1. 1 2
N I DUNG
CHƯƠNG 1
NH NG V N Đ CƠ B N
V KINH DOANH NGO I H I 1.1 Khái ni m th trư ng ngo i h i (FOREX).
1.2 Ch c năng và vai trò c a FOREX.
Ph m Th Tuy t Trinh
1.3 Các ch th tham gia th trư ng.
Khoa Ngân hàng Qu c t
Trư ng Đ i h c Ngân hàng TP.HCM 1.4 Các đ ng ti n giao d ch.
1.5 T giá và các v n đ v t giá.
1.6 Tr ng thái lu ng ti n và tr ng thái ngo i h i.
1.7 Các giao d ch ngo i h i cơ b n.
3 4
KHÁI NI M TH TRƯ NG NGO I H I S c n thi t khách quan c a FOREX
Th trư ng ngo i h i (Forex) là th trư ng t i đó
đ ng ti n c a các qu c gia đư c mua bán v i nhau.
ð i tư ng đư c mua bán trên Forex ch y u là • Ho t đ ng thương m i và ñ u
các kho n ti n g i ngân hàng. tư qu c t ngày càng phát
tri n.
• Y u t văn hóa và l ch s dân
t c g n v i m i đ ng ti n
qu c gia.
5 6
Đ c đi m c a FOREX CH C NĂNG VÀ VAI TRÒ C A FOREX
• Th trư ng l n nh t trong các lo i th trư ng tài chính. Ch c năng c a Forex:
• Th trư ng hoàn h o nh t.
• Giúp chuy n đ i s c mua c a các đ ng
• Th trư ng ho t đ ng hi u qu .
ti n, ph c v cho các ho t đ ng thương
• Là th trư ng phi t p trung. m i và ñ u tư qu c t .
• Là th trư ng toàn c u ho t đ ng không ng .
• Xác đ nh s c mua đ i ngo i (t giá) c a
• USD là ñ ng ti n đư c giao d ch nhi u nh t.
các đ ng ti n.
• Trung tâm c a forex là interbank.
• Các thành viên trên th trư ng giao d ch v i nhau thông • Cung c p các công c phòng ng a r i ro
qua m ng đi n tho i, telex, h th ng giao d ch đi n t . t giá.
2. 7 8
Ch c năng và vai trò c a forex (tt) CÁC CH TH THAM GIA TH TRƯ NG
Vai trò c a Forex
• Thúc đ y thương m i và
đ u tư qu c t .
• T o đi u ki n đ NHTW
tác đ ng lên t giá theo
hư ng có l i cho n n
kinh t .
9 10
Theo m c đích
Theo hình th c t ch c
Tìm ki m l i nhu n Ch p nh n r i ro đ
Arbitragers ki m l i nhu n b ng
b ng cách mua vào và
bán ra 1 ñ ng ti n t i cách mua vào và bán ra
cùng th i đi m 2 th m t đ ng ti n nh ng
trư ng khác nhau. th i đi m khác nhau
Hedgers Speculators
Tham gia th trư ng nh m m c đích phòng ng a
r i ro t giá b ng các công c ngo i h i phái sinh.
11 12
Theo hình th c t ch c (tt) Theo hình th c t ch c (tt)
Khách hàng mua bán l (Retail clients) Nhà môi gi i (Brokers)
• Bao g m các công ty thương m i, d ch v , các nhà ñ u tư • Ch th c hi n giao d ch cho khách hàng ch không giao
qu c t , các cá nhân. d ch cho chính mình.
• Mua bán ngo i h i nh m ph c v cho ho t đ ng c a mình. • Ưu đi m:
Ngân hàng thương m i (Commercial banks): ▫ Cung c p giá tay trong (inside rate).
• Cung c p d ch v cho khách hàng. ▫ Giúp các bên giao d ch gi bí m t cho ho t đ ng c a
mình.
• Mua bán ngo i t cho chính mình.
