Όταν η ψυχολογία συναντά την φιλοσοφία ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Φιλοσοφική συμβουλευτική "Ελληνική Εταιρεία Φιλοσοφικής Ψυχολογίας & Ψυχοθεραπείας"

1. Διιεληθή Δηαηξία Φηινζνθηθήο Φπρνινγίαο & Φπρνζεξαπείαο.
Διιεληθή Δηαηξία Φηινζνθηθήο Φπρνινγίαο & Φπρνζεξαπείαο
"Διιεληθή Δηαηξεία Φηινζνθηθήο Φπρνινγίαο & Φπρνζεξαπείαο"
΢Τ΢ΣΖΜΗΚΖ ΢ΤΜΒΟΤΛΔΤΣΗΚΖ Φηινζνθηθή ζπκβνπιεπηηθή
Όηαν η υστολογία ζσνανηά ηην θιλοζοθία – Μέρος Ι
Σύγτρονα ρεύματα στην υστολογία: Φιλοσουική
Ψστολογία και Ψστοθεραπεία
30/09/2013
Ζ δνπιεηά ηνπ θηινζνθηθνχ ζπκβνχινπ είλαη λα εμαζθαιίζεη ηα "λνεηηθά εξγαιεία" πνπ ρξεηάδεηαη θάπνηνο γηα
λ' αληηκεησπίζεη ηα πξνβιήκαηά ηνπ.
Απφ ηνλ Γηψξγν Ρίδν, Γξ Φπρνινγίαο Παλεπηζηεκίνπ ΢ηξαζβνχξγνπ, ππεχζπλν Δ.Δ.Φ.Φ.
θαη Φ/ζ
Θα κπνξνχζακε λα πνχκε γεληθά φηη εθιλοζοθική ζσμβοσλεσηική, φπσο έρεη απηή

2. δηακνξθσζεί ζήκεξα ζηηο ζχγρξνλεο δπηηθέο θνηλσλίεο, δελ είλαη ςπρνινγηθή ή ςπρηαηξηθή
ζπκβνπιεπηηθή ή ςπρνζεξαπεία. Ζ θηινζνθηθή ζπκβνπιεπηηθή (θ.ζ.) είλαη ε εθαξκνγή
θηινζνθηθήο ζπιινγηζηηθήο, λνεηηθήο αλάιπζεο θαη ινγηθήο ζηα πξνζσπηθά δηιήκκαηα,
εζηθά πξνβιήκαηα θαη αλεζπρίεο πνπ αληηκεησπίδνπλ θαζεκεξηλά ηα άηνκα.
Ση είδνπο όκσο πξνβιήκαηα;
Δλδερνκέλσο, πνιιά απφ ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδνπκε ζηε δσή, ζχκθσλα κε ηε
ςπραλαιπηηθή ςπρνινγία θαη ςπρνζεξαπεία, κπνξνχλ λα αληρλεπζνχλ ζε ςπρνινγηθά
ηξαχκαηα πνπ δεκηνπξγήζεθαλ ζηελ παηδηθή ειηθία θαη αληηκεησπίδνληαη κε ςπρνζεξαπεία
ή κε θαξκαθεπηηθή αγσγή.
Παξ΄ φι΄ απηά φκσο ππάξρεη έλαο κεγάινο αξηζκφο πξνβιεκάησλ πνπ είλαη δχζθνιν λα
νξηζηνχλ απφ ηελ αθαδεκατθή ςπρνπαζνινγία θαη σο εθ ηνχηνπ είλαη εμ ίζνπ δχζθνιν λ”
αληηκεησπηζηνχλ θαη λα ιπζνχλ.
Απηά ηα πξνβιήκαηα ηειηθά εκθαλίδνληαη πεξηζζφηεξν λα είλαη ελζσκαησκέλα ζηε γεληθή
λννηξνπία ηνπ αηφκνπ παξά ζαλ ςπρνινγηθά. ΢πρλά εκθαλίδνληαη ζηα πιαίζηα γεγνλφησλ
ηεο δσήο καο ην λφεκα ησλ νπνίσλ δελ κπνξνχκε λα θαηαλνήζνπκε πιήξσο.
Θα κπνξνύζακε, γηα παξάδεηγκα, λα αλαθέξνπκε κεξηθά ηέηνηα όπσο:
-πξνβιήκαηα γάκνπ θαη γεληθά δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ
-δπζθνιίεο ζρεηηθά κε ηελ θαξηέξα
-εζηθά, ζπλαηζζεκαηηθά ή ζξεζθεπηηθά πξνβιήκαηα θαη δηιήκκαηα
-γέλλεζε αλάπεξνπ παηδηνχ ή αηθλίδηα εκθάληζε ζνβαξνχ αηπρήκαηνο ζε κέινο ηεο
νηθνγέλεηαο
-αιιαγή ζηε ζεμνπαιηθή νξκή (ελδηαθέξνλ) ηνπ ίδηνπ ή ηνπ παξηελέξ

3. -έιιεηςε ελδηαθέξνληνο λα γίλεη θάπνηνο γνλέαο
-έιιεηςε γεληθά ελδηαθέξνληνο γηα ηε δσή θ.α.
Η δνπιεηά ηνπ θηινζνθηθνύ ζπκβνύινπ είλαη λα εμαζθαιίζεη ηα «λνεηηθά
εξγαιεία» πνπ ρξεηάδεηαη θάπνηνο γηα λα αληηκεησπίζεη ηα πξνβιήκαηά ηνπ.
Βνεζάεη δειαδή ζην λα ζπλεηδεηνπνηήζεη ν ελδηαθεξφκελνο ηηο ιάζνο αμίεο, ηνπνζεηήζεηο,
αλαζθάιεηεο θαη θφβνπο πνπ έρνπλ κπεη ελ αγλνία ηνπ θαη έρεη πηνζεηήζεη γεληθά ζηε δσή
ηνπ ζηηο νπνίεο νθείινληαη ηα πξνβιήκαηά ηνπ. Σαπηφρξνλα δε λα «δεη» θαζαξά ηηο
ζσζηέο γη΄ απηφλ ζέζεηο, ηνπνζεηήζεηο θιπ.
Ο ζηόρνο ηνπ θ. ζ. είλαη λα ζε βνεζήζεη λα θηάζεηο ζηελ ασηοκαηανόηζη
θαηασηογνφζία θαιιηεξγψληαο παξάιιεια ην κπαιφ θαη θαζηζηψληαο δπλαηή ηελ
αλαλεσκέλε πλεπκαηηθή θαη ςπρηθή αλάπηπμε.
Οη θ. ζ. γλσξίδνπλ πσο ε πιεηνςεθία ησλ αλζξψπσλ είλαη ηθαλνί λα ιχζνπλ ηα
πεξηζζφηεξα απφ ηα θαζεκεξηλά ηνπο πξνβιήκαηα είηε κφλνη ηνπο είηε κε ηε βνήζεηα
θαιψλ θίισλ. Πνιιέο θνξέο φκσο ηα πξνβιήκαηα γίλνληαη πνιχπινθα (φρη βέβαηα απφ
κφλα ηνπο αιιά απφ δηθέο καο ιαλζαζκέλεο ζέζεηο θαη αληηδξάζεηο) θαη, γηα παξάδεηγκα,
βιέπνπκε θάπνηεο αμίεο καο λα έξρνληαη ζε ζχγθξνπζε, γεγνλφηα λα αιινηψλνληαη, νη
ζρέζεηο καο κε θάπνηα πξφζσπα λα εγθισβίδνληαη ζε θαχινπο θχθινπο, ε ιχζε θάπνηνπ
πξνβιήκαηνο λα ράλεηαη, ε δσή καο λα θαίλεηαη μαθληθά αζήκαληε θιπ. Σφηε είλαη πνπ
έλαο εθπαηδεπκέλνο θ. ζ. κπνξεί λα βνεζήζεη.
Ο θ. ζ. δνπιεχεη γεληθά κε άηνκα πνπ ην κπαιφ ηνπο είλαη πγηέο αιιά ε ζθέςε ηνπο είλαη
κπεξδεκέλε ή κπινθαξηζκέλε.
Ο θ. ζ. γλσξίδεη όηη νη πεξηζζόηεξνη άλζξσπνη δνπλ κε πνιιέο αλεμεξεύλεηεο,
αλεμέιεγθηεο θαη απζαίξεηεο ππνζέζεηο θαη αμίεο νη νπνίεο, αλαπφθεπθηα, επεξεάδνπλ
ηε ζθέςε θαη ζηε ζπλέρεηα ηε δσή θαη ηε ζπκπεξηθνξά καο. Γέρεηαη επίζεο φηη ε ζθέςε ηνπ
αλζξψπνπ είλαη επεξεαζκέλε απφ ηηο εκπεηξίεο ηεο παηδηθήο δσήο ηνπ. ΋ρη φκσο φηη είλαη
θαζνξηζκέλε.

4. ΢ηφρνο ηεο δνπιεηάο ελφο θ. ζ. δελ είλαη κφλν ην λα ιχζεη (θσηίζεη) έλα πξφβιεκα ελφο
αηφκνπ πνπ δεηάεη ηε βνήζεηά ηνπ θαη κεηά λα ηνλ αθήζεη. Ο θ. ζ. κεηά ηε ιχζε ηνπ
πξνβιήκαηνο εθπαηδεχεη ην άηνκν ζε ηξφπν ψζηε, φηαλ ηχρεη θαη μαλαπαξνπζηαζηεί ην ίδην
ή θάπνην άιιν παξεκθεξέο πξφβιεκα, λα είλαη ζε ζέζε κφλν ηνπ λα ην αληηκεησπίζεη.
Παξάιιεια δε ν θ. ζ. αζρνιείηαη θαη κε ηελ ανακούθιζη θαη ηελ πρόληυη ησλ
πξνβιεκάησλ. Κ΄ απηφ ηνλ ηξφπν πξνιαβαίλεη θαη αληηκεησπίδεη θαη ην δεπηεξνγελέο
αιιά εμ ίζνπ ζεκαληηθφ πξφβιεκα ηεο εμάξηεζεο πνπ δεκηνπξγείηαη πνιχ ζπρλά κεηαμχ
ησλ «αζζελψλ» θαη ησλ ζεξαπεπηψλ ηνπο.
Πνιινί θ. ζ. δηζηάδνπλ λα απνθαιέζνπλ ηε θηινζνθηθή ζεξαπεπηηθή «ζεξαπεία». Θαη απηφ
γηαηί ν θ. ζ., ζε αληίζεζε κε ηνλ ςπρνζεξαπεπηηθφ θψδηθα θαη πξαθηηθή, δελ θάλεη
δηαγλψζεηο ζχκθσλα κε θάπνηα αληηθεηκεληθά θαλνληζηηθά πξφηππα (normes) σο πξνο ην
«θπζηνινγηθφ » θαη ην «παζνινγηθφ», ηε ςπρηθή θαη ηελ πλεπκαηηθή πγεία. Απηφ φκσο δελ
ζεκαίλεη φηη ηειηθά ε θ. ζ. δελ είλαη «ζεξαπεπηηθή» κε ηε γεληθή έλλνηα.
Ο Wittgenstein ζεσξνχζε φηη ε θηινζνθία έρεη θαη κία πξαθηηθή ρξήζε ζην «λα ιχλεη
θφκπνπο ηεο ζθέςεο καο» γη΄ απηφ ηε ζεσξνύζε «ζεξαπεία ηεο πλεπκαηηθήο
αξξώζηηαο».
Γηα λα αλαιάβνπλ κία ηέηνηα εμεξεχλεζε, θάπνηνη θ. ζ. πξνηηκνχλ λα ρξεζηκνπνηνχλ ηηο
ζέζεηο θαη απφςεηο ελφο ζπγθεθξηκέλνπ θηιφζνθνπ ή κηαο ζπγθεθξηκέλεο θηινζνθηθήο
ρνιήο. Οη πεξηζζφηεξνη πηνζεηνχλ κηα πην πινπξαιηζηηθή πξνζέγγηζε πεξηζζφηεξσλ
θηινζνθηθψλ απφςεσλ, αλάινγα κε ην ζπγθεθξηκέλν πξόβιεκα θαη ηελ
πξνζσπηθόηεηα ηνπ αηόκνπ πνπ δεηάεη ηε βνήζεηά ηνπο.
Σν «θιεηδί» ζηε θ. ζ. είλαη ν πελαηοκενηρικός θαη αλνηθηόο ηξόπνο ηεο δνπιεηάο
ηνποε νπνία δελ θαζνδεγεί ηε ζθέςε ησλ αλζξψπσλ ψζηε λα ηνπο θάλεη λα απνδερηνχλ
σο «αιήζεηα» ηε ζπγθεθξηκέλε θηινζνθηθή άπνςε. Ζ πξφζεζε ηνπ θ. ζ. είλαη λα βνεζήζεη
ηνλ άλζξσπν πνπ έρεη απέλαληί ηνπ λα θηάζεη νπσζδήπνηε ζηνλ ινγηθφ θαη εζηθά
απνδεθηφ ζηφρν πνπ ν ίδηνο έρεη βάιεη ζηνλ εαπηφ ηνπ.
Γηα ηνλ θ. ζ. ε θηινζνθία δελ είλαη απιά ε κεηαθνξά κηαο πνζφηεηαο γλψζεο. Δίλαη

