O medio mariño as plantas e as algas (Candea 1994)

q

+q
f,.
1
ü
ñ
N
§*
.§
.L.,
?ü
O)
tr
.9
.3
r§
-J
'Er
(J
r§

Íruorce:
Bocho
Outras algas pardas
Algas pardas: características
Algas verdes
Algas verdes: características
Algas encarnadas
Al gas encarnadas: características
Algas: características xerais
Algas: distribución no litoral
Algas. guía de observación
Herba das anduriñas
Outras plantas do litoral
Xi mnospermas. características
As plantas: guía de observación
Liques
índice de especies
Bibliografía
3
4
7
8
I
10
12
13
14
15
16
17
28
29
34
35
35
I

DESCRIPCIÓN:
Aparato vexetativo (talo) de cor castaña-
verdosa e consistencia coriácea que pode
medir ata 60 cm. de lonxitude.
Dividido en :
-Fronde .corpo principal da alga, aplastado,
ramificado dicotomicamente en cintas reco-
rridas lonxitudinalmente por un nervo ou
costela central. Presenta polo medio unhas
bulsas ou flotadores (vexigas) cheas de ar'
-Estipe ou rabo :parte próxima a base
-Disco de fixación: parte redondeada pola
que se une Ó sustrato .
BIOLOXíA:
É un organismo autótrofo. Aliméntase de
sustancias minerais e do dióxido de carbono
disoltas na auga que absorbe, coa axuda da
enexía luminosa e gracias á clorofila
(fotosÍntese).
Respira o oxíxeno disolto na auga.
Non ten órganos diferenciados e realiza es-
tas función en todo a suPerficie.
REPRODUCCIÓN:
A finais do inverno aparecen nas extremi-
dades dalgúnhas ramificacións uns órga-
nos reproductores situados en engrosa-
mentos recheos de mucílago nos que se
aprecian uns puntos que indican unhas
cavidades esféricas (conceptáculos) aber-
tas ó exterior por uns poros. Os femeninos
e os masculinos situados en distinto pé.
Os conceptáculos femeninos conteñen uns
sacos cunhas células reproductoras esféri-
cas (oogonios) acompañadas dunha sus-
tancia xelatinosa de cor verde.
Os conceptáculos masculinos conteñen
células masculinas (anterozoos) con dous
flaxelos que poden nadar na auga, rodea-
das dunha xelatina de cor laranxa.
A fecundación ten lugar na auga e do ovo
sae unha pequena alga que se fixa no sus-
trato.
HÁg¡tRf: no litoral medio de costas protexidas.
USO: fundamentalmente como abono para as terras.
3
PÉ FEMENINO PÉ MASCULINO
,p,:t""unoación
6 ovo
+
& nova alsa
.----)

BOCHO
semellante á anterior. Talo de ata 40 cm. de lonxitude r cor cas-
taña escura ou verdosa e de consistencia coriácea. F' .ase median-
te un pequeno disco do que parte unha fronde 'dida
dicotomi-
camente en cintas planas cun nervio central e c .¿ se enroscan en
espiral. Pode ter vexigas distribuídas polo fronde'
Os engrosamentos ráproductores aparecen nos extremos e están
rooead"os por unha á característica. os conceptáculos femeninos e
masculinos están no mesmo Pé.
HÁBITAT: zona intermareal superior de costas semiexpostas ou
protexidas, incluso nos esteiros'
Emprégase Para abcno.
Pode acad ar ala 1 m. de lonxitucle. cor castaña escura ou verde-
oliva. A fronde fíxase mediante un pequeno disco e está dividida
dicotomicamente en cintas de 1 a 3 cm. de anchura cun nervio ou
costela central destacado. As beiras son aserradas e non ten vexi-
gas de ar.Os órganos reproductores aparecen como avultamentos
ños extremos das ramificacións do talo e están separados os indi-
viduos femeninos dos masculinos.
Hnglfnf, zona intermareal inferior e na parte superior da infralito-
ral en lugares protexidos ou semiexpostos'
Emprégáse para abono mesturada cos outros bochos'
Talo de ata 40 cm. fixado por un disco ó substrato,
de cor castaña escura ou un pouco alaranxada e
consistencia membranosa (menos coriácea que os
utros fucus) formado por cintas de 1 a 3 cm' de an-
chura divididas dicotomicamente nun só plano e
cunha costela central. Presentan frecuentemente
uns abultamentos alongados paralelos ás costelas
(vexigas de ar). Os órganos reproductores aparecen
nos extremos e rematan en Punta'
HÁgttnt: litoral medio de zonas de augas salobres
Talo que pode medir ata 1,5 m. de lonxitude de cor castaña-verdosa e
consistencia coriácea. FÍxase mediante un disco do que parten varios
áxos prin"ipais acintados ou cilíndricos con vexigas grandes, ramificados
irreguiarmente e con ponlas laterias curtas nunsó plano'
ó.árgrnos reproducior", ron avultamentos ovais pequenos (10-15 mm.
Je fo;go) sostidos por un rabiño curto e atópanse por toda a fronde.
HÁgrrÁÍ, litoral medio de costas protexidas ou esteiros.
Úsase como abono.
4
como esteiros
BOCHO BRAVO / UVAS DE MAR Ascophyllum nodosum

Pelvetia canaliculata
Talp de ata 15 cm. de cor castaña-verdosa g congiste¡eja cgrB-
cea. Fíxase cun disco do que parten elxos ácanalados de
aprox. 0,5 cm. de ancho divididos dicotomicameñte nui-i só pla-
no. Nos extremos desenvólvense os receptáculos répiodLcfb-
res, de 1 a 3 cm. de lonxitude, que poden ser simplés ou bifür-
cados, estreitos, agu{os e cheos de abultamentos á xeitó de
espullas. ''
HABITAT. litoral superidr e supralitoral de costas seniiexpostas,
protexidas e esteiros. -
Bifurcaria bifurcata
Elástica e coriácea cos frondes de sección circular de 30 a 50 cm.
de lonxitude que se bifurcan repetidas veces. A cor é parda-
amarela. Os corpos reproductores son uns engrosamentos avulta-
dos fusiformes situados no remate das frondes que aparecen entre
abril e outubro.
HÁSttnt: nas rochas cja zona mediolitoral, especialmente na bei-
ra das pozas de marea que non quedan en seco.
CORREA Himanthalia elongata
Talo de ata 3 m. de lonxitude, de cor castaña-verdosa e consis-
tencia coriácea, formado por unha pequena copa duns 3 cm de
altura fixada por un disco e da que parten ramificacións acinta-
das divididas dicotomicamente e que se fan máis estreitas nos
extremos. Os órganos reproductores aparecen ó longo dos
frondes a xeito de pequenos engrosamentos (as correas son en
realidade os corpos reproductores).
HABITAT: litoral inferior de costas expostas ou semiexpostas. É
frecuente atopalas tiradas nas praias.
Usase como abono
CINTA/CORREA/CORRES Chorda filum
Talo cilíndrico e oco, sin ramificar de cor castaña escLtra e consis-
tencia cartilaxinosa que pode medir ata 5 m. de lonxitude e de 3 a
5 cm. de diámetro. Nalgunha épocas do ano aparece recuberto
de numerosos pelos incoloros. Fíxase cun disco ó fondo, pedras,
cunchas...formando grupos.
HABITAT: infralitoral de costas protexidas e areosas. Nunca que-
da en seco.
I

