http://tailieu.vncty.com

1. Tên đề tài:
CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG MÔN TOÁN
CHO TRẺ MẪU GIÁO 4-5 TUỔI
I.ĐẶT VẤN ĐỀ:
*Tầm quan trọng của vấn đề nghiên cứu:
Mục tiêu chăm sóc giáo dục mầm non mới hiện nay là nhằm phát triển
toàn diện cho trẻ,hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con
người.Mục tiêu đó là hình thành ở trẻ những chức năng tâm lý,những cơ sở ban
đầu của nhân cách,năng lực làm người của trẻ và chuẩn bị cho trẻ vào các lớp
học tiếp théôc hiệu quả. Để thợc hiện tốt giảng dạy theo chương trình giáo dục
mầm non mới đòi hỏi phải giáo dục trẻ theo 5 lĩnh vực ,pháp triển thể chất, phát
triển thẩm mỹ,phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức,phát triển tình cảm xã
hội…Thì lĩnh vực phát triển nhận thức mà đặc biệt là phát triển môn toán là vô
cùng quan trọng là cơ sở là tiền đề cho các bậc học tiếp theo.Từ những suy nghĩ
đó tôi đầu tư vao nghiên cứucác giải pháp nâng cao chất lượng môn toán cho trẻ
4-5 tuổi ở trường mầm non.
*Lý do chọn đề tài:
Nhận biết về tính toán là cơ sở ban đầu cho sự nhận thức.Toán có vai trò
vô cùng quan trọng trong cuộc sống con người.Dạy trẻ mẫu giáo làm quen với
biểu tượng tập hợp - số lượng - phép đếm là việc cần thiết để xây dựng nền tảng
trong việc hướng dẫn trẻ làm quen với những biểu tượng sơ đẳng ban đầu về
toán. Vậy ngay từ bậc học mầm non việc tổ chức hướng dẫn trẻ làm quen với
toán giúp trẻ có được khả năng so sánh, tổng hợp ,khái quát hoá trìu tượng hoá.
Giúp trẻ có được một khả năng tư duy nhất định.Từ đó trẻ sẽ thích khám phá
,tìm tòi ,sáng tạo phát triển ngôn ngữ cùng với khả năng tư duy. Tạo điều kiện
để trẻ lĩnh hội tiếp thu tri thức kinh nghiệm của người lớn .Để khám phá tìm
hiểu về thế giới xung quanh trẻ.
1

2. Quá trình hình thành các biểu tượng ban đầu về toán cho trẻ mẫu giáo là
điều cần thiết.Góp phần quan trọng cho việc hình thành và phát triển nhân cách
của trẻ.“Dạy con từ thủa còn thơ” nên việc dạy học và giáo dục đóng vai trò vô
cùng quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách cùng với việc
tiếp thu lĩnh hội trí thức của trẻ .
Trẻ mẫu giáo hoạt động chủ đạo là vui chơi.Trẻ thích được chơi đùa,vì
thế để đạt được hiệu quả cao trong công tác giảng dạy và hình thành được các
biểu tượng sơ đẳng ban đầuvề toán cho trẻ là một hoạt động thiết thực và quan
trọng của việc giáo dục trẻ mầm non .Điều đó có tác dụng thúc đẩyvầ góp phần
tích cực vào việc giáo dục và truyền thụ tri thức giúp cho trẻ phát triển được
đầy đủ hơn và toàn diện hơn .Bộ môn toán khi được giáo viên mầm non sử
dụng một cách có mục đích,phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ tiếp thu kinh ngiệm
tích cực và taọ cảm giấc hưng phấn,vui tươi. Giáo viên có thể dạy tích hợp
,lồng ghép vào các hoạt động (giò ăn,họat động góc,chơi ngoài trời,trẻ làm bài
tập theo nhóm từ đó giúp trẻ tập trung,phấn khởi trong khi hoạt động,ý thức ,rõ
vai trò của bộ môn toán đã trở thành một hoạt động không thể thiếu được trong
trường lớp mầm non và hơn nữa …
Bản thân tôi là một giáo viên mầm non ,rất tâm huyết với nghề dạy trẻ.
Tôi nhận thấy trẻ em bây giờ rất thông minh và lanh lợi.Tôi luôn mong muốn
truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển hết những khả năng
vốn có. Chính vì điều đó tôi đă luôn trăn trở, tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra
những cách thức hay,những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình.
Trong tất cả các môn học của trẻ tôi đặc biệt yêu thích môn toán, có lẽ vì bản
thân bộ môn toán đă mang nhiều thế mạnh.
Vì tất cả các lý do trên tôi luôn mong muốn mình phải làm thế nào để
giúp trẻ học thật tốt bộ môn toán, tôi đă không ngừng suy nghĩ và sáng tạo để
tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo môi trường học tập tốt nhất cho
2

