ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, ΔΑΝΑΗ ΠΑΝΟΥ
Λεξιλογικός πίνακας "λέγω". 2η ενότητα Αρχαίων Β΄ Γυμνασίου
1. Β' τάξη, 2η ενότητα, Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
λέγω [θ. λεγ-, λογ-,λεξ-, ρη-]
1
Σελ. 17
Τσατσούρης Χρήστος, Φιλόλογος Γυμνασίου Μαγούλας
xtsat.blogspot.gr
2. Από τις λέξεις που ακολουθούν οι έντεκα ανήκουν στην ίδια οικογένεια.
Να τις γράψετε στο πλαίσιο που ακολουθεί:
λεξικό –αντίρρηση –διαμάχη –πρόλογος –μισθός –μισθολόγιο –ετυμολογία – απόρρητος –lexicography–καθηγητής –φιλόλογος –logician–λογοδιάρροια – ανείπωτος
3. Από τις λέξεις που ακολουθούν οι έντεκα ανήκουν στην ίδια οικογένεια.
Να τις γράψετε στο πλαίσιο που ακολουθεί:
λεξικό –αντίρρηση –διαμάχη –πρόλογος –μισθός –μισθολόγιο –ετυμολογία – απόρρητος –lexicography–καθηγητής –φιλόλογος –logician–λογοδιάρροια – ανείπωτος
λεξικό –αντίρρηση –πρόλογος –μισθολόγιο – ετυμολογία –απόρρητος –lexicography– φιλόλογος –logician–λογοδιάρροια – ανείπωτος
4. Ποιο ρήμα βρίσκεται στη ρίζα των λέξεων του πλαισίου;
Οι χρόνοι του ρήματος αυτού είναι
5. Ποιο ρήμα βρίσκεται στη ρίζα των λέξεων του πλαισίου;
Οι χρόνοι του ρήματος αυτού είναιλέγω
λέγω
ἔλεγον
λέξω / ἐρῶ
ἔλεξα / εἶπα / εἶπον
εἴρηκα
εἰρήκειν
Θ. λεγ-, λογ-, ρη-, λεξ-, ειπ-
6. ἡλέξις(-η) λεκτικός ὁλόγοςτὸλογύδριον(-ιο) λόγιοςλογικόςλογίζομαι ὁλογισμόςτὸλογεῖον(-είο) ὁῥήτωρ(-ορας) ῥητορικός ἡῥῆσις(-η) ἡῥήτρα
Αρχαία / Νέα Ελληνική
Απλά ομόρριζα
[= σύντομος λόγος]
[= (α.ε.) μέρος του θεάτρου όπου έπαιζαν οι ηθοποιοί ]
[= (α.ε.) λόγος,
(ν.ε.) απόφθεγμα]
[= (α.ε.) 1. γνωμικό, 2. προφορική συμφωνία, (ν.ε.) όρος σε συμφωνία, σε διαθήκη κτλ. (πβ. Ποινική ρήτρα)]
Σελ. 17
7. ἡλέξις(-η) λεκτικός ὁλόγοςτὸλογύδριον(-ιο) λόγιοςλογικόςλογίζομαι ὁλογισμόςτὸλογεῖον(-είο) ὁῥήτωρ(-ορας) ῥητορικός ἡῥῆσις(-η) ἡῥήτρα
έκφραση, ομιλία, λέξη
που είναι ικανός στον λόγο, ο τρόπος έκφρασης
ομιλία, διήγηση
που έχει πολύ καλή μόρφωση
που έχει σωστή κρίση
Θεωρούμαι, υπολογίζομαι
Η σκέψη, ο στοχασμός
Αυτός που αγορεύει δημόσια
Που αναφέρεται στον ρήτορα
Αρχαία / Νέα Ελληνική
Απλά ομόρριζα
[= σύντομος λόγος]
[= (α.ε.) μέρος του θεάτρου όπου έπαιζαν οι ηθοποιοί ]
[= (α.ε.) λόγος,
(ν.ε.) απόφθεγμα]
[= (α.ε.) 1. γνωμικό, 2. προφορική συμφωνία, (ν.ε.) όρος σε συμφωνία, σε διαθήκη κτλ. (πβ. Ποινική ρήτρα)]
Σελ. 17
8.
