Bisaya araling panlipunan grade 2

i
/AP/Sinugbuanong Binisaya/TG/04.09.13
K to 12 Basic Education Curriculum
2013

ii
Araling Panlipunan – Ikalawang Baitang
Patnubay ng Guro
Unang Edisyon, 2012
ISBN: ___________
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng
Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang
sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man,
kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapang kung saan
ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda.
Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dr. Yolanda S. Quijano
Kawaksing Kalihim:
Inilimbag sa Pilipinas ng ____________
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat
(DepEd-IMCS)
Office Address: 2nd
Floor Dorm G, PSC Complex
Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com

iii

iv
Learning Resource Writing Team
Region XI
Writers:
Djhoane C. Aguilar
Agnes A. Sagsagat
Geraldine B. Carcallas
Joan Borgonia
Editor:
Emily Grace B. Flores
Illustrator:
Ma. Ninfa G. Rosel
Lay-out Artist:
Leigh Jay P. Cubar
Consultant:
Emelita R. Salvado
Team Leader:
Gloria D. Benigno, Ed.D., CESO IV
Members:
Minerva T. Fabros, Ed. D.
Chief, Elementary Education Division
Danilo M. Canda, Ed.D.
Regional K to 12 Coordinator

v
PPAAGGHHAAHHAANNDDOOGG
Ang Teacher’s Guide na ito ay bunga ng pagtitiyaga at
pagmamahal ng mga gurong manunulat mula sa ibat-ibang
Division ng Rehiyon XI.
Ito ay inihahandog na gabay para sa mga Guro na may
layuning mapagaan ang kanilang pagtuturo. Isa rin itong
inspirasyon upang maisakatuparan ang hangarin na mabigyan ng
sapat at wastong kaalaman ang mga mag-aaral.
At sa lahat ng mga taong tumulong, naging bahagi at naging
inspirasyon upang ito ay maisakatuparan.
Mga Manunulat

vi
TTAALLAAAANN NNGG NNIILLAALLAAMMAANN
YUNIT I: Pagkilala sa Komunidad
Module 1: Ano ang Komunidad?
Aralin 1 Kahulugan ng Salitang Komunidad
Aralin 2 Mga Bumubuo ng Komunidad
Aralin 3 Mga Bumubuo ng Komunidad, Ako at
Aking Pamilya
Aralin 4 Larawan ng Aking Komunidad
Aralin 5 Modelo ng Aking Komunidad
Aralin 6 Kabilang Ako ng Komunidad
Aralin 7 Mahalaga ang Komunidad
Module 2 Larawan ng Aking Komunidad
Aralin 1 Pagkuha ng Impormasyon Tungkol sa
Komunidad
Aralin 2 Batayang Impormasyon Tungkol sa
Komunidad
Aralin 3 Pagsulat ng Impormasyon sa Information
Sheet o Graphic Organizers
Aralin 4 Dami ng Tao sa Komunidad
Aralin 5 Kahulugan ng Salitang Sagisag
Aralin 6 Sagisag o Simbolo na Makikita sa
Kapaligiran
Aralin 7 Sagisag o Simbolo na Ginamit sa
Komunidad
Aralin 8 Simbolo o Salitang Ginagamit Bilang
Sagisag ng Komunidad
Aralin 9 Album ng Komunidad

vii
YUNIT II: Kapaligiran, Pinagmulan, at Pamumuhay ng Komunidad
Module 1: Ang Kapaligiran ng Aking Komunidad
Aralin 1 Mga Mahahalagang Lugar/Istruktura ng
Aking Komunidad
Aralin 2 Ang Lokasyon ng mga Mahahalagang
Lugar/Istruktura sa Sariling Komunidad
Aralin 3 Ang Mapa ng Aking Komunidad
Aralin 4 Ang Aking Komunidad – Isang Sanaysay
Aralin 5 Ang Katangiang Pisika ng Aking
Komunidad
Aralin 6 Anyong Lupa – Bulubundukin,Bukid at
Burol
Aralin 7 Anyong Lupa – Kapatagan,Lambak at
Talampas
Aralin 8 Anyong Lupa – Bulkan, Tangway at Isla
Aralin 9 Buod ng mga Anyong Lupa
Aralin 10 Anyong Tubig - Karagatan,Dagat, Golpo
at Look
Aralin 11 Anyong Tubig – Ilog, Sapa, Talon at
Lawa
Aralin 12 Buod ng mga Anyong Tubig
Aralin 13 Mga Anyong Tubig sa Kinabibilangang
Komunidad
Aralin 14 Paggawa ng Mapa ng mga Anyong Lupa
at Tubig sa Kinabibilangang Komunidad
Aralin 15 Pagkukumpara ng Sariling Komunidad sa
Ibang Komunidad
Aralin 16 Mga Uri ng Panahon sa Komunidad
Aralin 17 Paggawa ng Ulat Panahon

viii
Aralin 18 Natural na Kalamidad at Epekto sa Lupa,
Tubig at Tao
Aralin 19 Disaster Drill ng Paaralan
Aralin 20 Kalagayan ng mga Anyong Lupa at Tubig
Noon at Ngayon
Aralin 21 Pagpapatuloy at Pagbabago ng
Kapaligiran
Module 2: Ang Pinagmulan at Pamumuhay ng Komunidad
Aralin 1 Pinagmulan ng Pangalan ng Komunidad
Aralin 2 Mga Makasaysayang Sagisag, Istruktura,
Bantayog na Matatagpuan sa Komunidad
Aralin 3, Kahalagahan ng Sagisag, Istruktura at
Bantayog sa Komunidad
Aralin 4 Mga Pagdiriwang – Gawain at Paraan
Aralin 5 Pakikibahagi ng Pamilya at Paaralan sa
Pagdiriwang
Aralin 6 Pinagmulan at Buhay ng Komunidad
Noon at Ngayon
Aralin 7 Pagbabago at Nananatili sa Komunidad
Aralin 8 Mahahalagang Pangyayari sa Komunidad
Aralin 9 Timeline ng mga Pangyayari
Aralin 10 Pagbabago ng Komunidad
Aralin 11 Bagay na Hindi Nabago sa Komunidad
Aralin 12 Pagpapatuloy ng Pagbabago sa
Komunidad
YUNIT III: Buhay Komunidad: Hanapbuhay at Pamumuno
Module 1: Mga Hanapbuhay sa Komunidad
Aralin 1 Ang Likas Yaman

ix
Aralin 2 Uri ng likas Yaman
Aralin 3 Likas Yaman sa Anyong Lupa at Tubig
Aralin 4 Mga Produkto ng Komunidad
Aralin 5 Likas Yaman ng Komunidad
Aralin 6 Hanapbuhay sa Komunidad
Aralin 7 Kaugnayan ng Hanapbuhay Sa
Kapaligiran
Aralin 8 Salaysay ng may Hanapbuhay
Aralin 9 Epekto ng Hanapbuhay sa Pamilya
Aralin 10 Batayang Pangangailangan ng Pamilya
Aralin 11 Simpleng Badyet ng Pamilya
Aralin 12 Hanapbuhay at Pangangailangan ng
Pamilya
Module 2: Pamumuno at Paglilingkod sa Komunidad
Aralin 1 Ang Pinuno
Aralin 2 Katangian ng Pinuno
Aralin 3 Mga Pinuno sa Komunidad
Aralin 4 Maimpluwensyang Tao at Pamilya
Aralin 5 Mga Tumutulong sa Komunidad
Aralin 6 Katangian ng Naglilingkod sa Komunidad
Aralin 7 Halimbawa ng Pamumuno
Aralin 8 Epekto ng Maganda at Di-Magandang
Pamumuno
Aralin 9 Pagpapalakas sa Pamumuno
YUNIT IV: Pagiging Bahagi ng Komunidad
Module 1: Ang Kahalagahan ng Komunidad

x
Aralin 1 Mga Serbisyong Dulot ng Barangay
Aralin 2 Mga Serbisyong Dulot ng Paaralan
Aralin 3 Mga Serbisyong Dulot ng Sentrong
Pangkalusugan
Aralin 4 Mga Karapatan ng Tao
Aralin 5 Kahulugan ng Karapatan at mga
Nilalaman Nito
Aralin 6 Ang Pagpapatupad ng mga Karapatan ng
Tao
Aralin7 Epekto ng Pagtupad at Hindi Pagtupad
ng Karapatan ng Tao
Aralin8 Ang Kahalagahan ng mga Karapatan ng
Tao
Module 2: Ang Aking Papel sa Komunidad
Aralin 1 Ang Sariling Pananagutan sa Komunidad
Aralin 2 Epekto ng Pagtupad at Hind Pagtupad ng
mga Tungkulin
Aralin 3 Mga Alituntunin sa Komunidad
Aralin 4 Mga Alituntunin sa Komunidad at
Pagtupad Nito
Aralin 5 Ang Pagsunod at Paglabag sa mga
Alituntunun
Aralin 6 Epekto ng Pagsunod at Paglabag sa
mga Alituntunin sa Komunidad
Aralin 7 Mga Gawaing Nagpapakita ng
Pagtutulungan
Aralin 8 Kahalagahan ng Pagtutulungan at
Pakikipagkapwa s Paglutas ng Problema
Aralin 9 Kahalagahan ng Pagtutulungan ng Babae
at Lalaki

xi
Aralin 10 Kuwento Tungkol sa Huwarang Kasapi
ng Komunidad
Aralin 11 Pangarap Sa Sariling Komunidad

xii

1

2
MODULE 1: PAGKILALA SA KOMUNIDAD
Layunin:
 Nabibigyang kahulugan ang salitang “Komunidad”
Paksang Aralin:
 Pagbibigay ng kahulugan sa salitang Komunidad
Kagamitan:
 larawan ng komunidad
 gawain na nakasulat sa
 activity card
 tsart para sa gawain
Pagpapahalaga:
 Pagmamalaki sa sariling komunidad
Pamamaraan:
1. Pangganyak
Ipakita ang larawan ng komunidad. Pag-usapan ito.
Mga Tanong:
 Unsa inyong ikasulti sa hulagway? Unsa pa gyud?
 Kinsa man ang naa sa hulagway? Nag-unsa man sila? Asa
man sila nahimutang?
 Unsa ang mga istruktura nga makita sa hulagway? Unsa
imong ikasulti niini?
Itupi muna pansamantala ang larawan bilang panghamon at
paghahanda sa susunod na gawain.
2. Gawain – “Sa Mata Makita”
“Inyo karon nga ilista ang inyong mga nakita dinhi sa hulagway.
Apan ang inyong pagabuhaton magdepende kung unsa ang
gipangayo kaninyo.”
Pangkatin ang klase sa dalawa. Ibigay ang activity card sa bawat
pangkat bilang gabay.
Unang Pangkat
Ipatala ang mga tao na nasa
larawan.
Aralin 1: Kahulugan ng Salitang Komunidad
(Ang Kahulugan sa Pulong Komunidad)
Aralin 1: Kahulugan ng Salitang Komunidad
(Ang Kahulugan sa Pulong Komunidad)

3
Ikalawang Pangkat
Ipatala ang mga istruktura na
nasa larawan.
Magkaroon ng pag-uulat ng
kanilang ginawa pagkatapos ng limang minuto.
Tatalakayin ito sa pamamagitan ng mga tanong na ito:
 Unsa ang gihisgutan sa unang grupo? Sa ikaduha? Unsa
ang mga gihimo sa mga tawo nga gihisgutan sa unang
grupo?
 Unsa ang mga nakita nga hulagway sa ikaduhang grupo?
Para unsa man kini?
 Giunsa nimo pagtabang ang imong mga kauban aron
mahuman ang buluhaton?
3. Analisis
Itanong ang mga sumusunod:
 Unsa ang mga susama niini nga mga istruktura ang makita
dinhi sa atua? Asa kini makita? Unsa ang mga benipisyo
nga atong nadawat gikan niini?
 Sa unsang paagi namahimong susama ang hulagway ug
ang imong lugar gipuy-an?
 Sa mga nakita nato sa hulagway, unsa ang pinakagamay
nga kabahin sa komunidad? Mahinungdanon ba ang
pamilya isip kabahin sa komunidad? Nganong
mahinungdanon man kini?
“Mga bata, kining tibuok hulagway gitawag nga komunidad.”
4. Paglalahat/Timan-I Kini
 “Base sa hulagway, sa inyong mga tubag ug mga buluhaton
nga inyong gihimo, unsa man ang kahulugan sa
komunidad?”
 Isulat ang sagot ng mga bata sa pisara. Salungguhitan ang
pangunahing kaisipan na sasagot sa tanong. Ipabasa ito sa
mga bata.
5. Paglalapat/Sulayi Kini
Ipagawa ang pag-aayos ng mga letra sa mga bata upang mabuo
ang tamang salita. Ipagamit ang mga kahon bilang mga gabay sa
tamang sagot.
PAGTATAYA/PAGHANAS
Iparinig ang panuto sa klase. Ipaliwanag kung paano ito gagawin.
(Refer to Learner’s Module page 4)

4
Layunin:
 Natutukoy ang mga bumubuo ng komunidad
Paksang Aralin:
 Pagtukoy sa mga Bumubuo ng Komunidad
Kagamitan:
 larawan ng komunidad,
 puzzle,
 mga gawain,
 tsart,
 larawan ng mga bumubuo ng komunidad
 larawa ng panggulo
Pagpapahalaga:
 Pangangalaga sa mga bumubuo ng komunidad
Pamamaraan:
1. Balik Tanaw
Ipakita ang larawan ng komunidad na ginamit sa nakaraang aralin.
Muling itanong kung ano ito.
2. Pangganyak – “LOOP A WORD”
Ipahanap sa loop a word ang pangalan ng mga istruktura na
makikita sa larawan.
Hamunin ang mga bata na hanapin sa susunod na gawain ang
kaugnay na larawan ng mga pangalang ito.
3. Gawain
Unang Pangkat
Ipahanap ang larawan ng mga bahagi ng komunidad na
binanggit sa word puzzle. Ipaguhit ang linya na magdudugtong
sa larawan at pamagat ng gawain.
Ikalawang Pangkat
Gupitin ang mga bahagi ng larawan at hayaan ang mga bata na
dugtungin ito ng tama. Pagkatapos nito ay ipaayos ang mga
salita upang makuha ang wasto at makahulugang
pangungusap.
Ikatlong Pangkat
Pahulaan kung ano ang misteryosong salita na tinutukoy sa
bawat pangungusap.
Aralin 2: Mga Bumubuo ng Komunidad
(Ang mga Naglangkub sa Komunidad)
Aralin 2: Mga Bumubuo ng Komunidad
(Ang mga Naglangkub sa Komunidad)

5
Ikaapat na Pangkat
Ipaguhit ang lugar kung saan makikita ang mga nasa larawan.
Magkaroon ng pag-uulat ng kanilang ginawa pagkatapos ng
limang minuto.Tatalakayin ito sa pamamagitan ng mga tanong.
Isulat ang sagot ng mga bata sa tsart na kagaya ng nasa ibaba.
Mga Grupo Unsa inyong
gibuhat?
Unsa ang
gipakita niini?
Itanong ang sumusunod:
 Unsa ang gibuhat sa una nga pundok? Sa ikaduha? Sa
ikatulo? Sa ikaupat?
 Unsa ang gipa kita sa matag buluhaton? Sa unang pundok?
Etc.
 Unsa sa mga nahisgutan ang makita sa inyong komunidad?
4. Analisis
Itanong sa mga bata ang sumusunod:
a. Nganong mahinungdanon man nga aduna kitay mga susama niini
sa atong komunidad?
b. Unsa ang imong matabang aron mas mapalambo kining mga
butanga?
c. Unsa ang imong gibati sa imong pagkahibalo nga aduna kay
ikatabang sa nahisgutan nga mga butang?
d. Pananglitan ang inyong lugar nga gipuy-an walay simbahan o isa
niining mga naa sa tsart, matawag ba gihapon kini nga komunidad?
Ngano man?
5. Paglalahat/Timan-i Kini
Muling ipabasa sa mga bata ang kanilang mga sagot sa tsart.
Itanong: “Gikan niini nga mga tubag nga inyong gihatag, asa man
kaha niini ang mga kabahin sa atong komunidad?”
6. Paglalapat/Susiha Kini
Ipasok sa loob ng isang kahon ang larawan ng mga bumubuo ng
komunidad kasama ng mga larawang panggulo. Haluin ito.
Tumawag ng bata at padukutin siya ng larawan sa kahon. Ipadikit
ito sa pisara kung ito ay kabilang sa bumubuo ng komunidad.
Ipalagay sa mesa kung hindi.

