1. ’’Parajsa’’e pastrimit te
parave

2. Pastrimi i parave është një proces
ku origjina e fondeve të krijuara nga
mjete të paligjshme është e fshehur
(trafikimi i drogës,kontrabanda e
armëve,korrupsioni,etj)
Termi "pastrim parash" është
zbuluar në shekullin e XX-të dhe
mendohet se ky term e ka origjinën
nga mafia e pronësisë,
“laundromats” në SHBA, e cila
kishte fituar shuma të mëdha të
hollash nga grabitjet, prostitucioni,
kumari, kontrabanda e pijeve, etj.
Për vendin tonë dhe për
shumicën e vendeve të Evropës
Lindore dhe Qendrore, termi
‘’pastrim parash’’ u bë i njohur
dhe i përdorshëm pas viteve ’90.

3. Dukuria dhe koncepti i pastrimit të parave fillon me historinë e babait të mafies
Al Capone, i cili hapi lavatriçet për të fituar legjitimitetin e parave që kisht
hedhur në dorë në rrugë të paligjshme
Al Capone, u akuzua për herë të parë në vitin 1931 vetëm për shmangie të taksave
federale gjatë viteve 1925-1929 dhe u dënua me 11 vjet per evasion fiskal.
Ai arriti për 10 vjet të kishte një pasuri prej “…200 milion USD, të siguruara
nëpërmjet kontrabandës së pijeve alkoolike dhe bixhozit”

4. .
Skemat piramidale të njohura edhe si Firmat rentiere filluan aktivitetin
e tyre në vitin 1991. Ata ishin një investim i jashtëligjshëm, ku investuesve
u premtohej nje përqindje shumë e larte interesi mbi shumën e investuar,
të dhënë hua.
 Sipas një vlerësimi, vlera vjetore e fondeve ne të gjithë botën qe jane
pastruar në vitin 1997 ishte në rangun e $ 300-$500 billion.
Firma Numri i kreditorëve
Gjallica 81.632
VEFA 59.005
Cenaj 19.078
Kamberi 13.241
Sude 12.991
Beno 10.793
Silva 4.490
M.Leka 2.464
Global 1.793
Totali 205.404
Rasti I Shqiperise-te dhena te rendesishme

5.  Vlera nominale e detyrimeve te skemave piramidale shkoi ne
1.2 miliard $.
 Ne janar te vitit 1997,qeveria ngriu llogarite bankare te
Xhaferrit dhe te Popullit (te cilat terhoqen 2 milione depozita ne
nje vend me 3.5 milione banore ,me nje norme mujore interesi
12-19%).Keto llogari arriten ne 250 milione Euro(10 % e
GDP-se)
 Edhe pas vitit 1997,referuar statistikave,(konkretisht nga 2000-
2008, shqiptarët përbënin grupin më të madh (32%) të të gjithë
të arrestuarve për trafikimin e heroinës në Itali dhe Shqipëria
renditet e 87 në vitin 2010 për korrupsionit në Indeksin e
Perceptimit të Transparency Internacional,pavaresisht qe ne
kuadrin rregullator dhe legjislativ u ndermoren keto hapa:
Vitet Norma vjetore e
inflacionit
1995 5%
1996 17%
1997 40%

6.  Maj 2000Parlamenti Shqiptar miraton Ligjin nr. 8610
datë 17.05.2000 “Për parandalimin e pastrimit të parave”.
 Gusht 2001krijohet Drejtoria e Bashkërendimit të Luftës
Kundër Pastrimit të Parave, në Ministrinë e Financave.
 Korrik 2003kjo Drejtori behet pjese e grupit EGMONT.
 Gusht 2005kjo Drejtori ngrihet ne nivel:Drejtoria e
Përgjithshme për Parandalimin e Pastrimit të Parave dhe ne
mars 2006, u publikua raporti i saj i parë vjetor
 Janar 2008, me Urdhër të Kryeministrit të Shqipërisë,
miratohet struktura e re e DPPP-së, në të cilën krijohet për
herë të parë Sektori i Teknologjisë së Informacionit.
 Shtator 2008, hyn në fuqi Ligji nr. 9917 datë 19.05.2008
“Për parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të
terrorizmit’’.