5. εελέξγεηα ηνπ λα βειηηψλεη θαλείο δηαξθψο ηε γλψζε ηνπ εαπηνχ ηνπ κέζσ ηεο δηα-ινγηθήο
ζπδήηεζεο.
Ση κπνξεί λα πεξηκέλεη θαλείο από έλα θηινζνθηθό ζύκβνπιν:
-πιήξε ερεκχζεηα
-έλα αζθαιέο πιαίζην ακνηβαίνπ ζεβαζκνχ θαη εκπηζηνζχλεο
-λα δνπιεχεη καδί ζνπ, θαζψο ζε βνεζάεη λα μεθαζαξίζεηο ηηο ακθηβνιίεο, ηνπο θφβνπο ζνπ
θαη ηηο ιαλζαζκέλεο αληηδξάζεηο θαη ηνπνζεηήζεηο ζνπ, κφλν κε ην δηάινγν. ΢ηε θηινζνθία
θαη ζπγθεθξηκέλα ζηε θηινζνθηθή ςπρνινγία δελ ππάξρεη ηίπνηα πεξηζζφηεξν απφ ηε
ζπδήηεζε, ηελ ακθηβνιία ή ηελ απνξία.
-λα πεξηκέλεηο λα δερηείο ακεξφιεπηα ζρφιηα θαη ινγηθν-θηινζνθηθέο ζέζεηο θαη απφςεηο νη
νπνίεο ζα ζε βνεζήζνπλ λα ιχζεηο ηα πξνζσπηθά ζνπ πξνβιήκαηα θαη δηιήκκαηα θαζψο
επίζεο ζα ζε βνεζήζνπλ ζην λα κάζεηο λα παίξλεηο πην νξζνινγηθέο απνθάζεηο ζην
κέιινλ.
Ση δελ πξέπεη λα πεξηκέλεη θαλείο από ηνλ θηινζνθηθό ζύκβνπιν:
- λα θάλεη θξίζεηο γηα ζέλα θαη ηελ θαηάζηαζή ζνπ θαζψο θαη γηα νπνηνλδήπνηε άιινλ πνπ
έρεη θάπνηα ζρέζε κε ζέλα.
- λα έρεη έηνηκεο ιχζεηο (ζπληαγέο) γηα ηα ζέκαηα πνπ ηνλ απαζρνινχλ ζηε δσή ηνπ. Ο θ.
ζ. δέρεηαη φηη ν θαζέλαο είλαη κνλαδηθφο, κε δηθή ηνπ κνλαδηθή πξνζσπηθφηεηα. Χο εθ
ηνχηνπ κφλν ν ίδηνο ν ελδηαθεξφκελνο κπνξεί λα γλσξίζεη πιήξσο ην πξφβιεκά ηνπ θαζψο
θαη ηε ιχζε ηνπ. Ζ βνήζεηα ηνπ θ. ζ. είλαη λα βνεζήζεη αθξηβψο ηνλ ελδηαθεξφκελν ζ΄
απηήλ αθξηβψο ηε δηαδηθαζία.
-µε ηελ έλλνηα απηή δελ πξέπεη λα ελδηαθέξεηαη λα κάζεη γηα ηα πηνζεηεκέλα πηζηεχσ θαη
ηελ ηδενινγία ηνπ θ. ζ. Ο θηινζνθηθφο ζχκβνπινο είλαη εθεί γηα λα ζε βνεζήζεη λα ιχζεηο
ηα πξνβιήκαηα πνπ βιέπεηο φηη έρεηο θαη ηα νπνία ππνβαζκίδνπλ ηελ πνηφηεηα ηεο δσή

6. ζνπ. Γελ είλαη γηα λα ζε πείζεη φηη νη ηδέεο ηνπ θαη νη πεπνηζήζεηο ηνπ είλαη ζσζηφηεξεο απφ
ηηο δηθέο ζνπ.
-λα κελ πεξηκέλεηο λα ζνπ γξάςεη θάξκαθα ή λα δηαγλψζεη ςπρηαηξηθή λφζν.
Η ζύγρξνλε θιλοζοθική ζσμβοσλεσηική εκθαλίζηεθε ζηελ Κνισλία ηεο
Γεξκαλίαο ην 1981 κε ηνλ Gerb Achenbach. Γξήγνξα απηή επεθηάζεθε ζηηο Θάησ
Υψξεο, ηνλ Θαλαδά, ηε Λνξβεγία, ηελ Απζηξία, ηε Γαιιία, ηελ Διβεηία, ην Ηζξαήι, ηε Κ.
Βξεηαλία θαη ζε άιιεο επξσπατθέο ρψξεο θαη θπζηθά ζηηο ΖΠΑ φπνπ, φπσο ήηαλ
αλακελφκελν, απέθηεζε ηεξάζηηεο δηαζηάζεηο.
Ελδεηθηηθά ζρόιηα αηόκσλ πνπ ήξζαλ ζ΄ επαθή κε ηε θιλοζοθική
ζσμβοσλεσηική:
-Η δσή δελ είρε θαλέλα λόεκα. Δελ ήμεξα γηαηί έπξεπε λα δσ θαη λα αγσλίδνκαη ζηε δσή
κνπ…
-Έλνησζα δηαξθώο έλνρνο. Κνίηαδα ζηνλ θαζξέπηε θαη δελ αλαγλώξηδα ηνλ εαπηό κνπ. Δελ
κνπ άξεζε απηό πνπ ήκνπλ…
-Δελ κπόξεζα λα θαηαιάβσ πνηέ γηαηί ρώξηζα κε ηε γπλαίθα κνπ. Μαθάξη λα κπνξνύζα λα
ηελ θάλσ λα γπξίζεη πίζσ μαλά. Ήζεια λα ηελ θάλσ λα κε αγαπήζεη μαλά αιιά δελ ήμεξα
πώο…
-Αγαπνύζα πνιύ ηελ νηθνγέλεηά κνπ αιιά ήζεια λα δηαηεξώ ηαπηόρξνλα ηελ
πξνζσπηθόηεηά κνπ. Ήζεια λα είκαη ν εαπηόο κνπ…
- Οη άλζξσπνη γύξσ κνπ κε έβιεπαλ πάληα ζαλ αληηθείκελν εθκεηάιιεπζεο. Ήκνπλ πάληα
εθεί γηα λα ηνπο θαιύπησ ηηο αλάγθεο ηνπο, θαλείο όκσο δελ ελδηαθέξζεθε αλ είρα θη’ εγώ
πνηέ θάπνην πξόβιεκα…

7. -Αγαπάσ ηε γπλαίθα κνπ, κε ειθύνπλ όκσο θαη άιιεο γπλαίθεο. Έλνησζα άπηζηνο…
-Πάληα ήμεξα κέζα κνπ όηη ήκνπλ νκνθπιόθηινο αιιά δελ ήζεια (ή δελ άληερα) λα ην
παξαδερηώ. δελ ην έρσ πεη αθόκα ζηελ νηθνγέλεηά κνπ θαη ζηνπο θίινπο κνπ. Δελ
κπνξνύζα όκσο λα λνηώζσ ζπλέρεηα απηή ηελ ελνρή…
-Καλείο πνηέ δελ κε άθνπγε θαη ελδηαθεξόηαλ γηα ηε γλώκε κνπ…
-Ο άληξαο κνπ πέζαλε. Αλαξσηηέκαη πνηνο ν ιόγνο λα ζπλερίζσ λα δσ…
-Είκαη έγθπνο όκσο δελ ζέισ άιιν παηδί. Όκσο δελ κνπ πάεη λα θάλσ έθηξσζε. Δελ μέξσ
ηη λα θάλσ…
-Η γπλαίθα κνπ είπε πσο είρε κία ζρέζε. Με ελόριεζε πνιύ. δελ ζέισ όκσο θαη λα ηε
ρσξίζσ. Δελ μέξσ ηη λα θάλσ…
____________________
΢εκ.1 -Οη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο παξαπάλσ πιεξνθνξίεο αλήθνπλ 1) ζηνλ
MauriceFriedman, Καζεγεηή Φηινζνθίαο ζην Institut of Dialogical Psychotherapy tνπ San
DiegoUniversity, 2) ζηνλ Peter Atterton, Ph.D in Philosophy from the University of
Essex,England, 3) stν La Jolla, Center for Philosophical Counseling.), 4) ζηνλ Peter Raabe
από ηελ Canadian Society for Philosophical ν νπνίνο έρεη πάξεη ph.D. ζηε Φηινζνθηθή
Σπκβνπιεπηηθή θαη 5) ζηελ American Society for Philosophy, Counseling & psychotherapy.
΢εκ.2 -΢ην ηέινο ηνπ βηβιίνπ ηνπ Lou Marinoff, Πιάησλαο, όρη Πξόδαθ (Plato, not Prozac),
πνπ θπθινθνξεί ζηα ειιεληθά απφ ηηο εθδφζεηο Ιηβάλε, ζα βξείηε πινχζηα βηβιηνγξαθία γηα
ηε θηινζνθηθή ζπκβνπιεπηηθή θαζψο θαη νλφκαηα Ακεξηθαλψλ θαη Δπξσπαίσλ
θηινζνθηθψλ ζπκβνχισλ (ή θιηληθώλ θηινζόθσλ) θαη δηεπζχλζεηο Ακεξηθαληθψλ θαη
Δπξσπατθψλ Δηαηξεηψλ θηινζνθηθήο ζπκβνπιεπηηθήο.

8. Όηαν η υστολογία ζσνανηά ηην θιλοζοθία – Μέρος
ΙΙ
Σύγτρονα ρεύματα στην υστολογία: Φιλοσουική
Ψστολογία και Ψστοθεραπεία
30/06/2011
Ζ Φηινζνθηθή Φπρνινγία είλαη εμέιημε θαη ε ζπλέρεηα ηεο Τπαξμηαθήο Φπρνινγίαο θαη Φπρνζεξαπείαο.
Απφ ηνλ Γηψξγν Ρίδν, Γξ Φπρνινγίαο Παλεπηζηεκίνπ ΢ηξαζβνχξγνπ, ππεχζπλν Δ.Δ.Φ.Φ.
θαη Φ/ζ
Ζ Φηινζνθία ήηαλ πάληα κία “ειηηίζηηθε” πλεπκαηηθή δξαζηεξηφηεηα ηνπ αλζξψπνπ ε
νπνία ραξαθηεξηδφηαλ απφ ηε ινγηθή (δηαλνεηηθή) έξεπλα ηεο Αιήζεηαο.
΢ηελ άιιε πιεπξά βξίζθεηαη εΘξεζθεία, κία αλάινγε κε ηε Φηινζνθία αξρεηππηθή
πλεπκαηηθή δξαζηεξηφηεηα θαη αλάγθε ηνπ αλζξψπνπ, ε νπνία φκσο απεπζπλφηαλ ζην
ζχλνιν ησλ αλζξψπσλ θαη ε νπνία ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ πίζηε ζηνλ Θεό (ζηνλ έλαλ ή

9. ζε πνιινχο).
Αληίζεηα απφ φηη πηζηεχνπλ νη πεξηζζφηεξνη, ε θηινζνθία δελ είλαη κόλν κία
αθεξεκέλε θαη ζεσξεηηθή έξεπλα ηεο Αιήζεηαο. Κία δειαδή έξεπλα θαη κειέηε ηνπ
αλζξψπνπ γηα ηε θχζε ηνπ, ηελ πξνέιεπζή ηνπ θαη ηνλ πξννξηζκφ ηνπ θαζψο θαη γηα ηε
θχζε ηνπ θφζκνπ, νξαηνχ θαη αφξαηνπ, πνπ ηνλ πεξηβάιιεη.
Ζ θηινζνθία, ζε πνιιέο ΢ρνιέο ηεο θιαζζηθήο Διιεληθήο επνρήο, πξνρσξεί πνιχ πην πέξα
απφ ηηο αθεξεκέλεο θαη ζεσξεηηθέο ελαζρνιήζεηο ηεο Λνγηθήο θαη ηεο Φπζηθήο, (θαηά ηελ
πξνζσθξαηηθή θαηά θχξην ιφγν πεξίνδν), νη νπνίεο ζηνρεχνπλ πάληα ζηελ έξεπλα ηεο
Αιήζεηαο, θαη εθθξάδεη θαη ην ηξίην ζθέινο ηεο, ηελ Ηζηθή.
Κε απηφ ην ζθέινο ηεο δηακνξθψλεη θαη εθθξάδεη ζπγθεθξηκέλεο πξαθηηθέο νδεγήζεηο θαη
εθαξκνγέο ζηε δσή ηνπ αλζξψπνπ. Οδεγήζεηο θαη εθαξκνγέο νη νπνίεο, ζην βαζκφ πνπ
εθαξκνζηνχλ ζσζηά θαη κπνξέζεη ν άλζξσπνο λα εθθξάζεη ζηε δσή ηνπ ην “δελ θαηά
θύζηλ”, εμαζθαιίδνπλ ζ’ απηφλ ην “επ δελ”. Θχξηνο εθπξφζσπνο, κεηά ην ΢σθξάηε, ηέηνηαο
θηινζνθηθήο ζρνιήο, κε δηαρξνληθή εκβέιεηα, απνηειεί ε ΢ηφική Διδαζκαλία.
Σν ξεχκα ηεο Φηινζνθηθήο Ψπρνινγίαο ην νπνίν γηγαληψλεηαη ηα ηειεπηαία ρξφληα ζπλερψο
ζε νιφθιεξν ην δπηηθφ θφζκν, δηαπηζηψλνληαο ηελ αλαπνηειεζκαηηθφηεηα ησλ κέρξη ηψξα
ςπρνινγηθψλ απφςεσλ ζηελ επίηεπμε κηαο ζηαζεξήο πνηφηεηαο δσήο θαη απηνπξαγκάησζεο
ζηε δσή ηνχ αλζξψπνπ, ζηξέθεη άκεζα ηε ςπρνινγία, δειαδή ηε κειέηε θαη ηελ έξεπλα
ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπ αλζξψπνπ, ζηηο «ξίδεο» ηεο, ηε Φηινζνθία. Θαη φηαλ αλαθεξφκαζηε
εδψ γηα ηε Φηινζνθία, ελλννχκε ηηο κεγάιεο θηινζνθηθέο ζρνιέο πνπ άλζηζαλ ζηελ
κνλαδηθή θιαζζηθή Διιεληθή Δπνρή.
Δίλαη εμέιημε θαη ε ζπλέρεηα ηεο Υπαξμηαθήο Ψπρνινγίαο θαη Ψπρνζεξαπείαο. Απηή, καδί κε
άιιεο απφςεηο ζην ρψξν ηεο αλζξσπηζηηθήο ςπρνινγίαο, απεηέιεζε ηελ αληίδξαζε ζηηο
θπξηαξρνχζεο κέρξη ηφηε ζρνιέο ςπρνινγίαο: ηε Ψπραλάιπζε θαη ην Σπκπεξηθνξηζκό
(Behaviorisme). Απηέο νη απφςεηο, παξά ηηο ζπλερείο βειηηψζεηο θαη πξνζαξκνγέο πνπ
ππέζηεζαλ κέρξη ζήκεξα πξνθεηκέλνπ λα θξαηεζνχλ ζηε δσή, εμαθνινπζνχλ λα
«βιέπνπλ» ηνλ άλζξσπν λα δηέπεηαη θαη λα δηακνξθψλεη ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ θαη γεληθά ηε