6
PAGTATAYA/PAGHANAS:
Huna-hunaa kung tama o mali ang gisulti sa matag hugpulong. Isulat ang
TAMA kung husto kini ug MALI kung dili.
_____ 1. Dili matawag nga komunidad ang usa ka lugar kung wala kini
hospital.
_____ 2. Ang eskwelahan ang motabang para makabalong mobasa ug
musolat ang mga bata.
_____ 3. Ang komunidad naglangkub og usa lamang ka pamilya.
_____ 4. Angay nga magtinabangay ang mga kabahin sa komunidad.
Tubaga sa usa ka pulong ang nagsunod nga pangutana.
_____5. Unsa alang kanimo ang pinakagamay nga kabahin sa
komunidad?
KASUNDUAN:
Pagpili og isa sa mga musunod. Pangutan-a siya kung unsa ang mga
butang nga iyang nahimo aron matabangan ang komunidad. Andama
ang imong kaugalingon sa pag-ambit sa imong nahibal-an.
1. Magtutudlo
2. Pulis
3. Pari/Pastor/Imam
4. Doktor/Nars/Midwife
5. Membro sa pamilya
Layunin:
 Naipapaliwanag ang papel, tungkulin at gawain ng mga bumubuo
ng komunidad
 Naiuugnay ang papel, tungkulin at gawain ng mga bumubuo ng
komunidad sa sarili at sariling pamilya
Paksang Aralin:
 Pagpapaliwanag ng papel, tungkulin at gawain ng mga bumubuo
ng komunidad at pag-uugnay nito sa sarili at sariling pamilya
Aralin 3: Mga Bumubuo ng Komunidad, Ako at
Aking Pamilya
(Mga Naglangkub sa Komunidad,
Ako ug Akong Pamilya)
Aralin 3: Mga Bumubuo ng Komunidad, Ako at
Aking Pamilya
(Mga Naglangkub sa Komunidad,
Ako ug Akong Pamilya)

7
Kagamitan:
 larawan ng mga gawaing nagpapakita ng serbisyo na ginagawa ng
paaralan, simbahan, ospital, kapulisan atbp., mga gawain na
nakasulat sa activity cards
Pagpapahalaga:
 Pagpapasalamat sa kabutihang dulot ng mga bumubuo ng
komunidad
Pamamaraan:
1. Pagtalakay sa takdang-aralin o kasunduan
“Unsa ang mga butang nga inyong nahibaluan bahin sa mga tawo
nga inyong gikaistorya o gi-interview?”
Pumili ng mga bata na magbabahagi sa klase ng kanilang
nalalaman.
Itanong: “Asa man kaha dinhi ang lugar kung asa nagtrabaho ang
tawo nga imong gikaistorya?”
2. Balik Tanaw /Balik Lantaw
Hayaan ang mga bata na gawing kumpleto ang bulaklak sa
pamamagitan ng pagguhit ng nawawala ngunit tamang bahagi into.
3. Pangganyak/Pag-aghat
Ako ang batang si Ana
Gusto nako magmaestra
Mga bata akong tabangan
Aron mapuslan sa katilingban
Ako usab si Nestor
Gusto nako magdoktor
Motambal maski libre
Labi na sa mga pobre.
Maayo mahimong pulis
Sagbat dayon ni Dennis
Ang komunidad magmalinawon
dautan akong dakpon.
Itanong:
 “Unsa ang gusto sa mga bata sa ilang pagdaku? (Palingini
kini)
 “Nganong magpulis man si Dennis? Nganong mag-maestra
man si Ana? “Nganong mga doktor man si Nestor?”

8
 “Kamo unsa man ang inyong gusto sa inyong pagdaku?
Ngano man?”
 Hingpit ba ninyong nasayran kung para unsa gayud ang
inyong mga gipangandoy?
 Sulayan ta kung asa kutob ang inyong kaalam niini pinaagi
niining mga buluhaton.
4. Mga Gawain/Mga Buluhaton
Ibigay ang sumusunod na mga panuto o direksyon.
Unang Pundok:
Isumpay ang hulagway nga angayang mag-uban. Isulat ang
linya nga magsumpay kanila.
Ikaduhang Pundok:
Idibuho ang  sa gamay nga kuwadro kung ang maayo o tama
ang gipakita sa hulagway ug  kung dautan o mali.
Ikatulong Pundok:
Unsa ang imong nadawat gikan sa mga naglangkub sa
komunidad? Isulat kini sa palad. Pananglitan: libre nga
edukasyon gikan sa tulunghaan.
Magkaroon ng pag-uulat ng kanilang ginawa pagkatapos ng
limang minuto. Tatalakayin ito sa pamamagitan ng mga tanong.
Isulat ang sagot ng mga bata sa tsart na kagaya ng nasa ibaba.
Mga Tanong:
 Unsa ang gibuhat sa matag pundok?
 Unsa ang naglangkub sa komunidad nga gihisgutan niini?
 Unsa man ang katungdanan sa matag naglangkub sa
komunidad base sa gihishutan sa buluhaton.
 Unsa ang inyong nakat-unan sa inyong buluhaton?
 Imo bang nasinati ang mga sama sa hulagway? Unsa imong
gibati?
 Giunsa nimo sila pagpasalamat?

9
5. Analisis
Isulat ang sagot ng mga bata sa pisara.
 Kung ikaw nagakuyog sa parada sa mga mahinungdanong
selebrasyon, nagahimo ka ba sa imong katungdanan?
 Unsay katungdanan sa imong tulonghaan nganha kanimo?
Nakabenipisyo ba ang imong pamilya niini?
 Giunsa pagpapakita sa mga pampublikong hospital ang
ilang katungdanan ngadto sa imong pamilya? Angay ba
kitang magmapasalamaton? Ngano man?
 Isip membro sa simbahan, unsay nahimo niini kanimo? Sa
pamilya?
 Unsaon nimo pagpakita ang imong pagpasalamat niini nga
mga butang.
Muling balikan ang mga sagot ng mga bata na isinulat sa tsart.
Sabihin: “Kining inyong mga tubag nagpakita kung unsa ang
mga naglangkub sa komunidad kalakip na sa ilang mga
buluhaton”.
6. Paglalahat/Timan-i Kini
Itanong:“Base sa inyong gihimo nga mga tubag, unsa man diay ang
mga katungdanan sa matag naglangkub sa komunidad? Unsa man
ang gikatabang niini sa imong pamilya?”
Sabihin: Markahi og tsek () ang mga hulagway nga nagpakita og
katungdanan ug buluhaton sa mga naglangkub sa komunidad.
PAGTATAYA/PAGHANAS
Ibigay ang panuto.
Pilia ug lingini ang hulagway nga nagpakita og papel, katungdanan o
buluhaton sa mga naglangkub sa komunidad.
TAKDANG-ARALIN:
Isulat sa pisara at ipaliwanag.
Magdala og mga gamit sa pagdibuho sama sa lapis,
krayola/pastel/water color, limpyo nga papel (bond paper).

10
Layunin:
 Nailalarawan ang isang komunidad sa pamamagitan ng pagguhit at
ibang malikhaing paraan
Paksang Aralin:
 Paglalarawan ng isang komunidad sa pamamagitan ng pagguhit at
ibang malikhaing paraan
Kagamitan:
 Mga kagamitan sa pagguhit; mga lumang magazines
Pagpapahalaga:
 Pagmamalaki sa kinabibilangang komunidad
Pamamaraan:
1. Balik-Tanaw
Itanong: “Unsa ang mga tabang nga imong nadawat gikan sa mga
naglangkub sa imong komunidad? Pilia kini gikan sa mga giandam
nga “strips” sa papel ug idikit sa tama nga kolum.“
Mga Tabang nga Nadawat
 Bakuna laban sa polio
 kasaulugan sa pulong
 bunyag ug kasal
 pagkat-un sa pagsulat
 check-up
 mga tambal
 larino nga pagbasa
Ipaawit ang tula gamit ang tono ng “Leron-Leron Sinta” o sa himig
na gusto ng guro. Maari ding lapatan ng kilos ang awitin.
Aralin 4: Larawan ng Aking Komunidad
(Hulagway sa Akong Komunidad)
Aralin 4: Larawan ng Aking Komunidad
(Hulagway sa Akong Komunidad)

11
3. Ipasagot sa mga bata ang sumusunod na mga tanong.
a. Unsa ang gihisgutan sa awit?
b. Giunsa paghulagway ang mga pamilya nga nagpuyo sa Barangay
Malipayon?
c. Unsa ang mga kabahin sa komunidad nga nahisgutan sa awit?
d. Unsa niini nga mga naglangkub sa komunidad nga naa sa imong
lugar?
Sabihin: ”Aron imong hingpit nga mapakita ang kaanindot sa imong
komunidad, tumana ang mga gisugo sa mosunod nga buluhaton”.
4. Mga Buluhaton: Ipakita ang kaanyag sa imong komunidad gamit ang
usa sa mga musunod:
 Pagdibuho
 Collage-making
Mga paraan sa paggawa ng mga gawain:
e. Pangkatin ang mga bata.
f. Papiliin ang bawat pangkat ng gusto nilang paraan ng
paglalarawan ng komunidad.
g. Ipahanda sa kanila ang kanilang nga gagamitin.
h. Paalalahanan sila sa tamang paggamit ng kanilang
kagamitan lalo na ang mga matutulis na bagay.
Collage (ko-láds) - Ang collage mao ang nagsagul-sagol nga mga
hulagway nga nagpakita og usa ka dakong ideya/panghunahuna.
Collage (ko-láds) - Ang collage mao ang nagsagul-sagol nga mga
hulagway nga nagpakita og usa ka dakong ideya/panghunahuna.

12
i. Muling ibigay ang panuntunan sa pagkakaroon ng gawain.
j. Bigyan ang mga bata na sapat na oras na gawin ang mga
itinakdang gawain.
Ipapaskil sa pisara ang kanilang mga ginawa at gabayan sila sa
pagpapaliwanag nito.
5. Iproseso ang bawat gawain pagkatapos na ito ay maipresenta ng mga
bata.
Mga tanong:
 Unsa ang paagi sa paghulagway nga inyong gipili?
 Unsa ang mga kabahin sa komunidad nga inyong napakita
sa inyong gihimo?
 Nabisita na ba ninyo ni nga mga lugar? Unsa inyong ikasulti
niini?
 Dali lang ba ang paghulagway nga inyong gihimo? Ngano
man?
 Pagkahuman ninyo og himo sa inyong collage ug
pagdibuho, unsa ang inyong nadiskubrehan kalabutan sa
inyong komunidad?
 Sa inyong kaugalingon? Nalipay ba kamo niini?
Nagmapasalamaton ba kamo? Ngano man?
Sabihin: “Ang inyong gibuhat,mao ang mga pamaagi unsaon
paghulagway sa komunidad”.
6.Paglalahat
Muling itanong kung ano-ano ang mga paraan ng paglalarawan ng
komunidad ang ginawa ng mga bata. Itanong din kung ano ang
natutuhan nila sa gawaing ito.
7. Pagtataya
Hindi kailangan ang pagtataya sa araling ito, ngunit kung nais ng
guro ay maari niyang gawing pagtataya ang paglalarawan ng mga
bata sa kanilang pamayanan sa pamamagitan ng pagguhit.
Gumamit lamang ng RUBRICS upang mabigyan ng tamang points
ang ginawa ng mga bata.
Success Indicator:
Kumpleto ang mga bahagi ng komunidad: 5 points
Maganda ang pagkakagawa: 3 points
Malinis ang pagkakagawa: 2 points
8. Gawing takdang-aralin ang mga kinakailangang dalhin ng mga bata
para sasusunod na aralin.

13
Layunin:
 Paglikha ng modelong komunidad mula sa papel, karton, clay,
blocks at iba pang gamit
 Pagsasabi ng pagkakapareho at pagkakaiba ng nagawang
komunidad
Paksang Aralin:
 Paglikha ng modelong komunidad mula sa papel, karton, clay,
blocks at iba pang gamit
 Pagsasabi ng pagkakapareho at pagkakaiba ng nagawang
komunidad
Kagamitan:
 Karton
 Papel
 Clay
 blocks
Pagpapahalaga:
 Pagiging malikhain
Pamamaraan:
1. “PAHULAAN”
Gawin ito bilang isang laro. Maglagay ng mga poste na may titik A,
B at C bilang pagpipilian ng mga bata. Sabihin na sa larong ito ay
magbibigay ang guro ng tanong at tatlong pagpipilian. Pupunta at
tatayo ang mag-aaral sa poste na may titik ng sagot niya. Bibilang
ang guro mula isa (1) hanggang lima (5).
Pagkatapos ng bilang na lima (5) ay hindi na papayagan pa ang
bata na magpalit ng sagot.Ang matitirang bata na makabigay ng
tamang sagot ang siyang mananalo.
Mga mungkahing tanong para sa laro:
 Unsa ang tawag sa tibuok pundok sa mga tawo nga
managkaubang nagpuyo sa usa ka lugar?
 Unsa ang pinakaimportante nga kabahin sa komunidad?
 Kung ang imong lugar walay eskwelahan, matawag ba kini
nga komunidad?
Aralin 5: Modelo ng Aking Komunidad
(Modelo sa Akong Komunidad)
Aralin 5: Modelo ng Aking Komunidad
(Modelo sa Akong Komunidad)

14
 Unsa ang nagatabang sa mga bata aron makat-on mubasa
ug musolat?
 Unsa ang kabahin sa komunidad nga mutobag sa
panginahanglang medical sa mga katawhan niini?
2. Muling ipakita sa mga bata ang kanilang ginawang guhit at collage.
Ipabigay ang kaibahan ng paraang ginamit.
3. Pangganyak
 Kinsay gusto maghimo og tulay? Eskwelahan? Gambalay?
 Kinsay kabalo muhimo og balay?
 Kinsay gusto maghimo og balay karon nga higayon?
Sabihin:
Kanang inyong mga gipangandoy matuman karong higayuna.
Sa atong leksyon karon, atong makat-unan ang pagmugna og
modelo nga komunidad gamit ang nagkalain-lain nga mga
butang. Andam na ba kamo? Pagasugdan na nato kini.
4. Gawain:
Sabihin:
“Maghimo kamo karon og modelo nga komunidad gamit ang
papel, karton, clay, blocks ug uban pa. Kamo ang mag-igo
kung unsa ang inyong gamiton.”
Ipagawa ang nasabing gawain sa limitadong oras upang
matutuhan ng mga bata ang kahalagahan ng oras.
Ibigay sa kanila ang mga panuntunan sa pagkakaroon ng
takdang gawain.
Pag natapos na ng mga bata ang kanilang ginawa ay
anyayahan silang ipresenta at ipaliwanag ito sa klase.
Iproseso ang gawain at itanong ang sumusunod:
o Unsa ang inyong gibuhat?
o Unsa ang inyong gigamit aron mapakita ang kaanyag sa
inyong komunidad?
o Naglisud ba kamo sa paghimo og modelo sa inyong
komunidad? Ngano man?
o Unsa man ang inyong nadiskubrehan nga mga bag-ong
butang nga naa sa inyong komunidad?
o Mahinungdanon ba nga atong ilhon ang atong
komunidad? Ngano man? Unsa ang gibutyag niini bahin
kanato?
5. Analisis