3. trẻ.bằng tất cả sự nõ lực,cố gắng đó tôi cảm thấy một phần nào ý nguyện của
mình đă thực hiện được.nên bản thân tôi đã đề cập tới vấn đề. “ Nâng cao chất
lượng bộ môn toán ch trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non”.
*Giới hạn nghiên cứu của đề tài:
Giới hạn phạm vi nội dung nghiên cứu của đề tài: Tìm hiểu thực trạng
mhận thức về bộ môn toán của trẻ 4-5 tuổi.
Thời gian xây dựng đề tài từ 15/9đến ngà 20/110/2010 nghiên cứu đề tài.
Từ ngày 1/4 đến ngày 25/4/2011 hoan thầnh đề tài.
1.Cơ sở lý luận:
“Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”
Không chỉ là khẩu hiệu kêu gọi thôi thúc toàn thế giới trú trọng quan tâm
hơn đến vấn đề chăm sóc giáo dục “sợi chỉ đỏ’’ xuyên suốt quá trình xây dựng
cái cách giáo dục của tất cả các quốc gia trên toàn hành tinh chúng ta.Bởi vì đất
nước luôn tồn vinh và cường thịnh không tụt hậu với thời gian và luôn đi trước
thời đại thì rất cần thế hệ kế cận trong tương lai ,sự thông minh, trí tuệ ,cần
cù ,ham hiểu biết , bản lĩnh,giàu lòng nhiệt tình ,cùng với khả năng sáng tạo
không ngừng. Trẻ em chính là chủ nhân tương lai của đất nước,là lớp người kế
tục và phát huy những tinh hoa của nhân loại trong quá khứ.Hiện tại để có
những bước đi vững chắc, có nhưng bước đi thần kỳ nhanh chóng đưa xã hội đi
đến đỉnh cao của ước mơ xã hội cộng sản văn minh mà Mác-ăng Ghen đã dự
đoán.
Việc cho trẻ Mầm Non được làm quen với bộ môn toán hình thành những
biểu tượng toán sơ đẳng là môn học rất quan trọng,là điều kiện không thẻ thiếu
trong quá trình dạy học nhằm phát triển trí tuệ và nhân cách toàn diện cho trẻ.
Tất cả những nội dung trên cần được tiến hành thường xuyên đối với
trẻ.Đặc biệt là nâng cao chất lượng ,sự yêu thích bộ môn toán đối với trẻ giáo
viên phải tạo nhiều đồ dùng ,đồ chơi dạy học phù hợp , tích hợp bộ môn toán
3

4. với các hoạt động trong cuộc sống hàng ngày ở trường Mầm Non –Mẫu giáo
một cách lôgic , có hiệu quả.
Bởi vậy muốn thực hiện tốt việc lồng ghép phù hợp nhuần nhiễn,muốn có
nhiều trò chơi mới trong hoạt đông giáo dục bộ môn toán .Có thể nói xung
quanh trẻ tồn tại một thế giới đồ vật muôn màu , muôn vẻ với sự đa dạng về
màu sắc,hình khối số lượng .Đồng thời cũng hình thành ở trẻ những kỹ năng ,kỹ
sảo ,kiến thức đầy đủ về hiện thực xung quanh trẻ ,giúp trẻ lam chủ cuộc sống
cúa mình,là hành trang đầu tiên để bước vào tri thức khổng lồ của nhân loại.
1.2.Cơ sở thực tiễn:
Việc dạy trẻ làm quen với các biểu tượng ban đầu về toán cho trẻ còn
khá đơn giản chứ chưa phải là học hoàn toàn chính do sự đơn giản này lam
nảy sinh một số vấn đề làm thế nào để dạy trẻ toán khó và trìu tượng phải phù
hợp với sự nhận thức của trẻ mầm non.Khó khăn nhất là việc nâng cao chất
lượng dạy trẻ lam quen với các biểu tượng về tập hợp số lượng phép đếm.Việc
định hướng không gian qua các định nghĩa một cách chính xác .Để làm được
điều đo ta cần phải dựa vào đặc điểm tâm sinh lý của trẻ và nhưng khái niệm
toán học sơ đẳng nhưng rất cần có những phương pháp giảng dạy để những
khái niệm toán trưù tượng ,thành những kiến thức quen htuộc của trẻ có thể lĩnh
hội được .
*Đặc điểm của trường Mầm non kim sơn:
Trường mầm non Kim Sơn là trường nằm ở trung tâm của xã.Trường
được thành lập từ năm1974.Trường có tất cả 11 lớp,7 lớp ở khu chính ,4 lớp ở
khu lẻ (có 2 lớp nhà trẻ, 3 lớp 3 tuổi ,3lớp 4 tuổi, 3 lớp 5 tuổi).
Mặc dù trường không tập trung ở một điểm nhưng trường vẫn luôn giữ
được kỷ cương tốt và trường đã nhiều năm đạt trường tiên tiến ,được công nhận
là trường chuẩn đầu tiên của Huyện Đông Triều.Trường có đội ngũ giáo viên là
4

5. 29 đồng chí được phân công ở các lớp khác nhau .Ban giám hiệu là 3 đồng chí ,
1 đồng chí là hiệu trưởng ,2 đồng chí là hiệu phó.
Nhìn chung tất cả các giáo viên trong trường đều qua lớp đào tạo chuyên
môn nghiệp vụ ,có kinh nghiệm trong công tác giảng dạy .Hiện trường có 19
giáo viên đạt trình độ cao đẳng, đại học ,10 cô có trình độ trung cấp, đây cũng
là thuận lợi nhưng bên cạnh đó có không ít khó khăn một số giáo viên cao tuổi
nên việc thực hiện theo chương trình đổi mới con nhiều hạn chế.Nhà trường
thực hiện chương trình mầm non mới cho các lớp từ nhà trẻ đến 5 tuổi
* Đặc điểm của lớp.
Năm học 2010-2011 được sự phân công của ban giám hiệu nhà trường tôi chủ
nhiệm lớp 4-5 tuổi, dạy theo chương trình đổi mới với sĩ số là 36 cháu. Độ tuổi
đồng đều cũng là một thuận lợi cho việc truyền thụ kiến thức, 100% trẻ được
sống ở vùng nông thôn là con em nông dân nên các cháu rất ngoan và ham học.
Bên canh đó cũng có một số khó khăn vì 100% trẻ em sống ở nông thôn nên ít
được quan tâm chăm sóc, bồi dưỡng của cha mẹ. Nên khả năng nhận thức của
trẻ còn nhiều han chế.
* Đối với giáo viên.
Là một giáo viên trẻ có năng lực chuyên môn và đầy tâm huyết với trẻ tôi
đẵ tìm tòi nghiên cứu các phương pháp dạy học đạt kết quả cao.Tôi luôn học
hỏi đồng nghiệpvà tìm hiểu mục đích, yêu cầu tầm quan trọng, tính cấp thiết và
khả năng của bộ môn toán đối với trẻ mầm non.
Nên tôi đã cố gắng tìm ra những phương pháp tốt nhất, phù hợp nhất đói với
đặc điểm của địa phương và lớp học đạt kết quả cao hơn trong giờ dạy
5