Ngân hàng Trung ương
Các đ nh ch tài chính khác (Financial institutes)
• Bao g m các qu ñ u tư, qu hưu trí, công ty tài chính,…
• Tham gia th trư ng v i nhi u m c đích – kinh doanh ki m
l i, ph c v cho ho t đ ng đ u tư…
3. 13 14
Theo ch c năng trên FOREX Theo ch c năng trên FOREX (tt)
• Nh ng ngư i ch p nh n giá (Price-takers):
• Các nhà t o giá sơ c p (Primary Market Makers)
Ch p nh n giá c a các nhà t o giá th c p
S n sàng t o giá 2 chi u l n cho nhau; đ mua bán ngo i t ph c v cho ho t
Mua bán trên cơ s y t giá 2 chi u; đ ng c a mình.
Là các thành viên c a interbank; • Nh ng nhà cung c p d ch v tư v n và
Thư ng là nh ng NHTM l n (major banks). thông tin
• Các nhà t o giá th c p (Secondary Market Makers) • Nhà môi gi i: T o ra s g p g gi a ngư i
Không t o giá l n cho nhau; mua và ngư i bán v i giá mua và giá bán
Mua bán trên cơ s y t giá 2 chi u; t t nh t.
ð i tư ng giao d ch là các khách hàng mua bán l ; • Nhà ñ u cơ: Làm tăng tính thanh kho n
cho th trư ng
15 16
Theo ch c năng trên FOREX (tt) CÁC Đ NG TI N GIAO D CH
• Nh ng ngư i can thi p trên th trư ng – Các NHTW • Ký hi u đ ng ti n c a m i
nư c g m 3 ch cái (2 ch
NHTW cái đ u là ký hi u tên nư c,
ch cái th 3 là ký hi u tên
- L m phát GD v i brokers đ ng ti n).
- Lãi su t • Các đ ng ti n đư c mua bán
FOREX GD v i các NH
- M c thu nhi u nh t trên FOREX là
nh p
GD v i các USD, EUR, JPY, GPB, CHF,
- C.sách….
NHTW khác CAD, AUD, …
• USD là ñ ng ti n đư c mua
bán nhi u nh t trên FOREX.
T giá
17 18
CÁC V N Đ V T GIÁ Khái ni m t giá
• Khái ni m t giá
• T giá (exchange rate) là giá c a m t đ ng ti n đư c
• Qui ư c y t t giá
• T giá ngh ch đ o/ T giá ñ i ng bi u hi n thông qua m t đ ng ti n khác.
• M c tăng gi m c a các đ ng ti n
• Y t t giá h i đoái
•
•
T giá mua vào – t giá bán ra
Spread (chênh l ch t giá mua vào – bán ra)
USD 1 = VND 16860
• Đi m t giá
• Cách đ c và vi t t giá
• T giá chéo
• Cách tính t giá chéo
• Các y u t nh hư ng đ n t giá • T giá h i đoái là giá hoán đ i c a 2 ñ ng ti n.
4. 19 20
Qui ư c y t t giá T giá ngh ch đ o/ T giá ñ i ng
(Reciprocate rate)
T giá giao ngay
1
S (x / y ) S (x/y) =
Reciprocate rate
S (y/x)
Đ ng ti n đ nh giá Đ ng ti n y t giá
(term/quote currency) (commodity/base currency)
M t đơn v ñ ng ti n y t giá b ng bao nhiêu đơn v M t đơn v ñ ng ti n đ nh giá b ng bao nhiêu đơn
đ ng ti n đ nh giá. v ñ ng ti n y t giá
VD: S (VND/USD)
21 22
M c tăng/ gi m giá c a các đ ng ti n Y t t giá h i đoái (Quotation)
t0 S0
t1 S1 S (x/y) • Y t t giá tr c ti p và gián ti p
Y t giá tr c ti p: cho bi t m t đơn v ngo i t b ng
bao nhiêu đơn v n i t .
s: m c thay đ i giá c a đ ng ti n y so v i đ ng ti n x Y t giá gián ti p: cho bi t m t đơn v n i t b ng
s’: m c thay đ i giá c a đ ng ti n x so v i đ ng ti n y bao nhiêu đơn v ngo i t .