7. Efektet:
 Pastrimi i parave shtrembëron të dhënat ekonomike
 Komplikon përpjekjet e qeverisë për të menaxhuar politikën
ekonomike.
 Sjell paqendrueshmeri te normave te interesit dhe të kursit te
këmbimit
 Ndikon në shpërndarjen e të ardhurave
 Kercenon transaksionet ligjore.
 Rrit potencialin për të reduktuar GDP-ne.
 Dekurajon investimet e huaja
 Sjell pasoja negative për stabilitetin financiar të vendit dhe të
performancës makroekonomike,duke rritur rrezikun e
destabilitetit makroekonomik.

8. Nga pikepamja e mbrojtjes se
ligjit,e rendit dhe siguriserrit
riskun qe vjen nga kriminaliteti I
rende,dhe favorizon krimin e
pastrimit te parave.
Pastrimi i parave dhe riciklimi i tyre ne
jeten ekonomike dhe politike
I krijon mundesi krimit te organizohet,
fuqizohet e te fshihet mbas investimeve,
ne dukje te ligjshme.
Nga pikepamja ekonomikepastrimi I
parave zvogelon te ardhurat ne buxhetin
e shtetit qe vijne nga tatimet dhe taksat.
Sektori bankar,duke qene nje viktime
e ketij fenomeni tregon mungese te
hulumtimit per klientin me teper se
mungese te vleresimit te plote te
riskut.

9. Rastet me famekeqe ne bote te
pastrimit të parave në shekullin e 20
&
Procesi I pastrimit te parave

10. 1. Presidenti Suharto(Indonezi 1967-
1998)pasuria e tij ishte $15 miliard,nga te cilat
$9 milarde gjendeshin te depozituar ne nje banke
austriake.
2. Ferdinand Marcosnjë ish-avokat, ish
president i Filipineve 1965-1986 . Ky pastroi para
te vjedhura nga fondet publike përmes bankave
në SHBA dhe Zvicër(US $7.5 milarde).P.sh
permendet si tregues I pasurise se madhe fakti se
vetem bashkeshortja e tij ka pasur mbi 2500 pale
kepuce.
3.Në kulmin e saj,Banka e Kredisë dhe Tregtise
ndërkombëtare (BCCI) ishte banka e shtate
më e madhe private në botë.Gjate viteve ’80,u gjet
e perfshire ne pastrimin e parave.Klientët
përfshinin: Sadam Huseinin, ish diktatorin e
Panamasë,Manuel Noriega, dhe liderin
palestinez terrorist Abu Nidal.

11. 4. Meyer Lanskyish-kontabilist polak(dhe
bashkohes me AL Capone) Ai pastroi rreth $1
miliard nga perandoria e tij në rritje (kazino)
në llogaritë bankare zvicerane dhe ne
bizneset në Hong Kong, Amerikë te Jugut dhe
Karaibe.
5. Nauruështë një ishull ne brigjet e Guinese se
Re. Në fund viteve ‘90, bandat kriminale ruse
pastruan rreth $ 70 milarde permes bankave
‘’guacke’’,te cilat ekzistojne vetem ne leter.Nauru
lejoi bankat e saj për të vepruar pa regjistrim te
identitetit te klientëve të saj ,etj.dhe ka filluar te
korigjoj praktikat qe nga viti 2001.
6. Skandali BenexU perfol per lidhje te
dyshimta mes mafias ruse dhe shume llogarive ne
banken me te vjeter te Amerikes.Fenomeni I
ashtuquajtur ‘’Fluturimi I parave’’,tregon qe ne
1996-2002 ,nje vlere diku mes $7-$9 milard u
pastruan permes llogarive te kesaj banke.

12. Korrupsioni
Vjedhja
Trafikimi I droges
Prostitucioni
Trafikimi I armeve,etj…
Para te ‘’pista’’
Para te ‘’pastra’’
Futja ne banke
Investime te ligjshme
(p.sh hapja e nje biznesi te
ligjshem)
(p.sh depozita etj)
Konvertimi
ne mallra
luksi,pasuri te
paluajtshme
etj.

