1. ХИЧЭЭЛИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ
ХИЧЭЭЛИЙН НЭР: ОРГАНИК ХИМИ
ИНДЕКС: BE 107
КРЕДИТ: 3
СУДЛАХ ЦАГ 2 : 2 : 4 (лекц : лаборатори : бие даалт)
УНЭЛГЭЭНИЙ ЗАДАРГАА (70 оноо)
Ирц идэвх – 10 оноо
Мини шалгалт – 10 оноо
Явцын шалгалт – 20 оноо
Лаборатори – 16
Бие даалт – 14 оноо
Анхаарах зүйл
 Лабораторийн ажлаа цагт нь хийх, хамгаалах
 Хичээлээс хоцрохгүй байх
 Шалгалтаас хоцрохгүй байх
 Бие даалтаа цагт нь хураалгах
 Davaa-chemistryblogspot.com шалгаж байх
ЛЕКЦИЙН СЭДВИЙН АГУУЛГА
Сэдэв
Эзэмшүүлэх
ЦагМэдлэг
(Судлагдахуун)
Чадвар
(Ур ухаан)
1
Органик химийн
хөгжлийн түүх
- Органик химийн хэл
- Органик химийн нээгдсэн түүх ба
органик бодис
- Органик бодисуудын анхны синтез
- Органик нэгдлийн бүтцийн онол
- Органик бодисын ангилал
- Органик ба органик биш химийн
харьцуулалт хийх
- Нүүрсустөрөгч гэж юу болох органик
бодисыг ялган таних
- Дурын органик бодисыг бүтцийн онолоор
тайлбарлах
2
2
Органик нэгдлүүдийн
Нэршил
- Органик нэгдлийн нэршил
- Нэршлийн ангилал (ИЮПАК,
түүхэн, бодит, рационал, язгуурын)
- Нүүрсустөрөгчдийг нэрлэх, зарчим
- Органик нэгдлийн нэршлийн талаар
мэдээллийн эх сурвалжаас судлах
- Органик нэгдлийг тохирох нэршлүүдээр
нэрлэх дүрмийг боловсруулах, хүснэгтээр
илэрхийлэх
- Дурын бодисыг нэрлэх, нэрнээс нь томьёо
зохиох
2
3
Органик нэгдлийн
бүтэц, байгуулал
- Органик нэгдлийн найрлага
- Томьёоны ангилал (байгууллын
дэлгэмэл, электроны, хураангуй,
- Органик нэгдлийн найрлага, томьёоны
талаар мэдээллийн эх сурвалжаас судлах
- Органик нэгдлийн томьёонуудыг бичих
2

2. холбоосон, орон зайн, резонансын)
- Органик бодисын томьёо бичих
зарчим
ерөнхий загвар боловсруулах, хүснэгтээр
илэрхийлэх
4
Органик нэгдлийн
изомери ба
эрлийзжилт
- Органик нэгдлийн изомери
- Изомерийн ангилал (байгууллын
буюу салбарлалтын, орон зайн,
давхар холбооны бүцэц, байрлалын,
функционал бүлгийн байрлал ба
бүцтийн)
- Органик нэгдлийн изомерийн талаар
мэдээллийн эх сурвалжаас судлах
- Органик нэгдлийн изомери бичих зарчим
боловсруулах, хүснэгтээр илэрхийлэх
2
Мини
шалгалт
5
Ханасан
нүүрсустөрөгчид
- Алкан ба ц-алканы ерөнхий шинж
- Физик химийн шинж
- молекул бүтэц
- гарган авах арга, хэрэглээ
- Дурын нэгдлийг хувирган изомери бичих
- Тохирох нэршлийг сонгон нэрлэх
- Урвалын тэгшитгэл бичиж тэнцүүлэх
- Урвалын механизмыг тайлбарлах
2
6
Ханаагүй
нүүрсустөрөгчид
- Нүүрсустөрөгчид гэж юу болох
- Молекул бүтэц
- Нэршил
- Изомери
- Гарган авах арга
- Физик ба хими шинж
- Байгальд орших, хэрэглээ
- Органик нэгдлийн талаар мэдээллийн эх
сурвалжаас судлах
- Органик нэгдлийн физик ба хими шинжийг
тодорхойлох, харьцуулах
- Химийн урвалын тэгшитгэл бичих,
бүдүүвчээр илэрхийлэх
- Дурын нэгдлийн изомерүүдийг бичиж,
нэрлэх
2
I бие
даалт
7
Битүү хэлхээт
нүүрсустөрөгчид
- Терпены ерөнхий шинж
- Молекул бүтэц
- Физик шинж
- Химийн шинж
- Гарган авах арга
- Хэрэглээ
- Дурын нэгдлийг хувирган изомери бичих
- Тохирох нэршлийг сонгон нэрлэх
- Урвалын тэгшитгэл бичиж тэнцүүлэх
- Урвалын механизмыг тайлбарлах
2 Мини
шалгалт
8
Галогент
нүүрсустөрөгчид
- Галогент нүүрсустөрөгчийн
ерөнхий шинж
- Молекул бүтэц
- Физик шинж
- Химийн шинж
- Гарган авах арга
- Дурын нэгдлийг хувирган изомери бичих
- Тохирох нэршлийг сонгон нэрлэх
- Урвалын тэгшитгэл бичиж тэнцүүлэх
- Урвалын механизмыг тайлбарлах
2
Явцын
шалгалт

3. - Хэрэглээ
9
Гидроксил бүлэг ба
нүүрсустөрөгчдийн
радикалаас тогтсон
нэгдэл
- Спирт, фенол гэж юу болох
- Молекул бүтэц
- Нэршил
- Изомери
- Гарган авах арга
- Физик ба хими шинж
- Байгальд орших, хэрэглээ
- Органик нэгдлийн талаар мэдээллийн эх
сурвалжаас судлах
- Органик нэгдлийн физик ба хими шинжийг
тодорхойлох, харьцуулах
- Химийн урвалын тэгшитгэл бичих,
бүдүүвчээр илэрхийлэх
- Дурын нэгдлийн изомерүүдийг бичиж,
нэрлэх
2
10
Карбонил ба кето
бүлэг агуулсан ба
нүүрсустөрөгчдийн
радикалаас тогтсон
нэгдэл
- Альдегид ба кетоны ерөнхий шинж
- Молекул бүтэц
- Физик шинж
- Химийн шинж
- Гарган авах арга
- Хэрэглээ
- Дурын нэгдлийг хувирган изомери бичих
- Тохирох нэршлийг сонгон нэрлэх
- Урвалын тэгшитгэл бичиж тэнцүүлэх
- Урвалын механизмыг тайлбарлах
2 Мини
шалгалт
11
Карбоксил бүлэг
агуулсан ба
нүүрсустөрөгчдийн
радикалаас тогтсон
нэгдэл
- Карбон хүчлийн молекул бүтэц
- Гомологи эгнээг ерөнхий
томьёоноос нь бичих
- Ангилал
- Изомери
- Нэршил
- Гарган авах арга
- Физик, хими шинжийг таних
- Карбон хүчлийн гомологи эгнээг ерөнхий
томьёоноос нь бичих
- Карбон хүчлийн нэгдлийн нэршлийн
талаар мэдээллийн эх сурвалжаас судлах
- Карбон хүчлүүдийн изомерүүдийг бичих,
тохирох нэршлүүдээр нэрлэх дүрмийг
боловсруулах, хүснэгтээр илэрхийлэх
- Дурын бодисыг нэрлэх, нэрнээс нь томьёо
зохиох
2
12
Энгийн ба нийлмэл
эфир
- Энгийн ба нийлмэл эфир гэж юу
болох
- Молекул бүтэц
- Нэршил
- Изомери
- Органик нэгдлийн талаар мэдээллийн эх
сурвалжаас судлах
- Органик нэгдлийн физик ба хими шинжийг
тодорхойлох, харьцуулах
- Химийн урвалын тэгшитгэл бичих,
бүдүүвчээр илэрхийлэх
- Дурын нэгдлийн изомерүүдийг бичиж,
2
II бие
даалт

4. - Гарган авах арга
- Физик ба хими шинж
- Байгальд орших, хэрэглээ
нэрлэх
13 Нүүрс ус
- Моно ба полисахаридын ерөнхий
шинж
- Молекул бүтэц
- Физик шинж
- Химийн шинж
- Гарган авах арга
- Хэрэглээ
- Нүүрс усны найрлага, томьёоны талаар
мэдээллийн эх сурвалжаас судлах
- Органик нэгдлийн томьёонуудыг бичих
ерөнхий загвар боловсруулах, хүснэгтээр
илэрхийлэх
2 Мини
шалгалт
14 Цардуул ба эслэг
- Цардуул ба эслэгийн ерөнхий
шинж
- Молекул бүтэц
- Физик шинж
- Химийн шинж
- Гарган авах арга
- Хэрэглээ
- Цардуул ба эслэгийн найрлага, томьёоны
талаар мэдээллийн эх сурвалжаас судлах
- Органик нэгдлийн томьёонуудыг бичих
ерөнхий загвар боловсруулах, хүснэгтээр
илэрхийлэх, төсөөт ба ялгаатай талуудыг
харьцуулах
2
15
Азот агуулсан
органик нэгдэл
- Амин ба нитро нэгдэл гэж юу болох
- Молекул бүтэц
- Нэршил
- Изомери
- Гарган авах арга
- Физик ба хими шинж
- Байгальд орших, хэрэглээ
- Органик нэгдлийн талаар мэдээллийн эх
сурвалжаас судлах
- Органик нэгдлийн физик ба хими шинжийг
тодорхойлох, харьцуулах
- Химийн урвалын тэгшитгэл бичих,
бүдүүвчээр илэрхийлэх
- Дурын нэгдлийн изомерүүдийг бичиж,
нэрлэх
2
Явцын
шалгалт
16
Уураг ба
полипептидүүд
- Цардуул ба эслэгийн ерөнхий
шинж
- Молекул бүтэц
- Физик шинж
- Химийн шинж
- Гарган авах арга
- Хэрэглээ
- Цардуул ба эслэгийн найрлага, томьёоны
талаар мэдээллийн эх сурвалжаас судлах
- Органик нэгдлийн томьёонуудыг бичих
ерөнхий загвар боловсруулах, хүснэгтээр
илэрхийлэх, төсөөт ба ялгаатай талуудыг
харьцуулах
2 Мини
шалгалт

5. ЛАБОРАТОРИЙН СЭДВИЙН АГУУЛГА
Сэдэв
Эзэмшүүлэх
ЦагМэдлэг
(Судлагдахуун)
Чадвар
(Ур ухаан)
1
Органик химийн
лабораторит ажиллах
аюулгүй үйл ажиллагааны
дүрэм
Органик химийн лабораторит
- Анхааруулах таних тэмдгүүд
- Хориглох таних тэмдгүүд
- Болгоомжлох таних тэмдгүүд
- Органик бодистой ажиллах заавар
- Органик химийн лабораторит
ашигладаг үндсэн багаж
төхөөрөмж
- Анхааруулах, хориглох, болгоомжлох таних
