Cr cnews 201106

1. Ìîíãîë Óëñûí Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ Õîðîî
Communications Regulatory Commission of Mongolia
http://www.crc.gov.mn
CRC NEWS
¹02(3) 2011 îíû II óëèðàë
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà
õîëáîîíû óëñûí
“ICT-90” EXPO
Óðëàã, ñïîðòûí íààäàì
çªâëªãªªí
ÕÕÇÕ-íû
2011 îíû ýõíèé
õàãàñ æèëèéí
¯éë àæèëëàãàà
ÕÕÇÕ-íû
2011 îíû ýõíèé
õàãàñ æèëèéí
¯éë àæèëëàãàà
“Ãàìøãèéí ¿åèéí
õàðèëöàà õîëáîîíû
óäèðäëàãà”
ñýäýâò Îëîí óëñûí ôîðóì
“Ãàìøãèéí ¿åèéí
õàðèëöàà õîëáîîíû
óäèðäëàãà”
ñýäýâò Îëîí óëñûí ôîðóì
“ICT-90” EXPO
Óðëàã, ñïîðòûí íààäàì

3. news CRC
CRCnewsCRCnews
3
CRCnews
ÑÝÒï¯ËÈÉÍ ØÈÍÝ ÄÓÃÀÀÐÒ...
Ìîíãîë Óëñàä îð÷èí öàãèéí Ìýäýýëýë, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàð ¿¿ñ÷
õºãæñºíèé 90 æèëèéí îéí áàÿðûí ìýíäèéã òóñ ñàëáàðûã õºãæ¿¿ëýõ ¿éëñýä îþóí óõààí,
õ¿÷ õºäºëìºðºº çîðèóëñàí ¿å ¿åèéí àõìàäóóä, îäîî àæèëëàæ áàéãàà èíæåíåð òåõíèêèéí
àæèëòíóóä, íèéò õîëáîî÷èä Òà á¿õýíäýý áîëîí Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû
õàìò îëîíäîî ºðãºí äýâø¿¿ëüå.
Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èä, õýðýãëýã÷èääýý
çîðèóëàí óëèðàë òóòàìä ãàðãàäàã “CRC NEWS” ñýòã¿¿ëèéí 2011 îíû õî¸ð äàõü äóãààð óíøèã÷
òàíû ãàð äýýð î÷îîä áàéíà. Ýíý óäààãèéí ñýò¿¿ëäýý òóñ áàéãóóëëàãûí 2011 îíû ýõíèé
õàãàñ æèëä õèéñýí àæëûí ¿ð ä¿í, ñàëáàðûí 90 æèëèéí îéí õ¿ðýýíä çîõèîí áàéãóóëàãäñàí
àðãà õýìæýýí¿¿ä, óëñûí ãóðàâäóãààð çºâëºãººí, ãàäààä õàðèëöàà, õàìòûí àæèëëàãààíû
òóõàé, ñòàòèñòèê ä¿í øèíæèëãýý, øèíý òåõíèê, òåõíîëîãè áîëîí áóñàä ìýäýý ìýäýýëëèéã
áàãòààëàà.
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò õýðýãæ¿¿ëñýí áîäëîãî, çîõèöóóëàëòûí àðãà
õýìæýýíèé ¿ð ä¿íä ñàëáàðò îðóóëàõ óëñûí áà õóâèéí õºðºí㺠õºðºí㺠îðóóëàëòûí õýìæýý,
ñàëáàðûí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéí àøèã îðëîãî æèë á¿ð íýìýãäýæ, óëñ îðíû íèéãýì ýäèéí
çàñàã, ¿íäýñíèé õºãæèëä äîðâèòîé õóâü íýìýð îðóóëàõ áîëñíîîð õ¿í àìûí ºäºð òóòìûí
¿éë àæèëëàãàà, àæ àìüäðàëä ¿ç¿¿ëýõ à÷ õîëáîãäîë óëàì á¿ð ÷óõàë áîëæ áàéíà. Ò¿¿í÷ëýí
ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí îëîëò, õýðýãëýý ¿éë÷èëãýýã àøèãëààã¿é íèéãýì
ýäèéí çàñãèéí ñàëáàð, äýä á¿òýö íýã ÷ ¿ã¿é áîëæ, ìýäýýëýë õîëáîîíû ñ¿ëæýý íü ñóóðü äýä
á¿òöèéí íýã áîëîõ õºãæëèéí õàíäëàãà ãàð÷ áàéíà.
Íèéò õîëáîî÷èääîî Ìîíãîë Óëñàä îð÷èí öàãèéí Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàð ¿¿ñ÷
õºãæñºíèé 90 æèëèéí îéí ìýíäèéã õ¿ðãýæ, àìüäðàëä ÷èíü àç æàðãàë, àæèë ¿éëñ òàíü ººäðºã
áàéõûã õ¿ñýí åðººå!
Ñýòã¿¿ëèéí çºâëºë. 2011 îíû 07 äóãààð ñàð.

4. 4
CRC news
CRCnews
11
Ìîíãîë Óëñàä
Àçè, Íîìõîí
äàëàéí îðíóóäûí
“Ãàìøãèéí ¿åèéí
õàðèëöàà õîëáîîíû
óäèðäëàãà”ñýäýâò Îëîí
óëñûí ôîðóì áîëîâ.
Ñýòã¿¿ëèéí
çºâëºë
Äàðãà:
Á.Áîëäáààòàð
/ÕÕÇÕ-íû äàðãà /
Ãèø¿¿ä:
Î.Áàòòîãòîõ
/ÕÕÇÕ-íû äýä äàðãà áºãººä
ÝÇÌÇÀ-íû äàðãà/
Á.̺íõáàò /ÇǯÒÀ-íû äàðãà/
Ì.Ìýíä-Î÷èð /ÐÄÇÕÀ-íû äàðãà/
Ó.Òàìèð /ÇÀ-íû äàðãà/
Ç.Ýðäýíý÷óëóóí /ØÀ-íû äàðãà/
Ä.Íÿìäîðæ /äàðãûí çºâëºõ/
Ñýòã¿¿ëèéí ýðõëýã÷:
À.Ëóâñàí-Î÷èð
/luvsanochir@crc.gov.mn/
Õàðèóöëàãàòàé íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà:
Ò.Íàðàíìàíäàõ
/naran@crc.gov.mn/
Õàÿã:
Ìîíãîë Óëñûí Õàðèëöàà õîëáîîíû
çîõèöóóëàõ õîðîî
Ìåòðî áèçíåñ òºâ. À-áëîê. 5-ð äàâõàð
Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðýã. Ñ¿õáààòàðûí ãóäàìæ-13
Óëààíáààòàð-14201
Ìîíãîë Óëñ.
Óòàñ: +976-11-36 39 99
Ôàêñ: +976-11-31 77 20
Öàõèì øóóäàí: crc@mongol.net
Öàõèì õàÿã: www.crc.gov.mn
Printed in Interpress Co.,Ltd
Ìîíãîë Óëñûí Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ Õîðîî
Communications Regulatory Commission of Mongolia
http://www.crc.gov.mn
CRC NEWS
¹02(3) 2011 îíû II óëèðàë
Àãóóëãà
Ìîíãîë Óëñàä ÎÓÖÕÁ-ûí Åðºíõèé
íàðèéí áè÷ãèéí äàðãûí îðëîã÷ íî¸í.
Õîóëèí Æàî àëáàí ¸ñíû
àéë÷ëàë õèéëýý. 10Ò¿¿íèé óäèðäëàãà äîð Îëîí óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû
áàéãóóëëàãûí ñòàíäàðò, îëîí óëñûí áàéãóóëëàãóóäûí õàìòûí
àæèëàãààãààíû ò¿âøèí äýýøèëæ, ºíäºð õºãæèëòýé áîëîí
õºãæèíã¿é îðíóóäûí ñòàíäàð÷èëàëûí çºð¿¿ã àðèëãàõ àæëûí
ýõëýë òàâèãäñàí.
Ìîíãîë Óëñûí
Õàðèëöàà
Õîëáîîíû
Çîõèöóóëàõ
Õîðîîíû 2011
îíû ýõíèé
õàãàñ æèëèéí
¿éë àæèëëàãàà
8-9
ÕÕÇÕ-íîîñ 2011 îíû ýõíèé õàãàñ æèëä
áàéãóóëëàãûí ¿íäñýí ÷èã ¿¿ðýã, ¿éë àæèëëàãàà,
2011 îíä ÕÕÇÕ-íû Äàðãà áîëîí Åðºíõèé ñàéä
/áóþó Òºñâèéí åðºíõèéëºí çàõèðàã÷òàé/
íàðûí õîîðîíä áàéãóóëñàí ¿ð ä¿íãèéí ãýðýý,
òºëºâëºãººò áîëîí óäèðäëàãààñ ºãñºí ÷èãëýë,
¿¿ðýã äààëãàâðûí õ¿ðýýíä äàðààõü àæëóóä, òºñºë
õºòºëáºðèéã õýðýãæ¿¿ëæ ã¿éöýòãýëýý.
46 Вьейра Марсело VS
Фабио Коентрао
ÌÝÍÄ×ÈËÃÝÝ 6 Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ
Õîðîîíû äàðãà Á.ÁÎËÄÁÀÀÒÀÐ
ÌÝÍÄ×ÈËÃÝÝ 7 Ìýäýýëýë, Øóóäàí, Õàðèëöàà Õîëáîî,
Òåõíîëîãèéí ãàçðûí äàðãà Æ.ÁÀÒ-ÝÐÄÝÍÝ

5. 5
news CRC
CRCnews
“ÌÝÄÝÝËÝË ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ
ÓËÑÛÍ ÇªÂ˪êªÍ” 44 ÆÈËÈÉÍ
ÄÀÐÀÀ ÇÎÕÈÎÍ ÁÀÉÃÓÓËÀÃÄËÀÀ
Ìýäýýëýë, Øóóäàí, Õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàð
¿¿ñ÷ õºãæñºíèé 90 æèëèéí îéí íýðýìæèò
óðëàã, ñïîðòûí íààäàì àìæèëòòàé çîõèîí
áàéãóóëàãäëàà.
16Óðëàã, ñïîðòûí
íààäàì
14 Ìîíãîë óëñûí ò¿¿õýíä 1950 î-íîîñ õîéø 3 äàõü óäààãàà çîõèîí áàéãóóëàãäàæ áóé
“Ìýäýýëýë õàðèëöàà õîëáîîíû óëñûí çºâëºãººí” 2011 îíû 5-ð ñàðûí 25-26-íû ºäð¿¿äýä
Òºðèéí îðäîíä àìæèëòòàé áîëæ ºíäºðëºëºº. Ýíýõ¿¿ çºâëºãººíä ãàäààä, äîòîîäûí 800
ãàðóé òºëººëºã÷èä îðîëöîæ Ìýäýýëýë õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí ºíººãèéí õ¿ðñýí
ò¿âøèí, èðýýä¿éí õºãæëèéí òàëààð õýëýëöýæ ñàíàë áîäëîî ñîëèëöîâ. ̺í Ìîíãîë
óëñàä Õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàð ¿¿ñ÷ õºãæñºíèé 90 æèëèéí îéí àðãà õýìæýýíèé õ¿ðýýíä
óã çºâëºãººí áîëæ áàéãààãààðàà èõýýõýí îíöëîãòîé áàéëàà.
Àçè íîìõîí äàëàéí
Øóóäàíãèéí Õîëáîî 12 Àçè íîìõîí äàëàéí á¿ñèéí Øóóäàíãèéí Õîëáîîíû
ã¿éöýòãýõ çºâëºëèéí õóðàë
Ýíý æèëèéí õóâüä “ICT 90 EXPO” ¿çýñãýëýí öàð
õ¿ðýýãýý óëàì á¿ð òýëæ îëîí óëñûí õýìæýýíä
çîõèîí áàéãóóëàãäñàí þì. Òóõàéëáàë äýëõèéí
òîìîîõîí ¿éëäâýðëýã÷èä áîëîõ Gemalto, Alcatel-
Lucent, Keynote, Cisco, Apple, Oracle çýðýã
ãàäààäûí áàéãóóëëàãóóä ìàíàé ¿çýñãýëýíä
îðîëöîæ ººðñäèéí ¿éë àæèëëàãàà áîëîí áàðàà
á¿òýýãäýõ¿¿íýý îëîí íèéòýä äýëãýí ¿ç¿¿ëñýí.
15 Ìýäýýëýë, øóóäàí, õàðèëöàà
õîëáîîíû ñàëáàðûí
¯ÇÝÑÃÝËÝÍ-90 ÆÈË
20
21
22-23
24
24
26-27
30
31
32
32
33
34
¯¿ðýí òåëåôîí õîëáîîíû õýðýãëýýíèé çàðèì ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä
Èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýý
Ìýäýýëëèéí ñ¿ëæýý, èíòåðíýòèéí äàðàà ¿åèéí ñ¿ëæýýíèé
øèíý òåõíîëîãèóä (NGI-IPv6)
Ìîíãîë Óëñûã ãàìøãààñ õàìãààëàõàä “ÌÕÕÒ-èéí ñàëáàðûí ã¿éöýòãýõ ¿¿ðýã”
ñýäýâò ¿íäýñíèé ñåìèíàð çîõèîí áàéãóóëàâ
ÕÕÇÕ-ä ÎÓÖÕÁ-ûí Åðºíõèé íàðèéí áè÷ãèéí äàðãûí îðëîã÷ íî¸í.
Õóîëèí Æàî çî÷èëæ, óóëçàëò ÿðèëöëàãàä îðîëöîâ
¯éëñèéã íü ìàðòàæ ¿ë áîëîõ ãàâúÿàòàé óäèðäàã÷èä
ÕÕÇÕ-íîîñ øèíýýð îëãîñîí òóñãàé çºâøººðëèéí æàãñààëò
Óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèéí òóõàé õóóëèàñ
“ÌÝÄÝÝËÝË ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ ÀØÈÃËÀËÒ ÕÝÐÝÃËÝÝ” ñýäýâò
àçè íîìõîí äàëàéí îðíóóäûí ôîðóì
“ÎËÎÍ ÓËÑÛÍ ÌÎÁÀÉË ÐÎÓÌÈÍÔ ñýäýâò óóëçàëòàíä îðîëöñîí òóõàé.
Àçè íîìõîí äàëàéí îðíóóäûí óòàñã¿é õîëáîîíû ãðóïï õóðàëäààí-10 (AWG-10)
Õºãæèæ áóé îðíóóäàä çîðèóëñàí “Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèéí õýðýãëýý” ñýäýâò ñóðãàëò

