Okp de molenwerf meer kansen voor kinderen buurt en school
1. MEER KANSEN VOOR KINDEREN,
BUURT EN SCHOOL
ONDERWIJSKANSENPLAN VAN OBS DE MOLENWERF
2003 - 2006
2. The great thing in this world is not so much where you stand, but
in what direction you are moving.
Oliver Wendell Holmes Jr. (1809 - 1894)
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
2
3. Inhoudsopgave
Ten Geleide
1. Schets van de huidige situatie
1.1. De situatie op ‘De Molenwerf’
1.2. Het beleid
1.2.1. Het beleid dat de gemeente voert
1.2.2. De inspectie
1.3. Het proces
1.3.1. Interne analyse
1.3.2. Verbeterpunten geformuleerd door het team
1.3.3. Visie en missie
1.4. Reeds lopende activiteiten ter verbetering
1.4.1.
1.4.2.
1.4.3.
1.4.4.
1.4.5.
Verandering op managementniveau
Vers bloed in het team
Zorg, verbreding en systematisering
Taalbeleid
Aanscherping van onze visie op onderwijs en de relatie naar buiten
2. Doelstellingen in het kader van het Onderwijskansenplan
3. Plan van aanpak
3.1.
3.2
3.3.
3.4.
3.5.
3.6.
Versterking van het taalbeleid
Het vergroten van de betrokkenheid van ouders bij het leerproces en de school
Het creëren van een doorgaande lijn VVE – BO - VO
Invoering van klassenmanagement
Invoeren van een LVS gericht op sociaal-emotionele ontwikkeling
Samenwerking met (school)maatschappelijk werk en andere partners
4. Begroting Onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’
4.1. Overzicht van okp-investering per jaar en per doelstelling
Bijlage 1: Verdeling van gewichtenleerlingen op het scholeneiland
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
3
4. Ten geleide
Graag bied ik u namens openbare basisschool De Molenwerf de tweede versie van het
Onderwijskansenplan aan.
In de eerste versie die ter beoordeling voorgelegd werd, ontbrak een gedetailleerde
onderbouwing van de doelstellingen; hierin wordt met deze versie menen wij voorzien.
Daarnaast hebben we op verzoek de financiële paragraaf nadrukkelijker ingevuld.
Als directie en team van De Molenwerf hopen we snel officieel aan de slag te mogen gaan
met de verwezenlijking van dit plan. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat wij, ondanks
het ontbreken van de goedkeuring, een aantal zaken voor het komend seizoen reeds in
gang gezet hebben. Voor alles willen we (verdere) vertraging voorkomen. Derhalve is
een aantal leraren reeds ingeschreven voor de in september startende cursussen en zijn
de materialen aangeschaft die horen bij de nieuwe werkmethode (Piramide). Daarnaast
hebben de teamleden inmiddels ruim een jaar toegeleefd naar het concretiseren van het
Onderwijskansenplan en zijn zij begonnen met de nodige zelfstudie.
De drive van de teamleden om nu al aan de slag te gaan verraadt hun passie voor het
vak en de betrokkenheid bij de ontwikkeling van jonge mensen. Ik ben nog maar kort
aan deze school verbonden. Wat mij tijdens mijn sollicitatie met name bekoorde was het
enthousiasme waarmee teamleden over de inhoud van het plan spraken. Ik mocht alleen
komen wanneer ik mij vierkant achter het plan zou opstellen.
Dat ik dat doe leidt geen twijfel. Gedeeltelijk omdat ik het beloofd heb, maar nog meer
omdat ik overtuigd ben van de noodzaak dat wij als school een ander aanbod zullen
moeten gaan creëren richting (toekomstige) leerlingen, ouders, buurt en de
gemeenschap. De Molenwerf deed de afgelopen jaren qua onderwijskundige kwaliteit
weliswaar niet onder voor andere scholen, maar heeft te passief toegekeken hoe de
omstandigheden veranderden. Het leerlingenaantal is sterk terug gelopen en de
zorgzwaarte voor leerlingen is onevenredig toegenomen.
Herpositionering van de school begint bij het versterken en opfrissen van de inhoud van
het onderwijs, het op middellange termijn heroverwegen van het huidige curriculum en
het aanpakken van de fysieke omgeving. Met dit laatste is inmiddels door team en
ouders een begin gemaakt. Lokalen zijn opgeknapt, de patio is in ere hersteld en dit
najaar worden het plein en de algemene ruimtes onderhanden genomen. Daarnaast zal
de school zich nadrukkelijker in haar voedingsgebied presenteren en de verbinding met
de buurt(en) aan gaan.
Tot slot. Wij zien het Onderwijskansenplan niet zozeer als een plan, maar met name als
een enorme kans. Een kans voor de school als instituut, maar bovenal als een kans voor
onze leerlingen en voor de buurt(en). Graag zullen we die kans verzilveren!
Bert van der Neut
Directeur ‘obs De Molenwerf’
Tiel 22 augustus 2003
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
4
5. 1. Schets van de huidige situatie
1. 1. De situatie op ‘De Molenwerf’
Openbare Basisschool ‘De Molenwerf’ maakt deel uit van het scholeneiland in de
Kloosterbuurt in Tiel.
De school kampt al vele jaren met een afnemend leerlingenaantal. De afgelopen zes jaar
is dit teruggelopen van 215 tot 160 leerlingen dit jaar. Daarnaast is het aantal leerlingen
van allochtone afkomst ten opzichte van de totale populatie sterk en snel gegroeid (dit
jaar ruim 25%) en bestaat ruim een derde deel van het totaal aantal leerlingen uit
kinderen met 1.25 zorggewicht. Zowel met betrekking tot de omvang van de instroom
als de zorgbehoefte, begint ‘De Molenwerf’ steeds meer uit de pas te lopen met de haar
omringende scholen (zie bijlage 1). Het ‘Convenant Allochtonen in het Basisonderwijs’
(CAB), afgesloten tussen de scholen en de gemeente, die de verdeling van
gewichtenleerlingen zou moeten spreiden, werkt in de praktijk niet en wordt naar het er
uitziet opgeheven. De huidige leerlingenpopulatie is bovendien geen afspiegeling van de
bevolkingssamenstelling van de wijk waarin de school staat.
Op het eerste gezicht maakt de onderwijssituatie op ‘De Molenwerf’, zoals ook
beschreven in het inspectierapport, een positieve indruk. De resultaten
van de leerlingen lagen tot voor kort rond het landelijk gemiddelde. Inmiddels is dit niet
meer het geval. Toetsing in 2002 wijst uit dat kinderen in groep 2 op een lager niveau
binnenkomen. Hierdoor zal de school de komende jaren meer inspanningen moeten
verrichten om het gewenste onderwijsniveau te behalen. Ook wat betreft uitstroom is de
verwachting dat ‘De Molenwerf’ dit jaar onder het landelijk niveau zakt.
Het team bestaat uit een directeur, 12 groepsleerkrachten, een coördinator
leerlingenzorg, 2 OALT leerkrachten (Turks en Marokkaans) en een conciërge. De
gemiddelde leeftijd van het team is hoog (ongeveer 45 jaar) en een groot deel ervan is
reeds lange tijd aan de school verbonden. Het ontbreekt aan jonge, verse inbreng
waardoor op teamniveau en in onderwijsvernieuwende zin weinig natuurlijke ontwikkeling
is. Er zijn enkele gevallen van langdurige ziekte geweest. Het aangekondigde vertrek van
de directeur (per 1 juni 2003) heeft lange tijd gezorgd voor een afwachtende en
onzekere houding.
Samengevat kan gezegd worden dat de situatie niet zorgwekkend is, maar op z’n minst
serieuze aandacht behoeft. De gemeente acht het noodzakelijk te investeren om verder
wegglijden van de school te voorkomen en is samen met het Bestuursbureau van het
Openbaar Basisonderwijs een proces gestart om de school weer aantrekkelijk te laten
zijn voor ouders en hun kinderen.
