Walaiporn test

1. Climate Change (Variability)
Measurement and Application to
Agriculture
วลัยพร ศะศิประภา
ศูนย์สารสนเทศ กรมวิชาการเกษตร
swalaiporn@hotmail.com

2. ศัพท์ที่ควรรู้
สภาพอากาศ (Weather)
ภูมิอากาศ (climate)
การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ (climate
change)

3. ศัพท์ที่ควรรู้
สภาพอากาศ (Weather) เหตุการณ์ภูมิ
อากาศที่เกิดขึ้นในปัจจุบันหรือในอนาคต
ใกล้
ภูมิอากาศ (climate) ค่าเฉลี่ยของปัจจัยภูมิ
อากาศ เช่น อุณหภูมิ ปริมาณนำ้าฝนในระยะ
ยาว
การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ (climate
change)การเปลี่ยนแปลงใดๆ ของภูมิ
อากาศที่เกิดจากการกระทำาของมนุษย์ทั้ง
ทางตรงและทางอ้อม อันทำาให้ส่วนประกอบ
ของบรรยากาศโลกเปลี่ยนแปลงไป

4. IPCC (Intergovernmental Panel on Climate
Change)
ผลการตรวจวัดและสังเคราะห์ข้อมูลทุก 5
ปี นับแต่ 2533
IPCC (2007) ในภูมิภาคเอเชียตะวันออก
เฉียงใต้ อุณหภูมิมีแนวโนม้สูงขึ้น
0.1-0.3 องศาต่อทศวรรษปริมาณนำ้าฝน
รวมมีแนวโน้มลดลง ระดับนำ้าทะเลมีแนว
โน้มสูงขึ้นปริมาณ 1-3 มม./ปี และมี
โอกาสที่จะเกิดสภาวะความรุนแรงของ
สภาวะอากาศสูงขึ้น
อำานาจ,2553

5. ประเทศไทย
สกว. สนับสนุนงานวิจัย : ผลกระทบของ
การเปลี่ยนแปลงและความแปรปรวนสภาพ
ภูมิอากาศต่อประเทศไทย(IPCC SRES A2
B2)
การศึกษาวิจัย วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลง
การตอบสนอง และความอ่อนไหว(เกษตร
แหล่งนำ้า และภัยพิบัติธรรมชาติ)
กรมฯ...

6. แบบ A ให้ความความสำาคัญกับการเติบโตทางเศรษฐกิจเป็น
หลัก
- A1 การเติบโตทางเศรษฐกิจสูง ประชากรโลกสูงสุดในกึ่งศตวรรษ และ
ลดลงเล็กน้อยหลังจากนั้น มีเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพสูง มีการพัฒนา
บุคลากร มีปฏิสัมพันธ์ระหว่างวัฒนธรรม ความแตกต่างของรายได้
ประชาชาติระหว่างภูมิภาคลดลง
- A2 มีความหลากหลาย พึ่งตนเองมากขึ้นภายในภูมิภาค มีการอนุรักษ์
เอกลักษณ์ท้องถิ่น ประชากรเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง การพัฒนาเศรษฐกิจ
ขึ้นอยู่กับภูมิภาค การเติบโตทางเศรษฐกิจและการเปลี่ยนแปลง
เทคโนโลยีช้ากว่าแบบอื่น และกระจายตามท้องถิ่นและภูมิภาค
แบบ B ให้ความความสำาคัญกับสิ่งแวดล้อมมากกว่าแบบ A
- B1 ประชากรเช่นเดียวกับแบบ A1 แต่โครงสร้างเศรษฐกิจเปลี่ยนอย่าง
รวดเร็วไปเป็นภาคบริการและสารสนเทศ ลดการใช้วัตถุ มีการใช้
เทคโนโลยีที่สะอาด มีความเสมอภาค แต่ไม่มีการนำาประเด็นด้านภูมิ
อากาศเป็นแรงจูงใจ
- B2 เน้้นการแก้้ป้ญหาที่ยั่งยืนในระดับท้องถิ่นหรือภูมิภาค ประชากร
เพิ่มขึ้นต่อเนื่องแต่น้อยกว่า A2 มีการพัฒนาเศรษฐกิจปานกลาง การ
เปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีหลากหลายและช้าลงกว่า B1 และ A1 โดย
มีการปกป้องสิ่งแวดล้อม และความเสมอภาคของสังคมที่เน้นที่ท้องถิ่น