6. II.Nội dung nghiên cứu:
1. Thực trạng của việc nghiên cứu
1.1 Thực trạng nhận thức của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi.
Độ tuổi 4-5 tuổi trẻ đẵ có khả năng phân tích được từng phần tử của tập
hợp.Trẻ có thể hình dung được các phần tử của tập hợp không chỉ là vật riêng lẻ
mà có khi mà từng nhóm đồ vật.
Việc đánh giá về mặt số lượng tăng lên và không bị chi phối do các yếu
tố ,kích thước,không gian và các đặc điểm ở bên ngoài.
Trẻ đã có khả năng đếm thành thạo trong phạm vi 5 nắm được vị tri thư tư tên
các số.Trẻ hiểu số cuối cùng trong phép đếm là chỉ số của tập hợp số đó ,nó
không phụ thuộc vào yếu tố không gian hay chất lượng các phần tử của tập hợp
đó .Thấy được mối quan hệ giữa chúng với nhau .Ngoài ra ở lứa tuổi này trẻ
còn có khả năng đếm được các tập hợp số với các đơn vị cơ sở khác nhau , trẻ
biết rằng đơn vị của tập hợp có thể là nhóm đồ vật chứ không chỉ là từng vật.
Ngoài ra còn có những khó khăn do chương trình dạy toán ở mẫu giáo
mới chỉ cho trẻ làm quen với một số khái niệm đơn giản về toán chưa thể dạy
toán bằng việc vận dụng các phương pháp để dạy trẻ nhận biết và nâng cao về
tập hợp-số lượng-phép đếm .Điều đó phải nhờ vào sự kiên trì và tinh thần trách
nhiệm của người giáo viên mầm non.
Việc thục hiện nâng cao chât lượng dạy trẻ mẫu giáo nhỡ về tâp hợp – số
lượng- phép đếm và dạy trẻ làm quen với toán. ở độ tuổi này sự phân biệt còn
hạn chế nên ta phải lựa chọn mỗi nội dung và phương pháp cho phù hợp.
1.2:khảo sát:
6

7. Qua tìm hiểu của việc dạy và học ,nhằm hình thành kỹ năng về tập hợp –
số lượng –phép đếm cho trẻ mầm non. Tôi đã tiến hành khảo sát trên 36 trẻ
thuộc lớp mẫu giáo 4-5tuổi trường mầm non kim sơn Huyện Đông Triều bằng
trò truyện ,quan sát các hoạt động hàng ngày của trẻ.Thực trạng của chương
trình hình thành các kỹ năng về tập hợp –số lượng phép đếm cho trẻ 4-5 tuổi
chiếm số lượng ít so với các lứa tuổi khác, chỉ có 15 tiết về tập hợp-số lượngphép đếm số lượng đơn giản trong tiết học giáo viên rất trú trọng vào việc
truyền đạt các kỹ năng đếm ,so sánh cho trẻ .Vì vậy khá nhiều trẻ có kỹ năng
cũng tương đối tốt . Tuy nhiên tiết học vẫn diễn ra khô cứng , hầu như tất cả các
tiết học trong trạng thái tĩnh ,những đồ chơi học tập và bài tập chưa đưa vào tiết
học ,chưa có sự mới lạ ,sinh động còn ít sang tạo phần lớn giáo viên thưuờng sử
dung 2 biện pháp dạy học .Sử dụng hệ thống bài tập và sử dụng hệ thống trò
chơi ,trong quá trình hình thành kỹ năng về tập hợp – số lượng- phép đếm cho
trẻ nhưng biện pháp này giáo viên chưa khai thác triệt để.
Thực trạng nhận thức của giáo viên , tất cả các ý kiến đều cho rằng việc
hình thành biểu tượng về kỹ năng về tập hợp – số lượng – phép đếm cho trẻ
mâm non có một vị trí quan trọng ,không chỉ đối với việc hình thành các biểu
tượng toán học sơ đẳng mà đối với tất cả cuộc sống hàng ngày của trẻ . Nó góp
phần rất lớn vào việc phát triển trí tuệ và các mặt phát tiển toàn diện cho trẻ
mầm non .
Tuy nhiên giáo viên khẳng định vai trò quan trọng của việc hình thành kỹ
năngvề tập hợp- số lượng- phép đếmcho trẻ.Nhưng hâu hết sự nhận thức này
còn sơ sài,đơn giản,chỉ mới dừng lại ở nhận thức mà chưa đi sâu vào để tìm
hiểu,vậy thì để trẻ có kỹ năng về tập hợp – số lượng – phép đếm đầy đủ ,chính
xácvà phong phú thì giáo viên cần cung cấp cho trẻ những kiến thức kỹ năng về
tập hợp – số lượng – phép đếm.
7

8. Qua tổng kết trên phiếu điều tra tôi nhận thấy 65% ý kiến cho rằng cần
cung cấp kỹ năng về tập hợp-số lượng- phép đếm cho trẻ,15% cần cung cấp
kiến thức ,20% cung cấp cả kiến thức và kỹ năng sống cho trẻ .
Vì vậy mà biểu tượng về kỹ năng đếm cho trẻ rất khó có được sự đầy đủ
và chính xác . Ngoài ra qua tìm hiểu tôi nhận thấy hiện nay trong trường mầm
non còn chưa phát huy được ý nghĩa giáo dục và dạy học của nó .Một phần là
do không đầy đủ về các phương tiện và đồ dùng của trẻ con quá ít ,nhiều ý kiến
giáo viên đưa ra chưa
cần bổ xung thêm đồ dùnđùạy học.Việc sử dụng đồ
dùng dạy học ở một số lớp còn lãng phí ,chưa tận dung được hết điều kiện cơ
sở vật chất ở xung quanh trẻ .Nên việc học nhưỡng nội dung về tập hợp-số
lượng- phép đếm mới chỉ dừng lại trên tiết học mà chưa thực sự lan toả vào các
hoạt động khai thác trong cuộc sống .Một trong nhưng lý do khác gây nên sự
thiếu thốn đồ dùng dạy học đó là số lượng học sinh ở trong lớp luôn luôn trong
tình trạng quá tải,sự quá tải nó ảnh hưởng đến cá biệt hoá trong quá trình dạy
học ,giáo viên rất khó khăn đến việc quan tâm đến tất cả trẻ,vì vậy kết quả hộc
tập của trẻ cũng bị ảnh hưởng .Thực trạng về kỹ năng về tập hợp-số lượng-phép
đếm của trẻ
Qua thống kê thăm dò trên của giáo viên mầm non và thông qua hệ
thống bài kiểm tra về mức độ khả năng đếm của trẻ mẫu giáo .Tôi đã thu được
kết quả như sau:
Tổng số trẻ điều tra là 36 cháu
Mức độ trung bình:10 trẻ = 30%
Mức độ yếu: 4 trẻ =10%
Mức độ khá:12 trẻ = 33%
Mức độ giỏi:10 trẻ =27%
1.3: Đánh giá
8

