bị
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty vật tư thiết bịNTA LAzy
 
Khóa luận tốt nghiệp
Khóa luận tốt nghiệpKhóa luận tốt nghiệp
Khóa luận tốt nghiệpguest3c41775
 
Ke toan.org luan-van-ke-toan-ban-hang-va-xac-dinh-kqkd_1
Ke toan.org luan-van-ke-toan-ban-hang-va-xac-dinh-kqkd_1Ke toan.org luan-van-ke-toan-ban-hang-va-xac-dinh-kqkd_1
Ke toan.org luan-van-ke-toan-ban-hang-va-xac-dinh-kqkd_1Góc Nhỏ May Mắn
 

Semelhante a Tailieu.vncty.com kt124 (16)

Qt071
Qt071Qt071
Qt071
 
Chuyên đề thực tập kế toán Nguyên vật liệu & Công cụ dụng cụ
Chuyên đề thực tập kế toán Nguyên vật liệu & Công cụ dụng cụChuyên đề thực tập kế toán Nguyên vật liệu & Công cụ dụng cụ
Chuyên đề thực tập kế toán Nguyên vật liệu & Công cụ dụng cụ
 
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song da
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song daBao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song da
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song da
 
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợpBáo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp
 
Tailieu.vncty.com kt128
Tailieu.vncty.com   kt128Tailieu.vncty.com   kt128
Tailieu.vncty.com kt128
 
Tailieu.vncty.com kt002
Tailieu.vncty.com   kt002Tailieu.vncty.com   kt002
Tailieu.vncty.com kt002
 
Tailieu.vncty.com qt246
Tailieu.vncty.com   qt246Tailieu.vncty.com   qt246
Tailieu.vncty.com qt246
 
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty cổ phần Hồ Gươm
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty cổ phần Hồ GươmChuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty cổ phần Hồ Gươm
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty cổ phần Hồ Gươm
 
Qt100
Qt100Qt100
Qt100
 
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty vật tư thiết bị
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty vật tư thiết bịChuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty vật tư thiết bị
Chuyên đề tốt nghiệp kế toán công ty vật tư thiết bị
 
Khóa luận tốt nghiệp
Khóa luận tốt nghiệpKhóa luận tốt nghiệp
Khóa luận tốt nghiệp
 
Qt045
Qt045Qt045
Qt045
 
Tailieu.vncty.com kt123
Tailieu.vncty.com   kt123Tailieu.vncty.com   kt123
Tailieu.vncty.com kt123
 
Qt029
Qt029Qt029
Qt029
 
Qt025
Qt025Qt025
Qt025
 
Ke toan.org luan-van-ke-toan-ban-hang-va-xac-dinh-kqkd_1
Ke toan.org luan-van-ke-toan-ban-hang-va-xac-dinh-kqkd_1Ke toan.org luan-van-ke-toan-ban-hang-va-xac-dinh-kqkd_1
Ke toan.org luan-van-ke-toan-ban-hang-va-xac-dinh-kqkd_1
 

Mais de Trần Đức Anh

Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747
Tailieu.vncty.com   nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747Tailieu.vncty.com   nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747
Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602
Tailieu.vncty.com   nhom 6-de_tai_flo_9602Tailieu.vncty.com   nhom 6-de_tai_flo_9602
Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413
Tailieu.vncty.com   lai phan-tu_2413Tailieu.vncty.com   lai phan-tu_2413
Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666
Tailieu.vncty.com   duong hoa-hoc_3666Tailieu.vncty.com   duong hoa-hoc_3666
Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562
Tailieu.vncty.com   do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562Tailieu.vncty.com   do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562
Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324
Tailieu.vncty.com   tieu luanc4v-1324Tailieu.vncty.com   tieu luanc4v-1324
Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
Tailieu.vncty.com   do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366Tailieu.vncty.com   do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com da dang-dinh_hoc_bao_ton_9274
Tailieu.vncty.com   da dang-dinh_hoc_bao_ton_9274Tailieu.vncty.com   da dang-dinh_hoc_bao_ton_9274
Tailieu.vncty.com da dang-dinh_hoc_bao_ton_9274Trần Đức Anh
 

Mais de Trần Đức Anh (20)

Tailieu.vncty.com 5249 5591
Tailieu.vncty.com   5249 5591Tailieu.vncty.com   5249 5591
Tailieu.vncty.com 5249 5591
 
Tailieu.vncty.com 5219 0449
Tailieu.vncty.com   5219 0449Tailieu.vncty.com   5219 0449
Tailieu.vncty.com 5219 0449
 
Tailieu.vncty.com 5208 2542
Tailieu.vncty.com   5208 2542Tailieu.vncty.com   5208 2542
Tailieu.vncty.com 5208 2542
 
Tailieu.vncty.com 5145 0887
Tailieu.vncty.com   5145 0887Tailieu.vncty.com   5145 0887
Tailieu.vncty.com 5145 0887
 
Tailieu.vncty.com 5142 5647
Tailieu.vncty.com   5142 5647Tailieu.vncty.com   5142 5647
Tailieu.vncty.com 5142 5647
 
Tailieu.vncty.com 5138 529
Tailieu.vncty.com   5138 529Tailieu.vncty.com   5138 529
Tailieu.vncty.com 5138 529
 
Tailieu.vncty.com 5125 4608
Tailieu.vncty.com   5125 4608Tailieu.vncty.com   5125 4608
Tailieu.vncty.com 5125 4608
 
Tailieu.vncty.com 5117 1019
Tailieu.vncty.com   5117 1019Tailieu.vncty.com   5117 1019
Tailieu.vncty.com 5117 1019
 
Tailieu.vncty.com 5106 4775
Tailieu.vncty.com   5106 4775Tailieu.vncty.com   5106 4775
Tailieu.vncty.com 5106 4775
 
Tailieu.vncty.com 5089 2417
Tailieu.vncty.com   5089 2417Tailieu.vncty.com   5089 2417
Tailieu.vncty.com 5089 2417
 
Tailieu.vncty.com 5088 8018
Tailieu.vncty.com   5088 8018Tailieu.vncty.com   5088 8018
Tailieu.vncty.com 5088 8018
 
Tailieu.vncty.com 5067 1967
Tailieu.vncty.com   5067 1967Tailieu.vncty.com   5067 1967
Tailieu.vncty.com 5067 1967
 
Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747
Tailieu.vncty.com   nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747Tailieu.vncty.com   nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747
Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747
 
Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602
Tailieu.vncty.com   nhom 6-de_tai_flo_9602Tailieu.vncty.com   nhom 6-de_tai_flo_9602
Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602
 
Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413
Tailieu.vncty.com   lai phan-tu_2413Tailieu.vncty.com   lai phan-tu_2413
Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413
 
Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666
Tailieu.vncty.com   duong hoa-hoc_3666Tailieu.vncty.com   duong hoa-hoc_3666
Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666
 
Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562
Tailieu.vncty.com   do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562Tailieu.vncty.com   do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562
Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562
 
Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324
Tailieu.vncty.com   tieu luanc4v-1324Tailieu.vncty.com   tieu luanc4v-1324
Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324
 
Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
Tailieu.vncty.com   do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366Tailieu.vncty.com   do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
 
Tailieu.vncty.com da dang-dinh_hoc_bao_ton_9274
Tailieu.vncty.com   da dang-dinh_hoc_bao_ton_9274Tailieu.vncty.com   da dang-dinh_hoc_bao_ton_9274
Tailieu.vncty.com da dang-dinh_hoc_bao_ton_9274
 

