Resultados de la investigacion sobre la historia y los orígenes de la feria de Francos (Calo, Teo, A Coruña)

3. A primeira noticia confirmada é de 1557.

5. Pascua do Espírito Santo (Pentecostés)

8. A gandaría é un puntal da economía labrega e urbana

9. Cambio no sistema fiscal

10. O calendario

12. Nun cruce con outra que une o Ulla con Bergantiños

14. No temporal é do Mosteiro de San Martiño Pinario, que o cedeu aos Sres de Altamira no s. XV

15. Lindeiro co señorío dos Arcebispos. O Xiro da Rocha.

16. É o único lugar do señorío no camiño principal N-S

18. Francos, no s. XV= Francos o Vello e Casas de Francos.

19. No couto vive un mordomo que pon o conde. Comparten concello coas outras 11 parroquias de Altamira.

20. Taxas ao señor da terra e un servizo de vela nas Torres.

21. Está na Terra de Santiago=> entran nos cupos para o repartimento de impostos ou de traballo nas obras públicas.

23. É unha paisaxe deshabitada.

24. O gando ten demanda: carne, transporte e coiros.

25. Vacún e o cabalar son puntais económicos: Amaía é zona exportadora.

26. Labregos nun precario equilibrio de supervivencia, sempre necesitados de moeda

27. Gando en parcería=> elevado número de vendas=> feiras.

30. Cobrado polos concellos a través dos fieis.

32. Gravosa no rural

35. Pero os gandeiros si fan tratos pero pagan noutros lugares.

36. Teñen que pagar tamén no seu concello o que se lles reparte.

40. Pascua de Pentecostes => Despois e coincidindo coa festa. Propicia para a venda de crías que non poden alimentarse e momento de capitalización labrega.

41. San Martiño => mellor momento do cabalar e ao cabo da tempada dos tratantes foráneos

43. Veciñanza orientada ao comercio. Aforan casas e non campos; aínda que tamén hai labregos.

44. Segundo un padrón de 1507, son 13 veciños ou familias. 2 pobres, 2 medianos o resto ricos ou moi ricos.

45. A ermida non existiu ata mediados do s. XVI. Posiblemente construíuse ao tempo ou pouco despois de comezar a feira.

47. Trato de bois, vacas, bestas, panos, ferro, mercería (panos fiados, cintas, etc.). Mais vacún nas de primavera, cabalar na de outono.

48. Cobro de alcabala so no gando e no viño.

49. Desde 1580 as alcabalas son arrendadas=> faise unha poxa=> as vendas son desiguais dun ano para outro. As veces diferencia de case a metade. ½ real por cabeza maior, logo 1 real. 1 boi= 6-11 ducados (67-146 reais); 1 besta, 12 (132rs.)

50. Cambios no tipo da alcabala no reino=> conflitos co meiriño de Altamira => preitos que se saldaban en beneficio da veciñanza.

51. 1601: no San Martiño recadase tanto como nas outras dúas. Entre ¼ a ½ do encabezado.

53. Labregos da contorna a comprar e vender. Venden produtos agrarios e artesanías domésticas, tm gando menor (ovellas, galiñas...).

54. S. XVII-XVIII tecidos de liño, panos de cabeza e, sobre todo cintas trenzadas. As da parroquias da contorna eran moi famosas (Calo).

55. Tratantes de Castela e Portugal que compran para recría (Portugueses) ou revenda (Casteláns). Eran demandas compatibles => maior éxito da feira. Tamén subministradores de carne (por exemplo de Santiago). De calquera procedencia para revenda noutras feiras.

56. Gandeiros importantes=> concretar tratos xa feitos. Gando maior en parcería. Os tratantes xa acordaran co dono, van recoller e pagar os animais, que levan os parceiros.

57. Espazo de distribución doutras mercadorías. Panos de importación traídos por comerciantes urbanos=> pequenos comerciantes rural. Panos de Londres, sedas e tecidos finos.

58. Tamén ían subministradores oficiais: bestas para o exército; non ben pagadas e exentas de alcabala.

60. A poboación do couto foi medrando: 13 lumes a ppios XVI=> 30 a m. XVIII => 47 a m. XIX.

61. Diversificación: artesáns (tecedores, costureiras, carpinteiros, canteiro, xastre, zapateiros, que son tamen labregos por tempada); fabrica de Curtidos dos Rodríguez (na Granxa), a de Papel no Faramello. Un mestre de nenos. 2 estanquilleiros (tabaco e papel selado, sal e outros produtos estancados). 3 Tabernas (a do Campo de Francos, a do Rego e a do Faramello. Unha destas dúas debe ser a que M. Sarmiento denomina “venta de Home morto non fala”.

63. Crecemento do labradío=> fragmentación dos grandes agros (agro das Besadas, o de Cotón, o de Liñares, o do Pereiro, o do muíño) moitas fincas valadas e traballadas por diferentes casas. Hortas nas traseiras e toxeiras e xesteiras nos montes (son do conde pero aproveitados pola veciñanza).

64. Millo, centeo, algo de trigo e froita, que se vende nos mercados de Santiago; tm a leña

65. Campo da feira é o lugar central do couto. Lectura de editos.

66. Devesas: no Faramello e en Francos. Esta está pegada ao campo da feira e a capela. Ten uns 150 carballos e é do Conde.

67. A ermida bastante parecida a actual.

68. f. XVIII: Camiño real novo e plantío de Malvar

70. Advocación inusual: Espírito Santo, vinculada sobre todo á devoción eucarística reforzada a partir do C. de Trento

71. Nace da devoción popular e mantida polos fieis. => só hai funcións nas feiras e en días puntuais.

72. Debeu ser edificio moi sinxelo; tipo cabana inicialmente. Distintas fases construtivas, a mais importante entre 1700-1744=> nova fachada, nova cabeceira. Ben mantida. Confraría con boa renda. Debía ter un pórtico de madeira sobre a porta.

74. Nas primeiras décadas desaparecen as dúas feiras de primavera.

75. Modificacións das infraestruturas, cambios na conxuntura económica e nos mercados do gando => consolidación e cambios da feira por San Martiño.

77. Crise da industrias industrias do coiro

81. 1899: Ramal Santiago-Pontevedra => Vigo e Castela

83. O ferrocarril permitiu ampliar esta actividade e facilitou a chegada aos portos (Carril, Vigo). Dalí saían cara Inglaterra, Portugal e Castela.

86. Público diversificado: rural tradicional + urbano (ferrocarril).

87. Transformación lenta pero sostida. Cada vez máis parecidas a actual e menos ás de antes.

89. Veñen en caravanas e acampan nas proximidades ou en hospedaxes de Santiago.

90. Gando e todo tipo de apeiros. Corozas da Hermida (Lebozan, Ourense). Feira cada vez máis cabalar, referente nunha provincia orientada ao cabalar.

91. Máis xente e máis distinta (ferrocarril, coches de liña e novas estradas)

92. Asistencia desigual en función, sobre todo, do tempo

94. Función relixiosa na ermida.

95. Festa con verbena, foguetes e globos aerostáticos como o de Betanzos.

96. Bazares, teatros ao aire libre, tómbolas, ximnastas, fotos ao minuto, paxariños da sorte,...

97. Postos de comida e viño. Famoso o polbo, as ostras (escabechadas) e castañas.

99. Non desaparece o fundamental (a cita, a concorrencia, capacidade de convocatoria) pero si hai unha adaptación aos tempos e novas circunstancias.

100. de historia. Cultura. Historia. Patrimonio www.dehistoria.net Investigación histórica desenvolvida para o Concello de Teo