7. A2
B2

8. Climate Change – IPCC 2007
Expected rise in temperature

9. ภาพฉายอนาคตของ
ประเทศไทย
มีแนวโน้มที่จะมีอุณภูมิสูงขึ้นทั้งกลางวันและ
กลางคืน โดยที่อุณหภูมิกลางคืนจะ
เปลี่ยนแปลงมากกว่าอุณหภูมิกลางวัน อีกทั้ง
จะมีช่วงเวลาที่มีอากาศร้อนในรอบปียาวนาน
มากขึ้น
ฤดูร้อนจะยืดยาวขึ้นโดยที่ฤดูหนาวจะหดสั้น
ลง
ฤดูฝนมีฝนตกชุกมากข้ึ้้น

11. Temperature distribution for Jul-Aug in Israel
The mode temperature increased by 1°C
The distribution broadened
The warm days became more frequent & warmer

12. Expect more extreme events
“Small” change in average big change in extremes
Heat Waves?
Droughts?
Floods?

13. maxT change
0
10
20
30
40
50
60
28 29 30 31 32 33 34 35 36 37
max temp
frequency
1951-1970
2000-2009
ประจวบคีรีขันธ์

14. CHANTABURI
0
20
40
60
80
100
120
140
160
18018.2
20
20.6
21.2
21.8
22.4
23
23.6
24.2
24.8
25.4
26
26.6
27.2
27.8
28.4
29
29.6
30.2
30.8
temp
frequency
1960-9
2000-9

15. • สภาพอากาศโดยรวมที่เปลี่ยนไป ส่งผลให้ผลผลิตอาจ
เปลี่ยนไป การติดดอก ติดผล ของพืชจะเปลี่ยนไป
• สภาพอากาศโดยรวมที่เปลี่ยนไป เช่น ฝนมากขึ้นส่งผล
การตอบสนองต่อการให้ปุ๋ย และต่อต้นทุนการผลิต
• การแพร่ระบาดของแมลงศัตรูพืช
• ความเสี่ยงของการผลิตจากสภาพภูมิอากาศแปรปรวน
รุนแรง
• ความเหมาะสมของพื้นที่ต่างๆ กับการผลิตทางการ
เกษตรจะเปลี่ยนไป เช่น การเกษตรที่สูงพืชเมืองหนาว
ผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิ
อากาศต่อเกษตรกรรมในประเทศไทย

16. ผลกระทบเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศผลกระทบเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
ต่อการผลิตพืชต่อการผลิตพืช
• ความเข้มข้นของความเข้มข้นของ COCO22 เพิ่มขึ้นเพิ่มขึ้น :: ลดลด photorespirationphotorespiration
• อุณหภูมิเพิ่มขึ้นอุณหภูมิเพิ่มขึ้น :: เร่งการเจริญเติบโตเร่งการเจริญเติบโต
• ความแปรปรวนของนำ้าฝนความแปรปรวนของนำ้าฝน :: การรักษาอุณหภูมิในเซลพืชการรักษาอุณหภูมิในเซลพืช
ความแห้งแล้งความแห้งแล้ง // นำ้าท่วมนำ้าท่วม
** ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดพืชทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดพืช ((C3 C4 CAMC3 C4 CAM)) สถานที่และเวลาสถานที่และเวลา **