10. δσή ηνπ θαηά θχξην ιφγν θάησ απφ κεραληζηηθέο θαη ελζηηθηψδεηο παξνξκήζεηο. Ζ
«ζεξαπεία» εδψ επηδηψθεηαη φρη κεηά απφ ζπλεηδεηή δξάζε ηνπ ίδηνπ ηνπ αηφκνπ θάησ απφ
ηελ θαζνδήγεζε ηνπ ζεξαπεπηή ζην παξφλ, αιιά εκθαλίδεηαη (αλ εκθαληζηεί) κεηά απφ
καθξφρξνλε θαη επίπνλε αλίρλεπζε ηνπ ζεξαπεπηή ζην ραψδεο παξειζφλ (ππνζπλείδεην
θαη αζπλείδεην), φρη κφλν ην αηνκηθφ αιιά θαη ην θνηλσληθφ θαη ην θπιεηηθφ θαη ην
παγθφζκην…
Σν ξεχκα απηφ ζην ρψξν ηεο ςπρνινγίαο έρεη έξζεη θαη ζηελ Διιάδα εθπξνζσπνχκελν απφ
ηελ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΦΙΛΟ΢ΟΦΙΚΗ΢ ΦΤΥΟΛΟΓΙΑ΢ ΚΑΙ
ΦΤΥΟΘΕΡΑΠΕΙΑ΢.Πξφθεηηαη γηα κία επηζηεκνληθή κε θεξδνζθνπηθή νξγάλσζε πνπ
δεκηνπξγήζεθε ην 2000. Ο ζθνπόο ηεο, ζύκθσλα κε ην θαηαζηαηηθό ηεο είλαη ε
δηάδνζε ζηελ Ειιάδα ηεο λέαο παγθόζκηαο ηάζεο (ξεύκαηνο) ζην ρώξν ηεο
ςπρνινγίαο. Κία ηάζε πνπ έρεη εκθαληζηεί ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη ε νπνία, ζθνπεχνληαο
κέζσ ηεο ζπκβνπιεπηηθήο ζηελ απνηειεζκαηηθφηεξε αληηκεηψπηζε ησλ πνιιψλ
πξνβιεκάησλ πνπ αληηκεησπίδεη ν ζχγρξνλνο άλζξσπνο, «ηνικάεη» θαη ζηξέθεηαη γηα
βνήζεηα πίζσ ζηηο «ξίδεο» ηεο, ζηε «Μεηέξα» φισλ ησλ επηζηεκψλ, ζηε θιλοζοθία. (Θαη
εδψ λνείηαη θαηά θχξην ιφγν εθιαζζηθή ειιεληθή θηινζνθία)
Απψηεξνο ζθνπφο ηεο Δηαηξείαο είλαη ε νπζηαζηηθή αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο ηεο δσήο ηνπ
ζεκεξηλνχ αλζξψπνπ.
Σα πεξηζζφηεξα θαη ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη ν ζεκεξηλφο άλζξσπνο ν
νπνίνο δεη ζε θνηλσλίεο «δπηηθνχ» ηχπνπ (θνηλσλίεο δειαδή πνπ ραξαθηεξίδνληαη απφ
ηνλεγσθεληξηζκό, ηνλ ππεξθαηαλαισηηζκό θαη ηελ πξόζθαηξε επραξίζηεζε), είλαη θαηά
θύξην ιόγν «ππαξμηαθνύ ηύπνπ». Πξνβιήκαηα δειαδή πνπ ζρεηίδνληαη φρη κε ηελ
επηβίσζε αιιά κε ηελ πνηφηεηα ηεο δσήο πνπ δεη. Πξνβιήκαηα ηα νπνία ζπλδένληαη άκεζα
ή έκκεζα φρη πιένλ κε ηελ αλέρεηα βαζηθψλ αγαζψλ αιιά, αληίζεηα, κε ην ζηξεο θαη ην
άγρνο γηα πξφζθαηξε επραξίζηεζε θαη απφθηεζε πεξηζζφηεξσλ θαη φρη πάληα βαζηθψλ θαη
σθέιηκσλ αγαζψλ, πνιχ ζπρλά δε ηειείσο πεξηηηψλ ή θαη βιαβεξψλ, ηα νπνία πηζηεχεη φηη
ζα ηνπ βειηηψζνπλ ηελ πνηφηεηα ηεο δσήο ηνπ θαη ζα ηνλ νδεγήζνπλ πιεζηέζηεξα πξνο ηελ
εσδαιμονία.

11. Κ΄ απηή ηελ έλλνηα, ε Δ.Δ.Φ.Φ.& Φ/ζ, καδί κε άιινπο θνξείο θαη κεκνλσκέλνπο
επηζηήκνλεο απφ ην ρψξν ηεο ςπρνινγίαο ζ” φινλ ηνλ θφζκν, ζπκπξάηηεη ζε κία
πξνζπάζεηα «αλαβάπηηζεο» ηεο επηζηήκεο ηεο ςπρνινγίαο κέζα ζηα «λάκαηα» ηεο
θηινζνθίαο απφ ηελ νπνία μεπήδεζε.
Γηα ηελ επίηεπμε απηνχ ηνπ ζθνπνχ έρεη δηακνξθψζεη έλα νινθιεξσκέλν θηινζνθηθφ
κνληέιν γηα ηνλ άλζξσπν, θάηη πνπ ηζρχεη γηα πξψηε θνξά ζ’ απηή ηελ έθηαζε ζηελ
παγθφζκηα ςπρνινγηθή γξακκαηεία. Έλα κνληέιν θαη κία θνζκνζεσξία ε νπνία πξνζπαζεί
λα δψζεη πιήξεηο θηινζνθηθέο απαληήζεηο ζε ζεκειηψδε θηινζνθηθά εξσηήκαηα πνπ
απαζρνινχζαλ ηνλ άλζξσπν ζε φιε ηελ ηζηνξία ηνπ πάλσ ζηε γε φπσο, πνηα είλαη ε θύζε
ηνπ θαη ν πξννξηζκόο ηνπ πάλσ ζηε γε θ.α.
Σα ζηνηρεία γηα ηε δεκηνπξγία ηεο θνζκνζεσξίαο απηήο αληιήζεθαλ θαηά θχξην ιφγν απφ
ηηο απφςεηο γηα ηε θχζε θαη ηνλ άλζξσπν ηεο ΢ηφικής Φιλοζοθίας, ηνπ ηειεπηαίνπ
κεγάινπ «θξίθνπ» ηεο «θηινζνθηθήο αιχζνπ» ηεο θιαζζηθήο Διιάδαο πξηλ ηελ έιεπζε ηνπ
Υξηζηηαληζκνχ. Σαπηφρξνλα φκσο απηή ιακβάλεη ππ” φςε ηεο θαη φιε ηε κέρξη ζήκεξα
επηζηεκνληθή εκπεηξία ησλ θπξηφηεξσλ επηζηεκνληθψλ ςπρνινγηθψλ απφςεσλ γηα ηελ
εξκελεία ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπ αλζξψπνπ.
Ζ εθαξκνζκέλε απηή ςπρν-θηινζνθηθή άπνςε δελ πεξηνξίδεηαη κφλν ζηελ αληηκεηψπηζε
ησλ δηαθφξσλ θνηλψο απνδεθηψλ ςπρνινγηθψλ δηαηαξαρψλ πνπ έρνπλ θαζνξηζηεί θαη
αληηκεησπίδνληαη απφ ηελ πξαθηηθή ησλ θπξηφηεξσλ ςπρνινγηθψλ απφςεσλ. Η Φ.Φ. &
Φ/θ πξνρσξάεη αθόκα πεξηζζόηεξν θαη αζρνιείηαη θπξίσο κε ηελ αληηκεηώπηζε
ησλ ιεγόκελσλ «αζσμπηφμαηικών διαηαρατών«. Αζρνιείηαη κε άιια ιφγηα κε ηελ
πξναγσγή ηεο πγείαο ηνπ αλζξψπνπ, φπσο ηελ ελλνεί ε ελ ιφγσ άπνςε. Κε
ηεθπζηνινγηθή δειαδή ιεηηνπξγία (ην «Ζελ θαηά θύζηλ» ησλ ΢ησηθψλ) ζε φιεο ηηο
ππνζηάζεηο θαη πηπρέο ηεο χπαξμήο ηνπ. Απηή ε θαηάζηαζε, θαη ζην βαζκφ πνπ απηή
ππάξρεη, απνηειεί γηα ηε Φ.Φ. & Φ/ζ ηηο θαιχηεξεο ζπλζήθεο αλάπηπμεο θαη ελδπλάκσζεο
ηνπ «ππξήλα» ηνπ αλζξψπνπ, ηνπ θαζαπηνχ αλζξσπίλνπ φληνο, ηνπ Εγώ. Απηή ε
αλάπηπμε απνηειεί γηα ηε Φ.Φ. & Φ/ζ ηνλ απψηεξν ζθνπφ χπαξμεο ηνπ αλζξψπνπ, ηνπ
θάζε αλζξψπνπ, ζ΄ απηή ηε δσή. Σν «Ζελ θαηά θύζηλ» ησλ ππνζηάζεψλ ηνπ (ηνπ
ζψκαηνο, ηεο ςπρήο θαη ηνπ πλεχκαηφο ηνπ), απνηειεί ηελ πξνυπφζεζε γηα ηελ επίηεπμε

12. απηνχ ηνπ ζθνπνχ, θπξηνιεθηηθά ζθνπνύ δσήο, ηνπ αλζξψπνπ.
Με ηα παξαπάλσ δηαπηζηώλεη θαλείο όηη ε παξνύζα άπνςε βξίζθεηαη θαη θηλείηαη
απόιπηα ζην ρώξν ηεο επηζηήκεο ηεο ςπρνινγίαο. Βαζίδεηαη δε ζ’ έλα ζπγθεθξηκέλν
νινθιεξσκέλν κνληέιν πνπ αλαθέξεηαη ζηε δνκή, ηε ιεηηνπξγία, ηελ παζνγέλεζε θαη ηε
ζεξαπεπηηθή αληηκεηψπηζε ζε αηηηαηφ επίπεδν ησλ δηαηαξαρψλ ηνπ αλζξψπηλνπ
νξγαληζκνχ.
Ζ θχξηα δηαθνξνπνίεζή ηνπ ξεχκαηνο ηεο θηινζνθηθήο ζπκβνπιεπηηθήο, φπσο απηφ
εθθξάδεηαη απφ ηελ «Ειιεληθή Εηαηξεία Φηινζνθηθήο Ψπρνινγίαο θαη Ψπρνζεξαπείαο, απφ
ηνπο αληίζηνηρνπο θνξείο θαη εθθξάζεηο ηνπ «εμσηεξηθνχ», θαη ηδίσο ζηηο ΖΠΑ, είλαη φηη νη
εθηφο ειιεληθνχ ρψξνπ θ. ζ. είλαη θαηά θαλφλα Θαζεγεηέο Φηινζνθίαο θαη γεληθά θαινί
γλψζηεο ηεο θιαζζηθήο αιιά θαη ηεο λεψηεξεο θηινζνθίαο. Αληίζεηα, ζηα θαζ’ εκάο, νη θ.
ζ. δνπιεύνπλ «παηώληαο» πάλσ ζ’ έλα ζπγθεθξηκέλν ςπρν-θηινζνθηθό κνληέιν
γηα ηνλ άνθρφπο (θχζε, δνκή, ιεηηνπξγία, παζνγέλεζε θαη ς/ζεξαπεπηηθή αληηκεηψπηζή
ηνπ) ην νπνίν έρεη δηακνξθσζεί θαη εθθξάδεηαη απφ ηελ Δ.Δ.Φ.Φ. & Φ/ζ. Απηφ έρεη
πξνέιζεη απφ ηε ζπλάληεζε ηεο Υπαξμηαθήο Ψπρνινγίαο θαη Ψ/ζεξαπείαο, ηεο πιένλ
αλζξψπηλεο ςπρνινγηθήο ΢ρνιήο, ηεο Γλσζηαθήο κεζνδνινγίαο θαη ηεο άπνςεο ηεοΣησηθήο
Φηινζνθίαο –θπξίσο- γηα ηε Φύζε θαη ηνλ Άλζξσπν.
Οη ομάδες ασηογνφζίας ηεο «Ειιεληθήο Εηαηξείαο Φηινζνθηθήο Ψπρνινγίαο θαη
Ψπρνζεξαπείαο» απεπζχλνληαη ζε γνλείο, δεπγάξηα, λένπο θαη γεληθά ζε θάζε άηνκν πνπ
ζέιεη λα αλαβαζκίζεη ηελ πνηφηεηα επηθνηλσλίαο κε αλζξψπνπο κε ηνπο νπνίνπο ζπκβηψλεη,
(ηνπο ιεγφκελνπο «δηθνύο καο«) κέζσ ηεο θαιχηεξεο γλψζεο θαη επηθνηλσλίαο κε ηνλ
εαπηφ καο.
Δίλαη θνηλή πεπνίζεζε φηη ην ππ” αξηζκφλ 1 πξφβιεκα ηεο νηθνγέλεηαο ζήκεξα φπσο θαη ηεο
θνηλσλίαο γεληθφηεξα, (θαη φρη κφλν ηεο Διιεληθήο), είλαη ε αλππαξμία
νπζηαζηηθήοεπηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ κειψλ ηεο. Πξφβιεκα ην νπνίν, αλ θαη θξχβεηαη
θαιά πίζσ απφ ηνπο ηνίρνπο ηνπ ζπηηηνχ ηήο θάζε νηθνγέλεηαο, εθδειψλεηαη ελ ηνχηνηο
θαζαξά ηφζν ζηελ πνηφηεηα ηεο δσήο πνπ δεη θαη λνηψζεη κέζα ηνπ ην θάζε κέινο ηεο φζν
θαη ζηελ πνηφηεηα ησλ κεηαμχ ηνπο ζρέζεσλ. Δθδειψλεηαη αθφκα θαη ζηηο δηάθνξεο