15
 Kung inyong ikumpara ang inyong modelong komunidad
ngadto sa mga hinimo sa imong classmates, sa unsang
bahina sila managkapareho? Sa unsang paagi sila
managkalahi?
 Kung ikaw ang pabut-on sa mga butang nga mulangkob sa
imong komunidad, unsa man kini? Nganong mao man kini
ang imong mga gipili?
Isulat sa pisara ang sagot ng mga bata sa mga tanong sa F.
6.Paglalahat
Ipabasa sa mga bata ang kanilang mga sagot.Salungguhitan ang
mga pangunahing kaisipan nito. Mula sa mga pangunahing
kaisipan, gabayan ang mga bata sa pagbubuod ng aralin.
Pagtataya
Hindi pa kailangan ang pagtataya sa araling ito. Maaring gawing
basehan ng guro ang “output” ng mga bata bilang pagtataya.
Gumawa lamang ng RUBRIC upang mabigyan ng karampatang marka
ang ginawa ng mga bata.
Success Indicator:
Kumpleto ang mga bahagi ng komunidad: 4 points
Maganda ang pagkakagawa: 2 points
Gumamit ng mga malikhaing disenyo: 2 points
Malinis ang pagkakagawa: 2 points
Layunin:
 Nasasabi na ang bawat bata ay may kinabibilangang komunidad
Paksang Aralin:
 Pagsasabi na ang bawat Bata ay may Kinabibilangang
 Komunidad
Kagamitan:
 kopya ng Venn Diagram, mga kopya ng mga gawain
Pagpapahalaga:
 Pagiging aktibong kasapi ng komunidad
Aralin 6: Kabilang Ako ng Komunidad
(Kabahin Ko sa Komunidad)
Aralin 6: Kabilang Ako ng Komunidad
(Kabahin Ko sa Komunidad)

16
Pamamaraan:
1. Ipakita ang larawan ng dalawang komunidad. Ipahinuha sa mga bata
ang pagkakapareho at pagkakaiba nito gamit ang Venn Diagram.
Itanong:
 Sa unsang bahina nagkapareho ang duha ka komunidad?
 Sa unsang bahina naglahi ang duha ka komunidad?
 Asa ang mas maayong puy-an sa ilaha? Ngano man?
2. Ipakita at ipabasa ang comic strip sa mga bata.
Itanong:
 Kinsa ang mga bata nga anaa sa istorya?
 Unsa ang ilang gihisgutan?
 Unsa ang ilang gipangutana diha kaninyo?
 Unsa ang inyong tubag sa ilang pangutana?
3. Mga Buluhaton
Papipiliin ang bata ng kanyang kapareha. Ipagawa ang Gawain I.
Ipabahagi sa bawat pareha ang hinihinging impormasyon sa
gawaing ito.
Ipagawa ang Gawain II at III. Gabayan ang mga bata sa paggawa
ng mga gawain.
Iproseso ang mga gawain. Isulat ang sagot ng mga bata sa tamang
hanay sa tsart.
 Unsa inyong gibuhat sa unang buluhaton? Asa man
nahisakop nga komunidad ang imong kapareha? Unsa man
imong ikasulti niini?
 Unsa inyong gibuhat sa ikaduhang buluhaton? Sa pareho ba
nga komunidad nagpuyo ang mga bata? Unsa man imong
ikasulti niini?
Unsa ang ikatulong buluhaton? Unsa imong ikasulti niini?
Salungguhitan ang mga mahahalagang kaisipan mula sa sagot ng
mga bata. Ipabasa ito sa kanila.

17
4. Paglalahat
“Tan-awa ang inyong mga tubag nga nakasulat sa tsart. Unsa ang
gibutyag niini bahin kaninyong mga bata?”
Magbigay ng karagdagang pagpaliwanag kung kinakailangan.
“Karon nga inyo na man nga naamguhan, unsa inyong mahimo
alang sa kaayuhan sa inyong komunidad?”
5. Paglalapat
Alamin kung ano ang damdamin ng mag-aaral kung sila ay
kabilang sa isang pamayanan. Ipaguhit ito sa mga nakahandang
bahagi ng mukha.
Pagtataya:
Ipasulat sa papel ang sagot sa sumusunod na tanong.
1. Kabahin ka ba sa usa ka komunidad?
2. Unsa ang pangalan sa imong komunidad?
3. Unsa ang imong gibati nga kabahin ka sa usa ka komunidad?
Ngano man?
Takdang Aralin:
Isulat sa imong assignment notebook ang tubag sa pangutana.
Bisan bata adunay mahimo alang sa iyang komunidad. Ikaw, unsay
imong mahimo aron matabangan nimo ang imong komunidad?
Layunin:
 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng komunidad
Paksang Aralin:
 Pagpapaliwanag ng kahalagahan ng komunidad
Kagamitan:
 kopya ng awit
 larawan ng komunidad
 mga Gawain
Pagpapahalaga:
 Pangangalaga sa Komunidad
Aralin 7: Mahalaga ang Komunidad
(Mahinungdanon ang Komunidad)
Aralin 7: Mahalaga ang Komunidad
(Mahinungdanon ang Komunidad)

18
Pamamaraan:
1. Balik-Aral
Ipaawit sa mga bata ang “AKO KABAHIN SA KOMUNIDAD” sa
himig ng “It’s I Who Build Community”.
Itanong:
 Base sa awit, kinsa man ang mga kabahin sa komunidad?
 Unsa man ang mga komunidad nga gihisgutan?
 Sa pareho ba nga komunidad nagpuyo ang mga tawo? Unsa
ang mga pulong sa awit nga modepensa sa imong tubag?
 Unsa ang mensahe sa awit?
2. Pangganyak
Tan-awa kini nga retrato (ipakita ang inihandang larawan).
Hayaan ang mga bata na pagmasdan ang mga larawan na
nagpapakita ng komunidad na ginagawang tapunan ng mga basura
at ang naging epekto nito.
Itanong:
 Unsay mahitabo sa atong komunidad kung dili nato kini
ampingan?Nahinumduman pa ba ninyo ang mga bagyong
nasinatian sa mga tawo kaniadto? Atong balikan ang usa
niini, “Ang Ondoy”.
 Unsa man inyong nahibaluan mahitungod niini?
Iparinig ang sanaysay sa mga bata.

19
Itanong:
 Mahitungod sa unsa man ang istorya?
 Unsay gihimo sa mga tawo aron maandam sila sa pag-abot
sa bagyo?
 Unsa man ang gipahibalo sa PAG-ASA bahin sa bagyo?
 Unsay nahitabo panahon sa bagyo?
 Unsa man ang inyong gibati mahitungod sa nahitabo sa mga
apektadong mga pamilya ilabi na sa pareho ninyo nga mga
bata?
 Unsa man kaha ang hinungdan nga nahitabo kadto?
 Unsa man ang imong buhaton?
 Mahinungdanon ba nga atong ampingan ug tagaan og
importansya ang atong komunidad? Ngano man?
3. Mga Gawain
UNANG GAWAIN:
Gabayan ang mga bata na sagutin ang tseklist na magpapakita
ng kanilang pagpapahalaga sa kanilang komunidad. Palagyan
ng “” ang sa palagay nila ay isang pagpapahalaga sa kanilang
komunidad. Gawin itong isahan upang magiging gabay mo ang
mga makukuhang impormasyon tungkol sa iyong mag-aaral.

20
IKALAWANG GAWAIN: “Charade”
Ang charade ay pahulaan ang mga salita o pangkat ng mga
salita sa pamamagitan ng pagsasakilos nito. Pangkatin ang
mga mag-aaral sa naangkop na bilang ng klase mo. Papipiliin
ang mga bata ng tagakilos nila samantalang ang natitira ay
halinhinang manghuhula sa isasakilos ng kanilang kasama.
Ang pangkat na makakakuha ng mataas na points ang
mananalo(Mas magiging masaya at makabuluhan ang larong ito
kung bibigyan ng limitadong oras ang bawat pangkat na gawin
ang pagsasakilos at paghuhula. ) Tanggapin ang kahit na
kunting tamang kasagutan sa hula ng mga bata.
Mga Gabay na Pahuhulaang Salita:
1. Bayanihan
2. Paglilinis ng Paligid
3. Pagtatanim ng Kahoy
4. Pagtulong sa Nasunugan
5. Pag-aalaga sa mga Maysakit
6. Pagsagip sa mga Naanod ng Baha
7. Pagbibigay ng Donasyon
8. Pagreresiklo ng Basura
9. Pagdidilig ng Halaman
10.Pamimigay ng Pagkain
IKATLONG GAWAIN:
Gabayan ang mga bata na isulat sa loob ng puso ang kanilang
pagpapaliwanag kung bakit mahalaga ang komunidad.
Magbigay ng “prompt” kung kinakailangan.
4. Iproseso ang mga gawain. Isulat ang sagot sa tamang hanay sa tsart.
Mga Tanong:
 Unsa ang inyong gihimo nga mga buluhaton?
 Unsa ang gipakita niini?
 Unsa imong naamguhan bahin niini?
 Asa sa mga aktibidad sa buluhaton ang imo nang nahimo sa
pagtabang sa imong komunidad?

21
 Unsa imong gibati nga natabangan nimo ang imong
komunidad? Ngano man?
Ipabasa ang mga sagot sa tsart.
5. Paglalahat
Itanong:
 Asa man nga mga tubag diri sa tsart ang nagpakita nga kita
naghatag og bili sa atong komunidad?
 Nganong mahinungdanon man nga hatagan nato og bili ang
atong komunidad?
 Isip bata, sa unsang paagi ka makapakita og paghatag og
bili sa imong komunidad?
6. Paglalapat
Papiliin ang mga bata ng larawan na nagpapakita ng
pagpapahalaga sa komunidad at pabilugan ito.
Pagtataya:
Ibigay ang nakahandang gawain na nasa Learner’s Module.

22
Module 2: Larawan ng Aking Komunidad
Layunin:
 Nakakukuha ng impormasyon tungkol sa komunidad sa
pamamagitan ng interbyu, pagbasa ng simpleng talata at pakikinig
ng salaysay
Paksang Aralin:
 Pagkuha ng Impormasyon Tungkol sa Komunidad
Kagamitan:
 papel, lapis, Gawain I, Gawain II, tsart
Pagpapahalaga:
 Paggalang sa mga tao o bagay na batayan ng mga impormasyon
Pamamaraan:
1. Pangganyak
Ituro sa mga bata ang sumusunod na awitin sa tono ng “Magtanim
ay di Biro”.
 Nganong mangutana man ta?
 Unsa nga mga pulong ang pwede natong gamiton sa
pagpangutana?
 Base sa awit, unsa ang tama nga paagi sa pagpangutana?
Aralin 1: Pagkuha ng Impormasyon tungkol sa
Komunidad
(Pagkuha og Impormasyon mahitungod sa Komunidad)

23
 Kinsay maka-modelo sa klase unsaon ang tama nga
pagpangutana?
2. Mga Gawain
Unang Buluhaton:
Bumuo ng mga pares ng mga bata na nakatira sa
magkaparehong komunidad. Ibigay ang gawain. Ipaliwanag
kung paano ito gagawin.
Sabihin:
“Atubanga ang imong kapareha ug isulti ngadto kaniya ang mga
pangutana nga nakasulat sa imong tamdanan. Isulat ang iyang
mga tubag sa imong giandam nga papel. Magpulihanay kamo
sa pagbuhat niini.”
Bigyan ng sapat na oras ang bawat pares upang matapos ang
Gawain I. Tumawag ng mga bata na handang ibahagi sa klase
ang kanilang mga nakuhang impormasyon tungkol sa kanyang
kapareha.
Ikaduhang Buluhaton:
Ibigay ang Gawain II. Gawing pangkatan ang gawaing ito. Isa
ang gaganap bilang tagasagot ng tanong at ang iba ay
tagabigay ng tanong sa kanya. Siguraduhin lamang na
nabigyan ang tagasagot ng mga kinakailangang impormasyon
tungkol sa kanyang komunidad.
Sabihin:
“Karon, maghimo kita og daw sama sa interview. Matag pundok
magporma og lingin. Ang inyong lider mutindog diha sa tunga
aron sa pagtubag sa mga pangutana kabahin sa inyong
komunidad.”
Pagkatapos ng gawain ay iproseso ito. Isulat ang kanilang sagot
sa nakahandang tsart.
Itanong:
 Unsa ang inyong mga nahimong buluhaton?
 Unsa ang mga impormasyon nga inyong nakuha?
 Giunsa ninyo pagkuha ang mga impormasyon mahitungod
sa inyong komunidad?

24
 Unsay angay natong hinumduman kon kita maghimo og mga
pagpangutana?
3. Analisis
 Nganong mahinungdanon man nga mahibalo kita sa mga
impormasyon mahitungod sa atong komunidad?
 Sa unsang paagi nga kining mga impormasyon makatabang
kaninyo?
Ipabasa ang sagot ng mga bata.
Itanong: Base sa mga tubag nga inyong gihatag, sa unsang paagi
kita makakuha og impormasyon mahitungod sa atong komunidad?
5. Paglalapat
Iparinig sa mga bata ang maikling talata tungkol sa bayan ng
Hagonoy. Ipasagot sa kanila ang mga tanong pagkatapos nito.
Pagtataya:
Ipagawa sa bahay ang pagtataya ng mga bata upang maranasan nila
ang pagsasagawa ng simpleng interbyu sa mga matatanda sa
kanilang lugar.
Sabihin:
“Gamita ang mga pangutana nga akong ihatag kaninyo aron
makakuha mo og impormasyon mahitungod sa inyong komunidad.
Isulat ang mga impormasyon nga inyong nakalap sa limpyo nga
papel.”
 Unsa ang lumad nga pundok sa inyong komunidad?
 Asa sila gikan?
 Unsa ang pinulungan nga kasagarang gigamit sa inyong
komunidad?
 Asa gikan ang pangalan sa inyong komunidad?

25
Layunin:
 Nasasabi ang mga batayang impormasyon tungkol sa komunidad
tulad ng pangalan ng lugar, dami ng tao, pinuno, wikang sinasalita,
mga grupong etniko at iba pa.
Paksang Aralin:
 Mga Batayang Impormasyon tungkol sa Komunidad
Kagamitan:
 batayang impormasyon ng mga komunidad sa inyong lugar
 bond paper
 malaking cube na gawa sa papel o karton (para sa “cubing” na
istratehiya)
I.
Mga Gabay na Tanong:
Sa ihulagway: Ihulagway ang imong komunidad
Sa ipakita: Ipakita ang katungdanan sa magtutudlo diha sa
komunidad
Sa isulti: Isulti nganong mahinungdanon alang kanimo ang
komunidad
Sa idibuho: Idibuho sa pisara ang imong gibati nga ikaw
kabahin man sa komunidad
Sa idepensa: Idepensa nganong dili man matawag nga
komunidad ang isa ka pamilya lamang.
Sa ilha: Ilha kung kinsa nga kabahin sa komunidad ang
nagatabang nga mahimong luwas ang mga tawo
sa sakit
Pagpapahalaga:
 Pagiging Mapamaraan
Aralin 2: Batayang Impormasyon
Tungkol sa Komunidad
(Mga Tinubdan sa Impormasyon Mahitungod sa Komunidad)
Aralin 2: Batayang Impormasyon
Tungkol sa Komunidad
(Mga Tinubdan sa Impormasyon Mahitungod sa Komunidad)
Ang cubing (kyu-bing) ay isang istratehiya na maaaring
gamitin ng guro upang kanyang makita ang hangganan ng
kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa mga natapos na aralin.
Dahil sa disenyo nito ay maari din itong gamitin sa paglilinang
ng aralin. Palitan lang ang mga hinihingi sa bawat bahagi nito.
Ang cubing (kyu-bing) ay isang istratehiya na maaaring
gamitin ng guro upang kanyang makita ang hangganan ng
kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa mga natapos na aralin.
Dahil sa disenyo nito ay maari din itong gamitin sa paglilinang
ng aralin. Palitan lang ang mga hinihingi sa bawat bahagi nito.