Tailieu.vncty.com kt124

  • 1. Lêi nãi ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· vµ ®ang mang l¹i nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc lín cho c¸c doanh nghiÖp, ®ång thêi mang l¹i nh÷ng lîi Ých cho ng- êi tiªu dïng, ®ã lµ s¶n phÈm ®Ñp, mÉu m· ®Ñp chÊt lîng cao, gi¸ thµnh phï hîp. Víi nhiÒu lo¹i h×nh s¶n xuÊt vµ víi nhiÒu h×nh thøc së h÷u, c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i ®îc th× ph¶i t×m ph- ¬ng híng s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp ®Ó s¶n phÈm cña m×nh cã thÓ c¹nh tranh ®îc vµ ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng. ChÝnh v× vËy, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông nhiÒu c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau, trong ®ã h¹ch to¸n ®ãng vai trß rÊt quan träng ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh s¶n xuÊt, kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc sö dông tµi s¶n nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh liªn tôc, qu¶n lÝ vµ sö dông tµi s¶n, nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh liªn tôc, qu¶n lý vµ sö dông mét c¸ch tèt nhÊt c¸c yÕu tè chi phÝ ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi phôc vô cho c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ, tõ ®ã ®a ra c¸c kÕ ho¹ch, dù ¸n vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch, quyÕt ®Þnh nªn s¶n xuÊt s¶n phÈm g×, b»ng nguyªn vËt liÖu nµo? mua ë ®©u vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng thêi kú. V× vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn x©y dùng quy tr×nh h¹ch to¸n mét c¸ch khoa häc, hîp lý, trong ®ã h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu lµ rÊt quan träng. Vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, th× h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu lµ rÊt quan träng bëi c¸c lý do sau: 1
  • 2. Thø nhÊt, nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè ®Çu vµo cña qóa tr×nh s¶n xuÊt, nã quyÕt ®Þnh chÊt lîng s¶n phÈm ®Çu ra. Thø hai, chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng lín trong tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt, v× thÕ nã mang tÝnh träng yÕu. Mçi sù biÕn ®éng vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu lµm ¶nh hëng ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm. V× thÕ sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu lµ rÊt quan träng. Thø ba, nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp hÕt søc ®a d¹ng, nhiÒu chñng lo¹i do ®ã yªu cÇu ph¶i cã ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n thËt tèt vµ thËn träng. ViÖc b¶o qu¶n tèt sÏ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®· cã nh÷ng bíc tiÕn râ rÖt. Tuy nhiªn do tr×nh ®é qu¶n lý vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cßn nhiÒu h¹n chÕ thÓ hiÖn ë nhiÒu mÆt, nhÊt lµ chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh cha phï hîp víi quy m« vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ. Còng gièng nh c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®Ó hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5 lu«n chó träng c«ng t¸c h¹ch to¸n sö dông nguyªn vËt liÖu cho phï hîp vµ coi ®ã nh mét c«ng cô qu¶n lý kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó qu¶n lý vËt t nãi riªng vµ qu¶n lý s¶n xuÊt nãi chung. Tõ thùc tiÔn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, tríc viÖc ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ, viÖc lËp ®Þnh møc ®óng ®¾n nhu cÇu sö dông nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt, gi¶m møc tiªu hao vËt liÖu, duy tr× vµ b¶o qu¶n tèt c¸c lo¹i vËt t lµ viÖc lµm quan träng kh«ng chØ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung mµ cßn ®èi víi c«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 nãi riªng. V× vËy, viÖc t¨ng cêng c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý vËt t ph¶i ®i liÒn víi viÖc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n víi viÖc 2
  • 3. t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông c¸c loµi tµi s¶n trong ®ã h¹ch to¸n vµ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. Víi ý nghÜa nh vËy cña nguyªn vËt liÖu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vµ qua mét thêi gian thùc tËp t×m hiÓu c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5, em ®· nghiªn cøu ®Ò tµi "Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5" lµm chuyªn ®Ò thùc tËp cuèi kho¸. CÊu tróc chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 . Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 . 3
  • 4. Ch¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt I. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ nguyªn vËt liÖu vµ sù cÇn thiÕt ph¶i h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm Nguyªn vËt liÖu lµ nh÷ng ®èi tîng lao ®éng ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng vËt ho¸, chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh vµ khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt díi t¸c ®éng cña søc lao ®éng chóng bÞ tiªu hao toµn bé hoÆc thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu ®Ó t¹o ra h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm vµ toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu ®îc chuyÓn hÕt mét lÇn vµo chi phÝ kinh doanh trong kú. Nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chiÕm tû träng lín träng tæng chi phÝ s¶n xuÊt do ®ã nã quyÕt ®Þnh chÊt lîng cña c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Çu vµo cã tèt th× ®Çu ra míi ®¶m b¶o, ®ã lµ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra míi cã chÊt lîng cao. Nguyªn vËt liÖu tån t¹i díi nhiÒu h×nh th¸i vËt chÊt kh¸c nhau, cã thÓ ë thÓ r¾n nh s¾t,thÐp, ë thÓ láng nh dÇu, x¨ng, s¬n ë d¹ng bét nh c¸t, v«i… tuú tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt. Nguyªn vËt liÖu cã thÓ tån t¹i ë c¸c d¹ng nh: - Nguyªn vËt liÖu ë d¹ng ban ®Çu, cha chÞu t¸c ®éng cña bÊt kú quy tr×nh s¶n xuÊt nµo. - Nguyªn vËt liÖu ë c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt kh¸c: nguyªn vËt liÖu lµ s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm ®Î tiÕp tôc ®a vµo s¶n xuÊt, chÕ t¹o thµnh thùc thÓ cña s¶n phÈm. Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®· t¹o ra nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng trong c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu tõ kh©u tÝnh gi¸, ®Õn h¹ch to¸n chi tiÕt, h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu vµ sö dông qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu. 2. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu: Do nguyªn vËt liÖu sö dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã rÊt nhiÒu lo¹i nhiÒu thø cã vai trß c«ng dông kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu th× míi tæ chøc tèt viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau tuú theo yªu cÇu qu¶n lý ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: * Theo vai trß vµ t¸c dông cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Theo ®Æc trng nµy, th× nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®îc ph©n ra thµnh: 4
  • 5. - Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu sau qu¸ tr×nh gia c«ng chÕ biÕn sÏ thµnh thùc thÓ vËt chÊt chñ yÕu cña s¶n phÈm. Ngoµi ra, cßn cã c¶ b¸n thµnh phÈm mua ngoµi ®Ó tiÕp tôc chÕ biÕn. - Nguyªn vËt liÖu phô: Lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc sö dông kÕt hîp nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó hoµn thiÖn n©ng cao tÝnh n¨ng, chÊt lîng s¶n phÈm, thay ®æi mµu s¾c, h×nh d¸ng, mïi vÞ, hoÆc dïng ®Ó b¶o qu¶n hoÆc ®Ó sö dông ®Ó theo dâi b¶o ®¶m cho c«ng cô lao ®éng b×nh thêng hoÆc dïng ®Ó phôc vô cho nhu cÇu kü thuËt, nhu cÇu qu¶n lý. - Nhiªn liÖu lµ nh÷ng thø dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt lîng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh than, cñi, x¨ng dÇu… - Phô tïng thay thÕ: Lµ c¸c lo¹i vËt t ®îc sö dông cho ho¹t ®éng x©y l¾p, x©y dùng c¬ b¶n. VËt liÖu kh¸c: Lµ c¸c lo¹i vËt liÖu ®Æc trng cña tõng doanh nghiÖp hoÆc phÕ liÖu thu håi . H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo c¸ch ph©n lo¹i trªn ®¸p øng ®- îc yªu cÇu ph¶n ¸nh tæng qu¸t vÒ mÆt gi¸ trÞ ®èi víi mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu. Ngoµi ra cßn cã c¸ch ph©n lo¹i kh¸c: * Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh: - VËt liÖu mua ngoµi: Lµ nh÷ng vËt liÖu sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh ®îc doanh nghiÖp mua ngoµi thÞ trêng. - VL s¶n xuÊt: Lµ nh÷ng VL do doanh nghiÖp tù chÕ biÕn hay thuª ngoµi chÕ biÕn - VËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh. - VËt liÖu ®îc biÕu tÆng, cÊp ph¸t. * Ph©n lo¹i theo quan hÖ së h÷u: - VËt liÖu tù cã: Bao gåm tÊt c¶ nh÷ng vËt liÖu thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp - VËt liÖu nhËn gia c«ng chÕ biÕn cho bªn ngoµi - VËt liÖu nhËn gi÷ hé. 3. Yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu: Do nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè quan träng trong tæng sè gi¸ thµnh s¶n phÈm; cã vÞ trÝ quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp cÇn tiÕn hµnh tèt viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n vµ h¹ch to¸n c¸c qóa tr×nh thu mua, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷ nguyªn vËt liÖu; Do ®ã ®Æt ra yªu cÇu ®èi víi qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu: - Doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin chi tiÕt vµ tæng hîp cña tõng thø nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ sè lîng lÉn chÊt lîng. 5
  • 6. - Ph¶i qu¶n lý nguyªn vËt liÖu xuÊt kho cho s¶n xuÊt kinh doanh theo ®èi tîng sö dông hay c¸c kho¶n chi phÝ. - Doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh vÒ lËp “Sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu”, thñ tôc lËp vµ lu©n chuyÓn ®óng chøng tõ, më c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt theo chÕ ®é quy ®Þnh. - Doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng, hoÆc khan hiÕm ¶nh hëng ®Õn t×nh tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh. - Doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm tra, kiÓm kª, ®èi chiÕu nguyªn vËt liÖu, quy tr¸ch nhiÖm vËt chÊt trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu trong tõng ph©n xëng, phßng ban trong toµn doanh nghiÖp. Nh vËy, nÕu qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy viÖc cung cÊp kÞp thêi, ng¨n ngõa hiÖn tîng h háng, mÊt m¸t gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu. Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu trªn ®· dÆt ra nhiÖm vô h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 4. NhiÖm vô h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt: §Ó cung cÊp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c th«ng tin cho c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ph¶i ®¶m b¶o c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau: - Ghi chÐp tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, trung thùc kÞp thêi sè lîng, chÊt lîng, gi¸ mua thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho. - TËp hîp vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c kÞp thêi sè lîng, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho, kiÓm tra t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu - Ph©n bæ hîp lý gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu sö dông vµo c¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. - TÝnh to¸nvµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sè lîng vµ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån kho, ph¸t hiÖn kÞp thêi nguyªn vËt liÖu thõa, thiÕu, kÐm phÈm chÊt, ø ®äng ®Ó doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a thiÖt h¹i cã thÓ x¶y ra. II. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu- NVL: TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ mét c«ng t¸c quan träng trong viÖc tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ dïng tiÒn ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña chóng. Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ. Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu lµ lo¹i gi¸ ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c chøng tõ hîp lÖ chøng minh c¸c kho¶n chi hîp ph¸p cña doanh nghiÖp ®Ó t¹o ra nguyªn vËt liÖu. 6
  • 7. C¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× gi¸ thùc tÕ bao gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. C¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× gi¸ thùc tÕ kh«ng bao gåm thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. 1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp trong kú: Gi¸ thùc tÕ cña VL nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo tõng nguån nhËp: - VËt liÖu mua ngoµi: Gi¸ thùc tÕ gåm gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n, c¸c kho¶n thuÕ(nÕu cã), chi phÝ thu mua vËn chuyÓn, lu kho, lu b·i.... trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m trõ nh: gi¶m gi¸, chiÕt khÊu(nÕu ®îc ngêi b¸n chÊp nhËn). - VËt liÖu chÕ biÕn xong nhËp kho: Gi¸ thùc tÕ bao gåm chi phÝ tù chÕ biÕn, chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn( nÕu thuª ngoµi gia c«ng). - §èi víi NVL nhËn gãp vèn liªn doanh: Gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ trÞ NVL ®îc c¸c bªn tham gia gãp vèn tho¶ thuËn céng (+) c¸c chi phÝ tiÕp nhËn (nÕu cã). - Nguyªn vËt liÖu ®îc tÆng thëng: Gi¸ thùc tÕ tÝnh theo gi¸ thÞ trêng t¬ng ®¬ng céng (+) c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tiÕp nhËn. - PhÕ liÖu thu håi tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: Gi¸ thùc tÕ ®îc tÝnh theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ hoÆc gi¸ thÞ trêng. 2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt trong k×. ViÖc lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é cña kÕ to¸n trong doanh nghiÖp. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho thêng dïng lµ: 2.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n: Gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt kho = Gi¸ b×nh qu©n 1 ®¬n vÞ NVL x Lîng NL xuÊt kho Trong ®ã: - Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷: Gi¸ b×nh qu©n 1 ®¬n vÞ NVL = Gi¸ trÞn NVL tån ®Çu kú+ gi¸ trÞ NVL nhËp trong kú Sè lîng NVL(tån ®Çu kú+ sè lîng nhËp trong kú) Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu nhng sè lÇn nhËp, xuÊt cña mçi danh ®iÓm nhiÒu: ¦u ®iÓm: Gi¶m nhÑ viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu Nhîc ®iÓm: c«ng viÖc tÝnh gi¸ NVL vµo cuèi kú h¹ch to¸n nªn ¶nh hëng ®Õ tiÕn ®é cña c¸c kh©u kÕ to¸n; ®ång thêi ph¶i tÝnh cho tõng lo¹i NVL. 7
  • 8. - Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp: Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ b×nh qu©n cña tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu sau mçi lÇn nhËp: Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp = Gi¸ trÞ thùc tÕ NVL (tån tríc khi nhËp+ nhËp vµo lÇn nµy Lîng thùc tÕ VL(tån tríc khi nhËp+ nhËp vµo lÇn nµy) Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu vµ sè lÇn nhËp nguyªn vËt liÖu mçi lo¹i Ýt. ¦u ®iÓm: Theo dâi thêng xuyªn, kÞp thêi, chÝnh x¸c. Nhîc ®iÓm: Khèi lîng c«ng viÖc tÝnh to¸n nhiÒu. - Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cuèi kú tríc: Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tríc = Gi¸ thùc tÕ VL tån ®Çu kú(hoÆc cuèi kú tr- íc) Lîng VL tån ®Çu kú ( hoÆc cuèi kú tríc) - Ph¬ng ph¸p nµy cã: ¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, gi¶m nhÑ khèi lîng tÝnh to¸n. Nhîc: Kh«ng chÝnh x¸c nÕu gi¸ c¶ NVL trªn thÞ trêng cã sù biÕn ®éng. Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu cã gi¸ thÞ trêng æn ®Þnh. 2.2. Ph¬ng ph¸p nhËp tríc - xuÊt tríc (FIFO) Theo ph¬ng ph¸p nµy NVL ®îc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho trªn c¬ së gi¶ ®Þnh lµ l« NVL nµo nhËp tríc sÏ ®îc xuÊt tríc. V× vËy, lîng NVL xuÊt kho thuéc lÇn nhËp nµo th× tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp ®ã. ¦u ®iÓm: kÕ to¸n cã thÓ tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho kÞp thêi Nhîc ®iÓm: H¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng lo¹i, tõng kho mÊt thêi gian c«ng søc, chi phÝ kinh doanh kh«ng ph¶n ¸nh kÞp thêi theo gi¸ thÞ trêng NVL. Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp nhá, chñng lo¹i NVL Ýt, sè lîng nhËp, xuÊt NVL Ýt, gi¸ c¶ thÞ trêng æn ®Þnh... 2.3. Ph¬ng ph¸p nhËp sau - xuÊt tríc (LIFO) Theo ph¬ng ph¸p nµy, NVL ®îc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho gi¶ ®Þnh lµ l« NVL nµo nhËp vµo kho sau sÏ ®îc dïng tríc. V× vËy, viÖc tÝnh gi¸ xuÊt cña NVL ®îc lµm ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp sau - xuÊt tríc. ¦u ®iÓm: TÝnh gi¸ NVL xuÊt kho kÞp thêi, chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc ph¶n ¶nh kÞp thêi theo gi¸ thÞ trêng cña ng©n hµng. Nhîc ®iÓm: Ph¶i h¹ch to¸n theo chi tiÕt tõng nguyªn vËt liÖu, tèn c«ng. 8
  • 9. 2.4. Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (gäi lµ ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh hay ph¬ng ph¸p ®Æc ®iÓm riªng) NVL ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt dïng (trõ trêng hîp ®iÒu chØnh). V× vËy, khi xuÊt nguyªn vËt liÖu ë l« nµo th× tÝnh gi¸ thùc tÕ nhËp kho ®Ých danh cña l« ®ã. Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n riªng tõng l« nguyªn vËt liÖu nhËp kho víi c¸c lo¹i NVL cã gi¸ trÞ cao, ph¶i x©y dùng hÖ thèng kho tµng cho phÐp b¶o qu¶n riªng tõng l« NVL nhËp kho. ¦u ®iÓm: c«ng t¸c tÝnh gi¸ ®îc thùc hiÖn kÞp thêi, th«ng qua ®ã kho kÕ to¸n cã thÓ theo dâi ®îc thêi gian b¶o qu¶n riªng tõng lo¹i NVL. Nhîc ®iÓm: chi phÝ lín cho viÖc x©y dùng kho tµng ®Ó b¶o qu¶n NVL. 2.5. Ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ hµng tån cuèi kú ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i NVL mÉu m· kh¸c nhau nhng kh«ng cã ®iÒu kiÖn kiÓm kª tõng nghiÖp vô xuÊt kho. V× vËy, doanh nghiÖp ph¶i tÝnh gi¸ cho sè lîng NVL tån kho cuèi kú tríc, sau ®ã míi x¸c ®Þnh ®îc NVL xuÊt kho trong kú: Gi¸ thùc tÕ NVL tån cuèi kú = Sè lîng tån cuèi kú x §¬n gi¸ NVL nhËp kho lÇn cuèi Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho = Gi¸ thùc tÕ NVL nhËp kho + Gi¸ trÞ thùc tÕ tån ®Çu kú - Gi¸ trÞ thùc tÕ tån cuèi kú Doanh nghiÖp nªn ¸p dông ®èi víi nh÷ng NVL cã gi¸ thÞ trêng æn ®Þnh. 2.6. Ph¬ng ph¸p hÖ sè gi¸ ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i NVL, gi¸ c¶ thêng xuyªn biÕn ®éng, nghiÖp vô nhËp- xuÊt NVL diÔn ra thêng xuyªn th× viÖc h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ trë nªn phøc t¹p tèn nhiÒu c«ng søc vµ nhiÒu khi kh«ng thùc hiÖn ®îc. Do ®ã, viÖc h¹ch to¸n hµng ngµy nªn sö dông gi¸ h¹ch to¸n. Gi¸ h¹ch to¸n lµ lo¹i gi¸ æn ®Þnh cã thÓ sö dông trong thêi gian dµi ®Ó h¹ch to¸n nhËp- xuÊt- tån kho NVL trong khi tÝnh ®îc gi¸ thùc tÕ cña nã. Gi¸ h¹ch to¸n cã thÓ lµ gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ mua vËt liÖu ë thêi ®iÓm nµo ®ã hoÆc gi¸ b×nh qu©n th¸ng tríc. ViÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt trong kú dùa trªn c¬ së hÖ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n. HÖ sè gi¸ VL = Gi¸ thùc tÕ VL tån ®Çu kú+Gi¸ thùc tÕ VL nhËp trong kú Gi¸ h¹ch to¸n VL tån ®Çu kú+Gi¸ h¹ch to¸n VL nhËp trong kú Do ®ã, gi¸ thùc tÕ: 9
  • 10. VL xuÊt trong kú (hoÆc tån cuèi kú) = Gi¸ h¹ch to¸n VL xuÊt trung kú (tån cuèi kú) x HÖ sè gi¸ VL Ph¬ng ph¸p nµy cho phÐp kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a h¹ch to¸n chi tiÕt vµ tæng hîp NVL trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ nªn c«ng viÖc tÝnh gi¸ ®îc tiÕn hµnh nhanh chãng kh«ng bÞ phô thuéc vµo chñng lo¹i, sè lÇn nhËp- xuÊt NVL; V× vËy khèi l- îng c«ng viÖc Ýt, h¹ch to¸n chi tiÕt ®¬n gi¶n h¬n. Tuy nhiªn, khèi lîng c«ng viÖc dån vµo cuèi kú. Ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ tÝnh cho tõng lo¹i, tõng nhãm, tõng thø nguyªn vËt liÖu chñ yÕu tïy thuéc vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý. Trªn ®©y lµ mét sè ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt NVL trong kú. Tõng ph¬ng ph¸p cã u, nhîc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông riªng. V× vËy, tuú vµo quy m«, ®Æc ®iÓm doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña kÕ to¸n mµ sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n thÝch hîp. III. H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu: 1. Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt c¸c chøng tõ ®îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n NVL gåm: Ho¸ ®¬n b¸n hµng(hoÆc H§ GTGT), phiÕu nhËp- xuÊt kho, phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé... tuú theo tõng néi dung nghiÖp vô kinh tÕ. C¸c chøng tõ liªn quan ®Õn nguyªn vËt liÖu ph¶i ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. Mçi chøng tõ ph¶i chøa ®ùng c¸c chØ tiªu ®Æc trng cho nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vÒ néi dung, quy m«, chÊt l- îng, thêi gian… x¶y ra còng nh tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña c¸c bªn liªn quan. 1.1. Chøng tõ kÕ to¸n nhËp nguyªn vËt liÖu PhiÕu nhËp kho: Dïng ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng quy c¸ch gi¸ trÞ NVL, nhËp kho vµ lµm c¨n cø ®Ó thñ kho vµ kÕ to¸n ghi vµo c¸c b¶ng, sæ kÕ to¸n. PhiÕu nhËp kho ®îc lËp dùa trªn mÉu 01 VT do Bé tµi chÝnh ban hµnh. PhiÕu nhËp kho ®îc lËp vµ lu©n chuyÓn nh sau: - PhiÕu nhËp kho do phßng kÕ to¸n hoÆc bé phËn vËt t cña ®¬n vÞ lËp thµnh 3 liªn vµ ngêi lËp ph¶i ký vµo ®ã. Tríc khi lËp phiÕu nhËp, ngêi lËp ph¶i c¨n cø vµo chøng tõ bªn b¸n nh ho¸ ®¬n, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t, c¸c chøng tõ kh¸c - ChuyÓn phiÕu nhËp kho cho thñ trëng ®¬n vÞ hoÆc ngêi phô tr¸ch ký. - Ngêi giao hµng nhËn phiÕu nhËp. - ChuyÓn phiÕu nhËp xuèng kho, thu kho ghi sè lîng, quy c¸ch vµo cét thùc nhËp cïng ngêi giao ký x¸c nhËn. Ba liªn cña phiÕu nhËp kho ®îc lu gi÷ nh sau: 10
  • 11. Liªn 1: lu t¹i quyÓn gèc. Liªn 2: Thñ kho gi÷ ®Ó ghi thÎ; ®Þnh kú chuyÓn cho kÕ to¸n ghi sæ. Liªn 3: Dïng ®Ó thanh to¸n. 1.2. Chøng tõ kÕ to¸n xuÊt nguyªn vËt liÖu: PhiÕu xuÊt kho: dïng ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho. PhiÕu nµy lµ c¨n cø ®Ó thñ kho xuÊt kho vµ ghi vµo thÎ kho, sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi vµo sæ kÕ to¸n. PhiÕu xuÊt kho ®îc lËp dùa trªn mÉu sè 02 VT do Bé tµi chÝnh ban hµnh. PhiÕu xuÊt kho ®îc lËp vµ lu©n chuyÓn nh sau: - PhiÕu xuÊt kho do bé phËn xin lÜnh hoÆc do phßng cung øng lËp thµnh 03 liªn. Sau khi lËp xong, phô tr¸ch bé phËn, phô tr¸ch cung øng ký vµ giao cho ngêi cÇm phiÕu xuèng kho ®Ó lÜnh. - Thñ kho c¨n cø vµo lîng xuÊt ®Ó ghi vµo cét sè lîng thùc xuÊt vµ cïng ngêi nhËn hµng ký vµo phiÕu xuÊt kho. + Ba liªn phiÕu xuÊt ®îc lu©n chuyÓn: - Liªn 1: Lu ë bé phËn rËp phiÕu. - Liªn 2: Thñ kho gi÷ ®Ó ghi ë thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n ®Ó tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi vµo sæ kÕ to¸n. Liªn 3: Ngêi nhËn gi÷ ®Ó ghi ë bé phËn sö dông. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n x¸c nhËn sè lîng sö dông ë tõng bé phËn ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh chÝnh x¸c cña kÕ to¸n. 2. H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu Nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thêng cã nhiÒu chñng lo¹i. NÕu thiÕu mét lo¹i nµo ®ã cã thÓ g©y ra ngõng s¶n xuÊt. V× vËy h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ®ßi hái ph¶i ®¶m b¶o theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, ph¶i ph¶n ¸nh c¶ vÒ sè lîng, gi¸ trÞ, chÊt l- îng cña tõng danh ®iÓm theo tõng kho vµ tõng ngêi phô tr¸ch vËt chÊt. §Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn vµ tr¸nh nhÇm lÉn cho c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu vÒ mÆt h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i h×nh thµnh nªn sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. Sæ nµy x¸c ®Þnh thèng nhÊt tªn gäi, quy c¸ch, m· hiÖu, ®¬n vÞ tÝnh, gi¸ h¹ch to¸n cña tõng danh ®iÓm NVL. Trong thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n ë níc ta, cã thÓ sö dông mét trong ba ph- ¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu, ®ã lµ: - Ph¬ng ph¸p thÎ song song. - Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. - Ph¬ng ph¸p sæ sè d. 11
  • 12. 2.1. Ph¬ng ph¸p thÎ song song §iÒu kiÖn ¸p dông: ChØ ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, khèi lîng chøng tõ xuÊt vËt liÖu Ýt, kh«ng thêng xuyªn, tr×nh ®é chuyªn m«n cña kÕ to¸n kh«ng cao. T¹i kho: Thñ kho c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt vËt liÖu ®Ó ghi vµo thÎ kho. ThÎ kho ®îc më theo tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. T¹i phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n vËt liÖu dùa vµo chøng tõ nhËp - xuÊt NVL ®Ó ghi sè lîng vµ tÝnh thµnh tiÒn NVL nhËp- xuÊt vµo “Sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu” (më t¬ng øng víi thÎ kho). Sæ nµy gièng nh thÎ kho chØ kh¸c cã thªm c¸c gi¸ trÞ vËt liÖu. Cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt víi thÎ kho t¬ng øng ®ång thêi tõ sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL kÕ to¸n lÊy sè liÖu vµo b¶ng tæng hợp nhËp- xuất- tån NVL theo tõng danh ®iÓm NVL ®Ó ®èi chiÕu víi sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp NVL. S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p thÎ song song: S¬ ®å 1.1: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p thÎ song song Ghi hµng ngµy, ®Þnh kú Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu ¦u ®iÓm: đ¬n gi¶n trong ghi chÐp, ®èi chiÕu sè liÖu vµ ph¸t hiÖn sai sãt ®ång thêi cung cÊp th«ng tin nhËp- xuÊt- tån cña tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu kÞp thêi, chÝnh x¸c, thÝch hîp víi viÖc sö dông m¸y tÝnh. Nhîc điểm: ViÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n cßn trïng l¾p vÒ sè lîng. H¹n chÕ viÖc kiÓm tra cña kÕ to¸n do chØ ®èi chiÕu vµo cuèi th¸ng 2.2. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: ë kho: ®îc ghi chÐp gièng ph¬ng ph¸p thÎ song song. ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn NVL theo tõng kho. Cuèi kú trªn c¬ së ph©n lo¹i chøng tõ nhËp- xuÊt- theo tõng danh ®iÓm NVL vµ theo tõng kho kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp NVL, b¶ng kª xuÊt 12 PhiÕu nhËp kho PhiÕu xuÊt kho ThÎ kho Sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt NVL B¶ng tæng hîp nhËp-xuÊt-tån NVL KÕ to¸n tæng hîp Ghi chó:
  • 13. NVL, dùa vµo c¸c b¶ng kª nµy ®Ó ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn vµo cuèi kú. Khi nhËn ®îc thÎ kho, kÕ to¸n NVL tiÕn hµnh ®èi chiÕu gi÷a thÎ kho víi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, ®ång thêi tõ sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn vµo b¶ng tæng hîp nhËp- xuÊt- tån vËt liÖu vµ ®ång thêi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n tæng hîp vÒ vËt liÖu. S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt Nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. S¬ ®å 1.2: H¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. Ghi hµng ngµy, ®Þnh kú Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu ¦u ®iÒm: gi¶m nhÑ viÖc ghi chÐp cña kÕ to¸n, tr¸nh sù trïng l¾p. Nhîc ®iÓm: ViÖc kiÓm tra gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n chØ tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng nªn trong trêng hîp sè lîng chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu cña tõng danh ®iÓm vËt liÖu kh¸ lín th× c«ng viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ ¶nh hëng ®Õn tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c kh©u kÕ to¸n kh¸c. Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu nhng sè lîng chøng tõ nhËp, xuÊt nguyªn vËt liÖu kh«ng nhiÒu 2.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d: §iÒu kiÖn ¸p dông: ®èi víi doanh nghiÖp cã nhiÒu danh ®iÓm NVL, sè l- îng chøng tõ nhËp- xuÊt cña mçi lo¹i nhiÒu x©y dùng thµnh hÖ thèng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, dïng gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ®Ó hµng ngµy n¾m ®îc t×nh h×nh xuÊt, nhËp, tån, yªu cÇu tr×nh ®é kÕ to¸n t¬ng ®èi cao. ë kho: thñ kho ghi vµo thÎ kho gièng nh c¸c ph¬ng ph¸p trªn. Ngoµi ra thñ kho cßn ph¶i tËp hîp toµn bé chøng tõ nhËp- xuÊt ph¸t sinh theo tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. Sau ®ã lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ chuyÓn cho kÕ 13 PhiÕu nhËp kho PhiÕu xuÊt kho ThÎ kho Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn B¶ng kª nhËp VL B¶ng kª xuÊt VL Sæ kÕ to¸n tæng hîp VL B¶ng tæng hîp N - X - T Ghi chó:
  • 14. to¸n kÌm theo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu. Thñ kho ph¶i ph¶n ¸nh sè lîng vËt liÖu tån cuèi th¸ng theo tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu vµo sæ sè d. Sæ nµy ®îc kÕ to¸n më cho tõng kho vµ dïng cho c¶ n¨m. Tríc ngµy cuèi th¸ng, kÕ to¸n ®a sæ sè d cho thñ kho ®Ó ghi vµo sæ. Ghi xong thñ kho göi vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó kiÓm tra vµ tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ h¹ch to¸n. ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n dùa vµo sè lîng nhËp, xuÊt cña tõng danh ®iÓm NVL ®îc tæng hîp tõ c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt mµ kÕ to¸n nhËn ®îc khi kiÓm tra c¸c kho theo ®Þnh kú 3, 5 hoÆc 10 ngµy kÌm theo phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ dùa vµo gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh thµnh tiÒn NVL nhËp- xuÊt theo tõng danh ®iÓm NVL tõ ®ã ghi vµo b¶ng luü kÕ nhËp- khÈu NVL (lËp theo tõng danh ®iÓm NVL). Cuèi kú tÝnh tiÒn trªn sæ sè d do thñ kho chuyÓn ®Õn vµ ®èi chiÕu tån kho ë sæ s¸ch víi b¶ng luü kÕ nhËp- xuÊt- tån. Tõ b¶ng lòy kÕ nhËp- xuÊt- tån, kÕ to¸n vµo b¶ng tæng hîp nhËp- xuÊt- tån NVL ®Ó ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp vÒ NVL. S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p sæ sè d. S¬ ®å 1.3: H¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p sæ sè d. ¦u ®iÓm: kh«ng trïng lÆp, ghi sæ thêng xuyªn, kh«ng bÞ dån vµo cuèi kú Nhîc®iÓm: kiÓm tra, ®èi chiÕu vµ ph¸t hiÖn sai sãt gÆp nhiÒu khã kh¨n. 3. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu: 14 PhiÕu nhËp kho PhiÕu xuÊt kho ThÎ kho PhiÕu giao nhËn CT nhËp B¶ng tæng hîp nhËp-xuÊt-tån NVL KÕ to¸n tæng hîpB¶ng luü kÕ N- X- T PhiÕu giao nhËn ch.tõ xuÊt Sæ sè d­ Ghi hµng ngµy Quan hÖ ®èi chiÕu Ghi cuèi th¸ng Ghi chó:
  • 15. §Ó h¹ch to¸n NVL nãi riÒng vµ c¸c lo¹i hµng tån kho nãi chung cã thÓ ¸p dông mét trong hai ph¬ng ph¸p: (KKTX) kª khai thêng xuyªn, hoÆc kª khai ®Þnh kú (KK§K). ViÖc sö dông ph¬ng ph¸p nµo lµ tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp, vµo yªu cÇu sö dông cña c«ng t¸c qu¶n lý, tr×nh ®é kÕ to¸n viªn còng nh quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. 3.1. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX 3.1.1. Tµi kho¶n sö dông Ph¬ng ph¸p KKTX lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh tÝnh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông phæ biÕn ë níc ta v× nh÷ng thuËn lîi cña nã. Ph¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao, th«ng tin vÒ hµng tån kho kÞp thêi, cËp nhËt, cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc lîng nhËp - xuÊt - tån cña tõng lo¹i hµng tån kho. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i hµng tån kho, chñng lo¹i vËt liÖu nhiÒu, cã gi¸ trÞ thÊp, nhËp- xuÊt- tån thêng xuyªn mµ ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy rÊt tèn nhiÒu c«ng søc, thêi gian. §Ó h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn th× kÕ to¸n ph¶i sö dông c¸c tµi kho¶n sau: - TK 152: “nguyªn vËt liÖu” TK nµy dïng ®Ó theo dâi gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m cña c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. Tµi kho¶n nµy cã thÓ më chi tiÕt theo nhãm, thø, tõng lo¹i vËt liÖu theo yªu cÇu qu¶n lÝ vµ ph¬ng tiÖn tÝnh to¸n. - TK 151: “hµng mua ®i ®êng”: tµi kho¶n nµy sö dông ®Ó theo dâi c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô mµ doanh nghiÖp ®· mua nhng cuèi th¸ng hµng cha vÒ nhËp kho. - Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh: TK 331, TK 133, TK 621, TK 627, TK 642, TK 111, TK 112. 3.1.2. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX: H¹ch to¸n t¨ng gi¶m, kÕt qu¶ kiÓm kª nguyªn vËt liÖu ®îc m« t¶ trong s¬ ®å sau: 15
  • 16. S¬ ®å 1.4: s¬ ®å H¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p KKTX 16 cho toµn doanh nghiÖp khÊu trõ VAT khÊu trõ cho phÇn NVL tr¶ l¹i NVL cho ng­êi b¸n ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i hoÆc tr¶ l¹i khi kiÓm kª Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt Hµng mua ®ang ®i ®­ êng kú tr­íc Gi¸ thùc tÕ NVL xu¸t sö dông VAT theo pp Tk 133 TK151 TK411 cÊp ph¸t b»ng NVL NhËn vèn gãp liªn doanh NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh TK 222,128 kiÓm kª Thõa ph¸t hiÖn khi TK 3388 thuª gia c«ng NhËp NVL tù chÕ hoÆc TK154 ®Ó gia c«ng Tr¶ vèn gãp liªn doanh NVL gi¶m NVL §¸nh gi¸ t¨ng NVL §¸nh gi¸ 412 Gãp vèn b»ng NVL Gi¸ trÞ NVL thiÕu TK133 TK154 TK128, 222 TK411 TK138, 642 TK111, 112, 331 TK 621,627,641,642,335,241 TK 331, 111, 112, 141… TK 152 T¨ng do mua ngoµi
  • 17. 3.2. H¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: 3.2.1. Tµi kho¶n sö dông: Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét c¸ch th- êng xuyªn, liªn tôc vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i vËt t, hµng ho¸ trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån ®Çu kú vµ cuèi kú cña chóng trªn c¬ së kiÓm kª cuèi kú, x¸c ®Þnh lîng hµng ho¸ tån kho thùc tÕ vµ lîng hµng ho¸ xuÊt dïng vµ s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c môc ®Ých kh¸c. Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm tiÕt kiÖm thêi gian, c«ng søc ghi chÐp, vµ thÝch hîp víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng vËt t kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp ®îc xuÊt dïng thêng xuyªn C¸c TK sö dông theo ph¬ng ph¸p kª khai ®Þnh kú: - TK 611: Mua hµng (tiÓu kho¶n 611 - Mua nguyªn vËt liÖu): dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ sè nguyªn vËt liÖu mua vµo vµ xuÊt trongkú. TK 611: Kh«ng cã sè d vµ thêng ®îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i vËt liÖu, CCDC… - TK 152: “nguyªn vËt liÖu” dïng ®Ó ph¶n ¸nh nguyªn vËt liÖu tån kho. - TK 151: “Hµng mua ®ang ®i ®êng”: ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng mua nhng cuèi th¸ng cha vÒ nhËp kho. - Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK133, 331, 111, 112, 311, 621, 627… 3.2.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai ®Þnh kú ®- îc tiÕn hµnh theo s¬ ®å sau: 17
  • 18. S¬ ®å 1.5: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p KK§K. 4. Sæ s¸ch kÕ to¸n sö dông ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu: HiÖn nay, cã bèn h×nh thøc sæ dïng ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. Tuú tõng ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cã thÓ dïng mét trong bèn h×nh thøc sæ sau: 4.1. H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chung (NKC) 18 TrÞ gi¸ NVL sö dông cho c¸c ®èi t­îng kh¸c §¸nh gi¸ gi¶m NVL TrÞ gi¸ NVL sö dông trùc tiÕp cho s¶n xuÊt ThuÕ GTGT cho phÇn NVL tr¶ l¹i VAT khÊu trõ hµng mua ®i ®­êng tån cuèi th¸ng K/c gi¸ trÞ NVL tån kho ®Çu kú, hµng mua ®i ®­êng th¸ng tr­íc K/c trÞ gi¸ NVL tån cuèi kú TK 152, TK 151TK 152, TK 151 TK 611 TK 111, 112, 331, 311 TrÞ gi¸ NVL mua trong kú TK 133 TK 111, 112, 331 Kho¶n gi¶m gi¸, tr¶ l¹i NVL… TK 133 TK 621 TK 627, 641, 642, 338… TK 412 NhËn vèn gãp b»ng NVL TK 411 NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh b»ng NVL TK 222, 128 Vay t¹m NVL tõ ®¬n vÞ kh¸c TK 336, 338 §¸nh gi¸ t¨ng NVL TK 412
  • 19. *§iÒu kiÖn ¸p dông: H×nh thøc sæ NKC thêng ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp cã sè lîng nghiÖp vô diÔn ra kh«ng nhiÒu, sö dông Ýt tµi kho¶n. * H×nh thøc nµy gåm cã c¸c lo¹i sæ sau: - Sæ nhËt ký chung - Sæ c¸i TK 152 - Sæ (ThÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, b¶ng tæng hîp chi tiÕt NVL - B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu. * Tr×nh tù ghi sæ: Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc, ghi vµo sæ NKC, sau ®ã tõ sæ NKC ghi vµo sæ c¸i TK 152. Trêng hîp doanh nghiÖp më c¸c sæ nhËt ký ®Æc biÖt (nhËt ký mua hµng) B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu th× ®Þnh kú ghi vµo c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt, cuèi th¸ng ghi vµo sæ c¸i TK 152, tõ sæ c¸i TK 152 vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh. Tõ chøng tõ nhËp- xuÊt NVL vµo thÓ lªn kÕ to¸n chi tiÕt NVL, theo danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, cuèi th¸ng vµo b¶ng tæng hîp chi tiÕt NVL, sau ®ã tõ b¶ng tæng hîp chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ®èi chiÕu víi sæ c¸i TK 152. S¬ ®å 1.5: S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc NKC: 19 Sæ(thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt VL B¶ng tæng hîp chi tiÕt NVL B¶ng ph©n bæ NVL Chøng tõ gèc: Ho¸ ®¬n, PhiÕu nhËp, xuÊt kho NhËt kÝ chung NhËt kÝ mua hµng Sæ c¸i TK152 BC§TK B¸o c¸o kÕ to¸n Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu Ghichó:
  • 20. ¦u ®iÓm: ®¬n gi¶n, dÔ lµm, sö dông Ýt sæ, cã thÓ dïng m¸y tÝnh. Nhîc ®iÓm: DÔ bÞ trïng lÆp sè liÖu do ghi vµo nhiÒu lo¹i sæ kh¸c nhau. 4.2. H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký - sæ c¸i (NK - SC) * §iÒu kiÖn ¸p dông: phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp sè lîng nghiÖp vô diÕn ra Ýt, vµ sö dông Ýt TK, tr×nh ®é nh©n viªn kÕ to¸n kh«ng cao. * Sæ s¸ch dïng ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu: Theo h×nh thøc nµy, kÕ to¸n chØ më mét quyÓn sæ kÕ to¸n tæng hîp duy nhÊt: Sæ NK - SC. Sæ nµygåm cã 2 phÇn: - PhÇn nhËt ký: Ghi chøng tõ, diÔn gi¶i, ngµy th¸ng ghi sæ, sè tiÒn ph¸t sinh - PhÇn sæ c¸i: Ghi thµnh nhiÒu cét, mçi cét ghi sæ c¸i 1 tµi kho¶n. * Tr×nh tù ghi sæ: Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n kiÓm tra t×nh hîp ph¸p cña c¸c nghiÖp vô vµ ®ång thêi ghi vµo NK - SC theo néi dung nghiÖp vô. Cuèi th¸ng tæng hîp vµ kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu trªn c¸c tµi kho¶n: Tæng sè tiÒn ë phÇn nhËt ký = Tæng sè tiÒn ph¸t sinh nî cña tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n = Tæng sè tiÒn ph¸t sinh cã cña tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn ghi vµo b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu.Tr×nh tù ghi sæ ®îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 1.6: S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc NK - SC. Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu 20 Chøng tõ gèc: -Ho¸ ®¬n -PhiÕu nhËp, xuÊt kho Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt NK-Sæ C¸i (PhÇn TK152) B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp chi tiÕt VL
  • 21. ¦u ®iÓm: DÔ lµm, Ýt nh©n viªn kÕ to¸n, tr×nh ®é kÕ to¸n kh«ng cÇn cao. Nhîc ®iÓm: Do chØ më mét sæ duy nhÊt ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé c¸c nghiÖp vô kinh tÕ nªn sæ NK - SC ®îc thiÕt kÕ cång kÒnh. 4.3. H×nh thøc sæ chøng tõ - ghi sæ (CTGS) * Theo h×nh thøc nµy, sæ s¸ch kÕ to¸n ®îc sö dông bao gåm: - Chøng tõ ghi sæ, sæ ®¨ng ký chøng tõ - B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu. - Sæ (thÎ - kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, b¶ng tæng hîp chi tiÕt vËt liÖu. * Tr×nh tù ghi sæ: Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú, c¨n cø vµo phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt vËt liÖu vµo chøng tõ ghi sæ, b¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu, sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. Tõ chøng tõ ghi sæ vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ, vµo sæ c¸i TK 152. Cuèi th¸ng tõ sæ c¸i TK 152 vµo B¶ng C§TK vµ b¸o c¸o kÕ to¸n. Cuèi th¸ng kiÓm tra ®èi chiÕu sè tæng céng trªn sæ ®¨ng ký chøng tõ víi b¶ng C§TK. Tr×nh tù ghi sæ ®îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau. S¬ ®å 1.7: Kh¸i qu¸t tr×nh tù kÕ to¸n nvl theo h×nh thøc sæ CTGS. Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu 21 Chøng tõ gèc Sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt VL B¶ng ph©n bæ NVL Chøng tõ ghi sæ B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n B¶ng tæng hîp chi tiÕt VL Sæ c¸i TK152 Sæ ®¨ng ký CTGS B¸o c¸o KT
  • 22. 22
  • 23. ¦u ®iÓm: DÔ, ®¬n gi¶n Nhîc ®iÓm: KiÓm tra, ®èi chiÕu khã, chuyªn m«n ho¸ cha cao. 4.4. H×nh thøc sæ NhËt ký chøng tõ (NKCT) * C¸c lo¹i sæ ®Ó ¸p dông h×nh thøc sæ NKCT - NhËt ký chøng tõ, b¶ng kª sè 3, b¶ng ph©n bæ NVL - Sæ c¸i TK 152, sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu * Tr×nh tù ghi sæ: Hµng ngµy, ®Þnh kú c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu vµ c¸c c«ng ty kh¸c vµo c¸c b¶ng chi tiÕt TK 331, vµ vµo NKCT sè 5, sè 10, sè 1,2, b¶ng kª sè , b¶ng ph©n bè sè 2, sæ kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu. Cuèi kú, tõ b¶ng kª sè 3 vµo b¶ng ph©n bæ sè 2 tõ b¶ng ph©n bæ sè 2 vµo b¶ng kª sè 4,5,6. Tõ c¸c b¶ng kª nµy vµo NKCT sè 7, sæ c¸i TK 152, b¸o c¸o kÕ to¸n. Tõ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu cuèi th¸ng vµo b¶ng tæng hîp chi tiÕt vËt liÖu, vµ tõ sè liÖu b¶ng nµy vµo b¸c c¸o kÕ to¸n. Tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nµy ®îc biÓn diÔn b»ng s¬ ®å sau S¬ ®å 1.8: S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n nvL theo h×nh thøc sæ NKCT. Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng 23 B¶ng kª sè 3 B¶ng ph©n bæ sè 4,5,6 Chøng tõ gèc ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt VL NKCT liªn quan sè 1,2,5,10.. B¶ngph©n bæsè2 NhËt ký chøng tõ sè 7 B¶ng tæng hîp chi tiÕt VL B¸o c¸o KT Sæ c¸i TK152
  • 24. Quan hÖ ®èi chiÕu 24