6. 6
CRC news
CRCnews
Ìýíä÷èëãýý
ÌîíãîëÓëñûíÕàðèëöààõîëáîîíûÇîõèöóóëàõÕîðîîíûíýðèéíºìíººñáîëîí
õóâèàñàà îð÷èí öàãèéí ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàð ¿¿ñ÷ õºãæñºíèé
90 æèëèéí îéã òîõèîëäóóëàí ñàëáàðûí õºãæèëä îþóí óõààí, õ¿÷ õºäºëìºð,
ìýäëýã ÷àäâàðàà õàðàìã¿é çîðèóëàí õºäºëìºðëºæ èðñýí ¿å ¿åèéí àõìàä áîëîí
ãàâúÿàò õîëáîî÷èääîî, ñàëáàðûí íèéò èíæåíåð òåõíèêèéí àæèëòàí àæèëëàãñàä,
òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èä, íèéò õýðýãëýã÷èääýý áàÿðûí
ìýíä÷èëãýý äýâø¿¿ëüå.
ÌîíãîëÓëñûíÕàðèëöààÕîëáîîíûÇîõèöóóëàõÕîðîîíîîñìýäýýëýë,õàðèëöàà
õîëáîî, øóóäàíãèéí ñàëáàðûí õºãæëèéí áîäëîãî, ñòðàòåãèéí õ¿ðýýíä øèíý
òåõíèê, òåõíîëîãèéã öàã àëäàëã¿é íýâòð¿¿ëýõ, øóäàðãà ºðñºë人íèéã äýìæèõ,
¿íý òàðèôèéí çîõèöóóëàëò, áîäëîãî çîõèöóóëàëòûí òààòàé îð÷íûã á¿ðä¿¿ëýõ
òàëààð îëîí àæèë, àðãà õýìæýýã çîõèîí áàéãóóëàí õýðýãæ¿¿ëæ áàéãààãèéí ¿ð
ä¿íä ìàíàé ñàëáàð áóñàä äýä á¿òöèéí ñàëáàðóóäààñ õàìãèéí ò¿ð¿¿íä ãàçàð ç¿éí
á¿ñ÷ëýëýýñ ¿ë õàìààðñàí ¿íý òàðèôèéã ìºðäëºã áîëãîñîí ñàëáàð áîëîîä áàéíà.
Ýäãýýð çîõèöóóëàëòûí àðãà õýìæýýíèé ¿ð ä¿íä Ìîíãîë Óëñûí õýìæýýíä
¿¿ðýí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíèé íóòàã äýâñãýðèéí õàìðàõ õ¿ðýý 90 ãàðóé õóâüä
õ¿ð÷, 100 õ¿í òóòàìä 90 îð÷èì ¿¿ðýí õîëáîîíû õýðýãëýã÷ íîãäîæ áàéãàà íü Àçèéí
áîëîí äýëõèéí äóíäàæààñ äàðóé 20 ãàðóé íýãæýýð äýýã¿¿ð ¿ç¿¿ëýëò áîëñîí þì.
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò õýðýãæ¿¿ëñýí áîäëîãî, çîõèöóóëàëòûí
àðãà õýìæýýíèé ¿ð ä¿íä ñàëáàðò îðóóëàõ óëñûí áà õóâèéí õºðºí㺠õºðºíãº
îðóóëàëòûí õýìæýý, ñàëáàðûí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéí àøèã îðëîãî æèë á¿ð
íýìýãäýæ, óëñ îðíû íèéãýì ýäèéí çàñàã, ¿íäýñíèé õºãæèëä äîðâèòîé õóâü íýìýð
îðóóëàõ áîëñíîîð õ¿í àìûí ºäºð òóòìûí ¿éë àæèëëàãàà, àæ àìüäðàëä ¿ç¿¿ëýõ à÷
õîëáîãäîë óëàì á¿ð ÷óõàë áîëæ áàéíà. Ò¿¿í÷ëýí ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû
ñàëáàðûí îëîëò, õýðýãëýý ¿éë÷èëãýýã àøèãëààã¿é íèéãýì ýäèéí çàñãèéí ñàëáàð,
äýä á¿òýö íýã ÷ ¿ã¿é áîëæ, ìýäýýëýë õîëáîîíû ñ¿ëæýý íü ñóóðü äýä á¿òöèéí íýã
áîëîõ õºãæëèéí õàíäëàãà ãàð÷ áàéíà.
Öààøäàà áèä ðàäèî òåëåâèçèéí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéã òîîí òåõíîëîãèä
øèëæ¿¿ëýõ, ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, á¿ðòãýë ìýäýýëýë, ìýäýýëëèéí 纺ëºí äýä
á¿òöèéã á¿ðä¿¿ëýõ, àãóóëãà áà êîíòåíòûí çîõèöóóëàëò çýðýã ÷èãëýëýýð îëîí àðãà
õýìæýýã õýðýãæ¿¿ëýõýýð òºëºâëºæ áàéãàà áîëíî.
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîî, øóóäàíãèéí ñàëáàðò ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èä Òà
á¿õýíäýý ñàëáàðûíõàà ò¿¿õò 90 æèëèéí îéí ýíý ºäºð ºìíº ãàðãàñàí àìæèëòàà
óëàì áàòàòãàæ, öààøäàà ýõ îðíûõîî èðýýä¿éí õºãæèë, öýöýãëýëòýä õóâü íýìýð
îðóóëàí àæèë õºäºëìºðèéí ºíäºð àìæèëò ãàðãàíà ãýäýãò èòãýë òºãñ áàéíà.
íèéòõîëáîî÷èääîîÌîíãîëÓëñàäîð÷èíöàãèéíìýäýýëýë,õàðèëöààõîëáîîíû
ñàëáàð ¿¿ñ÷ õºãæñºíèé 90 æèëèéí îéí ìýíäèéã äàõèí õ¿ðãýæ, àìüäðàëä ÷èí àç
æàðãàë, àæèë ¿éëñ òàíü ººäðºã áàéõûã õ¿ñýí åðººå!
Ñàéí ¿éëñ äýëãýðýõ áîëòóãàé.
ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ ÇÎÕÈÖÓÓËÀÕ
ÕÎÐÎÎÍÛ ÄÀÐÃÀ Á.ÁÎËÄÁÀÀÒÀÐ

7. 7
news CRC
CRCnews
Ìýíä÷èëãýý
Ìîíãîë Óëñàä îð÷èí öàãèéí ìýäýýëýë, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàð
¿¿ñ÷ õºãæñºíèé ò¿¿õò 90 æèëèéí îé ýíý îíä òîõèîæ áàéíà. Òóñ ñàëáàðûí
õºãæëèéã ºíººãèéí ò¿âøèíä õ¿ðãýõýä àæèë àìüäðàëàà çîðèóëñàí ¿å ¿åèéí
àõìàäóóä òýäíèé çàëãàìæ õàëàà áîëñîí çàëóó ¿åèéíõýíäýý ÌØÕÕÒÃ-ûí íýðèéí
ºìíººñ áîëîí õóâèàñàà ñàëáàðûí ò¿¿õò 90 æèëèéí îéí áàÿðûí ìýíä äýâø¿¿ëæ
ñàéí ñàéõàí á¿õíèéã õ¿ñýí åðººå!
Íýãýí çóóíûã ºðòººëºí äàìæñàí ìàíàé ñàëáàðûíõàí õèéñýí àæëàà ä¿ãíýæ,
õèéõ àæëàà òºëºâëºí 90 æèëèéí îéãîî àìæèëò ä¿¿ðýí óãòàæ áàéíà. 1921 îíä
îð÷èí öàãèéí õàðèëöàà õîëáîîíû ¿íäýñ ñóóðü áèé áîëñîí öàãààñ ýõëýí õºäºº
îðîí íóòãèéí õîëáîîæóóëàõ, öàõèëãààí õîëáîîíû íýãäñýí òîãòîëöîî áèé
áîëãîõ, ðàäèî áîëîí òåëåâèçèéí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí ñèñòåìèéã Ìîíãîë Óëñàä
õºãæ¿¿ëýõèéã çîðüæ àæèëëàñàí.
Ìàíàé ñàëáàðûí õºãæèë äýâøèë óëñ îðíû ýäèéí çàñãèéí õºãæèëä ÷óõàë
õóâü íýìýð îðóóëäàã ãýäýãòýé õýí ÷ ìàðãàõã¿é áèçýý. ªíãºðñºí îíû áàéäëààð
äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íèé 11 õóâèéã Ìýäýýëýë, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîî,
òåõíîëîãèéí ñàëáàðûíõàí äàíãààð áèé áîëãîñîí. Ýíý áîë áîäèò áàÿëàã,
øàâõàãäàøã¿é íººö áîëîëöîî.
Ìýäýýëýë õàðèëöàà õîëáîî òåõíîëîãèéí ñàëáàðûí ãîë îíöëîã íü “õóðä” þì.
Ýíý áîë æèðèéí íýã “õóðä” áèø óëñ îðíû õºãæëèéí çàíãèëàà, äýä á¿òöèéí
àìèí ñ¿íñ áîëñîí õóðä. Èéìýýñ òàñðàëòã¿é ººð÷ëºëò øèíýë÷ëýëòèéí ñàëõè
ìàíàé ñàëáàðò ñýâýëçýæ áàéäàã. Òåõíîëîãèéí õºãæèëòýéãýý óÿëäàí õýðýãëýý,
õàðèëöààíû ñî¸ë ÷ àëü õýäèéí áèé áîëæýý.
Òàíû ºäºð òóòìûí àìüäðàëûí ñàëøã¿é íýã õýñýã áîëñîí øóóäàí, ðàäèî,
òåëåâèç, èíòåðíýò, ãàð óòàñ, ïðîãðàìì õàíãàìæ ãýýä ýäãýýð ¿éë÷èëãýýã Ìîíãîë
Óëñàä Ìýäýýëýë, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîî òåõíîëîãèéí ñàëáàðûíõàí 90 æèëèéí
òóðø òàñðàëòã¿é, íàéäâàðòàé, øóóðõàé õ¿ðãýæ èðñýí.
Ò¿¿õò 90 æèëèéí îéãîî òýìäýãëýæ áóé ñàëáàðûí õàìò îëîí áîëîí ìýäýýëýë,
øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí íèéò õýðýãëýã÷ òà á¿õýíäýý àç æàðãàë, ýð÷
õ¿÷, àæëûí àìæèëò á¿òýýë á¿õíèéã õ¿ñýí åðººå!
ÌÝÄÝÝËÝË, ØÓÓÄÀÍ, ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎ,
ÒÅÕÍÎËÎÃÈÉÍ ÃÀÇÐÛÍ ÄÀÐÃÀ Æ.ÁÀÒ-ÝÐÄÝÍÝ

8. 8
CRC news
CRCnews
• ÕÕÇÕîðîîáîëîíóäèðäëàãààñºãñºí
óäèðäàìæ, ÷èãëýëèéí äàãóó 2011
îíû ýõíèé õàãàñ æèëä Õîðîîíû
ýýëæèò õóðàëäààíûã 7, ýýëæèò áóñ
õóðàëäààíûã 1 óäàà òóñ òóñ çîõèîí
áàéãóóëàâ. Ýäãýýð õóðàëäààíààð
õýëýëöñýí àñóóäëààð íèéò 46
òîãòîîë, 4 òýìäýãëýëèéã ãàðãóóëàí
øèéäâýðëýæ, õýðýãæèëòýíä õÿíàëò
òàâüæ àæèëëàæ áàéíà.
• Çàñãèéí ãàçðûí 2010 îíû 276 äóãààð
òîãòîîëîîð áàòëàãäñàí “Òåëåâèç,
ðàäèîãèéí çîõèöóóëàëòûí òà-
ëààð áàðèìòëàõ ÷èãëýë”-èéí
õýðýãæèëòèéí òàëààð òàéëàí
ìýäýýëëèéã ãàðãàæ, ÇÃÕÝÃ-ò
õ¿ðã¿¿ëýâ.
• 2011 îíû ýõíèé õàãàñ æèëä ìýäýý-
ëýë, õàðèëöàà õîëáîî, øóóäàíãèéí
àøèãëàëò, ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òóñãàé
çºâøººðºë, øóóäàíãèéí ¿éë÷èëãýý
ýðõëýõ çºâøººðºë, á¿ðòãýëèéí
ãýð÷èëãýý, òóñãàé äóãààðûí
òàëààð òóñ òóñ èð¿¿ëñýí 180 ãàðóé
èðãýä, êîìïàíè, áàéãóóëëàãûí
ìàòåðèàëûã õ¿ëýýí àâ÷, Ìîíãîë
Óëñûí “Õàðèëöàà õîëáîîíû
òóõàé” õóóëü, “Ðàäèî äîëãèîíû
òóõàé” õóóëü, “Øóóäàíãèéí òóõàé”
õóóëü, õîëáîãäîõ õóóëü, òîãòîîìæ,
ä¿ðýì æóðìûí õ¿ðýýíä ¿éë÷èëãýý
ýðõëýõýä øààðäëàãàòàé òîíîã
òºõººðºìæ, òåõíèê, òåõíîëîãèéí
ñóäàëãàà, äàâòàìæèéí íººö,
ñ¿ëæýý òºëºâëºëòèéí õóâààðü,
ýäèéí çàñãèéí ÷àäàâõè, ¿ð
ä¿íãèéí ¿íýëãýýã õèéæ, ãàçàð
äýýð íü òàíèëöàõ, ìýðãýæèë àðãà
ç¿éí çºâëºãºº ºã÷, çºâøººðºë
áîëîí á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýý
îëãîõ, ñóíãàõ, íýìýëò ººð÷ëºëò
îðóóëàõ, öóöëàõ òàëààð õîëáîãäîõ
øèéäâýðèéã ãàðãóóëàí àæèëëàâ.
¯¿íä:
• Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû
÷èãëýëýýð àøèãëàëò, ¿éë÷èëãýý
ýðõëýõ 80 òóñãàé çºâøººðëèéã
øèíýýð îëãîæ, õàâñðàëò ãýðýýã
áàéãóóëñàí. Ò¿¿í÷ëýí íèéò 6
á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýýã ñóíãóóëààä
áàéíà.
• Òóñãàé çºâøººðºë 12, á¿ðòãýëèéí
ãýð÷èëãýý 45 òóñ òóñ ñóäëàí
õîëáîãäîõ ä¿ðýì, æóðìûí
äàãóó øèéäâýðëýæ, ãýðýý áîëîí
ãýð÷èëãýýã ñóíãàâ.
• Íèéò 10 òóñãàé çºâøººðºëä
õîëáîãäîõ íýìýëò ººð÷ëºëòèéã
îðóóëàí õàâñðàëò ãýðýýã øèíý÷èëýí
áàéãóóëñàí áîëíî.
• Ìýäýýëýë, ëàâëàãààíû ÷èãëýëýýð
òóñãàé äóãààðûí çºâøººðºë õ¿ñ÷
èð¿¿ëñýí ìàòåðèàëûã ñóäëàí
ä¿ãíýëò ãàðãàæ, 6 òóñãàé äóãààðûã
øèíýýð îëãîæ, òóñãàé äóãààðûí
10 çºâøººðëèéí õóãàöààã ñóíãàæ
ãýð÷èëãýý îëãîí òóñ òóñ ãýðýý
áàéãóóëëàà.
• Òóñ õîðîîíîîñ îëãîãäñîí 2 òóñ-
ãàé çºâøººðºë, á¿ðòãýëèéí 1
ãýð÷èëãýý ýçýøèã÷èä ãýðýýíèé
õ¿ëýýñýí ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëýýã¿é òóë
ò¿äãýëç¿¿ëýõ, õ¿÷èíã¿é áîëãóóëàõ
àñóóäëûã ÕÕÇÕ-íû õóðàëäààíä
òàíèëöóóëàí òóñ õîðîîíû òîã-
òîîëîîð õ¿÷èíã¿é áîëãîæ øèéä-
âýðëýñýí.
• Èíòåðíåòèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷-
äèéí òóñãàé çºâøººðëèéí íºõöºë
øààðäëàãà, ãýðýýíèé õýðýãæèëòýíä
õèéñýí øàëãàëòûí ä¿íã íýãòãýí
ãàðãàæ, “Èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýý
ýðõëýã÷äèéí òóñãàé çºâøººðºëä
òàâèãäàõ íºõöºë øààðäëàãûí
õýðýãæèëòèéí áàéäàëä õèéñýí
øàëãàëòûí ä¿í”-ãèéí òóõàé àñóóä-
ëûã ÕÕÇÕ-íû õóðàëäààíä îðóóëæ,
öààøèä àâàõ àðãà õýìæýýíèé
òºëºâëºãººã ãàðãàí Õîðîîíû
õóðàëäààíä áîëîí èíòåðíýòèéí
òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷äýä
òàíèëöóóëæ, íèéò 38 ¿éë÷èëãýý
ýðõëýã÷äýä ¿¿ðýã äààëãàâàð õ¿ð-
ã¿¿ëýâ.
• Ðàäèî äàâòàìæ àøèãëàõ òóñãàé
çºâøººðºë àâàõààð õ¿ñýëò èð¿¿ëñýí
190 ãàðóé áàéãóóëëàãà, õóâü õ¿íèé
ìàòåðèàëûã ñóäëàí Ìîíãîë Óëñûí
“Ðàäèî äîëãèîíû òóõàé” õóóëü,
“Õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé”
õóóëü, õîëáîãäîõ õóóëü, òîãòîîìæ,
ä¿ðýì, æóðìûí õ¿ðýýíä ñàíàë
ä¿ãíýëòèéã áîëîâñðóóëæ, ÕÕÇÕ-íû
7 óäààãèéí õóðàëäààíä õýëýëö¿¿ëýí
øèéäâýðë¿¿ëýâ. ¯¿íä:
• Íèéòäýý 43 èðãýí, êîìïàíè,
áàéãóóëëàãàä ðàäèî äîëãèîíû
òóñãàé çºâøººðëèéí ýðõèéã îëãîõ
àñóóäëûã ÕÕÇÕ-íû õóðàëäààíä
îðóóëæ, 12 òóñãàé çºâøººðëèéã
øèíýýðîëãîëîî. Ýäãýýðýýñ2òóñãàé
çºâøººðëèéí ýðõèéã õîëáîãäîõ
õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó óðàëäààíò
øàëãàðóóëàëòûí õýëáýðýýð çîõèîí
áàéãóóëàí îëãîñîí áîëíî.
• Ðàäèî äîëãèîí àøèãëàõ òóñãàé
çºâøººðëèéí õóãàöàà äóóññàí
14 èðãýí, áàéãóóëëàãûí òóñãàé
çºâøººðëèéí õ¿ñýëòèéã ñóäëàæ,
ä¿ãíýëò ãàðãàí ñóíãàëàà.
• Òóñãàé çºâøººðëèéí ãýðýýíä
íýìýëò ººð÷ëºëò îðóóëàõ õ¿ñýëò
ãàðãàñàí 15 èðãýí, áàéãóóëëàãûí
ìàòåðèàëûã ñóäëàí íýìýëò
ººð÷ëºëòèéã îðóóëàí ººð÷èëºâ.
• Òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöàà
äóóññàí áîëîí ðàäèî äàâòàìæèéí
òºëáºðèéí çºð÷èëòýé áóþó
ÝÕÍÈÉ ÕÀÃÀÑ ÆÈËÈÉÍ
ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ
ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ
ÇÎÕÈÖÓÓËÀÕ ÕÎÐÎÎÍÛ
2011 ÎÍÛ
¯ÉË ÀÆÈËËÀÃÀÀ
ÕÕÇÕ-íîîñ 2011 îíû ýõíèé õàãàñ
æèëä áàéãóóëëàãûí ¿íäñýí ÷èã
¿¿ðýã, ¿éë àæèëëàãàà, 2011 îíä
ÕÕÇÕ-íû Äàðãà áîëîí Åðºíõèé
ñàéä /áóþó Òºñâèéí åðºíõèéëºí
çàõèðàã÷òàé/ íàðûí õîîðîíä
áàéãóóëñàí ¿ð ä¿íãèéí ãýðýý,
òºëºâëºãººò áîëîí óäèðäëàãààñ
ºãñºí ÷èãëýë, ¿¿ðýã äààëãàâðûí
õ¿ðýýíä äàðààõü àæëóóä, òºñºë
õºòºëáºðèéã õýðýãæ¿¿ëæ ã¿éöýò-
ãýëýý.