13. Alternative remittance systems(sisteme dergesash alternative ose te njohura ndryshe
si sisteme paralele bankare).
 Keto janë sisteme për lëvizjen e vleres nga një vend në një tjetër, pa lëvizur fizikisht ndonjë
para.
 Në shumicën e rasteve, këto sisteme janë të bazuara në faktorë të veçantë kulturore, etnike
apo historike. Permendim ketu:
 Sistemet Hawala & Hundi gjenden kryesisht në mesin e komuniteteve të Azisë
Lindore(Bangladesh ,Indi dhe Pakistan).Transferta ne lokacione si:Britani,Zvicer dhe
Dubai.Ndermjetesit jane vendosur zakonisht ne:Lindjen e Mesme, Azi Jugore, dhe Afrikën e
Veriut.
 Sistemi Ch'ien fei & Chit gjenden ne Kine(sist.Chit u vendos nga kolonite angleze)
 Sistemi kolumbianka lindur ne konteksin e kembimit te monedhes Pesos ne treg te
zi.Gjenden ne Ameriken e Jugut.
 Sistemi Phoe Kuan gjendet ne Tailande
 Sistemi Stokvel.gjendet ne Afriken e Jugut.,etj.
•Agjencitë e sigurimitlejojnë blerjen e nje policë të sigurimit,etj….
Faza e parë është ‘’Vendosja ”, në të cilën “pastruesi” fut paratë e “pista” në
sistemin financiar ligjor, duke përdorur të gjitha instrumentet financiare,(si çeqet e
udhëtimit,etj.) deri te metoda më e thjeshtë, siç mund të jetë ndarja e shumave të
mëdha në pjesë më të vogla dhe depozitimi i tyre në banka, me emra të ndryshëm.

14. Individi X I paguan $
10.000 nje
ndërmjetësi(broker)në
Australi dhe ky I fundit
i jep një kod per
qellime vertetimi dhe
për tia transmetuar
individit Y
Një individ X në Australi dëshiron të
dërgojë $ 10,000 një individi Y në Indi
Ndërmjetësi në Australi
udhëzon ndërmjetësin
korrespondent në Indi
për të paguar $ 10.00o në
rupees,pra ti ofroje nje
shume ekuivalente me
monedhen vendase
individit Y dhe ti bej te
ditur ketij te fundit kodin
qe te mar fondet.
Individi X
Individi Y

15. Mbajtja e llogarive
data e
transaksionit. emri i
ndërmjetësit
shuma e
transaksionit
kursi i
këmbimit:
dollarrupi
vlera e
transaksioni
t në dollarë.
mënyrën
në të
cilën
është
bërë
pagesa

16. Faza e dytë është “tjetërsimi”. Kjo është faza gjatë së cilës fondet e futura më
parë në sistemin financiar ligjor, konvertohen ose thjesht transferohen nga
njëra bankë në tjetrën, anembanë sistemit bankar të vendit.
Overseas Bank(bankat ne det): Pastruesit e parave shpesh përdorin "llogari" të
ndryshme(offshore account domethene llogari ne det te hapur)në vende
si:Panama,Bahamas,Singapor,Hong Kong,etj. që kanë ligje të sekretit bankar pra
ruajne anonimitetin bankar.
Korporatat Shell (te njohura si kompani te frontit)janë subjekte juridike,qe në
shumicën e rasteve ekzistojnë vetëm në letër,pa aksionarë te vërtetë
Këto korporata të luajë nje rol të rëndësishëm në procesin e shitjes së mallrave apo
shërbimeve dhe në fakt ata nuk japin ndonjë mall apo shërbim, por ata thjesht krijojne
pamjen e transaksioneve të ligjshme nëpërmjet faturave dhe bilanceve false.
Ndermjetesit.Avokatë,kontabilistë dhe profesionistë të tjerë mund të përdoret si
ndërmjetës në mes të fondeve ilegale dhe kriminale. Profesionistët angazhohen në
transaksione në emër të një klienti kriminal i cili mbetet anonim.
 Në fazën e tretë, të quajtur “integrim”, fondet, thuajse “të pastra”, rihyjnë
në ciklin ekonomik ligjor për t’u investuar ose konvertuar në mallra me
vlerë ose pasuri të patundshme,etj.