9. Những kết quả trên chỉ là kết quả điều tra ban đầu của lớp mẫu giáo nhỡ
chắc chắn con nhiều sơ xuất .Thông qua kết quả này chúng ta thấy rằng biểu
tượng về tập hợp – số lượng – phép đếm còn nghèo làn 50% ở mức độ trung
bình ,đông thời chúng ta thấy việc hình thành biểu tuợng về kỹ năng tập hợp-số
lượng – phép đếm là luôn cần thiết đối với trẻ mầm non , hiệu quả của việc hình
thành kỹ năng tâp hợp – số lượng – phép đếm còn chưa được mở rộng, còn rất
nhiều nội dung chưa được khai thác hệ thống bài tập và hệ thống trò chơi phục
vụ cho chương trình này còn hạn chế về mặt số lượng.Điều kiện vật chất phục
vụ cho việc dạy và học còn thiếu thốn.Đặc biệt là đồ dùng mở rộng phục vụ cho
luyện tập và đồ chơi.
Giáo viên còn nhiều lúng túng chưa được khai thác việc giáo dục và dạy
học.Biện pháp dạy trong nhóm ,phương pháp thực hành đặc biệt là hai biện
pháp .
Sử dụng bài luyện tập
Sử dụng trò chơi học tập
Giáo viên chưa tận dụng hết cơ hội để tranh thủ củng cố nâng cao kiến
thức,kỹ năng cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
2.2-Các giải pháp hình thành kỹ năng về tập hợp-số lượng- phép đếm cho trẻ 45 tuổi.
Để nâng cao chất lượng dạy và học cho trẻ là một quá trình phát triển có
hệ thống có kế hoạch, có mục đích các năng lực nhận thức của trẻ.Trang bị cho
trẻ hệ thống tri thức sơ đẳng, hình thành nhân cách cho trẻ kết quả nghiên cứu
cho thấy giải quuyết các nhiệm vụ ,mục đích đẵ đề ra thì người giáo viên sử
dụng cần tổ chức xắp xếp công việc thật khoa học theo cơ sở vận dụng phù hợp.
Một cách khái quát nhất thì phương pháp dạy học là con đường là cách thức mà
giáo viên sử dụng để thực hiện nhiệm vụ dạy và đạt kết quả cao nhất.
9

10. Dạy trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi về tập hợp- số lượng –phép đếm-ta cần phải
dựa vào đặc điệm tâm sinh lý của lứa tuổi,đưa vào sự nhận biết của trẻ để có thể
đưa ra những phương pháp phù hợp.ở độ tuổi 4-5 tuổi trẻ đã có khả năng phân
tích hình dung được các phần tử của tập hợp không chỉ là vận dụng lẻ mà có khi
là từng nhóm đồ vật, trẻ có khả năng nhận thức tốt hơn về tập hợp-số lượngphép đếm.
Dạy trẻ đếm đến 5 nhận biết số lượng nhóm đồ vật trong phạm vi 5, dạy
trẻ nhận biét các số từ 1đến 5.
Dãy số mới và xác định số lượng các nhóm đồ vật trong phạm vi 5 được
tiến hành dựa trên sự so sánh các nhóm có số lượng là các nhóm đã biết và số
mới.
Đếm số lượng của nhiều nhóm đồ vật có cùng số lượng là 4,chọn số 4 đặt
vào nhóm này,đầu tiên cho trẻ chọn số theo cô và giơ lên .Cô cùng trrẻ nhắc lại
tên gọi (số4) và kiểm tra xem có bạn nào chọn nhầm không.Cho trẻ nói tên đặc
điểm của số 4có cấu tạo như thế nào.Cho trẻ đặt số 4 vào các nhóm đồ vật có số
lượng là 4.
Luyện kỹ năng về đếm các nhóm đồ vật các nhóm đồ vật không xếp theo
dãy ở các vị trí khác nhau với cách đếm khác nhau đếm bằng mắt,sờ bằng
tay.Đếm các đối tượng khác nhau về màu sắc, kích thước, việc nói kết quả
không cần diễn đạt đầy đủ mà có thể nói ngay số lượng.
Ví dụ :
Cô dể 4 cái ô tô trên bàn yêu cầu trẻ nhắm mắt lại các con hãy sờ xem có
bâo nhiêu cấi ô tô(4cái ô tô).
Dạy trẻ so sánh về mối quan hệ về số lượng giữa các nhóm đồ vật trong phạm
vi 5 bằng cách thêm bớt tạo sự bằng nhau về số lượng.
Dạy trẻ các phép biến đổi số lượng như thêm bớt một số lượng nhất định vào
một nhóm đối tượng cho trước.
10