17. RuDP carboxylaseRuDP carboxylase
P + COP + CO22 2PGA2PGA
GlucGluc
oseose
ปกติปกติ
+ O+ O22 PGA + GlycPGA + Glyc
RuDP oxygenaseRuDP oxygenase
OO22
COCO22

18. Growth DurationGrowth Duration
การเปลี่ยนแปลงระยะการเจริญเติบโตที่การเปลี่ยนแปลงระยะการเจริญเติบโตที่
เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการถ่ายเทเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการถ่ายเท
สารสังเคราะห์สารสังเคราะห์
ลักษณะพันธุ์พืชลักษณะพันธุ์พืช
Temperature & PhotoperiodTemperature & Photoperiod
source : Ritchie et al. (1source : Ritchie et al. (1

19. Morphological DevelopmentMorphological Development
((การเริ่มต้นและสิ้นสุดของการพัฒนาการการเริ่มต้นและสิ้นสุดของการพัฒนาการ
ของชิ้นส่วนต่างๆ ของพืชของชิ้นส่วนต่างๆ ของพืช ))
จำานวนใบจำานวนใบ,, การแตกกอ และ เมล็ดการแตกกอ และ เมล็ด
TemperatureTemperature
source : Ritchie et al. (1source : Ritchie et al. (1

20. BoonpradubBoonpradub (2002)(2002)
0
20
40
60
80
100
120
140
160
PL (44m) KK(186m) Loei (280m) Phurua(960m)
Anthesis
Maturity
Days after
sowing
Phenological Responses
ผลของอุณหภูมิต่อข้าวโพด

21. สมชายและคณะ 2553
ผลกระทบของภาวะโลกร้อนต่อการผลิตข้าวโพด
เมื่อปริมาณ CO2 เพิ่มขึ้น 1 และ 1.5 เท่า สรุปได้ว่า
• วันออกดอกสั้นลง ร้อยละ 1 และ 3 วัน
• วันสุกแก่ลดลง ร้อยละ 2 และ 7 วัน
• ผลผลิตเมล็ดลดลง ร้อยละ 6 และ 12
• จำานวนเมล็ดลดลง ร้อยละ 1 และ 15
• นำ้าหนักเมล็ดลดลง ร้อยละ 4 และ 14
• ดัชนีพื้นที่ใบลดลง ร้อยละ 3 และ 18

22. y=-0.6948x+1925.9
R2
=0.0821
0
200
400
600
800
1000
1200
1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 2090 2100 2110
ปี
ผลผลิต(กก./ไร่)
IGW
Impact of Global Warming
นธ์ระหว่างผลผลิตเฉลี่ยรายปีจากการจำาลอง ข้าวโพดพันธุ์สุวรรณ 1
ใต้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ในปี 1980-2099 (ผลผลิตลดล
Source : Somchai

23. y=-0.0165x+36.873
R2
=0.5885
0
1
2
3
4
5
6
7
1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 2090 2100 2110
ปี
ผลผลิต(ตัน/ไร่)
ความสัมพันธ์ระหว่างผลผลิตเฉลี่ยรายปีจากการจำาลองของมัน
สำาปะหลังพันธุ์เกษตรศาสตร์ 50
ทั้งประเทศกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ในปี 1980-2099
(ผลผลิตลดลง 43 %)
IGW
Impact of Global Warming
Source : Vinai et