1.2. Het beleid
1.2.1. Het beleid dat de gemeente voert
Het door de gemeente Tiel gevoerde GOA-beleid is onder andere gericht op:
- voor- en vroegschoolse educatie (VVE) met als uitvoeringsprogramma Piramide dat
wordt uitgevoerd door peuterspeelzalen en scholen voor basisonderwijs;
- taalbeleid in het basisonderwijs waarbij scholen op basis van een taalbeleidsplan
werken aan de verbetering van taalvaardigheid van hun leerlingen. Door het invoeren
van Piramide en de ontwikkeling van taalbeleid wordt in de basisscholen gewerkt aan
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
5
6. -
de totstandkoming van een doorgaande lijn in het taalaanbod van leerlingen van
groep 1 t/m 8 waarbij rekening wordt gehouden met de verschillende behoeften en
achtergronden;
het project Onderwijs aan Woonwagenbewoners en Zigeunerkinderen;
het project Zorgstructuur in het voortgezet onderwijs.
Daarnaast financiert de gemeente uit eigen middelen het project ‘OpStap Opnieuw’,
het project ‘Buurtschakels’ en ontwikkelt zij beleid onder de noemer ‘Allochtonen en
Onderwijs’ dat onder meer gericht is op het toe leiden van peuters naar
peuterspeelzalen en op het vergroten van de ouderbetrokkenheid door het opzetten
van allochtone oudergroepen.
In eerste instantie was het budget voor VVE ontoereikend om een peuterspeelzaal in de
Kloosterbuurt te starten. Inmiddels heeft de gemeente besloten tot de bouw van een
nieuw wijkcentrum, annex peuterspeelzaal op een terrein vlak naast ‘De Molenwerf’ en
zal ook het VVE-project hier gerealiseerd worden.
1.2.2. De Inspectie
Naast de gemeente speelt de Onderwijsinspectie een belangrijke rol in dit proces. De
inspecteur van OC & W waardeerde in 2002 de opbrengsten, de leerstofaanbod, de
leertijd en het didactisch handelen van ‘De Molenwerf’ weliswaar als ‘voldoende’, maar
signaleert ook dat een aantal voorgenomen zaken (zoals het invoeren van een
leerlingvolgsysteem) nog in onvoldoende mate gerealiseerd is. Deels is dit te wijten aan
ziekte van de directie en de coördinator leerlingenzorg, maar in ieder geval heeft het er
in geresulteerd dat de leerlingzorg gewaardeerd werd als ‘onvoldoende’.
De Inspectie gaf ook aan dat er meer aandacht nodig is voor de sociaal-emotionele
aspecten, die zowel op de leerlingen als op de gezinnen waar deze kinderen in
opgroeien, van toepassing zijn.
Eén van de risicofactoren die de Inspectie benoemde was de kwaliteit van het
schoolmanagement. Dat zou niet toegerust zijn om de risicofactoren te kunnen
elimineren en aanwezige kansen te benutten.
Een tweede risicofactor is de toename van het aantal allochtone leerlingen binnen
de school. Het gemeentelijk beleid om de diverse doelgroepkinderen evenredig over
de basisscholen te verdelen, blijkt – zoals gezegd - op het scholeneiland vooralsnog
niet het gewenste effect te sorteren.
De derde risicofactor ligt voor de inspectie in de toenemende psycho-sociale problematiek
in een aantal gezinnen. De gezinsproblematiek heeft een nadelige invloed op de
onderwijsresultaten van deze kinderen.
1.3. Het proces
1.3.1. Interne analyse
Inmiddels is er binnen en rond ‘De Molenwerf’ van alles gebeurd. Zo is de zorg over de
ontwikkeling van de school nadrukkelijk op de teamagenda geplaatst en de afgelopen
maanden is er – met externe begeleiding - een eigen analyse gemaakt. De door de
gemeente en inspectie uitgesproken zorg, wordt gedeeld door het team en de MR.
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
6
7. Omdat het duidelijk is dat er ingrijpende veranderingen zullen moeten plaatsvinden, is
gezocht naar absolute kwaliteiten van ‘De Molenwerf’. Dit zijn belangrijke pijlers; een
stevig fundament om op voort te bouwen.
Volgens het team zijn de sterke punten van de school/het team:
- dat de visie op de ontwikkeling van kinderen breed wordt gedragen;
- dat ‘De Molenwerf’ strak georganiseerd is (orde, regelmaat, structuur);
- en dat er een tamelijk unaniem beeld is van de sterktes en zwaktes, kansen en
bedreigingen van de school.
Het team heeft ten aanzien van deze punten een aantal prioriteiten gesteld. Deze geven
richting aan nieuw beleid en zijn in lijn met het gemeentelijk beleid en de
aandachtspunten die geformuleerd zijn door de inspectie. De prioriteiten zijn: het
versterken van het zelfvertrouwen van kinderen, het benadrukken van zelfstandigheid,
het inspelen op de ontwikkelingsfase van ieder kind en het verbreden van de zorg.
1.3.2. Verbeterpunten geformuleerd door het team
Het team wil de school qua organisatie en werkwijze zo omvormen dat de eisen gesteld
door de omgeving en de samenstelling van de schoolbevolking, optimaal en efficiënt
tegemoet kunnen worden getreden.
Voor de interne (verbeter)agenda heeft het team dit vertaald naar de volgende
speerpunten:
- het verder uitwerken van het taalbeleid – meer gericht op de diversiteit van
doelgroepen
- samenwerking met een partner om te komen tot een doorgaande lijn ‘voorschoolse
voorziening – onderbouw’
- professionalisering van het team t.b.v. de kwaliteit van het onderwijsleerproces
- het beter benutten van het huidige leerlingvolgsysteem
- het invoeren van een programma (LVS) gericht op het volgen van de sociaalemotionele ontwikkeling van leerlingen
- uitbouw van de samenwerking met partners gericht op het aanpakken van sociale
problematiek van kinderen.
- het verbeteren van de interne communicatie
- het verbeteren van de communicatie met ouders en het versterken van de binding
van ouders/buurtbewoners met school
- bewaken onderwijsinhoudelijke vernieuwing (adaptief onderwijs, leerlingenzorg,
leerlingvolgsysteem, taalbeleidsplan)
- het continu eiken van de visie en het bijstellen van activiteitenplannen
N.B.
Een deel van deze speerpunten kan alleen gerealiseerd worden vanuit extra middelen. Het
Onderwijskansenplan biedt daartoe de mogelijkheid. Maar het team en het Bestuursbureau Openbaar
Basisonderwijs stellen zich ook ten doel om - waar mogelijk -activiteiten binnen de bestaande kaders uit
te voeren (zie par. 1.5).
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
7
8. 1.4. Reeds lopende activiteiten ter verbetering
1.4.1. Verandering op managementniveau
Per juni dit jaar heeft de oude directeur afscheid genomen en per augustus is er een
nieuwe directeur aangetreden. Naast het zorgdragen voor het operationeel beheer van de
school, is het de taak van de nieuwe directeur om ‘‘De Molenwerf’’ weer op de kaart te
zetten. De nieuwe directeur omarmt het Onderwijskansenplan.
De nieuwe directeur heeft ook de opdracht om de interne communicatie te verbeteren en
de onderwijsinhoudelijke vernieuwing te borgen.
1.4.2. Vers bloed in het team
Het personeelsbeleid van het Bestuursbureau Openbaar Basisonderwijs is gericht op het
vergroten van de mobiliteit van leraren. Dit jaar heeft het geleid tot de komst van twee
nieuwe leraren en het dito vertrek van twee anderen.
1.4.3. Zorg, verbreding en systematisering
De activiteiten die reeds specifiek uitgevoerd worden op het gebied van
onderwijsachterstanden, spitsen zich toe op ‘zorg’ en ‘taalbeleid’.
Het aspect ‘zorg’ wordt momenteel onder meer geconcretiseerd in het
samenwerkingsverband WSNS. Teamleden van 'De Molenwerf’ nemen daarnaast ook deel
aan het zorgplatform, een samenwerkingsverband tussen speciaal onderwijs, de OBD en
de school. Doel van het platform is het optimaliseren van hulp en het zoveel mogelijk
kunnen begeleiden van zorgleerlingen binnen de school. De samenwerking wordt het
komend jaar verder geïntensiveerd. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij de nieuwe
directeur.