Tg4 forma de abanico xeralmente enrolada a
xáit,o Oe funil de ?!F 10 cm de alto' A superficie
dai tám¡nas é de'Lor branca ou crema con ban-
das conqéntricas máis escuras, Beira rodeada de
pequenot pelos. Os Órganos reproductores apa-
recen nas bandas escuras '
HABITAT: litoral inferior e infralitoral de costas
protexidas e ben iluminadas preferentemente en
augas temPeradas.
Talo de ala 2 m. de cor parda-amarela fixada
poi-riioiOes soldados entre sí nunha base cóni-
ca da que parte un groso estipe cilíndrico e fle-
xible de superficie lisa que se ramifica nunha
un"nu lámina coriácea dividida en cintas a xeito
de palma. A superficie presenta uns canais
mucilaxinosos.
É unna alga perenne, a lámina renóvase a partir
da zona de crecemento situada entre ela e o
estipe. Pode vivir ata '10 anos'
Os órganos reproductores preséntanse na su-
perficiá da lámina a xeito de manchas escuras
de esporas.
ingtinr, forma extensos bosques no litoral
inferior e infralitoral de costas semiexpostas'
ESPECIES SEMELLANTES:
*LaminariahiperoÓrea.,caseigual,coestiperugoso.Podemedirata2,5m.
* Saccorhiza potys;chides; ten o rizoide globosá e cuberto de nós e o estipe plano e
retorcidoconprotongac¡onsaxeitodeásonduladasnaproximidadedorizoide.
De cor parda-amarela e ala 2,5 m de lonxitude'
iuto trminrr coas beiras onduladas e cun estipe
cilíndrico e flexible que se fixa ó fondo mediante
un rizoide con ramificacións finas' As células
reproductoras aparecen a xeito de pequenas
manchas escuras na superficie da lámina'
ÉÁsliÁr, Iitoral inferior e infralitoral de costas
protexidas e xeralmente areosas'

ALGAXAPONESA Sarsassum muticum
Pode medir máis de 3 m. de lonxitude. Formada
por un cordón central do que colgan a intervalos
regulares as ponlas laterais, moi densas e de 10-
'15 cm. de lonxitude. Nos extremos ten unhas
ramificacións aplanadas ovaladas, coa beira lixei_
ramente dentada, cuns grupos de 1-2 vexigas
esféricas de 3 mm. de diámetro que fan de frota-
dores. Os corpos reproductores son máis peque-
nos,están situados nos extremos e son de forma
cilíndrica aguda.
HABITAT: ala20 m. de profundidade.
Multiplícase con moita facilidade e dende moi
pequena. Forma extensos campos que orixinan
alteracións ecolóxicas por impedi-lo desenvolvemento de especies autóctonas coas
que compete. É unha especie invasora procedente do Océano Pacífico que chegou
ás nosas costas cos mariscos importados (ostra xaponesa)
As algas tratadas ata aquí pertenecen ó grupo das feofíceas (pardas) formado
por unhas 2.OOO especies habitantes todas elas das augas salgadas e entre as
que se atopan as algas de maior tamaño (ata 50 m. de lonxitude)
Características xerais:
*Vexetais pluricelulares de organización sinxela, sin tecidos diferencia-
dos
*Vida mariña
*con clorofila encuberta por pigmentos pardos que lle proporcionan a
tÍpica cor pardo-amarela
*Reproducción sexual con fecundación na auga
ALGAS PARDAS / FEOFíCEAS
I

LEITUGA DE MAR / VERDELLO
Ulva
Alga de talo laminar coas beiras onduladas, de
cor verde brillante. Fíxase ó substrato por un
pequeno disco aínda que é frecuente atopala
libre.
As células reproductoras fórmanse nas beiras
e pode haber tres tipos de talos: productores
de esporas, de gametos femeninos ou de ga-
metos femeninos. Cando se fusionan na auga
os gametos femeninos e masculinos dan lugar
a un ovo do que sae un talo productor de es-
poras que darán lugar a novas plantas sexuais
Tamén se pode multiplicar por rexeneración de fragmentos do talo.
HÁAttRt: zona intermareal e infralitoral de todo tipo de costas, máis abondosa nas
protexidas. Resiste ben os cambios de salinidade.
Úsase como abono para as terras.
VERDELLO / VERDIN Enteromorpha intestinalis
Frondes de 5 cm. a 1 m. ou máis de lonxitude de forma
tubular e hinchada irregularmente e xeralmente sin ramifi-
car. Textura lisa e pouco consistentes. A cor é verde páli-
da. Suxeta ás pedras e outros obxectos por pequenos
discos de fixación. Xeralmente aparece aboiando na au-
ga.
Reprodúcese en dúas xeracións, unha sexual e outra
asexual, igual que a leituga de mar.
nÁgtlRt: pozas de marea e cubetas da franxa supralito-
ral e en zonas de calma do litoral. Soporta ben a baixa
salinidade e abunda nos esteiros.
VERDELLO / VERDIN
Enteromorpha ramulosa
Forma masas enmarañadas de aspec-
to filamentoso e cor verde crara. As
frondes son tubulares e moi ramifica-
das de aprox. 1 mm. de diámetro. Está
cuberta de gran cantidade de ramifica-
cións cónicas curtas e finas que lle dan
unha textura áspera.
HÁAlfRt: fixada nas pedras e outros
obxectos ou libre, no litoral medio de todo tipo de costas.

Codium
Frondes fráxiles e esponxosas de forma cilíndrica, m§
bifurcadas, de ata 40 cm. de lonxitude. A cor
"
u"tOé
escura e a superficie ten un aspecto veludo ó estar cu-
berta duns pequenos pelos ásperos. Está fixada me-
diante un pequeno disco basal.
Pódese reproducir sexualmente ou por rexeneración de
pe.quenos fragmentos do talo.
HABITAT: litoral inferior e infralitoral e cubetas do litoral
medio das costas expostas e protexidas.
ALGAS VERDES / CLOROFíCEAS
Chámanse así pola súa cor característica (ó te-la clorofila visible). É
de algas máis numeroso ó que pertenecen unhas 7.000 especies , a
habitantes das augas dóces.
o grupo
maioría
"Vexetais de organizac¡ón sinxela, sin tecidos diferenciados
*Poden ser unicelulares ou pluricelulares
*Viven nas augas dóces ou salgadas e en lugares húmidos
*Con clorofila visible, de cor verde
*Reprodución sexual, con fecundación na auga
Poden multiplicarse tamén a partir de fragmentos do talo.
I

Alga de tamaño moi variable (ata 20 cm.) de cor encar-
nada-púrpura ou rosada e ás veces castaña, co talo di-
vidido dicotomicamente e frondes moi ramificad,'s a
xeito de abano coas axilas redondeadas. Fíxase median-
te un disco e un curlo estipe laminar.
Os órganos reproductores aparecen sobre a superficie
da lámina a xeito de pequenos avultamentos. Despois
de reproducirse o talo desaparece e queda só o disco de
fixación a partir do cal se pode formar unha nova alga.
ttÁgttRt: no litoral inferior e infralitoral das costas ex-
postas e protexidas.
É unha das algas de maior interés industrial que se está a explotar en Galicia.
Frondes laminares, acanaladas nas partes inferiores
cun curto estipe que se fixa mediante un disco basal.
As frondes divídense dicotomicamente de xeito irregu-
lar e rematan en tiras de anchura irregular. E de cor
encarnada escura e consistencia cartilaxinosa.
As estructuras reproductoras son de varios tipos: as
formadoras de esporas son pequenos avultamentos
nas láminas e as productoras de gametos femeninos
e masculinos están en distinto pé e non son visibles.
HÁgltnt: litoral medio de costas semiexpostas.
!.
E de gran interés industrial.
P,:o,fp h i ra:, u m¡b i Ií é á l is
Talo laminar fino e traslúcido de contorno redondeado
coa beira ondulada e de forma e tamaños variables
(ata 40 cm.). Fíxase por un pequeno disco na súa parte
central. A cor é rosa-violeta, violeta ou parda escura e
mucosa ó tacto. É pouco consistente e Ó sacala da
auga replégase totalmente. As estructuras reproducto-
ras aparecen nas beiras das forndes como manchas
decoloradas. É frecuente vela solta na auga.
F{ÁAttRt: costas expostas e protexidas
:i:fl,fcc-üráiá
Alga filamentosa de cor encarnado púrpura que forma
densos mechóns finos e ramificados e moi pouco
consistentés. Pode medir ata '10 cm. de lonxitude. Os
corpos reproductores teñen forma de urna.
HÁgllRt: enriba das rochas, pedras, cunchas e ou-
tras algas grandes, na zona infralitoral.
10