13. δξαζηεξηφηεηεο ζηηο νπνίεο δξαζηεξηνπνηείηαη θαη εθθξάδεηαη ην θάζε κέινο εθηφο ζπηηηνχ,
(ηα παηδηά ζην ζρνιείν ηνπο θαη ζηηο παξέεο ηνπο θαη νη γνλείο ζηνλ επαγγεικαηηθφ ρψξν
θαη ζηηο θνηλσληθέο ηνπο ζπλαλαζηξνθέο).
Γηα ηε Φηινζνθηθή ςπρνινγία θαη Φ/ζεξαπεία ζεσξείηαη απηνλφεην φηη, ε νπζηαζηηθή
επηθνηλσλία κε ηνπο άιινπο πεξλάεη απαξαίηεηα κέζα από ηελ νπζηαζηηθή
επηθνηλσλία κε ηνλ εαπηό καο. Θαη απηή, ε δεχηεξε επηθνηλσλία, πξνυπνζέηεη
απαξαίηεηα ηελ νπζηαζηηθή γλώζε ηνπ εαπηνύ καο (απηνζπλείδεζε).
Γηαηί άξαγε, γηα παξάδεηγκα, λα ζεσξείηαη δεδνκέλν φηη έλαο γνλέαο είλαη πάληνηε ζε ζέζε
λα θαηαιαβαίλεη θαη λα έρεη πξαγκαηηθή επαθή (ακθίδξνκε ζεηηθή θαη δεκηνπξγηθή
επηθνηλσλία) κε ηα παηδηά ηνπ; Κήπσο επεηδή θαη κφλν ηα γέλλεζε θαη δνπλ καδί απφ ηελ
αξρή;
Γηα ηνλ ηζρπξηδφκελν θάηη ηέηνην, ε πξαγκαηηθφηεηα πνπ δνπλ θαζεκεξηλά ηφζν νη γνλείο
φζν θαη ηα παηδηά, ηνλ δηαςεχδεη πιήξσο.
΋ηαλ έλα δεπγάξη, ππαθνχνληαο ζηνλ παλίζρπξν λόκν ηεο δηαηώληζεο ηνπ είδνπο, φπσο
απηφο εθθξάδεηαη ζηνλ άλζξσπν, γελλάεη έλαλ άιινλ άλζξσπν θαη αλαιακβάλεη ηελ
ππνρξέσζε λα ηνπ ζπκπαξαζηαζεί θαη λα ηνλ βνεζήζεη κέρξη απηφο λα αλαπηπρζεί
(σξηκάζεη) ςπρνβηνινγηθά, δελ ζεκαίλεη θαζφινπ φηη είλαη αλαγθαζηηθά θαη ζε ζέζε λα
γλσξίδεη θαη ηελ ηδηαίηεξε πξνζσπηθφηεηά ηνπ θαη ηηο ηδηαίηεξεο αλάγθεο ηνπ.
Δθφζνλ, επνκέλσο, αγλνεί θαη” νπζία έλαο γνλέαο ηνλ άλζξσπν πνπ γέλλεζε, νθείιεη λα
ηνλ γλσξίζεη.
Πψο φκσο είλαη δπλαηφ λα γλσξίζεη θάπνηνο πξαγκαηηθά έλαλ άιινλ άλζξσπν, είηε ηνλ
γέλλεζε είηε φρη, αλ αγλνεί νπζηαζηηθά ηνλ ίδην ηνπ ηνλ εαπηφ;
Κε ηα παξαπάλσ, ελλννχκε ηελ αλαγθαηφηεηα ηεο γλψζεο ησλ πξαγκαηηθά δηθψλ κνπ
ζηνηρείσλ πνπ ζπλζέηνπλ ηε δηθή κνπ ηδηαίηεξε Πξνζσπηθφηεηα θαη φρη ηελ εμσηεξηθή
(θνηλσληθή, θνζκηθή) ζπκπεξηθνξά, (λννηξνπία, ηξφπν δσήο, αληηδξάζεηο) πνπ έρσ

14. δηακνξθψζεη δψληαο ζ” έλα ζπγθεθξηκέλν πεξηβάιινλ.
Σα παξαπάλσ ζπλζέηνπλ αθξηβψο ηελ έλλνηα ηεο απηνγλσζίαο φπσο απηή λνείηαη εδψ.
΋ηαλ, επνκέλσο, πηζηεχεη θαη ιέεη θάπνηνο φηη, «γλσξίδσ θαη, επνκέλσο, επηθνηλσλώ κε ην
παηδί κνπ» ή «γλσξίδσ θαη, επνκέλσο, επηθνηλσλώ κε ηνλ (ηε) ζύδπγό κνπ θιπ.», έρνληαο
δηακνξθσκέλε κία ζπκπεξηθνξά (πξνζσπηθφηεηα) ε νπνία έρεη ειάρηζηα, θαη απηά
δηαζηξεβισκέλα, απφ ηα πξαγκαηηθά (θπζηθά) ζηνηρεία πνπ ζπλζέηνπλ ηε κία θαη
κνλαδηθή, ηε δηθή ηνπ Πξνζσπηθφηεηα, ε γλψζε απηή πξνθαλψο είλαη πνιχ ζρεηηθή. Δίλαη
δειαδή ππνθεηκεληθή.
Αλ δελ απειεπζεξώζσ, απνθαιύςσ θαη γλσξίζσ απηά ηα θπζηθά ζηνηρεία πνπ
ζπλζέηνπλ ηελ αιεζηλή Πξνζσπηθφηεηά κνπ, δε γλσξίζσ δειαδή ηνλ πξαγκαηηθφ(αιεζηλφ)
εαπηφ κνπ θαη επηθνηλσλήζσ πξαγκαηηθά µε απηφλ, δελ είλαη δπλαηφ λα γλσξίζσ
πξαγκαηηθά ηνλ άιινλ θαη λα επηθνηλσλήζσ επνκέλσο πξαγκαηηθά κε απηφλ.
΢” απηφλ αθξηβψο ην ζηφρν ζηνρεχνπλ ηα ελ ιφγσ νκάδεο απηνγλσζίαο ηεο Δ.Δ.Φ.Φ. &
Φ/ζ..
Δπίζεο, γηαηί λα ζεσξείηαη δεδνκέλε ε επηθνηλσλία δχν αλζξψπσλ (δεπγαξηνχ ή κε) νη
νπνίνη, ζηεξνχκελνη κηαο νπζηαζηηθήο απηνγλσζίαο, φπσο απηή ελλνείηαη παξαπάλσ,
απνθάζηζαλ θάπνηα ζηηγκή φηη κπνξνχλ λα δήζνπλ γηα πάληα καδί δεκηνπξγηθά θαη σθέιηκα
θαη γηα ηνπο δχν;
Σν δεηνχκελν θαη εδψ, φπσο θαη ζηελ πξψηε πεξίπησζε, είλαη ε ηθαλφηεηα πνπ πξέπεη λα
αλαπηχμεη ν άλζξσπνο λα επηθνηλσλεί κε ηνπο άιινπο. Κία επηθνηλσλία κε ηελ έλλνηα ηνπ
λα κπνξέζεη λα δερηεί, λα γλσξίζεη θαη, ηειηθά, λα αγαπήζεη ηνλ άιινλ.
Θαη κία δπλαηφηεηα επηθνηλσλίαο κε απηή ηελ έλλνηα, µφλν ε ασηογνφζία κπνξεί λα ηνπ
εμαζθαιίζεη…
Ήδε απφ ηελ πεξαζκέλε ρξνληά (2010), εθηφο απφ ηηο νκάδεο απηνγλσζίαο πνπ πξνζθέξεη
εδψ θαη αξθεηά ρξφληα ε Δ.Δ.Φ.Φ. & Φ/ζ ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο, μεθίλεζαλ γηα πξψηε

15. θνξά ζηνλ ειιεληθφ ρψξν θαη ηα Εκπαιδεσηικά Μαθήμαηα Φστολογικών και
Φιλοζοθικών ΢σμβούλφν. Απηά απεπζχλνληαη ζε ςπρνιφγνπο θαη κε νη νπνίνη, πέξα
απφ κία ζνβαξή ηαθηνπνίεζε ηεο δσήο ηνπο, θαηά θχξην ιφγν ηεο εζσηεξηθήο (ζρέζε κε
ηνλ εαπηφ) θαη θαη’ επέθηαζε θαη ηεο εμσηεξηθήο (ζρέζε κε ηνπο άιινπο), ελδηαθέξνληαη
λα αζρνιεζνχλ θάπνηα ζηηγκή θαη επαγγεικαηηθά σο Φιλοζοθικοί ΢ύμβοσλοι.
_______________________
-΋ιν ην ζεσξεηηθν-θηινζνθηθφ ππφβαζξν ηεο Φ.Φ. & Φ/ζ φπσο απηφ εθθξάδεηαη θη
εθαξκφδεηαη ζηελ Διιάδα απφ ηελ Ειιεληθή Εηαηξεία Φηινζνθηθήο Ψπρνινγίαο θαη
Ψπρνζεξαπείαο, εκπεξηέρεηαη ζε δχν βηβιία ηνπ Γ. Ρίδνπ, Γξ ςπρνινγίαο Παλ/κίνπ
΢ηξαζβνχξγνπ,, ηδξπηηθνχ κέινπο ηεο Δηαηξείαο: 1) Εηζαγσγή ζηε ςπρνινγία ηνπ εληαίνπ
αλζξώπνπ (εμαληιεκέλν ζηα βηβιηνπσιεία), θαη 2) Εηζαγσγή ζηε θηινζνθηθή ςπρνινγία
θαη ςπρνζεξαπεία, ηα νπνία αλαθέξνληαη θαη ζηελ ελδεηθηηθή βηβιηνγξαθία ηνπ παξφληνο
ζεκεηψκαηνο. Θεληξ. δηάζεζε: Βηβιηνπσιείν Πύξηλνο Κόζκνο.
Βηβιηνγξαθία (ελδεηθηηθή)
- Δπίθηεηνπ, Εγρεηξίδην, Δθδ. Θάθηνο
- Δπίθηεηνπ, Δηαηξηβαί, (4 ηφκνη), Δθδ. Θάθηνο
- .J. Brun, Ο Σησηθηζκόο, Δθδ. Η. Εαραξφπνπινπ, ΢εηξά Que sais je?
- J. B. Gourinat, Οη Σησηθνί γηα ηε ςπρή, Δθδ. Α. Θαξδακίηζα
- Α. Α. Long Η Ειιεληζηηθή Φηινζνθία, Δθδ. Κνξθσηηθφ Ίδξπκα Δζληθήο Σξαπέδεο
- Εαλ Βαι, Εηζαγσγή ζηηο Φηινζνθίεο ηνλ Υπαξμηζκνύ, Δθδ. Γσδψλε
-Lou Marinoff, Πιάησλαο όρη Πξόδαθ, Δθδ. Ιηβάλε, Αζήλα 200

16. -Η. Γ. Γειιή, θηινζνθηθή ζπκβνπιεπηηθή, Δθδ. Σππσζήησ Γ. Γαξδαλφο, Αζήλα 2005
-Marie de Hennezel, Ο κύρηνο ζάλαηνο, Δθδ. KOAN / Synergie, Αζήλα 2007
-Φψηε Αλαγλσζηφπνπινπ, Γ. Παπαδάηνπ, Ψπρνινγηθή πξνζέγγηζε αηόκσλ κε θαξθίλν,
Δθδ. Φιφγα
-Irving D. Yalom, Όηαλ έθιαςε ν Νίηζε, Δθδ. ΑΓΡΑ, Αζήλα 2000
-Irving D. Yalom, Σην ληηβάλη, Δθδ. ΑΓΡΑ, Αζήλα 2002
-Irving D. Yalom, Θξεζθεία θαη Ψπρηαηξηθή, Δθδ. ΑΓΡΑ, Αζήλα 2003
-Irving D. Yalom, Τν δώξν ηεο ςπρνζεξαπείαο, Δθδ. ΑΓΡΑ, Αζήλα 2004
-Irving D. Yalom, Η ζεξαπεία ηνπ Σνπελάνπεξ, Δθδ. ΑΓΡΑ, Αζήλα 2005
-Irving D. Yalom, Σηνλ θήπν ηνπ Επίθνπξνπ, Δθδ. ΑΓΡΑ, Αζήλα 2008
-Κάζηνπ Άιπεξ, Ο Θεόο ζηνλ Εγθέθαιν, Δθδ. ΑΒΓΟ, Αζήλα 2007
-Richard Dawkins, Η πεξί Θενύ απηαπάηε, Δθδ. θάηνπηξν, Αζήλα 2007
- Γ. Ρίδνπ, Εηζαγσγή ζηε ςπρνινγία ηνπ εληαίνπ αλζξώπνπ, Αζήλα 1997
- Γ. Ρίδνπ, Εηζαγσγή ζηε θηινζνθηθή ςπρνινγία θαη ςπρνζεξαπεία, Αζήλα 2002
-Άιιαλ Πέξζπ, «Νίηζε: 99 καζήκαηα θαζεκεξηλήο θηινζνθίαο» Δθδ. Παηάθε, Αζήλα 2011
http://psychografimata.com/3173/otan-i-psichologia-sinanta-tin-filosofia-meros-i/
http://psychografimata.com/3178/otan-i-psichologia-sinanta-tin-filosofia-meros-ii/
1.
Αξρηθή

17. 2. Πνηνί Είκαζηε
3. Η αλάγθε θαη ν ξόινο ηνπ θηινζνθείλ ζηνλ άλζξσπν
4. ΢ύληνκν ηζηνξηθό ηεο ΢ησηθήο Φηινζνθίαο
5. Σα Πάζε ΢ηνπο ΢ησηθνύο
6. Λνγηθή θαη Εγσηθή Ννεκνζύλε
7. Φηινζνθηθή ΢πκβνπιεπηηθή
8. Φηινζνθηθνί ΢ύκβνπινη, νη επαγγεικαηίεο (ή έκκηζζνη) Φίινη
9. νη βαζηθέο ζέζεηο ηεο θηινζνθηθήο ζπκβνπιεπηηθήο θαη ς/ζ
10. ην θπζηνινγηθό θαη παζνινγηθό ζηε θ.ζ. & ς/ζ
11. Πξαθηηθέο ΢πκβνπιέο
12. Αλαθνηλώζεηο
13. ΢πλνπηηθή Βηβιηνγξαθία
14. Επηθνηλσλήζηε καδί καο
15. Παξνπζίαζε ηνπ βηβιίνπ: Εηζαγσγή ζηε ςπρνινγία ηνπ εληαίνπ αλζξώπνπ
16. Παξνπζίαζε ηνπ βηβιίνπ: Εηζαγσγή ζηε Φηινζνθηθή Ψπρνινγία θαη Ψπρνζεξαπεία
"Γηψξγνο Ρίδνο δξ ςπρνινγίαο Παλεπηζηεκίνπ ΢ηξαζβνχξγνπ"
Πεξηγξαθή
Σκοπός ηης εηαιρείας είμαι η γμφζηοποίηζη ζηομ ελλημικό τώρο ηοσ υστο-θιλοζοθικού
μομηέλοσ ποσ έτει διαμορθώζει και ηο οποία προβάλει μέζφ μιας υ/θ άπουης για ηη
θύζη ηοσ αμθρώποσ, ηη δομή, ηημ παθογέμεια και ηημ υ/θεραπεσηική αμηιμεηώπιζή
ηοσ. Άπουη η οποία, βριζκόμεμη ζηομ τώρο ηης εθαρμοζμέμης υστολογίας, βοηθά ηομ
άμθρφπο ζηημ αποκαηάζηαζη κάθε είδοσς δσζλειηοσργίας ποσ αιζθάμεηαι μα έτει
εμθαμιζηεί ζηομ πολσζύμθεηο και πολσεπίπεδο οργαμιζμό ηοσ, μέζφ ηης ασηογμφζίας...
Βαζηθέο πιεξνθνξίεο
Γεκηνπξγήζεθε
2000
Πξντφληα
1. νκάδεο απηνγλσζίαο
2. εθπαηδεπηηθά καζήκαηα θηινζνθηθψλ
ςπρνιφγσλ & θηινζνθηθψλ ζπκβνχισλ
ςπρ. πγείαο (κε ςπρνιφγσλ)

