Workshop gehouden op de Saxion KennisConferentie Excellentie van 19 januari 2012 in het CODA-gebouw te Apeldoorn.

1. Excellentie, communities en
cultuur
Onderzoek naar mogelijkheden om in
en door excellentieprogramma’s een
cultuur van excellentie te bevorderen
Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in
1
Hoger Onderwijs en Samenleving

2. Wat is cultuur?
• Een patroon van opvattingen, houdingen en
verwachtingen.
• Binnen een groep of organisatie (community).
• Ze beïnvloeden het gedrag van individuen en
groepen.
– Manier van doen/gewoonten/rituelen
• Mentale programmering/mentale software.
G. Hofstede e.a. (2011)
Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in
2
Hoger Onderwijs en Samenleving

3. Cultuur van de generatie: bijvoorbeeld
millennial students
Landelijke en regionale cultuur
Beroepscultuur
Cultuur van de school
Cultuur van de
community
Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in
3
Hoger Onderwijs en Samenleving

4. Beleid schoolcultuur
Beleid schoolcultuur
Doelen
Praktijk schoolcultuur
Management
OOP
Studiecultuur
Docenten Studenten Studenten
Maatregelen
Regulier Excellentieprogramma's
Studenten
Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in
4
Hoger Onderwijs en Samenleving

5. Vraag:
• Heeft een community van honoursstudenten
een eigen cultuur?
• Zoja, wat zijn kenmerken van die cultuur?
– Wat vinden ze belangrijk?
– Wat zijn kenmerkende houdingen en
gedragingen?
Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in
5
Hoger Onderwijs en Samenleving

6. Excellentie
hoge eisen stellen
streven naar het beste
resultaat
taaktoewijding
Eigen
ontwikkeling
intrinsieke motivatie
zelfsturing en reflectie
gedrevenheid
Community
Innovatie
Intellectuele
gericht op
nieuwsgierigheid
samenwerking met
gelijkgezinden onderzoekend
kennisdelen risico's aangaan
netwerken gericht op innovatieve
en creatieve oplossingen
Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in
6
Hoger Onderwijs en Samenleving

7. De cultuur van honoursstudenten (1)
Belangrijk in honoursprogramma:
• Vrijheid/ruimte voor eigen ontwikkeling
– Op basis van eigen motivatie/zelfgekozen activiteiten/ reflectie/toekomstgericht
• Honourscommunity
– Herkenning in elkaar/dezelfde ambitie en instelling: “willen in plaats van moeten”
– Elkaar stimuleren, motiveren, ondersteunen, respect voor elkaar, interesse hebben voor
elkaar, afspraken nakomen, groepsgevoel
• Professionaliteit/kwaliteit tonen/jezelf
onderscheiden:
– Intrinsiek (iets goeds willen afleveren)
– Extrinsiek (aantekening op je diploma, opvallen bij het werkveld)
Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in
7
Hoger Onderwijs en Samenleving

8. De cultuur van honoursstudenten (2)
• De diepte ingaan en zelfsturing
– Verder doordenken, kritisch denken, out of the box, zelf bedenken hoe je iets doet, zelf
de dingen onderzoeken, dingen op een andere manier doen
• Netwerken en sociale vaardigheden ontwikkelen
– Kennisdelen/direct contact met het werkveld
• Gelijkwaardige relatie met de honoursdocent
– Docent is minder sturend/ stimulerend / meedenker /dringt door tot je
kernwaarden, je passie
Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in
8
Hoger Onderwijs en Samenleving

9. Schaduwzijden
• Omgeving niet altijd positief (“strebers”)
• Kritisch zijn/hoge eisen stellen kan
onzekerheid geven
• Hoge verwachtingen van de omgeving geeft
extra druk
• Honours concurreert met regulier
• Afstemming tussen docenten niet altijd goed.
Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in
9
Hoger Onderwijs en Samenleving

10. Wat kunnen we leren?
• Vrijheid in honoursprogramma’s is essentieel
• Creëer een veilig groepsklimaat
– Ontspannen sfeer, ook informele activiteiten,
– Niet afwijzend reageren, waardeer creatieve ideeën enz.
– Domme vragen/opmerkingen bestaan niet.
• Aandacht voor time management en leren omgaan
met verwachtingen (druk)
• Zorg voor goede afstemming tussen docenten op
basis van gezamenlijke visie/missie
• Excellentieprogramma’s inbedden in cultuur van
excellentie binnen de organisatie als geheel.
Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in
10
Hoger Onderwijs en Samenleving