Gracillaria verrucosa
Fronde de 7 a 60 cm. de lonxitude, con pedúnculos fibro_
sos que se ramifica finamente. Fíxase mediante un disco
do que partén os estipes cilíndricos
Os corpos reproductores son como pequenas espullas que
ap-arecen distribuídas por toda a planta.
HÁgltRl: fixada nas rochas o, graua da zona mediolitoral,
frecuentemente en cubetas. soporta as variacións de sali-
nidade
CARROMEIRO Getidium tatifotium
Fronde duns I cm. de lonxitude, os eixos principais
están comprimidos e ramificados con pequenas pon-
las ovaladas e finas. É Oe textura cartilaxinosa e cor
encarnada escura ou rosada. Fíxase mediante uns
pequenos filamentos.
HÁgltRt: nas rochas ou libre no litoral inferior e cu-
betas do itoral medio de costas semiexpostas e pro-
texidas. Aparece en lugares pouco iluminados.
Ca I I i bleph a ris c i I iata
Talo de ata 30 cm., de cor encarnada escura e consisten-
cia coriácea-cartilaxinosa. A fronde é laminar lanceolada
con espiñas na superficie e beira irregular, o estipe é ci_
líndrico e pequeno e fíxase mediante uns rizoides ramifi-
cados.
ttÁgllRt: infralitoral, frecuentemente aparece nas praias
levada pola marea.
FIUNCHO DO MAR Ceramiun rubrum
Talo filamentoso de cor encarnado escuro, encarnado craro ou pardo-
encarnado, de superficie áspera e fráxil, de 5 a 25 cm. de lonxitude.
o talo está dividido en anéis nudosos escuros e ramificado dicotomi-
camente. Remata nunhas puntas curvadas a xeito de tenaza.
É unha especie moi variable en formas e tamaño que pode aparecer
solitaria ou en densas masas.
nÁgttnt: enriba das rochas ou algas no litoral medio e inferior de
costas semiexpostas ou protexidas.
11
$
,1
t
.¡
Jr I
§l
I

Corallina officinalis
Talo de ata 7 cm. de lonxitude de cor rosa e im-
pregnada de carbonato cálcico o que lle da consis-
tencia e á vez fraxilidade. Fíxase mediante un disco
do que parten eixos pormados por artellos cilíndri-
,.Ces ou ovoides e dos que parten ramificacións máis
finas e opostas.
Os corpos reproductores son mazudos e prodúcen-
se nas ramificacións extremas.
HABITAT: fixada nas rochas, xeralmente inclinadas,
ou nas beiras de cubetas do litoral inferior en costas
expostas.
Lithophyl I u m tortu osu m
Talo formando costras calcáreas espesas de
aspecto cerebriforme formadas por láminas
verticais sinuosas e unidas entre sí. A cor é
rosa e branca.
HÁgltnt: No litoral medio ou superior de
costas expostas sobre rochas inclinadas,
fendas, canais e beiras de pozas de marea.
ALGAS ENCARNADAS / RODOFITAS
A súa cor característica é a encarnada. Pertenecen a este grupo 4.000 espe-
cies, xeralmente mariñas e de mares cálidos.
*Vexetais de organización sinxela, sin tecidos diferenciados
*Pluricelulares, xeralmente pequenas
*De mares cálidos e ma¡or profundidade
*Con clorofila enmascarada por pigmentos encarnados
*Reproducción sexual con fecundación na auga
poden multiplicarse tamén a partir de fragmentos do talo.

AS ALGAS
E un grupo de vexetais fundamental para a vida no planeta. Producen a maio-
ría do oxixeno e son o elemento básico das cadeas alimenticias (as algas uni-
celulares -fitoplanto- con o 90% do planto)
,Vexetais acuáticos ou de ambentes húmidos, de organización sinxela,
sin tecidos diferenciados.
*posúen ctorofila o que ttes permite unha nutrición autótrofa (fotosíntese).
Absorven as sustancias da auga por todo o aparato vexetativo.
*Reproducción sexual (con fecundación na auga) ou asexual (vexetativa,
a partir de fragmentos do talo)
CLASIFICACION:
EXEMPLOS CLASES
PROTOZOOS / EUGLENOIDES
-Verdes
-Unicelulares
-Sin parede celular
13'.
/§
// ,t)
/-,--.:.
D¡NOFLAXELADOS
-Unicelulares
-Células individuais
-Con flaxelos
DIATOMEAS
CRISÓFICEAS (amarelas)
PIROFiCEAS (pardas)
-Células individuais
-Cubertas silíceas ríxidas
CIANOFiCEAS / ALGAS AZUIS
-U nicelulares, microscóPicas
-Piomento azul
dri,i{;
E .liy'r
$W
rEOTíCENS / ALGAS PARDAS
-Pluricelulares, xeralmente grandes e
fixadas ó sustrato
-Clorofila enmascarada por pigmentos
oardos
,WW CLOROF|CEAS / ALGAS VERDES
-Unicelulares grandes ou pluricelulares
-Clorofila visible, cor verde
ry
NOOOTICEAS / ALGAS ENCARNADAS
-Pluricelulares
-Clorofila enmascarada por pigmentos
encarnados _
13

I
A's al,gas, se'g,rv'nEl'@ a6 súas, G?r¡aet€r,'ín*an'e, {lÉcBrÍtrá[f un:has c@Ft€ioiórn'§ de.te?-
tnina"d¡ag (situra"eión,, itliul.nolimrasi6¡:ti, s.affiFri.d'AdCI, rcsitiencia fffiere¡áni;oa,. ), pa'rta @ sleu
de'srenvo{¡v¡arn€rn'tra,. IlEs'te gffft'@-@ ip'"o,'derrraros rei a dfrsiHrib,uci6mr das a{gas do pre=
sentre tiraballlo.
SUPRALITORAL
liña de rnarea chea
Fucus soiralis
L Entéromorpha i
Fucus vesiculoaus
Enterornorpha c.
Porphira wrül¡celis
e¡gE¡tkra
Cordina
Csdium
Fucus seffatus
AF Ghorda f,¡lu¡:'n
-*- Ul.va rígida __/
IIIFRALITORAL
Saceorhiza
-
¡
Ghondrus
I CVstosei ru I
¡l
- Hatiarvs
---1 sargassr,rm /
I r,nuttoum /
'rhl i1/t/
I I

Frondes
PARTES DA ALGA
RIZOIDE
maatZ.O
ffi(o
#ffiMdisco
15
ll ^-4
ffiUé
>
tubular
acintado
#ulp-*filiforme
costroso
Ramificacións
irregular
W&alterna opostadicotoma
Outros...
órganos reproductores I
I

