1. Καστροπολιτειες της Κρητης
Νομος Χανιων
Το Φραγκοκάστελλο είναι μεσαιωνικό κάστρο που βρίσκεται στη νότια ακτή
της Κρήτης, περίπου 12 χιλιόμετρα ανατολικά της Χώρας Σφακίων, εντός του νομού
Χανίων. Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής και φημίζεται για
το φαινόμενο που είναι γνωστό ως Δροσουλίτες, που παρατηρείται στον κάμπο γύρω
από το κάστρο, κάθε χρόνο στα τέλη της άνοιξης.
ύμφωνα με βενετικά αρχεία, το κάστρο χτίστηκε στο διάστημα 1371-74 από
τους Βενετούς, κυρίαρχους τότε του νησιού της Κρήτης, με σκοπό την προστασία
από τους πειρατές αλλά και από τους συχνά εξεγερμένους Σφακιανούς. Σύμφωνα με
τοπική παράδοση το κάστρο χτιζόταν την ημέρα από τους Βενετούς στρατιώτες και το
βράδυ οι Σφακιανοί με αρχηγούς τους έξι αδελφούς Πατσούς γκρέμιζαν ότι είχε
χτιστεί κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τελικά οι Βενετοί συνέλαβαν και εκτέλεσαν τους
αδελφούς Πατσούς και κατάφεραν να ολοκληρώσουν το κάστρο
Το Βενετικό όνομα του κάστρου ήταν Άγιος Νικήτας. Επικράτησε όμως η ονομασία
Φραγκοκάστελλο, που του αποδόθηκε από τον τοπικό πληθυσμό και σημαίνει το
κάστρο των Φράγκων, καθώς ο τοπικός πληθυσμός συνήθιζε να αποκαλεί Φράγκους
όλους τους ξένους καθολικούς. Η φονική αυτή μάχη, του Μαΐου του 1828, συνδέθηκε
με το σπάνιο φαινόμενο που παρατηρείται στην περιοχή και είναι γνωστό
ως Δροσουλίτες. Κάθε χρόνο μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου κατά τις πρωινές ώρες,
παρατηρούνται στον κάμπο γύρω από το κάστρο σκιές που θυμίζουν φιγούρες
ιππέων ή πολεμιστών. Η παράδοση αναφέρει πως πρόκειται για τα φαντάσματα των
στρατιωτών που σκοτώθηκαν στην φονική μάχη που διεξήχθη τέτοια εποχή. Οι πιο
αποδεκτές επιστημονικά εξηγήσεις αποδίδουν το φαινόμενο σε αντικατοπτρισμό ή σε
οφθαλμαπάτη.
2. Νομος Ηρακλειου
Κουλες
Λέγεται το θαλάσσιο φρούριο που κτίστηκε από τους Ενετούς στο Ηράκλειο.
Βρίσκεται στην είσοδο του ενετικού λιμανιού και κτίστηκε πριν από τη
κατασκευή της νέας ενετικής οχύρωσης, ώστε να προστατεύει το λιμάνι από
τις εισβολές άλλων κατακτητών. Αποκτά τη τελική του μορφή ανάμεσα στο
1523-1540 αντικαθιστώντας προηγούμενες κατασκευές που καταστράφηκαν
από σεισμούς και άλλα αίτια.
Είναι διώροφο και κάλυπτε περίπου 3.600 τ.μ. Στο ισόγειο χωρίζεται σε 26
διαμερίσματα που χρησίμευαν κυρίως ως αποθήκες τροφίμων και
πολεμοφοδίων, αλλά και ως κελιά φυλακής. Στον όροφο υπήρχαν δωμάτια για
τον αξιωματικούς μαζί και φούρνος, μύλος και μια μικρή εκκλησία.
τις τρεις πλευρές προς τη θάλασσα άνοιγαν θυρίδες για τα κανόνια που
προστάτευαν το λιμάνι. Το 1630 υπήρχαν 18 κανόνια στο ισόγειο και 25 στον
όροφο. Στη ΒΑ, Δ και Ν πλευρά εξωτερικά ήταν εντοιχισμένες μαρμάρινες
ανάγλυφες παραστάσεις του φτερωτού λέοντα της Βενετίας που σήμερα
σώζονται ακρωτηριασμένες.
Σήμερα ο Κούλες είναι επισκέψιμος, ενώ χρησιμοποιείται και για πολιτιστικές
εκδηλώσεις. Επίσης, μετά το 2000 έγινε η υποστήριξη στη νότια πλευρά του,
καθώς η θάλασσα είχε δημιουργήσει υποθαλάσσια σπηλιά. Επίσης, ανά
περιόδους εκτελούνται εργασίες αναστήλωσης και το φρούριο μένει κλειστό
για το κοινό.