26
Pamamaraan:
1. Sabihin:
“Magporma kita og daku nga lingin. Karon, akong ipasa kining
“cube” nga akoang gigunitan. Pagkadawat nimo niini, imo kining
ipasa ngadto sa sunod nimo. Paghunong sa tugtog, kung ikaw
natungnan sa “cube”, guniti kini ug basaha ang pulong nga
nakasulat sa taas. Ang tibuok nga kapulungan ako dayon nga
ihatag nimo.”
Pananglitan: Ihulagway - Ihulagway ang mga tawo nga nagpuyo sa
inyong komunidad.
Gawin ito hanggang maubos lahat ng inihandang tanong. Bigyang
paglilinaw ang sagot ng mga bata kung kinakailangan
Itanong:
 Kinsa man diri ang taga-_________? (Magbigay ng
pangalan ng mga komunidad sa inyong lugar?) Asa man
dapit na nga komunidad?
 Unsa man ang inyong mga nahibaluan labot niini?
 Kinsa ang makahatag og pagpaambit sa klase?
 Mas daghan pa nga mga butang ang inyong mahibaluan
bahin sa inyong komunidad. Mahimo kini pinaagi sa
paghimo ninyo sa mga musunod nga buluhaton.
3. Mga Gawain
Unang Buluhaton:
Gawing pangkatan ang gawain. Hayaan silang pumili ng lider at
tagaulat. Ibigay sa mga lider ang batayang impormasyon
tungkol sa isang komunidad. Hayaan siyang pumili ng
pamamaraan (interview, reading, etc.) kung paano ito
ibabahagi sa kanyang kapwa mag-aaral.
Pagkalipas ng itinakdang oras ay ibabahagi ng tagaulat sa mga
kaklase ang kanilang mga nalalaman tungkol sa kanilang
komunidad.
Bilang gabay sa pag-uulat ng mga bata. Ibigay sa kanila ang
sumusunod na mga tanong.
o Unsa ang pangalan sa komunidad nga gihisgutan?
o Asa man kini makita?
o Pila ang populasyon o kadaghanun sa mga tawo sa
komunidad?
o Kinsa ang ilang lider?
o Unsa ang gigamit nila nga pinulongan?
o Unsa ang mga pundok sa lumad nga nagpuyo niini?

27
Ikaduhang Buluhaton: “Cabbage Around”
(Para sa Guro: Maghanda ng bond paper, depende sa dami ng
tanong, at isulat dito ang bawat tanong. Pagkatapos ay i-
crumple ito at kumpulin gaya ng isang cabbage.)
Bilang simula ng gawain ay iparinig muna sa mga mag-aaral
ang mga batayang impormasyon tungkol sa isang komunidad.
Sabihin sa kanila na dapat nila itong tandaan upang makasagot
sa susunod na gawain. (Maaaring gamitin ang mga katulad na
tanong sa Unang Gawain).
Ibigay ang “cabbage” sa batang pinakamalapit sayo.
Sabihin:
o Ipasa sa imong classmate ang “cabbage”. Paghunong
sa tugtog, laksia ang usa ka dahon sa “cabbage” ug
basaha ang nakasulat niini. Magsugod na ta!
4. Iproseso ang mga gawain. Isulat ang sagot ng mga bata sa tsart ng
katulad ng sa ibaba.
Mga tanong:
 Unsa man ang atong gihimo nga buluhaton?
 Unsa man ang inyong nahibaluan bahin sa komunidad
pinaagi sa mga buluhaton nga gihimo?
 Sa unsang paagi gipaambit ang mga detalye sa komunidad?
5. Analisis
Mga Tanong:
 Asa gikuha ang impormasyon bahin sa komunidad?
 Base sa mga nasayran nga mga impormasyon, unsa ang
imong ikasulti sa imong komunidad? Maanindot ba kini?
Malambuon ba kini? Paghatag og pananglitan.
 Unsa ang imong matabang aron mas mailhan sa mga tawo
ang inyong komunidad?
Muling ipabasa sa mga bata ang mga sagot sa tsart. Bigyang diin
ang mga sagot sa ikalawang kolum.

28
Sabihin: Kining inyong mga tubag sa ikaduha nga linya mga
mahinungdanong impormasyon mahitungod sa inyong komunidad.
Gitawag kini nga mga tinubdang impormasyon
Itanong:
 Unsa man diay ang mga tinubdang impormasyon
mahitungod sa komunidad?
7. Paglalapat/Susiha Kini
Itanong sa mga bata kung anong batayang impormasyon ang
tinutukoy sa bawat bilang. Hayaan silang sagutin ang itinakdang-
gawain sa limitadong oras.
8. Pagtataya/Paghanas
Ipasulat sa mga bata ang gawain na nasa Learner’s Module.
Papunan ito sa kanila ng mga kinakailangang sagot.
9. Takdang-Aralin:
Hingin sa mga bata ang mga impormasyon na kinakailangan.
Bigyan sila ng pahintulot na hingin ang tulong ng mga kasama sa
bahay upang masagot ang gawaing ito.
 Kumpletong Pangalan
 Adlawng Natawhan
 Pangalan sa Mama
 Pangalan sa Papa
 Lugar Gipuy-an
Layunin:
 Nakapagtatala at nakapupuno ng impormasyon sa information
sheet o graphic organizer
Paksang Aralin:
 Pagtatala at Pagpupuno ng Impormasyon sa Information Sheet o
Graphic Organizer
 Paglalahat ng nakalap na impormasyon tungkol sa komunidad
Aralin 3: Pagsulat ng Impormasyon sa
Information Sheet o Graphic Organizers
(Pagsulat og mga Impormasyon sa
Information Sheet o Graphic Organizer)
Aralin 3: Pagsulat ng Impormasyon sa
Information Sheet o Graphic Organizers
(Pagsulat og mga Impormasyon sa
Information Sheet o Graphic Organizer)

29
Kagamitan:
 pinalaking modelo ng I.D
 graphic organizers
 batayang impormasyon: mga komunidad sa inyong lugar
 start
Pagpapahalaga:
 Pagiging matapat sa pagbibigay ng impormasyon
Pamamaraan:
1. Pagtalakay sa Takdang-Aralin
Tanungin ang mga bata kung naisulat ba nila ang mga
impormasyon na hiningi sa kanila bilang takdang-aralin.
Magpakita sa mga bata ng isang I.D o identification card.
Tanungin sila kung ano ang mga makikita nila sa isang I.D.
Papunan ito ng mga kinakailangang impormasyon.
Sabihin na ang mga impormasyong kanilang isinulat ay tinatawag
na personal na impormasyon. Hamunin sila na gawin ang
sumusunod na pagsubok sa pamamagitan ng pagpupuno nito ng
mga kinakailangang impormasyon.
3. Mga Gawain
Unang Buluhaton
Pagpupuno ng impormasyon gamit ang graphic organizer.
Ikaduhang Buluhaton
Pagpupuno ng impormasyon gamit ang information sheet.
4. Mag-uulat ang mga bata ng kanilang mga gawain pagkatapos ng 5
minuto. Iproseso ang kanilang gawain pagkatapos nito. Isulat sa tsart
ang sagot ng mga bata.
Mga Tanong:
 Unsa ang gibuhat sa unang pundok?
 Unsa ang mga impormasyon nga ilang giambit?

30
 Unsa ilang gigamit sa pagpaambit sa mga tinubdang
impormasyon?
(Ibigay ang parehong mga tanong sa ikalawang pangkat)
5. Analisis
 Unsa man ang gipaambit kanato niini nga mga buluhaton?
 Sa unsang paagi managkapareho ang pagpaambit?
 Sa unsang paagi sila lahi?
 Sa mga gihimo nga pagpaambit, unsa man karon imong
masulti mahitungod sa imong komunidad?
Ang mga paagi nga inyong gigamit aron matala o mapaambit ang
mga tinubdang impormasyon mahitungod sa inyong komunidad
gitawag nga graphic organizer ug information sheet.
6. Paglalahat/Susiha Kini
Base sa inyong mga tubag ug gihimo nga buluhaton, unsa man
diay ang graphic organizer? Unsa man diay ang information
sheet?
Ipabasa sa mga bata ang maikling talata. Pagkatapos nito,
papunan ang mga impormasyon na kinakailangan sa graphic
organizer
Pagtataya
Ibigay ang maikling batayan ng impormasyon tungkol sa inyong
komunidad. Hayaan ang mga bata na pumili ng organizer o
information sheet mula sa kanilang napag-aralan. Papunan ito sa
kanila at hayaan silang magbigay ng isang pangungusap na
maglalahat sa kanilang nakalap na impormasyon.
Halimbawang tanong sa paglalahat:
Base sa impormasyon nga imong nakalap, unsa imong ikasulti
mahitungod sa imong komunidad?

31
Layunin:
 Nailalarawan ang dami ng tao sa komunidad sa pamamagitan ng
simpleng graph
Paksang Aralin:
 Paglalarawan ng tao sa komunidad
Kagamitan:
 pinalaking larawan ng mga bahay na nasa LM (pag-aghat),
 mga gawain na nakasulat sa mga activity cards
 halimbawa ng graph
 manila paper
 tsart na may katulad na nilalaman ng nasa ibaba.
Pagpapahalaga:
 Kawastuhan sa pagtatala ng mga datos
Pamamaraan:
Itanong sa mga bata kung ilang bahay ang nakikita nila. Ipasulat
ang kanilang sagot sa pisara.
Ipakita ang ikalawang paraan ng paglalarawan ng dami ng bilang
ng mga bahay. Itanong sa mga bata kung alin sa dalawa ang
madaling paraan ng pagkuha ng bilang ng mga bahay.
Sabihin:
Hagiton ko kamo sa paghimo niining mga musunod nga mga
buluhaton. Buhata lamang kung unsa ang gipangayo kaninyo
sumala sa nakasulat sa inyong mga activity cards. Andam na
ba kamo?
2. Mga Gawain
Ibigay ang panuto sa sumusunod na gawain.
Unang Pangkat
Ibutang nato nga tagpulo ka bata ang morepresentar sa matag
hulagway. Gamita ni nga basehan.
Ipresentar ang gidaghanun sa lalaki ug babae sa inyong klase
gamit ang pictograph.
Aralin 4: Dami ng Tao sa Komunidad
(Gidaghanun sa Tawo sa Komunidad)
Aralin 4: Dami ng Tao sa Komunidad
(Gidaghanun sa Tawo sa Komunidad)

32
Ikalawang Pangkat
Karon nga humana kita pagsuta sa gidaghanun sa imong mga
classmate, moadtu ta sulod sa inyong panimalay. Pila mo kabuok
sa inyong pamilya? Pwede ba nimong iambit sa uban? Ipakita kini
kanamo pinaagi sa paggamit sa mga hulagway nga giandam gamit
ang pictograph.
Ikatlong Pangkat
Isulti kon pila ang populasyon sa tanang tawo sumala sa gipakita
sa bar graph.Tan-awa lang kung sa unsa nga numero natupong
ang taas nga parte sa graph. Kini ang magsulti kanato sa
gidaghanun sa tawo o butang nga gipangayuan og impormasyon.
3. Mag-uulat ang mga bata ng kanilang mga gawain. Iproseso ito. Isulat
ang mga sagot sa tsart.
Mga Tanong:
 Unsa ang gibuhat sa unang pundok?
 Unsa nga graph ang ilang gigamit?
 Unsa ang inyong napaambit sa paggamit sa mao nga
graph?
 (Gamitin ang parehong mga tanong sa ibang pangkat).
Pagkatapos ng pagproseso ng mga gawain, ipabasa sa mga
bata ang kanilang mga sagot.
4. Analisis
 Sayon lang ba ang paggamit sa graph? Ngano man?
 Giunsa man paggamit ang pictograph?
 Giunsa man paggamit ang bar graph?
 Asa man sa duha ang mas ganahan nimo nga gamiton?
Ngano man?
 Sa unsang paagi makatabang ang graph kanato?
5. Paglalahat
Itanong: “Base sa mga tubag nga inyong gihatag ganiha, para sa
unsa diay ang pictograf ug bar graph?”
6. Paglalapat

33
Sabihin:
Sulayan ta ang inyong kahanas sa pagbasa og graph pinaagi
niining duha ka hulagway.
Pagtataya
Ibigay ang gawain. Sabihin:
“Mao kini ang gidaghanun sa mga bata sa elementarya nga
eskwelahan sa Davao. 500 ang mga batang babae ug 400 ang
mga batang lalaki. Asa ang graph nga tamang nagpakita niini?
Lingini kini.
Istudyohi ang graph ug tubaga ang mga pangutana bahin niini.
Lingini ang letra sa tamang tubag.”
GIDAGHANON SA MGA BATA SA BARANGAY TALISAY
1. Unsa ang gipakita sa graph?
a. Gidaghanon sa tigulang
b. Gidaghanon sa nag-edad 0-15
c. Gidaghanon sa mga bata sa Talisay
2. Kung imong tan-awon ang mga gidaghanon sa mga bata nga nag-
edad og 16-21, unsa man ang mas daghan?
a. Babaye
b. Lalaki
c. Pares

34
3. Sa nag-edad og 0-15 nga mga bata, pila man ang kadaghon ang
mga babaye?
a. hustong 500
b. kapin sa 500
c. maba sa 500
4. Sa nag-edad og 16-21, pila man ang kadaghanon sa mga lalaki?
a. Kapin sa 400
b. Hustong 300
c. Parehong 200
5. Sa imong huna-huna, unsa man ang ikatabang sa graph sa
paghatag sa gidaghanon sa tawo sa usa ka komunidad?
a. Mas mapadali ang pagtan-aw nako sa gidaghanon sa mga tawo
b. Mas malibog ko sa pagtan-aw sa gidaghanon sa mga tawo
c. Mas madugay ko sa pagkuha og impormasyon.
Layunin:
 Nabibigyang kahulugan ang salitang sagisag
Paksang Aralin:
 Pagbibigay kahulugan sa salitang sagisag
Kagamitan:
 PELC, larawan ng komunidad
 plaskards, larawan ng mga sagisag
 manila paper o lumang kalendaryo at posters
 marker
Pagpapahalaga:
 Pagiging mapagmasid sa paligid
Pamamaraan:
1. Balik-Tanaw
Ipakita sa mga bata ang graph at ipasagot ang mga tanong tungkol
dito.
2. Pangganyak:
Ipakita isa-isa ang mga larawan. Pabigyang-kahulugan ito sa mga
bata.
Aralin 5: Kahulugan ng Salitang Sagisag
(Kahulugan sa Pulong Simbolo)
Aralin 5
Kahulugan ng Salitang Sagisag
(Kahulugan sa Pulong Simbolo)

35
3. Paglilinang ng konseptong simbolo
Itanong:
 Unsa pay uban nga butang nga makapahinumdum kanato
sa pasko?
 Unsa ang uban nga butang nga pwede nga morepresentar
sa kaalam?
 Unsa man ang buot ipasabot kon mopula ang suga sa
trapiko?
 Unsa man ang buot pasabot kon ipataas nako ang akong
kamot sama niini? (raise arms forward with palms open-
silence)
Sabihin: Tama ang inyong gihatag nga mga panghuna-huna.
Gawas pa niini nga mga hulagway, aduna pay uban nga ako
nakasiguro makapukaw sa inyong kaalam. Susihon ta kung unsa
kini.
Himoa ninyo ang mga musunod nga gimbuhaton nga susama sa
naunang gihatag ko kaninyo.”
4. Mga Gawain
Unang Buluhaton:
Ipahanap sa mga bata ang larawan na inilalarawan sa
pangungusap.
Ikaduhang Buluhaton: Wanted Perfect Partner
Ipamigay sa mga bata ang mga larawan para sa gawaing ito.
Ipamigay din ang mga cards na may paglalarawan ng mga
naibigay na mga larawan.
Sabihin: Aduna ko’y gipanghatag nga mga hulagway ug
kapulungan. Ang inyong buhaton karon mao ang pagpangita sa
hulagway o kapulungan nga perperkto nimong mahimong
kapareha.
Buhaton ninyo kini sulod sa lima lamang ka minuto. Andam na ba
kamo? Sugdan ta kini sa usa, duha, tulo.