24. สรุปของข้าวโพด พบกระจายตัวอยู่ทุกภูมิภาค ได้แของข้าวโพด พบกระจายตัวอยู่ทุกภูมิภาค ได้แ
นครราชสีมา นครสวรรค์ อุทัยธานี กาญจนบุรนครราชสีมา นครสวรรค์ อุทัยธานี กาญจนบุร
แพงเพชร ตาก ลำาพูน เชียงราย พะเยา ลำาปาแพงเพชร ตาก ลำาพูน เชียงราย พะเยา ลำาปา
ของมันสำาปะหลัง ส่วนใหญ่พบในพื้นที่ภาคตะของมันสำาปะหลัง ส่วนใหญ่พบในพื้นที่ภาคตะ
ได้แก่ จังหวัดหนองคาย อุดรธานี หนองบัวลำาได้แก่ จังหวัดหนองคาย อุดรธานี หนองบัวลำาภ
กลนคร นครราชสีมากลนคร นครราชสีมา
ของการผลิตอ้อย ส่วนใหญ่อยู่ในเขตภาคตะวของการผลิตอ้อย ส่วนใหญ่อยู่ในเขตภาคตะว
อนบน ได้แก่ จังหวัดกาฬสินธุ์ อุดรธานี มหาสอนบน ได้แก่ จังหวัดกาฬสินธุ์ อุดรธานี มหาส
ครราชสีมา เลย และชัยภูมิครราชสีมา เลย และชัยภูมิ
พื้นที่วิกฤตพื้นที่วิกฤต
เกริกและคณะ 2553

25. 0
2
4
6
8
10
12
14
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
อุณหภูมิ (องศาเซลเซียส)
อัตราการสังเคราะห์แสง(umol/m/s) PB 260
RRIM 600
อุณหภูมิ 23-36 ± 1 องศาเซลเซียส ที่เหมาะสมกับ
กระบวนการสังเคราะห์แสง RRIM 600 และ PB
260 ที่มา : Kositsup et al., 2007

26. MaximumTemperature and yield
y = -4.5371x + 192.73
R2
= 0.5401
0
10
20
30
40
50
60
20 25 30 35 40 45
Temperature ( 0
C)
Yield(g/tap/tree)อุณหภูมิสูงในช่วงกลางวัน ต่อผลผลิตยาง

27. Minimum Temperature and Yield in Dapchari
y = -2.7111x + 80.904
R2
= 0.792
0
10
20
30
40
50
60
0 5 10 15 20 25 30 35
Temperature ( 0
C )
Yield(g/tap/tree)ง ช่วงกลางคืน ทำาให้ผลผลิตยาง ลดลง เทียบกับเข

28. 2500
2600
2700
2800
2900
3000
3100
3200
2002 2003 2004 2005 2006 2007
ผลผลิตยางธรรมชาติในประเทศไทย
ปี ค.ศ.2002 - 2007 (‘000 tonnes)
ฝนหนัก/แล้ง
นาน
2005
•แล้งยาวนานจนถึง
พฤษภาคม
•ฝนตกหนัก-
กรกฎาคม/สิงหาคม
•ฝนตกยาว-ตุลาคม &
ธันวาคม
2007
•ฝนหนัก&นำ้าท่วม-
กุมภาพันธ์&มีนาคม
•ฝนสลับร้อนแล้ง-
เมษายน/พฤษภาคม

29. 50
70
90
110
130
150
170
Jan
Feb
M
ar
Apr
M
ay
Jun
Jul
Aug
Sep
Oct
Nov
OIL
RSS
ร่องกด
อากาศตำ่า
ผ่านภาคใต้
เริ่มฝนตก
มาก
ฝนหนัก
ภาคใต้
ตอนล่าง
ไทย
ราคายางธรรมชาติ อดีตปรกติ จะอยู่ใน
ฝน
ตกหนั
ก ภาค
ใต้
ไทย
ดัชนีราคาสัปดาห์ นำ้ามันดิบโลก & ยางแผ่นรมควัน
ชั้น 3
ที่ตลาดกรุงเทพฯ ปี ค.ศ. 2008 (เมษายน = 100)

30. เหตุการณ์ที่สังเกตุได้
ปี 2553 มะม่วงสุกแก่เร็วขึ้น
ปี 2553 มังคุดมีช่วงเก็บเกี่ยวสั้นมาก ส่วนปี 2554
ยังไม่ออกดอก
ปี 2552-3 การระบาดของเพลี้ยแป้งสีชมพูในมัน
สำาปะหลัง ปี 2554 ลดลงอย่างมาก
ปี 2553-4 หนอนหัวดำามะพร้าวระบาด โรค
ยางพารา...