18. ΢ηνηρεία επηθνηλσλίαο
Σειέθσλν
6936965005
Γηεχζπλζε email
info@psychophil.gr
Φηινζνθηθή Ψπρνινγία & Ψπρνζεξαπεία
( Ζ Τέρλε ηνπ Εελ )
Ζ Φηινζνθηθή Φπρνινγία είλαη ζήκεξα ην πιένλ ζχγρξνλν (θαη ηαπηφρξνλα ην πην παιηφ) ξεχκα
ςπρνινγίαο ην νπνίν γηγαληψλεηαη ηα ηειεπηαία ρξφληα ζπλερψο ζε νιφθιεξν ην δπηηθφ θφζκν. Απηφ,
δηαπηζηψλνληαο ηελ αλαπνηειεζκαηηθφηεηα ησλ κέρξη ηψξα ςπρνινγηθψλ απφςεσλ ζηελ επίηεπμε κηαο ζηαζεξήο
θαη ζπλερψο αλεξρφκελεο πνηφηεηαο δσήο θαη απηνπξαγκάησζεο ζηε δσή ηνπ αλζξψπνπ, απνηειεί παγθνζκίσο
εδψ θαη κηα ηξηαθνληαεηία πεξίπνπ ηε ζαθή “ζηξνθή” ηεο εθαξκνζκέλεο ςπρνινγίαο πξνο ηηο “ξίδεο” ηεο, πνπ είλαη
ξίδεο θαη θάζε ζχγρξνλνπ επηζηεκνληθνχ θιάδνπ, ηε Φηινζνθία.
Όηαλ αλαθεξφκαζηε δε εδψ ζηε Φηινζνθία, ελλννχκε ηηο κεγάιεο θηινζνθηθέο απφςεηο (ζρνιέο) νη
νπνίεο εκθαλίζηεθαλ πάλσ ζηε γε. Ηδηαίηεξα δε γηα ηνλ ειιεληθφ ρψξν, ελλννχκε θπξίσο ηηο νινθιεξσκέλεο
απφςεηο φρη κφλν γηα ηνλ άλζξσπν (θχζε, δνκή, ιεηηνπξγία θαη παζνγέλεζε απηνχ) αιιά θαη γηα ην θπζηθφ
πεξηβάιινλ ζην νπνίν απηφο γελληέηαη θαη δεη, ηνπ Πιάησλα, ηνπΑξηζηνηέιε, ηνπ Ζξάθιεηηνπ, ησλ πξαθηηθψλ θαη
πάληα ζχγρξνλσλ ΢ησηθώλ θηινζόθσλ θ.α. νη νπνίεο άλζηζαλ ζηε κνλαδηθή θιαζζηθή Διιεληθή Δπνρή.
Ζ ζχγρξνλε θηινζνθηθή ςπρνινγία θαη ςπρνζεξαπεία απνηειεί εμέιημε θαη ζπλέρεηα ηεο Τπαξμηαθήο
ςπρνινγίαο θαη ςπρνζεξαπείαο. Απηή, καδί κε άιιεο απφςεηο ζην ρψξν ηεο αλζξσπηζηηθήο ςπρνινγίαο, απεηέιεζε
ηελ αληίδξαζε ζηηο θπξηαξρνχζεο κέρξη ηφηε ζρνιέο ςπρνινγίαο, ηε Φπραλάιπζε θαη ην ΢πκπεξηθνξηζκφ.
Οη παξαπάλσ απφςεηο, παξά ηηο ζπλερείο βειηηψζεηο θαη πξνζαξκνγέο πνπ ππέζηεζαλ κέρξη ζήκεξα
πξνθεηκέλνπ λα θξαηεζνχλ ζηε δσή, εμαθνινπζνχλ λα “βιέπνπλ” ηνλ άλζξσπν λα δηέπεηαη θαη λα δηακνξθψλεη ηε
ζπκπεξηθνξά ηνπ θαη γεληθά ηε δσή ηνπ θαηά θχξην ιφγν θάησ απφ κεραληζηηθέο θαη ελζηηθηψδεηο παξνξκήζεηο. Ζ
“ζεξαπεία” ζπγθεθξηκέλα ζηε ςπραλάιπζε επηδηψθεηαη φρη κεηά απφ ζπλεηδεηή δξάζε ηνπ ίδηνπ ηνπ αηφκνπ θάησ
απφ ηελ θαζνδήγεζε ηνπ ζεξαπεπηή ζην παξφλ αιιά εκθαλίδεηαη (αλ εκθαληζηεί) κεηά απφ καθξφρξνλε θαη
επίπνλε αλίρλεπζε ηνπ ζεξαπεπηή ζην ραψδεο παξειζφλ (ππνζπλείδεην θαη αζπλείδεην), φρη κφλν ην αηνκηθφ
αιιά θαη ην θνηλσληθφ θαη ην θπιεηηθφ θαη ην παγθφζκην...
Σν ξεχκα απηφ ζην ρψξν ηεο εθαξκνζκέλεο ςπρνινγίαο έρεη έξζεη θαη ζηελ Διιάδα εθθξαδφκελν κε ηε
κνξθή ηεο ΢πκβνπιεπηηθήο, θαη εθπξνζσπείηαη απφ ηελ “ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΔΣΑΗΡΔΗΑ ΦΗΛΟ΢ΟΦΗΚΖ΢ ΦΤΥΟΛΟΓΗΑ΢
ΚΑΗ ΦΤΥΟΘΔΡΑΠΔΗΑ΢” (αζηηθή κε θεξδνζθνπηθή).
_________________
εθπαηδεπηηθά καζήκαηα ζηε θηινζνθηθή ζπκβνπιεπηηθή
Η Ε.Ε.Φ.Φ. & Φ/ζ αλαθνηλώλεη όηη ηα εθπαηδεπηηθά καζήκαηα ησλθηινζνθηθώλ
ςπρνιόγσλ θαη θηινζνθηθώλ ζπκβνύισλ ςπρηθήο πγείαο (κε ςπρνιόγσλ), ηα νπνία έρνπλ
δηακνξθσζεί θαη πξνζθέξνληαη κε ηε κνξθή ζεκηλαξίσλ από ηελ εηαηξεία καο ζε
νιηγνκειείο νκάδεο θαη ζε "καζήκαηα εμ απνζηάζεσο" -distance learning) ζα ζπλερηζηνύλ
θαη ζηε λέα ρξνληά 2013-14.
Απηά απεπζύλνληαη ζε αλζξώπνπο, εηδηθνύο θαη κε, πνπ ελδηαθέξνληαη...
(γηα πεξηζζόηεξα βι. ζηε ζει. "Αλαθνηλώζεηο")

19. Πνηνί Είκαζηε
Ζ Δ.Δ.Φ.Φ. θαη Φ/ζ δεκηνπξγήζεθε ην 2000 απφ επηζηήκνλεο ςπρνιφγνπο θαη κε κε ηε κνξθή ηεο
αζηηθήο κε θεξδνζθνπηθήο εηαηξείαο.
΢χκθσλα κε ην άξζξν 3 ηνπ θαηαζηαηηθνχ ηεο, ν ζθνπφο ηεο εηαηξείαο …είλαη ε δηάδνζε ηεο
ζπγθεθξηκέλεο ςπρνινγηθήο άπνςεο ζηνλ θόζκν, όπσο απηή έρεη δηακνξθσζεί θαη εθθξάδεηαη κέρξη ζήκεξα από
ηα κέιε ηεο Δηαηξείαο, κε έρνπζα θακία ζρέζε κε νπνηαδήπνηε άιιε ζρεηηθή ζπλώλπκε ή κε έθθξαζε, αηνκηθή ή
νκαδηθή, θαζώο θαη ε εθαξκνγή ησλ αξρώλ πνπ ηε δηέπνπλ ζηελ θαζεκεξηλή δσή ηνπ αλζξώπνπ...
΢θνπεχεη δειαδή άκεζα ζηε δεκηνπξγία λέσλ βάζεσλ θαη πξνζαλαηνιηζκνχ ηεο επηζηήκεο ηεο
ςπρνινγίαο θαζηζηψληαο ηελ πην απνηειεζκαηηθή ζηελ πξνζπάζεηα βειηίσζεο θαη αλαβάζκηζεο ηεο πνηφηεηαο ηεο
δσήο ηνπ αλζξψπνπ θαη ηεο θνηλσλίαο γεληθφηεξα.
Ζ άπνςε απηή απνηειεί ζπληζηακέλε αθ΄ ελφο κελ ηεο κέρξη ζήκεξα εκπεηξίαο ηεο εθαξκνζκέλεο
ςπρνινγίαο, αθ΄ εηέξνπ δε ησλ θηινζνθηθψλ ξεπκάησλ θαη ζρνιψλ πνπ εκθαλίζηεθαλ ζηελ κνλαδηθή γηα ηελ
εμέιημε ηεο αλζξψπηλεο δηαλφεζεο θιαζζηθή ειιεληθή επνρή ηα νπνία, μεθηλψληαο απφ ηνλ ΢σθξάηε θαη ηνλ
Πιάησλα, θαηαιήγνπλ ζηηο ζέζεηο γηα ηε Φχζε θαη ηνλ Άλζξσπν ησλ ΢ησηθψλ Φηινζφθσλ. Πξφθεηηαη γη΄ απηά ηα
"θηινζνθηθά ξεύκαηα" ηα νπνία, ρξεζηκνπνηψληαο κε ηνλ θαιχηεξν κέρξη ηφηε ηξφπν ηνλ νξζφ Λφγν (Λνγηθή),
πξνζπάζεζαλ λα απαληήζνπλ άκεζα θαη κε ζαθήλεηα ζηα ζεκειηψδε εξσηήκαηα πνπ απαζρνινχζαλ πάληα ηνλ
άλζξσπν. Δξσηήκαηα πνπ ζρεηίδνληαλ κε ηε θχζε ηνπ, ηελ πξνέιεπζή ηνπ θαη ηνλ πξννξηζκφ ηεο εκθάληζήο ηνπ
επάλσ ζηε γε.
Με απηή ηελ έλλνηα ...ε Δηαηξεία απνηειεί έλα "θίλεκα", κία πξνζπάζεηα επηζηξνθήο θαη επαλαζύλδεζεο
ηεο επηζηήκεο ηεο ςπρνινγίαο κε ηηο "ξίδεο" ηεο από ηηο νπνίεο πξνήιζε, όπσο άιισζηε θαη θάζε ζύγρξνλε
επηζηήκε. Απνηειεί δειαδή κία πξνζπάζεηα αλαβάπηηζεο θαη επαλαζύλδεζεο ηνπ αλζξώπνπ κε ηηο "θηινζνθηθέο
ξίδεο" ηνπ...
΢ε θακία πεξίπησζε ε ελ ιφγσ Δηαηξεία δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη απνηειεί θάπνηα ηδενινγηθή ή
ζξεζθεπηηθή αίξεζε, φηη θάλεη πξνζειπηηζκφ ή φηη πξνηξέπεη ηελ απνθνπή ή ηελ απνκάθξπλζε πηζηψλ θαη
νπαδψλ απφ ηε ζξεζθεία ηνπο ή ηελ ηδενπνιηηηθή θαη θνηλσληθή ηνπο ηνπνζέηεζε.
΢ην άξζξν 4 (κέζα γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζθνπνχ) αλαθέξεηαη φηη ε εηαηξεία ζθνπεχεη...
1) Να θαιύπηεη ςπρνζεξαπεπηηθά κεκνλσκέλα άηνκα θαη, παξάιιεια, αλεμάξηεηα ή ζπλεξγαδόκελε κε δηάθνξνπο
ζεζκνζεηεκέλνπο θνηλσληθνύο θνξείο (Ο.Σ.Α., Οξγαληζκνύο θαη Ννκηθά Πξόζσπα Γεκνζίνπ θαη Ηδησηηθνύ Γηθαίνπ),
λα νξγαλώλεη νκαδηθά εθπαηδεπηηθά-ςπρνζεξαπεπηηθά ΢εκηλάξηα Απηνγλσζίαο. Απηά απεπζύλνληαη ζε άηνκα πνπ
ελδηαθέξνληαη λα βειηηώζνπλ κέζσ ησλ αξρώλ ηεο Φηινζνθηθήο Φπρνινγίαο θαη Φπρνζεξαπείαο (Φ.Φ. & Φ/ζ),
όπσο απηέο εθθξάδνληαη από ηελ ελ ιόγσ Δηαηξεία, ην επίπεδν ηεο νπζηαζηηθήο (εζσηεξηθήο) ηνπο δσήο θαη, θαηά
ζπλέπεηα, θαη απηό ηεο θνηλσληθήο ηνπο, όρη κε κία εμσηεξηθή (πξόρεηξε, ζπκπησκαηηθή) αληηκεηώπηζε θαη
ηαρηνπνίεζε ησλ πξνβιεκαηηθώλ ηνπο ιεηηνπξγηώλ θαη ιαλζαζκέλσλ αληηδξάζεσλ αιιά κε κία εζσηεξηθή, ζε
επίπεδν αηηίσλ.
2) Να εθπαηδεύεη εηδηθνύο επηζηήκνλεο (ςπρνιόγνπο, ςπρηάηξνπο, θνηλ. ιεηηνπξγνύο, εθπαηδεπηηθνύο, θ.α.) πνπ
ελδηαθέξνληαη γηα ηηο αξρέο θαη ηηο κεζόδνπο εξγαζίαο ηεο ζπγθεθξηκέλεο ςπρνινγηθήο άπνςεο, πξνθεηκέλνπ απηνί
λα θαηαζηνύλ όηαλ ρξεηαζηεί ηθαλνί λα εθθξάζνπλ θαη λα κεηαθέξνπλ ηηο εθπαηδεπηηθέο-ςπρνζεξαπεπηηθέο αξρέο
ηεο Φ.Φ. & Φ/ζ ηόζν ζε νκαδηθό όζν θαη ζε αηνκηθό επίπεδν.
3) Να εθδίδεη επηζηεκνληθά πεξηνδηθά ή άιια έληππα θαη λα ρξεζηκνπνηεί θάζε κνξθήο Μ.Μ.Δ. ζηνρεύνληαο πάληα
άκεζα ή έκκεζα ζηε δηάδνζε ησλ ζέζεσλ θαη ησλ ζθνπώλ ηεο Φ.Φ. & Φ/ζ θαη ζηε βειηίσζε ηεο πνηόηεηαο ηεο
εζσηεξηθήο (νπζηαζηηθήο) δσήο ηνπ αλζξώπνπ.
4) ΢ε άηνκα πνπ έρνπλ ήδε γλσξίζεη κέζσ ησλ ζεκηλαξίσλ ηηο αξρέο θαη ηνπο ζηόρνπο ηεο ελ ιόγσ Δηαηξείαο θαη
ζέινπλ λα θξαηήζνπλ κία επαθή κε απηή ηελ άπνςε, λα ηνπο δίδεη ηελ επθαηξία λα ην επηηπγράλνπλ απηό
ζπκκεηέρνληαο σο κέιε ηεο Δηαηξείαο ζε ηαθηηθέο κεληαίεο ζπλαληήζεηο ηύπνπ. Απηή ηελ ηδηόηεηα ζα ηελ απνθηνύλ
κε αίηεζή ηνπο πξνο ηελ Δηαηξεία θαηαβάιινληαο κία εηήζηα ζπλδξνκή.
5) Να δεκηνπξγεί ειεύζεξεο ηαθηηθέο ζπλαληήζεηο αηόκσλ κε ηε κνξθή θηινζνθηθώλ θαθελείσλ ζηηο νπνίεο ζα
κπνξεί ν θαζέλαο πνπ ελδηαθέξεηαη λα ζπκκεηέρεη, αθνύ γίλεη κέινο θαηαβάιινληαο κία εηήζηα ή εμακεληαία
ζπλδξνκή, ιακβάλνληαο κέξνο ζε θαζαξά θηινζνθηθέο ζπδεηήζεηο επί ζπγθεθξηκέλσλ πξνθαζνξηζκέλσλ ζεκάησλ.
Ζ δξαζηεξηόηεηα απηή ζθνπεύεη ζηελ πξναγσγή γεληθά ηεο θηινζνθηθήο ζθέςεο θαη αληηκεηώπηζεο ησλ δηαθόξσλ
όρη κόλν ζεσξεηηθώλ αιιά θαη πξαθηηθώλ πξνβιεκάησλ πνπ απαζρνινύλ ηνλ ζεκεξηλό άλζξσπν ζηελ θαζεκεξηλή
δσή ηνπ.
Τπεχζπλνο δηαρεηξηζηήο ηεο εηαηξείαο θαζψο θαη θάζε άιιεο δξαζηεξηφηεηαο (εθδφζεηο εληχπσλ, νκάδσλ
απηνγλσζίαο θαη εθπαίδεπζε επαγγεικαηηψλ ζηηο αξρέο ηεο ζπγθεθξηκέλεο άπνςεο) είλαη ην ηδξπηηθφ κέινο ηεο
εηαηξείαο Γηψξγνο Ρίδνο, δξ ςπρνινγίαο Παλεπηζηεκίνπ ΢ηξαζβνχξγνπ.
Η αλάγθε θαη ν ξόινο ηνπ θηινζνθείλ ζηνλ άλζξσπν
Σν θηινζνθείλ απνηειεί κηα βαζηά θπζηθή (πλεπκαηηθή) ηθαλφηεηα ηνπ αλζξψπνπ. Με απηήλ πξνζπαζεί,
δξαζηεξηνπνηψληαο ηηο ινγηθν-πλεπκαηηθέο δηαδηθαζίεο πνπ δηαζέηεη, λα μεπεξάζεη κηα πξνβιεκαηηθή θαηάζηαζε,
εμσηεξηθή ή εζσηεξηθή, θηάλνληαο ζηα βαζχηεξα αίηηα απηήο, θηάλνληαο δειαδή ζηελ εμ αληηθεηκέλνπ Αιήζεηα