36
4. Talakayin ang mga gawain sa pamamagitan ng mga tanong. Ipasulat
ang sagot sa tsart.
 a. Unsa man ang unang buluhaton nga inyong gihimo?
 b. Unsa ang mga hulagway nga inyong gigamit dinhi?
 c. Unsa ang kapulungan nga naghulagway niini?

37
Ibigay ang mga katulad na tanong sa pagproseso ng Ikalawang
Gawain.
5. Analisis
 Unsa ang inyong gipares sa matag buluhaton?
 Nganong angayan man ang pagpares kanila?
 Kon kini lamang mga hulagway ang ipakita kaninyo, inyo
bang masabtan kon unsa kini? (Magbigay ng mga
halimbawa) Ngano man?
Sabihin: Ang tawag niini nga mga hulagway, mga sagisag kon
simbolo. Mga bata, base sa atong gihimo nga mga buluhaton, unsa
man diay ang kahulugan sa sagisag kon simbolo?
Sabihin: Pagdibuho og usa ka butang nga tamang musimbulo sa
mga musunod.
 gugma
 tulunghaan/eskwelahan
 trapiko
Sumala sa atong gihisgutan, unsa man ang kahulugan sa simbolo
kon sagisag?
Pagtataya/Paghanas
Isulat ang pulong nga Tama kung ang kapulungan nagsulti sa
matuod og Mali kon dili.
1. Ang mga pulong simbolo ug sagisag pareho lamang og
kahulugan.
2. Dali ang pagpangita sa butang kung imong nailhan ang
simbolo niini.
3. Adunay iyang kaugalingong simbolo ang hospital.
Ang mga sagisag kon simbolo mga hulagway nga maghatag
og hinanali nga kahulugan sa mga butang sa atong palibot.
Ang mga sagisag kon simbolo mga hulagway nga maghatag
og hinanali nga kahulugan sa mga butang sa atong palibot.

38
Tubaga ang pangutana nga nagsunod.
4. Unsa ang kahulugan niini
nga simbolo?
Ihatag ang gipangayo nga tubag sa sunod
nga buluhaton.
5. Isulat sa usa ka kapulungan
ang imong kahulugan sa
pulong nga sagisag.
Takdang-Aralin:
Sa inyong pag-uli, batasana ang pagkamabinantayon. Susiha ang inyong
katilingban kon aduna bay mga simbolo nga makita dinhi. Idibuho kini sa
imong papel pag-abot sa inyong balay.
Layunin:
 Nakapagbibigay ng mga mga halimbawa ng mga sagisag o simbolo
na makikita sa kapaligiran
Paksang Aralin:
 Mga Halimbawa ng Sagisag o Simbolo na Makikita sa Kapaligiran
Kagamitan:
 Manwal ng Guro, larawan ng mga sagisag, larawan ng komunidad,
manila paper na ginupit sa tig-1/8 na bahagi, marker, tsart
Pagpapahalaga:
Pamamaraan:
1. Pagtalakay ng takdang-aralin
2. Pangganyak
Tumawag ng ilang bata at ipaguhit sa pisara ang mga sagisag o
simbolo na nakita nila sa kanilang komunidad.
Mga Tanong:
 Sa inyong pag-uli gahapon, unsa man ang mga simbolo nga
inyong nakita sa inyong komunidad? Unsa pa gyud?
 Asa man sila dapit makita?
Aralin 6: Sagisag o Simbolo na Makikita sa
Kapaligiran
(Sagisag o Simbolo nga Makita sa Palibot)

39
 Kinsa man ang mga nakakita sa mga simbolo nga nakita ni
____ ?
 Kinsa man ang makadibuho niini?
Sabihin: Kinsa gyud kaha ang mas mabinantayon kaninyo? Kinsa
gyud kaha ang mas nakalibot sa komunidad? Para mahibaluan ang
tubag niini nga pangutana, ipaagi ta kini sa kompetisyon.
3. Mga Gawain
Ibigay ang panuto sa mga gawain.
Unang Buluhaton:
Pagporma ug grupo nga adunay lima ka miyembro. Idibuho sa
matag bahin sa manila paper ang simbolo nga imong nakita sa
palibot. Butangi kini ug kolor. Ang adunay pinakadaghan ug
pinakamaanindot nga mga simbolo nga madibuho ang
mamahimong mananaug sa atong kompetisyon.
Magkakaroon ng pag-uulat. Iproseso ang gawain gamit ang
sumusunod na tanong. Itala
sa tsart ang sagot na
naayon dito.
o Unsa man ang
inyong buluhaton?
o Unsa man ang
inyong mga
gidibuho?
o Asa man kini
makita?
o Kinsa man ang mga nakakita niini?
Ikaduhang Buluhaton:
(Pag-awit) “Dinhi sa Komunidad”
Ipabasa ang mga saknong. Ibigay ang tono kung saan hango
ang himig ng awitin. Sabayan ang mga bata sa pag-awit nito.

40
Itanong ang sumusunod:
o Unsa ang uluhan sa alawiton?
o Sumala sa alawiton, unsa ang gibati sa mga kabataan
nga nagpuyo sa komunidad? Ngano nga mao man kana
ang ilang gibati?
o Unsa man ang mga nakita nila sa ilang komunidad?
o Aduna ba kamoy susama niini sa inyong komunidad?
o Asa man kini ninyo nakita?
4. Analisis
Mga Tanong
 Unsa man ang unang buluhaton nga inyong gihimo? Ang
ikaduha?
 Kinsa man ang pundok nga mas daghan ug nadibuho?
 Unsa man ang ilang mga nadibuho?
 Nganong mas daghan man sila ug nadibuho?
 Unsa man ang imong gibati nga aduna niini nga mga butang
sa inyong komunidad? Unsa man inyong buhaton niini nga
mga simbolo?
Sabihin: Ang mga hulagway nga inyong gidibuho ug inyong nakita
sa inyong komunidad gitawag nga sagisag o simbolo.
5. Paglalahat
Unsa man ang inyong gibuhat aron mas modaghan ug mulig-on
ang inyong kahibalo bahin sa mga sagisag o simbolo nga anaa sa
inyong komunidad?
6. Paglalapat
Pabilugan ang sagisag o simbolo na nakikita ng bata sa komunidad
na kanyang kinabibilangan. (Tiyakin na ang mga simbolo na
ibibigay sa mga bata bilang pagtataya ay aktuwal nilang nakikita sa
paligid.)
DINHI SA KOMUNIDAD
(Tono: Roll Over the Ocean)
Dinhi, dinhi, dinhi sa atong komunidad
Malipayon kaming mga kabataan
Kauban ang among mga ginikanan
Daghan among mga makit-an.
Simbahan, palengke ug eskwelahan
Plasa kasuruyan ug dulaanan
Ospital, botika ug sinehan
Kining tanan dinhi mo makit-an.
DINHI SA KOMUNIDAD
(Tono: Roll Over the Ocean)
Dinhi, dinhi, dinhi sa atong komunidad
Malipayon kaming mga kabataan
Kauban ang among mga ginikanan
Daghan among mga makit-an.
Simbahan, palengke ug eskwelahan
Plasa kasuruyan ug dulaanan
Ospital, botika ug sinehan
Kining tanan dinhi mo makit-an.

41
Pagtataya:
Ipaguhit sa mga bata ang sagisag o simbolo sa kanyang komunidad.
Ibigay ang “success criteria” kung paano bibigyan ng points ang
kanilang ginawa.
Success Criteria:
Tamang Simbolo: 3 points
Magandang Pagkakaguhit: 1 point
Malinis ang Pagkakaguhit: 1 point
Takdang-Aralin
Magpatala ng tig-dalawang (2) bagay na makikita sa sumusunod:
1. tulunghaan
2. ospital
3. palengke
4. simbahan/mosque/kapilya
Layunin:
 Naipaliliwanag ang ibig sabihin ng mga simbolo o salitang
ginagamit bilang sagisag ng kinabibilangang komunidad
Kagamitan:
 larawan ng mga bagay na maaaring maging sagisag ng inyong
komunidad
 tsart ng kuwento
 tsart para sa pagproseso ng gawain
Pagpapahalaga:
 Kamalayan sa sagisag na ginagamit ng sariling komunidad
Pamamaraan ng Pagtuturo:
1. Awit: “DINHI SA KOMUNIDAD”
2. Pagtalakay sa takdang-aralin
3. Magpakita ng mga larawan na ginagamit bilang simbolo sa komunidad.
Pabigyang-ngalan ito sa mga bata.
4. Pangganyak:
Aralin 8: Simbolo o Salitang Ginagamit Bilang
Sagisag ng Komunidad
(Simbolo o Pulong nga Gigamit Isip Sagisag sa Komunidad)

42
Itanong sa mga bata sumusunod:
 Kinsa man ang magkapamilya nga apil sa istorya o
sugilanon?
 Asa man sila padulong?
 Mag-unsa man sila sa Davao?
 Unsa man ang ilang mga nakita sa dalan?
 Nganong nisinggit man si Toto?
 Nganong naa ma’y dakung replika sa prutas nga durian
padulong sa syudad sa Davao?
5. Gawain
Pangkatin ang mga bata na may tiglimang kasapi. Ibigay sa kanila
ang isang bahagi ng manila paper at isang marker. Ibigay ang
larawan ng mga bagay na maaaring maging sagisag ng inyong
komunidad. Papiliin ang mga bata mula dito at ipaguhit ito sa
kanila.
Itanong:
Sa unsa man nga butang naila ang atong komunidad? Nganong
naila man kini tungod niini?
Idibuho sa manila paper ang hulagway sa butang nga nagpaila
sa atong komunidad. Pilia kini gikan niini nga mga hulagway
nga naa sa blackboard. Sa ubos sa hulagway, isulat ang
hinungdan sa inyong pagpili niini.
Mag-uulat ang mga bata ng kanilang gawain. Iproseso ito.
Manuroy sa Davao ang pamilya ni Nang Sita. Kauban niya
ang iyang bana nga si Nong Tinoy ug duha ka anak nga sila
Belen ug Toto. Ningsakay sila og bus padulong sa siyudad.
Nangangha gyud ang duha ka bata sa ilang mga nakita.
Dugay na silang nagpuyo sa Digos ug kini ang una nga
higayon nga makalaag sila. “Tay, Nay pagkalapad sa mga
dagat !”, matud pa ni Toto. “Bitaw, unya ang mga gambalay
sa mga pabrika pagkadagko,” dugang ni Belen. “Aw, o, mga
gambalay kadto sa mga ilimnon,” matud pa ni Nong Tinoy. Sa
dihang naabot na sila sa Toril, “Hala, hala, pagkadaku sa
durian!” singgit ni Toto. “Ngano man na Nay nga naa ma’y
durian diha nga semento unya daku pa gyud kaayo?”
pangutana ni Belen sa inahan. “Ah, isa man gud kana sa
hinungdan nga naila ang Davao day, kay abunda man niana
ang siyudad,” tubag sa inahan.

43
Itanong ang sumusunod at isulat ang sagot sa tamang kolum sa
tsart.
 Unsa man ang inyong gibuhat?
 Unsa man ang tawag sa inyong gipili nga hulagway?
 Nganong mao man kana ang inyong gipili?
6. Analisis
 Unsa man ang inyong gibati samtang nagpili ug hulagway?
 Sayon ba ang pagpili nga inyong gihimo? Ngano man?
 Mailhan ba gyud dayon ang inyong komunidad gamit ang
hulagway nga inyong gipili? Ngano man?
Ipabasa ang mga sagot sa mga bata.
Kung hindi naibigay ng mga bata ang tamang simbolo o salita na
sumasagisag sa kinabibilangang komunidad, ibigay at ipaliwanag
ang kahulugan nito.
Sabihin:
Kini nga mga simbolo o pulong nagsagisag sa komunidad nga
atong gipuy-an. Aduna kini kahulugan o hinungdan nganong kini
man ang napili sa atong mga lider kaniadto aron musimbulo sa
atong komunidad.
7. Paglalahat
Unsa ang kahulugan sa simbolo o pulong nga nagsagisag sa atong
komunidad?
8. Paglalapat
Hamunin ang mga bata na ibigay ang sagisag ng sumusunod na
kilalang lugar sa bansa. Gabayan sila sa paggawa nito sa
pamamagitan ng pagpapakita ng mga larawan.
1. Bohol
2. Cebu

44
3. Davao
4. General Santos
5. Camiguin
Pagtataya:
Idibuho ang simbolo nga nagsagisag sa inyong komunidad. Butangi kini
og kolor. Isulat sa ubos niini ang kahulugan niini nga simbolo.
Success Criteria:
Tama nga Simbolo: 2 points
Tama nga Kahulugan: 2 points
Limpyo nga Trabaho: 1 point
Takdang-Aralin:
Dal-a ugma sa tulunghaan ang mga musunod:
a. gamit pangkolor
b. papilit
c. gunting
d. daan nga magazines
e. bond paper/limpyo nga papel
Layunin:
 Nakagagawa ng scrapbook, album o collage ng komunidad na
nagpapakita ng mga katangian at batayang impormasyon
Kagamitan:
 Jigsaw Puzzle ng sagisag ng komunidad, halimbawa ng
scrapbook o album ng komunidad, tsart
Pagpapahalaga:
Pamamaraan ng Pagtuturo:
1. I-check ang gamit na kakailanganin para sa gawain sa araw na ito.
2. Ibigay ang sagisag ng inyong komunidad bilang jigsaw puzzle. Ipabuo
ito sa mga bata. Pagkatapos nilang mabuo ang puzzle, pabigyang-
ngalan at kahulugan ang sagisag na ito. (Maaari itong gawing
kompetisyon upang mas mapukaw ang atensyon at interes ng mga
bata sa gawain)
Aralin 9: Album ng Komunidad
(Album sa Komunidad)

45
3. Sabihin:
Daghan na kaayo kitang nahibaluan nga mga impormasyon
mahitungod sa atong komunidad. Ato na kining mas naila. Ang mga
nahibaluan nato nga mga impormasyon atong gamiton karon sa
atong buluhaton.
4. Gawain
Ipahanda sa mga bata ang mga gamit na kakailanganin. Bigyang-
paalala sila sa tamang paggamit ng mga matutulis na bagay.
Ipaalala din ang mga dapat tandan kapag may gawain sa klase.
Sabihin : Karong adlawa, maghimo ta ug album o kaya scrapbook
mahitungod sa atong komunidad sama ani. (Ipakita ang mga
halimbawa nito.) Gamiton ninyo ang inyong daan nga magazines o
pangkulay sa paghimo niini. Magpili lang kamo kung album ba o
scrapbook ang inyong himuon.
Unsa man ang angay nga makita sa scrapbook o album?
 Pangalan sa Komunidad
 Sagisag sa Komunidad
 Mga Lumad sa Komunidad
 Gidaghanun sa Lalaki ug Babae (gamit ang pictograph)
 Mga Naglangkub sa Komunidad
Unsaon man paghatag ug marka sa inyong buluhaton?
Tama nga Impormasyon: 8
Nindot nga presentasyon: 8
Limpyo nga Output: 4
Kung kinakailangan, ipakita ang tsart na gagabay sa mga bata para
sa mga impormasyong kinakailangan nila. Bigyan sila ng sapat na
oras upang matapos ang gawain.
5. Iproseso ang gawain. Ipasulat sa angkop na kolum sa tsart ang sagot
ng mga bata.
 Unsa inyong mga gisulat o gihugway bahin sa inyong
komunidad?