31. วงปีไม้
ข้อถี่-ห่าง (ระยะสั้น ๆ)
ละอองเกสร และสปอร์
การทับถมของตะกอน
หลักฐานการเปลี่ยนแปลงทาง
อุตุนิยมวิทยา

32. การวัดการเปลี่ยนแปลง
Percentile base
Absolute
Threshold
Duration

33. ปริมาณนำ้าฝน
มม./ปี

34. 1951-1959 1960-1969 1970-
1979
1980-1989 1990-1999 2000-
2009
Rainfall change

35. (May-July)
(Aug-Oct)

36. 1951-1959 1960-1969 1970-
1979
1980-1989 1990-1999 2000-
2009
rainyday

37. 1970s
2000s annual winter summer rainy
temperature

38. Average seasonal rainfall (mm) in Chatturat district, 1970-2009.
Year Summer
(Feb-
Apr)
Early
rainy
(May-
Jul)
Late
rainy
(Aug-
Oct)
Winter
(Nov-
Jan)
1970-1979 141.6 444.2 518.8 20.9
1980-1989 138.3 368.9 492.0 28.0
1990-1999 148.4 425.6 532.7 26.7
2000-2009 184.0 379.6 619.5 23.5
Average 153.1 404.6 540.7 24.8

39. Average monthly rainfall (mm) in Chatturat district, 1970-2009.
Month 1970-1979 1980-1989 1990-1999 2000-2009 Average
Jan 4.3 3.2 2.4 3.7 3.4
Feb 20.8 17.0 11.0 9.1 14.4
Mar 43.1 29.2 56.2 72.5 50.2
Apr 77.7 93.8 81.3 102.4 88.8
May 163.9 112.9 162.7 151.0 147.6
Jun 144.2 155.4 150.5 124.7 143.7
Jul 136.2 100.6 112.4 103.9 113.2
Aug 140.1 102.0 227.3 221.3 172.7
Sep 286.0 229.6 176.5 286.8 244.7
Oct 92.7 160.5 128.9 111.4 123.4
Nov 9.0 20.4 19.5 17.1 16.5
Dec 7.7 4.4 4.9 2.7 4.9
Total 1,125.5 1,029.0 1,133.4 1,206.6 1,123.6

40. Excersice 1
การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิในช่วง
1970-9 และ 2000-9

41. Filling up of missing weather data
 If total year not available – Remove from data base
 If monsoon period (June – Sep) is missing – Remove from data
base
 If it is one month during monsoon period is missing – with the
condition both sides of year data is available then fill with
average
 If few days in one year missing – fill up with average

42. คำาำำถาม
1. มีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิในพื้นที่จังหวัด
จันทบุรี อย่างไร ระหว่าง 2 ช่วงที่ศึกษา
2. อุณหภูมิสูงขึ้นหรือไม่
ค่าเฉลี่ย (mean) ของช่วง 1970-9............
ค่าเฉลี่ย (mean) ของช่วง 2000-9………..
ต่างกันเท่าไร .................................
3.ค่า variance ของทั้ง 2 ช่วงต่างกันหรือไม่ช่วง
ไหนสูงกว่ากัน

43. Excersice 2
การเปลี่ยนแปลงปริมาณนำ้าฝน
จากค่าปกติ
วัตถุประสงค์
ต้องการทราบลักษณะการเปลี่ยนแปลง
ของปริมาณนำ้าฝน ปีใดที่ตำ่ากว่าค่าปกติ
ปีใดที่สูงกว่าค่าปกติ