20. (Ννκνηέιεηα) απφ ηελ νπνία πξνέξρεηαη θαη ε νπνία δηέπεη θάζε δεκηνχξγεκα θαη θάζε θαηλφκελν.
Ο θάζε άλζξσπνο δηαζέηεη απηή ηελ ηθαλόηεηα απφ ηε ζηηγκή πνπ ζα γελλεζεί ζ’ απηφλ ηνλ θφζκν. Όκσο θαη απηή,
φπσο θαη πνιιέο πνπ αλαθέξνληαη ζε δηάθνξα ιεηηνπξγηθά επίπεδα θαη ππνζηάζεηο ηνπ (φπσο π.ρ. ην λα κηιάεη,
λα πεξπαηάεη, λα ραίξεηαη θ.ιπ.), ππάξρεη ζε κηα αξρηθή θάζε, ζε θαηάζηαζε δπλαηόηεηαο. Γηα λα κεηεμειηρζεί
ινηπφλ ζε ηθαλφηεηα, απαηηνχληαη νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο (φπσο αθξηβψο γηα λα βγεη έλα πνπιάθη απφ ην αβγφ,
γηα λα γελλήζεη έλα κσξφ κηα γπλαίθα θ.ιπ.
Υσξίο απηέο ηηο απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο ε δπλαηφηεηα δελ εμειίζζεηαη ζε ιεηηνπξγηθή ηθαλφηεηα. Παξακέλεη
πάληα δπλαηφηεηα. Καη σο ηέηνηα είλαη ζαλ λα κελ ππάξρεη.
Δλδέρεηαη βέβαηα, ζηελ πεξίπησζε πνπ δελ πιεξνχληαη επαθξηβψο φιεο νη πξνυπνζέζεηο, λα ππάξμεη κελ
κεηαζρεκαηηζκφο ηεο δπλαηφηεηαο ζε ηθαλφηεηα, αιιά απηφο λα είλαη ειιηπήο. Ζ ηθαλφηεηα δειαδή λα ρσιαίλεη, λα
έρεη θελά, λα κελ είλαη πιήξεο.
Πεηξάκαηα πνπ έρνπλ γίλεη απφ “ςπρνιφγνπο” άιισλ επνρψλ ζε δψα έρνπλ δείμεη φηη, εάλ δελ δξαζηεξηνπνηεζνχλ
βαζηθέο ζσκαηηθέο ιεηηνπξγίεο θαη φξγαλα, (βάδηζε, φξαζε θ.ιπ.) κέρξη κηα νξηζκέλε ρξνληθή ζηηγκή απφ ηε
γέλλεζε ηνπ δσληαλνχ νξγαληζκνχ (θξίζηκε πεξίνδνο), απηφο δελ ζα κπνξέζεη πνηέ λα δξαζηεξηνπνηήζεη απηέο ηηο
ιεηηνπξγίεο ηνπ θαη ηα φξγαλά ηνπ θαη λα "δνπιέςνπλ" απηά ζσζηά. Καη απηφ, ρσξίο λα ππάξρεη θακία απνιχησο
βιάβε ζ’ απηά θαζαπηά.
Ό,ηη δε ηζρχεη ζην ζσκαηηθφ επίπεδν ελφο δσληαλνχ νξγαληζκνχ είλαη θπζηθφ θαη ινγηθφ, πξνθεηκέλνπ γηα ηνλ
άλζξσπν, λα ηζρχεη αλάινγα θαη γηα ηηο άιιεο ππνζηάζεηο ηνπ, ηελ ςπρηθή θαη ηελ πλεπκαηηθή.
Απηφ ζεκαίλεη φηη, άκα δελ εξεζηζηνχλ θαη δελ δξαζηεξηνπνηεζνχλ νη βαζηθέο (θπζηθέο) ιεηηνπξγίεο ηνπ αλζξψπνπ,
δελ ζα κπνξέζνπλ πνηέ απηέο λα ιεηηνπξγήζνπλ πιήξσο, έσο θαζφινπ, ζχκθσλα κε ηηο θπζηθέο δπλαηφηεηέο
ηνπο.
Σν ίδην ηζρχεη αλαινγηθά θαη κε ην ίδην ην Εγώ, ηνλ ππξήλα ηνπ αλζξψπνπ, σο πξνο ηηο δχν βαζηθέο δπλαηφηεηέο
ηνπ κε ηηο νπνίεο “γελληέηαη” ζηνλ θφζκν, ηελ θξίζε θαη ηε βνύιεζε θαζψο επίζεο θαη κε φιεο ηηο άιιεο ηδηαίηεξεο
αξεηέο θαη ραξαθηεξηζηηθά ηνπ.
Απηφ πνπ ζπληειεί απνθαζηζηηθά ζηε κεηαηξνπή φισλ ησλ βαζηθψλ ιεηηνπξγηψλ, γλσξηζκάησλ θαη αξεηψλ ηνπ
αλζξψπνπ (ηξεηο ππνζηάζεηο θαη Δγψ) απφ ην επίπεδν ησλ δπλαηνηήησλ (ζπφξνη) ζε έθθξαζε ηθαλνηήησλ
(άλζεζε, θαξπνθφξεζε), είλαη πξνθαλψο ν έγθαηξνο θαη ζσζηφο εξεζηζκφο θαη θηλεηνπνίεζε απηψλ απφ ην
πεξηβάιινλ (ηξηζππφζηαην) ζην νπνίν δεη ν άλζξσπνο.
΢ην βαζκφ πνπ ην ηξηζππφζηαην πεξηβάιινλ ηνπ αλζξψπνπ ζην νπνίν απηφο γελλήζεθε θαη δεη (ηδηαίηεξα δε θαηά
ηελ πξψηε θαη “θξίζηκε πεξίνδν” ηεο δσήο ηνπ, θαηά ηελ νπνία ζπληειείηαη ε θπζηθή αλάπηπμε φισλ ησλ
ιεηηνπξγηψλ θαη ησλ νξγάλσλ ηνπ ηξηζππφζηαηνπ νξγαληζκνχ ηνπ θαζψο επίζεο θαη ηνπ ίδηνπ ηνπ Δγψ) θαιχπηεη,
πεξηζζφηεξν ή ιηγφηεξν, θαη αληαπνθξίλεηαη ζηηο ζπγθεθξηκέλεο αλαπηπμηαθέο αλάγθεο απηνχ ηνπ νξγαληζκνχ,
αλάινγα ζα ζπληειεζηεί θαη ε κεηαηξνπή ησλ δπλαηνηήησλ ζε ηθαλφηεηεο.
Γηα παξάδεηγκα, εάλ έλαο δσληαλφο νξγαληζκφο δηέζεηε κφλνλ πιηθή ππφζηαζε, ηφηε, γηα λα κεηαηξαπνχλ νη
δπλαηφηεηεο απηήο ζε ηθαλφηεηεο θαη λα αξρίζνπλ λα ιεηηνπξγνχλ πιήξσο ζχκθσλα κε ηε θχζε ηνπ, ζα αξθνχζαλ
εξεζίζκαηα κφλνλ απφ ην πιηθφ πεξηβάιινλ.
Καη νη ηθαλφηεηεο ελφο ηέηνηνπ “κνλνδηάζηαηνπ” νξγαληζκνχ δελ ζα κπνξνχζαλ λα είλαη άιιεο απφ ηηο δχν
ζεκειηψδεηο ηθαλφηεηεο πνπ αλαπηχζζνπλ θαη ζθξαγίδνπλ κε θάζε ηξφπν θαη κνξθή θάζε δσληαλφ νξγαληζκφ: ηελ
απηνζπληήξεζε θαη ηελ αλαπαξαγσγή ηνπ είδνπο.
Ζ θπζηθή ηεξαξρία εδψ (ε νπνία ζθξαγίδεη ηηο ιεηηνπξγίεο θάζε δσληαλνχ - θπζηθνχ - νξγαληζκνχ) εληάζζεη ηε
δεχηεξε ηθαλφηεηα ζηελ πξψηε. Ζ απηνζπληήξεζε δειαδή ζεσξείηαη ε πξψηε απφ ηηο βαζηθέο ηθαλφηεηεο θάζε
νξγαληζκνχ.
Απηή εθθξάδεηαη δερφκελνο ν νξγαληζκφο απφ ην πεξηβάιινλ ηνπ ηελ θαηάιιειε γηα ηηο αλάγθεο ηνπ ηξνθή
(ρεκηθέο νπζίεο πνπ δηαζέηεη ήδε ν πιηθφο νξγαληζκφο-ππφζηαζε). Ζ ηξνθή απηή δξαζηεξηνπνηεί ηνλ πιηθφ
νξγαληζκφ (ηηο ήδε ππάξρνπζεο αληίζηνηρεο ρεκηθέο – πιηθέο - νπζίεο) θαη έηζη απηφο ηξέθεηαη, δσνγνλείηαη. Έηζη
απηνζπληεξείηαη θαη εμαζθαιίδεη ηελ χπαξμή ηνπ ζηε δσή. Με άιια ιφγηα, δεη.
Πξνθεηκέλνπ φκσο γηα ηνλ άλζξσπν πνπ καο ελδηαθέξεη, ηνλ πνιχπινθν θαη πνιπεπίπεδν (πνιπδηάζηαην) απηφλ
δσληαλφ νξγαληζκφ, ζα πξέπεη λα δνχκε απηέο ηηο δχν ζεκειηψδεηο θπζηθέο δπλαηφηεηεο θαη ιεηηνπξγίεο πνπ
ζθξαγίδνπλ θάζε δσληαλφ νξγαληζκφ πψο εκθαλίδνληαη ζηα δηάθνξα επίπεδά ηνπ θαη πνηεο είλαη νη αληίζηνηρεο
“ηξνθέο” κε ηηο νπνίεο έρεη αλάγθε απ’ έμσ (απφ ην πεξηβάιινλ) γηα λα ηξαθεί απηφο θαη λα εμαζθαιίζεη ηελ
χπαξμή ηνπ ζηε δσή, ζε φια ηα επίπεδα θαη ηηο κνξθέο απηήο.
Αξρίδνληαο ινηπφλ απφ ηελ πξψηε ζεκειηψδε θπζηθή ηθαλφηεηα θαη ιεηηνπξγία θάζε δσληαλνχ νξγαληζκνχ, ηελ
απηνζπληήξεζε, ζην ακέζσο αλψηεξν ηεξαξρηθά επίπεδν χπαξμεο ηνπ αλζξψπνπ χζηεξα απφ ην πιηθφ, ζην
ςπρηθφ, ε “ηξνθή” πνπ έρεη αλάγθε λα πάξεη, πξνθαλψο απφ ην αληίζηνηρν ςπρηθφ πεξηβάιινλ ζην νπνίν δεη, γηα
λα ζπληεξεζεί, είλαη αλαγθαζηηθά ηειείσο δηαθνξεηηθή απφ απηή ηνπ πιηθνχ πεξηβάιινληνο.
Οη πην “πγηεηλέο θαη ζξεπηηθέο ηξνθέο” πνπ ζξέθνπλ κε ηνλ θαιχηεξν ηξφπν ηνλ ςπρηθφ νξγαληζκφ (δηεγείξνπλ
δειαδή ηηο ήδε ππάξρνπζεο αληίζηνηρεο ςπρηθέο νπζίεο πνπ ππάξρνπλ ζε θαηάζηαζε δπλαηνηήησλ,
εμαζθαιίδνληαο ζ’ απηφλ ηελ εχξπζκε θπζηθή ιεηηνπξγία ηνπ, ηε δσή ηνπ), είλαη φ,ηη δεκηνπξγεί ζ’ απηφλ ηελ
θαηάζηαζε ηεο γαιήλεο θαη ηεο ραξάο (ζηελ πξαγκαηηθφηεηα είλαη δχν φςεηο κηαο θαηάζηαζεο ηεο ςπρήο). Απηή
είλαη ε θπζηθή (πγηεηλή) θαηάζηαζε πνπ πξέπεη λα δηέπεη ζπλερψο ηελ ςπρή, πξνθεηκέλνπ απηή, απαιιαγκέλε απφ
ηηο θχξηεο δηαηαξαρέο ηεο, ηα πάζε, λα “ζξέθεηαη πγηεηλά” θαη κε ηνλ θαιχηεξν ηξφπν απφ ην ζπγθεθξηκέλν ρψξν,