9. λογομαχέω, λογομαχῶ
ἀντιλέγω
ἡἀντιλογία
ἡἀντίρρησις (-η)
προλέγω
ὁπρόλογος
ἡπρόρρησις (-η)
ὁἐπίλογος
παράλογος
ἀνάλογος
Αρχαία / Νέα Ελληνική
σύνθετα ομόρριζα
Σελ. 17
10. λογομαχέω, λογομαχῶ
ἀντιλέγω
ἡἀντιλογία
ἡἀντίρρησις (-η)
προλέγω
ὁπρόλογος
ἡπρόρρησις (-η)
ὁἐπίλογος
παράλογος
ἀνάλογος
Λογοφέρω, αντιλέγω, αντιδικώ
Φέρνω αντίρρηση
Η λογομαχία
Ο αντίθετος ισχυρισμός
Λέω από πριν, λέω στον πρόλογο
Εισαγωγικός λόγος, προοίμιο
Προφητεία, προμάντευμα
Το τελευταίο μέρος ενός λόγου
Που είναι αντίθετος με τη λογική
Που έχει σχέση με κάτι άλλο, όμοιος
Αρχαία / Νέα Ελληνική
σύνθετα ομόρριζα
Σελ. 17
11.
12. φιλόλογος
πολύλογος [(ν.ε.) πολυλογάς]
ἡπολυλογία
ἄρρητος
ἀπόρρητος
ἡἐτυμολογία [< ἔτυμος (= αληθής) + λόγος]
ἀμφιλεγόμενος
ἡἀμφιλογία [= αμφισβήτηση, αντιλογία]
ἡἀρχαιολογία
ἡμυθολογία
Αρχαία / Νέα Ελληνική
σύνθετα ομόρριζα
Σελ. 17
13. φιλόλογος
πολύλογος [(ν.ε.) πολυλογάς]
ἡπολυλογία
ἄρρητος
ἀπόρρητος
ἡἐτυμολογία [< ἔτυμος (= αληθής) + λόγος]
ἀμφιλεγόμενος
ἡἀμφιλογία [= αμφισβήτηση, αντιλογία]
ἡἀρχαιολογία
ἡμυθολογία
Αρχαία / Νέα Ελληνική
σύνθετα ομόρριζα
Σελ. 17
Καθηγητής που διδάσκει γλωσσικά μαθήματα
φλύαρος
φλυαρία
Αυτός που δεν είναι δυνατόν να λεχθεί, ο μη ανακοινώσιμος
Απαγορευμένος, μυστικός
Ο προσδιορισμός του τύπου από τον οποίο παράγεται μια λέξη
Αυτός για τον οποίο υπάρχουν αντίθετες απόψεις
Η επιστήμη που αναζητά και μελετά μνημεία και αντικείμενα του παρελθόντος
Το σύνολο των μύθων, των θρύλωνενός λαού
15. λεξικό
τα λόγια
λογάς
λογιοσύνη [= πνευματική καλλιέργεια]
το ρητό [= απόφθεγμα]
Νέα Ελληνική
απλά ομόρριζα
Σελ. 17
16. λεξικό
τα λόγια
λογάς
λογιοσύνη [= πνευματική καλλιέργεια]
το ρητό [= απόφθεγμα]
Νέα Ελληνική
απλά ομόρριζα
Σελ. 17
Βιβλίο στο οποίο καταγράφονται οι λέξεις μιας γλώσσας ή οι όροι μιας επιστήμης με αλφαβητική συνήθως σειρά, και δίνονται πληροφορίες ερμηνευτικές, γραμματικές, ετυμολογικές, ορθογραφικές κ.ά.
Ό,τι λέει κάποιος
Φλύαρος, φαφλατάς, αυθάδης
Σύντομη φράση που εκφράζει μια καθολικού κύρους αλήθεια
17.
18. λογοδοτώ [= απολογούμαι]
λογοφέρνω [= διαπληκτίζομαι]
λογοκρίνω
λογάριθμος
λογοτέχνης
λογοθεραπεία [= θεραπεία διαταραχών του λόγου]
λογοπαίγνιο
λογικοφανής [= αυτός που φαίνεται λογικός, χωρίς να είναι]
Νέα Ελληνική
σύνθετα ομόρριζα
Σελ. 17
19. λογοδοτώ [= απολογούμαι]
λογοφέρνω [= διαπληκτίζομαι]
λογοκρίνω
λογάριθμος
λογοτέχνης
λογοθεραπεία [= θεραπεία διαταραχών του λόγου]
λογοπαίγνιο
λογικοφανής [= αυτός που φαίνεται λογικός, χωρίς να είναι]
Νέα Ελληνική
σύνθετα ομόρριζα
Σελ. 17
Ελέγχω κείμενα, έργα τέχνης κ.ά., ώστε να απαγορεύσω τη δημοσιοποίηση όσων παραβαίνουν αρχές που από πριν έχω καθορίσει
Μαθηματικός όρος
Λεκτικό παιχνίδι με τη χρήση λέξεων που έχουν πολλαπλές σημασίες ή είναι ομόηχες. π.χ. «σήκω, Τάκη, να φας» θα μπορούσε να ακουστεί και «συκωτάκι να φας».