Phân bi t y t giá tr c ti p gián ti p ch mang tính
S1 – S0 S0 – S1 -s tương đ i.
s= s’ = =
S0 S1 1+s
23 24
Y t t giá h i đoái (tt) T giá mua vào – t giá bán ra
• Y t t giá theo ki u châu Âu và ki u M Khi y t giá ngân hàng luôn y t 2
Y t giá theo ki u M : USD đóng vai trò là ñ ng t giá
ti n đ nh giá. •T giá bán ra (Ask exchange 16795 VND/USD
rate): t giá t i đó ngân hàng y t
giá s n sàng bán ra đ ng ti n y t
VD: S (USD/GBP) = 1.9505 Spread
giá.
•T giá mua vào (Bid exchange
Y t giá theo ki u châu Âu: USD ñóng vai trò là rate): t giá t i đó ngân hàng y t 16780 VND/USD
đ ng ti n y t giá. giá s n sàng mua vào đ ng ti n
y t giá.
VD: S (EUR/USD) = 1.3103
5. 25 26
B ng y t t giá c a VCB Ngày 18/12/2006
giá Ngà
Spread
Mã NT Tên ngo i t Mua vào Chuy n kho n Bán ra Spread
AUD AUST.DOLLAR 12437 12512 12653 141 1.12
• Chênh l ch t giá mua vào và t giá bán ra. CAD CANADIAN DOLLAR 13653 13777 13973 196 1.42
CHF SWISS FRANCE 12983 13074 13261 187 1.43
DKK DANISH KRONE 0 2801 2847 46 1.64
• Spread theo đi m t giá EUR EURO 20844 20906 21163 257 1.22
GBP BRITISH POUND 30955 31173 31618 445 1.42
Spread = Ask Rate – Bid Rate HKD HONGKONG DOLLAR 2041 2055 2080 25 1.21
JPY JAPANESE YEN 134 135 137 4 2.96
• Spread theo t l ph n trăm KWD KUWAITI DINAR 0 55036 56158 1122 2.03
NOK NORWEGIAN KRONER 0 2562 2603 41 1.60
Askrate − Bidrate SEK SWEDISH KRONA 0 2305 2343 38 1.64
Spread (%) = *100% SGD SINGAPORE DOLLAR 10272 10345 10514 169 1.63
Bidrate
THB THAI BAHT 443 448 466 18 4
USD US DOLLAR 16065 16070 16073 3 0.01
27 28
Spread (tt) Đi m t giá (Point)
• Đi m t giá là m c thay đ i t i thi u c a t giá.
• Đi m t giá ñư c tính theo đ ng ti n đ nh giá;
• Spread ph thu c:
Giá tr c a giao d ch;
Forex nơi di n ra giao d ch;
Tính n đ nh c a đ ng ti n giao d ch;
T tr ng giao d ch c a đ ng ti n trên th trư ng;
Th i gian giao d ch, tr ng thái c a ngân hàng y t
giá….
• Đi m t giá là s cu i cùng c a t giá ñư c y t theo
thông l trong các giao d ch ngo i h i.
29 30
Cách đ c và vi t t giá Cách đ c và vi t t giá (tt)
Big figure figure point
• Vi t đ y đ : S(VND/USD) 16680 – 16690
S (VND/USD) = 1 68 70 • Vi t rút g n: S (VND/USD) 16680/90
• Vi t chuyên nghi p: S (VND/USD) 80/90
M t Sáu mươi B y mươi
6. 31 32
T giá chéo (Crossed rate) Tính t giá chéo
• T giá chéo là t giá c a 2 ñ ng ti n đư c suy ra t
đ ng ti n th 3. • T giá chéo gi n đơn – t giá trong trư ng h p không
t n t i chênh l ch t giá (spread = 0)
• T giá chéo trong trư ng h p t n t i chênh l ch t giá
S (VND/USD) mua và t giá bán (spread >< 0)
S (VND/SGD) ▫ TH1: ñ ng ti n trung gian (USD) ñóng vai trò là ñ ng
S (SGD/USD) ti n y t giá trong c 2 t giá.