17. METODAT HETIMORE TE RICIKLIMIT
TE PARAVE

18. 1. Hetimi niset nga banka
2. Metodat hetimore :gjurmimi i pasurisë ose rindërtimi i
transaksioneve
3. Keto metoda munden:
• ti lejojnë hetuesit për të gjetur fondet ose pronat që
përfaqësojnë të ardhurat origjinale
• ti mundësojnë hetuesit për të vendosur marrëdhëniet dhe
lidhjet ndërmjet individëve që janë krijuar nga
transaksionet financiare të një skeme të pastrimit të
parave

19. Si i konstatohen rastet e dyshimta?
1. Informacioni fillestar vjen përmes subjekteve
raportueseraportimi me ligj te DPPP per subjekte si
bankat,shoqeri sigurimi,shoqeri tregtare etj
2. Të tëra këto raporte trajtohen nga Drejtoria ne bazë të
prioriteteve.
3. Rastet kanë koeficientë të ndryshëm vlerësimi, nisur nga
qëllimi,nga vlera, nga subjektet që lidhen me to,etj.
4. Ka subjekte me risk të lartë, siç janë personat e ekspozuar
politikisht(PEP)pra politikanet qe përcaktohen si subjekt me
risk të lartë si nga ligji, ashtu edhe nga standardet e Drejtorise.
5. Me kaq kujdes vërehen edhe transaksionet e organizatave
jofitimprurëse, të cilat mund të përdoren nga terrorizmi.

21. DPPP

23. MENYRAT E PASTRIMIT TE
PARAVE

24. NdertimiRentabiliteti nga ky sektor sjell vemendje:Pronarët e pallateve i
ofrojnë apartamentet me çmime që variojnë nga 480-1000 euro për metër
katror, në varësi të zonës dhe të pamjes që ofrojnë. Ndërsa dyqanet
variojnë nga 1000 deri në 1500 euro metri katror. P.sh ne Durres cmimet
variojne nga 550 euro/m² -480 euro/ m² ,ndersa ne Plazh,kryesisht ne
vijen e pare bregdetare 900 euro/ m²- 750 euro/m²
Sistemi bankarPervetesimi I sistemit kryhet nepermjet operacioneve te
realizuara me ane te dy tipeve bankash.Bankat greke jane ato me te
perdorurat, por ato kane nevoje per te siguruar bashkepunimin e
drejtuesve te tyre.
Konglomeratetbashkimi I shume aktivitete me potencialin e fuqishem te
pastrimit te parave: Ndertimi i puneve publike dhe kryesisht
restaurimi.Keto konglomerate kane gjetur mundesine te eksplorojne
forma te reja te pastrimit te parave, kryesisht ne media.
Sektori i futbollit Faktorët që favorizojnë procesin e pastrimit të parave
në sektorin e futbollit janë:
 Struktura e sektoritdepertohet lehte,fluks I madh parash,numri I
madh dhe I ndryshem I pjesemarreseve si dhe mungesa e
profesionalizmit ne menaxhimin e klubeve sportive.
 Dobesite ne sektorin financiarka nevoja te medha per flukse
financiare dhe kontrolli I transfertave nderkombetare mungon ose eshte I
paket,etj.

25. Sipas disa vlerësimeve të fundit, në Evropë, industria sportive
llogaritet nga 0,5 deri 3.7% të buxhetit të BE-së”.
Sektori financiarVlera fillestare psh e aksioneve dhe e drejta
për t’i lëvizur këto vlera është shumë e vështirë të kontrollohet,
pra dhe fitimi nuk mund të kontrollohet.

26. KORNIZA LIGJORE

27. 1. Konventa e OKB-së kundër trafikimit të paligjshëm të lëndëve narkotike dhe
substancave psikotrope miratuar në vitin 1988 në Vjenë
2. Konventa mbi pastrimin,kërkimin dhe konfiskimin e fitimit të fituara penalisht të datës
8 nëntor 1990, Strasburg,
3. Direktiva për parandalimin e përdorimit të sistemit financiar për pastrimin e parave në
vitin 1991,
4. Konventa e OKB-së kundër krimit të organizuar nderkombetar ,12-15 dhjetor 2000,
në Palermo.

28. 1. u krijua nga Samiti i G-7 në Paris në vitin 1989 për të shqyrtuar masat
kunder pastrimit te parave.
2. Eshtë një organ ndërqeveritar ndërkombëtar
3. Ka 31 shtete anëtare dhe organizata ndërkombëtare që nga viti 2005 si
vende te Europës,Amerikes se Jugut dhe Veriut,dhe Azise.
4. FATF ka lëshuar"40 rekomandime" për bankat që orientohen kunder
pastrimit te parave
5. Ne vitin 2001 ka krijuar edhe 9 rekomandime te vecanta mbi financimin e
terrorizmit.
6. Rekomandimet janë hartuar në vitin 1990 si një iniciativë për të luftuar
keqpërdorimin e sistemeve financiare per pastrimin e parave
7. Në vitin 1996 keto rekomandime janë rishikuar për herë të parë.Keto
rekomandime janë miratuar nga më shumë se 130 vende.