Om de zorg beter te borgen wordt momenteel ook het systeem van interne
leerlingenzorg door het team aangepakt. De continuïteit van leerlingbesprekingen is beter
geborgd en op initiatief van de coördinator leerlingenzorg is een zorgmap ontwikkeld die
de basis moet gaan vormen van een meer consistente en congruente benadering van
leerlingen. De ontwikkeling van leerlingen wordt straks zowel op cognitief-, als op
sociaal-emotioneel niveau, gevolgd. Registratie begint al in de kleutergroepen via
zogenaamde VTO-formulieren (Vroegtijdige Onderkenning Ontwikkelingsproblemen).
1.4.4. taalbeleid
Met betrekking tot taalbeleid is er een analyse gemaakt door de OBD. Deze heeft geleid
tot concrete voorstellen. De analyse toonde onder meer aan dat het taalbeleid in de
onderbouw onvoldoende specifiek is voor de doelgroepleerlingen. Daarom wordt
taalzwakke kinderen in de leerjaren 1 – 4 extra hulp geboden. Geconstateerd werd
verder dat een aantal van de op school gehanteerde methoden verouderd is en erg
gericht op allochtone kinderen, terwijl er op school ook veel autochtone, taalzwakke
kinderen zitten. Inmiddels is er op meerdere niveaus actie ondernomen (zie kader)
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
8
9. Lopende activiteiten op het gebied van taalbeleid
Er is een nieuwe methode begrijpend lezen aangeschaft (gr. 4 – 8) om een doorlopende leerlijn te
creëren
Cursusjaar 2003 – 2004 vindt de invoering plaats van de nieuwe versie ‘Veilig Leren Lezen’, inclusief
de woordenschatlijn.
In groep 2 en 3 wordt respectievelijk gewerkt met het project opstap/overstap
Het taalbeleid m.b.t. NT2 is geïmplementeerd: in groep 1 en 2 wordt gewerkt met ‘Knoop het in je
oren, laat wat van je horen’ en ´Met zoveel woorden’ voor NT2-leerlingen. Voor groep 3 wordt NT2
geïntegreerd door invoering van ‘Veilig leren lezen’ per begin van het schooljaar 2003-2004. In
groep 4 is sinds 2001 Taal Actief (met NT2 module) in gebruik genomen en de school beschikt naast
de normale methodes over additionele, gedifferentieerde en remediërende materialen.
1.4.5. Aanscherping van onze visie op onderwijs en de relatie naar buiten
Het team werkt momenteel aan het upgraden van haar visie op onderwijs, school
en de manier waarop zij in de buurt wil functioneren. Met deze paragraaf bieden wij
u een ‘preview’. Wij vinden het belangrijk dat er een nieuwe visie komt. Een visie
waarin de doelen van het onderwijskansenplan geïntegreerd zijn. Maar in de
nieuwe visie hopen we ook de ‘zorgelijkheid’ die ten grondslag ligt aan het
onderwijskansenplan te overstijgen. Wil de school zich gezond ontwikkelen dan is
het zaak om een uitstraling na te streven die de school aantrekkelijk maakt voor
alle ouders in de buurt.
De onderwijskundige kwaliteit die de school leverde was tot nu toe voldoende,
maar de manier waarop we naar onderwijs kijken is aan het veranderen. De
komende jaren willen we nadrukkelijker de leerstof laten aansluiten op de behoefte
van leerlingen (meer vraag- en minder aanbodgestuurd). Door invoering van
klassenmanagement (in het kader van het OKP) hopen we ál veel beter in te
kunnen spelen op de verschillende niveaus waarop leerlingen leren, maar door dit
op termijn te combineren met vormen van meer ontwikkelingsgericht onderwijs en
daarbij voor verbreding van het aanbod aan lesvormen en activiteiten te zorgen,
zullen we ook beter in staat zijn om maatwerk te leveren.
Het denken van de school was tot nu toe vooral intern gericht. De focus lag op het
leveren van een goed onderwijskundig product. Met het teruglopende aantal
leerlingen is het voor niemand in de school meer een vraag of we moeten
investeren in de relatie naar buiten. Een goed product op zich is niet altijd
voldoende. We zullen naar buiten moeten en ons meer open moeten stellen naar
onze klanten.
De betrokkenheid van ouders zal op verschillende manieren worden gestimuleerd.
Ook leerlingen krijgen vanaf dit jaar meer ruimte om mede vorm te geven aan hun
school. Eind september beginnen we met een leerlingenraad (groep 4-8). Zij zullen
mee gaan praten over het gebouw, het plein, de sfeer (communicatie/bejegening),
het aanbod van activiteiten en het leren. Op individueel niveau proberen we om
leerlingen meer verantwoordelijk te maken voor hun eigen (leer)proces. In de
hoogste groepen is ons streven om de leerling zo mogelijk zelfs in de regiefunctie
te zetten.
In relatie tot de buurt zullen we als school activiteiten gaan ontplooien die ons als
school zichtbaarder maken voor de buurt. Deels betekent dit aansluiting bij reeds
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
9
10. lopende initiatieven in de buurt, deels door zelf als school het voortouw te nemen in
zaken die de leefomgeving van onze leerlingen en hun ouders verbeteren.
Daarnaast hebben we de aanzet gegeven om de fysieke uitstraling van de school te
versterken. Met beperkte middelen en inzet van ouders en team, zijn we druk bezig
om binnen en buiten de school de aantrekkelijkheid van het gebouw te verhogen.
De contouren van een (ver)nieuw(d)e Molenwerf worden zichtbaar. Eind dit jaar
hopen we een integrale visie te kunnen presenteren, als onderdeel van het
schoolontwikkelingsplan 2004 - 2006.
2.
Doelstellingen in het kader van het Onderwijskansenplan
Zoals geschetst is er momenteel al veel in beweging op de Molenwerf. Het overkoepelend
doel van al deze verbeteringen en veranderingen is om de school zodanig te revitaliseren
dat zij haar positie op het scholeneiland niet alleen kan handhaven (d.w.z. het stoppen
van de terugloop van het aantal leerlingen), maar ook kan versterken. We richten ons
daarbij zowel op het aantrekkelijk maken van de school teneinde de instroom te
vergroten, als op activiteiten die gericht zijn op het verhogen van het niveau van de
uitstroom.
In het specifieke kader van het onderwijskansenplan hebben we gekozen voor de
volgende doelen:
1. het met onmiddellijke ingang versterken van het taalbeleid
- i.c. het aanschaffen van methoden die recht doen aan de verscheidenheid aan
doelgroepen die wij bedienen en
- het zorgen voor continuïteit/eenduidigheid door in alle groepen te gaan werken
met dezelfde methoden
2. het vergroten van de betrokkenheid van ouders bij het leerproces en de school
- i.c. het verbeteren van de verbale en de schriftelijke communicatie naar
ouders van onze huidige leerlingen en naar potentiële ‘klanten’;
- het creëren van een aanbod naar potentiële nieuwe ouders (gericht op het
warm houden van contacten) in de vorm van peuterspeel-/ inloopochtenden;
- het creëren van een regulier aanbod naar ouders van onze huidige leerlingen
in de vorm van inloopochtenden
- het betrekken van ouders van leerlingen die reeds nu op school zitten bij
onderwijs(ondersteunende) activiteiten en het leerproces van hun eigen
kind(eren)
3. het creëren van een doorgaande lijn VVE – BO - VO
- i.c. het gaan samenwerken met de peuterspeelzaal van SKT;
- het afstemmen van werkwijzen met de peuterspeelzaal d.m.v. het invoeren
van de methode Piramide in de groepen 1 en 2 van onze school;
- het versterken van de relatie met instellingen voor voortgezet onderwijs,
gericht op het faciliteren van de overgang van onze leerlingen naar het VO.
- het systematisch volgen van de voortgang van schoolverlaters
4. invoering van klassenmanagement en het versterken van coöperatief leren
- i.c. het invoeren van een werkwijze waarbij de (leer)niveaus van leerlingen
uitgangspunt vormen;
- het versterken van het zelfstandig werken van leerlingen door middel van het
invoeren van coöperatief leren.
5. het gericht volgen van de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
10
11. i.c. het verhogen van de kennis van leerkrachten op het terrein van de sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen;
- het invoeren van een leerlingenvolgsysteem gericht op sociaal-emotionele
ontwikkeling
6. samenwerking met (school)maatschappelijk werk en andere partners
- i.c. het bieden van een samenhangend aanbod van diensten en hulp richting
ouders en leerlingen, in geval dit geïndiceerd is;
- het verlagen van de drempel naar hulpverlening door dit aanbod binnen school
aan te bieden.
-
3.
Plan van Aanpak
3.1. Het versterken van het taalbeleid
Analyse samengevat
De methoden op het terrein van taalbeleid zijn verouderd; teveel gericht op alleen
allochtone leerlingen en te weinig op taalzwakke leerlingen in het algemeen.
Daarnaast worden er in verschillende groepen, verschillende methoden gehanteerd.
Er is geen sprake van een doorlopende leerlijn. De effectiviteit van ons
taalonderwijs is daardoor te gering.
•
In 2006 zijn wij in staat om taalmethoden te hanteren
om al onze leerlingen op een goede manier
taalonderwijs te geven
•
Doelstellingen in
algemene zin
De continuïteit/eenduidigheid van het taalonderwijs op
school is geborgd door het hanteren van één methode
in alle groepen.
Meetbare resultaten •
Het percentage leerlingen dat in 2006 op de Taalschaal
op niveau D/E scoort wordt teruggebracht tot 5% of
minder. Op jaarlijkse meetmomenten vanaf 2004 liggen
de prestaties in groep 2, 4 en 6 voor 95% op niveau C
of voldoende.
Acceptatie
•
Planning
•
Organisatie /
knelpunt
•
Externe begeleiding
•
Het team is overtuigd van de noodzaak om het
taalbeleid op een hoger plan te trekken en zowel
methoden, als persoonlijke werkwijze, meer te
synchroniseren.
Materialen worden gefaseerd aangeschaft. Aan het eind
van de projectperiode zijn de methoden over alle
klassen ingevoerd.
In het seizoen 2002-2003 hebben we vanuit de
formatie ruimte gecreëerd om het taalbeleid een
kwalitatieve impuls te geven. Deze mogelijkheid is er
dit jaar niet meer, terwijl de ervaring leert dat dit
noodzakelijk is. Binnen dit plan is derhalve een beperkt
aantal uren opgevoerd om de borging van dit proces te
kunnen verzorgen.
In 2002-2003 heeft Marant-ED ons geholpen met de
selectie van methoden en de eerste opstart. Wij achten
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
11
12. het zeer wenselijk om ook dit jaar ons op dit onderdeel
te laten ondersteunen.
Activiteiten gericht op het versterken van het taalbeleid
Uitvoering : leerkrachten/team
Coördinatie: coördinator taalbeleid (intern)
Eindverantwoordelijkheid : directie
Externe begeleiding 2002-2003: Marant Educatieve Diensten
2002-2003
Aanschaf nieuwe
methode
begrijpend lezen
2003-2004
Invoering
methode
begrijpend lezen
2005-2006
(kosten: € 900)
Aanschaf
begrijpend lezen
groep 7
2004-2005
Aanschaf
begrijpend lezen
groep 8
Evaluatie en
borging
Aanschaf NT2
versie van
taalactief voor
de groepen 4-56
Invoering
taalactief groep
4-5-6
Vervolg
invoering
& tussentijdse
evaluatie
Invoering en
tussentijdse
evaluatie
(kosten: € 4.500)
Aanschaf
taalactief groep
7
Aanschaf
taalactief groep
8
(kosten: € 2.500)
(kosten: € 860)
2006-2007
Evaluatie en
borging
(kosten: € 1500)
(kosten: € 1500)
Aanschaf
middelen
opstap/overstap
(1)
Aanschaf
middelen
opstap/overstap
(en invoering)
Aanschaf
middelen
opstap/overstap
Aanschaf
middelen
opstap/overstap
(kosten: € 720)
(kosten: € 720)
(kosten: € 720)
(kosten: € 720)
Begeleiding door
coördinator
taalbeleid
(kosten: uit
eigen formatie)
Interne
begeleiding door
coördinator
taalbeleid
Invoering &
evaluatie
Interne
begeleiding door
coördinator
taalbeleid
Invoering &
evaluatie
Interne
begeleiding door
coördinator
taalbeleid
(kosten € 3.000)
(kosten € 2.000)
(kosten € 1.500)
Externe
begeleiding door
Marant-ED
Externe
begeleiding door
Marant-ED
(30 uur)
(15 uur)
Meten van effect
op taalschaal /
tussentijdse
toetsen
Meten van effect
op taalschaal /
tussentijdse
toetsen
Meten van effect
op taalschaal /
tussentijdse
toetsen
Totaal: € 6.080
Totaal: € 5.120
Totaal: € 2.200
Totaal: € 7.720
Meten van
effect op
taalschaal /
tussentijdse
toetsen –
Doelstelling
gerealiseerd
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
12
13. N.B. 1: voor het seizoen 2002 – 2003 hebben we vanuit de bestaande formatie 4 uren per week vrij
gemaakt voor het ondersteunen van het proces van aanschaf en invoering van bovenstaande methoden.
Voor het seizoen 2003-2004 is deze formatieve ruimte er niet, m.n. vanwege het teruglopen van het
aantal leerlingen (kleine groepen). Omdat het eerste jaar van invoering cruciaal is en veel leerkrachten
problemen hebben met de invoering, voeren wij in de begroting een tweetal uren per week op voor
interne begeleiding. In de daarop volgende twee seizoenen gemiddeld 1 uur per week.
N.B. 2: Marant Educatieve Diensten heeft in 2002 – 2003 het proces van het kiezen van de methoden
inhoudelijk ondersteund. Hieraan zijn 30 uren schoolbegeleiding (GOA-gelden) besteed.
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
13
14. 3.2. Verbetering van de communicatie met ouders en buurt
Analyse samengevat
Ouders van onze leerlingen voelen zich niet altijd begrepen en weinig uitgenodigd om te
participeren. Dit heeft een aantal negatieve gevolgen voor de relatie tussen school en ouders en
daarmee voor het leerproces van kinderen. Investeren in de relatie met ouders betekent derhalve
investeren in onze leerlingen. Daarnaast is de instroom van leerlingen, m.n. van leerlingen met
1.0 zorggewicht, ernstig teruggelopen. De school loopt hierdoor én door de grote instroom van
leerlingen met een hoger zorggewicht, uit de pas met de gemeentelijke doelstellingen. De school
heeft een niet zo goede naam in de wijk als gevolg van het hoge percentage ‘probleemkinderen’.
Doelstellingen in
algemene zin
•
•
•
•
•
•
Meetbare resultaten
•
•
•
•
•
•
1
Ouders moeten een positiever beeld van de school
krijgen,
Ouders moeten ervaren dat de deur voor hen open
staat en ervaren dat er sprake is van een
gemeenschappelijke missie (gericht op hun kind)
Ouders participeren in onderwijs(ondersteunende)
activiteiten, komen gemakkelijk binnen (lage
drempel)
Ouders praten op een positieve wijze over de school
De naam van de school in de wijk krijgt een andere
connotatie en ouders (ook van 1.0. lln.) vertrouwen
hun kinderen graag toe aan de zorg en het onderwijs
van ‘de Molenwerf’.
In 2006 bezoekt 40–50% van de ouders van de
leerlingen van groep 1 – 4, één of meerdere
inloopochtenden per jaar (streefgetallen voor 2004 en
2005 zijn respectievelijk: 20 en 30%)
Leraren zijn in staat om een kwalitatief goed gesprek
te voeren met ouders. In 2006 hebben alle leraren
van ‘De Molenwerf’ deelgenomen aan een cursus die
specifiek gericht is op het communiceren met ouders.
25% van de ouders van de doelgroepkinderen neemt
in 2006 deel aan onderwijsondersteunende
activiteiten. Vanaf het seizoen 2004-2005 neemt de
school in haar beleidsplan (het
schoolontwikkelingsplan) een paragraaf op waarin
beschreven wordt hoe dit gerealiseerd zal worden.
Voor de tussenliggende jaren worden subdoelen
geformuleerd.
Imago-onderzoek wijst in 2006 uit dat ‘De Molenwerf’
in haar voedingsgebied als ‘goed’ bekend staat. Begin
2004 zal een nul-meting uitgevoerd worden (hbostage-opdracht).