46
 Giunsa man ninyo pagpakita ang lumad nga pundok sa
komunidad?
 Giunsa man ninyo pagpresenta ang gidaghanun sa lalaki ug
babae?
 Unsa man inyong gibuhat aron mapakita ang mga
naglangkub sa komunidad?
 Sayon ba ang inyong gihimong trabaho? Ngano man?
6. Analisis
 Unsa man karon imong ikasulti sa imong trabaho? Ngano
man?
 Unsa man imong ikasulti sa imong komunidad? Ngano man?
Sabihin: Ang inyong scrapbook ug album nga gihimo nagbaton og
mga impormasyon bahin sa inyong komunidad.
7. Paglalahat
Itanong sa mga bata: Unsa man ang ikatabang kanimo sa mga
impormasyon nga naa sa imong scrapbook o album?
8. Gawing basehan ang output ng mga bata bilang pagtataya ng aralin sa
araw na ito.

47

48
MODULE 1: ANG KAPALIGIRAN NG AKING KOMUNIDAD
Layunin:
 Natutukoy ang mga mahahalagang lugar, istruktura, bantayog,
palatandaan at pook pasyalan sa komunidad.
Paksa:
 Pagtukoy sa Mga Mahahalagang Lugar/Istruktura ng Komunidad
Kagamitan:
 Learner’s Module, tsart, mga larawan ng mahahalagang lugar at
istruktura sa komunidad
Pagpapahalaga:
 Pagmamahal sa mga mahahalagang lugar ng komunidad.
Pamamaraan:
1. Balik Tanaw:
Tumawag ng ilang mag-aaral at ipakuwento ang ilang
impormasyon ng kanilang komunidad mula sa ginawang proyekto
na album/scrapbook/collage.
Itala sa pisara ang mga impormasyong ibinigay ng mga mag-aaral.
Ipabasa ang mga impormasyon tungkol sa kanilang komunidad.
2. Pangganyak
Magtanong:
 Nasuroy na ba ninyo ang inyong komunidad?
 Unsa ang mga lugar nga inyong naadtuan?
Itala sa pisara ang mga lugar na isasagot ng mga mag-aaral na
napuntahan na nila.
Ipapikit ang mata ng mga mag-aaral at hikayatin silang maglakbay
sa kanilang komunidad sa pamamagitan ng paglalakbay-diwa sa
loob ng ilang minuto.
3. Gawain
Pangkatin ang mga mag-aaral sa limang grupo
Aralin 1: Mga Mahahalagang Lugar/Istruktura
Ng Aking Komunidad
(Mga Mahinungdanong Dapit/Istruktura sa Akong
Komunidad)

49
Sabihin:
Nahuman na man mo og suroy sa inyong komunidad pinaagi sa
inyong handurawan, iistorya sa imong kauban sa pundok ang
mga lugar nga nakita dinhi.
Tubaga ang mga pangutana ug isuwat kini sa tsart.
o Unsa nga mga lugar sa komunidad ang kanunay adtuan
sa mga tao, lakip na ang mga bata?
o Unsay inyong tuyo o ginahimo anang lugara?
o Asa kaha aning mga lugara ang mahinungdanon sa
komunidad?
o Nganong nakaingon man kamo nga mahinungdanon
sila?
Ipaliwanag kung paano sagutin ang tsart
Pag-uulat ng bawat pangkat.
Itala sa tsart o isulat ang nakabitin sa pisara na mga sagot ng
bawat pangkat upang makabuo ng buod.
Bigyang halaga ang mga sagot tungkol sa mahahalagang lugar at
mga dahilan kung bakit nasabi nila na mahalaga ito.
Dagdagan ang impormasyong ito kung sakaling may mga
lugar/bantayog na hindi nasali
4. Paglalahat
Magpakita ng ilang larawan ng mga lugar, istruktura, bantayog,
atbp sa pisara
Tumawag ng ilang mag-aaral at papiliin ng isang larawan kung
saan sasabihin niya ang pangalan ng lugar at ang kahalagahan
nito sa komunidad.
Mga Lugar nga Kanunay
Adtuan sa mga Tao
Ginahimo sa Mga Tao
ani Nga Lugar
Mga lugar nga
Mahinungdanon sa Komunidad
Nganong Mahinungdanon
Kini Sila?

50
Halimbawa
o Paaralan – dito nag-aaral ang mga bata kung paano
bumasa, sumulat,bumilang at marami pang iba.
o Pamilihan – dito kami bumibili ngprutas, gulay at iba pa
para sa aming pagkain.
5. Pagsasanay
Pangkatin ang mga-aaral sa limang grupo. Pagawain ang bawat
pangkat ng Piping Pagsasadula ng mga pangyayari sa isang
mahalagang lugar at pahulaan ito sa ibang pangkat.
6. Paglalapat
Mula sa mga tinalakay na mga mahahalagang lugar, papiliin ang
bawat mag-aaral ng isang lugar na pinakagusto niya.
Pagkatapos, ipasulat sa loob ng hugis puso ang kanilang gagawin
upang maipakita ang kanilang pagmamahal sa lugar na pinili.
7. Pagtataya
Tingnan sa Paghanas, pahina _____ ng Learner’s Module
Mga Halimbawa ng Mahahalagang Lugar

51

52
Layunin:
 Natutukoy ang kinalalagyan o lokasyon ng mga mahahalagang
lugar na matatagpuan sa sariling komunidad kaugnay sa lokasyon
ng paaralan o sariling tahanan.
Paksa:
 Ang Lokasyon ng mga Mahahalagang Lugar/Istruktura sa Sariling
Komunidad
Kagamitan:
 Module ng mag-aaral, tsart, mga larawan ng mahahalagang lugar
sa sariling komunidad
Pagpapahalaga:
 Pagbibigay halaga sa mahahalagang
 lugar/istruktura ng komunidad
Pamaraan:
1. Balik Tanaw
Ipakitang muli ang mga larawan ng mga mahahalagang lugar/
istruktura sa mga mag-aaral.
Ipatukoy ang pangalan ng lugar na nasa larawan at ang
kahalagahan nito sa komunidad
Magtanong:
 Unsa ang uban pang mahinungdanong lugar sa komunidad?
 Nganong mahinungdanon ning mga lugara?
2. Pangganyak
Magtanong:
 Aduna bay mahinungdanong lugar dinhi sa atong lawak
tulonghaan?
 Unsa man kini sila?
 Nganong mahinungdanon man sila?
 Asa dapit ni sila nahimutang?
Itala sa pisara ang sagot ng mga mag-aaral lalo na ang para sa
huling tanong at balikan ito pagkatapos ng talakayan.
Aralin 2: Ang Lokasyon ng mga Mahahalagang
Lugar/Istruktura sa Sariling Komunidad
(Ang Nahimutangan sa mga
Mahinungdanong Dapit/Istruktura sa Akong Komunidad

53
3. Gawain
Magpakita ng larawan ng limang bata.
Ipakilala ang mga bata bilang sina Kim, Sandee, Pipay, Dan at
Leroy. Sila ay mga mag-aaral ng isang paaralan sa karatig lugar at
nasa ikaanim na baitang. Sila ay bumisita upang magsaliksik
tungkol sa uri ng mga tao sa ating komunidad.
Sabihin na sila ang magsasabi ng kinaroroonan ng mahahalagang
lugar na pupuntahan ng mga mananaliksik na mag-aaral.
Pagpangkat-pangakatin ang mga mag-aaral sa limang grupo
Pabunutin ang bawat grupo ng pangalan o larawan ng mahalagang
lugar.
Sabihin:
 Ipilit sa dakong papel ang ngalan sa mahinungdanong lugar
ug isuwat sa kilid niini ang iyang gikahimutangan pinasikad
sa gikahimutangan sa atong tulonghaan.
Ipabitin sa pisara ang ginawa ng bawat pangkat.
Itanong ang mga sumusunod bilang bahagi ng talakayan:
 Unsa inyong masulti sa tubag sa kada pundok?
 Asa nahimutang ang mga mahinungdanong lugar sa
komunidad kung ang kapasikaran ang atong tulonghaan?
 Unsa ang mga pulong nga gigamit sa pagtultol sa
nahimutangan sa mga mahinungdanong lugar?
 Magiyahan ba ka sa imong adtuan kung mao ni imong
gamiton? Nganong nakaingon man ka?
4. Paglalahat
Itanong sa mga mag-aaral:
Sandy
Sandy
Dan
Dan
Leroy
Leroy
Pipay
y
Pipay
y
Kim
Kim

54
 Unsa ang mga mahinungdanong lugar sa inyong
komunidad?
 Asa kini sila nahimutang?
 Unsa ang mga pulong nga mahimong gamiton sa pagtultol
sa nahimutangan sa mga lugar?
5. Pagsasanay
Tingnan ang Module ng mag-aaral, Sulayi Kini, Buluhaton 1,
pahina____.Magpakopya ayon sa bilang ng mag-aaral. Papunan
ang mga patlang ng mga salitang magsasabi ng kinaroroonan ng
lugar na nasa larawan.
6. Paglalapat
Si Ninay
Gawan ng diyalogo ang pangyayaring ito at gumawa ng mga supot
na puppet na syang kakatawan sa mga tauhan.
Si Lorna ug Boboy
nagsakay sa ilahang bisikleta.
Malipayon sila nga nagsakay
padulong sa ilang tulonghaan.
Pag-abot nila sa tulonghaan,
nakit-an nila ang usa ka bata
nga naghilak. Siya si Ninay.
Gipangita niya ang iyahang nanay nga niadto sa
sentrong pambarangay. Wala siya katuod sa mao nga
dapit mao nga nasaag siya.
Tanungin ang mga mag-aaral pagkatapos basahin o ipalabas ang
pangyayari:
 Kung ikaw ang usa sa mga bata nga nakakita kang Ninay,
unsa ang imong isulti aron matultulan niya ang sentro sa
barangay ug maadtuan niya ang iyang nanay?
 Unsaon man nimo pagsulti?
 Unsa kaha ang mahitabo kon dili masulti kang Ninay ang
sakto nga nahimutangan sa sentro sa barangay?
 Sa imong opinyon, mahinungdanon ba nga kahibalo sa
nahimutangan sa mga mahinungdanong lugar sa imong
komunidad?

55
7. Pagtataya:
Tingnan ang Learner’s Module, Paghanas, pahina _______.
Magpakopya ng kasindami ng bilang ng mag-aaral at ipagawa ito.
Layunin:
 Nakagagawa ng payak na mapa ng komunidad mula sa sariling
tahanan o paaralan na nagpapakita ng mga mahahalagang lugar at
istruktura.
Paksa:
 Ang Mapa ng Aking Komunidad
Kagamitan:
 mga larawan ng mahahalagang lugar ng komunidad
 mga malaking papel o manila paperl
 arawan ng paaralan
 pandikit
Pagpapahalaga:
 Pagkamatulungin sa Kapwa
Pamamaraan:
Balik Tanaw
Aralin 3: Ang Mapa ng Aking Komunidad
(Ang Mapa sa Akong Komunidad)

56
Magpakita ng mga larawan ng mahahalagang lugar sa komunidad
at ipatukoy ang kinaroroonan nito kaugnay sa kinaroroonan ng
paaralan. Halimbawa ng mga lugar:
1. Pangganyak:
Magtanong:
 Buot ba ninyo nga makita ang hulagway sa inyong
komunidad nga makita ang lain-laing dapit sama sa inyong
panimalay ug mga mahinungdanong lugar?
 Gusto ba mo maghimo ani nga hulagway?
2. Gawain
Idikit sa pisara ang isang buong manila paper na may nakadikit na
larawan ng paaralan sa gitna.
Magtanong:
 Unsa ang naa sa tunga nga hulagway ang inyong nakita?
Gamit ang mga larawang ipinakita sa balik-aral o mga larawang
iyong inihanda, tumawag ng mga mag-aaral at isa-isang ipadikit
ang mga ito ayon sa kinaroroonan nila sa komunidad kaugnay sa
lokasyon ng paaralan.
Gabayan ang mga mag-aaral sa paggawa nito.
Itanong ang mga sumusunod bilang bahagi ng talakayan:
 Unsa ang inyong nahimo?
 Unsa ang inyong masulti sa inyong hinimo?
 Unsa ang lugar nga naa sa atubangan sa tunghaan? Sa
likod? Sa tuo? Sa wala?
 Unsa ang tawag ani?
 Unsa ang kahulugan sa mapa?
 Unsa kini kamahinungdanon?
Ipaliwanag nang maigi ang mga sumusunod:
 Mapa, ang kahulugan at kahalagahan nito
 Maaaring magpakita ng halimbawang mapa ng kanilang
bayan/lungsod (kung meron man) at ipahanap sa kanila ang
kanilang komunidad.
3. Paglalahat
Magtanong
 Unsa ang mapa?
 Unsa ang gamit o kamahinungdanon niini?
4. Pagsasanay
Pabalikin ang mga mag-aaral sa kanilang pangkat.

57
Gumawa ng blangko na mapa sa malaking papel na tulad ng nasa
ibaba.
Ipasulat ang pangalan o ipaguhit ang istruktura o lugar na
makikita sa mga nakatalagang lokasyon. Halimbawa:
Pagbabahagi ng bawat pangkat sa kanilang ginawa.
Magtanong:
 Unsa ang lugar nga naa sa tuong bahin sa atong tunghaan?
Sa wala? Sa atubangan? Sa likod nga bahin?
 Unsa ang inyong nahimo?
 Unsa ang matabang sa mapa sa matag usa?
5. Paglalapat
Sabihin sa mga mag-aaral na sila ay bubuo ng mapa na kasali ang
kinaroroonan ng kanilang bahay.
Bigyan ang bawat pangkat ng malaking papel. Isa-isang ipaguhit sa
mga kasapi ng pangkat ang kanilang munting bahay sa
kinaroroonan nito kaugnay sa kinaroroonan ng paaralan. Pasulatan
din ito ng pangalan bilang simbolo ng kanilang tirahan
Hayaan ang bawat pangkat na ibahagi ang kanilang mapa sa
buong klase.
Magtanong:
 Unsa ang inyong masulti sa inyong hinimo?
 Makatabang ba kini sa inyo?
 Unsa inyong gibati sa pagkakita ninyo sa gikahimutangan sa
inyong pinuy-anan ug sa pinuy-anan sa inyong isig ka
magtutuon?
 Unsa man ang mahinungdanong lugar nga ikadugang sa
inyong mapa? Idibuho kini.