HERBA DAS ANDURÑAS .media' "
DESCRIPCION:
Planta herbácea, perenne que pode medir ata
50 cm. de altura.
O talo é un rizoma. leñoso na base que se
ramifica en ponlas cilíndricas que están cuber-
tas en pequenos pelos nos rabos florais.
As follas son lineais e carnosas, distribuídas
en pares opostos e con estípulas triangulares
anchas (soldadas ata a metade) arredor dos
nós
Reprodúcese por medio das flores que se fe-
cundan e transforman e froitos que ó madurar
liberan as sementes que dan lugar a unha nova
planta se atopan terreo axeitado para xerminar.
Florece de abril a setembro.
HÁEITRT:
Zona intermareal de augas salobres (rías, estei-
ros) e substratos fangosos,
Resiste ben os cambios de salinidade e a in-
mersión durante as mareas altas.
As flores son individuais, completas e regula-
res. Con cinco sépalos soltos de cor verde
coa beira membranosa e ata 6 mm. de lonxitu-
de; cinco pétalos enteiros e soltos de forma
oval-aguda e un pouco máis longos que os
sépalos, de cor rosa e branca na base. Pode
ter ata 10 estambres. Ovario ovoide e visible Ó
exterior no centro dos Pétalos.
Os froitos son cápsulas de ata 9 mm. de
lonxitude que se abren en tres valvas. As se-
mentes son castañas e cunha pequena á pola
beira.
BIOLOXÍA:
Aliméntase mediante o proceso de fotosíntese:
absorbe auga e sales minerais polas raÍces e dióxido de carbono polas follas e partes
verdes gracias á clorofila e a enexía luminosa.
i
16

l-lE:RBA TSAI-GADA Salicornia ramossisima
Planta anual de talos herbáceos carnosos erectos e
lisos de ata 30 cm. de altura, simples ou moi ramifica-
dos. A cor é verde e ás veces encarnada. Ponlas arti-
culadas estranguladas polos nós. Follas opostas
ecamosas e envainadas de dúas en dúas. Flores en
espigas articuladasde 5 a 30 mm. moi pequenas e
encaixadas na axilas das follas. Só asoman ó florecer
os dous estames e o pistilo.
HÁgltRt: zonas fangosas por riba da zona media da
pleamar. Resiste moi ben os cambios de salinidade e
a inmersión durante as mareas altas.
Herba coral (Arihocnemum perenne) é semellante á
anterior. É unha planta perenne cos talos subterrá-
neos e reptantes dos que xorden talos aéreos de cor
verde-alaranxada ou encarnada. Forma un tapiz ex-
tenso nas zonas fangosas da intermareal. Resiste
mellor a inmersión que a especie anterior.
S:EBA:, Zostera"marin'á
Planta herbácea perenne cun rizoma reptante, que
forma extensos campos submariños. Os talos son ra-
mosos con follas lineares aplanadas co ápice redon-
deado, de 20 a 50 cm. de lonxitude por 3 a 10 mm. de
ancho, e de cor verde escura. As flores son espigas
situadas en dúas ringleiras en talos máis estreitos na
parte inferior, unisexuais e compostas só dun ovario ou
un estame.
Florece de febreiro a setembro.
HÁgltRt: fondos mariños de area fina ou lama dende
o nivel de baixamar ata 10 m. de profundidade. Per-
manece sumerxida incluso na baixamar das mareas
vivas. Resiste ben as augas de baixa salinidade como
esteiros.
É frecuente atopar grandes cantidades nas praias
despois do mal tempo. Recóllese para abono
Zostera noltii, é máis pequena (follas de ata 12 cm.) e
vive en zonas que quedan descubertas na baixamar.
Z. noltii
ffi
.' /tJ
L.manna )
GHANTAXE DETMAR :: , , ,Planta,go,mair¡tlma
Planta herbácea perenne con raíces leñosas. As follas
son lineares e lanceoladas, parten xuntas da base, de
cor verde-gris, pubescentes e algo carnosas; miden ata
15 cm. de lonxitude e 2-6 cm. de ancho. Flores en espi-
gas con rabos erectos e cilíndricos; completas, peque-
nas, formadas por catro sépalos e catro pétalos (4-5
mm. de lonxitude) de cor castaña, catro estames e un
pistilo. Os froitos son cápsulas con dúas sementes.
HABITAT: zona intermareal de costa protexida.
W
,1
W
17
Á
ffi

ESTRELAMAR I CHANTAXE
Plantago
Planta anual ou plurianual. As follas están dis-
postas en varias voltas na base; son de forma
lanceolada moi fendidas en seccións lineais
agudas, miden ata I cm. de lonxitude e son de
cor verde escura. Flores en espigas cun longo
pedúnculo cilíndrico, completas e pouco visi-
bles. Froitos en cápsulas de 2 mm. de lonxitude.
Florece de abril a outubro.
HÁgltnt: zonas costeiras como areas de
praias e rochas.
SOSA Suaeda maritima
Planta herbácea anual de cor verde-azul e ás ve-
ces encarnada. O talo, moi ramificado pode ser
rastreiro ou ata de 1 m. de altura, asegún o entor-
no. Follas alternas (agás as da parte máis baixa),
sésiles e carnosas, lineares de sección semicircu-
lar, de 1 a 4 cm. de lonxitude. As flores son herma-
froditas e aparecen individuais ou en grups de ata
5 nas axilas das follas superiores, son pequenas
cunha cuberta de 5 escamas verdes, cinco esta-
mes e un ovario con'dous estigmas. O froito é un-
ha cápsula esférica aplanada.
Florece de maio a agosto.
HÁg¡tRt: zonas fangosas da intermareal, no límite
das mareas.
Suaeda vera: é unha especie arbustiva (ata 1 m.) semellante á anterior, vive en zo-
nas máis secas que se inundan só en mareas vivas.
CAREO I-EITEIRO Cistanche
Planta vivaz sin clorofila que vive parásita doutras
plantas (xeralmente da sosa) da que absorve as
sustancias por medio dunha raíz bulbosa. O talo é
erecto, cilíndrico e carnoso de cor amarela crara,
con follas alternas reducidas a escamas carnosas.
As flores sitúanse nunha inflorescencia terminal
(espiga) que pode medir ata 30 cm. de altura. Son
hermafroditas e completas. O cáliz ten cinco lóbu-
los de cor amarela-crema.A corola é tubular con
cinco pétalos e bilabiada, de cor amarela viva. Ten
cinco estames e un ovario ínfero. Froitos secos en
cápsulas de cor castaña escura de 10-12 mm. de
diámetro. Florece de maio a xullo.
HÁgttnt: no límite das mareas nas mesmas zo-
nas que a sosa á que Parasita.!
É unha especie única só presente na Enseada do Umia-O Grove (endemismo local)
Nas zonas das dunas hai unha especie semellante , Orobanche arenaria, máis pe-
quena, con flores de cor azul e parásita da artemisa,
18
ffi
aD

I
I
Planta anual ou bianual que pode medir ata TO cm. de
altura. o talo é dereito, as follas lineares ou lanceoladas
e algo carnosas. Flores en capítulos de 10-30 cm. dis_
postos en grupos. Lígulas femeninas,azuladas ou púrpu_
ras e flores hermafroditas (flósculos) amarelas. Froitos
secos pequenos (vilanos)
Florece de xullo a outubro.
HABITAT: marismas, pradeiras costeiras.
Planta herbácea, algo leñosa na base, perenne de 15
a 70 cm. de altura. As follas están dispostas en roseta
na base, de forma elíptica aguda, coríaceas e de cor
verde-gris de ata 15 cm. de lonxitude, levan un peciolo
de 2 mm.
lnflorescencia en corimbo con espigas terminais den_
sas. Espiguiñas de dúas flores sésiles co cáliz tubular
e membranoso cuberto por dúas brácteas. Cinco péta_
los de cor violeta soldados na base.
Florece en agosto e setembro.
HABITAT: xunqueiras e marismas costeiras
Planta perenne, herbácea coa base do talo algo leño-
sa. Talos de ata 80 cm., deitados e moi ramiiicados.
Follas alternas, de 10 a 25 mm. elípticas agudas de
cor verde-gris, coas beiras reviradas e un peciolo moi
curto. No pé das bases foliares ten unhas bulsas
(ócreas) membranosas plateadas que protexen a
formación dos brotes. Flores pequens, pedunculadas,
individuais ou apiñadas en grupos de 2-4 nas axilas
das follas con brácteas semellantes ás follas, coa
envoltura a xeito de cinco pétalos brancos ou rosa-
dos. O froito é un aquenio de forma esférica_
triangular cunha sola semente.
Florece de abril a setembro.
HÁglfRt: praias e zonas de coios da beiramar
I
I
19
I