In 2006 is het leerlingenaantal van de Molenwerf ten
opzichte van nu gestegen met 20% (in concreto: van
160 lln. nu tot 190 in 2006)1
De populatie op school vormt anno 2006 een
afspiegeling van de bevolkingssamenstelling in het
voedingsgebied, waarbij percentages maximaal 15%
mogen afwijken (in vergelijking: nu is die afwijking
circa 50%). Dit doel wordt met name gerealiseerd
door de instroom van relatief meer 1.0 leerlingen.
In relatie tot de prognoses voor de buurt is deze doelstelling hoog, maar realistisch.
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
14
15. Acceptatie
•
•
Planning
•
•
Organisatie / knelpunt
Externe begeleiding
Het team ervaart dat de afstand tot een grote groep
ouders te groot is. Met deze ouders is er weinig tot
geen interactie over de ontwikkelingen van hun
kind(eren). Er is het team veel gelegen aan het
verbeteren van de relatie.
Het team signaleert daarbij dat de sociaal culturele en
de multiculturele verschillen tussen ouders enerzijds
en team anderzijds, de communicatie vaak
compliceert. Het team wil daarom graag activiteiten
ontplooien die ouders binnen de school brengt en zich
bekwamen in (sociale) vaardigheden die de
communicatie kunnen verbeteren.
Dit najaar beginnen we met het opstarten van
inloopochtenden. De contactmomenten met ouders
zullen gebruikt worden voor informatieoverdracht,
maar meer nog om een gezamenlijk gevoel te
genereren.
De training voor leerkrachten staat gepland in 20042005. In de tussenliggende periode zal het team zich
al gedeeltelijk zelf coachen (b.v. door niet meer te
praten over probleemouders, of lastige ouders, maar
over ouders die voor ons lastig zijn…)
•
Lang niet alle ouders zullen bereikt worden. De
weerstand tegen school komt niet zelden voort uit
eigen negatieve ervaringen. Deze wordt in een aantal
gevallen overgedragen op de kinderen. Het
McDonalds-effect2 zal zich in deze gevallen nauwelijks
voordoen.
• Teneinde het voor de groepsleerkracht mogelijk te
maken om zich tijdens schooltijd actief bezig te
houden met ouders, is vervanging door een leerkracht
in de groep noodzakelijk.
• Werkende weg willen we ontdekken op welke
momenten we de meeste ouders binnen krijgen.
Planning en programma worden op basis van de
ervaring die we opdoen, regelmatig bijgesteld.
• De opzet en uitvoering van de inloopochtend en de
peuterochtend, worden het eerste jaar extern
ondersteund.
2
Het McDonalds-effect staat voor situaties waarin kinderen het gedrag van hun ouders (kunnen) sturen: “pap,
gaan we vanavond bij McDonalds eten?” Wanneer school voor kinderen niet aantrekkelijk is, zullen ze het niet
belangrijk vinden dat ouders participeren, of de school bezoeken. De oproep blijft dan achterwege.
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
15
16. Activiteiten gericht op het vergroten van de betrokkenheid van ouders
Uitvoering : leerkrachten/team/directie
Coördinatie: coördinatoren onderbouw en bovenbouw
Eindverantwoordelijkheid : directie
Externe begeleiding 2003-2004: mevrouw. A. Rond
2003-2004
Opstart van twee
maandelijkse
inloopochtenden
in de groepen 1
t/m 4 en twee
keer per jaar ook
voor de groepen
5 t/m 8.
2004-2005
Vaststelling nieuwe
thema’s
(kosten: € 3.000)
Externe begl.
2006-2007
Deze activiteit wordt gecontinueerd in de loop der jaren. Tijdens
deze inloopochtenden worden er pedagogische thema’s centraal
gesteld die ouders kunnen helpen bij de opvoeding van hun
kinderen. In de loop der tijd zullen ouders een deel van deze taak
over kunnen nemen en ‘nieuwe’ ouders gaan begeleiden. In het
aanloopjaar (2003 – 2004) kan dit nog niet. Er wordt een
leerkracht, c.q. klassenassistent voor 3 uur per ochtend ingezet
teneinde de groepsleerkracht de ruimte te bieden om ouders te
ontvangen. Deze leerkracht vervult ook een faciliterende rol tijdens
de peuterochtenden (zie hieronder).
(Kosten inzet extra
leerkracht/klass.ass. Uitvoering & evaluatie
€ 3.750)
Opstart
maandelijkse
peuterochtenden
voor potentiële
lln./ouders
2005-2006
Evaluatie
Vaststelling nieuwe
thema’s
(kosten: € 3.000)
idem
(kosten vanaf hier
vanuit eigen budget)
Ook deze ochtenden zullen door de jaren heen georganiseerd gaan
worden. Het programma is gericht op kennismaking (met school en
andere ouders). Tijdens deze en bovengenoemde ochtenden zal
iemand van (school)maatschappelijk werk of Bureau Jeugdzorg
aanwezig zijn (zie paragraaf 3.6)
N.B. Voor het opstarten en de inhoudelijke vormgeving van de
inloop- en peuterochtenden wordt het eerste jaar (2003-2004)
voor € 2.500 externe begeleiding ingehuurd.
(kosten: € 2.500)
Cursus ‘omgaan met
ouders’ voor leraren
(kosten: € 4.000)
Imago-onderzoek
(nulmeting)
Imago-onderzoek
(eindmeting)
(kosten nihil)
Beleidsplan gericht op het
vergroten van de inbreng
van ouders bij onderwijs
(ondersteunende)
activiteiten
Ontwikkeling en
opstart van een
pakket cursussen
voor ouders
gericht op het
gebruik pc /
internet
15% van de ouders van
doelgroepkinderen neemt
deel aan deze activiteiten
(kosten € 500)
25% van de ouders
van doelgroepkind.
Neemt deel aan deze
activiteiten
Deze cursussen zullen jaarlijks aangeboden worden. Het aanbod van
cursussen op dit gebied wordt geleidelijk uitgebreid.
M.b.t. de kosten: in het eerste jaar zal € 1.000 besteed worden aan
het inrichten van ons internetcafé en € 1.000 aan lesondersteuning
(1 uur per week). Vanuit onze formatie zullen we iedere week
eveneens één uur vrij maken voor ondersteuning van deze activiteit.
Zo (snel) mogelijk zullen we ook ouders betrekken in de uitvoering.
N.b. met de cursussen hopen we indirect ook een impuls te geven
aan het gebruik (thuis) van pc/internet door leerlingen
(kosten € 2.000)
Totaal: € 8.250
(kosten € 1.000)
Totaal: € 8.000
(kosten € 1.000)
(kosten € 1.000)
Totaal: € 4.000
Totaal: € 1.000
3.3. Het creëren van een doorgaande lijn VVE – BO – VO
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
16
17. Analyse samengevat
Het instroomniveau van leerlingen daalt gestaag. Er komen steeds meer vierjarige
leerlingen op school die een flinke taal- of ontwikkelingsachterstand hebben. Deze
achterstand achtervolgt leerlingen vaak hun hele schoolloopbaan en legt bovendien een
claim op docenten en medeleerlingen.
Daarnaast hebben we als school geen zicht meer op de uitstroom van leerlingen richting
voortgezet onderwijs (VO) en kunnen we dus noch weinig zinvols zeggen over kwaliteit
van de uitstroom, noch over de kwaliteit van het schooladvies
Doelstellingen in
algemene zin
•
•
•
•
Meetbare resultaten
•
•
•
Om de groeiende taal- en ontwikkelingsachterstand
van vierjarige kinderen vroegtijdig aan te pakken, gaat
De Molenwerf de komende jaren intensief
samenwerken met een peuterspeelzaal (psz) van de
SKT. Er komt een gemeenschappelijke manier van
werken (Piramide)
In 2006 is het niveau van leerlingen in groep 2 zodanig
dat het aantal kleuterverlengingen minimaal is en
leerlingen die drie of meer jaar hebben deelgenomen
aan onderwijsactiviteiten (is minimaal 1 jaar VVE en 2
jaar op BO) zijn in staat om op voldoende niveau mee
te draaien in groep 3.
