Omgaan met veranderingen is een natuurlijk proces. Maar als mensen een natuurlijke reactie op veranderingen uiten, vinden we dit vervelend en zeggen we dat ‘ze weerstand tegen de verandering hebben’. Onterecht.

1.
1
U
nadert
de
grenzen
van
de
comfort
zone
Omgaan
met
veranderingen
is
een
natuurlijk
proces.
Maar
als
mensen
een
natuurlijke
reactie
op
veranderingen
uiten,
vinden
we
dit
vervelend
en
zeggen
we
dat
‘ze
weerstand
tegen
de
verandering
hebben’.
Onterecht.
Bij
verandermanagement
denken
veel
mensen
meteen
aan
‘weerstand’.
Ik
hou
niet
van
het
begrip
‘weerstand’.
Het
heeft
een
negatieve
lading
en
wordt
gebruikt
om
aan
te
duiden
dat
‘een
ander’
niet
wil
meegaan
in
de
verandering.
Dat
er
actie
nodig
is
om
de
weerstand
om
te
buigen
of
te
doorbreken.
Heb
je
ooit
stil
gestaan
bij
de
vraag
waar
‘weerstand’
vandaan
komt?
Tijdens
trainingen
en
werksessies
over
verandermanagement
stel
ik
deze
vraag.
Meestal
weten
de
deelnemers
te
benoemen
dat
‘weerstand’
het
resultaat
is
van
een
emotionele
reactie.
En
dat
klopt.
Maar
ik
maak
weinig
mee
dat
hierbij
naar
de
positieve
kant
van
emotionele
reactie
wordt
gekeken.
Terwijl
emotionele
reacties
ons
twee
dingen
leren:
mensen
zijn
betrokken
en
we
raken
iets
wat
relevant
is.
Comfortzone
als
comfortabele
habitat
Mensen
gedijen
bij
voorspelbaarheid
en
regelmaat.
Liefst
95%
van
ons
gedrag
is
een
automatisme,
een
gewoonte.
Daarvan
weten
we
hoe
het
werkt
en
wat
we
moeten
doen.
Zonder
daar
bewust
over
na
te
denken.
Gelukkig
maar.
Als
we
iedere
keer
moeten
nadenken
over
wat
we
doen,
raken
we
uitgeput.
En
zijn
we
continu
onzeker
over
wat
we
doen.
Tijdens
de
wintersport
van
afgelopen
winter
heb
ik
dit
zelf
weer
eens
ervaren.
Ik
snowboard
inmiddels
lang
genoeg
om
niet
meer
na
te
denken
over
hoe
ik
de
pistes
afkom.
Ik
hou
het
met
redelijk
gemak
een
dag
vol.
Maar
na
twee
uur
privéles
met
veel
nadenken
over
mijn
basistechniek,
was
ik
zowel
moe
als
minder
overtuigd
van
mijn
eigen
vaardigheden.
Ik
was
bewust
bezig
met
iets
wat
ik
normaal
gesproken
onbewust
doe.
Zodra
we
de
dingen
doen
uit
gewoonte
en
in
vaste
patronen,
zitten
we
in
onze
comfortzone.
En
zoals
het
woord
al
zegt:
dat
is
een
zeer
comfortabele
zone.
Het
liefst
blijven
we
in
deze
zone
en
veranderen
we
daar
zo
min
mogelijk
aan.
Echter,
als
we
een
doorbraak
willen
creëren
in
de
ontwikkeling
van
onze
organisatie,
dan
is
aantasten
van
de
comfortzone
onvermijdelijk.
Bij
bedrijven
in
verandering
willen
we
juist
vaste
patronen
en
gewoontes
doorbreken.
Omdat
we
merken
dat
deze
patronen
en
gewoontes
niet
langer
tot
de
resultaten
leiden
die
we
willen
halen.
Andere
manieren
van
kijken,
denken
en
doen
zijn
nodig.
En
daarmee
staat
de
comfortzone
ter
discussie.

2.
2
Druk
op
de
comfort
zone
leidt
tot
overlevingsdrift
Zodra
we
de
veiligheid
van
de
comfortzone
aantasten,
is
het
een
natuurlijk
proces
om
over
te
gaan
tot
gedrag
dat
we
al
sinds
de
start
van
de
mensheid
laten
zien:
overleven.
Soms
door
de
strijd
aan
te
gaan,
soms
door
te
vluchten
of
te
ontwijken.
Bij
organisatieveranderingen
noemen
we
dit
‘weerstand
tegen
de
verandering’.
We
benoemen
dit
gedrag
als
‘de
verantwoordelijkheid
niet
nemen’,
‘vluchtgedrag’
of
‘hakken
in
het
zand
zetten’.
Geen
positieve
kwalificaties
voor
kwaliteiten
die
ervoor
hebben
gezorgd
dat
wij
als
mensheid
al
eeuwen
op
de
aarde
hebben
kunnen
overleven!
Overleven
is
een
primaire
reactie
om
onszelf
te
beschermen
tegen
gevaar
van
buitenaf.
Bij
organisatieveranderingen
komt
dit
gevaar
van
degenen
die
de
verandering
hebben
bedacht
en
in
gang
hebben
gezet.
Omgaan
met
weerstand
tegen
veranderingen
begint
daarom
niet
bij
degene
die
een
emotionele
reactie
vertoont.
Het
begint
bij
degene
die
de
comfortzone
ter
discussie
stelt.
Meestal
is
dat
degene
die
zegt
dat
anderen
weerstand
vertonen.
Door
te
erkennen
dat
aantasten
van
de
comfort
zone
tot
logische
natuurlijke
reacties
leidt,
zet
je
een
eerste
voorzichtige
stap
om
handig
om
te
gaan
met
weerstanden
tegen
veranderingen.
Björn
Bierhaalder,
partner
en
mede-­‐oprichter
MCH
Consultancy
Vormgever
van
veranderingen.
Weet
steeds
een
manier
te
vinden
om
vastgelopen
veranderprocessen
los
te
trekken
en
mensen
te
inspireren
om
mee
te
gaan
in
de
verandering.
Björn
maakt
bespreekbaar
wat
onbespreekbaar
is,
stelt
conventies
ter
discussie
en
brengt
de
energie
bij
elkaar
die
nodig
is
om
duurzaam
te
veranderen.