1. 12/5/2013
1
2013
Chính sách Phát triển
Hệ thống
Cấu trúc
9 bài giảng
Cấu trúc:
1. Mô thức, đo lường tăng trưởng & phát triển (2)
2. Phát triển bền vững và tài nguyên thiên nhiên (2)
3. Ngoại thương và tăng trưởng (2)
4. Nợ công và nợ nước ngoài (1)
5. Quản lý nền kinh tế mở (2)
2. 12/5/2013
2
Câu hỏi trung tâm
1. Tại sao một số quốc gia giàu, số đông khác rất
nghèo?
2. Tại sao một số nước tăng trưởng rất nhanh, trong
khi nhiều nước tăng trưởng chậm?
3. Bằng cách nào một số nước Đông Á thoát nghèo
và thịnh vượng chỉ trong hơn 30 năm trong khi
nhiều nước châu Phi rất ít dấu hiệu tăng trưởng và
phát triển bền vững?
1. Các mô thức phát triển và các vấn
đề của chính sách phát triển
1. Mô thức tăng trưởng kinh tế toàn cầu
2. Tăng trưởng và phát triển
3. Quá trình phát triển và những thay đổi
4. Năm đặc trưng của nước tăng trưởng nhanh
1.Ổn định chính trị và kinh tế vĩ mô.
2.Đầu tư vào giáo dục và y tế.
3.Các thể chế và quản trị hiệu quả.
4.Môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân.
5.Vị trí địa lý thuận lợi.
5. Các vấn đề của chính sách phát triển
3. 12/5/2013
3
2. Đo lường tăng trưởng và phát
triển
1. Đo lường tăng trưởng kinh tế
2. Phát triển kinh tế có nghĩa là gì?
3. Tăng trưởng có như mong muốn?
4. Phân tích nguồn tăng trưởng kinh tế
Đo lường tăng trưởng và phát triển dựa vào các chỉ báo
khác nhau.
Tăng trưởng phụ thuộc 2 tiến trình cơ bản
Phân tích nguồn tăng trưởng: đóng góp khác nhau của
K, L, TFP ở nước nghèo và nước giàu
Hai thập niên qua nổi lên 2 nhánh nghiên cứu quan
trọng nhằm tìm hiểu về các nhân tố chính yếu giúp giải
thích nguồn gốc tăng trưởng kinh tế. Công trình nghiên
cứu vẫn đang tiếp diễn
3. Phát triển bền vững
Phát triển bền vững là gì?
Các khái niệm về Phát triển bền vững theo thời
gian
Đo lường phát triển bền vững
“Tiết kiệm thuần túy” và GDP xanh
Giải pháp John Rawls và Nguyên tắc Hartwick -
Phát triển bền vững “Mạnh” và “Yếu”
Tài nguyên thiên nhiên của thế giới đang cạn
dần?
Phát triển bền vững và vấn đề trái đất ấm dần lên
4. 12/5/2013
4
4. Tài nguyên thiên nhiên
- Phúc hay Họa?
Tài nguyên và tăng trưởng
Lời nguyền tài nguyên đến từ đâu?
“Bệnh Hà Lan”
“Hiệu ứng lòng tham” và “Chất lượng thể chế”
Biến động giá hàng hóa cơ bản, Lấn át các ngành sản xuất
công nghiệp, Thể chế yếu và chuyên quyền, Chính sách tài
khóa, tiền tệ và dòng vốn thuận chu kỳ
Nước giàu tài nguyên luôn phụ thuộc vào tài nguyên?
Để thành công trong việc sử dụng tài nguyên cho công
nghiệp hóa?
Hiệu ứng liên kết thuận
Năng lực công nghệ
Ngăn bệnh Hà Lan
Chất lượng thể chế và tính minh bạch
5. Ngoại thương, tăng trưởng và
giảm nghèo
Bạn có thực sự tin vào các giai thoại này:
“Ngoại thương và mở cửa hội nhập là động lực giúp
tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo”
“Ngoại thương, thu hút đầu tư – cuộc đua xuống
đáy”
Bình luận và quan điểm của bạn là gì? Và căn cứ
trên những bằng chứng hay cơ sở nào?
5. 12/5/2013
5
6. Chính sách hướng ngoại
1. Định hướng hướng ngoại cần thiết
2. Mở cửa và chính sách thương mại không tự động
kéo theo tăng trưởng và xuất khẩu
3. Cần tạo ra năng lực khai thác cơ hội
Chỉ còn chính sách công nghiệp. Tại sao?
Chính sách công nghiệp cũng đã thay đổi. Vì sao?
4. Kết hợp cải cách trên bình diện rộng hơn
Thể chế
Tỷ giá
Tài khóa
Nhóm quyền lợi
Xã hội và môi trường
7. Nợ công, nợ nước ngoài và khủng
hoảng tài chính
Ngưỡng nợ thực sự là thước đo quan trọng và an
toàn.
Vấn đề nợ nước ngoài và nợ công và ổn định tài
chính không chỉ là cố gắng giảm trữ lượng nợ so
GDP, mà còn là thành phần và cơ cấu nợ, ổn
định tâm lý nhà đầu tư, phát triển thị trường vốn
và phát triển thể chế.
6. 12/5/2013
6
8. Quản lý nền kinh tế mở (1)
Sử dụng mô hình EB-IB định vị một nền kinh tế
dựa vào số liệu và đề xuất chính sách
Những tác động của 3 nguồn tạo ra bệnh Hà Lan
và cơ chế điễn ra
Các giải pháp nhằm tránh căn bệnh Hà Lan và
bất ổn kinh tế vĩ mô
9. Quản lý nền kinh tế mở (2)
Quản lý nền kinh tế mở qua các tình huống
Trường hợp nước Úc (W Max Corden 2012)
Chính sách tài khóa và tiền tệ giúp tránh hiện tượng
thuận chu kỳ (Jeffrey Frankel 2011)
Trung Quốc – Một dạng của bệnh Hà Lan?