тэмдгүүдийг тайлж унших, болгоомжтой
ажиллах
- Органик бодистой ажиллах заавартай
танилцах
- Органик химийн лабораторит ашигладаг үндсэн
багаж төхөөрөмжийг нүдлэх
4
2
Ханасан, ханаагүй
нүүрсустөрөгчдийг гарган
авах ба шинж чанар
- Органик нэгдлүүдийн найрлага
- Шинжилгээний уусмал бэлтгэх
арга зүй
- Гарган авах арга
- Физик, хими шинж
- Урвалын тэгшитгэл
- Туршилтын үр дүн
- Органик нэгдлүүдийн найрлага дахь
элементүүдийг таних
- Шинжилгээний уусмал бэлтгэх тооцоо хийх,
- Туршилт хийх арга зүйтэй танилцах
- Туршилтын үр дүнгээ онолтой харьцуулан
дүгнэлт хийх
4
3
Ароматик нүүрсустөрөгчид
ба терпенүүдийг гарган
авах ба шинж чанар
4
Лаборатори
хамгаалалт
4
Нэг ба олон атомт
спиртүүд гарган авах ба
шинж чанар
4
5
Альдегид ба кетоныг
гарган авах ба шинж чанар
4
Лаборатори
хамгаалалт
6
Карбон хүчлүүдийг гарган
авах ба шинж чанар
4
7
Нүүрс усыг гарган авах ба
шинж чанар
4
Лаборатори
хамгаалалт
8 Амин хүчил ба уургийн
шинж чанар 4
Бие даалтын ажил нь дараах 4 хэсгээр дүгнэгдэнэ. Нийт 14 оноо
1. I хэсэг (Тодорхойлолт, найрлага, томьёо, гомологи эгнээ, нэршил) 3 оноо
2. II хэсэг (Эрлийзжилт, Изомери, ИЮПАК нэршил) 3 оноо
3. III хэсэг (Физик ба хими шинж) 4 оноо
4. IV хэсэг (Эрдэмтэдийн гол органик химийн урвалууд) 4 оноо

6. ҮНЭЛГЭЭ
Сэдэв Хэлбэр Арга Үнэлэх шалгуур
Хэмжээсжүүлэлт
(Оноо)
Органик химийн
хөгжлийн түүх
Ухагдахууны сүлжээ
үүсгэх
Ухагдахуун
эзэмшүүлэх
даалгавар
Тухайн ухагдахууныг:
- Томьёолох, тодорхойлох
- Мөн чанар, гол шинжийг илрүүлэх
- Хэрэглэх, хөгжүүлэх
Үнэлэхшалгууртусбүрээрилрүүлэхчадваруудыгньүнэлэн
тохирохоноожуулалтыгхийнэ.
Органик нэгдлүүдийн
Нэршил
Графикаар өгөгдсөн
мэдээллийг бичвэр
болгох
Бодит даалгавар
Оюутан бодит баримтанд тулгуурлан
ажиллаж:
- өгөгдсөн зүйлийн зүй тогтлыг илрүүлэх
- диаграмм, бүдүүвчээр дүрслэх гэх мэт
Органик нэгдлийн
бүтэц, байгуулал
Чөлөөт хариулттай
асуулт
Асуудал
шийдвэрлэх
даалгавар
Тухайн мэдээлэлд:
- оновчтой асуудал дэвшүүлэх
- зүй тогтлыг нь илрүүлэх
- логик дарааллыг нь тогтоох, зөв сэтгэх
Органик нэгдлийн
изомери ба эрлийзжилт
Сонгох ба нөхөх тест Дүгнэх даалгавар
Оюутан тухайн хичээлээр:
- зөв мэдлэг эзэмшсэн эсэх
- дүгнэлт хийж чадаж байгаа эсэх
- жишээ баримтаар баяжуулсан эсэх гэх мэт
Ханасан
нүүрсустөрөгчид
Туршилт хийх
Туршлагад
тулгуурласан
даалгавар