11. Cần tạo ra tình huống thực tế và yêu cầu trẻ thhực hiện việc đó trên nhóm
đồ vật cụ thể.
Ví dụ:
Cô phát cho mỗi trẻ 2 quả cam .Cô yêu cầu trẻ đếm xem mỗi bạn có mấy quả
cam và cô phát thêm 2 quả nữa yêu cầu trẻ xác định xem có tất cả mấy quả
cam.
2.Các biện pháp:
Dạy trẻ cách chia nhóm đồ vật thành 2 phần : Trước hết cô phải yêu cầu
trẻ tìm được hết cách chia một nhóm đồ vật thành 2 phần.
Ví dụ : Chia 4 thành 2 phần theo 2 cách là 2-2 và 3-1 .
Đầu tiên cô cho trẻ chia theo ý thích .Sau đó yêu cầu tẻ chia theo hiệu lệnh cô
đưa ra .
Ví dụ: 4 bông hoa yêu cầu trẻ cầm ở tay phải 2 bông .Hỏi trẻ xem tay trái còn
mấy bông
Việc rèn luyện cho trẻ so sánh số lượng của 2 nhóm đối tượng,biến đổi số
lượng của một nhóm đồ vật tăng dần trẻ sẽ nhận ra mối quan hệ giữa các nhóm
số lượng trong phạm vi 5.Ngoài giờ học ,trong các hoạt động hàng ngày cô tiếp
tục cho trẻ đếm,xác định đồ vật về mặt số lượng trong phạm vi 5 với nhiều cách
khác nhau ở mọi lúc ,mọi nơi.Sử dụng phép đếm và mối quan hệ giữa các số
trong phạm vi 5 để so sánh số lượng giữa các nhóm đồ vật,đối tượng để tạo nên
các nhóm đồ vật có số lượng bằng một số cho trước .
Ví dụ : Yêu cầu trẻ tìm cho cô các nhóm đồ vật có số lượng là 4 ;
(4 bông hoa, 4quển vở , 4 con gấu…)
*Biện pháp trong tiết học
Tích cực chủ động
Dạy trẻ tích hợp với các môn
Dạy trẻ kết hợp với các biện pháp
11

12. *Biện pháp ngoài tiết học
Dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi
Dạy trẻ mọi nơi trong sinh hoạt hàng ngày
Tổ chức kết hợp với đi dạo đi thăm
*Sự đổi mới về hình thức làm quen với toán
Hình thức dạy trẻ tronh tiết học,giúp trẻ hệ thống hoá,chính xác hoá,các biểu
tượng phát triển khả năng về tập hợp – số lượng – phép đếm Lâu bền và chủ
định.Giúp trẻ hình thành thói quen học tập .Đây là hình thức không thể thiếu
trong việc hình thành biểu tượng cho trẻ nhằm giúp trẻ hình thành tri thức,biểu
tượng mới.Hình thức ngoài tiết học:Tổ chức dạy kết hợp các hoạt động ở mọi
lúc ,mọi nơi cô hướng dẫn trẻ làm quen, bước đầu nhận biết về các biểu tượng
toán học có tổ chức hướng dẫn trẻ biết vận dụng kiến thức đã học vào trong
hoạt động khác.
*Thực nghiệm việc dạy trẻ mẫu giáo nhỡ về tập hợp-số lượng-phép đếm:
Nhóm đối chứng tôi tổ chức cho trẻ học bình thường với các nội dung toán học
về phép đếm vào vật thể được quy định trong chương trình đổi mới.Khi tiến
hành giáo viên vẫn tiến hành bằng phương pháp thông yhường như ở trường
mẫu giáo. hiện nay vẫn thực hiện để giải quyết các nhiệm vụ có nội dung trong
chương trình ở nhóm thực nghiệm..Chúng tôi tiến hành việc nồng phép tổ chức
chò chơi, bài tập vào trong các giờ học, giờ ôn,giơ chơi.
Giáo viên hướng dẫn trẻ luyện tập và chơi theo hệ thống thực nghiệm.
Thực nghiêm 1:
Bài tập 1:
Nhiệm vụ: ôn luyện đếm, phân biệt, nhận biết, các thông số về số lượng
Chuẩn bị:Mỗi trẻ 3 quả cam
12

13. Cách tiến hành:
Bước 1:Yêu cầu trẻ xếp quả cam ra bàn, quan sát, nhận biết.Trẻ nói được tên
quả cam có mầu vàng, trẻ vừa nói vừa chỉ tay vào quả cam.
Bước 2: Yêu cầu trẻ đếm số lượng quả cam trên bàn khi đếm phải chỉ tay vào
từng quả cam và đếm từ trái sang phải.
Bài tập 2:
Nhiệm vụ:Rèn kỹ năng đếm khả năng so sánh số lượng của các vật khác nhau.
Chuẩn bị:giáo viên chuẩn bị cho mỗi trẻ 4 ô tô bằng nhựa và 4 người lái xe
bằng bìa các tông.
Cách tiến hành:
Bước 1:Cô cho trẻ xếp lần lượt 4 cái ô tô ra bàn thẳng hàng và xếp 3 người lái
xe một hàng,cô cùng tẻ xếp tương ứng 1-1 ô tô và người lái xe,cô cùng trẻ đếm
có bao nhiêu người lái xe và bao nhiêu cái ô tô.
Bước 2: Cô cho trẻ so sánh 2 nhóm đồ vật
Cho trẻ so sánh 2 nhóm ô tô và người lái xe như thế nào?
Nhóm nào nhiều hơn,nhiều hơn là mấy?
Nhóm nào ít hơn,ít hơn là mấy?
Muốn mỗi cái ô tô đều có một người điều khiển thì ta phải làm như thế
nào?
Cô là người đặt câu hỏi trẻ trả lời và đưa đồ dùng trực quan ra trước cô đưa đồ
dùng ra sau để cùng quan sát va nhận xét thêm ,bớt nhóm số lượng4.
Dược sử dụng đồ dùng trực quan trẻ vừa được quan sát ,nhận xét được trực tiếp
với đồ dùng , đồ chơi giúp trẻ hăng say, tích cực trong giờ học, hăng hái phát
biểu làm cho giờ học thêm phong phú.Ngoài ra cô còn tích hợp các môn học
khác cho phù hợp nội dung, giúp trẻ tiếp thu bài học một cách nhẹ nhàng,tư
duy , chú ý phát triển ngôn ngữ vào trong giờ học đạt kết quả cao.
Bài tập 3:
13

