RUBRIKA : TE FAMSHEM ...ALBERT AJNSHTANJ
Gjëja më e rëndësishme është të mos reshtim kurrë së pyeturi, kurioziteti ka shkakun e tij se
pse ekziston. !”
#MesueseAurela
1. Albert Einstein, (shqip: Albert Ajnshtajn), (14 Mars 1879 – 18 Prill 1955) ishte
një fizikant i cili llogaritet si një nga shkencëtarët më të rëndësishëm
të shekullit XX. Ai përcaktoi teorinë e relativitetit dhe dha shumë kontribute
në fushat e mekanikës kuantike, mekanikës statistikore dhekozmologjisë. Në
vitin 1921 fitoi çmimin Nobel për fizikë për shpjegimin e efektit foto-
elektrik dhe për shërbimin në fushën e "fizikës teorike".
Ese Dhe Projekte Per Studentet
#MesueseAurela
ÂGjëja më e rëndësishme
është të mos reshtim kurrë
së pyeturi, kurioziteti ka
shkakun e tij se
pse ekziston. !”
2. Ese Dhe Projekte Per Studentet.
Biografia e Albert
Albert Ajnshtajn lindi në Ulm të Gjermanisë në vitin 1879, në një familje hebreje. I ati ishte pronar i një
fabrike që prodhonte pajisje elektrike, ndërsa e ëma pëlqente librat dhe muzikën. Vetë Ajnshtajni ishte
fëmijë i mbyllur, i cili filloi të fliste vonë dhe kishte vështirësi të
mësonte për të lex- uar.Kur mbushi pesë vjeç, i ati i dha një busull,
që menjëherë i ngjalli djalit një interes të paparë për gjilpërën mag-
netike dhe fenomenet natyrore që shkaktonin lëvizjen e saj në të
njëjtin drejtim. I ati i shpjegoi se kjo shkaktohej nga fusha magnetike
dhe forca e rëndesës. Ajnshtajni e kishte të vështirë të kuptonte kon-
cepte të tilla në atë moshë.Në komentet e tij për vitet e fëmijërisë,
Albert Ajnshtajn kujtonte se nuk e kishte me qejf shkollën.
Metoda e prerë mësi- more, ku nxënësve nuk u lejohej të bënin pyetje e
bënte atë të ndjehej si i burgosur.Por me kalimin e viteve, fizikani i
ardhshëm zhvilloi një dashuri të madhe për matematikë. Ai filloi të
mësonte logaritmet dhe pjesë të tjera të vështira të matematikës,
ndërkohë që moshatarët e tij ende mësonin aritmetikën e
thjeshtë. Albert Ajnshtajn ndoqi më pas Institutin Politeknik në Zyrih të Zvicrës, ku studi-
oi fizikë dhe matematikë. Pas diplomimit ai punoi për qeverinë zvicerane si inspektor patentash për
shpikjet e reja. Gjatë kësaj periudhe ai filloi punën për teoritë e tij të ardhshme shkencore.Në një nga
punimet e tij shkencore ai shpjegon se drita lëviz përmes valëve dhe pjesëzave, një nga elementët e
rëndësishëm të teorisë së tij kuantike.Në një tjetër punim ai flet për pjesëza të vogla që pluskojnë në
lëngje apo në trupa të gaztë, e cila mbështet teorinë e përbërjes atomike të materies.Në
vitin 1921 Ajnshtajni fitoi Çmimin Nobel në Fizikë për zbulimin e ligjit të efektit fotoelektrik. Ky ligj
shkencor shpjegon përse disa metale emetojnë elektrone pasi mbi sipërfaqen e tyre bie drita. Ky zbulim
çoi në zhvillimin e elektronikës, përfshirë edhe radios dhe televizionit.Albert Ajnshtajn punoi si pedagog
në Zvicër dhe Gjermani. Ai u largua nga Evropa kur në1933 erdhi në pushtet Adolf Hitleri. Fizikanti u
vendos në Shtetet e Bashkuara ku vazhdoi punën e tij shkencore në Institutin për Studime të Avancu-
ara në Princeton, Nju Xhersi. Megjithë famën e tij, Ajnshtajni ishte një njeri i thjeshtë, i veshur me
rroba të vjetra dhe me flokë që dukeshin të pakrehur. Studentët e tij tregojnë se ai kishte aftësinë të
ilustronte ide shumë të vështira me figura dhe krahasime që i bënin ato shumë të kuptueshme.
“Eksperienca më e bukur që ne mund të kalojmë është misteri. Është
emocioni themelor që qëndron në djepin e artit dhe shkencës së vërtetë... “
3. 4.4.2015
Teoria e vërtetuar nga Albert Ajnshtajn
“Teoria e Ajnshtajnit nga viti 1905 është titulluar
"Teoria Speciale e Relativitetit" .
"Relativiteti" është shprehje në politeknik dhe shkenca tjera me të cilën nënkuptohet përafërsia.Kur flitet për Teorinë e
Relativitetit i referohemi dyteorive specifike në të njëjtën kohë që janë teoria speciale e relativitetit dhe teoria e përgjith-
shme e relativitetit. Sidoqoftë mund të ketë raste që me "relativitet" të flitet dhe për Relativitetin e Galileit.
Ky term u përdor për herë të parë nga Max Planck në 1908 për të
vënë në dukje që të dy teoritë specifike të përmendura përdorin atë që quhet parimi i
relativitetit.Kur përmendet emri i Albert Ajnshtajnit, çdo in- dividi, pa marrë para-
sysh nivelin e vetë arsimor si dhe shkallën e njohurisë elemen- tare shkencore, mendimi
i parë që do t'i bie ndërmend është "Teoria e relativitetit", shume shpesh e person-
ifikuar nga formula e tij e famshme E=m x C2.
“Përfytyrimi është më i rëndësishëm se dituria, sepse
dituria ka kufi, ndërsa përfytyrimi rrok të gjithë
botën, duke nxitur përparimin, e duke i dhënë jetë
zhvillimit. “
“Ai i cili asnjëherë nuk ka gabuar,
asnjëherë s’ka provuar diçka të re!
Ese Dhe Projekte Per Studentet
#MesueseAurela