29. MONEYVAL(PC-R-EV)Komiteti i Ekspertëve për vlerësimin e
masave kundër pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit(PC-R-EV).
1. Sot, ajo ka 27 anëtarë të përhershëm dhe 2 anëtarë të përkohshme.
2.Qëllimi :sigurimi që shtetet kanë sisteme efektive në vend për t'iu
kundërvënë pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit dhe në
përputhje me standardet relevante ndërkombëtare në këto fusha
EGMONT GROUPagjenci te specializuara qeveritare te krijuara qe ne
1995 te cilat meren me problemin e pastrimit te parave.Ndryshe njihen si
"Njësi të Inteligjencës Financiare" ose "FIU".
1. FIU takohen rregullisht për të gjetur mënyra bashkepunimi në fushat e
shkëmbimit të informacionit, trajnimin dhe shkëmbimin e ekspertizës.
2. FIU gjithashtu luajnë një rol të rëndësishëm në përpjekjet
ndërkombëtare për të luftuar financimin e terrorizmit.

30. Legjislacioni Shqiptar
 Per luftimin e krimit te pastrimit te parave ne vitin u miratua ligji
nr.8610, datë 17.05.2000 “Mbi Parandalimin e Pastrimit të Parave” I
cili u amendua përsëri në vitin 2003. Sipas ligjit pastrimi i parave
përmbledh të tri etapat e:
1. përfitimin e paligjshëm;
2. fshehjen dhe;
3. integrimin e parave të pista në ekonomi
 Denimet per veprat penale nga 5- 10 vjet dhe me gjobë nga 500
mije-5 mln lekë.
 Rrethana cilesuese7 -15 vjet dhe me gjobe 800 mije -8 mln lek
 Sjellja e pasojave te rendajo me pak se 15 vjet burg dhe gjobe 3 -
8 mln lek
 Autoriteti kryesor në luftën kundër pastrimit të parave, sipas këtij ligji,
është Drejtoria e Përgjithshme për Parandalimin e Pastrimit
të Parave (DPPP) pranë Ministrisë së Financave.

31. 1.Lehtësira më të mëdha për pastrimin e parave paraqiten më së shumti në
agjencitë imobilare, kazinotë dhe sipërmarrjet
2. Në Shqipëri ka institucione dhe janë të licencuara aktivitete financiare, ende
tregu i këmbimeve mbetet informal. Të tillë cilësohen kambistët që janë një
mundësi e pastër për pastrimin e parave.
.
3.Ne Shqipëri organizatat kriminale janë të përfshira në biznesin e lojërave të
fatit, të cilat në shumë raste janë të dokumentuara.
4.Megjithëse në Shqipëri pastrimi i parave bëhet në shumë linja, autoritetet
janë mbërthyer vetëm pas sistemit bankar, megjithëse ka përpjekje për të rritur
kontrollin edhe në sektorët të tjerë të ndjeshëm ndaj këtij fenomeni, noterët,
gjyqtarët dhe avokatët të cilët fshehin origjinën e parave informale.
5.Shqipëria ka përmirësuar ndjeshëm hetimin financiar, ndërkohë që mbetet i
nevojshëm forcimi i mëtejshëm i kuadrit ligjor, për të krijuar mundësine e
operacioneve të pavarura kundër pastrimit të parave.

32. •http://fiuindia.gov.in/faq-moneylaundering.htm
•www.crime.hku.hk/moneylaundering.doc
•http://en.wikipedia.org/wiki/Money_laundering
•http://www.laundryman.u-net.com/page1_hist.html
•http://www.countermoneylaundering.com/public/?q=node/6
•http://www.scribd.com/doc/9188630/Money-Laundering-A-Brief-History
•http://www.isyours.com/e/banking/secrecy/laundering.html
•www.countermoneylaundering.com
•www.money.howstuffworks.com
• http://www.dawn.com/wps/wcm/connect/dawn-content-
library/dawn/search
•http://www.unodc.org/unodc/en/money-laundering/globalization.html
•http://www.laundryman.u-net.com/page4_mlproc.html