7. 12/5/2013
7
Nhớ
Khái niệm
Phân tích và lập luận vấn đề
Một vài ví dụ - Khái niệm
Câu : Phân biệt giữa tính bền vững mạnh và tính
bền vững yếu trong bài giảng về phát triển bền
vững.
8. 12/5/2013
8
Một vài ví dụ - Phân tích
Câu : Ngoại thương, tăng trưởng và giảm
nghèo và chính sách thúc đẩy xuất khẩu
Để ngoại thương, thu hút đầu tư không trở thành
cuộc đua xuống đáy ở các nước đang phát triển,
và ngay cả ở các địa phương ở Việt Nam, những
vấn đề thuộc về chính sách và bài học kinh
nghiệm rút ra có thể là gì?
Một vài ví dụ - Phân tích
Câu: Quản lý nền kinh tế mở
Nền kinh tế nhỏ Economy, mở cửa và đa dạng hóa mạnh mẽ các hoạt
động sản xuất công, nông nghiệp cũng như ngoại thương, và đang ở
trạng thái cân bằng dài hạn. Nước này vừa khám phá một mỏ kim
cương với trữ lượng dự kiến khoảng 10% lượng cung thế giới.
a. Với trữ lượng 10% của thế giới, có thể nói, đây là một tác động có
tính dài hạn và có thể khai thác tạo nguồn thu cho nước này trong
nhiều năm (50 năm hay nhiều hơn). Chỉ ra sự thay đổi của mô hình
EB-IB ứng với Economy khi khai thác mỏ này?
b. Kết quả khảo sát cho thấy trữ lượng kim cương thực tế chỉ chiếm
khoảng 0,6% trữ lượng thế giới. Với trình độ công nghệ khai thác
hiện hành, nguồn thu nhập kéo dài chỉ 10 năm. Điều gì sẽ xảy ra
nếu không có chính sách can thiệp của chính phủ vào việc hạn chế
thương mại, tỷ giá hay bất kỳ một hình thức kiểm soát nào khác?
Đồng tiền lên giá hay giảm giá theo kỳ vọng? Cơ cấu của nền kinh
tế sẽ như thế nào? Nền kinh tế sẽ như thế nào sau khi khai thác
cạn kiệt kim cương? Biểu diễn bằng hình vẽ những tác động này?
c. Đề nghị chính sách nhằm giảm bớt trục trặc là gì?
9. 12/5/2013
9
Đề thi giữa kỳ
Câu 1
Lập luận cho rằng tăng trưởng kinh tế và phát triển kinh
tế đôi lúc được sử dụng thay thế cho nhau, vì vậy các
chỉ số/chỉ báo đo lường tăng trưởng kinh tế và đo
lường phát triển kinh tế cũng là một.
Bạn có đồng ý với lập luận này không? Giải thích.
10. 12/5/2013
10
Câu 2
Phân biệt giữa “tính bền vững mạnh” (giải pháp John
Rawls) và “tính bền vững yếu” (nguyên tắc Hartwick)
trong phát triển bền vững.
Hàm ý chính sách rút ra cho Việt Nam là gì?
Câu 3
Giàu tài nguyên nghèo tăng trưởng.
Bạn có đồng ý với tuyên bố này không? Giải thích.
11. 12/5/2013
11
Câu 4
Trong những hoàn cảnh hay trường hợp nào thì tài
nguyên thiên nhiên trở thành “họa” hơn là “phúc”?
Hãy đưa ra ít nhất ba bài học chính sách nhằm tránh
các trục trặc này?
Câu 5
Cuộc đua xuống đáy của ngoại thương và thu hút đầu
tư ở các nước đang phát triển dựa trên những giả
định gì và thực chất vấn đề cần suy nghĩ nhằm tránh
thất bại của hiện tượng này là gì?
Bài học cho địa phương bạn là gì?
12. 12/5/2013
12
Câu 6
Cơn bão Haiyan tàn phá Philippines và được xem là
sản phẩm của biến đổi khí hậu. Các nước dùng hình
ảnh này lên án các quốc gia phát thải gây hiệu ứng
nhà kính.
Lập luận này đang gặp phải những tranh luận giữa
hai phía nước giàu và nghèo như thế nào?
Giải pháp nào có thể dung hòa tranh luận này?
Câu 7
Xét nền kinh tế Hylonomy đang ở trạng thái cân bằng lý
tưởng. Do nợ công tích lũy ngày càng lớn và chuẩn bị
phải thanh toán nhiều khoản nợ đến hạn bằng ngoại
tệ lên đến 20% GDP.
a. Sử dụng mô hình EB-IB định vị nền kinh tế này, chỉ
rõ vị trí trước và sau khi trả nợ.
b. Những tác động kéo theo sau khi trả nợ có thể là gì
và cơ chế điễn ra như thế nào?
c. Định vị lại vị trí trên mô hình EB-IB nếu nước này
nhận được gói cứu trợ từ các tổ chức quốc tế
khoảng 10% GDP. Các giải pháp nhằm tránh bất ổn
kinh tế vĩ mô và giúp đưa nền kinh tế về vị trí cân
bằng là gì? Liệu có vấn đề gì không nếu như thực
hiện đúng như các giải pháp này?