9. 9
news CRC
CRCnews
õîëáîãäîõ õóóëü òîãòîîìæèéí
áèåëýëòèéã õàíãààã¿é íèéò 3
òóñãàé çºâøººðëèéã öóöëóóëàõ àðãà
õýìæýý àâ÷ àæèëëàâ.
• “Õàðèëöàà õîëáîîíû ÷èãëýëýýð
¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé
çºâøººðëèéí àíãèëàë”-ûã
øèíý÷ëýí áîëîâñðóóëæ, òºñëèéã
òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷äèéí
äóíä õýëýëö¿¿ëýí ñàíàë àâ÷,
Õîðîîíû 2011 îíû 3 äóãààð
õóðàëäààíû 13 òîîò òîãòîîëîîð
áàòëóóëàí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äýä
õ¿ðã¿¿ëýõ àðãà õýìæýýã àâëàà.
• ÕÇÄÕß, Îþóíû ºì÷èéí ãàçàð,
تÕÒÃ, ÖÅÃ-èéí äýðãýäýõ Ãýìò
õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ
àæëûã çîõèîí áàéãóóëàõ çºâëºëººñ
ºã¸ºí ÷èãëýëèéí äàãóó òºðèéí 5
áàéãóóëëàãàòàé õàìòàðñàí ¿çëýã
øàëãàëòûã Óëààíáààòàð õîò áîëîí
îðîí íóòàãò çîõèîí áàéãóóëàõ
àæëóóäûã õèéæ áàéíà. Îäîîãèéí
áàéäëààð ¿çëýã øàëãàëòûí
õ¿ðýýíä Óëààíáààòàð õîòûí 16
ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òåëåâèç,
13 òåëåâèçèéí îëîí ñóâãèéí
¿éë÷èëãýýýðõëýã÷èäáîëîíÄîðíîä,
Ñ¿õáààòàð, Õýíòèé, Äóíäãîâü,
ªìíºãîâü àéìàã, Áàãàíóóð, Íàëàéõ,
Áàãàõàíãàé ä¿¿ðãèéí ¿éë÷èëãýý
ýðõëýã÷äèéã õàìðóóëààä áàéíà.
• Òåëåâèç, ðàäèîãèéí ºðãºí
íýâòð¿¿ëýã, êàáåëèéí ñóâàã,
êàáåëèéí òåëåâèçèéí ¿éë÷èëãýý
ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéí
íºõöºë øààðäëàãûã áîëîâñðóóëàí
õîëáîãäîõ èíæåíåð òåõíèêèéí
àæèëòíóóäààñ ñàíàë àâ÷, Õîðîîíû
4 ä¿ãýýð õóðàëäààíààð õýëýëö¿¿ëæ,
áàòëóóëñàí.
• “Øóóäàíãèéí òóñãàé çºâøººðëèéí
íºõöºë, øààðäëàãà”-ûã øèíý÷ëýí
áîëîâñðóóëæ, òºñëèéã òóñãàé
çºâøººðºë ýçýìøèã÷äèéí äóíä
õýëýëö¿¿ëýí ñàíàë àâ÷, Õîðîîíû
2011 îíû 3 äóãààð õóðàëäààíû
14 òîîò òîãòîîëîîð áàòëóóëàí
õýðýãæ¿¿ëæ ýõëýâ. Øèíý÷ëýãäñýí
òóñãàé çºâøººðëèéí íºõöºë
øààðäëàãàòàé óÿëäóóëàí øèíýýð
òóñãàé çºâøººðºë àâàõààð
õ¿ñýëò ãàðãàñàí èðãýä, àæ àõóéí
íýãæèä çîðèóëàí ãàðûí àâëàãûã
áîëîâñðóóëæ äóóñëàà.
• “Òîîí àãóóëãà, êîíòåíòûí
¿éë÷èëãýýíèé çîõèöóóëàëòûí
åðºíõèé íºõöºë øààðäëàãà”–ûã
õýðýãæ¿¿ëýõ òºëºâëºãººíèé äàãóó
“Âýá ñàéòûí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷”-
èéí ¿éë àæèëëàãààíä íýâòð¿¿ëýõ
¿ãèéí ø¿¿ëò¿¿ð ïðîãðàì
õàíãàìæèéã äóóñãàñàí áà www.
happywebs.mn ñàéò äýýð áàéðëóóëæ,
5 âýá õóóäàñò òóðøèëòààð àæèë-
ëóóëæ áàéíà. Õîðèîòîé ¿ãñèéí ñàíã
íèéò 300 ¿ãèéí áàãòààìæòàéãààð
áîëîâñðóóëñàí áºãººä îäîîãèéí
áàéäëààð ñàíàë àâ÷ áàéíà.
• "Ðàäèî äàâòàìæ àøèãëàëò,
¿éë÷èëãýýíèé òºëáºðèéí õýìæýýã
òîãòîîõ àðãà÷ëàë"- ä ººð÷ëºëò
îðóóëàõ àæëûí õ¿ðýýíä õºäºº îðîí
íóòàãò õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò
¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéã äýìæèõ
çîðèëãîîð óòàñã¿é õîëáîëòûí
¿éë÷èëãýýíèé WiWax ñ¿ëæýýíä
àøèãëàõ äàâòàìæèéí çóðâàñóóäûí
¿íýëãýýíä ººð÷ëºëòèéí ñàíàëûã
áîëîâñðóóëæ, ÕÕÇÕ-íû 2011 îíû
9 òîîò òîãòîîëîîð øèíý÷èëýí
áàòëóóëàâ.
• “Óòàñã¿é êàìåðèéí òºõººðºìæ
àæèëëàõ ðàäèî äàâòàìæèéí
çóðâàñûã òºëºâëºõ çîðèëãîîð
“Ìîíãîë Óëñûí õýìæýýíä 1,5
ÃÃö áà 2 ÃÃö-èéí äàâòàìæèéí
çóðâàñûí õóâààðèëàëò, òåõíèêèéí
øààðäëàãûã áàòëàõ òóõàé” àñóóäëûã
áîëîâñðóóëàí ÕÕÇÕ-íû 2011 îíû
10 òîîò òîãòîîëîîð áàòëóóëààä
áàéíà.
• "Ðàäèî äàâòàìæ àøèãëàëò,
¿éë÷èëãýýíèé òºëáºðèéí õýìæýýã
òîãòîîõ àðãà÷ëàë"- ä ººð÷ëºëò
îðóóëàõ àæëûí õ¿ðýýíä պ人 îðîí
íóòàãò õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò
¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéã äýìæèõ
çîðèëãîîð óòàñã¿é õîëáîëòûí
¿éë÷èëãýýíèé WiWax ñ¿ëæýýíä
àøèãëàõ äàâòàìæèéí çóðâàñóóäûí
¿íýëãýýíä ººð÷ëºëò îðóóëæ
Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ
õîðîîíû õóðàëäààíààð áàòëóóëñàí.
• “Ðàäèî äàâòàìæèéí ñïåêòðèéí óðò
õóãàöààíû òºëºâëºëòèéã áàòëóóëàõ”
àæëûí õ¿ðýýíä ¯íäýñíèé ðàäèî
äàâòàìæèéí õóâààðèëàëòûí
õ¿ñíýãò /òºëºâëºãºº/-èéí íýìýëò
ººð÷ëºëò, “Ãàçðûí ñ¿ëæýýíèé
òîîí ðàäèî, òåëåâèçèéí ºðãºí
íýâòð¿¿ëýãò äàâòàìæèéí çóðâàñ
õóâààðèëàõ áàòëóóëàõ”, “Óëüòðà
õýò áîãèíî äîëãèîíû (UHF)
400-430 ÌÃö äàâòàìæèéí
çóðâàñûí õóâààðèëàëò, òåõíèêèéí
øààðäëàãà” çýðýã àñóóäëûã
áîëîâñðóóëàí Õîðîîíû 2011 îíû
7 äóãààð õóðàëäààíààð õýëýëö¿¿ëýí
áàòëóóëñàí áîëíî.
• ÕÕÇÕ-íû õóðàëäààíààð
“Ìîíãîë óëñàä 2400-2483.5 ÌÃö
äàâòàìæèéí çóðâàñò àæèëëàõ
òóñã¿é õîëáîëòûí çîõèöóóëàëòûí
áàðèìò áè÷èã”, “Ìîíãîë Óëñàä
2500-2700 ÌÃö äàâòàìæèéí
çóðâàñò Óòàñã¿é õîëáîëòûí øèíý
¿åèéí òåõíîëîãèéã íýâòð¿¿ëýõýä
áàðèìòëàõ òåõíèêèéí øààðäëàãà”-
ûã áàòëóóëàí õýðýãæ¿¿ëæ áàéíà.
• Øèíýýð ìýäýýëýë, õàðèëöàà
õîëáîî, øóóäàíãèéí ¿éë÷èëãýýíèé
òóñãàé çºâøººðºë àâàõààð õ¿ñýëò
ãàðãàñàí íèéòäýý 50 ãàðóé èðãýä,
áàéãóóëëàãûí ýäèéí çàñàã,
ñàíõ¿¿ãèéí ÷àäàâõèéã ÕÕÇÕ-
íû 2007 îíû 68 òîîò òîãòîîëîîð
áàòëàãäñàí “Òóñãàé çºâøººðºë
õ¿ñýã÷äèéí ñàíõ¿¿ãèéí ÷àäàâõèéã
¿íýëýõ àðãà÷ëàë”-ûí äàãóó õÿíàæ
Çîõèöóóëàëòûí àëáà, Ðàäèî
äàâòàìæ çîõèöóóëàëò, õÿíàëòûí
àëáà, Øóóäàíãèéí àëáàíä òóñ òóñ
ä¿ãíýëòèéã ãàðãàí ºã÷ àæèëëàâ.
• ÕÕÇÕ-íû Äàðãûí 2011 îíû 46
òîîò òóøààëààð ÕÕÇÕ-íû Îíû
íîì-2010 (CRC Annual book-
2010) áîëîâñðóóëàõ àæëûí õýñãèéã
áàéãóóëàí àæèëëàæ, òóñ íîìûí
àíãëè õýë äýýðõ õóâèëáàðûã
áîëîâñðóóëæ, 2011 îíû 6 äóãààð
ñàðä 1000ø õýâë¿¿ëýí àëáàí
õýðýãöýýíä àøèãëàæ áàéíà.
• “ÕÕÇÕ-íû ãàäààä àðãà õýìæýýíèé
2011 îíû òºëºâëºãºº”, “2011 îíä
Äýëõèéí áàíêíû òóñëàìæààð
ñóðãàëòàä õàìðàãäàõ òºëºâëºãºº”-
íèé õ¿ðýýíä ÁÍÑÓ, Ìàëàéç,
Èíäîíåçè, Âüåòíàì, Òóðê,
Òàéëàíä, ÁÍÕÀÓ, Ñèíãàïóð
çýðýã óëñàä áîëñîí ñóðãàëò, õóðàë
ñåìèíàðò îðîëöîõ óäèðäëàãà,
àæèëòíóóä îðîëöîæ, ãàðñàí ¿ð ä¿í
çºâëºìæèéã ¿éë àæèëëàãààíäàà
òóñãàí àæèëëàæ áàéíà.
• Ìîíãîë Óëñàä Ìýäýýëýë, õàðèëöàà
õîëáîîíû ñàëáàð ¿¿ñ÷ õºãæñºíèé
90 æèëèéí îéí àðãà õýìæýýã
çîõèîí áàéãóóëàõ àæëûí õ¿ðýýíä
2011 îíû 6 äóãààð ñàðûí 6-12-íû
ºäðèéí õîîðîíä ñïîðòûí 5 òºðºëò
òýìöýýíèé çîõèîí áàéãóóëàõ
àæëûí õýñãèéã ÕÕÇÕ-íîîñ
àõëàí çîõèîí áàéãóóëàâ. ÕÕÇÕ-
íîîñ ñïîðòûí íààäàìä îðîëöîõ
òºëºâëºãººíèé àðãà õýìæýý,
çàðäëûí òºñâèéã áîëîâñðóóëàí
áàòëóóëàí õýðýãæ¿¿ëýâ.
• ÕÕÇÕ-íîîñ èíòåðíåòèéí õóðä
øàëãàõ ïðîãðàììûã çàõèëàí
áîëîâñðóóëæ, áàéãóóëëàãà áîëîí
èðãýäýýñ èðñýí ñàíàë ãîìäîëä
õàðèó ºã÷ àæèëëàâ. Òàéëàíãèéí
õóãàöààíä 262 ãîìäîë ñàíàë èðñýí
áà õàðèó çºâëºãºº ºã÷ áàðàãäóóëàâ.
̺í speedtestmn@yahoo.com
îíëàéí çºâºë㺺 ºãºõ õàÿã
àæèëëóóëæ áàéíà.
• ÕÕÇÕ-íû 2010 îíû ñàíõ¿¿ãèéí
òàéëàí áàëàíñàä ¯íäýñíèé
àóäèòûí ãóðâàëñàí ãýðýýãýýð àóäèò
õèéñýí Ñòàíäàðò ä¿ãíýëò àóäèò
ÕÕÊ-èéí áàãòàé õàìòðàí àæèëëàæ,
ìýäýý ìàòåðèàë òàéëáàðûí õàìò
òîîöîîëëûã õèéæ øàëãóóëàâ.
Àóäèòûí ä¿ãíýëò çºâëºìæèéã òóñ
õîðîîíä àëáàí ¸ñîîð èð¿¿ëñýí áà
îëîí íèéòèéí õýâëýë ìýäýýëëèéí
õýðýãñëýýð ìýäýýëýâ.

10. 10
CRC news
CRCnews
Í
î¸í Õîóëèí Æàî 2006 îíû 11
ä¿ãýýð ñàðä Á¿ãä Íàéðàìäàõ
Òóðê Óëñàä áîëñîí Á¿ðýí
Ýðõýò òºëººëºã÷äèéí õóðàëäààíààð
(PP-2006) Îëîí óëñûí öàõèëãààí
õîëáîîíû áàéãóóëëàãûí Åðºíõèé
íàðèéí áè÷ãèéí äàðãûí îðëîã÷îîð
ñîíãîãäîæ, 2010 îíû 10 äóãààð ñàðä
Ìåêñèê Óëñàä áîëñîí Á¿ðýí Ýðõýò
òºëººëºã÷äèéí õóðàëäààíààð (PP-
2010) óëèðàí ñîíãîãäñîí.
Òýðýýð 1950 îíä ÁÍÕÀÓ-ûí Æèàíãñ¿
ìóæèä òºðñºí. Øóóäàí öàõèëãààí
õîëáîîíû Íàíæèí èõ ñóðãóóëèéã
ä¿¿ðãýæ, Èõ Áðèòàíèé “Essex” èõ
ñóðãóóëèéí øèíæëýõ óõààíû ìàãèñòð
öîë õ¿ðòñýí.
Íî¸í Õîóëèí Æàî íü Àíãëè,
Ôðàíö, Õÿòàä õýëòýé.
1999 îíîîñ 2006 îíóóäàä Îëîí óë-
ñûíöàõèëãààíõîëáîîíûáàéãóóëëàãûí
Öàõèëãààí õîëáîîíû ñòàíäàð÷ëàëûí
òîâ÷îîíû äàðãààð àæèëëàæ áàéõ ¿åäýý
Îëîí óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû
Îëîí óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû áàéãóóëëàãûí Åðºíõèé íàðèéí áè÷ãèéí äàðãûí îðëîã÷, íî¸í
Óëñûí Ñòàíäàðòûí Áàéãóóëëàãà
(ISO), IEC áîëîí ISO/IEC JTC 1
õàìòûí àæèëëàãààíû Îëîí óëñûí
Òåëåôîí Òåëåãðàôûí Ǻâëºëäºõ
Õîðîîíä çºâëºõººð àæèëëàñàí. Òýðýýð
Îëîí óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû
áàéãóóëëàãàä àæèëëàæ ýõëýõýýñ ºìíº
áóþó 1975 îíîîñ 1986 îíóóäàä ÁÍÕÀÓ-
ûí Øóóäàí Öàõèëãààí Õîëáîîíû
ßàìíû çîõèîí á¿òýýõ èíñòèòóòýä
èíæåíåðýýð àæèëëàæ áàéñàí áàéíà.
ÁÍÕÀÓ-ûí öàõèëãààí õîëáîîíû
ñòàíäàðòóóä, ¿íäýñíèé òºëºâëºãººã
áîëîâñðóóëàõ õóðàëäààíä ìýðãý-
æèëòíèé õóâèàð ìºí Îëîí óëñûí
öàõèëãààí õîëáîîíû áàéãóóëëàãûí
òåõíèêèéí ñóäàëãààíû áàãèéí õó-
ðàëäààíóóäàä ÁÍÕÀÓ-ûí òºëººëºã-
÷èéí õóâèàð èäýâõèòýé îðîëöîæ
èðñýí. ÁÍÕÀÓ-ûí Øóóäàí Öàõèëãààí
Õîëáîîíû ßàìíààñ ò¿¿íèé ÁÍÕÀÓ-
ûí òåõíèê òåíîëîãèéí äýâøèëä
îðóóëñàí õóâü íýìðèéã íü ºíäðººð
¿íýëæ øàãíàæ áàéñàí áàéíà.
áàéãóóëëàãûí ñòàíäàðòûã ñàéæðóóëàõ
øèíý çºâëºìæ¿¿äèéã ñàíàà÷èëæ
ãàðãàñàí. Ò¿¿í÷ëýí ýäèéí çàñãèéí
ñàëáàðòàé õàìòûí àæèëëàãààã áýõ-
æ¿¿ëýõ, õàäãàëàõ çàìààð ãèø¿¿í îðíóóä
áîëîí ñàëáàð ãèø¿¿äèéí ò¿íøëýëèéí
õàðèëöààã äýýøë¿¿ëñýí.
Ò¿¿íèé óäèðäëàãà äîð Îëîí
óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû
áàéãóóëëàãûí ñòàíäàðò, îëîí
óëñûí áàéãóóëëàãóóäûí õàìòûí
àæèëàãààãààíû ò¿âøèí äýýøèëæ,
ºíäºð õºãæèëòýé áîëîí õºãæèíã¿é
îðíóóäûí ñòàíäàð÷èëàëûí çºð¿¿ã
àðèëãàõ àæëûí ýõëýë òàâèãäñàí.
Íî¸í Õîóëèí Æàî 1986-1998
îíû õîîðîíä Îëîí óëñûí Òåëåôîí
Òåëåãðàôûí Ǻâëºëäºõ Õîðîîíä
(õóó÷èí íýðýýð) èíæåíåð, çºâëºõººð
àæèëëàæ áàéñàí. 1989 îíä Îëîí
Õîóëèí Æàîãèéí íàìòàð
Ì
îíãîë Óëñûí Çàñãèéí
ãàçðûí óðèëãààð ÎÓÖÕÁ-ûí
Åðºíõèé íàðèéí áè÷ãèéí
äàðãûí îðëîã÷ íî¸í. Õîóëèí Æàî 2011
îíû 7 äóãààð ñàðûí 7-12-íû ºäð¿¿äýä
àëáàí ¸ñíû àéë÷ëàëààð èðæýý. Òýðýýð
àéë÷ëàëûí ¿åýð Ìîíãîë Óëñûí
Çàñãèéí ãàçðûí ãèø¿¿í, Øàäàð
ñàéä Ì.Ýíõáîëä, Ãàäààä õýðãèéí
ñàéä Çàíäàíøàòàð, ÌØÕÕÒÃ-ûí
äàðãà Æ.Áàò-Ýðäýíý, ÕÕÇÕ-íû äàðãà
Á.Áîëäáààòàð çýðýã àëáàíû õ¿ì¿¿ñòýé
óóëçàæ, Ìîíãîë Óëñ áîëîí ÎÓÖÕÁ-
ûí õàìòûí àæèëëàãààã óëàì õºãæ¿¿ëýõ,
öààøèä õàìòðàí àæèëëàõ ÷èãëýëýýð
òîõèðîëöîîíä õ¿ð÷ýý.
̺í íî¸í.Õîóëèí Æàî íü ÎÓÖÕÁ-
òàé õàìòðàí Óëààíáààòàð õîòíîî
2011 îíû 7 äóãààð ñàðûí 8-11-íèé
ºäð¿¿äýä çîõèîí áàéãóóëñàí “Àçè,
íîìõîí äàëàéí îðíóóäûí ãàìøãèéí
¿åèéí óäèðäëàãà” ñýäýâò ôîðóìûí ¿éë
àæèëëàãààíä îðîëöëîî.
ÎÓÖÕÁ-ûí Åðºíõèé íàðèéí
áè÷ãèéí äàðãûí îðëîã÷ íî¸í. Õîóëèí
Æàî àéë÷ëàëûí ¿åýð Õàðèëöàà
õîëáîîíûçîõèöóóëàõõîðîîíûáàéðàíä
2011 îíû 7 äóãààð ñàðûí 10-íû çîõèîí
áàéãóóëñàí òóñ õîðîîíû àëáàí õààã÷èä
áîëîí ñàëáàðûí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èä,
ÒÁÁ-ûí çàðèì òºëººëºëòýé õàìòàðñàí
óóëçàëò ÿðèëöëàãà çîõèîí áàéãóóëñàí
áà õºäºº îðîí íóòãèéí ìýäýýëýë
õîëáîîíû ñàëáàðûí ¿éë àæèëëàãààã
ãàçàð äýýð íü î÷èæ ¿çæýý.
Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí ãàçàð,
ñàëáàðûí óäèðäëàãûí ç¿ãýýñ
ýíýõ¿¿ àéë÷ëàëûã öààøäûí õàìòûí
àæèëëàãààã õºãæ¿¿ëýõýä ÷óõàë àëõàì
áîëæ, ¿ð ä¿íòýé áîëñîí ãýæ ¿çýæ
áàéíà.
Ìîíãîë Óëñàä ÎÓÖÕÁ-ûí
Åðºíõèé íàðèéí áè÷ãèéí
äàðãûí îðëîã÷ íî¸í.
Õîóëèí Æàî
àëáàí ¸ñíû
àéë÷ëàë
õèéëýý.

11. 11
news CRC
CRCnews
Î
ëîí óëñûí öàõèëãààí
õîëáîîíû áàéãóóëëàãûí
(ITU) Öàõèëãààí õîëáîîíû
õºãæëèéí òîâ÷îî (BDT),
Ìýäýýëýë, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîî,
òåõíîëîãèéíãàçàð,Õàðèëöààõîëáîîíû
çîõèöóóëàõ õîðîî õàìòðàí 2011 îíû
7 äóãààð ñàðûí 08-11-íèé ºäð¿¿äýä
“Àçè, Íîìõîí äàëàéí îðíóóäûí
ãàìøãèéí ¿åèéí õàðèëöàà õîëáîîíû
óäèðäëàãà-ôîðóì”-ûã Óëààíáààòàð
õîòíîî àìæèëòòàé çîõèîí áàéãóóëàà.
Òóñ ôîðóìä á¿ñ íóòãèéí 30 ãàðóé óëñ
îðîí, ýðäýì øèíæèëãýý ñóäàëãààíû
õ¿ðýýëýí, îëîí óëñûí áîëîí ÒÁÁ,
ìýäýýëýë õàðèëöàà õîëáîîíû
¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýã÷ êîìïàíèóäûí 110
ãàðóé çî÷èä, òºëººëºã÷èä îðîëöëîî.
Ôîðóìûí íýýëòèéí ¿åýð ÕÕÇÕ-íû
äàðãà Á.Áîëäáààòàð ¿ã õýëýõäýý “Àçè,
íîìõîí äàëàéí á¿ñ íóòãèéí îíöãîé
áàéäàë, ãàìøãèéí àñóóäëààðõè îëîí
óëñûí ñåìèíàðûã çîõèîí áàéãóóëàõàä
äýìæèã÷ áàéãóóëëàãààð Ìîíãîë Óëñûí
Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî
à÷ õîëáîãäîë ºã÷ îðîëöîæ áàéãàà íü
íýð òºðèéí õýðýã, ýðõýì ¿¿ðýã ãýæ
¿çýæ áàéíà” ãýäãèéã òýìäýãëýñýí
þì. Ò¿¿í÷ëýí ãàìøãèéí àþóëààñ
õàìãààëàõàä ÌÕÕÒ-èéí îëîëòûã
ºðãºí àøèãëàõ, ò¿¿íèéã áîäëîãî,
çîõèöóóëàëòûí àðãà õýìæýýãýýð
õýðõýí äýìæëýõ, îíöãîé áàéäàë
ãàìøãèéí àñóóäëààðõè îðîëöîã÷ á¿õ
òàëûí èäýâõèòýé îðîëöîî, õàìòûí
àæèëëàãàà çýðýã àñóóäëûã Àçè, íîìõîí
á¿ñ íóòãèéí õ¿ðýýíä áèä õºíäºí
ÿðèëöàõ øààðäëàãàòàé áàéãàà þì.
Ýíýõ¿¿ ñåìèíàðûí ¿åýð ãàìøãèéí
àñóóäëààðõè îëîí óëñûí òóðøëàãûã
ñóäëàõ, á¿ñ íóòãèéí îðíóóäûí õàìòûí
àæèëëàãààã õºãæ¿¿ëýõýä òîìîîõîí
àëõàì áîëîõûã òýðýýð îíöëîí
òýìäýãëýâ.
Ãàìøãèéí ¿åèéí öàõèëãààí
õîëáîî íü ãàìøãèéí ¿åèéí àâðàõ
¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîã÷ çàñãèéí
ãàçðûí áîëîí áóñàä õ¿ì¿¿íëýãèéí
áàéãóóëëàãóóäûã øààðäëàãàòàé
ìýäýýëëýýð öàã òóõàéä íü õàíãàí
ãàìøãèéí òàëààð óðüä÷èëàí
ñýðýìæë¿¿ëýõ, ãàìøèãòàé òýìöýõýä
áîëîí ãàìøèãò íýðâýãäýãñäýä ýìíý-
ëýãèéí àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõýä
÷óõàë ã¿éöýòãýõèéí õèðýýð òóñ ôîðóì
íü Îëîí óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû
áàéãóóëëàãûí ãèø¿¿í îðíóóäûí õóâüä
÷óõàë àðãà õýìæýý áîëæ áàéãàà þì.
Òóñ àðãà õýìæýý íü Ýíýòõýãèéí
Õàéäàðàáàä õîòíîî Îëîí óëñûí
öàõèëãààí õîëáîîíû áàéãóóëëàãààñ
çîõèîí áàéãóóëñàí “Äýëõèéí
öàõèëãààí õîëáîîíû õºãæëèéí áàãà
õóðàë”-ûí (WTDC-10) ¿åýð áàòëàãäñàí
“Õàéäàðàáàäûí ¿éë àæèëëàãààíû
òºëºâëºãºº”-ã õýðýãæ¿¿ëýõ àðãà
õýìæýýíèé õ¿ðýýíä çîõèîí áàéãóó-
ëàãäñàí áîëíî.
Ôîðóìûí ¿íäñýí çîðèëãî íü:
• Çàñãèéí ãàçàð, çàñãèéí ãàçàð
õîîðîíäûí áàéãóóëëàãóóä, õóâèéí
õýâøëèéí áàéãóóëëàãóóä áîëîí
èðãýíèé íèéãìèéí áàéãóóëëàãóóäûã
îðîëöóóëàí ãàìøãèéí óäèðäëàãûí
÷èãëýëýýð àæèëëàäàã áàéãóóëëàãóóäûí
õàìòûí àæèëëàãààã íýãòãýõ
• Ãàìøãèéí ¿åèéí óäèðäëàãûí á¿õ
¿å øàòíû ãàìøãèéí ¿åèéí öàõèëãààí
õîëáîîíû òàëààðõ òóðøëàãà õóâààëöàí
äýëõèéí áîëîí äýä á¿ñ íóòãèéí
ò¿âøèíä õ¿ðãýõ
• Õîëáîãäîõ çààâàð÷èëãàà áîëîí ¿éë
àæèëëàãààíû òºëºâëºãºº áîëîâñðóóëàõ
çîðèëãîîð ãàìøãèéí ¿åèéí õàðèëöàà
õîëáîîíû òàëààðõ àñóóäëóóä, áîäëîãî,
çîõèöóóëàëòûí áîëîí õóóëèéí àðãà
õýìæýýí¿¿ä, ò¿¿í÷ëýí ÿëãàà äóòàãäëûí
òàëààð õýëýëöýí ñàíàë ñîëèëöîõîä
îðøñîí áàéíà. Òóñ ôîðóìä á¿ñ íóòãèéí
óëñ îðíóóä òºäèéã¿é ìàíàé óëñûí
áîäëîãî áîëîâñðóóëàã÷èä, çîõèöóóëàõ
áàéãóóëëàãà, ãàìøãèéí óäèðäëàãà,
ãàìøãèéí ýðñäëèéã áàãàñãàõ áîëîí
ãàìøãèéí ¿åèéí õàðèëöàà õîëáîîíû
àõëàõ àëáàí òóøààëòíóóä, õóâèéí
õýâøëèéí áîëîí àæ ¿éëäâýðèéí
áàéãóóëëàãóóä, òºðèéí áóñ áà èðãýíèé
íèéãìèéí áàéãóóëëàãóóä îðîëöñîí
áàéíà.
Ôîðóìûí ¿åýð ãàìøãèéí àþóëààñ
õàìãààëàõ á¿ñ íóòãèéí îðíóóäûí
òóðøëàãà, îëîëò áýðõøýýë, ãàìøãèéí
¿åèéí óäèðäëàãûí òîãòîëöîî, ÌÕÕÒ-
èéí îëîëòûã ãàìøãààñ õàìãààëàõàä
àøèãëàõ, öààøèä õýðýãæ¿¿ëýõ
çîðèëò àðãà õýìæýýíèé òàëààð áîä-
ëîãî áîëîâñðóóëàã÷, çîõèöóóëàõ
áàéãóóëëàãà, ñóäëàà÷èä, õóâèéí
õýâøëèéí òºëººëºã÷äèéí îëîí
èëòãýë¿¿äèéã õýëýëöýæ, ñàíàë ø¿¿ì-
æèéã òóñãàí çºâëºìæ¿¿ä áîëîâñ-
ðóóëàâ. Ôîðóìûí òºãñãºëä áàòàëñàí
çºâëºì溺ð á¿ñ íóòãèéí îðíóóäûí
ãàìøãèéã ýðñäëèéã áóóðóóëàõ, õàìòûí
àæèëëàãààã äýìæèõ, ãàìøãèéí çàðëàí
ìýäýýëýõ òîãòîëöîî áà óäèðäëàãûã
ñàéæðóóëàõ, ãàìøãààñ õàìãààëàõàä
ìýäýýëýë õîëáîîíû ñ¿ëæýýã ñàéæ-
ðóóëàõ, øèíý òåõíèê òåõíîëîãèéí
îëîëòûã ºðãºíººð àøèãëàõ, óëñ îðîí
á¿ð ãàìøãèéí ¿åèéí òºëºâëºãºº,
ñòðàòåãèéãáîëîâñðóóëàõ,óëìààðõýðýã-
æ¿¿ëýõ, õîëáîãäîõ ñóäàëãààã õèéõ,
ãèø¿¿í îðíóóä õàðèëöàí òóðøëàãàà
ñîëèëöîõ, õ¿íèé íººöèéã á¿ðä¿¿ëýõ
çýðýã àñóóäëûã òóñãàí ãàðãàæýý.
Ìîíãîë Óëñàä Àçè, Íîìõîí äàëàéí îðíóóäûí
ñýäýâò Îëîí óëñûí ôîðóì áîëîâ.
“Ãàìøãèéí ¿åèéí õàðèëöàà õîëáîîíû óäèðäëàãà”