Оюутан сорил туршилтын үр дүнг:
- анализ хийн, задлан шинжлэх
- өөрчлөлт, зүй тогтлыг илрүүлэх
Ханаагүй
нүүрсустөрөгчид
Чөлөөт хариулттай
асуулт
Асуудал
шийдвэрлэх
даалгавар
Тухайн мэдээлэлд:
- оновчтой асуудал дэвшүүлэх
- зүй тогтлыг нь илрүүлэх
- логик дарааллыг нь тогтоох, зөв сэтгэх
Битүү хэлхээт
нүүрсустөрөгчид
Бэлэн мэдээллийн утга
санааг бүдүүвчээр
илэрхийлэх
Эргүүлж ярих
даалгавар
Оюутны ярианд анхаарлаа хандуулан:
- мэдээллийн агуулгыг бүрэн гаргасан эсэх
- яриа нь логик дэс дараатай эсэх
- химийн хэлийг зөв хэрэглэсэн эсэх
Галогент
нүүрсустөрөгчид
Туршилт хийх
Туршлагад
тулгуурласан
даалгавар
Оюутан сорил туршилтын үр дүнг:
- анализ хийн, задлан шинжлэх
- урвалын тэгшитгэл бичих
- өөрчлөлт, зүй тогтлыг илрүүлэх
Гидроксил бүлэг ба
нүүрсустөрөгчдийн
радикалаас тогтсон
нэгдэл
Карбонил ба кето
бүлэг агуулсан ба
нүүрсустөрөгчдийн
радикалаас тогтсон
нэгдэл
Өгөгдсөн сэдвээр
мэдээлэл цуглуулах
Бүтээлч
даалгавар
Оюутныг бүтээлийн сангаар нь:
- өөрийн сонирхсон сэдвээр хийсэн бүтээл
байгаа эсэх
- реферат
- эссэ
- фото зураг, цуглуулга гэх мэт

7. Карбоксил бүлэг
агуулсан ба
нүүрсустөрөгчдийн
радикалаас тогтсон
нэгдэл
Графикаар өгөгдсөн
мэдээллийг бичвэр
болгох
Бодит даалгавар
Оюутан бодит баримтанд тулгуурлан
ажиллаж:
- өгөгдсөн зүйлийн зүй тогтлыг илрүүлэх
- диаграмм, бүдүүвчээр дүрслэх гэх мэт
Энгийн ба нийлмэл
эфир
Чөлөөт хариулттай
асуулт
Асуудал
шийдвэрлэх
даалгавар
Тухайн мэдээлэлд:
- оновчтой асуудал дэвшүүлэх
- зүй тогтлыг нь илрүүлэх
- логик дарааллыг нь тогтоох, зөв сэтгэх
Нүүрс ус
Ухагдахууны сүлжээ
үүсгэх
Ухагдахуун
эзэмшүүлэх
даалгавар
Тухайн ухагдахууныг:
- Томьёолох, тодорхойлох
- Мөн чанар, гол шинжийг илрүүлэх
- Хэрэглэх, хөгжүүлэх
Цардуул ба эслэг Сонгох ба нөхөх тест Дүгнэх даалгавар
Оюутан тухайн хичээлээр:
- зөв мэдлэг эзэмшсэн эсэх
- дүгнэлт хийж чадаж байгаа эсэх
- жишээ баримтаар баяжуулсан эсэх гэх мэт
Азот агуулсан органик
нэгдэл
Чөлөөт хариулттай
асуулт
Асуудал
шийдвэрлэх
даалгавар
Тухайн мэдээлэлд:
- оновчтой асуудал дэвшүүлэх
- зүй тогтлыг нь илрүүлэх
- логик дарааллыг нь тогтоох, зөв сэтгэх
Уураг ба
полипептидүүд
Өгөгдсөн сэдвээр
мэдээлэл цуглуулах
Бүтээлч
даалгавар
Оюутныг бүтээлийн сангаар нь:
- өөрийн сонирхсон сэдвээр хийсэн бүтээл
байгаа эсэх
- реферат
- эссэ
- фото зураг, цуглуулга гэх мэт