  • 25. ¦u ®iÓm: Chuyªn m«n ho¸ cao, tr¸nh bÞ trïng lÆp sè liÖu, quy tr¸ch nhiÖm cho tõng ngêi Nhîc ®iÎm: Sè lîng sæ s¸ch lín, cÇn nhiÒu nh©n viªn kÕ to¸n víi tr×nh ®é chyyªn m«n cao lµm chû yÕu b»ng thñ c«ng kh«ng ph¸t huy ®îc vai trß cña m¸y vi tÝnh. §iÒu kiÖn ¸p dông: ThÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, sè lîng kÕ to¸n viªn nhiÒu tr×nh ®é chuyªn m«n cao. Trªn ®©y lµ bèn h×nh thøc sæ kÕ to¸n h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. Tuú theo ®Æc ®iÓm, tïy ®iÒu kiÖn còng nh tr×nh ®é kÕ to¸n cña kÕ to¸n viªn mµ ¸p dông mét h×nh thøc phï hîp. 25
  • 26. I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ¶nh hëng ®Õn h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty. 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5: C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5 thuéc tæng c«ng ty c¬ khÝ GTVT - Bé GTVT ®îc thµnh lËp ngµy 1-5 -1956. Tªn giao dÞch Auto Mobile Mechanical Company 1-5: Trô së chÝnh: Km 15 - QL13- Khèi 7A - ThÞ trÊn §«ng Anh - Hµ Néi. TiÒn th©n cña C«ng ty lµ nhµ m¸y söa ch÷a «t« 1 -5 ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së 4 xëng c¬ khÝ: Avia, GK - 115, GK - 125, Yªn Ninh, ®Æt t¹i sè 18 phè Phan Chu Trinh - Hµ Néi víi nhiÖm vô lµ söa ch÷a «t«, chÕ t¹o c¸c phô tïng «t«…. Vµo nh÷ng n¨m ®Çu tiªn khi míi thµnh lËp, m¸y mãc thiÕt bÞ cña nhµ m¸y cßn ®¬n s¬, sè lîng c«ng nh©n Ýt, söa ch÷a chñ yÕu b»ng thñ c«ng, tæ chøc nhµ m¸y theo chÕ ®é tù cung tù cÊp, kh«ng h¹ch to¸n kinh tÕ. MÆc dï thÕ, nhng c«ng ty vÉn hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô mµ nhµ níc giao vµ kh«ng ngõng lín m¹nh, ®îc nhµ níc tÆng thëng nhiÒu hu©n huy ch¬ng cao quý. Vµ vinh dù nhÊt ®èi víi nhµ m¸y lµ ®· chÕ t¹o thµnh c«ng chiÕc xe «t« ®Çu tiªn ë ViÖt Nam, vµ ®îc diÔu hµnh vµo ®óng ngµy Quèc Kh¸nh 2 -9 - 1959. Nhng tõ 5 - 1978, Nhµ m¸y chuyÓn sang §«ng Anh vµ tiÕp nhËn thªm nhµ m¸y 19 - 5 ë VÜnh Phó cïng chøc n¨ng, nhiÖm vô. T¹i ®©y, nhµ m¸y gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do xa trung t©m, t×nh h×nh kinh tÕ sau chiÕn tranh cßn nghÌo, chiÕn tranh biªn giíi x¶y ra ngµy cµng quyÕt liÖt, h¬n thÕ n÷a sè c«ng nh©n xin nghØ viÖc ngµy cµng nhiÒu, kh¸ch hµng ngµy cnµg gi¶m sót. C¸n bé l·nh ®¹o nhµ m¸y ®· t×m ®ñ mäi biÖn ph¸p ®Ó kh«i phôc nhµ m¸y nh: tæ chøc nu«i bß s÷a, lµm mét sè lo¹i m¸y mãc phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Nhng kÕt qu¶ thu ®îc ®Òu qu¸ thÊt väng. MÆc dï thÕ nhµ m¸y vÉn duy tr× nghÒ chÝnh cña m×nh lµ söa ch÷a «t«. Theo quyÕt ®Þnh sè 17 CP ngµy 14/1/1981 cña Bé GTVT, nhµ m¸y ®îc phÐp thu mua c¸c lo¹i xe bÞ n¹n, bÞ ph¸ ho¹i trong chiÕn tranh ®Ó th¸o gì, phôc håi c¸c chi tiÕt, vµo nh÷ng n¨m nµy ngoµi nhiÖm vô ®ã, nhµ m¸y cßn chÕ t¹o c¸c chi tiÕt nhá nh b¬m níc xe Zin, c¸c lo¹i bul«ng… Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, vµ ®Æc biÖt tõ n¨m 1990, nhµ m¸y ®· chñ ®éng vÒ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, bíc ®Çu cã ý thøc vÒ thÞ trêng, vÒ Marketing, nhê vËy mµ s¶n phÈm cña nhµ m¸y cµng ®îc a chuéng. Tõ ®ã ®Õn nay, nhµ m¸y thùc sù bíc sang mét trang míi vµ ®Æc biÖt lµ tõ khi ®îc thµnh lËp l¹i theo quyÕt ®Þnh sè 1041 Q§ TCCB - N§ ngµy 27 -5- 1993 cña Bé trëng Bé GTVT (thµnh lËp l¹i theo N§ 338/ H§BT) lÊy tªn lµ C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5. §©y lµ mét thuËn lîi t¹o cho c«ng ty cã t 26
  • 27. c¸ch ph¸p nh©n ®éc lËp ®Ó lµm ¨n, tù h¹ch to¸n kinh tÕ, tù giao dÞch vµ kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ. Víi nhiÖm vô míi chñ yÕu lµ söa ch÷a ®ãng míi, l¾p r¸p xe «t«, m¸y thi c«ng vµ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp kh¸c. Víi sù s¸ng t¹o, n¨ng ®éng, nhanh nh¹y víi sù chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt tõ khi luËt ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam, c¸n bé l·nh ®¹o c«ng ty ®· phèi hîp víi bé GTVT, trêng ®¹i häc GTVT… chÕ t¹o thªm c¸c lo¹i s¶n phÈm nh: lu b¸nh lèp, tr¹m cÊp phèi, tr¹m bª t«ng nhùa asphalt c«ng suÊt tõ 25 - 100 tÊn/ giê tr¹m cÊp phèi ®îc côc ®o lêng chÊt lîng nhµ níc x¸c ®Þnh ®¶m b¶o chÊt lîng thay thÕ hµng nhËp khÈu. Cã thÓ nãi ®©y lµ nh÷ng mÆt hµng chñ ®¹o cña c«ng ty, kh¼ng ®Þnh ®îc tµi n¨ng, trÝ tuÖ, ãc s¸ng t¹o cña giíi khoa häc trong níc còng nh c¸n bé l·nh ®¹o c«ng ty. C¸c s¶n phÈm cña c«ng ty ®· ®¹t ®îc nhiÒu huy ch¬ng vµng, b¹c nh: tr¹m trén asphalt, tr¹m cÊp phèi, lu b¸nh lèp vµ ®· chiÕm lÜnh hÇu hÕt thÞ trêng trong níc do chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng ty lu«n ®¹t ®îc lîi nhuËn cao, vµ ®¹t vît ®Þnh møc c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra, ®¶m b¶o 3 ngïn c¬ b¶n lµ nép ng©n s¸ch nhµ níc, ®Çu t tÝch luü bæ sung nguån vèn kinh doanh, vµ n©ng cao møc thu nhËp cho ngêi lao ®éng. N¨m 2000, c«ng ty ®· ®îc nhµ níc phong tÆng lµ “§¬n vÞ anh hïng lao ®éng” cña 10 n¨m ®æi míi. Do u thÕ vÒ s¶n phÈm tr¹m trén, hiÖn nay c«ng ty ®ang ®Çu t thªm cho TSC§ 847 triÖu ®ång tõ nguån vèn §Çu t ph¸t triÓn , Bé tµi chÝnh cÊp bæ xung thªm 8,4tû ®ång lµm nguån vèn kinh doanh hiÖn nay lµ 16.937 triÖu ®ång. Vµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt, c«ng ty ®ang më réng thªm nhµ xëng míi víi diÖn tÝch 20 ha ®Ó võa t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho nh©n d©n ®i¹ ph¬ng vµ c¸c tØnh l©n cËn. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua ®îc thÓ hiÖn ë mét sè chØ tiªu kinh tÕ sau: BiÓu 1.2: KÕt qu¶ thùc hiÖn mét sè chØ tiªu chñ yÕu cña c«ng ty. STT N¨m ChØ tiªu §¬n vÞ 2001 2002 2003 1. Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt 1000 ® 56.627.00 0 59.688.000 137.650.000 2. Tæng doanh thu (thuÇn) 1000 ® 28.241.00 0 45.163.000 100.673.000 3. Lîi nhuËn 1000 174.000 669.000 1.057.000 27
  • 28. ® 4. TN b×nh qu©n ®Çu ng- êi/th¸ng 1000 ® 890 970 1120 5. Nguån vèn chñ së h÷u 1000 ® 8.147.000 8.147.000 16.937.000 6. HÖ sè doanh lîi cña NVC§ 0,021 0,082 0,062 7. Tû suÊt LN trªn tæng DT % 0,616 1,84 1,05 Theo biÓu trªn ta thÊy gi¸ trÞ s¶n xuÊt trong 2 n¨m 1991, 2002 t¬ng ®èi æn ®Þnh nhng sang n¨m 2003 ®· t¨ng mét c¸ch vît tréi, t¨ng 2,32 lÇn 80 n¨m 2002 vµ doanh thu (thuÇn) t¨ng nhanh n¨m 2003, t¨ng 3,56 lÇn, n¨m 2002 t¨ng 1,6 lÇn so víi n¨m 2001. Lîi nhuËn n¨m 2003 t¨ng 6 lÇn, n¨m 2002 t¨ng 3,84 lÇn so víi n¨m 2001. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi 1 th¸ng t¨ng, so víi n¨m 2001th× n¨m 2002 t¨ng 1,09 lÇn (tøc lµ t¨ng 80.000®/th¸ng/1ngêi), n¨m 2003 t¨ng 1,26 lÇn (tøc lµ 230 000 ®/1 ngêi / 1 th¸ng). §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh c«ng ty ®· kh«ng ngng s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Èy m¹nh c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm nh»m n©ng cao c¸c chØ tiªu s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho ngêi lao ®éng. Tû suÊt lîi nhuËn trªn tæng doanh thu vµ hÖ sè doanh lîi cña vèn chñ së h÷u n¨m 2003 mÆc dï cao h¬n n¨m 2001 nhng l¹i gi¶m so víi n¨m 2002. §iÒu nµy thÓ hiÖn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp n¨m 2003 kh«ng cao b»ng n¨m 2002. Nguyªn nh©n lµ do trong n¨m 2003 doanh nghiÖp ®· tiªu thô ®îc mét khèi lîng lín s¶n phÈm nhng do chi phÝ cho qu¶ng c¸o c¸c s¶n phÈm chiÕm mét phÇn lín trong chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ h¬n thÕ n÷a doanh nghiÖp l¹i ph¶i chi cho viÖc chÕ t¹o thö s¶n phÈm míi do ®ã dÉn ®Õn viÖc hai chØ tiªu trªn kh«ng cao b»ng 2002. Nh- ng ®Õn n¨m 2004, c¸c chØ tiªu nµy sÏ ®îc t¨ng cao h¬n. 2. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty: 2.1. NhiÖm vô s¶n xuÊt: Nh ®· nªu ë phÇn trªn, nhiÖm vô cña c«ng ty ë mét sè thêi kú cã kh¸c nhay, tuy nhiªn víi sù c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng quyÕt liÖt, c«ng ty nhËn thÊy ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu. §Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng, c«ng ty tõng bíc x¸c lËp l¹i c¬ cÊu s¶n phÈm vµ dÇn dÇn tiÕn tíi chÕ t¹o c¸c s¶n phÈm chñ ®¹o vµ chiÕm lÜnh thÞ trêng b»ng chÝnh nh÷ng s¶n phÈm Êy. C¸c s¶n phÈm mµ c«ng ty s¶n xuÊt, chÕ t¹o: - ThiÕt bÞ m¸y c«ng tr×nh: phôc vô cho viÖc nhµo trén c¸c vËt liÖu ®Ó x©y dùng, nh: 28
  • 29. + Tr¹m trén bª t«ng Asphalt + Tr¹m cÊp phèi + Tr¹m nghiÒn sái ®¸ + Lu b¸nh lèp. - L¾p r¸p, chÕ t¹o «t«: + ¤t« kh¸ch 44 - 51 chç ngåi + ¤t« t¶i 2,5 - 3,5 tÊn - KÕt cÊu thÐp: + CÇu giao th«ng n«ng th«n + Tr¹m thu phÝ + CÇu c¸p d©y c¨ng. 2.2. ThÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm: Víi sù ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, vµ ®ång thêi chiÕn dÞch Marketing rÇm ré, x©y dùng hµng lo¹t c¸c ®¹i lý trong c¶ níc, c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty ®· chiÕm lÜnh hÇu hÕt thÞ trêng trong níc gãp phÇn x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng ®êng x¸, cÇu giao th«ng, vµ hÖ thèng ph¬ng tiÖn giao th«ng trong níc, ®ång thêi gãp phÇn kh«ng nhá vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®æi míi ®Êt níc. 3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý trong bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó ®¶m b¶o sù gi¸m s¸t, qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh SXKD cña doanh nghiÖp. §Ó ph¸t huy vµ n©ng cao vai trß cña bé m¸y qu¶n lý, c«ng ty ®· tæ chøc l¹i c¬ cÊu lao ®éng, c¸c phßng ban, ph©n xëng cho phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý chung. Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn gåm cã 1 gi¸m ®èc vµ 2 phã gi¸m ®èc chØ ®¹o c¸c phßng ban, xÝ nghiÖp ph©n xëng cña c«ng ty. Mçi phßng ban, xÝ nghiÖp, ph©n xëng trong c«ng ty ®Òu cã chøc n¨ng, nhiÖm vô riªng. Nhng gi÷a chóng ®Òu cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau lµm cho bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty t¹o thµnh mét khèi thèng nhÊt. * Gi¸m ®èc c«ng ty: Lµ ngêi phô tr¸ch chung, qu¶n lý c«ng ty vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng, ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý s¶n xuÊt, lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc cÊp trªn vÒ c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty m×nh. Gi¸m ®èc kh«ng chØ qu¶n lý c¸c phßng ban cña m×nh th«ng qua c¸c phã gi¸m ®èc mµ cßn cã thÓ xem xÐt trùc tiÕp tõng n¬i lµm viÖc khi cÇn thiÕt. Gi¸m ®èc cã c¸c 29
  • 30. phã gi¸m ®èc vµ c¸c trëng phßng gióp ®ì trong viÖc ®iÒu hµnh cña c«ng ty. * Phã gi¸m ®èc: Lµ ngêi gióp viÖc cña gi¸m ®èc trong viÖc qu¶n lý c«ng ty. C«ng ty cã 2 phã gi¸m ®èc: - Phã gi¸m ®èc KD: Phô tr¸ch mÆt kinh doanh cña c«ng ty, qu¶n lý c¸c phßng: +Phßng kinh tÕ - thÞ trêng. + Phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt. - Phã gi¸m ®èc kÜ thuËt: Phô tr¸ch vÒ mÆt kÜ thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm cña c«ng ty vµ qu¶n lý c¸c phßng. + Phßng thiÕt kÕ «t« + Phßng thiÕt kÕ m¸y c«ng tr×nh + Phßng KCS + Phßng chuyÓn giao c«ng nghÖ + Trung t©m b¶o hµnh + Ban c¬ ®iÖn * Phßng kinh tÕ- thÞ trêng (KT- TT): thùc hiÖn chµo hµng, tiÕp xóc víi kh¸ch hµng, tiªu thô s¶n phÈm, cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng nh sù biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ c¸c s¶n phÈm ; thùc thi c¸c chÝnh s¸ch Marketing ®Ó thóc ®Èy viÖc tiªu thô s¶n phÈm. * Phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt (§HSX): Tæ chøc viÖc t×m kiÕm, lùa chän nhµ cung cÊp cho ®Çu vµo, tøc lµ tæ chøc mua c¸c nguyªn vËt liÖu, CCDC, TSC§… cÇn thiÕt phôc vô cho s¶n xuÊt vµ qu¶n lý dùa trªn c¬ së kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®Þnh møc kÜ thuËt ®· x¸c ®Þnh * Phßng thiÕt kÕ «t«, phßng thiÕt kÕ m¸y c«ng tr×nh: Tæ chøc tÝnh to¸n c¸c ®Þnh møc kü thuËt, nghiªn cøu ®æi míi n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm m¸y c«ng tr×nh, «t«, kÕt cÊu thÐp vµ ®a ra c¸c biÖn ph¸p kü thuËt gãp phÇn gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. * Phßng KCS: ChÞu tr¸ch nhiÖm kiÓm tra chÊt lîng hµng mua vµo vµ c¸c thµnh phÇn cña c«ng ty. * Phßng chuyÓn giao c«ng nghÖ: Lµ phßng cã tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ kh©u chuyÓn giao c«ng nghÖ m¸y c«ng tr×nh. * Trung t©m b¶o hµnh s¶n phÈm: Cã nhiÖm vô theo dâi s¶n phÈm ph¶i tu, b¶o hµnh, b¶o tr× c¸c s¶n phÈm ®· giao cho kh¸ch hµng. * Phßng tæ chøc lao ®éng: Tæ chøc c¸n bé qu¶n lý trong c«ng ty, ®iÒu ®éng - tuyÓn dông lao ®éng cho c¸c bé phËn, phßng ban, tÝnh l¬ng, 30
  • 31. thëng, c¸c chÕ ®é kh¸c cho lao ®éng trong c«ng ty, x©y dùng møc tiÒn l- ¬ng. * Ban c¬ ®iÖn: qu¶n lý, söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc phôc vô trong toµn c«ng ty. * V¨n phßng c«ng ty: Cã nhiÖm vô so¹n th¶o, nhËn göi, lu tr÷ c¸c c«ng v¨n, giÊy tê cÇn thiÕt, gióp c«ng ty thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng trong quan hÖ giao dÞch. * Ban y tÕ - vÖ sinh: Kh¸m ch÷a bÖnh ®Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt cho CBCNV trong toµn c«ng ty, vÖ sinh m«i trêng c«ng ty. * Phßng b¶o vÖ: Phô tr¸ch qu¶n lý tµi s¶n trong ph¹m vi qu¶n lý cña c«ng ty 24/24h. * C¸c bé phËn s¶n xuÊt bao gåm: - Ph©n xëng c¬ khÝ: gia c«ng c¬ khÝ, chÕ t¹o c¸c chi tiÕt s¶n phÈm phôc vô cho viÖc l¾p r¸p chÕ t¹o «t«, m¸y c«ng tr×nh, c¸c s¶n phÈm kh¸c. - XÝ nghiÖp «t«: L¾p r¸p, söa ch÷a, ®¹i tu «t« - XÝ nghiÖp s¶n xuÊt xe kh¸ch: s¶n xuÊt c¸c lo¹i xe kh¸ch 29 - 30 chç - XÝ nghiÖp MCT vµ kÕt cÊu thÐp: chuyªn s¶n xuÊt l¾p r¸p c¸c thiÕt bÞ MCT, cÇu giao th«ng, c¸c tr¹m b¬m trén bª t«ng, lu b¸nh lèp… Gi¸m ®èc thùc hiÖn viÖc qu¶n lý trùc tiÕp c¸c bé phËn s¶n xuÊt nµy. S¬ ®å 2.1: s¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty nh sau: 31 Gi¸m®èc Phßng ®Çut­ thÞtr­ êng Phßng tµi chÝnh kÕto¸n Phßng tæchøc hµnh chÝnh Phßng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt Phßng khoa häc c«ng nghÖ Phßng KCS PXc¬ khÝ PX«t« Ban c¬ ®iÖn PXMCT 1 PXMCT 2 PG§ Kinh doanh PG§ Kü thuËt