▫ TH2: ð ng ti n trung gian (USD) v a là ñ ng ti n y t
giá v a là ñ ng ti n đ nh giá.
• T i sao ph i tính t giá chéo?
• USD là ñ ng ti n trung gian khi tính t gia chéo.
33
Các y u t tác đ ng đ n t giá
Y u t kinh t n n t ng
Thiên tai,
L m phát
Lãi su t Y ut Y ut mùa
môi màng • L m phát (p)
Tăng kinh t
trư ng… n n t ng trư ng • Lãi su t (i)
• Tăng trư ng thu nh p (GDP)
T
giá • Cán cân thanh toán (BOP)
Tâm ký con
ngư i
Chi n tranh
Con Ho t đ ng
B o đ ng… Y ut
ngư i c a gi i đ u VS
chính tr cơ…
35 36
TR NG THÁI NGO I H I Tr ng thái lu ng ti n và r i ro lãi su t
& TR NG THÁI LU NG TI N Khái ni m lu ng ti n
Lu ng ti n dương: các kho n thu nh n ti n t
ngư i khác g i là lu ng ti n vào (inflows of cash)
• Tr ng thái lu ng ti n và r i ro lãi su t hay lu ng ti n dương (positive cash flows – PCF).
• Tr ng thái ngo i h i và r i ro t giá Lu ng ti n âm: các kho n chi tr ti n cho ngư i
khác g i là lu ng ti n ra (outflows of cash) hay
lu ng ti n âm (negative cash flows – NCF).
Lu ng ti n dương và âm ñư c tính cho m t kho ng
th i gian nh t đ nh
7. B NG – TR NG THÁI LU NG TI N 37 38
Th i Lu ng ti n
Đi m
Giao d ch Tr ng thái lu ng ti n và r i ro lãi su t (tt)
USD VND
1. Nh n ti n g i VND 20,000,000 – 3
tháng 20,000,000
(lãi su t ti n g i 3 tháng 8,5%/năm) • Giao d ch trên th trư ng ti n t (đi vay và cho vay)
2. Cho vay USD 1,000,000 – 3 tháng.
- 1,000,000 làm phát sinh lu ng ti n dương và âm c a m t đ ng
2-Jan (lãi su t cho vay 3 tháng 5%/năm)
ti n t i các th i đi m khác nhau.
3. Ký HĐ mua giao ngay USD 1,000,000
(t giá 16120 VND/USD) • Giao d ch trên FOREX (mua và bán) làm phát sinh
4. Ký HĐ bán kỳ h n USD 500,000 lu ng ti n dương và âm c a hai đ ng ti n t i cùng m t
(t giá 16125 VND/USD) th i đi m. Lu ng ti n có th không phát sinh vào lúc
4-Jan 3. Th c hi n HĐ mua giao ngay 1,000,000 - 16,120,000,000 ti n hành giao d ch mà ch phát sinh vào ngày giá tr
- 20,425,000 c a giao d ch.
1. Tr g c và lãi VND
2-Apr
2. Thu h i g c và lãi cho vay USD 1,012,500
4-Apr 4. Th c hi n HĐ bán kỳ h n - 500,000 8,062,500,000
39 40
Tr ng thái lu ng ti n và r i ro lãi su t (tt) Tr ng thái lu ng ti n và r i ro lãi su t (tt)
• Tr ng thái lu ng ti n ròng (Net cash flow position): NETCFt > 0 NETCFt < 0
chênh l ch gi a lu ng ti n dương và lu ng ti n âm t i Tr ng thái lu ng ti n ròng dương Tr ng thái lu ng ti n ròng âm
m t th i đi m.