21. έηζη ψζηε λα εμαζθαιίδνληαη ε θπζηθή ιεηηνπξγία ηεο θαη ε δσή ηεο.
΢ην ηξίην επίπεδν χπαξμεο, ζην πλεχκα ηνπ, ε αληίζηνηρε “πγηεηλή ηξνθή” (πλεπκαηηθέο νπζίεο) πνπ ζξέθεη ην
πλεχκα κε ηνλ θαιχηεξν θαη ηνλ πην θπζηθφ ηξφπν θαη εμαζθαιίδεη ζηνλ άλζξσπν ηελ αθέξαηε χπαξμή ηνπ θαη ηε
ζσζηή δσή ηνπ ζ’ απηφ ην επίπεδν, είλαη ε θαηάζηαζε ηεοηαπεηλνθξνζύλεο θαη ηεο λεθαιηόηεηαο. (Καη εδψ
πξφθεηηαη γηα ηηο δχν φςεηο κηαο θαηάζηαζεο.)
Μ’ απηέο ηηο θαηαζηάζεηο ην πλεχκα εμαζθαιίδεη κε ηνλ θαιχηεξν ηξφπν ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα αληηιακβάλεηαη
θαζαξά ηελ Αιήζεηα ηφζν ζηελ αηνκηθή δσή ηνπ, σο πλεπκαηηθή νληφηεηα θαη χπαξμε, φζν θαη ζηελ θνηλσληθή θαη
λα επζπγξακκίδεηαη (απηνξπζκίδεηαη) κ΄ απηή. Δμαζθαιίδεη δειαδή πψο πξέπεη λα ελεξγεί θαη πνηεο απνθάζεηο
πξέπεη λα παίξλεη θάζε ζηηγκή, αθνχ ζηελ ηεξαξρία ηνπ αλζξψπηλνπ νξγαληζκνχ απηφ βξίζθεηαη πην ςειά, απηφ
είλαη πνπ απνθαζίδεη ηειηθά θαη γηα ηνλ ηξφπν δσήο θαη ηελ ηειηθή ηχρε ηνπ αλζξψπνπ.
Καη θπζηθά, ζ’ απηή ηελ θαηάζηαζε επξηζθφκελν ην πλεχκα εμαζθαιίδεη πάλσ απ’ φια ηελ θαιή επηθνηλσλία κε ηνλ
εζψηεξν εαπηφ ηνπ, ηνλ ππξήλα ηνπ, ην Δγψ. Απηφ θαη κφλνλ απηφ εμαζθαιίδεη ηε ζσζηή θαη επηηπρή δσή ηνπ
αλζξψπνπ ζ’ απηφλ ηνλ θφζκν. Δμαζθαιίδεη δειαδή ην “δελ θαηά θχζηλ”, αθνχ κφλνλ ην Δγψ, ν θπζηθφο απηφο
"θπβεξλήηεο" ηνπ αλζξψπνπ, “γλσξίδεη” αθξηβψο ηφζν ην ζθνπφ ηεο χπαξμήο ηνπ ζ’ απηή ηε δσή φζν θαη ηνλ
ηξφπν (ηελ “πνξεία”) κε ηνλ νπνίν ζα επηηεπρζεί απηφο.
Σέινο, απηφ ηνχην ην Δγψ, ν ππξήλαο ηνπ πλεχκαηνο θαη νιφθιεξνπ ηνπ αλζξψπνπ, ην θαζεαπηφ αλζξψπηλν νλ,
εμαζθαιίδεη ηε δσή ηνπ θαη ηελ χπαξμή ηνπ, κε άιια ιφγηα “ζξέθεηαη” (απφ ηηο αληίζηνηρεο πλεπκαηηθέο νπζίεο), κε
ην βαζκφ απηνγλσζίαο ηνπ (ή απηνζπλείδεζεο) πνπ απνθηά. Απηφ είλαη ε δχλακή ηνπ, ε “ηξνθή” ηνπ, απηφ ην θάλεη
λα ππάξρεη θαη λα δεη πεξηζζφηεξν (κε πνηνηηθή, δπλακηθή θαη φρη κε πνζνηηθή έλλνηα) θαη λα εθθξάδεη πην δπλακηθά
θαη θαζαξά ην ζέισ ηνπ θαη έηζη λα γίλεηαη θαιχηεξα απηφ αληηιεπηφ απφ ην πλεχκα ηνπ, ην νπνίν πξνζπαζεί λα
επζπγξακκίδεηαη θάζε ζηηγκή κε απηφ, επζπγξακκίδνληαο ηαπηφρξνλα θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ησλ ππφινηπσλ
ππνζηάζεψλ ηνπ.
Απηή ε “ππφδεημε”, ε νπνία απνηειεί ηνλ αληηθεηκεληθφ ζθνπφ ηεο δσήο ηνπ ζηνλ θφζκν, δίδεηαη ζηνλ άλζξσπν
θαηά θχξην ιφγν απφ κέζα ηνπ, απφ ην βαζχηεξν ζεκείν ηεο χπαξμήο ηνπ, απφ ην Δγψ, θάζε ζηηγκή ηεο δσήο ηνπ
ζ’ απηφλ ηνλ θφζκν, ζην βαζκφ (έληαζε) πνπ κπνξεί, πνπ ηνπ επηηξέπνπλ δειαδή νη δπλάκεηο ηνπ. Σαπηφρξνλα
φκσο ηνπ δίδεηαη θαη απ΄ έμσ, απφ ηελ αξρή ηεο εκθάληζήο ηνπ ζηε γε θαη ζε θάζε επνρή, κε δηαθφξνπο ηξφπνπο
κέζσ "μερσξηζηψλ", εθιεθηψλ αλζξψπσλ” (νδεγψλ ηνπ αλζξψπνπ).
Όζνλ αθνξά ηε δεχηεξε ζεκειηψδε θπζηθή ηθαλφηεηα θαη ιεηηνπξγία ηνπ, ηελ αλαπαξαγσγή (ηνπ είδνπο ηνπ), ζηνλ
πιηθφ νξγαληζκφ (ππφζηαζε) ηνπ αλζξψπνπ, απηή επηηπγράλεηαη κε ην γλσζηφ θνηλφ ηξφπν πνπ γηλφηαλ αλέθαζελ
απφ θάζε δσληαλφ νξγαληζκφ. Με ηελ πξνζθνξά δειαδή (“πξνηθνδφηεζε”) γελεηηθνχ πιηθνχ ζην “ζπγαηξηθφ” απφ
ηα δχν “κεηξηθά” γέλε, ην άξξελ θαη ην ζήιπ, ζηα νπνία δηαθξίλεηαη θαη απφ ηα νπνία ζπληίζεηαη θάζε δσληαλφο
νξγαληζκφο.
Απηή ε ίδηα αλαπαξαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα ζηελ πιηθή ππφζηαζε ηνπ αλζξψπνπ αζθνχκελε εληζρχεηαη, “ζξέθεηαη”
θαη ιεηηνπξγεί απηνκάησο ζ’ απηφ ην επίπεδν. Ζ νκαιφηεηα απηήο ηεο ιεηηνπξγίαο (ηθαλφηεηαο) εδψ, εάλ δελ
ζπληξέρνπλ εγγελείο ιεηηνπξγηθέο δηαηαξαρέο θαη αλσκαιίεο, δχζθνια δηαηαξάζζεηαη.
΢ην επφκελν ηεξαξρηθά επίπεδν ηνπ αλζξψπνπ, ζηελ ςπρή, ε “αλαπαξαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα” ζπληειείηαη ζην
βαζκφ πνπ έρεη θαιπθζεί επηηπρψο ε πξψηε ζεκειηψδεο ιεηηνπξγία θαη ηθαλφηεηα ηεο ςπρήο, φπσο αλαθέξεηαη πην
πάλσ. Ζ “λέα χπαξμε” πνπ γελληέηαη απφ ηελ έλσζε δχν “ςπρηθψλ ζσκάησλ” είλαη ηνπ αληίζηνηρνπ επηπέδνπ.
Δίλαη δειαδή κηα ςπρηθή χπαξμε (νληφηεηα), ςπρηθήο πξνθαλψο πθήο, ε νπνία “δεη” (ππάξρεη) ζην ςπρηθφ
πεξηβάιινλ αλεμάξηεηα απφ ηηο “κεηξηθέο νληφηεηεο” πνπ ην γέλλεζαλ.
Αλάινγε είλαη θαη ε θαηάζηαζε ζην πλεχκα. Ζ αλαπαξαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα θαη εδψ, ε νπνία είλαη αλάινγε ηεο
ιεηηνπξγηθήο ηθαλφηεηαο πνπ επεηεχρζε ζηελ πξψηε ζεκειηψδε ιεηηνπξγία θαη ηθαλφηεηα ηνπ πλεχκαηνο, εκθαλίδεη,
“γελλά” κηα λέα χπαξμε (νληφηεηα, ηδενκνξθή) πλεπκαηηθήο πθήο ζηνλ αληίζηνηρν πλεπκαηηθφ θφζκν (πεξηβάιινλ).
Απηή, φπσο θαη νη πξνεγνχκελεο, δεη θαη θηλείηαη αλεμάξηεηα απφ ηηο κεηξηθέο (γελλεηνξηθέο). [ ΢εκ. Ο φξνο
“κεηξηθέο” εδψ, ηφζν ζην πλεπκαηηθφ φζν θαη ζην ςπρηθφ επίπεδν, δηαθνξνπνηείηαη απφ ηελ έλλνηα πνπ δίδεηαη ζην
πιηθφ επίπεδν κε ην θπιεηηθφ δηαρσξηζκφ απηψλ ζε άξξελ θαη ζήιπ. Ο θάζε άλζξσπνο κπνξεί λα είλαη ηαπηφρξνλα
άξξελ θαη ζήιπ ζηνηρείν. Άξξελ γηα ηνπο άιινπο (κε ην λα ηνπο “γελλά”, λα ηνπο εκπλέεη ηδέεο θαη αηζζήκαηα…), θαη
ζήιπ γηα ηνλ εαπηφ ηνπ, (“γελλά” ν ίδηνο ηδέεο ή αηζζήκαηα πνπ ηνπ ελέπλεπζαλ θάπνηνη άιινη, πξφζσπα ή κε, απφ
ην πεξηβάιινλ ηνπ.)
Μέζα ζ’ απηφ ην ζπλερέο “γίγλεζζαη” θάζε νληφηεηα, ζε νπνηνδήπνηε απφ ην ηξηζππφζηαην πεξηβάιινλ (θφζκν) θαη
αλ βξίζθεηαη, κέζα απφ ηελ θπθιηθή ηξνρηά ηεο χπαξμήο ηεο, (γέλλεζε, σξίκαλζε, ζάλαηνο), ππεξεηεί ηελ αέλαε
εμειηθηηθή πνξεία ησλ “δεκηνπξγηθψλ δπλάκεσλ” νη νπνίεο “αληηκάρνληαη” ηηο “άιιεο” παγθφζκηεο δπλάκεηο, ηηο
ελάληηεο ησλ πξψησλ, ηηο “θαηαζηξεπηηθέο” ή αξλεηηθέο.
Ζ “Γχλακε” κε ηελ νπνία νη δεκηνπξγηθέο δπλάκεηο ηνπ ΢χκπαληνο δεκηνπξγνχλ, δσνγνλνχλ, ζξέθνπλ (ζπληεξνχλ)
θαη ζπλέρνπλ θάζε δεκηνχξγεκά ηνπο, (θάζε ηη πνπ ππάξρεη ζηε θχζε), κε ηελ νπνία ηειηθά δεκηνπξγνχλ (γελλνχλ)
δσή παληνχ, έρεη πάξεη απφ ηνλ άλζξσπν έλα πνιχ θνηλφ φλνκα θαη, ηαπηφρξνλα, ην πεξηζζφηεξν παξεμεγεκέλν
απφ απηφλ. Πξφθεηηαη γηα ηελ Αγάπε.
Ό, ηη θαη λα πεη θάπνηνο γη’ απηή ηελ θαηάζηαζε (θαη πνιινί έρνπλ πξνζπαζήζεη λα ηελ πξνζεγγίζνπλ, λα ηελ
πεξηγξάςνπλ θαη λα ηε ραξαθηεξίζνπλ ζε δηάθνξεο επνρέο), δελ πξφθεηηαη πνηέ λα ηελ νξίζεη. Αληηζέησο, φζν
πξνζπαζεί ν άλζξσπνο λα ηελ πεξηγξάςεη θαη λα ηελ νξίζεη, ηφζν ηε δηαζηξεβιψλεη θαη, ηειηθά, ηελ θαιχπηεη, ηελ
πεξηνξίδεη, αθνχ ζεσξεί φηη αλήθεη πφηε ζην πιηθφ, πφηε ζην ςπρηθφ θαη πφηε ζην πλεπκαηηθφ επίπεδν (ππφζηαζε)