14. Nhiệm vụ: Đếm và khả năng lập dãy số các vật theo số lượng tăng dần
Chuẩn bị : 2 quả bóng màu đỏ,3 quả bóng màu vàng,4quả bóng màu xanh
Cách tiến hành:
Bước 1:Giáo viên yêu cầu trẻ phân loại từng quả bóng theo màu và xếp thẳng
hàng
Bước 2: Xếp hàng quả bóng màu đỏ có số lượng ít nhất là 2 quả, xếp hàng quả
bóng màu xanh có số lượng nhiều nhất là 4quả.
Với số lượng tăng dần hàng thứ nhất trẻ phải xếp được quả bóng với số
lượng ít nhất là 2 quả bóng màu đỏ ,hàng thứ 2 là 3 quả bóng màu vàng hàng
thứ 3 là 4 quả bóng màu xanh.
Trẻ đếm xem quả bóng màu nào có số lượng nhiều nhất và quả bóng màu
nào có số lượng ít nhất.Cô hướng dẫn trẻ kỹ năng đếm từ trái sang phải ,từ trên
xuống dưới.
*Thực nghiệm 2:
Trò chơi 1: “về đúng nhà”
Nhiệm vụ: Ôn luyện và phân biệt các thông số và số lượng.
Chuẩn bị :5 ngôi nhà , mỗi ngôi nhà có gắn số chấm tròn từ 1 đến 5và mỗi trẻ
có 1 thẻ số tương ứng với số chấm tròn ở mỗi ngôi nhà.
Cách chơi:Cô giới thiệu 5 ngôi nhà có số lượng từ 1-5 chấm tròn và mỗi trẻ có
thẻ số tương ứng với số lượng chấm tròn của ngôi nhàvà trẻ cùng hát bài trời
nắng ,trời mưa và làm động tác.Khi nao cô nói “mưa to rồihoặc về nhà thôi” thì
các con hãy về nhà tương ứng với số chấm tròn mà các con đã có.
Luật chơi: Trẻ nào không về đúng nhà thì phải hát một bài.
Trẻ hiện: Cô động viên hướng dẫn trẻ chơi tích cực,cô giúp trẻ kiểm tra , khảo
sát xem có trẻ nào đếm ,về nhầm nhà không.
*Trò chơi 2:”Tập tầm vông”
Nhiệm vụ: Đếm và khả năng so sánh số lượng của các vật khác nhau.
14

15. Chuẩn bị:Mỗi nhóm có 5 hột hạt
Cách chơi :Cô cho các nhóm đứng thành vòng tròn,vừa đi ,vừa hát bài tập tầm
vông và trẻ tự chia các hột hạt ở trên tay thành 2 phần và đếm số lượng hột hạt
ở 2 tay xem có số lượng là bao nhiêu ,tay nào có số lượng nhiều hơnvà tay nào
có số lượng ít hơn.Trẻ có thể chia theo êu cầu của cô.
Luật chơi : Nừu bạn nào đếm nhầm thì phải nhảy lò cò 1 vòng.
Thưc hiên:Cô cho trẻ chơi 2-3 lần trong quá trình chơi cô kiểm tra xem có trẻ
nào đếm nhầm không.
*Trò chơi thứ 3:”tìm vật để lập dãy số”
Nhiệm vụ:Rèn kỹ năng đếm để lập dãy số theo số lượng tăng dần và giảm dần.
Chuẩn bị: Đò dùng về các loại phương tiện giao thông.
1 tàu hoả,2 máy bay, 3 tàu thuỷ,4ô tô ,5 xe máy đều băng đồ chơi mỗi loại có
số lượng chênh lệch nhau là 1
Luật chơi:Lập dãy số theo số lượng tăng dần và giảm dần.
Bước 1:Hướng dẫn trẻ phải tìm những phương tiện giao thông thích hợp để lập
dãy theo yêu cầu của cô
Nhắc trẻ nhớ lại kỹ năng đếm ,lập dãy
Bước 2:Chia lớp làm 2 đội, 1đội màu xanh và 1 đội màu đỏ mỗi lần chọn 5b
trẻ nên chơi trẻ chọn những loại phương tiện giao thông cùng chủng loại để
xếp thành từng hàng.
Tôi tiến hành cho trẻ lập dãy số theo số lượng tăng dần hoặc giảm dần đội nào
có số lượng thắng nhiều thì đội đó thắng cuộc
*Biểu dương tuyên truyền
Trong khi sử dụng các bài tập học tập và trò chơi tôi đã thường xuyên đánh giá
kết quả trên trẻ thực hiện, động viên khuyến khích trẻ.Đặc biệt tâm lý của trẻ
rất thích được khen làm cho trẻ hứng thú hơn trong giơ hoạt động, học tập.Tôi
15

16. thường xuyên tổ chức thi giữa các tổ với nhau,cá nhân vớinhau thi xem ai đếm
nhanh hơn.
Cho trẻ tự nhận xét bài của mình và của bạn,từ đó trẻ có thể ý thức thi đua giữa
các tổ với nhau
Bên cạnh đó cô cần phải tuyên truyền kiến thức khoa học đến các bậc phụ
huynh để có thể có sự phối hợp cùng nhà trường trong việc chăm sóc, giáo dục
trẻ cho khoa học hơn,để cho trẻ đến trường đầy đủ,hứng thú vào tiết học.Tránh
hiện tượng nghỉ học sẽ gây cho trẻ tâm lý chán học và việc tiếp thu kiến thức
gặp nhiều khó khăn.
III. Kết quả thực nghiệm
*Đánh giá:
Trong quá trình thực nghiệm, tôi đã đưa vào các bài tập và các trò chơi
học tập được soạn thoả thông số kỹ năng về tập hợp- số lượng-phép đếm cho
trẻ mẫu giáo nhỡ, để tiện cho việc theo dõi tôi tiến hành nhận xét các nội dung
như sau.
Về khả năng tập hợp-số lượng-phép đếm phân biệt các thông số về số
lượng tôi nhận thấy trẻ rất tập trung hào hứng khi đếm được chính xác số lượng
quả cam và nhận biết được màu sắc của quả cam đó.Sau khi giáo viên nhớ lại
các biện pháp, các giải pháp trẻ đã thực hiện yêu cầu của bài tập rất tốt điều
này được thể hiện khi trẻ đếm và chỉ tay vào từng quả cam rất chủ động.
Với khả năng đếm so sánh các thông số về số lượng của vật,đây là 1nội
dung ban đầu khi tiếp xúc với bài tập và trò chơi trẻ chưa thành thạo,nhưng khi
được giáo viên hướng dẫn gợi mở về biện pháp so sánh mà trẻ đã biét thực
hiện tuy nhiên lần đầu tiên trẻ tiếp xúc với kỹ năng so sánh 2-3 đối tượng trong
một lần so sánh.Nên trẻ đã đạt kết quả cao như mong muốn.
16