12. 12
CRC news
CRCnews
Ìàíàé óëñ 2002 îíä òóñ õîëáîîíû ãèø¿¿íýýð ýëññýí. Óã
áàéãóóëëàãûí ýðõ áàðèõ äýýä áàéãóóëëàãà áîëîõ “Èõ õóðàë”
íü äºðâºí æèëä íýã óäàà áîëäîã. Èõ õóðàë õîîðîíä ñîíãîãäñîí
óëñóóäààñ á¿ðäñýí ã¿éöýòãýõ çºâëºë íü õîëáîîíû ¿éë àæèëëàãààã
íü ÿâóóëæ æèëä íýã óäàà õóðàëäàæ òàéëàíãàà íèéò ãèø¿¿í
îðíóóäàä òàâüäàã. Õîëáîîíû òºâ Òàéëàíä óëñûí Áàíêîíã õîòîä
áàéðëàäàã áºãººä óã õîëáîî íü äýðãýäýý Àçè íîìõîí äàëàéí
øóóäàíãèéí àæèëëàñäàä çîðèóëñàí øóóäàíãèéí êîëëåäæèéã
àæèëëóóëæ áàéäàã.
Ò
óñ õîëáîîã 1950-èàä îíû
ñ¿¿ë÷ýýð àíõ áàéãóóëàõ
ñàíàë ãàð÷ áàéñàí áºãººä
Ôèëèïïèíèé Çàñãèéí
ãàçðààñ äèïëîìàò øóãà-
ìààð 18 óëñûã îðîëöóóëàí
1961 îíû 01-ð ñàðûí 10-23-íä Ìàíèëàä
áîëñîí äóãóé øèðýýíèé ÿðèëöëàãûí
¿åýýð Àçè íîìõîí äàëàéí øóóäàíãèéí
êîíâåíöèéí òºñëèéã áîëîâñðóóëæ
áàéñàí áàéíà. Óã êîíâåíöè 1962
îíû 04-ð ñàðûí 1-íä õ¿÷èí òºãºëäºð
áîëñíîîð Àçè íîìõîí äàëàéí á¿ñèéí
øóóäàíãèéí õîëáîî áàéãóóëàãäñàí
ò¿¿õòýé þì. Óã õîëáîîíä àçè íîìõîí
äàëàéí á¿ñ íóòãèéí óëñóóä íýãäýí
îðñíîîð îäîîãèéí áàéäëààð ýãíýýíäýý
32 ãèø¿¿í óëñòàé áîëîîä áàéíà.
Àçè íîìõîí äàëàéí á¿ñèéí øóó-
äàíãèéí õîëáîî íü á¿ñèéí øóóäàíãèéí
áàéãóóëëàãóóäûã íýãòãýí õàìòûí
àæèëëàãààã õºãæ¿¿ëýõ, õºãæèæ áàéãàà
À
çè íîìõîí äàëàéí á¿ñ
íóòãèéí øóóäàíãèéí
ã¿éöýòãýõ çºâëºëèéí
ýýëæèò õóðàë Ìîíãîë
Óëñûí Åðºíõèé ñàéä
Ñ.Áàòáîëäûí èâýýë äîð
2011 îíû 07-ð ñàðûí 25-íààñ 29-íèé
ºäð¿¿äýä Óëààíáààòàð õîòíîî çîõèîí
áàéãóóëàãäàæ áàéíà. Ýíý õóðàëä
Äýëõèéí øóóäàí õîëáîîíû Îëîí
óëñûí òîâ÷îîíû åðºíõèé çàõèðàë
Ýäóàðä Äàÿàí, äýä çàõèðàë Ãóàæîí
îðíóóäûí øóóäàíãèéí áàéãóóëëàãàä
òºñºë õýðýãæ¿¿ëýõ, ñóðãàëò çîõèîí
áàéãóóëàõ çýðãýýð á¿ñ íóòàãòàà èäýâ-
õèòýé ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëäàã.
ÀÇÈ ÍÎÌÕÎÍ ÄÀËÀÉÍ Á¯ÑÈÉÍ
Õóàí áîëîí Àçè íîìõîí äàëàéí á¿ñèéí
øóóäàíãèéí õîëáîîíû çàõèðàë Ñîì÷àé
Ðåîïàíè÷êóë íàð îðîëöîæ áàéíà. Àçè
íîìõîí äàëàéí á¿ñèéí øóóäàíãèéí
õîëáîîíû ã¿éöýòãýõ çºâëºëèéí
õóðëààð òåõíèê õàìòûí àæèëëàãàà,
ñàíõ¿¿ãèéí áîëîí á¿ñèéí øóóäàíãèéí
êîëëåäæèéí àæëûí òàéëàíãààñ ãàäíà
áè÷èã çàõèäàë, èëãýýëòèéí ñóäàëãààíû
àæëûí õýñã¿¿äèéí òàéëàí èëòãýëèéã
ñîíñ÷ õýëýëöýíý.
ØÓÓÄÀÍÃÈÉÍ ÕÎËÁÎÎ
www.appu-mongolia.com
ÀÇÈ, ÍÎÌÕÎÍ ÄÀËÀÉÍ Á¯ÑÈÉÍ
ØÓÓÄÀÍÃÈÉÍ ÕÎËÁÎÎÍÛ
ïÉÖÝÒÃÝÕ ÇªÂ˪ËÈÉÍ ÕÓÐÀË

13. 13
news CRC
CRCnews
13
newsnews CRC
CRCnews

14. 14
CRC news
CRCnews
Óã çºâëºãººíä Ìýäýýëýë, øóóäàí,
õàðèëöàà õîëáîî, òåõíîëîãèéí ãàç-
ðûí äàðãà Æ.Áàò-Ýðäýíý ñàëáàðûí
ºíººãèéí áàéäàë, öààøäûí õýòèéí
òºëâèéí òàëàà ¿íäñýí èëòãýë òàâüæ,
Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õî-
ðîîíû äàðãà Á.Áîëäáààòàð, ÎÓÖÕÁ
áîëîí ÀÕÁ-íû òºñëèéí çºâëºõ
Ýäãàðäî Ñèï¿ëâèäà, ßïîí Óëñûí ÌÒ-
èéí àãåíòëàãèéí äýä åðºíõèéëºã÷
Êåíæè Îãàâà íàðûí íèéò 18 èëòãýë
ñîíñîæ õýëýëöëýý. ¯¿íèé äàðàà
çºâëºãººíä îðëöîã÷äîîñ òóëãàìäñàí
àñóóäëóóäààð àñóóëò òàâüæ, òîäîðõîé
ñàíàë äýâø¿¿ëæ áàéëàà. ßëàíãóÿà
àõìàä õîëáîî÷äûí òºëººëºë áîëîõ
Õîëáîîíû ÿàìíû ñàéä àñàí, Ìîíãîë
Óëñûí ãàâúÿàò õîëáîî÷èí Ä.Ãîòîâ,
È.Íîðîâæàâ, Á.Áààòàð, íýãä¿ãýýð
îðëîã÷ ñàéä àñàíÄ.Ãàðàìæàâ áîëîí
íèéò õîëáîî÷äûí òºëººëºë áîëæ
äàâõàðäñàí òîîãîîð íèéò 90 ãàðóé
òºëººëºã÷èä àñóóäàë äýâø¿¿ëñýí
ñàíàë, ñýòãýãäýë, àñóóëò õàðèóëò
òàâèãäñàí.
Ýíýõ¿¿ Óëñûí çºâëºãººíèé
áàñ íýã îíöëîã íü “Ìîíãîë Óëñûí
Ìýäýýëýë, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîî,
òåõíîëîãè-2021 îí õ¿ðòýë òºðººñ
áàðèìòëàõ áîäëîãî”-ûí òºñºë, ¿çýë
áàðèìòëàëûã õýëýëöëýý.
Ýíýõ¿¿ áîäëîãûí áàðèìò áè÷-
ãèéã áîëîâñðóóëàõäàà Ìîíãîë Óëñ
“Ìÿíãàíû õºãæëèéí çîðèëòîä
ñóóðèëñàí ¯íäýñíèé õºãæëèéí öîãö
áîäëîãî”-äîî “Ìýäýýëýë, õàðèëöàà
õîëáîîíû òåõíîëîãèéã ìàíàé îðíû
ýäèéí çàñàã, íèéãìèéí õºãæëèéí
21 ä¿ãýýð çóóíû ¿íäñýí õóðäàñãóóð
ãýæ” òîäîðõîéëñíûã ¿íäýñëýë áîëãîæ
òóñ óëñûí Ìýäýýëýë, õàðèëöàà
õîëáîî òåõíîëîãèéí òàëààð 2021 îí
õ¿ðòýë òºðººñ áàðèìòëàõ áîäëîãûã
òîäîðõîéëîõ áîäèò ¿íäýñëýë áîëãîæ
àâ÷ ¿çñýí.
Ìîíãîë Óëñûí ìýäýýëýë, õàðèëöàà,
õîëáîîíû óëñûí III çºâëºãººíººð
“Ìîíãîë Óëñûí ìýäýýëýë, øóóäàí,
õàðèëöàà õîëáîîíû òàëààð 2021 îí
õ¿ðòýë òºðººñ áàðèìòëàõ áîäëîãî”-ûí
òºñëèéã õýëýëöýýä ñàéøààí, äýìæèæ
çºâëºãººíä îðîëöîã÷äîîñ çºâëºìæ
ãàðãàñàí áàéíà.
Ì
îíãîë óëñûí
ò¿¿õýíä 1950 î-
íîîñ õîéø 3 äàõü
óäààãàà çîõèîí
á à é ã ó ó ë à ã ä à æ
áóé “Ìýäýýëýë
õàðèëöàà õîëáîîíû óëñûí çºâëºãººí”
2011 îíû 5-ð ñàðûí 25-26-íû ºäð¿¿äýä
Òºðèéí îðäîíä àìæèëòòàé áîëæ
ºíäºðëºëºº.Ýíýõ¿¿çºâëºãººíäãàäààä,
äîòîîäûí 800 ãàðóé òºëººëºã÷èä
îðîëöîæ Ìýäýýëýë õàðèëöàà õîëáîîíû
ñàëáàðûí ºíººãèéí õ¿ðñýí ò¿âøèí,
èðýýä¿éí õºãæëèéí òàëààð õýëýëöýæ
ñàíàë áîäëîî ñîëèëöîâ. ̺í Ìîíãîë
óëñàä Õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàð
¿¿ñ÷ õºãæñºíèé 90 æèëèéí îéí àðãà
õýìæýýíèé õ¿ðýýíä óã çºâëºãººí
áîëæ áàéãààãààðàà èõýýõýí îíöëîãòîé
áàéëàà.
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû
óëñûí III çºâëºãººíä Ìîíãîë Óëñûí
Åðºíõèéëºã÷ Ö.Ýëáýãäîðæ, ÓÈÕ-
ûí äàðãà Ä.Äýìáýðýë íàð èëãýýëò
èð¿¿ëýí áàÿð õ¿ðãýæ, àìæèëò
õ¿ññýí áîë Åðºíõèé ñàéä Ñ.Áàòáîëä
áèå÷ëýí îðîëöîæ óã çºâëºãººíäèéã
íýýæ äýëãýðýíã¿é ¿ã õýëñýí þì.
Åðºíõèéëºã÷ Ö.Ýëáýãäîðæ èð¿¿ëñýí
èëãýýëòäýý “ ...ýíýõ¿¿ çºâëºãººí íü
Ìîíãîë Óëñûí õºãæèëä øèíý áîëîìæ
íýýõýä ÷óõàë äýì ¿ç¿¿ëíý ãýæ ¿çýæ,
ìýäëýãò òóëãóóðëàñàí øèíý ýäèéí
çàñàã áèé áîëãîõ çîðèëò,纺ëºí äýä
á¿òöèéí õºãæ¿¿ëýõ, ìýäýýëëèéí
àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ àñóóäàë íü
ººðºº õºãæëèéí áîäèò õýìæ¿¿ð áîëæ
áàéíà. ” ãýñýí áàéíà. Ìºí “Ìîíãîëûí
õóóëü ãóðàâ õîíîãò” ãýäýã àì äàìæñàí
õýëëýãèéí òóõàé õýëýõäýý ò¿¿õèéí
ýõ ñóðâàëæèä ¿íäýñëýí, Ìîíãîëûí
ýçýíò ã¿ðíèé ¿åä õààíû çàðëèã, òºðèéí
õóóëü íü ãàðñàí äàðóéäàà ãóðâàí
õîíîãèéí äîòîð Ýçýíò ã¿ðíèé ºíöºã
áóëàí á¿ðò õ¿ð÷ ¿éë÷èëäýã, ¿¿ãýýðýý
Ìîíãîë÷óóäûí ìýäýýëëèéí õóðä ÿìàð
áàéñàí òóõàé äóðäæýý.
Ìîíãîë Óëñûí ÓÈÕ-ûí äàðãà
Ä.Äýìáýðýë èð¿¿ëñýí èëãýýëòäýý
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàë-
áàðûí îëîëò àìæèëòûí òàëààð
ñàéøààí äóðüäààä, “Öàõèì Ìîíãîë”,
“Á¿ðòãýë ìýäýýëëèéí íýãäñýí òîã-
òîëöîî” ¿íäýñíèé õºòºëáºð¿¿äèéã
ýð÷èìòýé çîõèîí áàéãóóëàõ, Öàõèì
ãàðûí ¿ñãèéí òóõàé, Ìîíãîë Óëñûí
ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òóõàé, õóâèéí
ºãºãäºë õàìãààëàõ, ìýäýýëëèéí
àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ òàëààð ýðõ
ç¿éí îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ õýðýãöýý
øààäëàãàòàé áàéãààã îíöîëñîí áàéíà.
Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé ñàéä
Ñ.Áàòáîëä óã çºâëºãººíèéã íýýæ
õýëñýí ¿ãýíäýý Ìîíãîë Óëñûí
õóâüä Ìýäýýëýë, øóóäàí, õàðèëöàà
õîëáîîíû ñàëáàð íü õàìðàõ õ¿ðýý,
õºãæëèéí õóðäààðàà áóñàä ñàëáàðàà
òýðã¿¿ëæ áàéãàà áîëîí ýíý ñàëáàðûí
¿íäñýí ñ¿ëæýýã àíàëîãè òåõíîëîãèîñ
òîîí òåõíîëîãèä øèëæ¿¿ëýõ àæèë
ýð÷èìòýé õèéãäýæ, ñóóðèí òåëåôîí,
õîò õîîðîíäûí äàìæóóëàõ ñèñòåì,
õîòûí êàáåëü øóãàìûí áàéãóóëàìæóóä
èæ á¿ðýí øèíý÷ëýãäñýí, ãàð óòàñíû
íýâòðýëòèéí ò¿âøèí 90 õóâèàñ äýýø
áîëñîí çýðýã îëîëò àìæèëòóóäûã
îíöëîí äóðüäëàà. ̺í öààøèä
àíõààðâàë çîõèõ îëîí àñóóäëóóä,
òóõàéëáàë ìýäýýëýëæñýí íèéãìèéí
¿åä ìýäýýëëèéí õ¿ðòýýìæèéã íýìýã-
ä¿¿ëýõýä õàéëòûí ñèñòåì àñàð èõ
à÷ õîëáîãäîëòîé áºãººä ¿¿íèé òóëä
ººðñ人 ýíý ñèñòåìèéã õºãæ¿¿ëýõ
øààðäëàãàòàé áàéãàà, íèéãìèéí
ñ¿ëæýý (social network)-ã äýëãýð¿¿ëýõ,
çºâ àøèãëàõ, çºâ íóòàãøóóëàõ çýðãýýñ
ãàäíà áîëîâñîí õ¿÷íèéã õºãæëèéí
àñóóäàë, ìýðãýøñýí àæèëòàí áýëòãýõ
ñóðãàëòûí òîãòîëöîîíû òàëààð íýãäñýí
áàéð ñóóðüòàé áîëîõûí à÷ õîëáîãäëûã
ñàíóóëàâ.
Ìýäýý, ìýäýýëýë
“ÌÝÄÝÝËÝË
ÕÀÐÈËÖÀÀ
ÕÎËÁÎÎÍÛ
ÓËÑÛÍ
ǪÂ˪êªÍ”
44 ÆÈËÈÉÍ
ÄÀÐÀÀ ÇÎÕÈÎÍ
ÁÀÉÃÓÓËÀÃÄËÀÀ
© Ìîíãîë Óëñûí ãàâüÿàò õîëáîî÷èí, Õîëáîîíû ÿàìíû ñàéä
àñàí Ä.Ãîòîâ, “Ìîáèêîì Êîðïîðàöè” ÕÕÊ-èéí Åðºíõèé
çàõèðàë Ä.Áîëîð