44. Year Annual rainfall Feb-Apr May-Jul Aug- Oct Nov-Jan
(mm) %Deviation
from mean
(mm) %Deviation
from mean
(mm) %Deviation
from mean
(mm
)
%Deviation
from mean
(mm
)
%Deviation
from mean
1970 1109.9 -1 140.7 -8 481.1 19
477.
1 -12 11 -56
1971 1189.8 6 152.9 0 432.5 7
585.
5 8 18.9 -24
1972 860.3 -23 140.5 -8 273.2 -32
405.
3 -25 41.3 67
1973 1015.6 -10 67.5 -56 481 19
466.
8 -14 0.3 -99
1974 811.1 -28 162.2 6 191.1 -53
406.
6 -25 51.2 106
1975 1447.1 29 242.7 59 558.5 38
613.
2 13 32.7 32
1976 1205.9 7 169.9 11 342 -15
657.
6 22 36.4 47
1977 1029.1 -8 80 -48 381.2 -6 560 4 7.9 -68
1978 1579.1 41 105.1 -31 844.9 109
620.
6 15 8.5 -66

45. Chatturat
annual rainfall
y = 4.1426x + 1038.3
R
2
= 0.0367
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
1970
1972
1974
1976
1978
1980
1982
1984
1986
1988
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
Early rainy season
May-July
y = -0.9408x + 423.86
R
2
= 0.0069
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1970
1972
1974
1976
1978
1980
1982
1984
1986
1988
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
Late rainy season
Aug- Oct
y = 3.4779x + 469.45
R
2
= 0.0783
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1970
1972
1974
1976
1978
1980
1982
1984
1986
1988
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008

46. Rainfall Deviation (%) Annual Rainfall
Early rainy season
(May-Jul)
Late rainy season
(Aug- Oct)
Positive >50% 2000, 2008 1978, 2000 2007
40-50% 1978 1995 2000, 2008, 2009
30-40% 1987, 2009 1975, 2004 1990, 1995
20-30% 1975, 1996, 1995 1994, 1996 1976, 1987, 2001
10-20% 2007
1970, 1973, 1979, 1980, 1983,
1989, 1998, 2009
1975, 1978, 1988, 1996,
2006
<10 %
1971, 1976, 1980, 1983,
1988, 1990, 1991, 1994,
2001
1971, 1987, 1992, 2008 1971, 1977, 1980, 1982,
1983, 1999, 2002, 2005
Negative <10 % 1970, 1973, 1977, 1982,
1993, 1998, 1999, 2005
1977, 1988, 1991, 1993, 2007 1985, 1991, 1992, 1994
10-20% 1979, 1985, 1989, 1992,
2002, 2004, 2006
1976, 1982, 1990, 1997 1970, 1973, 1984, 1998
20-30%
1972, 1974, 1984,2003
1985, 1986,1999, 2001, 2003,
2005
1972, 1974, 1979, 1989,
1993, 2003
30-40%
1981, 1986, 1997 1972, 1984 1986
40-50% Nil 1981, 2006 1981
>50% Nil 1974, 2002 1997, 2004

47. 50
70
90
110
130
150
170
190
210
230
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
start moonsoon (jdate)
onse of field crop
onset od rice
-40
-20
0
20
40
60
Annual rainy day deviation (%)
Annual rainfall deviation (%)
0
5
10
15
raifall >20 mm in May(day)
Max temp >40 (day)
rainfall >75 (day)
Chatturat district

48. คำาำำถาม
1. กราฟการเปลี่ยนแปลงปริมาณนำ้าฝนเป็น
อย่างไร
สมการ Regression คือR2คือ........................
2.ปีใดที่มีการเปลี่ยนแปลงปริมาณนำ้าฝนที่สูงกว่า
ค่าเฉลี่ยสูงสุดทางบวก.............และมีค่า........
3.ปีใดที่มีการเปลี่ยนแปลงปริมาณนำ้าฝนที่สูงกว่า
ค่าเฉลี่ยสูงสุดทางลบ...........และมีค่า...........
4. นอกจากปริมาณนำ้าฝนรายปีแล้วควรให้ความ
สนใจสารประกอบทางอุตุนิยมวิทยาใดบ้างใน
งานวิจัยทางด้านการเกษตร