Halimione
Planta perenne de ata 50 cm. de
lonxitude
con talos reptantes. As follas son
verde-grises, abaixo opostas e
arriba alternas, de forma oval de
ata 5 cm. de lonxitude por 15 mm.
de ancho e co peciolo acintado.
lnflorescencias terminais con acios
de flores que saen das axilas das
follas superiores. Ata 12 flores
marculinas e 3 femeninas xuntas.
As flores femeninas teñen dous pistilos peludos e catro escamas carnosas. As mas-
culinas teñen unha cuberta escamosa de catro a cinco pezas cor verde-amarela e o
mesmo número de estames coas anteras acorazonadas e grandes. Florece de xullo a
outubro.
UÁgltnt: zona intermareal
laevis
Planta perenne de talos rastreiros de ata
40 cm., moi ramificados e leñosos na
parte inicial. Follas opostas, lineares, en-
teiras e coa beira revirada, pelosas polo
envés, de cor verde escura e de 2 a 5
mm. de lonxitude. Flores solitarias ou en
pequenos grupos, hermafroditas e com-
pletas. De 4 a 6 sépalos soldados en tubo
ata a metade e o mesmo número de péta-
los de cor branca ou rosada. Froito en
cápsula.
Florece de xuño a agosto.
nÁgltRl: zona litorál recollida, no límite das mareas
altas.
Queda mergullada nas rn.!"ea1s
T maritimum
Planta perenne que forma frecuentemente poboa-
cións densas de 10 a 60 cm. de altura. Ten un ri-
zoma groso e fibroso. Talo forte e case redondo de
ata 4 mm. de grosos. Follas basais e alternas de 30
cm. de lonxitude de foma linear e sección semicircu-
lar envainando parcialmente o talo. Flores herma-
froditas en acios situados no remate dun longo ra-
bo. Formadas por seis sépalos verdes, seis esta-
mes e un ovario composto de seis carpelos e coro-
nado por seis estigmas plumosos de cor branca-
amarela. Os froitos están divididos en seis folÍculos
de 4 mm. de lonxitude. Florece de maio a setembro.
t-tÁgllnt: zonas salobres (xunqueiras, Iameiros da
beiramar). Queda mergullada nas mareas altas.
20
&
ú
-=.ñ,.
WI
r7-Í-
Wlt,.Y

Planta perenne con rizoma longo e groso. Talos re_
xos de 50 a 150 cm. de altura con 2_4 follas seme_
llantes a eles e nacen na súa base. As follas son
lineares e cilíndricas e de cor verde e lisas. lnflores_
cencias con grupos de 2-5 flores situadas entre dúas
brácteas. Tépalos de cor castaña situados en dous
verticilos de tres cada un, máis longos os externos.
Seis estames.,Os froitos son cápsulas de 2,5 a 3,5
mm.
Florece cie xuño a outubro.
HABITAT: forma grandes extensións (xunqueiras) na
beiramar de zonas protexidas e esteiros.
XUNCO PICUDO Juncus acutus
Perenne con rizoma reptante e talos dereitos
robustos e lisos de ata I m. de altura.As follas
son basais, rectas, cilíndricas e agudas. lnflo_
rescencias mestas con dúas brácteas longas.
Tépalos case iguais, máis agudos os externos e
de cor castaña. Froitos en cápsulas globosas
de 5-6 mm.
Florece de marzo a xuño.
t1ÁgttRt: terreos areosos ou de rochas na bei-
ramar.
Planta perenne cun prolongado rizona do que
saen moitos brotes. Talos dereitos de ata 70
cm. de altura con moitos nós e follas. Follas
Iineares envainadoras.
con lígulas de pelos. Inflorescencia en espiga
de 4-12 mm. formadas por flores de 1,3 esta_
mes e un ovario con estiletes plumosos e
protexidas en conxunto por dúas brácteas ou
glumas linear-lanceoladas e pelosas.
Florece de xullo a novembro.
HABITAT: marismas litorais Medra moi apre-
tada formando unha densa comunidade que
aparece ás veces constituíndo illotes de vexe_
tación no medio da enseada e que chegan a
cubrirse de auga durante a pleamar.
I
21

--!-
AGELGA tr¡RruÑn Betu'vutlgaris
Subespecie maritima
Pode ser anual ou Perenne, mide ata 1
m. de altura. Herbácea con talos nor-
malmente deitados. As follas da base
son ovadas e enteiras, de tamaño va-
riable (3 a 10 cm.) e as do talo rómbicas
ou lanceoladas e máis Pequenas. As
flores son hermafroditas con cinco es-
camas carnosas de cor verdosa ou en-
carnada, cinco estames e un ovario con
2-3 pistilos brancos, van en grupos
mestos forrnando unha espiga alongada. os froito é un aquenio cuberto polas cinco
escamas da flor endurecidas '
Florece de maio a agosto.
HÁAltnt: praias e terreos soltos da beiramar.
ARENARIA DO MAR Honkenya peploides
Planta herbácea perenne de pequena talla.
Os talos son reptantes e arraigan nos nós.
As follas son opostas, sésiles, carnosas,
de forma oval-aguda e cor verde crara. As
flores son solitarias e insértanse nas axilas
das últimas follas ás veces en ramiños;
poden ser hermafroditas ou dioicas. Cinco
sépalos e cinco pétalos branco-verdosos, e
dez estames. Os froitos son cápsulas glo-
bosas de ata 10 mm. que abren por tres dentes.
Florece de abril a xuño.
HÁgttnt: praias areosas, é a primeira planta que se ás€ñ1. nas praias.
FEO / BARRÓN AmmoPhila arenaría
Planta herbácea perrene de 60 a 120 cm. de altura
e cor verde-gris crara. Rizoma rastreiro de moito
alcance que se ramifica nos nós e forma tupidas
matas, as raÍces penetran moi fondo no substrato
(ata varios metros). As follas son lineares agudas,
de ata 50 cm. de lonxitude e 5 cm. de anchura e coa
superficie da cara chea de pequenos pelos; están
enroladas de forma compacta e son moi resistentes'
Flores nunha espiga cun longo rabo, de cor amarela
e moi compacta
Florece de maio a xuño
nÁgtlnt: nas dunas areosas da costa e partes al-
tas das praias. É unha especie moi importante para
a fixación das dunas xa que afirma o terreo para as
seguintes esPecies.
ffor
22

C,AR.RASCAS DE SAN XOAN
/
Flanta herbácea (un pouco leñosa na base) pluria_
nulcl de 10 a 50 cm. de altura cuberta dunha densa
horra de cor branca-prateada. O talo é dereito, e
ran'¡lficado, As follas son alternas, sésiles, de forma
oval-agu'da e de 1 cm. de lonxitude. As flores for_
m'an cap,ítr*los esferoides de ata 10 mm. en acios
term,¡na,is, son de cor amarela, sin lígulas, herma_
frod,itas. Froitos en aquenio cubertos pola base da
¡,nfl'orescencia.
Fl,orece de abril a setembro.
HÁAttRt: praias areosas e dunas litorais.
Sflene littarea
Planta herbácea anual cun talo de ata
20 cm. cuberto de pelos. As follas
inferiores son oblongo-lanceoladas e
as superiores linear-lanceoladas, to_
das elas un pouco carnosas. Flores
solitarias; o cálice é pubescente e
tubular rematado en cinco dentes;
cinco pétalos de 6-11 mm. de cor
branca-rosada e bilobados. Froito en
cápsula de 7-10 mm.
Florece de abril a agosto.
HÁAIlnt: praias e dunas costeiras.
Planta herbácea anual de ata 60 cm. de altura, de
cor verde crara e moi ramifícada. Os talos poden
ser rastreiros ou ascendentes. Follas xeralmente
pecioladas, de forma lanceolada, enteiras ou lobu_
ladas irregularmente, coa beira un pouco dentada,
carnosasa e brilantes. Flores co pedúnculo curto
nun acio. Corola de ata 2 cm. de diámetro formada
por catro pétalos brancos ou rosados, soltos, de
forma oval; sépalos lineares e soldados. Froito en
silicua de 22 mm. de lonxitude.
Florece de xuño a outubro
HÁgttnt: praias e dunas costeiras
ffi
NL
,,$f,(
v