15. 15
news CRC
CRCnews
¯ÇÝÑÃÝËÝÍ-90 ÆÈË
ÌÝÄÝÝËÝË, ØÓÓÄÀÍ, ÕÀÐÈËÖÀÀ
ÕÎËÁÎÎÍÛ ÑÀËÁÀÐÛÍ
Ì
îíãîë Óëñàä Ìýäýýëýë,
õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàð
¿¿ñ÷ õºãæñºíèé 90 æèëèéí
îé áîëîí “Ìýäýýëýëæñýí íèéãìèéí
äýëõèéí ºäºð”-èéí õ¿ðýýíä “ªíãºðñ-
íººñ ñóðàëö, ªíººä𺺠ìýäýð,
Èðýýä¿éã á¿òýý” ãýñýí óðèàí äîð “ICT
90 EXPO” îëîí óëñûí ¿çýñãýëýíã
Óëààíáààòàð õîòíîî 5 äóãààð ñàðûí 27-
30-íû ºäð¿¿äýä çîõèîí áàéãóóëëàà.
Óã ¿çýñãýëýí Ìèøýýë ýêñïî òºâä
áîëñîí áºãººä “ICT 90 EXPO”-èéí
íýýëòèéí ¿éë àæèëëàãààíä Ìîíãîë
Óëñûí Åðºíõèé ñàéä Ñ.Áàòáîëä
áîëîí Ìýäýýëýë, øóóäàí, õàðèëöàà
õîëáîî òåõíîëîãèéí ãàçðûí äàðãà
Æ.Áàò-ýðäýíý, Õàðèëöàà õîëáîî-
íû çîõèöóóëàõ õîðîîíû äàðãà
Á.Áîëäáààòàð, Îëîí óëñûí öàõèëãààí
õîëáîîíû áàéãóóëëàãûí Àçè, Íîìõîí
äàëàéí á¿ñèéí çàõèðàë Þ¿í-Æ¿
Êèì, Àçè, Íîìõîí äàëàéí öàõèëãààí
õîëáîîíû áàéãóóëëàãûí äàðãà
Òîøèþêè ßàìàäà áîëîí àëáàíû áóñàä
õ¿ì¿¿ñ îðîëöñîí.
¯çýñãýëýíãèéí õ¿ðýýíä “ÌÈÍÈÉ
ÈÐÝÝįÉ, ÌÝÄÝÝËËÈÉÍ ÒÅÕ-
ÍÎËÎÃÈ” ñýäýâò ãàð çóðãèéí
óðàëäààíûãäóíäñóðãóóëü,öýöýðëýãèéí
íàñíû õ¿¿õä¿¿äèéí äóíä çàðëàæ
Óëààíáààòàð õîò, Äàðõàí õîò, Íàëàéõ
ä¿¿ðýã áîëîí õºäºº îðîí íóòãààñ íèéò
400 ãàðóé á¿òýýë èð¿¿ëñýíýýñ õàìãèéí
øèëäýã á¿òýýëèéí ýçíèéã òîäðóóëæ,
øàãíàëûã ãàðäóóëàí ºã÷ áàãà÷óóäûí
óðìûã ìÿëààñàí ñàéõàí ¿éë àæèëëàãàà
áîëëîî. Ò¿¿í÷ëýí óëàìæëàë ¸ñîîð
“Öàõèì ñïîðòûí óëñûí àâàðãà
øàëãàðóóëàõ òýìöýýí”-íèé ñ¿¿ëèéí
òîãëîëòóóä ÷ ÿâàãäàæ øèëäãèéí
øèëäýã¿¿äýý òîäðóóëñàí áèëýý.
Òóñ ¿çýñãýëýíä îðîëöñîí áàéãóóë-
ëàãóóäààñ òîäîðñîí øèëäã¿¿äèéã òà-
íèëöóóëæ áàéíà.
1. ICT EXPO ¿çýñãýëýíãèéí øèëäýã
îðîëöîã÷: Ìýäýýëýë õîëáîîíû
ñ¿ëæýý ÒªÕÊ
2. ICT EXPO ¿çýñãýëýíãèéí ñàíàà÷-
ëàãàòàé îðîëöîã÷: Ìîíãîëûí öà-
õèëãààí õîëáîî ÕÊ (Õîëáîîíû
ò¿¿õèéí ìóçåé)
3. ICT EXPO ¿çýñãýëýíãèéí ºâºðìºö
îðîëöîã÷: Þíèòåë ÕÕÊ
4. Øèëäýã ñ¿ëæýýíèé ¿éë÷èëãýý
ýðõëýã÷: Æè-Ìîáàéë ÕÕÊ
5. Øèëäýã òåõíîëîãèéí øèéäýë:
Þíèâèøí ÕÕÊ (Ãóðâàëñàí
¿éë÷èëãýý)
6. ¯¿ðýíõîëáîîíûøèëäýã¿éë÷èë-ãýý:
Ñêàéòåë ÕÕÊ (“Open” ¿éë÷èëãýý)
7. Øèëäýã ñàíàà÷ëàãà: Ñàíñàð Ìåäèà
ãðóïï (SPON ¿éë÷èëãýý)
8. Øèëäýã á¿òýýãäýõ¿¿í: Ìîáè
Ôèíàíñ ÕÕÊ (Most Money)
9. Øóóäàíãèéí øèëäýã ¿éë÷èëãýý:
Äè Ý÷ Ýéë ÕÕÊ (Ãààëèéí
çóó÷ëàëûí íýã öýãèéí ¿éë÷èëãýý)
10. ¯íäýñíèé øèëäýã ïðîãðàì õàí-
ãàìæ: M-Cè-Ýñ Ýëåêòðîíèêñ ÕÕÊ
(“Ýðäìèéí ò¿ëõ¿¿ð 2.0” ñèñòåì)
11. Òýðã¿¿íèé õºðºí㺠îðóóëàã÷:
Ìîáèêîì êîðïîðàöè ÕÕÊ
12. Øèëäýã ìýäýýëëèéí õýðýãñýë:
Ìîíãîë êîíòåíò ÕÕÊ (www.gogo.
mn âýá õóóäàñ)
13. Õýðýãëýã÷èéí òààøààëä íèéöñýí
¿éë÷èëãýý: Áèëýãò ĺë㺺í ÕÕÊ
(Íî¸í çóó÷ 1950)
14. Õàìãèéí õ¿ðòýýìæòýé ¿éë÷èëãýý:
Ìîíãîë øóóäàí ÒªÕÊ (Ìîíãîë
Óëñûí á¿õ áàãò øóóäàíãèéí
¿éë÷èëãýýã õ¿ðãýñýí)
15. Öàõèì ¿éë÷èëãýýã äýìæèã÷: Èíò-
ðàêòèâ ÕÕÊ (Öàõèì çàñãèéí
ãàçðûí øèéäë¿¿ä)
“ICT-90-EXPO” ¿çýñãýëýí ýíý
æèë óðüä óðüä æèë¿¿äèéíõýýñ
èë¿¿ ºðãºæèæ, “Îëîí óëñûí” ãýõ
òîäîòãîëòîéãîîð çîõèîí áàéãóóëàãäñàí
íü Ìýäýýëýë, øóóäàí, Õàðèëöàà
õîëáîî, òåõíîëîãèéí ñàëáàðûí öàð
Ýíý æèëèéí õóâüä “ICT 90 EXPO” ¿çýñãýëýí öàð
õ¿ðýýãýý óëàì á¿ð òýëæ îëîí óëñûí õýìæýýíä
çîõèîí áàéãóóëàãäñàí þì. Òóõàéëáàë äýëõèéí
òîìîîõîí ¿éëäâýðëýã÷èä áîëîõ Gemalto, Alca-
tel-Lucent, Keynote, Cisco, Apple, Oracle çýðýã
ãàäààäûí áàéãóóëëàãóóä ìàíàé ¿çýñãýëýíä
îðîëöîæ ººðñäèéí ¿éë àæèëëàãàà áîëîí áàðàà
á¿òýýãäýõ¿¿íýý îëîí íèéòýä äýëãýí ¿ç¿¿ëñýí.
õ¿ðýýã îëîí íèéòýä ñóðòàë÷ëàí
òàíèóëñàí òîìîîõîí àðãà õýìæýý
áîëëîî ãýæ ¿çýñãýëýíã ¿çýæ ñîíèðõñîí
èðãýä áîëîí õàìòðàí çîõèîí
áàéãóóëñàí á¿õèé ë àæ àõóé íýãæ¿¿ä
ñýòãýë ºíäºð áàéñàí þì.
© ¯çýñãýëýíãèéí ¿åýð
© ¯çýñãýëýíãèéí íýýëòýä Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé ñàéä
Ñ.Áàòáîëä îðîëöîâ.

16. 16
CRC news
CRCnews
Óðëàã ñïîðòûí íààäìûí íýã
òºðºë áîëîõ ñïîðòûí àðãà õýìæýý
õºëáºìáºã, ñàãñàí áºìáºã, ãàð áºìáºã,
øèðýýíèé òåííèñ, øàòàð ãýñýí 5
òºð뺺ð 10 áàãö ìåäàëü áóþó 56 àëò,
56 ìºíãº, 56 õ¿ðýë ìåäàëèéí òºëºº
28 áàéãóóëëàãûí äàâõàðäñàí òîîãîîð
900 ãàðóé òàìèð÷èä 6 õîíîãèéí òóðø
øóäàðãà ºðñºë人íèé äîð õóðä õ¿÷,
àâõààëæ ñàìáàéãàà ñîðüæ, ºðñºëä뺺.
Òýìöýýíä áàãèéí ä¿íãýýð Ñêàéòåë
ÕÕÊ-èéí áàã òàìèð÷èä 4 àëò, 3 ìºíãº, 1
õ¿ðýë ìåäàëü õ¿ðòýæ íýãä¿ãýýð áàéðûã,
Ìîíãîëûí öàõèëãààí õîëáîî ÕÊ-èéí
áàã òàìèð÷èä 2 àëò, 1 ìºíãº, 2 õ¿ðýë
ìåäàëü õ¿ðòýæ õî¸ðäóãààð áàéðûã,
Ìîáèêîì ÕÕÊ-èéí áàã òàìèð÷èä 1
àëò, 2 ìºíãº, 1 õ¿ðýë ìåäàëü õ¿ðòýæ
ãóðàâäóãààð áàéðûã òóñ òóñ ýçýëñýí
áàéíà.
Ì
ýäýýëýë, øóóäàí, õàðèë-
öàà õîëáîîíû ñàëáàð ¿¿ñ÷
õºãæñºíèé 90 æèëèéí
îéã òýìäýãëýí ºíãºð¿¿ëýõ
àæëûí õ¿ðýýíä 2011 îíû 06 äóãààð
ñàðûí 06-12-íû ºäð¿¿äýä ñàëáàðûí 28
áàéãóóëëàãà, àæ àõóéí íýãæ, ¿éë÷èëãýý
ýðõëýã÷äèéí äóíä óðëàã, ñïîðòûí àðãà
õýìæýýã 5 òºð뺺ð òóñ òóñ àìæèëòòàé
çîõèîí áàéãóóëëàà.
Óðëàã, ñïîðòûí íààäìûí íýýëòèéí
àðãà õýìæýý íèñýõýä áàéðëàõ Áóÿíò-
Óõàà ñïîðò öîãöîëáîðò 2011 îíû 06
äóãààð ñàðûí 09-íèé 15:00 öàãò áîëæ,
óã àðãà õýìæýýíä Ìýäýýëýë, øóóäàí,
õàðèëöàà õîëáîî, òåõíîëîãèéí ãàçðûí
äàðãà Æ.Áàò-Ýðäýíý, Õàðèëöàà
õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû äàðãà
Á.Áîëäáààòàð, Õàðèëöàà õîëáîîíû
çîõèöóóëàõ õîðîîíû äýä äàðãà
Î.Áàòòîãòîõ, Ìýäýýëýë õîëáîîíû
ñ¿ëæýý ÒªÊ-èéí ÿéöýòãýõ çàõèðàë
Ñ.Àäúÿàñ¿ðýí, Ìîáèêîì ÕÕÊ-èéí
çàõèðàë Ä.Áîëîð, Þíèòåë ãðóïï
ÕÕÊ-èéí ÒÓÇ-èéí äàðãà Ð.Ãàíáîëä,
Ñêàéòåë ÕÕÊ-èéí Åðºíõèéëºã÷
Á.Áàòçîðèã, Æè-Ìîáàéë ÕÕÊ-èéí
çàõèðàë Î.Áàñáèø áîëîí áóñàä àëáàíû
õ¿ì¿¿ñ îðîëöëîî.
Óðëàã, ñïîðòûí àðãà õýìæýýíä äàðààõü
áàã òàìèð÷èä ¸ñëîëûí æàãñààëòààð
ñïîðò öîãöîëáîðûí òºâ òàëáàéä æàãñàæ
îðæ èðæ áàéð ýçýëñíýýð íýýëòèéí àðãà
õýìæýý ýõýëæ, ÌØÕÕÒÃàçðûí äàðãà
Æ.Áàò-Ýðäýíý òàìèð÷èä, óðëàãèéí
àâúÿàñòíóóäàä, íèéò õîëáîî÷èääîî
õàíäàæ ¿ã õýëæ, óðëàã, ñïîðòûí
íààäìûí àðãà õýìæýýã àëáàí ¸ñîîð
íýýñíèéã çàðëàí òóíõàãëàñàí.
ÑÏÎÐÒÛÍ ÍÀÀÄÀÌ
Ñïîðòûí íààäàì
Ìýäýýëýë,
Øóóäàí, Õàðèëöàà
õîëáîîíû ñàëáàð
¿¿ñ÷ õºãæñºíèé
90 æèëèéí îéí
íýðýìæèò óðëàã,
ñïîðòûí íààäàì
àìæèëòòàé çîõèîí
áàéãóóëàãäëàà.
© Òýìöýýíèé íýýëò
© Òýìöýýíä îðîëöîã÷èä
© Ñàëáàðûí óäèðäëàãóóä
© ÕÕÇÕ-íû áàã òàìèð÷èä
© ÕÕÇÕ-íû áàã òàìèð÷èä