  • 32. 4. §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vµ hÖ thèng sæ kÕ to¸n t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5: 4.1. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n: Phßng kÕ to¸n- tµi vô cña c«ng ty cã nhiÖm vô theo dâi, ph¶n ¸nh, qu¶n lý c¸c sè liÖu vµo sæ s¸ch kÕ to¸n, thèng kª, cung cÊp c¸c th«ng tin kinh tÕ kÞp thêi phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh cña gi¸m ®èc, thêng xuyªn b¸o c¸o kÞp thêi t×nh h×nh ho¹t ®éng trªn c¬ së ®ã ®Ó ra c¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh SP. Phßng kÕ to¸n gåm cã 9 ngêi díi sù l·nh ®¹o cña 1 kÕ to¸n trëng vµ phã phßng kÕ to¸n. Ngoµi ra cßn cã 4 nh©n viªn thèng kª ph©n xëng t¬ng øng víi mét ph©n xëng vµ 3 xÝ nghiÖp cã nhiÖm vô thu thËp th«ng tin tõng ph©n xëng, xÝ nghiÖp cho kÕ to¸n trëng. Bèn nh©n viªn phßng nµy ngoµi sù qu¶n lý cña kÕ to¸n trëng cßn cã sù qu¶n lý cña ph©n xëng, vµ c¸c xÝ nghiÖp. Trong phßng kÕ to¸n, cã sù ph©n c«ng c«ng t¸c cho tõng nh©n viªn kÕ to¸n nhng sù ph©n c«ng nµy cã sù liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau ®¶m b¶o tÝnh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, chÆt chÏ cña th«ng tin kÕ to¸n. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng nh©n viªn trong phßng kÕ to¸n nh sau: * KÕ to¸n trëng kiªm trëng phßng kÕ to¸n: Cã nhiÖm vô phô tr¸ch chung mäi ho¹t ®éng cña phßng còng nh ph©n xëng, xÝ nghiÖp, kÝ c¸c lÖnh thu chi, giÊy ®Ò nghÞ t¹m øng, ho¸ ®¬n GTGT cña c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ toµn bé c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty,chØ ®¹o thùc hiÖn ph¬ng thøc h¹ch to¸n; t¹o vèn cho c«ng ty, tham mu vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, th«ng tin kÞp thêi cho gi¸m ®èc vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt, kinh doanh cña c«ng ty. §Þnh kú, kÕ to¸n trëng ph¶i dùa trªn c¸c th«ng tin tõ c¸c nh©n viªn trong phßng ®èi chiÕu sæ s¸ch ®Ó lËp b¸o c¸o phôc vô cho gi¸m ®èc vµ c¸c ®èi tîng cã nhu cÇu th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty nh ng©n hµng, tæng c«ng ty, c¸c nhµ ®Çu t, c¸c nhµ cung cÊp… 32
  • 33. * Phã phßng kÕ to¸n kiªm kÕ to¸n tæng hîp: Cã nhiÖm vô tæng hîp c¸c th«ng tin tõ c¸c nh©n viªn kÕ to¸n ®Ó lªn can ®èi, lËp b¸o c¸o cuèi kú. Phã phßng kÕ to¸n phô tr¸ch ®iÒu hµnh c¸c kÕ to¸n viªn liªn quan ®Õn viÖc ®i s©u vµo h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong c«ng ty. Cuèi th¸ng phã phßng lªn c©n ®èi sè ph¸t sinh, tÝnh ra c¸c sè d tµi kho¶n vµ sæ c¸i c¸c tµi kho¶n. Hµng quý lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. §èi víi kÕ to¸n tæng hîp: TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, tæng hîp c¸c kho¶n thu chi, lËp b¶ng kª sè 1, NKCT sè 1, NKCT sè 8,7,10 chÞu tr¸ch nhiÖm trong kÕ to¸n thanh to¸n vµ b¶ng tr×n vèn vay. * KÕ to¸n vËt t kiªm thñ quü: - §Þnh kú kÕ to¸n vËt t c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu, CCDC ®Ó ph¶n ¸nh, theo dâi trªn b¶ng ph©n bæ sè 2, b¶ng kª sè 3. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo c¸c NKCT liªn quan vµo b¶ng kª sè 3 ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè chªnh lÖch vµ tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng theo tõng kho¶n môc chi phÝ trªn B¶ng ph©n bæ sè 2. §Þnh kú, dùa vµo c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt VL, CCDC ®èi chiÕn víi thÎ kho. - Thñ quü cã nhiÖm vô qu¶n lý lîng tiÒn mÆt cã t¹i kÐt cña c«ng ty, kiÓm nhËn lîng tiÒn vµo ra hµng ngµy, thñ quü vµo sæ quü c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn tiÒn mÆt. Cuèi ngµy thñ quü ®èi chiÕu sæ quü víi b¸o c¸o quü do kÕ to¸n thanh to¸n víi ngêi b¸n lËp. *KÕ to¸n thanh to¸n víi ngêi b¸n: KiÓm tra c¸c ho¸ ®¬n mµ phßng §HSX nép lªn ®Ó ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô liªn quan vµo sæ chi tiÕt TK 331, cuèi th¸ng vµo NKCT sè 5. §Þnh kú, kÕ to¸n thanh to¸n víi ngêi b¸n lËp b¸o c¸o tËp hîp toµn bé thóª GTGT ®Çu vµo ®Ó kÕ to¸n doanh thu lªn b¸o c¸o thuÕ. * Bé phËn phiÕu xuÊt vËt t: C¨n cø vµo ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ®· ®îc phª duyÖt vµ c¨n cø vµo nhu cÇu vËt t cña c¸c ph©n xëng, xÝ nghiÖp, bé phËn nµy viÕt phiÕu vËt t theo tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng ph©n xëng, xÝ nghiÖp. * KÕ to¸n ng©n hµng kiªm kÕ to¸n tiÒn l¬ng. - Giao dÞch víi ng©n hµng, chuyÓn tiÒn, chuyÓn sÐc, më L/C vµ c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh¸c cña c«ng víi ng©n hµng, lËp b¶ng kª sè 2, NKCT sè 2. 33
  • 34. - TÝnh to¸n vµ thanh to¸n l¬ng cho toµn bé CBCNV. KÕ to¸n l¬ng cã liªn hÖ chÆt chÏ víi phßng TC- L§ vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn hÖ sè l- ¬ng, BHXH, BHYT, KPC§. * KÕ to¸n TSC§ vµ XDCB: - Theo dâi TSC§ vµ tÝnh khÊu hao TSC§ theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng. - Theo dâi t×nh h×nh x©y dùng c¬ b¶n vµ lËp quyÕt to¸n XDCB. * KÕ to¸n thanh to¸n t¹m øng: Ghi chÐp, theo dâi viÖc t¹m øng vµ thanh to¸n t¹m øng cña CBCNV trong c«ng ty ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô mua hµng b»ng tiÒn t¹m øng. * KÕ to¸n doanh thu, thu håi c«ng nî vµ thuÕ. Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n doanh thu b¸n hµng, thuÕ vµ kho¶n ph¶i thu. ChÞu tr¸ch nhiÖm trong thu håi nî LËp b¸o c¸o thuÕ theo ®Þnh kú. * Bèn nh©n viªn thèng kª: Hµng th¸ng, c¸c kÕ to¸n viªn ph¶i ®èi chiÕu ngang víi nhau vµ ®èi chiÕu víi nh©n viªn thèng kª ®Ó lªn tæng hîp nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt s¶n phÈm. Ngoµi ra trong phßng kÕ to¸n còng ®îc trang bÞ thªm mét sè m¸y tÝnh ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c kÕ to¸n. 34
  • 35. S¬ då 2: Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty 4.2. §Æc ®iÓm tæ chøc hÖ thèng kÕ to¸n: HiÖn nay, c«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ NKCT ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp víi ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp HTK theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. Theo h×nh thøc NKCT bé sæ kÕ to¸n cña c«ng ty gåm: - C¸c NhËt ký chøng tõ: 1,2,5,7,8, 10,4,6. - B¶ng kª: 1,2,3,4,5,6,,8,9,11; c¸c sæ c¸i TK. - Sæ chi tiÕt: TK 331, TK 131, vËt t, 511… - B¶ng ph©n bæ: 1,2,3. - C¸c TK sö dông TK 111, 112 (chi tiÕt cho tõng ng©n hµng) 152, 153, 154, 155, 211, 241, 214, 621, 627, 642, 532… S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp theo h×nh thøc NKCT ®îc kh¸i qu¸t nh sau: 35 KÕ to¸n tr­ëng KT tæng hîp KÕ to¸n NVL kiªm quü KÕ to¸n tiÒn l­¬ng kiªm NH KÕ to¸n TSC§ vvµ XDCB KÕto¸n doanh thu, thu håi c«ng nî, thuÕ KÕ to¸n thanh to¸n t¹m øng KÕ to¸n thanh to¸n víi ng­ êi b¸n
  • 36. S¬ ®å 2.3: Kh¸i qu¸t tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc NKCT. Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu 36 Chøng tõ gèc, c¸c b¶ng ph©n bæ NKCT ThÎ (sæ) kÕ to¸n chi tiÕt B¶ng tæng hîp chi tiÕtSæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng kª
  • 37. II. Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5: 1. Kh¸i qu¸t chung t×nh h×nh nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty: 1.1. §Æc ®iÓm vµ ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty: C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5 lµ c«ng ty chuyªn s¶n xuÊt, l¾p r¸p, chÕ t¹o c¸c s¶n phÈm nµy ®îc cÊu thµnh tõ nhiÒu chi tiÕt kh¸c nhau vµ ®ßi hái ph¶i sö dông nhiªï lo¹i nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau. Nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty rÊt phong phó vÒ chñng lo¹i vµ quy c¸ch, cã kho¶ng 700 lo¹i nh t«n, thÐp, s¬n xi m¨ng… C¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu nµy chñ yÕu ®îc mua ë trong níc, ngoµi ra cßn nhËp ngo¹i (nh c¸c lo¹i s¬n, n- íclµm m¸t…) nguyªn vËt liÖu mua vÒ c«ng ty ®Òu ph¶i qua kiÓm nghiÖm tríc khi nhËp kho cho nªn ®¶m b¶o chÊt lîng vµ ®óng th«ng sè kü thuËt. Do ®Æc ®iÓm cña c¸c s¶n phÈm mµ c«ng ty chÕ t¹o lµ c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ, ®ßi hái nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu, nªn chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng kh¸ lín trong tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm (chiÕm tû träng kho¶ng 75 - 80%). V× vËy, khi cã sù biÕn ®éng nhá cña nguyªn vËt liÖu còng ¶nh hëng rÊt lín ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm. H¹ thÊp chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®a vµo s¶n xuÊt, sö dông tiÕt kiÖm vËt liÖu lµ biÖn ph¸p tÝch cùc nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ vÉn ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng s¶n phÈm. Song muèn lµm ®îc ®iÒu nµy th× c«ng ty ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p khoa häc vµ thuËn tiÖn ®Ó qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ë tÊt c¶ c¸c kh©u tõ kh©u thu mua ®Õn b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷… Vµ ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ nguyªn vËt liÖu, tæ chøc h¹ch to¸n chÝnh x¸c ®¶m b¶o c«ng viÖc dÔ dµng kh«ng tèn kÐm nhiÒu c«ng søc, c«ng ty ®· tiÕn hµnh ph©n lo¹i vËt liÖu trªn c¬ së c«ngdông kinh tÕ c¶ub nguyªn vËt liÖu ®èi víi qóa tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. VËt liÖu ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - Nguyªn vËt liÖu chÝnh bao gåm c¸c lo¹i: t«n, thÐp, nh«m… - Nguyªn vËt liÖu phô: que hµn, ®inh, s¬n bul«ng, èc, vÝt c¸c lo¹i… - Nhiªn liÖu: ®Êt ®Ìn, ga «xy, x¨ng… - PhÕ liÖu thu håi: Ph«i t«n, thÐp... trong qu¸ tr×nh gia c«ng c¸c chi tiÕt s¶n phÈm . C¸ch ph©n lo¹i trªn gióp cho c«ng ty ®¸nh gi¸ ®îc vai trß cña tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh c¸c ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt. H¬n n÷a c¸ch ph©n nµy ®Þnh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo nguyªn vËt liÖu chÝnh 1 c¸ch dÔ dµng vµ x¸c ®Þnh chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú ®îc chÝnh x¸c h¬n. 1.2. C«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu ë c«ng ty: 37
  • 38. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, c«ng ty ph¶i thùc hiÖn qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu. C«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu t¹i c«ng ty ®îc thÓ hiÖn qua c¸c c«ng viÖc sau: Mét lµ, tæ chøc hÖ thèng kho tµng: VËt t ë c«ng ty ®îc tæ chøc b¶o qu¶n ë 2 kho phï hîp víi tÝnh chÊt cña vËt liÖu vµ víi nhu cÇu cung øng nguyªn vËt liÖu vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm: + Kho 1: B¶o qu¶n c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh. + Kho 2: B¶o qu¶n c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu cã tÝnh chÊt dÔ ch¸y næ. + Kho 3: VËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ. ë mçi kho, thñ kho ®îc trang bÞ ®Çy ®ñ ph¬ng tiÖn c©n, ®o, ®ong, ®Õm. ë c¸c xÝ nghiÖp, ph©n xëng cña c«ng ty còng cã c¸c kho riªng vµ do thèng kª ph©n xëng qu¶n lý. §©y lµ nh÷ng kho nhá cã tÝnh chÊt t¹m thêi gi÷ vËt t mµ xÝ nghiÖp ph©n xëng nhËn vÒ cha ®a vµo s¶n xuÊt, sau ®ã vËt t ®îc giao cho c¸c tæ, ®éi s¶n xuÊt. Hai lµ, c«ng ty cßn x©y dùng ®Þnh møc tiªu hao vËt t. §©y còng lµ biÖn ph¸p quan träng ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ nguyªn vËt liÖu. Phßng thiÕt kÕ «t« vµ m¸y c«ng tr×nh cã nhiÖm vô nghiªn cøu vµ x©y dùng ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cho tõng chi tiÕt, s¶n phÈm dùa trªn ®Þnh møc kinh tÕ kÜ thuËt ®· quy ®Þnh chung cña nhµ níc. Nh vËy, khi c¸c ph©n x- ëng, xÝ nghiÖp cã nhu cÇu vÒ vËt t th× thèng kª ph©n xëng, xÝ nghiÖp c¨n cø vµo nhu cÇu vËt t do tæ trëng ph©n xëng, xÝ nghiÖp ®Ò nghÞ sÏ lªn phßng kÕ to¸n yªu cÇu viÕt phiÕu xuÊt vËt t. Ba lµ, c«ng ty giao tr¸ch nhiÖm cho c¸c thñ kho. C¸c thñ kho ngoµi viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n tèt vËt t cßn ph¶i cËp nhËt sè liÖu vµo sæ s¸ch vÒ mÆt sè lîng, t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng thø vËt liÖu, kiÓm kª kho hµng ®ång thêi cã tr¸ch nhiÖm ph¸t hiÖn vµ b¸o c¸o lªn phßng kÕ to¸n c¸c trêng hîp vËt liÖu tån ®äng trong kho lµm ø ®äng vèn gi¶m kh¶ n¨ng thu håi vèn s¶n xuÊt cña c«ng ty. 2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty: TÝnh gi¸ lµ 1 kh©u quan träng trong viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n. ViÖc tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu cã chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, hîp lý th× míi biÕt ®îc chi phÝ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ ph¸t sinh trong qóa tr×nh s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. T¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1- 5, thuÕ GTGT ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ. 2.1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp kho: 38
  • 39. - §èi víi NVL mua trong níc th× gi¸ thùc tÕ nhËp bao gåm gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n (kh«ng bao gåm thuÕ GTGT) céng (+) c¸c chi phÝ liªn quan nh chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, b¶o hiÓm cho vËt liÖu, c«ng t¸c phÝ cho nh©n viªn thu mua. - §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu: Gi¸ thùc tÕ nhËp kho bao gåm tæng gi¸ trÞ thanh to¸nvíi ngêi b¸n céng (+) thuÕ nhËp khÈu céng (+) chi phÝ thu mua… - §èi víi phÕ liÖu nhËp kho th× gi¸ thùc tÕ nhËp b»ng gi¸ b¸n phÕ liÖu trªn thÞ trêng. 2.2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho: ë c«ng ty, nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p hÖ sè gi¸: HÖ sè gi¸ NVL = tæng gi¸ thùc tÕ NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú Tæng gi¸ h¹ch to¸n NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trongkú Gi¸ thùc tÕ VL xuÊt kho = Tæng gi¸ h¹ch to¸n NVL xuÊt trong kú x HÖ sè gi¸ NVL Ph¬ng ph¸p nµy t¬ng ®èi phï hîp víi viÖc tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu ë 1 c«ng ty cã nhiÒu chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu, xuÊt dïng thêng xuyªn. 3. H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty: 3.1. Chøng tõ vµ thñ tôc nhËp, xuÊt nguyªn vËt liÖu. a. §èi víi nghiÖp vô nhËp nguyªn vËt liÖu: C¨n cø vµo nhu cÇu s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, phßng §HSX lªn kÕ ho¹ch nhËp nguyªn vËt liÖu. Hµng th¸ng sau khi nh©n viªn tiÕp liÖu mang vËt t vÒ, bé phËn KCS sÏ kiÓm tra chÊt lîng, quy c¸ch, sè lîng vµ ghi vµo biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t sau khi ®· ®èi chiÕu ho¸ ®¬n mua hµng. Ho¸ ®¬n mua hµng ph¶i cã ch÷ ký vµ ®ãng dÊu cña trëng phßng kÕ to¸n vµ phßng KCS. Sau ®ã phßng §KSX c¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t sÏ lËp phiÕu nhËp kho. PhiÕu nµy ®îc lËp thµnh 3 liªn ph¶i cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña c¸c phßng ban: Mét liªn lu ë phßng §HSX, mét liªn giao cho thñ kho (khi nhËp hµng) ®Ó vµo thÎ kho, ®Þnh kú 3 hoÆc 5 ngµy kÕ to¸n vËt liÖu xuèng lÊy phiÕu nhËp cïng thÎ kho ®Ó tÝnh gi¸ vµ ®èi chiÕu. Mét liªn ®Ýnh kÌm víi ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n. Hµng ngµy (®Þnh kú), kÕ to¸n thanh to¸nvíi ngêi b¸n hµng vµ sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n (bªn cã TK 331), cuèi th¸ng vµo NKCT sè 5. 39