58
Pagsusuri at pagbibigay halaga sa mapa na nabuo ng bawat
pangkat.
Pagtataya
Ipagawa ang gawain sa Paghanas, pahina __________
Layunin:
 Nakasusulat ng maikling salaysay tungkol sa komunidad batay sa
payak na mapang nabuo.
Paksa:
 Ang Aking Komunidad – Isang Salaysay
Kagamitan:
 manila paper
 pentel pen
 pandikit
 mga larawan ng mahahalagang lugar
Pagpapahalaga:
 Pagiging Malinis sa Gawain
Pamamaraan:
1. Balik Tanaw: Show and Tell
Gamit ang nabuong mapa ng komunidad kahapon, tayo ay
magpapakitang gilas sa pamamagitan ng “Show and Tell”.
Ang bawat grupo ay bibigyan ng limang minuto upang ilarawan ang
kanilang komunidad sa pamamagitan ng mapa.
Tatalakayin ang ginawa sa pamamagitan ng mga tanong:
 Giunsa paghulagway sa unang grupo ang ilang komunidad?
Sa ikaduha? Sa ikatulo?, etc.
 Base sa ilang gisulti, unsa-unsa ang makita nato sa
komunidad?
 Gawas sa ilang nahisgutan, aduna ka pa bay ikadugang?
Unsa man kini?
Aralin 4: Ang Aking Komunidad – Isang Salaysay
(Ang Akong Komunidad – Usa ka Salaysay)

59
 Unsang pamaagi ang atong gigamit sa pagsaysay bahin sa
atong komunidad?
 Unsa pa kaha ang dugang nga paagi sa paghulagway sa
komunidad?
2. Gawain
Panatilihin ang mga mag-aaral sa kanilang pangkat.
Papagbibagayin sila ng pangungusap na naglalarawan sa kanilang
komunidad.
Itala sa pisara ang mga sagot ng bawat pangkat. Iayos ang mga ito
upang makabuo ng salaysay.
Magtanong:
 Mahitungod sa unsa ang atong gisulat?
 Sa unsang paagi nato karon gihulagway ang atong
komunidad?
Ipabasa ang mga pangungusap na nakatala sa pisara.
Pagpapaliwanag: Kahulugan ng salaysay at paraan ng
pagsalaysay.
3. Paglalahat
Magtanong:
 Nag-unsa gani ta karon?
 Unsa man ang salaysay?
 Giunsa nato pagsalaysay ang komunidad?
4. Pagtataya
Magpabuo ng isang salaysay tungkol sa komunidad na binubuo ng
dalawa hanggang tatlong pangungusap. Ipasulat ito sa papel ng
mga mag-aaral.
Layunin:
 Nailalarawan ang katangiang pisikal ng sariling komunidad.
Paksa:
 Ang Katangiang Pisikal ng Aking Komunidad
Aralin 5: Ang Katangiang Pisikal ng Aking
Komunidad
(Ang Kinaiyang Pisikal sa Akong Komunidad)

60
Kagamitan:
 manila paper
 pentel pen, pandikitl
 arawan ng limang uri ng komunidad
 limang sobre
 gunting
 clay
Pagpapahalaga:
 Pagiging maagap sa pagsunod ng panuto; Pagmamalasakit sa
Paligid
Pamamaraan:
1. Pangganyak
Isang laro: Pagbuo ng Picture Puzzle
Maghanda ng larawan ng limang uri ng komunidad (halimbawa:
komunidad sa bukid, tabing dagat, lungsod, atbp.). Gupit-gupitin
ito sa limang bahagi at ilagay sa sobre.
Pangkatin ang mga mag-aaral sa limang grupo.
Sabihin:
 Aduna koy sobre nga ihatag sa matag pundok. Kuhaa ang
sulod niini ug isumpay-sumpay aron makaporma kamo og
usa ka hulagway.
 Ipapilit kini sa papel.
 Kini usa ka indigay. Busa, ang grupo nga pinaka-una
makapakita sa naporma nga retrato maoy makadawat og
usa ka pahalipay.
Bigyang halaga ang nanalo.
Magtanong:
 Unsay inyong ikasulti sa hulagway nga naporma sa unang
grupo? Sa ikaduha? Sa ikatulo?, etc.
 Pareho ba sila og panagway/porma? Ihulagway ang ilang
kalainan.
2. Gawain
Panatilihin ang mga mag-aaral sa kanilang pangkat. Maaaring
palabasin ang mga mag-aaral at patingnan ang paligid ng kanilang
komunidad.
Magtanong:
 Unsa kaha ang dagway/porma sa atong komunidad?

61
 Aduna ba siyay kapareho sa mga hulagway nga giporma
ganina sa dula?
Ibigay ang mga sumusunod na panuto:
Ipiyong ang inyong mga mata ug handurawa/ “imagine” ang
dagway o hitsura sa inyong komunidad.
Habang ginagawa nila ito, itanong ang mga sumusunod:
 Asa nahimutang ang inyong komunidad? Sa bukid ba? Sa
daplin og dagat? Sa patag?
 Unsa ang dagway niini?
 Unsa ang makita dinhi? Aduna bay kakahuyan? Mga uma?
Dagat? Bungtod? Sapa? Ug uban pa.
Pagkatapos, balikan ang mga katanungan sa itaas. Itala sa tsart na
nasa pisara ang kanilang sagot. Halimbawa:
Gikahimutangan sa
komunidad
Dagway sa
Komunidad
Mga Makita sa
komunidad
Daplin sa dagat Lapad nga patag sa
daplin sa dagat
Dagat, kalubihan, ug
uban pa
Pag-usapan ang mga nakatala sa tsart
Talakayan at pagpapaliwanag ng kahulugan ng Katangiang Pisikal ng
Lugar. Maaaring itanong ang mga sumusunod:
 Mahitungod sa unsa ang atong gihisgutan?
 Unsa kaha ang tawag nato aning tanan nga gihisgutan sama
sa gikahimutangan sa komunidad, dagway sa komunidad ug
mga makita sa komunidad?
 Unsa man diay ang buot ipasabot sa pisikal nga kinaiya sa
lugar/komunidad?
 Unsa ang mga kasayuran nga naglangkob niini?
 Unsa ang mga pulong o hugpulong nga magamit sa
paghulagway sa kinaiyang pisikal sa lugar?
3. Paglalahat
Ipasagot ang katanungang ito:
 Unsa ang buot ipasabot sa kinaiyang pisikal?
 Unsa ang mga kasayuran nga naglangkob niini?
 Unsa ang kinaiyang pisikal sa inyong lugar?
 Gikan sa mga hulagway nga giporma ganina, naa bay
kaparehoan ang komunidad nga imong gipuy an?

62
 Asa dapit sila nagkapareho?
4. Pagsasanay
Pagpipilian 1 –Ang Kinaiyang Pisikal sa Akong Komunidad
Pasulatin ang mga mag-aaral ng isang maiksing (2-3
pangungusap) salaysay na naglalarawan sa katangiang pisikal
ng kanilang komunidad.
Pagpipilian 2 – Ang Replica sa Akong Komunidad
Pangkatin ang mga mag-aaral. Pagsamahin ang nakatira sa
iisang komunidad.
Gamit ang mga kasangkapang “clay” at karton, pagawain ang
bawat pangkat ng replica ng kanilang komunidad na
nagpapakita sa katangiang pisikal nito.
Pagkatapos ng itinakdang oras, tawagin ang kinatawan ng
bawat pangkat at ipakuwento sa kanya ang kanilang ginawa.
5. Paglalapat
Magtanong:
 Ning-angay ka ba sa kinaiyang pisikal sa imong komunidad?
Ngano man?
 Aduna ka bay mahimo o maitabang aron magpabilin nga
nindot o aron manindot ang inyong komunidad? Unsa man?
6. Pagtataya:
Gawain 1
Tingnan sa Paghanas, Buluhaton 1, pahina _____.
Magpakopya ayon sa dami ng mag-aaral at gamitin ito.
Gawain 2 – Repleksiyon
Padugtungan ang mga parirala ng kaisipan upang mailabas ang
saloobin/nararamdaman at natutunan ng mga mag-aaral.
Ipasulat ang kanilang sagot sa kanilang papel.
 Karong adlawa, akong nahibaluan nga
 Mahinungdanon kini alang kanako aron/tungod kay
 Gusto pa ko makahibalo mahitungod sa

63
Layunin:
 Natutukoy ang iba’t-ibang anyong lupa.
Paksa:
 Mga Anyong Lupa – Bulubundukin, Bundok at Burol
Kagamitan:
 mga larawan ng bulubndukin
 bukid at burol
 bola/panyo
 mga tsart
Pagpapahalaga:
 Pag-iingat/Pagbibgay halaga sa mga anyong lupa
Pamamaraan:
1. Balik Tanaw: Pasahan ng Bola
Bago magsimula ang aralin,bumuo ng mga katanungan tungkol sa
aralin kahapon, isulat sa papel at ilagay sa kahon. Gamitin ito sa
larong “Pasahan ng Bola.”
Halimbawa ng mga katanungan:
 Asa nahimutang ang komunidad nga imong gipuy-an?Unsa
ang dagway o porma niini?
 Unsa ang mga makita sa imong komunidad? Maghatag og
isa kapananglitan.
 Unsa man ang tawag nato aning mga butanga?
Sabihin:
 Magdula ta og pasahay og bola.
 Manindog ta ug magporma og usa kadako nga lingin.
 Ipasa kining bola sa imong tapad samtang adunay tugtog o
awit.
 Ang naggunit sa bola sa panahon nga napalong ang tugtog
maoy motubag og usa kapangutana nga iyang bunuton sa
kahon
Aralin 6: Mga Anyong Lupa-Bulubundukin,
Bukid at Burol
(Mga Hulma sa YutaKabukiran, Bukid ug Bungtod)

64
 Paghuman og tubag sa pangutana, magpadayon kita sa
pasahay og bola.
 Buhaton nato kini nga paagi hangtud ang tanang pangutana
matubag.
 Ang dili makatubag sa pangutana, mahimong mangayo og
tabang sa isig ka magtutuon. Apan kung sa ikaduhang
higayon dili lang gihapon siya motubag sa pangutana,
mamahimo sya nga pakantahon sa tunga sa lingin.
Pabalikin sa kani-kanilang upuan ang mga mag-aaral pagkatapos
ng laro.
2. Pangganyak
Ipakita ang mga hugis na tulad ng nasa gilid
Magtanong:
 Unsa ang ngalan ani nga mga porma?
 Aduna bay mga makita nato sa palibot nga sama og porma
ani nila? Unsa man?
3. Gawain
Maaaring gawin itong pangkatan
Magpakita ng larawan ng bulubundukin, bukid at burol
Sabihin:
 Unsa ang inyong masulti sa unang hulagway? Sa ikaduha?
Sa ikatulo?
 Pareha ba sila og dagway? Unsay ilang kalainan?
 Unsa kaha ang tawag sa lugar nga naa sa unang hulagway?
Sa ikaduha? Sa ikatulo?
 Mahitungod sa unsa kining mga hulagway nga gipakita?
Itala ang mga sagot ng mga mag-aaral sa tsart na tulad ng nasa
ibaba.
Mga hulagway Deskripsiyon Pangalan
Unang hulagway
Ikaduhang hulagway
Ikatulong hulagway
Isa –isang ipabasa ang mga impormasyon na nasa tsart.
Magbigay ng dagdag na paliwanag tungkol sa tatlong anyong lupa
na nililinang.
4. Paglalahat

65
Ipakitang muli ang larawan ng tatlong anyong lupa na nilinang.
Tanungin ang mga mag-aaral:
 Unsa ang tawag aning naa sa hulagway? Ihulagway ang
matag usa.
 Unsa ang kinatibuk-an nga tawag ani nila?
Pagsasanay
 Gumawa ng isang tsart na may tatlong bahagi. Isulat sa
pangalawang bahagi ang deskripsiyon ng anyong lupang
natalakay.Tingnan ang halimbawa sa susunod na pahina.
 Isulat ang pangalan sa unang bahin sa gihulagway sa tunga
nga bahin. Pagkahuman,idibuho kini sa ikatulong bahin.
 Pangkatin ang Bigyan ang bawat pangkat ng ginawang tsart.
Ipabasa sa kanila ang panuto. Pagkatapos, ipaunawa ang gagawin
nila.
Pagwawasto sa ginawa ng bawat pangkat.
5. Paglalapat
Ipabasa ang tula sa mga mag-aaral at ipasagot ang mga
katanungan tungkol dito.
Hulma sa Yuta Deskripsiyon Hulagway
Taas nga laray sa nagsumpay-sumpay
nga mga bukid.
Tag-as og bakilid nga hulma sa yuta,
adunay talinis ug ibabaw aduna say
medyo lingin. Mura kini siya og
trayanggulo o apa sa ice cream nga
bali.
Usa ka taas nga hulma sa yuta apan
mas ubos sa bukid. Mura kini og
gikulob nga kawa o kaha/karahay

66
Mga katanungan:
 Unsa ang mga hulma sa yuta nga gihisgutan sa tula?
 Gikinahanglan ba nato ni sila? Ngano man?
 Unsay angay natong buhaton sa mga hulma sa yuta sumala
sa tula.
Mga pangutana:
 Unsa ang hulma sa yuta ang nahisgutan sa tula?
 Mahinungdanon ba kini nga hulma sa yuta sumala sa tula?
Sa unsang paagi?
 Unsay imong ikasulti sa pagbati sa nagpuyo sa bungtod?
6. Pagtataya
Pagpipilian 1
Tingnan ang Paghanas, pahina ----------
Pagpipilian 2
Magpagawa ng isang uri ng anyong lupa gamit ang clay. Kung
walang clay, ipaguhit ito sa kanilang papel at lagyan ng
pangalan.
Pagpipilian 3 – Ang Aking Repleksiyon
Padugtungan ang mga parirala upang maipahiwatig ang
natutunan at saloobin sa aralin at gawain.
Bukid, bungtod, kabukiran,
Kini sila atong gikinahanglan,
Mga uma, kakahuyan ug kahayupan,
Dinhi nahamutang, angayan ampingan.
Sinulatni Agnes A. Sagsagat
Bukid, bungtod, kabukiran,
Kini sila atong gikinahanglan,
Mga uma, kakahuyan ug kahayupan,
Dinhi nahamutang, angayan ampingan.
Sinulatni Agnes A. Sagsagat
Among panimalay diri natukod
Diri namuyo hangtud nahingkod,
Bisan halayo ug puros bungtod,
Kami malipayon, mapasalamaton sa hangtud
Sinulat ni Agnes A. Sagsagat
Among panimalay diri natukod
Diri namuyo hangtud nahingkod,
Bisan halayo ug puros bungtod,
Kami malipayon, mapasalamaton sa hangtud
Sinulat ni Agnes A. Sagsagat

67
Layunin:
 Natutukoy ang iba’t-ibang anyong lupa
Paksa:
 Mga Anyong Lupa – Kapatagan, Lambak at Talampas
Kagamitan:
 Learner’s Module
 larawan ng kapatagan
 talampas at lambak
 Manila paper
 pentel pen
Pagpapahalaga:
 Wastong Pangangalaga sa Kalikasan
Pamamaraan:
1. Balik Tanaw: Tayo ng Magtula
Ipabigkas ang tula, Tingnan sa Balik Lantaw, pahina _____ at
ipaguhit ang isa sa mga anyong lupa na nabanggit dito.
Tumawag ng ilang mag-aaral at ipakuwento ang kanyang iginuhit.
2. Pangganyak:
Magtanong:
 Aduna pa kahay lain nga hulma sa yuta? Unsa man?
3. Gawain
Magpakita ng larawan ng kapatagan, lambak at talampas. Tingnan
sa Buhata Kini, pahina ____
Magtanong:
a. Unsa ang inyong ikasulti sa unang hulagway? Sa ikaduha?
Sa ikatulo? Ihulagway kini sila.
b. Pareha ba sila og dagway/porma? Unsay ilang kalainan?
c. Mahitungod sa unsa kining mga hulagway nga gipakita?
d. Unsa kaha ang tawag ani nga mga hulma sa yuta?
Itala ang mga sagot ng mga mag-aaral sa tsart na tulad ng nasa
ibaba.
Aralin 7: Mga Anyong Lupa-
Kapatagan, Lambak at Talampas
(Mga Hulma sa Yuta Kapatagan, Walog ug Talampas)