17. 17
news CRC
CRCnews
áàéðàíä Ìîíãîëûí öàõèëãààí õîëáîî
ÕÊ, ãóðàâäóãààð áàéðàíä Ñêàéòåë
çýðýã êîìïàíèóä òóñ òóñ îðæýý.
Ýíý óäààãèéí “ÌÝÄÝÝËÝË
ØÓÓÄÀÍ ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎ-90
ÓÐËÀÃÈÉÍ ÍÀÀÄÀÌ” Ìýäýýëýë
õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò øèíýëýã
àðãà õýìæýý áîëæ ÷àäñàí. Òóñ
ñàëáàðûí áîëîâñîí õ¿÷èí ìàø èõ
çàëóóæèæ áàéãààã èëòãýñýí óðëàãèéí
îëîí ñàéõàí ¿ç¿¿ëáýð¿¿ä áàéñíûã
÷ ø¿¿ã÷èä îíöîëæ áàéëàà. Òºðèéí
ñî¸ðõîëò, Óðëàãèéí ãàâúÿàò ç¿òãýëòýí
Ñ.Ñ¿õáààòàð, Àðäûí æ¿æèã÷èí
í.Íýðã¿é, Õºãæèì ñóäëàà÷, òºãºëäºð
õóóð÷ í.Íàðàíãýðýë çýðýã óðëàãèéí àë-
äàðòíóóä òýìöýýíèé ø¿¿ã÷ýýð àæèë-
ëàñàí íü íèéò îðîëöîã÷äîä õ¿íäõýí
äàâàà áàéñàí áîëîëòîé.
Ì
ýäýýëýë, øóóäàí õàðèë-
öàà õîëáîîíû ñàëáàð
¿¿ñ÷ õºãæñºíèé ò¿¿õò
90 æèëèéí îéí õ¿ðýýíä
çîõèîí áàéãóóëàãäàæ áóé àðãà
õýìæýýíèé íýãýýõýí õýñýã áîëñîí
“ÌÝÄÝÝËÝË ØÓÓÄÀÍ ÕÀÐÈËÖÀÀ
ÕÎËÁÎÎ-90 ÓÐËÀÃÈÉÍ ÍÀÀÄÀÌ”
6 äóãààð ñàðûí 10-íä ̯ÑÒªðãººíºº
Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî
áîëîí Ìýäýýëýë õîëáîîíû ñ¿ëæýý
êîìïàíè õàìòðàí àìæèëòòàé çîõèîí
áàéãóóëàãäëàà.
Ýíýõ¿¿ “ÌÝÄÝÝËÝË ØÓÓÄÀÍ
ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎ-90 ÓÐËÀ-
ÃÈÉÍ ÍÀÀÄÀÌ” íü ñàëáàðûí
àæèëòàí àëáàí õààã÷äûí óðëàã, óðàí
ñàéõíû áîëîâñðîëûã äýýøë¿¿ëýõ,
òýäíèé àâúÿàñûã íýýí èëð¿¿ëýõ,
àðäûí óðëàã, ¿íäýñíèé ºâ ñî¸ëîî
ò¿ãýýí äýëãýð¿¿ëýõ çîðèëãîîð çîõèîí
áàéãóóëàãäñàí áèëýý.
Óðëàãèéí
íààäàì
Óðëàãèéí íààäàìä Ìýäýýëýë
õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí ÌÕÑ
ÒªÕÊ, ÌÖÕ ÕÊ, Ìîáèêîì, Ñêàéòåë,
Þíèòåë, Æè-Ìîáàéë çýðýã ¿¿ðýí
òåëåôîíû îïåðàòîð êîìïàíèóä áîëîí
¯íäýñíèé Äàòà òºâ, Ðàäèî òåëåâèçèéí
ñ¿ëæýý ãàçàð, Ñèòèíåò çýðýã íèéò 11
àæ àõóé íýãæ áàéãóóëëàãûí àæèëòàí,
àëáàí õààã÷èä îðîëöîí àâúÿàñ ÷àäâàðàà
ñîðüëîî.
Õºãæèì,äóó,á¿æèã,ÿçãóóðóðëàãèéí
16 òºð뺺ð çîõèîí áàéãóóëàãäñàí
òýìöýýíèé ¿ð ä¿íä ñàëáàðûí
øèëäãèéí øèëäýã¿¿äýý øàëãàðóóëñàí
þì. Òóñ íààäìèéí øèëäýãýýð
øàëãàðñàí àâúÿàñòíóóäààñ á¿ðäñýí
ãàëà òîãëîëò èðýõ ñàðûí 29-íä áîëîõ
áºãººä Ìýäýýëýë,Øóóäàí,Õàðèëöàà
õîëáîîíû ñàëáàð ¿¿ñ÷ õºãæñºíèé 90
æèëèéí îéä çîðèóëàí õ¿íäýòãýëèéí
òîãëîëò õèéõýýð áýëòãýë àæèëäàà
îðîîä áàéíà.
Òóñ ñàëáàðûí õºãæèë äýâøëèéí
òºëºº øóðãóó õºäºëìºðëºæ áóé íèéò
àæèëòàí àëáàí õààã÷äûí äóíä çîõèîí
áàéãóóëàãäñàí óðëàãèéí íààäìûí
øèëäýãýýð Ìýäýýëýë õîëáîîíû ñ¿ëæýý
ÒªÕÊ øàëãàðñàí áîë õî¸ðäóãààð
© Óðëàãèéí íààäìûí ¿åýð
© Óðëàãèéí íààäìûí ¿åýð
© Óðëàãèéí íààäìûí ¿åýð
© Óðëàãèéí íààäàìä îðîëöîã÷èä

18. 18
CRC news
CRCnews
ÌÝÄÝÝËÝË ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÌÝÄÝÝËÝË ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎ

19. 19
news CRC
CRCnews
ÎÍÛ ÓËÑÛÍ ÇªÂ˪êªÍÄ ÎÐÎËÖÎÃ×ÈÄÎÍÛ ÓËÑÛÍ ÇªÂ˪êªÍÄ ÎÐÎËÖÎÃ×ÈÄ

20. 20
CRCnews
CRC news
5 000 000 000
4 000 000 000
3 000 000 000
2 000 000 000
1 000 000 000
4 187 794 673
2 693 643 688
2 300 119 094
1 250 158 839
2007 îí 2008 îí 2009 îí 2010 îí
¯¿ðýí ñ¿ëæýýíä
à÷ààëàë/ìèí/
Ì
îíãîë Óëñûí õàðèëöàà
õîëáîîíû ñàëáàðò 2010 îíû
ýöñèéí áàéäëààð ¿íäñýí
15 ÷èãëýëýýð 657 òóñãàé çºâøººðºë
îëãîñíû õ¿ðýýíä 500 ãàðóé àæ àõóéí
íýãæ, õóóëèéí ýòãýýä ¿éë àæèëëàãààãàà
ÿâóóëæ áàéíà. Ýäãýýðèéí äîòðîîñ
¿¿ðýíòåëåôîíõîëáîîíû¿éë÷èëãýýíèé
÷èãëýëýýð Ìîáèêîì ÕÕÊ, Ñêàéòåë
ÕÕÊ, Þíèòåë, Æè ìîáàéë ÕÕÊ
ãýñýí 4 ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ àæèëëàæ
áàéãààã áèä ìýäýõ áèëýý. Õýäèéãýýð
ñàëáàðûí íèéò òîãëîã÷äèéí äóíä
òîîíû õóâüä º÷¿¿õýí áàãà õóâèéã ýçëýõ
õýäèé ÷ ¿¿ðýí òåëåôîí õîëáîîíû äýýðõ
êîìïàíèóä Ìîíãîë Óëñûí õàðèëöàà
õîëáîîíû ñàëáàðûí íèéò îðëîãûí
73.7 õóâèéã á¿ðä¿¿ëæ, òóñ ñàëáàðûí
óëñûí òºñºâò îðóóëñàí îðëîãûí 79.7
õóâèéã òºâëºð¿¿ëæ, ñàëáàðò õèéñýí
íèéò õºðºí㺠îðóóëàëòûí 60.3 õóâèéã
îðóóëæ, ñàëáàðûí áàéíãûí àæëûí
áàéðíû 25 õóâü, øóóä áóñ áîëîí
áàéíãûí áóñ àæëûí áàéðíû 95.0
õóâèéã òóñ òóñ õàíãàæ, íèéòäýý 370
ãàðóé ñóì ñóóðèí ãàçàðò ¿éë÷èëãýýãýý
õ¿ðãýæ, ¿éë÷èëãýýíèé õàìðàõ õ¿ðýý
íü íèéò õ¿í àìûí 95 õóâèéã õàìàð÷
÷àäñàíûã ýíä áàõàðõàí äóðäàõäàà
òóéëûí òààòàé áàéíà.
ÕÕÇÕ-íû õèéñýí ñóäàëãààãààð
2010 îíû ýöñèéí áàéäëààð Ìîíãîë
Óëñûí ¿¿ðýí òåëåôîí õîëáîîíû
á¿ðòãýãäñýí õýðýãëýã÷äèéí òîî
2,510,470 (¯éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéí
èð¿¿ëñýí æèëèéí ýöñèéí òàéëàíãààð),
ãàð óòàñ õýðýãëýäýã õ¿íèé òîî
1,714,645 (¯ÑÕ, ÕÕÇÕ-íû õàìòàðñàí
ñóäàëãààãààð), èäýâõèòýé áàéãàà
õýðýãëýã÷èéí òîî 2,053,099 (ÕÕÇÕ-
íû õèéñýí 2010 îíû ñ¿¿ëèéí 3 ñàðûí
à÷ààëëûí íàðèéâ÷èëñýí ñóäàëãààãààð)
áîëñîí áàéíà. Ýíýõ¿¿ èõýýõýí ÿëãàà
á¿õèé òîî áàðèìòóóäûã äýëõèéí
äóíäàæ ¿ç¿¿ëýëò¿¿äòýé õàðüöóóëàí
¿çýõ íü òóñ õîðîî íü ººðèéí õèéæ áóé
ñóäàëãààíûõàà ¿ð ä¿íã áàòàëãààæóóëàõ,
ìºí ººðèéí îðíû îíöëîã áîëîí
çàõ çýýëèéí öààøäûí õàíäëàãûã
áîäèòîéãîîð øèíæëýí ä¿ãíýæ ¿éë
àæèëëàãààíäàà àøèãëàõàä èõýýõýí
à÷ õîëáîãäîëòîé òóë äýýðõ öººí
¿ç¿¿ëýëòèéã õàðüöóóëàí ñóäëàõàä
äàðààõ áàéäàëòàé áàéíà.
¯¿ðýí òåëåôîí õîëáîîíû ¿éë-
÷èëãýý ýðõëýã÷äýä á¿ðòãýëòýé õýðýã-
ëýã÷äèéí ãýðýýíèé öààíà ãàð óòàñ
õýðýãëýäýã õ¿íèé òîî íü äýëõèéí
äóíäæààð íèéò á¿ðòãýëèéí 73.91
õóâü, ìàíàé óëñûí õóâüä 68.3 õóâü òóñ
òóñ áàéãàà íü èõýýõýí ¿íäýñëýëòýé
¿ç¿¿ëýëò áºãººä íèéò õ¿í àìûí äóíä
¿¿ðýí òåëåôîí èäýâõòýé õýðýãëýõ
íàñíûõàí áóþó 15-64 íàñíûõíû
õóâèéí æèí 55 õóâèéã ýçýëæ áóé ìàíàé
óëñûí õóâüä òóí áîëîìæèéí áîäèòîé
¿ç¿¿ëýëò áºãººä ¿¿íýýñ ãàäíà íèéò
õ¿í àìûí 62.2 õóâü íü áîäèòîéãîîð
ãàð óòàñ õýðýãëýæ áàéãàà íü äýëõèéí
äóíäæààñ 6 îð÷èì õóâèàð ºíäºð
¿ç¿¿ëýëò þì. Èäýâõòýé õýðýãëýã÷èéí
òîî áîëîí ãàð óòàñ õýðýãëýäýã õ¿íèé
òîîíû õàðüöààíä òóëãóóðëàí ñóäàëæ
¿çýõýä ¿¿ðýí òåëåôîíû 2-îîñ äýýø
äàâõàðäñàí õýðýãëýýòýé õýðýãëýã÷èéí
ýçëýõ õóâèéí æèí äýëõèéí äóíäæààñ
5.0 õóâèàð ºíäºð, á¿ðòãýëòýé õýðýã-
ëýã÷äèéí òîîíä èäýâõòýé õýðýãëýã÷èéí
¯ç¿¿ëýëò¿¿ä
Õýðýãëýýíèé
¯¿ðýí òåëåôîí
õîëáîîíû
çàðèì
çýëýõ õóâèéí æèí äýëõèéí äóíäæààñ
4.0 õóâèàð áàãà áàéãàà íü äýýð äóðäñàí
õ¿í àìûí íàñíû á¿òýö, õ¿í àìûí
äóíäàõ ¿¿ðýí òåëåôîí õýðýãëýýíèé
ºñºëò çýðãýýð íºõöºëäºæ áàéãààã
õàðãàëçàí ¿çâýë òóñ õîðîîíû ãàðãàæ
áàéãàà ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä íü àëäààíû
õýëáýëçýë ìàø áàãàòàé áîëîõ íü
íîòëîãäîæ áàéíà.
Ìîíãîë óëñûí ¿¿ðýí òåëåôîí
õîëáîîíû ÿðèàíû õýðýãëýý áóþó
à÷ààëàë æèë á¿ð ºñºí íýìýãäýæ 2010
îíû à÷ààëëûã 2009 îíòîé õàðüöóóëàõàä
55,5% ºñºëòòýé áàéíà. Ýíý íü
äýëõèéí äóíäæààñ 10 äàõèí ºíäºð
¿ç¿¿ëýëò áºãººä õàðèí ºãºãäëèéí
¹ Õýðýãëýã÷äèéí àíãèëàë
Äýëõèé /òýðáóì/ Ìîíãîë
2009 îí 2010 îí
1 Á¿ðòãýëòýé õýðýãëýã÷äèéí òîî 4,6 2,510,470
2
Ãàð óòàñ õýðýãëýäýã õ¿íèé òîî 3,4 1,714,645
73.91% 68.30%
3
Èäýâõòýé õýðýãëýã÷äèéí òîî ~/õýðýãëýýíä áàéãàà ãàð óòàñíû òîî/ 3,9 2,053,099
84.78% 81.8%
4 Ãàð óòàñíû äàâõàðäñàí õýðýãëýýòýé õ¿í àìûí ýçëýõ õóâü 14.71% 19.7%
Ãàð óòàñ õýðýãëýäýã õ¿íèé òîî
Á¿ðòãýëòýé õýðýãëýã÷èéí òîî
*100%Õóâèéí æèí
Èäýâõèòýé õýðýãëýã÷èéí òîî
Á¿ðòãýëòýé õýðýãëýã÷èéí òîî
*100%Õóâèéí æèí
õýðýãëýý äýëõèéí äóíäæààñ èõýýõýí
õîöðîãäîëòîé áàéãàà õýäèé ÷ 2011 îíû
ýöñýýñ ýõëýí ýíý òºðëèéí õýðýãëýýíèé
ºíäºð ºñºëòèéí ìº÷ëºã ýõëýõ íü
íýãýíò òîäîðõîé áàéãàà áîëíî.
Ìàíàé óëñûí ¿¿ðýí òåëåôîí
õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíèé õýðýãëýý,
õàìðàõ õ¿ðýýíèé íýâòðýëò èõýýõýí
ºíäºð ºñºëòòýé áàéãàà õýäèé ÷ íýã
õýðýãëýã÷ýýñ àâàõ äóíäàæ îðëîãî /
ARPU/ ºðñºë人íèé íºõöºë áàéäëààñ
øàëòãààëàí áóóðàõ õàíäëàãàòàé áàéíà.
2010 îíû áàéäëààð íýã ñàðä íýã
õýðýãëýã÷ýýñ îëîõ äóíäàæ îðëîãî 15.1
àì.äîëëàð (á¿ðòãýëòýé õýðýãëýã÷èä
íîîãäîõîîð) áàéãààãààñ õºãæèíã¿é
îðíóóäûí äóíäàæ íü 28.3 àì.äîëëàð,
õºãæèæ áóé îðíóóäûí äóíäàæ 8.4
àì.äîëëàð áàéãàà áîë ìàíàé óëñûí
õóâüä 9.7 àì.äîëëàð áîëæ áóóðñàí
íü õýäèéãýýð õºãæèæ áóé îðíóóäûí
äóíäæààñ áàãà çýðýã ºíäºð ¿ç¿¿ëýëò
áîëîâ÷ îéðûí æèë¿¿äýä ýäèéí çàñãèéí
ºíäºð ºñºëò õàíãàãäàæ, õºãæèíã¿é
îðíóóäûí ýãíýýíä íýãäýõ ºðãºí
áîëîìæ á¿ðäýýä áóé Ìîíãîë Óëñûí
õóâüä öààøèä ýíýõ¿¿ ¿ç¿¿ëýëòèéã
áóóðóóëàõã¿é áàéõ òàëààð çîõèöóóëàõ
áàéãóóëëàãà áîëîí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷-
äèéí ç¿ãýýñ õàìòðàí àæèëëàõ íýí
øààðäëàãàòàé áàéãààã õàðóóëæ áàéíà.
Á.̺íõáàò
ÕÕÇÕ-íû ãèø¿¿í, ÇǯÒÀ-íû äàðãà