17. Với khả năng đếm lập dãy của các vật theo số lượng tăng dần và giảm
dần tôi tiến hành cho trẻ lập dãy các quả bóng có số lượng khác nhau, khi lập
dãy các quả bóng tăng dần theo mầu sắc để chỉ số lượng một chiều của dãy,
sau đó kỹ năng được nâng cao hơn, trẻ lập dãy được dễ dàng hơn và cũng có vẻ
hứng thú hơn.Nhờ có sự củng cố, ôn luyện của bài tập nên khi chơi trò chơi trẻ
đã tự tin nhanh nhẹn hơn.Chính vì vậy kết quả trò chơi được tốt hơn và khả
năng lập dãy của trẻ được phát triển hơn.
*Kết quả.
Bảng mức độ hình thành biểu tượng kỹ năng lập dãy – số lượng– phép đếm ở
trẻ mẫu giáo nhỡ (Tính theo 100%)
1.khả năng nhận biết phân biệt kỹ năng đếm về số lượng của vật.
Tổng số thực nghiệm là 36 cháu
Mức độ trung bình:10 trẻ = 30%
Mức độ khá:14 trẻ = 38%
Mức độ giỏi:12 trẻ =32%
2.Kỹ năng đếm và so sánh số lượng của các vật khác nhau.
Tổng số thực nghiệm là 36 cháu
Mức độ trung bình:11 trẻ = 31%
Mức độ khá:16 trẻ = 39%
Mức độ giỏi:10 trẻ =30%
3.Đếm và khả năng lập dãy số các vật theo số lượng tăng (giảm ) dần.
Tổng số thực nghiệm là 36 cháu
Mức độ trung bình:13 trẻ = 36%
Mức độ khá:11 trẻ = 31%
Mức độ giỏi:12 trẻ =33
17

18. Nhìn vào 2 bảng trên ta thấy, mức đọ hoàn thành kỹ năng tập hợp-số
lượng- phép đếm của trẻ ở 2 nhóm thực nghiệm được tăng nên rõ rệt mực trung
bình được giảm đi rất nhiều 40% giảm đi còn 17% đồng thời mức độ giỏi tăng
nên từ 27% đến 50% không có mức độ.
Điều này chứng tỏ rằng biện pháp mà chúng tôi áp dụng trong quá trình
hình thành biểu tượng về tập hợp-số lượng-phép đếm đã có kết quả.Qua đó ta
càng nhận thấy sự cần thiết của việc tổ chức luyện tập thường xuyên,liên tục
với các bài tập ,trò chơi học tập phù hợp với đậc điểm của lứa tuổi.
*Bài học kinh nghiệm
Từ những việc làm cụ thể trên tôi đã rủt ra bài học kinh nghiệm cho bản
thân trong việc giảng dạy cũng như trong công tác giáo dục trẻ như sau, là một
giáo viên mầm non trước hết phải yêu nghề, mến trẻ, tâm huyết với nghề đối
với trẻ bằng tình cảm là người mẹ thứ hai, thực sự gần gũi với trẻ quan tâm đến
sự phát triểnhằng ngày của, theo dõi và nắm bắt được những đặcđiểm cá tính
của từng trẻ để có biện pháp giáo dục trẻ thích hợp.
Giáo viên phải nắm chắc phương pháp cho trẻ hoạt động bộ môn”làm quen với
toán”
Mặt khác luôn chịu khó dành nhiều thời gian trong việc sưu tầm nguyên
vật liệu ở địa phương, cần cù, nhẫn lại,năng động, sáng tạo. Trong công việc
làm đồ đùng trực quan phục vụ cho việc học của trẻ.Bản thân tôi luôn theo học
để nâng cao nghiệp vụ, chuyên môn vững vàng.
Vì vậy muốn đạt kết quả cao trong hoạt động làm quen với toán trước khi
nên lớp, phải soạn bài đầy đủ, lắm chắc phương pháp nên lớp đúng theo trình tự
giảng dạy và đan xen với các hoạt động,để trẻ nắm chắc nội dung của bài.
Tôi luôn phải học hỏi,tìm tòi, lợi dụng mọi hoàn cảnh của địa phương để
phát triển, để nâng cao, tay nghề, linh hoạt trong quá trình dạy học, nhất là đồ
dùng, đồ chơi đẹp sáng tạo, hấp dẫn trẻ, đưa trẻ vào thế giới ham học.
18