68
Mga Hulagway Sa
Hulma sa Yuta
Paghulagway Pangalan sa
Hulma sa Yuta
Unang hulagway
Ikaduhang hulagway
Ikatulong hulagway
 Isa –isang ipabasa ang anyong lupa at ang kanyang
deskripsiyon.
 Pagpapaliwanag tungkol sa anyo at ilang katangian ng
mga anyong lupa na ipinakita.
4. Paglalahat
 Unsa ang mga hulma sa yuta nga atong gitun-an karon?
 Unsa ang ilang hulagway?
 Unsa ang tawag aning kapatagan, walog ug talampas?
5. Pagsasanay
 Ipaugnay sa mga mag-aaral ang larawan sa pangalan nito.
Tingnan ang Sulayi Kini, pahina _____.
6. Paglalapat
Magpaguhit o magpagawa (gamit ang modelling clay) ng isa sa
mga anyong lupa na inaral. Kailangang magkaiba ang iginuhit o
ginawang magkatabi.
Pagkatapos ng itinakdang oras, ipabahagi ito sa kanilang katabi.
Unang magbabahagi ang nasa kanan, pagkatapos niya ay ang
nasa bandang kaliwa naman ang magbabahagi ng kanyang
ginawa.
Magtanong:
 Ano ang ibinahagi ng iyong kaklase?Tumawag ng ilang
mag-aaral upang ipakita at ikuwento ang ibinahagi ng
kanilang katabi)
 Sila ba ay mahalaga? Bakit?
 Ano kaya ang nakukuha natin mula sa mga anyong lupang
ito?
 Paano natin sila mapapangalagaan?
 Nasiyahan ka ba sa iyong ginawa na pagbabahagi sa iyong
natutunan? Bakit?
 Ano ang iyong naramdaman habang ikaw ay nakikinig o
nakikibahagi sa katabi mo? Bakit?
7. Pagtataya:
Tingnan ang Paghanas, pahina ______
Halimbawa ng mga anyong lupa

69
Layunin:
Paksa:
 Mga Anyong Lupa – Bulkan, Tangway at Pulo
Kagamitan:
 Learner’s module
 mga larawan ng kapatagan, lambak, talampas, bulkan, tangway at
pulo
 manila paper at pentel pen
Pagpapahalaga:
Pamamaraan:
1. Balik Tanaw: Kilalanin ang Larawan
Magpakita ng larawan ng kapatagan, lambak at talampas.
Itanong ito:
 Unsa ang mga hulagway nga inyong nakita?
 Unsay inyong masulti sa ilang porma ug mga butang nga
makita dinhi?
2. Pangganyak
Magtanong: Aduna pa bay lahi nga hulma sa yuta? Unsa man kaha
kini? Asa sila makita?
Aralin 8: Mga Anyong Lupa -
Bulkan, Tangway at Pulo
(Mga Hulma sa Yuta, Bulkan, Dawis ug Isla)

70
3. Gawain
Pangkatin ang mga mag-aaral sa tatlo at bigyan sila ng tig-iisang
larawan. Tingnan sa Buhata Kini pahina _________
Hikayatin silang pag-usapan ang larawan at sagutin ang mga
tanong:
 Unsa ang naa sa hulagway?
 Unsay inyong masulti sa dagway o porma niini? Ihulagway
kini
 Unsa kaha ang tawag o ngalan ana nga hulma sa yuta?
Itala ang mga impormasyong ibinigay ng bawat pangkat sa tsart na
katulad ng nasa susunod na pahina at magbigay ng dagdag na
paliwanag o impormasyon kung kinakailangan.
Bilang pangwakas na gawain, magtanong:
 Mahitungod sa unsa kining nga hulagway nga gipakita?
 Unsa ang ilang ngalan?
 Asa kini sila makaplagan?
 Unsa ang kalainan sa matag usa?
4. Paglalahat
 Unsa ang mga hulma sa yuta nga atong gitun-an karon?
 Unsa ang ilang dagway/porma?
 Unsa ang tawag aning bulkan, isla ug dawis?
5. Pagsasanay
Pabilugan ang pangalan ng anyong lupa na nasa kaliwang kahon.
Tingnan sa Sulayi Kini, Buluhaton 1, pahina _____
6. Paglalapat
Magpaguhit o magpagawa (gamit ang modelling clay) ng isa sa
mga anyong lupa na inaral. Kailangang magkaiba ang iginuhit o
ginawa ng magkatabi.
Pagkatapos ng itinakdang oras, ipabahagi ito sa kanilang katabi.
Unang magbabahagi ang nasa kanan, pagkatapos niya ay ang
nasa bandang kaliwa naman ang magbabahagi ng kanyang
ginawa.
Magtanong:
 Ano ang ibinahagi sa iyo ng iyong kaklase? Tumawag ng
ilang mag-aaral upang ipakita at ikuwento ang ibinahagi ng
kanilang katabi)

71
 Nasiyahan ka ba sa iyong ginawa na pagbabahagi sa iyong
natutunan? Bakit?
 Ano ang iyong naramdaman habang ikaw ay nakikinig o
nakikibahagi sa katabi mo? Bakit?
7. Pagtataya:
Pakulayan ang magkakaugnay na kahon ng parehong kulay.
Tingnan
Layunin:
 Nasasabi ang mga anyong lupa na nasa komunidad.
Paksa:
 Mga Anyong Lupa – Ang Buod
Kagamitan:
 Learner’s Module, larawan ng Bulkan, Tangway, Pulo, kapatagan,
bundok, burol, kabundukan, talampas at lambak malaking kahon,
 maliit na kahon o lalagyan
 siyam na maliliit na papel na may nakasulat na pangalan ng
anyong lupa
 Karton/makapal na papel na nabalot ng plastik
Pagpapahalaga: Pagiging mapagmasid sa paligid
Pamamaraan:
1. Balik Tanaw: Ang Kahon
Kumuha ng isang kahon at ilagay ang siyam na larawan ng mga
anyong lupa dito.
Bumuo ng siyam na pangkat.
Sabihin:
 Pumili ng pinuno at bumunot ng isang larawan mula sa
kahon.
 Pag-usapan ang nakuhang bagay at ibahagi ito sa klase
Sa pag-uulat ng bawat pangkat, itanong ang mga sumusunod
bilang bahagi ng talakayan:
 Unsa ang inyong nabunutan nga hulagway?
Aralin 9: Mga Anyong Lupa - Ang Buod
(Mga Hulma sa Yuta – Ang Kinatibuk-an)

72
 Unsa ang pisikal nga kinaiya sa maong lugar? Ihulagway kini
 Unsa ang tawag nato aning inyong gisaysay?
Ipabitin sa pisara ang mga larawan at ipasulat ang pangalan ng
mga anyong lupa sa ibaba nito.
2. Pangganyak
Magtanong:
 Asa ani nga hulma sa yuta ang makaplagan nato sa atong
komunidad?
 Nakaadto na ba mo anang lugara?
 Nag-unsa mo didto?
3. Gawain
Pangkatin ang mga mag-aaral. Pagsamahin ang mga nakatira sa
isang komunidad.
Hikayatin ang bawat grupo na pag-usapan ang mga anyong lupa
na matatagpuan sa kanilang komunidad lalo na ang kanyang
pisikal na katangian.
Bigyan ang bawat isang tsart at papunan ito ng pangalan ng
anyong lupa na makikita sa kanilang lugar at iba pang
impormasyon tungkol dito.
Hulma Sa Yuta
Paghulagway
Sa Kinaiyang
Pisikal
Mga Makuha
Diri
Gumawa din ng ganitong tsart at ibitin sa harapan upang ditto isulat
ang sagot ng bawat pangkat.
Magtanong:
 Unsa man ang mga hulma sa yuta nga makaplagan sa
inyong komunidad?
 Unsa ang ilang pisikal nga kinaiya?
 Mahinungdanon ba kini sa komunidad? Ngano man?
Pagpapaliwanag tungkol sa mga anyong lupa na matatagpuan sa
komunidad.
4. Paglalahat:
Magtanong:
 Unsa ang nagkalain-laing hulma sa yuta?
 Unsa ang mga hulma sa yuta sa inyong komunidad?

73
 Pareho ba sila? Nganong nakaingon man ka nga pareho
sila/ dili sila pareho?
5. Pagsasanay
Bigyan ang bawat pangkat ng “modelling clay” at makapal na papel
na nabalot ng plastic. Sabihin:
 Kayo ay gagawa ng anyong lupa gamit ang“modelling clay.”
(maaaring ipaguhit sa papel ang mga anyo lupa kung
walang modelling clay)
 Kailangang magtulungan sa paggawa nito at iwasang
makagawa ng kaguluhan upang makatapos kayo sa takdang
oras.
Ibahagi ito sa klase.
Bahaginan ng bawat pangkat.
6. Pagtataya:
Pabilugan ang pangalan ng anyong lupa na nasa kaliwang kahon.
Tingnan ang Paghanas, pahina _______.
Layunin:
 Natutukoy ang iba’t-ibang anyong tubig.
Paksa:
 Mga Anyong Tubig – Karagatan, Dagat, Golpo at Look
Kagamitan:
 pandikit
 larawan ng Karagatan, Dagat, Golpo at Look
 tsart
 mga plastik o papel na isda, alimango, hipon, bangka, bapor na
nakalagay sa kahon
 larawan ng karagatan, dagat at look na ginupit sa limang bahagi at
nakalagay sa sobre
 tatlong malalaking papel (manila paper / lumang kalendaryo)
Aralin 10: Mga Anyong Tubig
Karagatan, Dagat, Golpo at Look
(Mga Hulma sa Tubig, Lawod, Dagat, Golpo ug Luok)

74
Pagpapahalaga:
 Pagbibigay halaga sa mga anyong tubig sa pamamagitan ng
paglalagay sa mga basura sa wastong lalagyan
Pamamaraan:
1. Pangganyak:
Ipakita ang kahon sa mga mag-aaral at pahulaan kung ano ang
laman nito. Halimbawa:
Tumawag ng ilang mag-aaral at isa-isang ipakuha ang laman ng
kahon.
Itanong ito:
 Unsa ang sulod sa kahon?
 Nakakita na ba mo ug sama ani?
 Asa man ni sila nagpuyo o makita?
 Gusto ba mo makakita karon sa lugar nga ilang gipuy-an?
2. Gawain at Talakayan
Bumuo ng tatlong pangkat depende sa dami ng mag-aaral.
Ipagawa ang Buhata Kini, pahina ______ ng Learner’s Module
Pag-uulat ng bawat pangkat. Maaaring magtanong upang
magabayan sila sa pagbibigay ng impormasyon tungkol sa
larawan.
Itala sa tsart na nakasulat sa pisara ang mga sagot ng bawat
pangkat.
Pananglitan sa tsart:

75
Hulagway
Porma o
Deskripsiyon
Pangalan
Parat ang tubig,
lalom, lapad
Dagat
Pagkatapos ng pag-uulat ng tatlong pangkat, ipabasa ang mga
impormasyong nasa tsart.
Pagmasdang muli ang mga larawan at itanong ang mga
sumusunod:
 Unsa ang naa sa hulagway?
 Pareho ba sila og porma? Unsay ilang kalainan?
 Unsa ang tawag nato aning tulo kabutang nga naa sa
hulagway?
3. Paglalahat
 Mahitungod sa unsa ang atong gitun-an karon?
 Unsa ang mga pananglitan niini?
 Ihulagway ang matag usa
4. Pagsasanay:
Tingnan ang Sulayi Kini, Buluhaton 1, “Loop a Word” sa pahina
_______. Ipagawa ito sa mga mag-aaral.
5. Paglalapat
Tingnan ang Sulayi Kini, Buluhaton 2, pahina ____. Ipagawa ito sa
mga mag-aaral.
6. Pagtataya:
Tingnan ang Paghanas, pahina __________. Ipagawa ito sa mga
mag-aaral.

76
Layunin:
 Natutukoy ang iba’t-ibang anyong tubig.
Paksa:
 Mga Anyong Yubig – Ilog, Sapa, Talon at Lawa
Kagamitan:
 Tsart
 Pandikit
 Larawan ng Ilog, Sapa, Talon at Lawa
 Tatlong malalaking papel (manila paper/ lumang kalendaryo)
Pagpapahalaga:
 Pagpapahalaga sa mga anyong tubig sa pamamagitan ng
paglalagay ng basura sa wastong lalagyan.
Pamamaraan:
1. Balik Aral:
Pangkatin ang mga mag-aaral sa maliit na pangkat.
Tingnan ang Balik Lantaw, pahina _____ ng Learner’s Module.
Ipagawa ito.
Iwasto ang ginawa ng mga mag-aaral.
2. Pangganyak
Magtanong: Aduna pa kahay lain nga hulma sa tubig? Unsa kini
sila?
3. Gawain:
Pangkatin ang mga mag-aaral sa apat na grupo.
Bigyan ang bawat isa ng larawan ng anyong tubig at hayaan silang
pag-usapan ito batay sa sumusunod na mga katanungan:
 Mahitungod sa unsa ang hulagway?
 Nakakita na ba mo ani nila sa tinuod?
 Nakaadto na ba mo aning mga lugara? Nag-unsa man mo
didto?
 Unsay inyong masulti sa iyang panagway o porma?
Ihulagway kini
Aralin 11: Mga Anyong Tubig
Ilog, Sapa, Talon at Lawa
(Mga Hulma sa Tubig, Suba, Sapa, Busay ug Lanaw)

77
Pagbibigay halaga sa mga sagot ng bawat pangkat. I proseso ito.
Magbigay ng dagdag na katanungan para sa mas malawak na
talakayan:
 Unsay inyong ikasulti sa dagway o porma sa una nga
hulagway? Ikaduha? Ikatulo? Ika-upat?
 Parehaba sila og dagway o porma?
 Unsa ang ilang kalahian?
 Unsa ang tawag aning naa sa unang hulagway? Ikaduha?
Ikatulo? Ikaupat?
 Unsa ang tawag aning upat ka lugar?
Itala ang mga sagot ng mga mag-aaral sa isang organizer tulad ng
nasa ibaba:
___________________________
Mgahulagway Porma o Dagway Pangalan sa Lugar
Talakayin ang bawat uri ng anyong tubig mula sa mga
impormasyong nakatala sa tsart. Magdagdag ng impormasyon (hal.
Lalim) at ipaliwanag ito sa mga mag-aaral
Ipabasa ang mga nakatalang impormasyon sa mga mag-aaral.
4. Paglalahat
 Mahitungod sa unsa ang atong gitun-an karon?
 Unsa ang mga pananglitan niini? Ihulagway ang matag usa.
5. Pagsasanay
Tingnan ang gawain sa Sulayi Kini, Buluhaton 1, pahina ____ .
Ipagawa ito sa mga mag-aaral.
6. Paglalapat
Tingnan ang gawain sa Sulayi Kini, Buluhaton 2, pahina _____.
Ipagawa ito sa mga mag-aaral.
Pagtataya:
Isuwat ang pangalan sa hulma sa tubig sa kahon nga nahimutang sa kilid sa
hulagway.

78

Bisaya araling panlipunan grade 2

Bisaya araling panlipunan grade 2

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (20)

Semelhante a Bisaya araling panlipunan grade 2

Semelhante a Bisaya araling panlipunan grade 2 (20)

Bisaya araling panlipunan grade 2