• Tr ng thái lu ng ti n ròng cho bi t lãi hay l ti m i↑ lãi ti m năng i↓ lãi ti m năng
năng khi lãi su t th trư ng thay đ i. i↓ l ti m năng NETCFT i↑ l ti m năng
NETCFt = PCFt - NCFt NETCFt = 0
Tr ng thái lu ng ti n ròng cân b ng
Lãi su t th trư ng thay đ i không làm phát sinh lãi hay l .
41 42
Tr ng thái ngo i h i và r i ro t giá
B NG – TR NG THÁI LU NG TI N
CU I NGÀY GIAO D CH
• Tr ng thái ngo i h i ch phát sinh đ i v i nh ng
giao d ch có liên quan ñ n ngo i t làm phát sinh
s chuy n giao quy n s h u.
• Giao d ch mua m t ngo i t làm phát sinh tr ng
thái trư ng ñ i v i ngo i t ñó (Long Foreign
Exchange Position – LFEP)
• Giao d ch bán m t ngo i t làm phát sinh tr ng
thái đo n ñ i v i ngo i t ñó (Short Foreign
Exchange Position – SFEP)
8. B NG – TR NG THÁI NGO I H I 43 44
Th i Tr ng thái Tr ng thái ngo i h i và r i ro t giá (tt)
Giao d ch
đi m ngo i h i USD
1. Nh n ti n g i VND 20,000,000 – 3 tháng
(lãi su t ti n g i 3 tháng 8,5%/năm).
• Tr ng thái ngo i h i ròng (Net Foreign Exchange
Positon – NFEP): là chênh l ch gi a doanh s mua
2. Cho vay USD 1,000,000 – 3 tháng ngo i t và doanh s bán ngo i t trong m t kỳ nh t
(lãi su t cho vay 3 tháng 5%/năm). đ nh.
2-Jan
3. Ký HĐ mua giao ngay USD 1,000,000
+ 1,000,000
(t giá 16120 VND/USD).
4. Ký HĐ bán kỳ h n USD 500,000
(t giá 16125 VND/USD).
- 500,000 NFEPt = LFEPt - SFEPt
4-Jan 3. Th c hi n HĐ mua giao ngay.
1. Tr g c và lãi VND. • Tr ng thái ngo i h i cho bi t lãi/ l ti m năng khi t
2-Apr giá thay ñ i
2. Thu h i g c và lãi cho vay USD.
4-Apr 4. Th c hi n HĐ bán kỳ h n.
45 46
Tr ng thái ngo i h i và r i ro t giá (tt) CÁC GIAO D CH PH BI N TRÊN FOREX
NFEPt > 0 NETCFt < 0
Tr ng thái ngo i h i ròng dương Tr ng thái ngo i h i ròng âm
S↑ lãi ti m năng S↓ lãi ti m năng
S↓ l ti m năng S↑ l ti m năng
NFEPt
NETCFt = 0
Tr ng thái ngo i h i cân bàng
T giá th trư ng thay đ i không làm phát sinh lãi hay l
47 48
T tr ng các đ ng ti n
trong giao d ch
OTC SÀN GIAO D CH
T P TRUNG
9. 49 50
Th i gian giao d ch các trung tâm ngo i h i Th trư ng toàn c u
Central Open time (GMT) Close time (GMT)
London N Y
ew ork Tokyo
Sydney 01:00 09:00 Singapore Franfurt Hongkong
Australia Sw itzerland Others
Tokyo 01:00 09:00
Hongkong 02:00 09:00 20%
Singapore 03:00 11:30 34%
Bahrain 5:30 10:30 6%
Frankfurt 07:30 15:30
London 08:30 16:30
4%
New York 13:00 20:00
4%
Chicago 14:00 21:00 3%
6% 17%
San Francisco 15:30 23:00 6%
51
Doanh s giao d ch trên forex bình quân ngày
3500
3210
3000
2500
2000 1880
T USD
1490
1500
1190 1200
1000 820
590
500
0
1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007
Năm
Ngu n: BIS