/)t/tv/ /t
tf ¿¿
t
23

Ir
CARDO DA R]BEIRA
Ervnqium maritimum
Planta herbácea perenne de ata 60
cm. ergueita e ríxida de cor verde-
gris. As follas son de varios tipos: as
basais son de forma case circular,
trilobadas e espiñentas, de 10 x 5-15
cm. co peciolo longo; as intermedias
son sentadas e as brácteas florais
dispostas en roseta teñen forma
ovalada coa beira dentada e espiñen-
ta. As flores agrupadas nunha umbe-
la compacta case globosa de cof azul-morada. Están formadas por cinco pequenos
sépalos e cinco pétalos e son hermafroditas. Os froitos son diaquenios.
Florece de xullo a setembro.
HÁgtlnf: praias e dunas costeiras.
ALHELI DO MAR Mathiola sinuata
Planta herbácea bianual ou case perenne, rexa
de ata 60 cm. de altura moi pelosa e de cor
verde-gris. Follas carnosas, de forma lanceola-
da-lobulada, alternas e dispostas en roseta na
base. As flores son hermafroditas con catro
sépalos internos, catro pétalos en forma de cu-
ña de cor rosa-malva, seis estames e un ovario-
súpero. O froito é unha silicua comprimida de
50 a 150 mm. de lonxitude coas valvas cubertas
de pelos.
Florece de maio a xullo.
HÁgttnl: praias e dunas costeiras.
ALHELí MARÑO Malcomia littorea
Planta perenne de base leñosa de 10 a 40 cm. de
altura e moi pelosa. A cor é gris-verdosa crara. Follas
oblongas case sentadas coa beira enteira ou denta-
da. Flores hermafroditas e completas, individuais,
formadas por catro sépalos internos a xeito de saco,
catro pétalos de cor rosa-malva, seis estames e un
ovario súpero. Froito en silicua de 30 a 65 mm. de
lonxitude cuberto de Pelos.
Florece de abril a agosto
uÁgltRl: praias e dunas da beiramar
24

CEBoLA DAS GA¡VoÍhs
Pancratium maritimum
Planta herbácea perenne. O talo é un bulbo
grande de cor amarela-encarnada coa pel
escura, moi enterrado e provisto de longas
raíces carnosas. As follas (de 5 a 6) son car_
nosas, de cor verde-gris, lineares e de atq 50
cm. de lonxitude. As flores sitúanse no extre-
mo dun longo pedúnculo cilíndrico e dereito en
grupos de 3 a 15 rodeadas dunhas brácteas
longas e duras, Seis sépalos brancos
(tépalos) cunha liña verde unidos só na base
en forma de tubo; seis pétalos soldados a
xeito de trompeta con 12 dentes, de cor bran-
!
ca, seis estames. ovario ínfero dividido en tres partes. Froito en cápsula.
Florece de xullo a setembro.
HÁgltRl: praias e dunas da beiramar
LEITEIRA Euphorbia paralias
Planta herbácea, algo carnosa, perenne de 20 a
70 cm. de altura que forma matas densas. Talo
dereito con moitas follas, xeralmente ramificado
dende o charn que ó cortalo desprende un látex de
cor branca. Follas lixeiramente córneas, ovais_
agudas, coa beira enteira e co peciolo moi curto e
imbricadas álternamente. lnflorescencia típica
(ciatio) formáda por varias flores masculinas dun
só estame e tJnha femenina enriba dun pedúnculo,
envoltas de 4 ou 5 glándulas rematadas en cornos
curtos. Agrúpanse en umbelas de varios radios
con brácteas na base. Froito en cápsulas .
Florece de maio a setembro
HÁgltRt: praias e dunas costeiras
Planta herbácea perenne, de talos deitados recuberta de peli-
ños brancos que mide de 20 a 50 cm. de lonxitude. As follas
son alternas e'compostas, formadas por tres foliolos obovados
coa beira dentada. Flores pequenas de cor amarela en acios
de 5 a 12, hermafroditas e completas, formadas por unha co_
rola típica co pétalo superior formando un esfandarfe, os late-
ráis a xeito de ás e os inferiores unidos formando unha quilta
que cubre os carpelos e os estames soldados. Froito en legu-
me enrolada en espiral con picos, de 5 a 7 mm. de diámetro.
Florece de abril a a xuño
HÁAltRl: praias e dunas da beiramar.
0
¿¿
ffi
I
25

CORR.EOLA MARIÑA
Calystegia soldanelIa
Planta herbácea perenne cos talos
deitados de ata 50 cm. de lonxitude.
As follas son reniformes de 10 a 40
cm., carnosas e co peciolo longo.
Flores completas, hermafroditas e
solitarias, co cálice envolto nun par
de brácteas grandes. Corola cam-
panulada formada por cinco pétalos
soldados de cor rosa con liñas bran-
cas, cinco estames e ovario súPero.
Florece de maio a setembro.
Froito en cápsula oblonga.
HABITAT: praias e dunas da beiramar.
PRIXEL DO MAR Crithmum maritimum
Planta herbácea perenne de 15 a 50 cm. de altura,
carnosa coa base liñificada, de cor verde. Follas al-
ternas, sésiles, abrazadas ó talo, compostas e dúas
veces pinnadas cos foliolos lineais-lanceolados de ata
5 cm. de lonxitude. lnflorescencias en umbelas con 6-
36 radios fortes. Flores con cinco pequenos sépalos e
cinco pétalos de cor branca, cinco estames e ovario
ínfero. Froito en aquenio de 5-6 mm.
Florece de abril a outubro.
HÁAttnt: rochas, muros, escolleras e dunas da bei-
ramar.
MAPOULA MAR!ÑA Glaucium flavum
Planta herbácea vivaz con talos de 30 a 90 cm. de cor
verde-azulada. As follas son de dous tipos: as basais
lobuladas profundamente fendidas de ata 35 cm. de
lonxitude cun curto peciolo e peludas. As dos talos
máis pequenas e abrazadoras. Flores individuais,
completas e hermafroditas. Sépalos soltos, pequenos,
catro pétalos amarelos, de forma oval anchos e soltos.
Ovario avultado. Froito en cápsula longa curvada a
xeito de sable de ata 30 cm. de lonxitude.
Florece de maio a setembro.
HÁSttRt: prais, dunas e cantís da beiramar.
26

D-E. NA MO RIAR....,,.A: rméiria:..
Planta-herbácea perenne con fortes raíces
ramificadas. As follas son simples, de forma
lanceolada, estreitas e sésiles de ata g cm.
de lonxitude, de cor verde e cubertas de fi-
nos-pelos; forman unha roseta basal. As flo-
res van dispostas nun capítulo globoso, te_
ñen cinco sépalos soldados nun cálice tubu-
la¡,.cinqo pétalos de cor branca a rosa, cinco
'estarñes é un ovario súpero. ,
Florece de mazo a gosto.
nÁAttRt: fendas das rochas e cantís da
beiramar, xeralmente-.forrnando matas apre-
tadas.
AVpeqla maritima é"semellante, menos pe-
luda e. co.as follas algo máis estreitas. Vive-taiñén
nas marismas e zonas salobres da beiramar.
Planta perenne, herbácea co talo algo
leñoso e moi carnosa. Follas opostas de
sección triangular e curvadas de ata 13
cm. de lonxitude. Flores grandes (g-10
cm. de diámetro) solitarias con numero-
sos estames petaloides de cor rosa-
malva ou branca-amarela, estames nu-
merosos de cor amarela, tépalos verdes
e ovario ínfer:o con estigmas plumosos.
FJorece de rrraio a agosto.
HABITAT: cantís e zonas de praia.
É unha especie orixinaria de Sudáfrica
que aparece espontaneamente nas nosas costas.
ADAPTAGIÓNS DAS PLANTAS DA BEIRAMAR:l
-Formas redondeadas, tamaños reducidos e gran resistencia á salinidade.
'Raíces longas ou suculentas para permiti-la suxección nos terreos soltos e para
aproveitar e almacenar auga.
'Talos rastreiros ou moiflexibles para evita-lo vento ou resisti-los seus embates.
-Follas pequenas, peludas, coriáceas ou crasas e de cores craras (verde-gris) para
protexerse dos descensos de. temperatura, dos excesos da calor e das p-erdas de
humidade.
,,
;
":
27