  • 40. C¨n cø vµo phiÕu nhËp kho, thñ kho tiÕn hµnh kiÓm nhËn vËt t ghi sè lîng thùc nhËp, quy c¸ch, chñng lo¹i, m· kÝ hiÖu.. vµ cïng ngêi giao hµng kÝ vµo 2 b¶n. Nguyªn vËt liÖu nhËp kho ®îc s¾p xÕp, ph©n lo¹i riªng biÖt ®óng quy ®Þnh ®¶m b¶o thuËn tiÖn cho viÖc xuÊt vËt t vµ an toµn trong b¶o qu¶n, ch¸y næ. 40
  • 41. BiÓu 2.2. MÉu sè 01GTKT-3LL Ho¸ ®¬n GTGT GT: 199 - B Liªn 2( giao cho KH) No: 011246 Ngµy 4-3-2004 §¬n vÞ b¸n hµng: XÝ nghiÖp vËt t §«ng Anh §Þa chØ: ThÞ trÊn §«ng Anh - Hµ Néi §iÖn tho¹i M· sè Hä tªn ngêi mua: ¤ng Huúnh §¬n vÞ: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1 -5 Sè tµi kho¶n H×nh thøc thanh to¸n: Tr¶ chËm §Þa chØ: ThÞ trÊn §«ng Anh - HN M· sè thuÕ: 0100104073-1 STT Tªn VT, hµng ho¸ §VT Sè lîng (kg) §¬n gi¸ (VN§/kg) Thµnh tiÒn (VN§) 1 ThÐp èng Φ26,6 m 250 11.200 2.800.000 2 T«n 3 ly m 6.000 4.500 27.000.000 3 T«n 10 ly chÞu nhiÖt kg 300 8.450 2.535.000 Céng 32.335.000 ThuÕ GTGT 5%: TiÒn thuÕ GTGT 1.615.750 Tæng sè tiÒn thanh to¸n 33.950.750 Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: Ba m¬i ba triÖu chÝn tr¨m n¨m m¬i ngh×n b¶y tr¨m n¨m m¬i ®ång ch½n. Ngêi mua hµng KÕ to¸n trëng Thñ trëng ®¬n vÞ (kÝ) (kÝ) (kÝ) 41
  • 42. §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu tõ níc ngoµi th× cã ho¸ ®¬n sau: BiÓu 2.3: Huyndai Corporation Ltd. Seul, Hµn Quèc. Ho¸ ®¬n Hîp ®ång sè: New 2KY053/Ref.000218/AMC 1-5. Ho¸ ®¬n sè: 2004 EX 0326 §¬n vÞ: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5 Ngµy 12 - 3- 2004 VËn chuyÓn tõ Seul, Hµn Quèc ®Õn ViÖt Nam Stt Tªn VT Sè l- îng §VT §¬n gi¸ (USD) Thµnh tiÒn VN§ 1 S¬n 189 Kg 189 Kg 9 1.701 25.719.120 2 Níc lµm m¸t 163 Kg 9,5 1.548,5 23.413.320 ThuÕ nhËp khÈu 3% 97,485 1.473.973 Tæng gi¸ trÞ: 3346,985 50.606.413 C«ng ty Huyndai C«ng ty AMC 1-5 KÝ KÝ Sau khi tiÕn hµnh kiÓm nghiÖm vËt t, phßng §HSX c¨n cø vµo H§ GTGT lËp phiÕu nhËp kho (chØ ghi sè lîng). 42
  • 43. BiÓu 2.4 Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t MÉu sè 05 - VT Ngµy 6 - 3 - 2004 Q§ 1141TC/Q§/C§KT §¬n vÞ: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5 C¨n cø vµo ho¸ ®¬n sè 011246 ngµy 4 - 3 - 2004 cña xÝ nghiÖp VËt t §«ng Anh. Biªn b¶n kiÓm nghiÖm gåm: 1. ¤ng NguyÔn Duy M¹nh - Phßng §HSX - trëng ban. 2. ¤ng NguyÔn Quang - Phßng KCS - Uû viªn 3. Bµ NguyÔn ThÞ Thuý - Thñ kho - Uû viªn. §· kiÓm nghiÖm c¸c lo¹i vËt t sau: Tªn VT §VT Ph¬ng thøc KK Sè l- îng dtõ KÕt qu¶ kiÓm nghiÖm Ghi chó Sè lîng thùc tÕ kn Sè lîng ®óng phÈm chÊt Sè lîng sai phÈm chÊt 1.ThÐp èng Φ26,6 m ®o 250 250 250 0 2.T«n 3 ly m ®o 6000 6000 6000 0 3.T«n 10 ly chÞu nhiÖt Kg c©n 300 300 300 0 KÕt qu¶ kiÓm nghiÖm: ®Òu ®óng quy c¸ch, phÈm chÊt. Trëng ban Uû viªn Uû viªn 43
  • 44. BiÓu 2.5 MÉu sè 91 - VT C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5 Q§: 1141 - TC/Q§/C§KT Ngµy 1/11/1995 cña BTC Sè 270 PhiÕu nhËp kho Ngµy 6 - 3- 2004. Hä tªn ngêi giao:¤ng Huúnh. §Þa chØ: Phßng §HSX Theo biªn b¶n kiÓm nghiÖm VTsè 22/3 cña phßng KCS. NhËp t¹i kho 1 (NVL chÝnh). Stt Tªn VT §VT Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn Ghi chóthùc nhËp Chøng tõ 1 ThÐp èng Φ26,6 m 250 250 2 T«n 3 ly m 600 6000 3 T«n 10 ly chÞu nhiÖt Kg 300 300 Phô tr¸ch cung tiªu KÕ to¸n trëng Ngêi giao Thñ kho Thñ trëng ®¬n vÞ b. §èi víi nghiÖp vô xuÊt nguyªn vËt liÖu: C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, vµ ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cña phßng thiÕt kÕ m¸y c«ng tr×nh vµ thiÕt kÕ «t«, thèng kª ph©n x- ëng lªn phßng kÕ to¸n ®Ò nghÞ bé phËn viÕt phiÕu xuÊt vËt t. Bé phËn nµy lËp phiÕu xuÊt thµnh 2 liªn. Liªn 1: ®a cho ngêi lÜnh vËt t ®Ó xuèng kho vËt t, liªn nµy ph¶i cã ch÷ ký cña bé phËn viÕt phiÕu xuÊt vµ ch÷ kÝ cña kÕ to¸n trëng. Liªn 2 ph¶i cã ch÷ kÝ cña lÜnh vËt t, liªn nµy göi xuèng ®¬n vÞ nhËn vËt t. Sau khi nhËn vËt t ngêi lÜnh vËt t sÏ ®a cho thñ kho liªn 1 vµ ghi vµo thÎ kho sè thùc nhËp. Liªn nµy ph¶i cã ch÷ kÝ cña ngêi nhËn vËt t vµ thñ kho. §Þnh kú 5 hoÆc 7 ngµy, kÕ to¸n vËt liÖu xuèng kho kiÓm tra vµ nhËn phiÕu xuÊt kho. 44
  • 45. BiÓu 2.6 PhiÕu xuÊt kho Sè 277. Ngµy 4 - 3 -2004 Hä tªn ngêi nhËn: Tr¹m trén 91. §¬n vÞ: C¬ khÝ. Lý do xuÊt: lµm mãng thÐp . XuÊt t¹i kho: 1 Stt Tªn VT §vt Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn Ghi chó Yªu cÇu Thùc xuÊt 1 T«n 3 ly m 1200 1200 Phô tr¸ch cung tiªu KTT BxuÊt phiÕu Ngêi nhËn Thñ kho Thñ trëng KÝ KÝ KÝ KÝ KÝ KÝ Trêng hîp vËt liÖukÐm phÈm chÊt kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, theo lÖnh cña gi¸m ®èc, phßng kinh tÕ thÞ trêng tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng lËp ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng lµm 3 liªn. C«ng ty kiÓm trra ký duyÖt thanh to¸n råi ®a liªn 2 cho kh¸ch hµng. Thñ kho c¨n cø vµo ho¸ ®¬n tiÕn hµnh xuÊt vËt t giao cho kh¸ch hµng vµ cïng kh¸ch hµng kÝ vµo liªn 3. Liªn 1 lu ë phßng Kt - TT, liªn 3. Thñ kho lµm c¨n cø ghi thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi sæ. 45
  • 46. BiÓu 2.7 Ho¸ ®¬n GTGT Liªn 3 (ghi sæ) Ngµy 10 th¸ng 03 n¨m 2004 §¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5 §Þa chØ: TT§A - HN §iÖn tho¹i: M· sè thuÕ: 0100704073 - 1 Hä tªn ngêi mua: TrÇn Hïng §Þa chØ: C«ng ty TNHH §«ng Hµ H×nh thøc thanh to¸n: TiÒn mÆt. Stt Tªn hµng, VT §¬n vÞ tÝnh Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 1 ThÐp Φ 27 m 9 9.000 81.000 Céng tiÒn hµng 81.000 ThuÕ suÊt GTGT 5% TiÒn thuª GTGT 4.050 Tæng gi¸ thanh to¸n 85.050 B»ng ch÷: T¸m m¬i l¨m ngµn kh«ng tr¨m n¨m m¬i ®ång ch½n Ngêi mua hµng KÕ to¸n trëng Thñ trëng ®¬n vÞ Thñ kho KÝ KÝ KÝ KÝ 2.2. H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5 Do ®Æc ®iÓm ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, nghiÖp vô nhËp - xuÊt vËt liÖu thêng xuyªn nªn c«ng ty lËp sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu theo c¸ch ph©n lo¹i theo c«ng dông vµ vai trß cña nguyªn vËt liÖu. Tuy nhiªn lËp sæ nh thÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ, cha khoa häc. Sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, Kho 1 (NVL chÝnh). Sè thÎ Tªn vËt liÖu 1 T«n d4 2 T«n 10 ly 3 T«n 3 ly 4 ThÐp Φ 26,6 … C«ng ty sö dông ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n vµ h¹ch to¸n chi tiÕt theo h×nh thøc sæ sè d 46
  • 47. S¬ ®å 2.3: S¬ ®å kh¸i qu¸t h¹ch to¸n chi tiÕt NVL liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 Sæ sè d ®îc lËp theo c¸ch ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu (tõng kho). ë kho: C¨n cø vµo phiÕu nhËp, xuÊt vËt liÖu, thñ kho ®¸nh sè danh ®iÓm vµo thÎ kho. ThÎ kho ®îc lËp tõ ®Çu n¨m vµ ®îc ®¸nh sè thø tù theo sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. §Þnh kú 5 hoÆc 7 ngµy. Thñ kho giao toµn bé chøng tõ nhËp xuÊt cho kÕ to¸n vµ cuèi th¸ng vµo sæ sè d. Trªn thÎ kho cßn ghi gi¸ h¹ch to¸n cho tõng lo¹i vËt liÖu. 47 PhiÕu nhËp kho ThÎ kho PhiÕu xuÊt kho Sæ sè d­ B¶ng luü kÕ N-X-T B¶ng tæng hîp N-X-T B¶ng kÕ to¸n tæng hîp Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu
  • 48. BiÓu 2.8 ThÎ kho LËp ngµy 1-1-2004 Tªn nh·n hiÖu, quy c¸ch VT: T«n 3 ly §¬n vÞ tÝnh: Kg Gi¸ h¹ch to¸n: 4500®/kg Tê thÎ sè 3 Ngµy N-X chøng tõ Nth¸ng DiÔn gi¶i Sè lîng X¸c nhËn cña KT 3 hiÖu NhËp XuÊt Tån NhËp XuÊt Th¸ng 3-2002 3.000 270 6-3 XÝ nghiÖp VT §«ng Anh 6000 9000 277 4-3 Tr¹m trén 91-c¬ khÝ 1.200 7.800 379 8-3 Tr¹m trén 84-c¬ khÝ 1.700 6.100 315 18,3 C«ng ty CPTM Hµ Anh 2000 8.100 ë phßng kÕ to¸n: §Þnh kú 5 hoÆc 7 ngµy nhËn ®îc chøng tõ nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu, kÕ to¸n vËt t ®Þnh kho¶n, ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a thÎ kho víi phiÕu nhËp - xuÊt vËt liÖu, vµ tÝnh gi¸ cho tõng phiÕu nhËp - xuÊt - theo gi¸ h¹ch to¸n, ghi vµo b¶ng luü kÕ N - X - Tån vËt liÖu (biÓu 2.9).Cuèi th¸ng tÝnh tiÒn trªn sæ sè d do thñ kho chuyÓn ®Õn. Tõ b¶ng luü kÕ N - X - Tån vËt liÖu vµo b¶ng tæng hîp N - X - Tån (biÓu 2.10) vµ ®èi chiÕu víi sæ tæng hîp vÒ vËt liÖu BiÓu 2.11: TrÝch sæ sè d N¨m 2004, Kho 1 Sè D§ NVL Tªn VT §VT §¬n gi¸ h¹ch to¸n D th¸ng 1 Sè d cuèi th¸ng 2 Sè d cuèi th¸ng 3 SL ST SL ST SL ST 1 T«n d4 m 4.500 1.700 7.650.000 688 3.096.000 2 T«n 10 ly Kg 8.500 1500 12.750.000 1.40011.900.000 3 T«n 3 ly m 4500 3000 13.500.000 445020.025.000 Céng 33.900.000 35.021.000 48
  • 49. 2.3. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu: 2.3.1. Tæ chøc TK - TK 152: Nguyªn vËt liÖu ph¶n ¸nh theo gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng gi¶m nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. TK nµy kh«ng ®îc më chi tiÕt. - TK 331: Ph¶i tr¶ ngêi b¸n. - Vµ c¸c TK 111, 112, 133, 621, 627, 335, 642… 2.3.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu: Cïng víi h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu th× kÕ to¸n còng tiÕn hµnh h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. §©y lµ c«ng viÖc quan träng vµ cÇn thiÕt bëi v× qua ®©y kÕ to¸n míi cã thÓ ph¶n ¸nh ®îc gi¸ ®Ých thùc cña vËt liÖu. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu ®îc ghi theo tr×nh tù sau: S¬ ®å 2.4: Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc nhËt ký chøng tõ. Ghi chó: : Ghi hµng ngµy : Ghi cuèi th¸ng : Quan hÖ ®èi chiÕu 49 Chøng tõ gèc: - Ho¸ ®¬n BH (ho¸ ®¬n GTGT) - PhiÕu nhËp kho - PhiÕu xuÊt kho - Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t­ B¶ng ph©n bæ sè 2 B¶ng kª sè 3 B¶ng kª sè 4, 5, 6 NKCTsè 7 Sæ c¸i TK 152 B¸o c¸o tµi chÝnh NKCT sè 5 Sæ chi tiÕt TK 331 (Nî, Cã) NKCTsè 1,2,10…
  • 50. * Trêng hîp nguyªn vËt liÖu t¨ng do mua s¾m nhËp kho víi h×nh thøc tr¶ chËm nguyªn vËt liÖu: VÝ dô: Ngµy 4-3-2004 mua t«n 3 ly cña xÝ nghiÖp vËt t §«ng Anh trÞ gi¸ 27.000.000 thuÕ GTGT 5% 1.350.000®. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua vËt liÖu sè 011246, phiÕu nhËp kho sè 270, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t sè 22/3. kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt TK 331 (quyÓn ghi Cã TK 331) Nî TK 152: 27.000.000 Nî TK 133: 1.350.000 Cã TK 133: 28.350.000 *Trêng hîp t¨ng do nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu: VÝ dô: Ngµy 12 - 3- 2004, nhËp khÈu níc lµm m¸t trÞ gi¸ 548,5USD, thuÕ nhËp khÈu 46,455USD, tû gi¸ hèi ®o¸i 1 USD = 15,120 ®ång. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua vËt t sè 2002EXO0326 biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t, vµ phiÕu nhËp kho sè 410, kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt cã TK 331 ®Þnh kho¶n Nî TK 152: 24.115.680 Cã TK 3333 702.340 Cã TK 331 23.413.320 C¨n cø vµo c¸c ho¸ ®¬n, trong th¸ng kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh trªn sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n (ghi Cã TK 331). C¬ së sè liÖu: Tõ phiÕu nhËp kho,ho¸ ®¬n, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t C¸ch ghi: + C¨n cø vµo phiÕu nhËp, ho¸ ®¬n kÕ to¸n ghi cét sè thø tù, ngµy th¸ng, sè hiÖu ho¸ ®¬n, sè phiÕu nhËp. + Cét néi dung: Ghi tªn ®¬n vÞ. + Cét TK ®èi øng: Ghi cã TK 331, ghi Nî c¸c TK kh¸c, ®èi víi nguyªn vËt liÖu, CCDC cét gi¸ h¹ch to¸n ®îc ghi sau khi kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn. Sau ®ã tÝnh tæng Cã TK 331 (theo gi¸ thùc tÕ mua). 50
  • 51. BiÓu 2.12: TrÝch sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n (ghi Cã TK 331) Th¸ng 3/2004 Stt Ho¸ ®¬n Tªn ®¬n vÞ PhiÕu nhËp Ghi cã TK 331, ghi nî c¸c TK kh¸c Céng cã TK 331 Nt Sè hiÖu Nt Sè hiÖ u TK 152 133 … HT TT 1 4-3 011246 XN vËt t §«ng Anh 63 270 27.000.00 0 27.000.000 1.350.00 0 28.350.000 2 12-3 2002EXO32 6 C«ng ty Huyndai- HQ 203410 23.436.00 0 2.345.320 23.413.320 3 13-3 185060 XN vËt t §«ng Anh 721 29.650.00 0 28.760.000 1.438.00 0 30.198.000 Céng Khi thanh to¸n tiÒn hµng cho nhµ cung cÊp, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ thanh to¸n víi c¸c h×nh thøc thanh to¸n, kÕ to¸n ghi vµo c¸c cét ®èi øng tµi kho¶n cho phï hîp. - NÕu thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt: Nî TK 331: 18.350.000 Cã TK 111: 18.350.000 - NÕu thanh to¸n b»ng TGNH Nî TK 331: 23.413.320 Cã TK 112: 23.413.320 - NÕu thanh to¸n b»ng tiÒn vay: VÝ dô: Vay ng¾n h¹n thanh to¸n víi ngêi b¸n sè tiÒn 10.000.000VN§, Nî TK 331: 10.000.000 Cã TK 311: 10.000.000 VÝ dô: - Theo phiÕu chi sè 21 ngµy 10-3-2004, chi tr¶ cho xÝ nghiÖp vËt t §«ng Anh sè tiÒn 18.350.000® - Theo giÊy b¸o nî cña NH c«ng th¬ng sè A05042004 vÒ viÖc tr¶ tiÒn mua vËt t cho c«ng ty Huyndai. KÕ to¸n thanh to¸n ngêi b¸n më sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n (ghi Nî TK 331). C¸ch ghi: 51
  • 52. Cét 1: Ghi sè thø tù Cét 2: Ghi chøng tõ Cét 3: Ghi tªn ®¬nvÞ Cét 4: Ghi sè hiÖu TK ®èi øng Cét 5: Ghi ph¸t sinh Nî Cét 8 : Ghi chó: Ghi lo¹i vËt t mua. BiÓu 2.1.3: Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 331 (ghi Nî TK 331) T3-2004. Stt Chøng tõ Tªn ®¬n vÞ TK ®èi øng PS Nî PS cã Sè d Ghi chó NT ShiÖu Nî Cã 1 10-3 21 XÝ nghiÖp VT§A 111 18.350.000 T«n 3 ly 2 14-3 A05042004 Cty Huyndai 112.1 23.413.320 Níc lµm m¸t 3 21-3 63 XN vËt t §A 111 10.000.000 T«n 3 ly Céng 51.763.320 Cuèi th¸ng c¨n cø vµo NKCT cuèi th¸ng tríc, sæ chi tiÕt TK 331 (ghi cã TK 331) vµ sæ chi tiÕt TK 331 (ghi Nî TK 331) ®Ó ghi vµo NKCT sè 5 th¸ng nµy. C¬ së sè liÖu vµ ph¬ng ph¸p ghi: - §a toµn bé sè liÖu cña tõng nhµ cung cÊp trªn sæ chi tiÕt TK 331 (ghi cã TK 331) ®a vµo NKCT sè 5 - Ghi ph¸t sinh Nî TK 331 cña tõng nhµ cung cÊp. - Sè d cuèi th¸ng: c¨n cø vµo sè d ®Çu th¸ng, ph¸t sinh cã TK 331, ph¸t sinh Nî TK 331 ®Ó tÝnh sè d cuèi th¸ng cña tõng ngêi mua. NKCT sè 5 sÏ ®îc tr×nh bµy ë BiÓu 2.14. * Trêng hîp nguyªn vËt liÖu mua b»ng tiÒn t¹m øng: T¹m øng l¬ng, t¹m øng c«ng t¸c phÝ, mua hµng vµ khi t¹m øng thêng dïng b»ng tiÒn mÆt Khi ngêi mua VL viÕt ®¬n ®Ò nghÞ t¹m øng ph¶i ghi râ mua VL g×, bao nhiªu, trëng phßng §HSX xem xÐt vµ ký duyÖt ®Ó chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n trëng ký duyÖt, viÕt phiÕu chi, kÕ to¸n t¹m øng ghi vµo sæ chi tiÕt t¹m øng TK141. Khi nguyªn vËt liÖu nhËp kho, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n, biªn b¶n kiÓm nhËn vËt t, phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n t¹m øng ghi vµo sæ chi tiÕt TK 141. Cuèi kú sÏ ®a vµo NKCT sè 10 (TK 141). theo gi¸ thùc tÕ, phÇn gi¸ h¹ch to¸n sau khi kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn sÏ ghi sau. 52
  • 53. VÝ dô: Ngµy 5-3-2004, mua thÐp èng Φ26,6 víi trÞ gi¸ 18.880.000®, thuÕ GTGT 5% 944.000® ®· tr¶ b»ng tiÒn t¹m øng. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n, phiÕu nhËp kho sè 750, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152 18.880.000 Nî TK 133: 944.000 Cã TK 141: 19.824.000 53
  • 54. BiÓu 2.15: TrÝch sæ chi tiÕt TK 141 Th¸ng 3 - 2004 stt C.tõ diÔn gi¶i P.nhËp Ghi cã TK 141, ghi nî c¸c TK 7 C«ng Cã TK 141 Ghi nî TK 141, ghi cã TK 111 NT s.hiÖu SH NT TK 152 TK 133 … … HT TT 1 1-3 37 ¤.Huúnh 26.670.000 2 2-3 011.428 ¤.Huúnh 130 2-3 6240.000 6.136.000 306.800 6.442.800 3 5-3 345680 ¤.Huúnh 750 5-3 18.891.328 18.880.000 944.000 19.824.000 … 11- 3 110675 ¤.Nam 1011 12- 3 16.375.000 16.000.000 800.000 16.800.000 Céng 41.506.328 41.016.000 205080 0 43.066.800 26.670.000 BiÓu 2.16: NhËt ký chøng tõ sè 10 (TK 141) TrÝch th¸ng 3-2004 stt tªn ngêi t¹m øng Sè d ®Çu th¸ng Ghi cã TK 141, ghi Nî c¸c TK kh¸c Céng cã TK 141 Céng Nî TK 141 Sè ® cuèi th¸ng Nî Cã TK 152 TK 133 … Nî Cã HT TT 1 ¤.Huúnh 25.131.328 25.016.0001.250.800 26.266.800 26.670.000 403.200 2 ¤.Nam 17.000.00 0 16.375.000 16.000.000 800.000 16.800.000 0 200.000 …Céng 17.000.000 41.506.328 41.016.0002.050.800 43.016.800 26.670.000 603.200 Trêng hîp nguyªn vËt liÖu ®îc mua b»ng tiÒn mÆt: VÝ dô: L« hµng mua 6-3-2004, ®îc tr¶ b»ng tiÒn mÆt tæng sè tiÒn 10.557.787 trong ®ã VAT 5% C¨n cø vµo ho¸ ®¬n, phiÕu nhËp 800, phiÕu chi… kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo NKCT sè 1 Nî TK 152: 10.055.035 Nî TK 133: 502.752 Cã TK 111: 10,557.757 §èi víi tÊt c¶ c¸cphiÕu nhËp vËt t, kÕ to¸n c¸c phÇn hµnh liªn quan ghi theo gi¸ thùc tÕ. Sau khi kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ h¹ch to¸n víi c¸c phiÕu nhËp vËt t sÏ ®a cho c¸c kÕ to¸n phÇn hµnh liªn quan ®Ó ghi vµo cét TK 152 phÇn gi¸ h¹ch to¸n. 54
  • 55. b. H¹ch to¸n tæng hîp xuÊt nguyªn vËt liÖu §Ó tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng, kÕ to¸n ¸p dông tÝnh gi¸ h¹ch to¸n C¸c phiÕu xuÊt sau khi ®îc tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ h¹ch to¸n sÏ ®îc ph©n bæ cho tõng kho¶n môc chi phÝ chi tiÕt cho tõng s¶n phÈm , ph©n xëng, xÝ nghiÖp. Cuèi th¸ng céng tæng cho tõng kho¶n môc ®Ó vµo b¶ng ph©n bæ sè 2 theo gi¸ h¹ch to¸n. Cuèi th¸ng vµo B¶ng kª sè 3 c¨n cø vµo B¶ng tæng hîp nhËp -xuÊt tån kho, ®Ó ghi vµo cét h¹ch to¸n cña TK 152. C¨n cø vµo NKCT sè 1, sè 2, sè 5, sè 10… kÕ to¸n vËt t vµo cét gi¸ thùc tÕ TK 152, vµ phÇn gi¸ h¹ch to¸n ®èi víi sè ph¸t sinh nî cña TK 152. Tõ ®ã tÝnh hÖ sè gi¸ vµ tÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt trong th¸ng. BiÓu 2.17: B¶ng kª sè 3 (B¶ng kª tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu) Th¸ng 3 -2004 STT Ghi cã TK Ghi nî c¸c TK TK 152 TK 153 Céng HT TT HT TT 1 I. D ®Çu th¸ng 11.178.398.240 11.113.185.490 2 II. Ph¸t sinh nî trong th¸ng 1.452.690.450 1.358.565.930 3 -TK111 (NKCT sè 1) 99.070.080 96.150.899 4 -TK141(NKCT sè 10) 24.580.600 25.765.453 5 -TK331(NKCTsè 5) 1.329.039.770 1.212.089.216 6 -TK333(NKCTsè 10) 24.559.972 7 III. Céng d ®Çu th¸ng vµ ps nî trong th¸ng (III=I+II) 12.631.0088.69 0 12.487.751.020 8 IV. HÖ sè gi¸ 0,987 9 V. XuÊt trong th¸ng 4.398.989.324 4.341.802.420 Tõ b¶ng kª sè 3, cuèi th¸ng kÕ to¸n c¨n cø vµo hÖ sè gi¸ tÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho theo c¸c kho¶n môc chi phÝ va ®îc ®a vµo b¶ng ph©n bæ sè 2: 55
  • 56. BiÓu 2.18: B¶ng ph©n bæ sè 2. Th¸ng 3-2004. TT Ghi cã TK Ghi nî c¸c TK TK 152 TK 153 Céng HT TT HT TT 1 TK621-CPNVLTT 3.438.728.31 4 3.394.024.81 0 3.394.024.81 0 -Tr¹m b¬m 84 799.536.544 7.89.142.564 7.89.142.564 -Tr¹m trén 85 189.992.600 187.522.690 187.522.690 … 2 TK 627.CPSXPX,XN 38.521.760 38.020.977 38.020.977 -M¸y c«ng tr×nh -Ph©n xëng c¬ khÝ … 3 TK2412-XDCB 85.085.300 83.979.191 83.979.191 4 TK 335. CP b¶o hµnh 735.184.220 725.626.820 725.626.820 -Tr¹m 64 1.385.000 1.366.995 1.366.995 -Tr¹m 74 44.128.800 43.555.125 43.555.125 … 5 TK642 - CPQLDN 79.441.980 69.526.234 69.526.234 6 TK 632 - Nhîng b¸n 29.107.400 28.729.003 28.729.003 Céng 4.398.989.32 4 4.341.802.42 0 4.341.802.42 0 B¶ng ph©n bæ sè 2 lµ c¨n cø ®Ó vµo b¶ng kª sè 4, sè 5, sè 6, sè ph¸t sinh Cã TK 152. Xem biÓu 2.19, 2.20. 2.21. BiÓu 2.19: TrÝch b¶ng kª sè 4 (TËp hîp CPSX theo c¸c TK 621, 627) Th¸ng 3 - 2004 Stt TK ghi cã TK ghi Nî TK152 I TK621- chi phÝ NVL trùc tiÕp 3.394.024.810 1 -Tr¹m 84 799.842.564 2 -Tr¹m 85 187.522.690 3 -Xe bus 51 chç ngåi 218.180.020 … … … II TK627-cphÝ s¶n xuÊt PX 38.020.977 56
  • 57. 1 -M¸y c«ng tr×nh 2 -Pxëng c¬ khÝ … Céng 3.432.045.787 BiÓu 2.20: TrÝch b¶ng kª sè 5 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu cho x©y dùng c¬ b¶n, qu¶n lý doanh nghiÖp. Th¸ng 0 3 -2004 STT TK ghi cã ghi Nî c¸c TK TK152 I TK 241 - CPXDCB 83.979.191 II TK 642 -CPQLDN 69.526.234 Céng 153.505.425 BiÓu 2.21: TrÝch b¶ng kª sè 6- Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm TK 335 TT TK ghi cã ghi Nî c¸c TK TK152 TK 335 - chi phÝ b¶o hµnh 725.626.820 1 -Tr¹m 64 1.366.995 2 - Tr¹m 74 43.555.125 3... - Tr¹m … … C¸c b¶ng kª sè 4, 5, 6 sau khi kho¸ sæ sÏ vµo NKCT sè 7 (BiÓu 2.22) BiÓu 2.22: TrÝch NhËt ký chøng tõ sè 7 Th¸ng 3 - 2004 PhÇn I: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn c«ng ty: TT TK ghi cã TK ghi nî TK 152 … Céng I PhÇn A 1 TK 621- chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 3.394.024.810 3.394.024.810 2 TK 241.2 - chi phÝ XDCB 83.979.191 83.979.191 3 TK 335 - chi phÝ b¶o hµnh 725.626.820 725.626.820 4 TK 627 - chi phÝ s¶n xuÊt px 38.521.760 38.521.760 57
  • 58. 5 TK 642- chi phÝ QLDN 69.526.234 69.526.234 Céng 4.313.073.417 4.313.073.417 II PhÇn B 28.729.003 28.729.003 1 TK 632-Nhîng b¸n NVL 28.729.003 28.729.003 Céng 4.341.802.420 4.341.802.420 Sau khi ®· kho¸ sæ c¸c NKCT, sæ kÕ to¸n kh¸c… vµo sæ c¸i TK 152. Sæ nµy ®îc më cho c¶ n¨m. Mçi tê sæ më cho 3 th¸ng, trong ®ã ph¶n ¸nh sè ph¸t sinh Nî, sè ph¸t sinh Cã, d ®Çu n¨m, d cuèi th¸ng. - Sè ph¸t sinh Nî. §îc lÊy tõ NKCT sè 1,2,5,10 - Sè ph¸t sinh Cã: §îc lÊy tõ NKCT sè 7. Sæ c¸i TK 152 ®îc ghi vµo cuèi th¸ng sau khi ®· kho¸ sæ, kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu trªn NKCT … Xem biÓu 2.23 BiÓu 2.23: Sæ c¸i TK 152 - NVL Sè d ®Çu n¨m : 11.113.997.679VN§ TT Ghi nî TK 152 Ghi nî c¸c TK kh¸c Th¸ng 1 Th¸ng 2 Th¸ng 3 1 NKCT sè 1 (TK 111) 96.150.889 2 NKCT sè 5 (TK 331) 1.212.089.216 3 NKCT sè 10 (TK 141) 25.765.453 4 NKCT sè 10 (TK 3333) 24.559.972 5 Céng ph¸t sinh Nî 1.358.565.530 6 Céng ph¸t sinh Cã 4.341.802.420 7 Sè d cuèi th¸ng Nî Cã 11.113.185.490 8.129.948.600 2.4. C«ng t¸c kiÓm kª nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty: §Þnh kú vµo 1/1 hµng n¨m, c«ng ty tæ chøc kiÓm kª nguyªn vËt liÖu ®Ó ph¸t hiÖn vµ xö lý chªnh lÖch gi÷a sè liÖu sæ s¸ch vµ thùc tÕ kiÓm kª. Biªn b¶n kiÓm kª vËt t ®îc thiÕt kÕ sau 58
  • 59. BiÓu 2.24: Biªn b¶n kiÓm kª vËt t: (TrÝch) Tõ 0h ngµy 1-1-2004 C¸c thµnh viªn tham gia kiÓm kª: - Bµ NguyÔn ThÞ Thuý - Thñ kho - Bµ Vò BÝch ViÖt - kÕ to¸n vËt t - ¤ng NguyÔn M¹nh Huúnh - Phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt. KÕt qu¶ kiÓm kª: Kho 1: nguyªn vËt liÖu chÝnh Sè d® Tªn VL §VT ®¬n gi¸ h¹ch to¸n Sè lîng §Þnh møc hao hôt Chªnh lÖch sæ s¸ch, thùc tÕ Sæ s¸ch Thùc tÕ % Sè lîng Sè lîng Thµnh tiÒn 1 T«n d4 m 4.500 2150 2150 0,005 10,75 0 0 2 T«n 10 ly Kg 8.500 1456 1455 0,005 7,28 -1 -8.500 3 T«n 3 ly m 4.500 2.728 2.728 0,005 13,64 0 0 4 ThÐp φ26,6 m 12.000 4.800 4.800 0,005 24 0 0 Trëng ban Thñ kho KÕ to¸n vËt t C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª nguyªn vËt liÖu, thñ kho vµo c¸c thÎ kho theo sè danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu ®îc kiÓm kª; ®ång thêi kÕ to¸n vËt t xö lý ®èi víi c¸c chªnh lÖch - Trêng hîp ph¸t hiÖn thiÕu hôt nguyªn vËt liÖu so víi sæ s¸ch: + NÕu hao hôt trong ®Þnh møc th× ®îc coi lµ 1 kho¶n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, kho¶n ®îc tÝnh vµo chi phÝ th¸ng 1 -2004 Nî TK 642.6 : 8500 Cã TK 152:1x 8500 = 8500 + NÕu hao hôt ngoµi ®Þnh møc th× coi nh mét phiÕu xuÊt vËt t th× cÇn x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ xö lý: 1. NÕu cha x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n Nî TK 1381: 105.000 Cã TK 152: 105.000 2. NÕu do nh©n viªn trong C«ng ty lÊy c¾p th× trõ l¬ng. Nî TK 334: 105.000 Cã TK 152: 105.000 59
  • 60. C¨n cø vµo sè liÖu b¸o c¸o kÕ tµi s¶n to¸n cña C«ng ty trong hai n¨m 2002-2003 ta cã thÓ ph©n tÝch c¸c chØ tiªu trªn theo b¶ng díi ®©y. (BiÓu 2.25) BiÓu 2.25. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông NVL t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5. §¬n vÞ tÝnh: 1000® TT ChØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001 Chªnh lÖch (+,-) % 1 Tæng doanh thu 45.163.766 100.673.636 +55.509.810 2,229 2 Doanh thu thuÇn 45.163.766 100.673.636 +55.509.810 2,229 3 Lîi nhuËn thuÇn 669.039 1.409.386 +740.341 2,106 4 Gi¸ trÞ NVL tån ®Çu kú 3.139.829 6.214.625 +3.074.796 1,979 5 Gi¸ trÞ NVL tån cuèi kú 6.214.625 11.113.997 +4.899.372 1,788 6 Gi¸ trÞ NVL b×nh qu©n 4.677.277 8.664.311 +3.987.034 1,852 7 Gi¸ trÞ NVL xuÊt trong kú 27.398.541 62.232.750 +34.834.209 2,271 8 Søc s¶n xuÊt cña NVL 9,660 11,620 +1,96 1,202 9 Sè vßng quay cña NVL 9,660 11,620 +1,96 1,202 10 Søc sinh lêi cña NVL 0,143 0,163 +0,02 1,139 11 HÖ sè quay kho cña NVL 5,858 7,183 +1,325 1,226 12 Kú lu©n chuyÓn cña NVL 37,270 30,981 -6,289 0,831 13 HÖ sè ®¶m nhiÖm 0,104 0,086 -0,018 0,826 9 Dùa vµo b¶ng chØ tiªu trªn ta thÊy: * Søc s¶n xuÊt cña NVL n¨m 2003 lµ 11,62, n¨m 2002 lµ 9,66. Nh vËy søc s¶n xuÊt cña NVL n¨m 2003 t¨ng 20,2% tøc lµ t¨ng 1,96. §iÒu ®ã cã nghÜa 1 ®ång NVL ë n¨m 2003 sÏ t¹o thªm ®îc 1,96 ®ånh doanh thu so víi n¨m 2002.§Ó cã ®îc nh vËy lµ do doanh thu n¨m 2003 t¨ng gÊp 2,229 lÇn so v íi n¨m 2002tøc lµ t¨ng 55.509.810.000® gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu b×nh qu©n n¨m 2003 t¨ng 1,852 lÇn tøc lµ t¨ng 3.987.034.000® vµ møc t¨ng vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña doanh thu cao h¬n møc t¨ng tuyÖt ®èi cña gi¸ trÞ NVL b×nh qu©n. Doanh thu cña C«ng ty t¨ng lªn nhanh lµ do cã thÕ m¹nh vÒ s¶n phÈm phôc vô cho x©y dùng nh tr¹m trén, may nghiÒn sái ®¸ ... c¸c s¶n phÈm nµy cã uy tÝn trªn thÞ trêng, ®ång thêi nhu cÇu vÒ c¸c s¶n phÈm 60
  • 61. nµy l¹i t¨ng do ®ßi hái vÒ x©y dùng nhµ cöa, xÝ nghiÖp, ®êng giao th«ng vµ ®Æc biÖt lµ tõ khi cã luËt ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam. * Søc sinh lêi cña NVL: N¨m 2003 ®· t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 0,02 tøc lµ t¨ng 1,139lÇn. Tøc lµ n¨m 2003 tõ mét ®ång nguyªn vËt liÖu sÏ t¹o thªm ®îc 0,02 ®ång lîi nhuËn so n¨m 2002. §iÒu nµy cã ®îc lµ do läi nhuËn thuÇn n¨m 2003 t¨ng 2,106 lÇn tøc lµ t¨ng thªm 740.341.000® vµ t¨ng cao h¬n møc t¨ng vÒ NVL b×nh qu©n. Nh vËy C«ng ty ®· sö dông NVL cã hiÖu qu¶ , hîp lý vµ tiÕt kiÖm h¬n . * Sè vßng quay cña NVL:n¨m 2003 ®· t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 1,96 tøc lµ t¨ng 1,202 lÇn. Nh vËy tèc ®é quay cña NVL t¨ng, tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng ø ®äng vèn. HÖ sè quay kho cña NVL: n¨m 2003 lµ 7,183 vßng, n¨m 2002 lµ 5,858 lÇn do ®ã sè vßng quay kho cña NVL n¨m 2003 ®· t¨ng 1,325 vßng/n¨m. Do ®ã lîng vËt t lu chuyÓn qua kho t¨ng nhanh. Nguyªn nh©n la do mÆc dï gi¸ trÞ NVL tån kho n¨m 2003 cã t¨ng so víi n¨m 2002, t¨ng 3.987.034.000® nhng do gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trong n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 34.834.209.000® tøc t¨ng 2,271. V× thÕ mÆc dï dù trö lín h¬n song hÖ sè quay kho vÉn t¨ng. §iÒu ®ã thÓ hiÖn hiÖu qu¶ sö dông NVL cµng cao. Theo kÕt qu¶ tÝnh to¸n trªn cho thÊy bèn chØ tiªu trªn n¨m 2003 ®Òu t¨ng so víi n¨m 2002 ®iÒu ®ã chøng tá hiÖu qu¶ sö dông NVL cã t¨ng ®¸ng kÓ. * HÖ thèng ®¶m nhiÖm cña NVL: N¨m 2003 lµ 0,086 vµ gi¶m so víi n¨m 2002 lµ 0,018. Nguyªn nh©n lµ do NVL b×nh qu©n t¨ng lªn nhng møc t¨ng tuyÖt ®èi cña NVL thÊp h¬n so víi doanh thu thuÇn, §iÒu nµy chøng tá hiÖu qu¶ sö dông NVL lµ tèt. * HÖ sè kú lu©n chuyÓn cña NVL: Thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn NVL ë n¨m 2003 lµ 30,981 ngµy, trong khi n¨m 2002 lµ 37,27 ngµy. Nh vËy 1 vßng quay ë n¨m 2003 ®· gi¶m ®i 6,289 ngµy so víi n¨m 2002. Nguyªn nh©n do sè vßng quay cña NVL ®· t¨ng lªn 1,96 vßng tøc lµ t¨ng 1,202 lÇn. Hai chØ tiªu nµy n¨m 2003 thÊp h¬n n¨m 2002. Chøng tá hiÖu qu¶ sö dông NVL ®· t¨ng lªn. Cã thÓ nãi ®Ó sö dông hiÖu qu¶ NVL nh trªn lµ do C«ng ty ®· x©y dùng ®îc ®Þnh møc tiªu hao NVL ®óng h¬n thÕ t×nh h×nh b¶o qu¶n , t×nh h×nh dù trö b¶o qu¶n NVL ë C«ng ty lµ kh¸c tèt, v× thÕ dÉn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông NVL n¨m 2003 cao h¬n n¨m 2002, tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm , t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng vµ n©ng cao lîi nhuËn cho C«ng ty. 61
  • 62. 62