In 2006 is de school in staat om de ontwikkelingslijn
van schoolverlaters een aantal jaren te volgen. Wij
gebruiken de informatie die wij krijgen van instellingen
voor voortgezet onderwijs als feedback op ons
onderwijs en op onze schooladviezen. Wij verzamelen
daarnaast zelf ervaringsgegevens van schoolverlaters
en vragen hen om een bijdrage te leveren aan de
voorlichting in groep 7 en groep 8 over het VO.
Teneinde de doorgaande lijn ook op sociaal emotioneel
niveau te ondersteunen gaan we ons sowieso meer dan
nu richten op schoolverlaters. We willen dat leerlingen
die onze school verlaten, het gevoel hebben dat ze
altijd welkom zijn. Het gat naar het VO is voor
sommige leerlingen erg groot. Het BO kan een plek zijn
waar kinderen terecht kunnen voor coaching.
Eventuele knelpunten, potentiële ontsporing wanneer
het niet goed gaat, kunnen vanuit deze rol besproken
worden. Vanaf volgend seizoen organiseert de school
meerdere terugkomdagen per jaar voor de leerlingen
die het jaar er voor vertrokken zijn.
Het aantal kleuterverlengingen is - in algemene zin - in
2006 terug gebracht met 40%; voor leerlingen die
hebben geparticipeerd in VVE,zelfs met 60%
Het aantal leerlingen dat op de taaltoets aan het eind
van groep 2 niveau D of E scoort is gedaald met 40%;
voor leerlingen die hebben geparticipeerd in VVE, zelfs
met 60%.
Eind 2005 zijn 3 leerkrachten gecertificeerd voor het
werken met Piramide. Eind 2006 zijn dat er 4.
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
17
18. •
•
•
•
•
•
•
Acceptatie
•
•
Planning
•
•
Organisatie / knelpunten
•
•
•
Externe begeleiding
•
In 2005 is de Piramide-werkwijze voor de groepen 1 en
2 opgenomen in het schoolontwikkelingsplan
In 2006 is de Piramide-werkwijze volledig geïntegreerd
in het onderwijs van groep 1 en 2
In 2006 is er een naadloze overgang tussen groep 2 en
3 gerealiseerd op basis van de werk- en denkwijze van
Piramide
In 2006 scoren leerlingen in de groepen 2, 4 en 6 op
tussenliggende meetmomenten voor 95% op niveau C
of voldoende
In 2006 worden 10% meer leerlingen dan in 2003
doorverwezen naar havo of vwo
In 2006 zijn we in staat om de prestaties van
schoolverlaters systematisch te volgen
In 2006 bezoekt 80% van de schoolverlaters één of
meerdere terugkomdagen
Met name de leerkrachten in de onderbouw zijn
‘hongerig’ om te beginnen met Piramide. Drie
leerkrachten zullen de opleiding volgen.
Met betrekking tot het volgen van leerlingen na hun
loopbaan op De Molenwerf, leeft dit vooralsnog m.n. op
het niveau van de directie. Het idee om schoolverlaters
meerdere malen per jaar terug te laten komen, kan
rekenen op steun en enthousiasme.
Direct na het opstarten van de opleiding van Piramide
begint het implementatietraject. Dat betekent dat we
per medio oktober aan de slag zijn. Iedere 3 maanden
vindt er een evaluatie plaats.
Met betrekking tot de lijn richting VO, neemt de
directie vanaf begin 2004 actie.
Er is nog geen PSZ in de directe omgeving van de
school. Er zijn al wel contacten gelegd met de
gemeente Tiel en de SKT voor de start van een PSZ in
de nabijheid van de school. De echte opstart van de
samenwerking en het effect voor de school van
kinderen die al meegedaan hebben aan VVEactiviteiten, zal tegen kunnen vallen. Het PSZ zit nu in
een andere buurt.
De scholing van leerkrachten tijdens schooltijd
(wo.ochtend) betekent dat hiervoor vervanging
opgenomen moet worden in dit plan
De werkwijze van Piramide leunt in belangrijke mate
op de ondersteunende functie van een zogenaamde
‘tutor’. Deze opereert minimaal op niveau van
klassenassistent. In dit plan zijn voor groep 1 en groep
2 een viertal uren per week opgenomen voor tutoring.
De externe begeleiding voor dit onderdeel van het
onderwijskansenplan, spitst zich toe op Piramide.
Leerkrachten krijgen onderwijs en worden persoonlijk en gezamenlijk gecoacht door mensen van
Marant-ED
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
18
19. Activiteiten gericht op het creëren van een doorgaande lijn VVE – BO - VO
Uitvoering : leerkrachten/team
Coördinatie: CLZ, IB-er
Eindverantwoordelijkheid : directie
Externe begeleiding: Marant-ED voor invoering van Piramide
2003-2004
Start opleiding
Piramide voor drie
leerkrachten
2005-2006
2006-2007
Start opleiding
Piramide van 4e
leerkracht3
(kosten:
- opleiding
€ 8.000
- materialen € 3.750
- vervanging € 3.000
- reiskosten € 250)
2004-2005
2e jaar opleiding
Piramide voor drie
leerkrachten
2e jaar opleiding
Piramide van 4e
leerkracht4
(kosten:
- opleiding
€ 8.000
- materialen € 3.750
- vervanging € 3.000
- reiskosten € 250)
(kosten:
- opleiding
€ 2.700
- vervanging € 1.000
- reiskosten € 250)
Start tutoring in
zowel groep 1 als 2
vanaf jan. 2004
(kosten
€ 1.800)
Invoering Piramide
v.a. okt./nov.
Interne begeleiding
van VVE-project
(overdracht /
coördinatie e.a.)
2 uur in de week
tutoring in groep 1 als 2 tutoring in groep 1 als
(klass.assistent één
2 (klass.assistent één
ochtend p/w per groep) ochtend p/w per
groep)
+ v.a. jan. 2006 in
nieuwe (3e) groep
(kosten
€ 6.000)
(kosten
€ 7.800)
(kosten:
- opleiding
€ 2.700
- vervanging € 1.000
- reiskosten € 250)
tutoring in groep 1 als
2 (klass.assistent één
ochtend p/w per
groep)
+ heel jr. in 3e groep
(kosten
€ 9.000)
Upgrade huidige LVS
en vaststellen nieuw
zorgplan (CLZ)
Plan voor relatie met
VO-instellingen/
Contact intensiveren
Totaal: € 18.800
Interne begeleiding
van VVE-project
(overdracht /
coördinatie e.a.)
2 uur in de week
Nieuw zorgplan integraal invoeren
Informatie
schoolverlaters
systematisch
verzamelen
Informatie
schoolverlaters
verzamelen en beleid
bijstellen
2 terugkomdagen voor
schoolverlaters
organiseren
(kosten € 2.000)
Interne begeleiding
van VVE-project
(overdracht /
coördinatie e.a.)
2 uur in de week
2 terugkomdagen
voor schoolverlaters
organiseren
2 terugkomdagen
voor schoolverlaters
organiseren
(kosten € 1000)
Totaal: € 24.000
(kosten € 1000)
Totaal: € 14.750
(kosten € 1000)
Totaal: € 13.950
(kosten € 2.000)
(kosten € 2.000)
3
In het seizoen 2005 – 2006 gaat ook een 4e leerkracht beginnen met de opleiding Piramide om enerzijds de
continuïteit te bewaken en anderzijds vanwege het feit dat – wanneer we de groeiprognose naar 190 leerlingen
waar maken – er in 2005-2006 een extra peutergroep zal starten.
4
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
19
20. 3.4. Het invoeren van klassenmanagement
Analyse samengevat:
Er zijn steeds meer kinderen die extra hulp nodig hebben. Zij hebben niet voldoende
aan de klassikale instructie. De school geeft voor het grootste deel les volgens de
klassikale methode.
Het blijkt dat de einddoelen van de methodes per jaargroep steeds minder gehaald
worden.
Doelstellingen in
In 2006 is De Molenwerf in staat om lesstof zodanig
algemene zin
gedifferentieerd aan te bieden, dat leerlingen
nagenoeg op maat onderwijs kunnen genieten.