Características xerais :
*Aparato vexetativo formado por raí2, talo e follas
*Cun sistema vascular de transporte de sustancias líquidas constituído
por células especialmente adaptadas a xeito de tubos.
*Aparato reproductor constituído por flores cos óvulos pechados nun
ovario que ó fecundarse dan lugar a sementes pechadas nun froito
*Con clorofila. Nutrición autótrofa mediante a fotosínfese (a partir de mi-
nerais e dióxido de carbono, e coa enerxía luminosa elaboran sustancias
complexas como zucÍe, almidón, celutosa...)
As plantas con flores pertenecen xunto con outras ó reino das METAFITAS ou
EMBRIOFITAS, plantas pluricelulares que se caracterizan por ter moitas células
orgaizadas en tecidos diferentes (RAíCES, TALOS, FOLLAS...), ter clorofila que ¡es
permite unha nutrición autÓtrofa (FOTOSINTESE) e un embrión (capa diferenciada
de células protectoras arredor da nova planta en desenvolvemento)
M ETAFITAS : CLASIFICACIÓN
PLANTAS CON FLORES / XIMNOSPERMA§
EXEMPLOS CLASE SUBDIVISION DtvtSIÓN
Musgos
BR¡OFITOS
-sin tecido vascu-
lar
Equisetos
Fentos
TERIDOFITOS
-sin flores nin se-
mentes
TRAQUEOFITOS
.-ccn tecidos vas-
culares para o
trasnporte de
sustancias líqui-
das
XIMNOSPERMAS
-sementes no inte-
rior dun froito
ESPERMATOFITOS
-con sementes
Piñeiro
Abeto
ANXIOSPERMAS
-sementes sin
froito
28

: ^.-a Ce observar e describir unha
; a:'ia. ademáis de fixarnos nas súas
;3aes debemos ter en conta o tempo
'ANUAIS. plantas que completan o seu
:.: : nacemento, desenvolvemento,
'¿:rcoucción e morte) no periódo dun
3n: lu menos.
'BIANUAIS: completan o seu ciclo en
l3uS 3f-los. o primeiro almacenan re_
Se-.'ds e o segundo fructifican e mo_
--en
'PLURIANUAIS: as que tardan varios
ar3s en completa-lo seu ciclo vital.
'PERENNES: as que reproducen o seu
:iclo vital periodicamente (xeralmente
:ada ano) sin morrer. poden ser:
-Permanentes: conservan todas ou
oarte das súas estructuras
-Vivaces: perden todas as partes aé-
reas cada ano e conseryan as subte-
.ráneas.
RAIZ
PARTES
PLANTA
TALO
RAíZ
folla
Parte da planta,
nea encargada de
PARTES
xeralmente subterrá-
suxetala e absorver sustancias.
pelos
absorventes
zona de
crecemento
TIPOS
lr,41
Aaxonomorfa
(tÍpica)
tuberosa
napiforme
W"^,^,ffitil] |[
29

Pafte da planta, xeralmente aérea e principal estructura de soporte dos outros elementos.
Otamaño é variable, dende talos case inexistenyes ata máis de 100 m. de altura
Pode estar formado por unha sola peza ou ser moi rami" ado.
A maioría son de forma máis ou menos cilíndrica aínda que pode habelos prismáticos.
En función da estructura os talos poden ser:
*Herbáceos: de estructura sinxela, xeralmente ocos e flexibles
*Leñosos: de estructura máis complexa e macizos
En función do seu tamaño:
*Árbores: máis de 4 metros de altura, cun talo principal (tronco)
*Arbustos:de 1 a 4 metros de altura e cos talos ramificados dende abaixo
*Matas: de menos de 'l m. de altura
TALO: partes
TIPOS:
aértlos
S u bterránec;
PONLAS
TRONCC
DEREITOS
.l
u
/
fr
til
[]1lli
WW
I r/J
i [¿"
I &Vit
4
I -l ,[,'rl'
l'*"- 1t*,"."'WL
tronco ",estipeDErrADo{l M
,=@epp_p*,.*,LC
rastreiro ¡, lJ L/,-
-ffi-:W"*o,/4ili
t,,".,*,1''
'-l)-
cana cálamo
TREPADORES
voluble
POt!LA
ren
l
I
I
nó'
ent .'r)i,Y ror I
-Wü:W
i
rvoma j
,j'qw,
mm
ll,/
(
.1-
--'r
-il -,)
z', f ) u-lI I /AX2-¿
t. // _4/
"
-r
-'ll'ilAtubérculo bulbo
outros
fh'"'t
#)mm
carnoso
30

lI
Parte da planta, xeralmen-
te laminar e de cor veroe I simptes I ni .-,n I
3l:,.:i:'i,i3'i?.,i#
l ,{ fJ,,/ ,,1 il /,f fr (D (P$ i I
dade de formas e tamaños, | ,.,^ il
f"1iff.".,'li, ,["'il:li:: | """'il,l,, :ii:::r^, ,^!:"",^oY,^,",,",::'
.,+!:"|,r"1!*
^o I I
(algunhaspalmeras). I ^ romboide I I
Realiza as funcións ¿e L,¡'-t . '-1-' . 1' ,1 ,A ,l ,- I I
l?i3;3'?ll;i':1'i:i[?,"1:'
I V,
) (:F) el) 1] 1.,'$l
#<i,'.]$ I I
pARTES ¡
redonda arriñonada acorazonada " saiitada palmeada tr¡/o¡aoa I I
ffil ',),,i1 .'i;i*",c-#i.*_r I I|
,,0"
-, +l __r,.
ll '/:'
i t-+'
il,''
lr 'r''''.íi;51.)ll l
l) §;,""'Iffi |
I
I
L
¡r
l!(.,"wt,"? P blr nl I
i pecioraha'-estrpurada '
lsentaaa¡
"oli.o","u o"u"In,'." I t""r,,"n,"
lünr",n.oo,.,
I I
Iltr
I
f,:k;",,,
I
I
, espiñas gavitáns f¡lodil carnosas (atmacen) ¡r¿.t".. iii _f
I
5t
que brota sobre o'ijlol I
-""u'":
, / ,/¡ ,l7ur1 / ,, /:/presenta unha sran yid i ,ú Ll, / ;{ (/l ú (,i J U ) t,ilú)dade de formas e tamaños, | ,t^ il / .F ,i, ,/',/
dende uns milímetros I escama acícurar' ! ü- W' ou^,tjf'' unY,,,*n^'/'
Parte da planta, xeralmen-
te laminar e de cor verde I simples
(cipréses) ata 8-9 metroi |
----i;i;"rr;
tinear ranceorada rarcirorme
ou1*u"0.""0"t''"0"
(algunhaspalmeras). I ^ rombo¡de
Realiza as funcións oe L,' ./
'.,
,r1--
neryracións
limbo
TIPOS

Parte da planta encargada da reproducción.
Presentan unha gran variedade de formas e
tamaños que lles permite, dende pasar desa-
percibidas ata chamar a atención con cores
moi vistosas.
Poden aparecer individualmente ou formando
grupos moi numerosos nos que incluso ás
veces é dificil distinguir os elementos indivi-
duais que os forman.
TIPOS:
Polo cálice
Pola corola:
estructura
forma
' pistilo ¡ anter.a
li^,.,t poten
- estame P "
pétalos l- riturn"nto
(coRoLA)

sépalo
1cÁltz) ESTAME
rabo
culo
PISTILO
fva segundo o sexo
wnff {
masculinas femeninas hermafroditas
@ffi^ffi,PAL.DEAGAMOSEPALA
(sépalos soldados)
DIALISEPALA
sépalos soltos)
v,^"WDIALIPETALAS
(pétalos libres)
REGULARES
(actinomorfas)
* &t *f"
{ f ffi tesprgas acro
"ff vryryr
32

Parte da planta que envolve e protexe as semenles.
Os froitos verdadeiros desenvólvense a partir do ovario
da flor fecundada. Está formado por tres membranas, e a
do medio (mesocarpio) nalgúns casos almacena sustan_
cias e faise carnosa .
Noutros casos fórmanse falsos froitos a paftir doutros
órganos da flor transformados (receptáculos, brácteas...)
epicarpo
(pel)
mesocarpo
(carne)
po¡¡aca ntoca rp¡ca
indeh iscentes
dehiscentes ,l

1,
TMI) fr
qffi
UW
'olículo legur
@0",,0',,,
twINFRUTESCENCIAS II
",^.."ffiw
SECOS
iF:ROilifiO
@
@hesperidio
*oo
W,,@
Yy

L]QUES
Orgaísmos formados pola asociación dunha alga microscópica e as hifas dun fungo.
tte-sta relación a alga ó ter clorofila transforma o alimento (fai a fotosíntese) e mantén
ó fungo e éste protexe á alga da desecación'
O taló do lique consta polo xeral de formacións planas ou foliformes que se incrustan
nas rochas, noutras Plantas...
Lich'ina
Talo en forma de Pequena mouta, moi
ramificado, de cor negra, ata 1 cm. de
altura.
uÁgttnf: enriba das rochas da franxa
litoral e infralitoral. É o máis próximo á
liña de marea e resiste inmersións pe-
riódicas.
Ramalína silíguosa
Talo en forma de banda de 2-5 cm. de lonxitude de
cor verde-gris e superficie lisa e brilante. Os órganos
reproductores aparecen como uns discos de cor
castaña crara.
HABITAT: rochas do litoral, xeralmente colgante de
zonas saíntes.
a marina
Talo aplastado e incrustante con gránu-
los grandes disPersos que forman
manchas de ata 10 cm. de diámetro de
cor laranxa. Os órganos reproductores
teñen forma de cálices achatados.
HÁgttnt: rochas do litoral.
34

INDICE DE ESPECIES
Acelga mariña
Acelga salgada
Alga xaponesa
Alhelí mariño
Ammophila arenaia
Arenaria do mar
Armeia maitima
Armeia pubigera
Atthocnemum perenne
Ascophyllum nodosum
Aster tripolium
Barrón
Beta vulgais
Bifurcaria bifurcata
Bocho
Cakile maritima
Caloplaca maina
Calystegia soldanetta
Calliblepha ris ciliata
Cardo da ribeira
Cardo leiteiro
Carpobrotus edulis
Carrascas de S.Xoan
Carrumeiro
Cebola das gaivotas
Ceramium rubrum
Cistanche phaetipaea
Codium tomentosum
Corallina officinalis
Correa
Correola mariña
Crithmum maitimum
Chantaxe do mar
Chondrus crispus
Chorda frlum
Eiruga mariña
Enteromorph a intestinatis
Enteromorpha ramulosa
Eryngium maríümum
Estrela das xunqueiras
Estrelamar
Euphorb¡a paralias
Feo
Fiuncho do mar
Franquenia laevis
Fucus ceranoides
Fucus senatus
Fucus spiralis
Fucus yeslculos¿rs
Gelidium latifolium
Gigartina stellata
Glaucium flavum
Golfo
Gracillaia verrucosa
H alimione poftulacoides
Herba coral
Herba de namorar
Herba salgada
Himanthalia elongata
Honkenya peploides
Juncus acutus
Juncus maritimus
Laminaia hiperborea
Laminaria ochroleuca
Laminaia sacharina
Leiteira
Leituga de mar
Lichina pygmaea
L¡mon¡um vulgare
Lithophyilum toftuosum
Malcom¡a l¡ttorea
Mapoula mariña
Marullo
Mathiola sinuata
Medicago maina
Orobanche arenaña
Otanthus maritimus
Padina pavonia
Pancratium maritimum
Pelvetia canaliculata
Plantago coronopus
Plantago mariüma
Polfgono da praia
Polygonum matitimum
P oly siph o n ia ü rce olat a
Porphira umbilicalis
Prixel do mar
Ramalina s.p.
Raspa riza
S accorhiza polyschides
Salicomia ramossisma
Sargasum muticum
Seba
Silene littorea
Sosa
Spartina maitima
Spergulaia media
Suaeda maritima
Suaeda vera
Trebo mariño
Tiglochin maitímum
Ulva rlgida
Unlla de león
Verdello
Verdfn
Xunco
Xunco p¡cudo
Zostera marina
Zostera noltii
22
19
7
24
22
22
27
27
17
4
19
22
22
5
3
23
34
26
11
24
1B
27
a1
6
.E
11
18
v
12
8
24
't9
18
25
22
11
20
4
4
4
3
11
10
26
6
11
20
17
27
17
5
22
21
21
6
6
6
25
I
34
19
12
24
26
l0
24
5
26
26
17
10
5
)'7
8
25
18
23
6
25
5
18
17
19
19
10
10
26
34
10
6
17
7
17
23
18
21
16
18
18
25
20
I
27
8
I
2'l
21
17
17
BIBL¡OGRAFíA:
*Bárbara,
lgnacio e cremades, Javier. "Guía de las algas del litoral gallego,. casa das Ciencias.Concello de A Coruña. 1.9g7
*caamaño Rivas, Victor M..,Alvarez corbacho, Antonio. 'A Enseada do umia-o Grove...Flora e faunamarinas...Flora do istmo da Lanzada,,. Candea. Cambados 1.991*campbell, c. " Guía de camp.o de ra frora y fauna de ras costas de España y Europa,,. omega.Barcelona 'l .979.
*castro, Marisa; Freire, Luis e Prunell, Antonio:-"como recolectar y herborizar plantas. confederaciónEspañola de Caixas de Aforros. A Coruña 1.9g4.*Fechter, Grau e Reichhol F.:"Flora y fauna de las costas". Guías da Natureza. Blume. Barcelona 1.992*Font i Quer, Prus: "rniciación a ra bótánica". Fontarba. Barcerona 1.gg6*GarcÍa, Xosé Ramón: "Guía das prantas con fro.res de Garicja,'. Xerais. vigo 1,9g1*Garms, Harry: "prantas y animares de España y Europa,,. eurusn. pámprona 1.g77*Merino, Baltasar: "Flora descriptiva e ilustrada de Galicia". ra"iimil, voz ¿e Galicia. A coruña 1.9g0*Stackley,
Corine: "Diccionario de biología,,. Montena i.gg7*Theron,
André: "Botánica. col.ciencial Naturales,,. Muntaner y simón. Barcelona 1.g7g*Valdés B.9rm_ejo, Enrique e sirva pando, F.J.: "Vegetacion oeristmo-de ta Lanzada,,.
Deputación Provincial de pontevedra. !.9g6
35

Esta publicaclón €stá subvenclonada Pota Consellerfa d€ Posca, Marlsqueo e Aculcultura

O medio mariño as plantas e as algas (Candea 1994)

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Destaque

Destaque (15)

Semelhante a O medio mariño as plantas e as algas (Candea 1994)

Semelhante a O medio mariño as plantas e as algas (Candea 1994) (20)

Mais de candeadosalnes

Mais de candeadosalnes (16)

Último

Último (11)

O medio mariño as plantas e as algas (Candea 1994)