21. 21
CRCnews
news CRC
Ò
óñ õîðîîíîîñ èíòåðíýòèéí
Ẻíèé óðñãàë ò¿ðýýñëýõ
¿éë÷èëãýýíèé ÷èãëýëýýð òóñ-
ãàé çºâøººðëèéã 4 áàéãóóëëàãàä /
Ìîáèêîì ÕÕÊ, Æåìíýò ÕÕÊ,
ÓÁÒÇ ÕÍÍ-Ðýéëêîì òºâ, Ìýäýýëýë
õîëáîîíû ñ¿ëæýý ÒªÊ/ îëãîñîí áà ¿éë
àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãàà 3 êîìïàíè
/Ìîáèêîì ÕÕÊ, Æåìíýò ÕÕÊ,
Ðýéëêîì òºâ/ áàéíà. Èíòåðíýòèéí
Ẻíèé óðñãàë ò¿ðýýñëýã÷ êîìïàíèóä
íü ÎÕÓ-ûí Òðàíñòåëåêîì ÕÕÊ,
ÁÍÕÀÓ-ûí ×àéíà Òåëåêîì, ×àéíà
Þíèêîì çýðýã êîìïàíèóäààñ íèéò
16.2 Ãá/ñ èíòåðíýòèéí óðñãàëûí ãýðýý
õèéí àæèëëàæ áàéíà. 2010 îíû ýöñèéí
áàéäëààð èíòåðíýòèéí æèæèãëýíãèéí
éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýã÷ 71 òóñãàé çºâøººðºë
ýçýìøèã÷ àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà
¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãààãààñ
Óëààíáààòàð õîòîä 38, Îðîí íóòàãò
16, Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýñâãýðèéí
õ¿ðýýíä 17 áàéíà.
Íèéò èíòåðíýò õýðýãëýã÷äèéí òîîã
2009 îíòîé õàðüöóóëàõàä 88.5%-èàð
ºññºí áàéíà. Èíòåðíýò õýðýãëýã÷èä
Dial-up, DSL, FTTH-øèëýí êàáåëü,
êèîêñàë êàáåëü, GPRS, 3G, EVDO,
WiFi, WiMax, VSAT çýðýã òåõíîëîãèéã
àøèãëàæ õîëáîãäîæ áàéíà. Íèéò
èíòåðíýò õýðýãëýã÷äèéí 81.28 õóâü íü
Óëààíáààòàðò, 18.40 õóâü íü àéìãèéí
Èíòåðíýòèéí
¯éë÷èëãýý
òºâä, 0.32 õóâü íü ñóìûí òºâä áàéíà.
2010 îíû ýöñèéí áàéäëààð ãýðýý á¿õèé
èíòåðíåò õýðýãëýã÷èéí òîî 199,849
áîëñîí áºãººä Äýëõèéí áàíêíààñ
ãàðãàñàí ñóäàëãààãààð Ìîíãîë óëñûí
èíòåðíýò õýðýãëýäýã õ¿íèé òîî /user/
2009 îíû áàéäëààð íèéò õ¿í àìûí 13.0
õóâèéã ýçýëæ áàéñàí áîë õ¿í àì, îðîí
ñóóöíû 2010 îíû òîîëëîãûí ä¿íãýýñ
èíòåðíýò õýðýãëýãëýäýã õ¿íèé òîî
709,625 áóþó íèéò õ¿í àìûí 30.6 õóâèéã
ýçýëæ áàéãàà íü äýëõèéí äóíäæààñ 0.4
õóâèàð ºíäºð ¿ç¿¿ëýëò þì.
¯ðãýëæëýë áèé......
Õºäºë㺺íò õîëáîîíû õºãæëèéí øèíý õàíäëàãà,
òåõíîëîãèéí íýãäýí íèéëýõ ¿éë ÿâö, èíòåðíåò
õýðýãëýýíèé ºñºëò, òýð äóíäàà õºäºë㺺íò
ºãºãäëèéí õýðýãëýýíèé ¿ñðýíã¿é ºñºëòèéí
èðýýä¿éí òàëààð áîëîí ò¿¿íä íèéöýí øèíý÷ëýãäýí
ººð÷ëºãäºæ áóé ñàëáàðûí çîõèöóóëàëòûí øèíý
õºãæëèéí òàëààð ñîíèðõîëòîé ñóäàëãàà, ä¿ãíýëò,
ñàíàëóóäûã äàðààãèéí äóãààðóóäàä òà á¿õýíäýý
ºðãºí áàðèõ áîëíî.

22. 22
CRCnews
CRC news
1.Óäèðòãàë
Î
ð÷èí ¿åä êîìïüþòåð, ¿¿ðýí áîëîí óòàñã¿é õîëáîî,òºðºë á¿ðèéí ìýäýýëýë õîëáîîíû õýðýãëýã÷èéí òºãñãºëèéí
òºõººðºìæ¿¿ä /óõààëàã ãýð àõóéí õýðýãñýë ã.ì/ õîîðîíäîî ºãºãäºë, ìýäýýëýë äàìæóóëàõ, ñîëèëöîõ, èíòåðíýò
ñ¿ëæýýãýýð èíòåðíýòèéí ïðîòîêîë àøèãëàõäàà ººðèéí ãýñýí íýã ë èíòåðíýò ïðîòîêîëûí õàÿãòàé áàéäàã. ªºðººð
õýëáýë, óëàìæëàëò ñóóðèí òåëåôîí óòàñ ººðèéí äóãààðòàé áàéäàãòàé èæèë þì. Èíòåðíýòèéí ïðîòîêîëûí õóâèëáàðûí
¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëòèéí õàðüöóóëàëòûã ÈÏõ4 áà ÈÏõ6 ïðîòîêîëûí õóâüä õèéæ, äàðààõü Õ¿ñíýãò-1-ä íýãòãýí ¿ç¿¿ëýâ.
ÈÏõ6 ïðîòîêîëûí õàÿãóóäûã çîõèîí á¿òýýã÷äèéí çîðèëãî íü õàÿãèéí íººö äóóñ÷ áàéãàà ÈÏõ4-/IPv4/-ã áîëîâñðîíãóé
áîëãîõ, õàÿãèéí íººöèéã íýìýãä¿¿ëýí ººð÷ëºõºä ¿íäñýíäýý ÷èãëýãäñýí áàéäàã. Ãýâ÷ ýíý õóâèëáàðûí ¿íäñýí çîðèëãî
áîëîõ õàÿãèéã íýìýãä¿¿ëýõýýñ ãàäíà ìýäýýëëèéí ñ¿ëæýýíèé çàì÷ëàëûã õóðäàí áîëãîõ, ìýäýýëýë õîëáîîíû øèíý ¿éë÷èëãýý
õýðýãëýýã íýâòð¿¿ëýõýä òåõíèêèéí äýâøèë ãàðãàõ çîðèëãîòîé þì. ÈÏõ6-ä ñóóðèëñàí ìýäýýëëèéí ñ¿ëæýý, äýä á¿òýö íü
äàðààõü äàâóó òàëóóäûã á¿ðä¿¿ëäýã. ¯¿íä:
• Èíòåðíýòèéí õàÿãèéí íººö íü èðýõ 30 ãàðóé æèëäýý õàíãàëòòàé,
• Òîäîðõîé ñ¿ëæýýí¿¿ä ýñâýë ñ¿ëæýýíèé õýñã¿¿äèéã èëýðõèéëýõ îêòåò õýðýãëýí ÷èãë¿¿ëýëò /çàì÷-ëàë/-èéã õóðààíãóé,
õÿëáàð óëìààð õóðäàí áîëãîõ áîëîìæòîé,
• Çóðâàñûí ºðãºí, à÷ààëëûí èíæåíåð÷ëýë, ìåíåæìåíò õèéõ áîëîìæòîé,
• Õàÿãèéí äèçàéí íü ñ¿ëæýýí¿¿äèéí õîîðîíä íýãäñýí çàì ¿¿ñãýõýä õÿëáàð áàéõààð á¿òýýãäñýí,
• Windows Vista, Google, Apple Mac OS, Linux îëîí ¿éëäëèéí ñèñòåì¿¿ä á¿ãä IPv6 øóóä äýìæäýã çýðýã áîëíî.
2. ªðãºí çóðâàñûí õýðýãëýý áà ñ¿ëæýýíèé õºãæëèéí õàíäëàãà
Î
ëîí óëñûí çºâëºõ êîìïàíè áîëîõ McKinsey & Company ñóäàëãààãààð, ºíäºð õóðäíû èíòåðíýòýä õîëáîãäñîí ãýð
á¿ëèéí íÿãòðàëûã 10 õóâü íýìýãä¿¿ëýõýä äÍÁ-èéã 0,1-1,4 õóâü ºñäºã ãýñýí ä¿ãíýëò ãàðãàñàí áàéäàã. Òýãâýë, äýëõèéä
íýð õ¿íä á¿õèé ñóäàëãààíû Booz & Company íü íèéò 5 æèëèéí õóãàöààíä ºðãºí çæðâàñûí õýðýãëýã÷èéí íÿãòðàëûã
10 õóâü ºñºõºä õºäºëìºðèéí á¿òýýìæèéã 1,5 õóâèàñ äýýø õóâèàð íýìýãä¿¿ëäýã ãýæýý.
Øèíý òåõíîëîãè
Ìýäýýëëèéí ñ¯ëæýý, èíÒÅðíýÒèéí
äàðàà ¯Åèéí ñ¯ëæýýíèé
ØÈíÝ
ÒÅÕÍÎËÎÃÈÓÄ
(NGI-IPv6)
Ò.Íàðàíìàíäàõ
ÕÕÇÕ-íû Àëáàíû îðëîã÷ äàðãà
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû áîëîí èíòåðíýòèéí ñ¿ëæýýã “Äàðàà ¿åèéí
èíòåðíýòèéí ñ¿ëæýý” (Next Generation Internet-NGI) áóþó Èíòåðíýòèéí
ïðîòîêîë õóâèëáàð-6 (ÈÏõ6-IPv6)-ä øèëæ¿¿ëýí õºãæ¿¿ëýõ àñóóäàë ºíºº
¿åä óëñ, îðîí á¿ðèéí ºìíº õóðöààð òàâèãäàæ èðëýý. 2011 îíû 2 äóãààð ñàðä
Îëîí óëñûí èíòåðíýòèéí õàÿã õóâààðèëàëòûí áàéãóóëëàãààñ /ICANN/ îäîî
àæèëëàæ áàéãàà ÈÏõ4 (IPv4)-èéí õàÿãèéí ñ¿¿ë÷èéí 5 áëîêèéã õóâààðèëñàí
òàëààð çàðëààä áàéíà.
Èíòåðíýò ïðîòîêîë õóâèëáàð (IP version) Õóâèëáàð-6 (IPv6) Õóâèëáàð-4 (IPv6)
Õýðýãëýýíä íýâòð¿¿ëæ ýõýëñýí îí 1981 1999
Õàÿãèéí õýìæýý (Address size) 32 bit 128 bit
Õàÿãèéí ôîðìàò (Address format) 192.0.2.76 2001:ODB8:0234:AB00:0123:1567:8901:ABCD
Ïðåôèêñûí òýìäýãëýãýýíèé òîî
(Number of Prefix Notation) 232=4,294,967,296 2128=340,282,366,920,938,463,463,374,607,431,768,211,456
Ïðåôèêñ òýìäýãëýãýýíèé æèøýý (Examples of
Prefix Notation)
192.0.2.0/24
10/8
(a”/8”block=1/256th of total IPv4 address
space=224=16,777,216 addresses)
2001:0DB8:0234::/48
2600:0000::/12Ýóàóóá
Èíòåðíýòèéí ïðîòîêîëûí õóâèëáàðûí ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëòèéí õàðüöóóëàëò Õ¿ñíýãò-1
Ýõ ¿¿ñâýð: USA FCC (ÀÍÓ) Working paper-3, December 2010