19. Khi có những thay đổi trong chuyên đề tôi đã kịp thời áp dụng và xin ý kiến nhà
trường tạo điều kiện cho tôi về cơ sở vật chất.Trong khi luyện tập cần phải động
viên, khuyến khích trẻ kịp thời để tạo cho trẻ hứng thú hơn.Từ những đồ dùng,
đồ chơi làm ra cô giáo phải tạo ra môi trường cho trẻ tiếp xúc, tạo tình huống
chỏtẻ hoạt động, bằng mọi cách cho trẻ được trải nghiệm, hoà mình vào các đồ
chơi mà trẻ được làm quen thường xuyên đánh giá đồ dùng trực quan , bài tập,
trò chơi, qua các bài dạy để thay, để tạo tình huống mới gây sự bất ngờ sự chú ý
của trẻ.
Phối hợp chặt chẽ với các bấc phụ huynh làm tốt các công tác tuyên
truyền cho các bậc phụ huynh để nhận được sự giúp đỡ đòng tình ủng hộ với
việc dạy và học.Bên cạnh đó không ngừng học hỏi qua các buổi dự giờ thăm
lớp,qua các buổi chuyên đề của Huyện,của trường, học hỏi qua sách báo ti
vi,các phương tiện thông tin đại chúng.Để từ đó tìm ra được nhiều cách hay
hướng dẫn trẻ hoạt độngvới đồ vật tốt và luôn tiếp thu ý kiến chỉ đạo của cấp
trên để có chất lượng cao đối với môn làm quen với toán.
IV.kết luận:
Từ những kết quả nghiên cứu trên tôi rút ra kết luận sau.Việc hình thành
biểu tượng kỹ năng về tập hợp-số lượng-phép đếm chỏtẻ mẫu giáo 4-5 tuổi là
một trong những nội dung lớn của chương trình hình thành cho trẻ những biểu
tượng toán học sơ đẳngcho trẻ mầm non.Nhằm phát triển trí tuệ và các mặt
khác một cách toàn diện,góp phần quan trọng vào việc cho trẻ học toán ở các
lớp học tiếp theo.Việc làm này không chỉ có ý nghĩa lớn lao đối với nhà nghiên
cứu và đối với các trường mầm non,đặc biệt là giáo viên mầm non cần nắm
vững những nội dung chương trình và thường xuyên mở rộng nội dung chương
trình.Nghoài việc cung cấp cho trẻ những kiến thức,kỹ năng mới còn phải
19

20. thường xuyên tổ chức cho trẻ được luyện tập bằng các biện pháp phù hợp nhằm
ôn luyên,củng cố,nang cao chất lượng các biểu tượng về kỹ năng tập hợp-số
lượng-phèp đếm cho trẻ .
Tôi xây dựng hệ thống bài tập và trò chơi học tập theo hệ thôngt đơn giản
đến phức tạp và tổ chức cho trẻ ôn luyện, củng cố làm quen với những kiến
thức ,kỹ năng về kích thước như phân biệt ,nhận biết các thông số về kỹ năng
tập hợp-số lượng-phép đếm,so sánh 1-2 đối tượng của vật,lập dãy số các vật
theo số lượng tăng dần ,giảm dần kết quả thu được phù hợp với giả thiết tôi đã
đưa ra.
Trong quá trình ngiên cứu thực trạng tôi nhận thấy biểu tượng về tập hợp – số
lượng- phép đếm của trẻ còn nghèo làn,còn hạn chế.Nguyên nhân không phụ
thuộc hoàn toàn vào phía trẻ,không phải là trẻ không có khả năng lĩnh hội
những kiến thứ ,những kỹ năng cơ bảnvà mở rộng về nội dung tập hợp-số
lượng-phép đếmvà toán học sơ đẳng nói chung mà do chúng ta chưa giúp trẻ
ghi nhớ sâu sắc và mở rộng những biểu tượngtoán học sơ đẳng đó.Chính vì vậy
công việc nghiên cứu tìm tòi những biện pháp dạy học có hiệu quả để hỗ trợ
phương pháp hình thành nhưng biểu tượng về tập hợp –số lượng-phép đếm nói
riêng và các biểu tượng về toán học noi chung là rất cần thiết và luôn luôn đổi
mớinhững người tâm huyết với nghề với trẻ
V.Đề nghị
*Đối với ngành giáo dục.
Tổ chức bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên mâm non về chuyên đề
toán giúp giáo viên nắm bắt được những vấn đề đổi mới.Bổ xung tài liệu cho
giáo viên.Tổ chức các hội thi dạy để giáo viên co điều kiện phát huy trao đổi
kinh nghiệm ,học hỏi đồng nghiệp.
*Đối với nhà trường :
20

21. Cần tu sửa thêm cơ sở vật chất,mua thêm đồ dùng,đồ chơi để phục vụ
cho các hoạt động chơi và học của trẻ đạt kết quả cao.
*Đối với giáo viên:
Tích cực học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn.Chịu khó sưu tầm
,nghiên cứu để đưa ra các biện pháp giảng dạy đạt kết quả cao.Kết hợp với phụ
huynh để có biện pháp giáo dục trẻ một cách tốt nhất ở gia đình và nhà trường
đạt hiệu quả cao.
Trên đây là toàn bộ sáng kiến kinh nghiệm của tôi đưa ra còn nhiều hạn
chế rất mong các cấp lãnh đạo hội đồng thẩm định bổ xung thêm vào bản kinh
nghiệm này để đạt kết quả tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Kim sơn,ngày 22 tháng 4 năm 2011
Người viết
Trần Thị Hằng
VI.Tài liệu tham khảo
1, Giỏo dục học mầm non Đào thanh Âm NXB Đại học Quốc gia Hà Nội 1997
2, Toỏn và phương phỏp hỡnh thành biểu tượng toỏn cho trẻ mẫu giỏo. Đinh
Thị Nhung- NXB Đại Học Quốc gia Hà nội 2000
3, Phương phỏp hỡnh thành biểu tượng toỏn sơ đẳng cho trẻ mầm non.TS. Đỗ
Thị Minh Liờn – NXB Đại học sư phạm 2003
4,Tõm lý học trẻ em lứa tuổi Mầm non. Nguyễn Thị Ánh tuyết NXBGD1994
21

22. VII.Mục lục
STT
I
1
2
II
1
1.1
1.2
1.3
2
III
IV
V
Nội Dung
Đặt vấn đề
Cơ sở lý luận
Cơ sở thực tiễn
Nội dung nghiên cứu
Thực trạng của việc nghiên cứu
Thực trạng nhận thức của trẻ mẫu giáo 4-5
tuổi
Khảo sát
Đánh giá
Các biện pháp
Kết quả thực nghiệm
Kết luận
Đề nghị
22
Trang
1
3
4
6
6
6
7
9
11
16`
20
21

23. VI
VII
Tài liệu tham khảo
Phụ lục
23
22
23