Ο τεχνίτης του λόγου
22. λεξικογραφία
μονολεκτικός
κοντολογίς [= με λίγα λόγια]
μισθολόγιο
τιμολόγιο
αερολογία
βιολογία
Νέα Ελληνική
σύνθετα ομόρριζα
Σελ. 17
Η επιστήμη που έχει ως αντικείμενο μελέτης τις αρχές και τις μεθόδους σύνταξης λεξικών.
Που αποτελείται από μία μόνο λέξη ή εκφράζεται με μία μόνο λέξη
Ο πίνακας των αμοιβών των υπαλλήλων μιας επιχείρησης
Έγγραφο αναγνωρισμένο από την εφορία το οποίο χρησιμοποιείται στις εμπορικές συναλλαγές …
Κλάδος της μετεωρολογίας που μελετά την ατμόσφαιρα. Αερολογίες= ανοησίες
Η επιστήμη που ερευνά τους νόμους που ρυθμίζουν τη λειτουργία των ζώντων οργανισμών.
24. Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις της α.ε.με τα συνθετικά που δίνονται: πρό+ λέγω →(ουσ.) _____________________ ἀπό+ λέγω →(ουσ.) _____________________ πάλιν+ λέγω →(ουσ.) _____________________ λόγος + μάχομαι →(ουσ.) _____________________ λέγω + ποιέω, -ῶ→(επίθ.) _____________________
Άσκηση 2 βιβλίου, Σελ. 18
25. Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις της α.ε.με τα συνθετικά που δίνονται: πρό+ λέγω →(ουσ.) _____________________ ἀπό+ λέγω →(ουσ.) _____________________ πάλιν+ λέγω →(ουσ.) _____________________ λόγος + μάχομαι →(ουσ.) _____________________ λέγω + ποιέω, -ῶ→(επίθ.) _____________________
Άσκηση 2 βιβλίου, Σελ. 18ὁπρόλογοςἡἀπολογίαἡπαλιλλογίαἡλογομαχίαὁ/ἡλογοποιός, τόλογοποιόν
26.
27. Να εξηγήσετε τι σημαίνουν οι υπογραμμισμένες φράσεις: α. Αυτή η προσπάθεια, ειρήσθωεν παρόδω, ευνοήθηκε και από διάφορα τυχαία γεγονότα. β. Ο ύποπτος κατά την εξέτασή του από τους αστυνομικούς αποκάλυψε εν τη ρύμη του λόγου στοιχεία που κλόνισαν το άλλοθίτου. γ. Αυτός ο άνθρωπος είναι πνεύμα αντιλογίας.
Άσκηση 3 βιβλίου, Σελ. 18
28. Να εξηγήσετε τι σημαίνουν οι υπογραμμισμένες φράσεις: α. Αυτή η προσπάθεια, ειρήσθωεν παρόδω, ευνοήθηκε και από διάφορα τυχαία γεγονότα. β. Ο ύποπτος κατά την εξέτασή του από τους αστυνομικούς αποκάλυψε εν τη ρύμη του λόγου στοιχεία που κλόνισαν το άλλοθίτου. γ. Αυτός ο άνθρωπος είναι πνεύμα αντιλογίας.
Άσκηση 3 βιβλίου, Σελ. 18
41. α. φιλόλογος
β. λογείο
γ. λογοτέχνης
δ. αερολογία
ε. προλέγω
1. Μιλώ εκ των προτέρων
2. Ο φίλος του λόγου
3. Απερίσκεπτα λόγια
4. Ο τεχνίτης του λόγου
5. Μέρος του θεάτρου
Αντιστοιχίστε τη σωστή σημασία:
42. α. φιλόλογος
β. λογείο
γ. λογοτέχνης
δ. αερολογία
ε. προλέγω
1. Μιλώ εκ των προτέρων
2. Ο φίλος του λόγου
3. Απερίσκεπτα λόγια
4. Ο τεχνίτης του λόγου
5. Μέρος του θεάτρου
Αντιστοιχίστε τη σωστή σημασία: