1. Օգոստոս 24, 2012
Նախապաշարմունքը չի թողնում դիմել հոգեբանի կամ հոգեբույժի
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով`
յուրաքանչյուր 40 վայրկյանում աշխարհում 1 մարդ է մահանում ինքնա-
սպանության միջոցով, իսկ յուրաքանչյուր 3 վայրկյանում 1 մարդ ինքնա-
սպանության փորձ է կատարում:
Կլինիկական հոգեբան Միհրդատ Մադաթյանի համոզմամբ` ինքնա-
սպանություն են գործում հոգեկան անհավասարակշիռ վիճակում գտն-
վող մարդիկ: ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալներով`
ՀՀ-ում ինքնասպանությունների և ինքնասպանության փորձերի թիվն
աճել է: 2011 թվականին հանրապետությունում արձանագրվել է ինքնա-
սպանության և ինքնասպանության փորձերի 647 դեպք: 2010թ. Համե-
մատ՝ դեպքերն աճել են 9.3%-ով: Մ. Մադաթյանն ինքնասպանությունների թվի աճը բացատրում է հոգեկան խան-
գարումների աճով: "Գաղտնիք չէ, որ դեպրեսիան աշխարհում շատանալու միտում ունի, իսկ դա հանգեցնում է
ինքնասպանության”,- նշում է հոգեբանը: Ըստ վիճակագրական տվյալների` ինքնասպանության ու ինքնասպա-
նության փորձերի դեպքերի 56.7%-ն արձանագրվել են՝ գործազուրկների, և 16.5%-ը` թոշակառուների խմբերում:
Սակայն հոգեբան Մ. Մադաթյանի համոզմամբ` սխալ է ինքնասպանության և ինքնասպանության փորձերի թվի
աճը պայմանավորել մարդկանց սոցիալական վիճակի վատացմամբ. քանի որ հոգեկան խանգարումներ կարող են
դիտվել նաև սոցիալապես ապահով մարդկանց մոտ: Նա նաև կարծում է, որ ինքնասպանության պատճառ հա-
ճախ կարող է դառնալ ստերեոտիպիկ այն մտածելակերպը, որ հոգեբանի կամ հոգեբույժի դիմելն ամոթ է, ի՞նչ կա-
սեն հարևանները. «Այս մտածելակերպն էլ հանգեցնում է իր տրամաբանական ավարտին: Հաճախ հոգեբույժի դի-
մելու խորհուրդը մարդիկ ընդունում են՝ որպես անձնական վիրավորանք»:
Հոգեբան Միհրդատ Մադաթյանն առանձնացնում է ինքնասպանության երկու տեսակ` ցուցադրական և միտում-
նավոր: Ըստ նրա` ցուցադրական ինքնասպանություններ գործողները հիստերիկ անձնավորություններ են, որոնք
ցանկանում են կարեկցանք, խղճահարություն առաջացնել դիմացինի մոտ: «Ցուցադրական ինքնասպանnւթյուն-
ները հիմնականում վերջանում են ինքնասպանության փորձով: Նրանք հիմնականում այնպես են հաշվարկում,
որ ինչ-որ մեկը փրկի իրենց»,- ասում է հոգեբանը: Նրա հավաստմամբ` միտումնավոր ինքնասպանություններ
գործողները երբեք ոչ մեկին տեղյակ չեն պահում, նրանք դա անում են մտածված ու կազմակերպված:
ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալներով` 2011թ. ինքնասպանության ու ինքնասպանության փոր-
ձերի դեպքերի 27.7%-ը կատարվել է սուր կտրող, ծակող կամ այլ գործիքով, 24.6%-ը` դեղամիջոցների կամ այլ
նյութի օգտագործման, 21.8%-ը` կախվելու, 16.5%-ը՝ բարձրությունից նետվելու և 9.4%-ը` այլ եղանակներով: Ինք-
նասպանության դեպքերի գերակշիռ մեծամասնությունը` շուրջ 60%-ը, կատարվել է կախվելու, 20%-ը` բարձրու-
թյունից նետվելու եղանակով: Ինքնասպանության ավելի շատ դիմել են 30-65 (55.4%) և 65 և բարձր (23.1%) տարի-
քի անձինք:
Հոգեբան Միհրդատ Մադաթյանի կարծիքով` սովորաբար շրջապատը չի հասկանում, որ մարդ պատրաստվում է
ինքնասպանություն գործել, և հնարավոր չի լինում նրան ետ պահել դրանից. «Իհարկե, հոգեբանների աշխատան-
քի շնորհիվ՝ նրանք հրաժարվում են այդ մտքից, սակայն միշտ չէ, որ նախքան ինքնասպանություն գործելը նրանք
դիմում են հոգեբանի»: Մ. Մադաթյանը կարծում է, որ ՀՀ-ում հակասուիցիդալ միջոցառումների պակաս կա: «Մենք
խրախուսական ենք մոտենում կամայական մի շարք շարժումների` էմոներ, և այլն: Ժողովրդի մեջ չենք մտցնում
այն գաղափարը, որ անհրաժեշտ է հոգեբանի կամ հոգեբույժի դիմել»:
ՕՖԵԼՅԱ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
http://168.am/2012/08/24/118934.html