Talenten van kinderen worden versterkt en er wordt
op een gerichte manier gewerkt aan ‘zwaktes’
Meetbare resultaten
Acceptatie
Planning
Organisatie / knelpunten
Vanaf medio 2004 wordt er in de vakken taal, lezen
en rekenen op een gedifferentieerde manier les
gegeven in de groepen 3 -8. Vanaf 2006 is het voor
leerlingen geheel mogelijk om deze vakken op maat
te kunnen volgen
In 2006 benut OBS De Molenwerf de toetsen die zij
gebruikt uit het CITO-leerlingvolgsysteem volledig.
Dat wil zeggen dat er passende leerstofaanbod is
voor leerlingen die dreigen uit te vallen.
In 2006 liggen op de tussenliggende meetmomenten
in groep 2, 4 en 6 de leerlingprestaties op de diverse
toetsonderdelen op of boven het niveau van het
landelijk gemiddelde.
Aan het eind van de projectperiode moeten de
einddoelen per jaargroep, gesteld in de methodes,
weer gehaald worden. De Cito-scores liggen op
landelijk gemiddelde.
In 2006 is het uitstroomniveau (eind groep 8)
verhoogd, d.w.z. er worden 10% meer
doelgroepleerlingen doorverwezen naar havo of vwo
(gerelateerd aan huidige situatie).
Het concept klassenmanagement wordt gedragen
door het gehele team. Alle leerkrachten van groep 3
– 8 zijn bereid de scholing klassenmanagement te
volgen.
Idealiter zouden we activiteiten op dit punt liever
doorschuiven naar 2004-2005. Gedwongen door de
situatie waarin wij komend jaar klassen mogelijk
zullen moeten samenvoegen, lijkt het er op dat we
begin 2004 zullen starten.
Implementatie van coöperatief leren – zal één van
de eerste thema’s zijn.
Op de maandelijkse OKP vergaderingen doen de
leerkrachten verslag. Vier keer per jaar staat een
tussentijdse evaluatie op de agenda om het proces
goed te laten verlopen en eventueel bij te sturen.
Eén van de leerkrachten wordt voor 2 uur per week
vervangen. Deze leerkracht verzorgt de borging van
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
20
21. Externe begeleiding
het proces en maakt het mogelijk dat collega’s bij
elkaar in de klas kunnen kijken
In het seizoen 2003-2004 zetten we 15 uren in het
kader van GOA in voor begeleiding
Daarnaast verzorgt een externe aanbieder (mogelijk
Marant) begeleiding (scholing en coaching)
Activiteiten gericht op het invoeren van klassenmanagement
Uitvoering : leerkrachten groep 3 - 8
Coördinatie: IB-er / één leerkracht
Eindverantwoordelijkheid : directie
Externe begeleiding: voor scholing en coaching
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
begin 2004:
opleiding en
coaching
leerkrachten groep
3-8, nadruk op
concept en differentiëren van lesstof
Daarnaast aandacht
voor soc.vaardigheden.
vervolg opleiding en
coaching leerkrachten
groep 3 - 8, met
nadruk op
systematische
implementatie van
coöperatief leren
Afronding opleiding en
coaching.
(kosten € 6.800)
(kosten € 6.800)
(kosten € 3.400)
Afstemming &
interne coördinatie
van het project
Afstemming & interne
coördinatie van het
project
Afstemming & interne
coördinatie van het
project
Afstemming & interne
coördinatie van het
project
leerkracht p/w 2 uur
leerkracht p/w 2 uur
leerkracht p/w 2 uur
leerkracht p/w 1 uur
(kosten € 2.000)
(kosten € 2.000)
(kosten € 2.000)
(kosten € 1.000)
(kosten € 8.800)
(kosten € 8.800)
(kosten € 5.400)
(kosten € 1.000)
Synchroniseren van
Piramide en
klassenmanagement
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
21
22. 3.5. Invoeren van een LVS gericht op de sociaal emotionele ontwikkeling
Analyse samengevat
Op school is er naast een toename van 1.9 leerlingen, ook een sterke toename van
1.25 leerlingen. Er wordt zwaardere sociaal – emotionele problematiek ervaren.
Er is een methode ‘sociaal- emotionele ontwikkeling’ op school, maar nog geen LVS
op dit gebied. Ook blijkt dat het moeilijk is om met ouders over de gesignaleerde
problematiek te communiceren.
Doelstellingen in
algemene zin
•
Meetbare resultaten
•
•
Acceptatie
•
Planning
•
Organisatie /
knelpunten
•
•
Externe begeleiding
•
Met de aanschaf en invoering van een LVS dat
specifiek gericht is op sociaal emotionele
ontwikkelingsaspecten, kunnen we als school
nadrukkelijker een bijdrage leveren aan
ontwikkelingsvragen en kan er gerichter worden
geïntervenieerd.
Medio 2004 is er een systeem aangeschaft en getest.
Medio 2006 zijn alle leraren geschoold in het werken
met het systeem, in het (nog beter) herkennen van
sociaal-emotionele problematiek en in het voeren van
gesprekken met leerlingen.
De teamleden onderstrepen het feit dat er iets moet
gebeuren. De vraagstukken waar ze momenteel mee
te maken hebben, de complexiteit van situaties,
overstijgt het gemiddelde competentieniveau.
De focus dit jaar ligt op de keuze van een systeem.
Gezien de andere activiteiten die het komend seizoen
opgestart worden, zal er eerst een beperkte pilot
plaatsvinden om ervaring op te doen. Wanneer het
systeem werkt, wordt dit geleidelijk uitgebouwd. De
leraren krijgen training en coaching.
In de hectiek van alle dag is de valkuil dat sociaalemotionele ontwikkeling iets is wat je ‘er naast doet’.
Leerkrachten hebben door hun opleiding en ervaring
kennis van zaken. Het knelpunt kan zijn dat niet
iedereen zit te wachten op een diepte investering op
dit punt.
Tijdens de maandelijkse OKP vergadering wordt
verslag gedaan van de ervaringen en 3 keer per jaar
wordt er uitgebreid geëvalueerd.
Er wordt externe deskundigheid gezocht in zowel de
fase waarin gekozen moet worden voor een systeem,
als in de fase van implementatie (training &
coaching)
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
22
23. Activiteiten gericht op invoering van een LVS gericht op de sociaal
emotionele ontwikkeling
Uitvoering : team
Coördinatie: CLZ - directie
Eindverantwoordelijkheid : directie
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006
Keuzeproces voor
pilot met LVS –
volgsysteem gericht integratie met
op soc.emotionele
zorgplan
ontwikkeling
medio 2005: training
gericht op het
herkennen van soc.
emotionele aspecten /
gesprekstechnieken
met kinderen
(kosten € 4.000)
Aanschaf van LVS
(kosten € 3.000)
(kosten € 3.000)
(kosten € 4.000)
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
23
24. 3.6. Samenwerking met (school)maatschappelijk werk en andere partners
Analyse samengevat
Vanuit de rol die wij als school hebben, ervaren we veel problematiek waar wij niets
mee kunnen/mogen, maar waar leerlingen wel last van hebben. Het kan daarbij gaan
om zaken in de privé-sfeer of om zaken die in de buurt spelen.
Doelstelling in algemene zin
•
Meetbare resultaten
•
•
•
Acceptatie
•
Organisatie / knelpunten
•
Planning
Externe begeleiding
•
•
Er moet een nauwe samenwerking komen met
(School) Maatschappelijk Werk, Bureau
jeugdzorg en/of de wijkagent om de sociale
problematiek eerder, integraler en met meer
deskundigheid aan te pakken
Medio 2006 is er een geïntegreerd netwerk
van (zorg)partners rond school: het zorgteam.
School-maatschappelijk werk is een aantal
uren per week in huis (lage drempel) en
ouders weten de weg te vinden
De directie participeert in het maandelijks
overleg van het zorgteam
Het team ervaart de noodzaak iedere dag om
contact met andere instanties te intensiveren
Uitvoering van deze actie ligt in de eerste fase
grotendeels bij de directie. In de loop van de
tijd zal bekeken worden of en hoe leraren of
de CLZ-er hierin gaan participeren.
Dit najaar wordt een begin gemaakt.
Nihil
Activiteiten gericht op samenwerking met (school)maatschappelijk werk en
andere partners
Uitvoering : directie
Eindverantwoordelijkheid : directie
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
contacten
hernieuwen
start van
eventuele uitbouw
maandelijks overleg van zorgteam
met school MW en
politie
1 keer per 2 weken idem
zal een school
maatschapp.
werker twee uur
aanwezig zijn
effectiviteitsmeting
zorgteam
idem
idem
Kosten € 1.000
Kosten € 1.000
Kosten € 1.000
Kosten € 1.000
Kosten € 1.000
Kosten € 1.000
Kosten € 1.000
Kosten € 1.000
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
24
25. 4. Begroting Onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’
Schooljaar 2002 – 2003
Doelstelling
Versterking taalbeleid
Totaal
Activiteit / Materiaal
Externe begeleiding
Meth. Begrijpend lezen
gr. 4-5-6
Taalactief NT2 versie
gr. 4-5-6
Middelen opstap/overstap
Kosten
€ 5.000,00
€ 2.500,00
€ 4.500,00
€
720,00
€ 12.720,00
Opmerking: in eerste instantie was het de bedoeling dat De Molenwerf al in het seizoen
2002 – 2003 een begin zou maken met het uitvoeren van haar
onderwijskansenplan. Door allerlei personele kwesties (ziekte / vervanging
management) is de feitelijke start verschoven naar het seizoen 2003 – 2004. In de
aanloopfase zijn echter al wel activiteiten uitgevoerd die het mogelijk maken dat we
nu met vaart het plan kunnen effectueren. Naast aanschaf van materialen ter
versterking van ons taalbeleid, zijn er in de periode 2002 - 2003 uren gemaakt ter
ondersteuning van het interne proces, c.q. voor het schrijven van dit plan. Deze
uren zijn opgenomen onder de noemer ‘externe begeleiding’.
De 30 uur schoolbegeleiding die geleverd zijn via Marant vormen geen onderdeel van
deze begroting. Deze uren worden op een andere manier (GOA) gefinancieerd. De
begeleidingsuren zijn dit jaar volledig ingezet op bovengenoemd thema.
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
25
26. Schooljaar 2003 – 2004
Doelstelling
Versterking taalbeleid
Activiteit / Materiaal
Middelen opstap/overstap
Kosten
€
720,00
Begrijpend lezen gr 7
€
860,00
Taalactief gr. 7
€ 1.500,00
(subtotaal: € 6080,00 )
Interne begeleiding
Vergroten betrokkenheid
Leerkracht t.b.v. het creëren
ouders
van ruimte voor groeps- c.q.
vakleerkracht om
inloopochtend /
peuterochtend te kunnen
faciliteren
Externe ondersteuning
inhoud/opzet ochtenden
(subtotaal: € 8250,00 )
Doorgaande lijn VVE BO –
VO
(subtotaal: € 8250,00 )
Invoering
klassenmanagement
LVS soc.emotionele
ontwikkeling
Samenwerking partners
Externe begl. /onvoorzien
Totaal
Opstart & uitvoering
cursussen pc- en
internetgebruik
Interne begeleiding
Leerkracht voor 2 uur
(middag)
vervanging: klassenassistent
3 personen VVE cursus
(piramide) + materialen
Tutoring in twee groepen
Reiskosten opleiding
Materialen VVE
Leerkrachten gr. 3 – 8
klassenmanagement
Afstemming / interne bgl.
Aanschaf LVS Soc.emot.
€ 3.000,00
€ 3.750,00
€ 2.500,00
€ 2.000,00
€ 2.000,00
€ 3.000,00
€ 8.000,00
€ 1.800,00
€
250,00
€ 3.750,00
€ 6.800,00
€ 2.000,00
€ 3.000,00
€ 1.000,00
€ 2.000,00
€ 47.930,00
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
26
27. Schooljaar 2004 - 2005
Doelstelling
Versterken taalbeleid
Activiteit / Materiaal
Middelen opstap/overstap
Kosten
€
720,00
Begrijpend lezen gr 8
€
900,00
Taalactief gr. 8
€ 1.500,00
(subtotaal: € 5120,00 )
Interne begeleiding
€ 2.000,00
Vergroten betrokkenheid
ouders
Leerkracht t.b.v. het creëren
van ruimte voor groeps- c.q.
vakleerkracht om
inloopochtend /
peuterochtend te kunnen
faciliteren
€ 3.000,00
Cursus omgaan met ouders
€ 4.000,00
uitvoering cursussen pc- en
internetgebruik
€ 1.000,00
vervanging
Interne begeleiding
Leerkracht voor 2 uur
(middag)
tutoring
Reiskosten opleiding
Materialen VVE
VVE cursus (piramide) +
materialen voor 3 personen
terugkomdagen
€ 3.000,00
€ 2.000,00
Afstemming/interne coord.
Training leerkrachten
groepen 3 – 8
€ 2.000,00
€ 6.800,00
(subtotaal: € 8000,00 )
Doorgaande lijn VVE BO –
VO
(subtotaal € 24.000)
Klassenmanagement
(subtotaal € 8.800)
LVS soc.emotionele
ontwikkeling
Samenwerking partners
Externe begeleiding
Totaal
€ 6.000,00
€ 250,00
€ 3.750,00
€ 8.000,00
€ 1.000,00
nihil
kosten schoolmaatsch.werk
Procesondersteuning &
deskundigheidsbevordering
€ 1.000,00
€ 2.000,00
€ 48.920,00
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
27
28. Schooljaar 2005 – 2006
Doelstelling
Activiteit / Materiaal
Versterken taalbeleid
Interne begeleiding
€
1.500,00
Middelen opstap/overstap
€
720,00
€
3.000,00
€
1.000,00
€
€
€
2.700,00
250,00
2.000,00
€
€
€
€
1.000,00
7.800,00
1.000,00
3.400,00
€
€
2.000,00
4.000,00
Kosten
(subtotaal: € 2.220 )
Vergroten betrokkenheid
ouders
Leerkracht t.b.v. het creëren
van ruimte voor groeps- c.q.
vakleerkracht om
inloopochtend /
peuterochtend te kunnen
faciliteren
uitvoering cursussen pc- en
(subtotaal: € 4.000 )
internetgebruik
Doorgaande lijn VVE – BO – Opleiding 4e leerkracht
VE
Reiskosten opl.
Leerkracht voor 2 uur
(middag)
vervanging
tutoring – 2,5 groep
(subtotaal: € 14.750 )
terugkomdagen
Invoering
Leerkrachten gr. 3 – 8
klassenmanagement
klassenmanagement
Interne begeleiding
LVS soc.emotionele
Training en coaching
ontwikkeling
Samenwerking partners
kosten schoolmaatsch.werk
Externe begeleiding
Totaal
€ 1.000,00
€ 1.000,00
€ 32.350,00
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
28
29. Schooljaar 2006 – 2007
Doelstelling
Vergroten betrokkenheid
ouders
Activiteit / Materiaal
uitvoering cursussen pc- en
internetgebruik
Kosten
€ 1.000,00
(subtotaal: € 1.000 )
Doorgaande lijn VVE – BO – 2e jaar opleid. 4e leerkracht
VE
vervanging ivm opleiding
reiskosten opleiding
tutoring
(subtotaal: € 1.000 )
terugkomdagen
Invoering
Afstemming / interne
klassenmanagement
coordinatie
LVS soc.emotionele
ontwikkeling
Samenwerking partners
Externe begeleiding
Totaal
€ 2.700,00
€ 1.000,00
€
250,00
€ 9.000,00
€ 1.000,00
€ 1.000,00
nihil
nihil
nilhil
€
15.950,00
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
29
31. Bijlage 1: Verdeling van gewichtenleerlingen op het scholeneiland
Verdeling van gewichtenleerlingen op het scholeneiland ziet dit er als volgt uit:
Verdeling percentage leerlingen naar gewicht (juni 2002):
1,0
De
Molenwerf
Pr. Margriet
(PC)
Dagobert
(RK)
1,2
5
1,9
Totaal % gewichten
leerlingen
45,2 31,2 23,6 100
54,8 %
56,2 22,8 21
100
43,8 %
11,8 100
22,8 %
77,2 11
Meer kansen voor kinderen, buurt en school – onderwijskansenplan ‘De Molenwerf’ (sept. 2003)
31