22. ζηνλ άλζξσπν. Απηή φκσο “δελ είλαη πνπζελά, ηαπηφρξνλα φκσο είλαη θαη παληνχ”, αθνχ ηαπηίδεηαη κε απηέο ηηο
“δπλάκεηο” πνπ είλαη αζχιιεπηεο απφ ηελ αλζξψπηλε δηάλνηα. Μφλν βησκαηηθά (εγσηθά) κπνξεί λα ηηο “δεη” θαη λα
ηηο “γλσξίζεη” θάπνηνο. Σν ίδην αθξηβψο ηζρχεη επνκέλσο θαη γηα ηελ Αγάπε…
Ξαλαγπξίδνληαο ζην θεληξηθφ ζέκα απηνχ ηνπ θεθαιαίνπ, γηα ηελ αλάγθε θαη ην ξφιν ηνχ “θηινζνθείλ” ζηνλ
άλζξσπν, κπνξεί λα δηαπηζηψζεη ν θαζέλαο φηη, ζε θάζε επνρή ηεο ηζηνξίαο ηνπ αλζξψπνπ, νη “ιίγνη” ήηαλ πάληα
εθείλνη πνπ είραλ αλαπηχμεη ηελ ηθαλφηεηα απηή, ηθαλφηεηα θαζαξά πλεπκαηηθή. Οη “πνιινί” θάιππηαλ ηε βαζηά
αλάγθε πνπ είρε πάληα ν άλζξσπνο, πξνηθηζκέλνο απφ ηε θχζε, γηα ππέξβαζε ηνπ γήηλνπ εαπηνχ ηνπ θαη ηεο
γήηλεο δσήο ηνπ, θαηά θχξην ιφγν κέζσ ηεο πίζηεο. (βι. ζρεηηθά θαη ζε πξνεγνχκελν θεθάιαην).
Ζ δπλαηφηεηα δειαδή απηή ηνπ “θηινζνθείλ”, ηεο πλεπκαηηθήο δειαδή έξεπλαο ηεο (κέζσ ησλ ινγηθψλ
δηαδηθαζηψλ) Αιήζεηαο, δελ είρε αλαπηπρζεί ην ίδην ζε φινπο. Γελ είρε δειαδή κεηεμειηρζεί εμίζνπ ζε φινπο ζε
ηθαλφηεηα. Ζ ειιηπήο θαη αηειήο πλεπκαηηθή αλάπηπμε (σξίκαλζε) ζχκθσλα κε ηα παξαπάλσ θαη ε απαιιαγή
απηνχ ηνπ “ρψξνπ” απφ μέλεο θαη αξλεηηθέο επηβαξχλζεηο (φπσο ςπρηθά πάζε, λννηξνπίεο, θ.ιπ.) δελ επέηξεπαλ
ζηηο ινγηθέο δπλαηφηεηεο λα δξαζηεξηνπνηεζνχλ ειεχζεξα. Έηζη, αλαπφθεπθηα, θαη νη “ζπιιήςεηο” ηνπ αλζξψπνπ
(γελλήζεηο) ζηνλ πλεπκαηηθφ ρψξν, ζχκθσλα κε ηα παξαπάλσ, ήηαλ ειιηπείο. Όρη δειαδή ζαθείο θαη αιεζηλέο,
(πξαγκαηηθέο ηδέεο-νληφηεηεο). Καη επεηδή “ελφο θαθνχ κχξηα έπνληαη”, είλαη θπζηθφ απηέο λα “γελλνχλ” κε ηε ζεηξά
ηνπο αθφκα πην κπεξδεκέλεο θαη αλππφζηαηεο ηδέεο- “ηέθλα” θ.ν.θ.
Έηζη, ζηγά ζηγά νη άλζξσπνη, θάησ απφ ηε θπζηθή πλεπκαηηθή αλάγθε γηα έξεπλα θαη γλψζε ηεο Αιήζεηαο,
νδεγνχκελνη απφ άηνκα νπζηαζηηθά αθαηάιιεια (αλέηνηκα, αλίθαλα) γη’ απηή ηε “δνπιεηά”, έβγαδαλ ζπκπεξάζκαηα
θαη δέρνληαλ “Αιήζεηεο” (π.ρ. γηα ηε θχζε, γηα ηελ πξνέιεπζε θαη ηνλ πξννξηζκφ ηνπ αλζξψπνπ θ.ιπ.) πνπ είραλ
κηθξή ή θακία ζρέζε κε ηελ πξαγκαηηθφηεηα, εγθισβηζκέλνη ζηελ θαηάζηαζε ηεο πιάλεο. Απνηέιεζκα απηήο ηεο
πιάλεο ήηαλ ν άλζξσπνο λα απνκαθξχλεηαη ζπλερψο απφ ηελ Αιήζεηα, φρη κφλν ζεσξεηηθά (θηινζνθηθά), αιιά
θπξίσο ζηελ πξάμε, ζηελ θαζεκεξηλή δσή ηνπ, αθνχ ν θαζέλαο, αζπλείδεηα, δεη ηειηθά ζε φιεο ηεο πηπρέο ηεο
δσήο ηνπ ζχκθσλα κε απηφ πνπ πηζηεχεη θαη δέρεηαη σο αιεζηλφ.
΢ε αλάινγε ζέζε βξηζθφηαλ θαη ε πίζηε ηνπ, ε ζπκπιεξσκαηηθή θαη εμίζνπ βαζηά κε ηελ πξψηε αλάγθε θαη
δπλαηφηεηά ηνπ, ε νπνία θαιχπηεη (ζπκπιεξψλεη) φ,ηη δελ κπνξεί λα θαηαλνήζεη ν άλζξσπνο κε ην πλεχκα ηνπ
(ινγηθέο δηεξγαζίεο).
Οπζηαζηηθά, ζ’ απηή ηελ θαηάζηαζε ν άλζξσπνο, κε βξίζθνληαο θακία ηθαλνπνίεζε ησλ ππεξβαηηθψλ αλαγθψλ
ηνπ θαη θακία σθέιεηα κε ηε δπλαηφηεηα απηή πνπ έρεη λα θηινζνθεί, ηφζν ζηελ πιηθή δσή ηνπ φζν θαη ζηελ ςπρηθή
θαη ηελ πλεπκαηηθή, άξρηζε ζηαδηαθά λα ηελ εγθαηαιείπεη θαη λα κελ ηελ αζθεί. Σν ίδην θαη γηα ηνλ ίδην ιφγν έθαλε
θαη εθείλνο πνπ ρξεζηκνπνηνχζε πεξηζζφηεξν γηα θάιπςε ησλ ίδησλ αλαγθψλ κε ηνλ πξψην ηε δπλαηφηεηα ηεο
πίζηεο (...ζηελ Αιήζεηα).
Απηφ ήηαλ κηα αλαπφθεπθηε, αζπλείδεηε αληίδξαζε ηνπ αλζξψπνπ, αθνχ έβιεπε εθ ησλ απνηειεζκάησλ (απφ ηελ
πνηφηεηα δειαδή ηεο δσήο πνπ δνχζε) φηη ηφζν κε ηε ινγηθή έξεπλα ηεο Αιήζεηαο φζν θαη κε ηελ πίζηε ηνπ ζ’ απηή
δελ νδεγνχληαλ ηειηθά πνπζελά. Ζ εζσηεξηθή αλάγθε ηνπ γηα ππέξβαζε έκελε κεηέσξε.
Έηζη, ν άλζξσπνο κεηακνξθψλεηαη ζηαδηαθά θαη αξρίδεη λα ιεηηνπξγεί πλεπκαηηθά (θαη θαη’ επέθηαζε λα δεη
αλάινγα θαη ηε δσή ηνπ) άινγα θαη παξάινγα, απνκαθξπλφκελνο ηειείσο απφ ηελ πλεπκαηηθή δπλαηφηεηα ηνπ
θηινζνθείλ θαη κέζα απφ απηήλ ηελ θαηάζηαζε λα δηακνξθψλεη ηηο “αιήζεηεο” ηνπ.
Σν ίδην αληίζηνηρα ζπκβαίλεη θαη ζ’ εθείλνπο πνπ θάιππηαλ ηηο ππεξβαηηθέο αλάγθεο ηνπο θαηά θχξην ιφγν κέζσ ηεο
πίζηεο (ζηελ Αιήζεηα). Απηνί εδψ ή πηζηεχνληαο ζε κηα Αιήζεηα πιαλεξή ή ιεηηνπξγψληαο αληηδξαζηηθά
απηνραξαθηεξίδνληαλ “άπηζηνη”, δειαδή πίζηεπαλ φηη δελ ππάξρεη αληηθεηκεληθή Αιήζεηα… (Καη απηή βεβαίσο ε
“ζέζε” απνηειεί πίζηε. Μηα πίζηε φκσο πνπ είλαη πιαλεξή...)
Ο ζχγρξνλνο άλζξσπνο, ν κέζνο άλζξσπνο-κέινο ησλ ζχγρξνλσλ “δπηηθψλ” θνηλσληψλ, ζηγά ζηγά έρεη
κεηακνξθσζεί ζε κηα θαηαλαισηηθή θαη εδνλνζεξηθή χπαξμε θαη απνκνλσκέλνο απφ ηνπο γχξσ ηνπ, ελδηαθέξεηαη
κφλν γηα ηε δηθή ηνπ πιηθή επεκεξία θαη επραξίζηεζε, γηα ηηο νπνίεο αζρνιείηαη αζηακάηεηα (κεραληθά) λχρηα θαη
κέξα, δείρλεη λα έρεη ράζεη απηέο ηηο έκθπηεο δπλαηφηεηέο ηνπ γηα ππέξβαζε.
Με άιια ιφγηα, κε ηε δσή πνπ έρεη δηακνξθψζεη, δείρλεη λα ηηο έρεη απηέο πξνζαξκφζεη θαη λα ηηο έρεη ζέζεη ζηελ
ππεξέηεζε ηνπ κνλαδηθνχ ζηφρνπ πνπ, ελ γλψζεη ηνπ (επξηζθφκελνο ελ πιάλε) ή ελ αγλνία ηνπ, έρεη βάιεη ζηε δσή
ηνπ: ηελ πξναγσγή θαη ηε βειηίσζε ηεο εμσηεξηθήο (πιηθήο) δσήο ηνπ, αδηαθνξψληαο φρη κφλν γηα ηε δσή θαη ηηο
αλάγθεο ησλ γχξσ ηνπ, αιιά θαη γηα ηελ θαηάζηαζε πνπ ππάξρεη ζηε δηθή ηνπ εζσηεξηθή δσή.
Σφζν ε έκθπηε δπλαηφηεηα ηνπ θηινζνθείλ φζν θαη εθείλε ηεο πίζηεο έρνπλ νπζηαζηηθά εθθπιηζηεί θαη έρνπλ
κεηνπζησζεί ζε κία ζπλερή αγσλία, άγρνο θαη έληαζε ησλ ςπρηθψλ θαη ησλ πλεπκαηηθψλ δπλάκεψλ ηνπ γηα ηελ
επίηεπμε απηνχ θαη κφλν ηνπ ζηφρνπ. Δλφο ζηφρνπ πνπ ζχκθσλα κε ηε Φηινζνθηθή Φπρνινγία θαη Φπρνζεξαπεία
θαλεξψλεη ηελ νπζηαζηηθή αλππαξμία ηνπ πξαγκαηηθνχ Δγψ, ηνπ “θπζηθνχ θπβεξλήηε” ηεο αλζξψπηλεο χπαξμεο.
΢ηε ζέζε δε απηνχ έρνπλ αλαξξηρεζεί θαη θαζνδεγνχλ ην “αλζξψπηλν ζθάθνο” ηα δηάθνξα αηειή, αζπλείδεηα θαη
δηαρσξηζηηθά εγψ (ςεπην-εγψ) ησλ ππνζηάζεψλ ηνπ. Απηά, πξνζπαζψληαο λα επηθξαηήζεη ην έλα έλαληη ησλ
άιισλ, νδεγνχλ ηνλ άλζξσπν (“ζθάθνο”) πφηε απφ εδψ θαη πφηε απφ εθεί, πξνζπαζψληαο λα θαιχςεη ην θαζέλα,
επξηζθφκελν ζηελ “εμνπζία” (ζην “πεδάιην”), ηηο δηθέο ηνπ επηδηψμεηο θαη ζηφρνπο (ππέξκεηξε θηινδνμία, πιενλεμία,
εδνλνζεξία, αλαηζζεζία ζηνλ πφλν θαη ζηα πξνβιήκαηα ηνπ άιινπ θ.ιπ) πνπ απνζθνπνχλ ζηελ θάιπςε
ζηηγκηαίσλ θαη αηνκηθψλ (εγσηζηηθψλ) πιηθψλ αλαγθψλ, αλαγθψλ δειαδή ηεο εμσηεξηθήο δσήο ηνπ, νη νπνίεο δελ
έρνπλ νπζηαζηηθά θακία ζρέζε κε ηνπο πξαγκαηηθνχο ζηφρνπο θαη ηηο αλάγθεο ηνπ αλζξψπνπ. Κακία ζρέζε δειαδή
κε ην πξαγκαηηθφ ζπκθέξνλ ηνπ αιεζηλνχ εαπηνχ ηνπ.