1. မင္းေသ့
1
ေမ ၂၀၁၅ / အတြဲ(၁) အမွတ္ (၂)
လိုက္ေဘးရီးယား
မင္းေသ့
ဤစာတမ္းငယ္သည္ လိုက္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို ေရးသားထားေသာ စာတမ္းငယ္တစ္ေစာင္ျဖစ္ပါ
သည္။ စာတမ္းတြင္ လိုက္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံ၏ အာဏာရွင္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရး ၾကိဳးပမ္းမႈ
အျဖစ္အပ်က္ကိုလည္း ေလ့လာတင္ျပထားသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ လိုက္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံ အေၾကာင္းကို သေဘာ
အက်ဥ္းမွ် ေရးသား ျပဳစုထားသည့္ စာတမ္းငယ္ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳပါသည္။
အယ္ဒီတာ
မင္းေသ့
1
ေမ ၂၀၁၅ / အတြဲ(၁) အမွတ္ (၂)
လိုက္ေဘးရီးယား
မင္းေသ့
ဤစာတမ္းငယ္သည္ လိုက္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို ေရးသားထားေသာ စာတမ္းငယ္တစ္ေစာင္ျဖစ္ပါ
သည္။ စာတမ္းတြင္ လိုက္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံ၏ အာဏာရွင္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရး ၾကိဳးပမ္းမႈ
အျဖစ္အပ်က္ကိုလည္း ေလ့လာတင္ျပထားသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ လိုက္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံ အေၾကာင္းကို သေဘာ
အက်ဥ္းမွ် ေရးသား ျပဳစုထားသည့္ စာတမ္းငယ္ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳပါသည္။
အယ္ဒီတာ
မင္းေသ့
1
ေမ ၂၀၁၅ / အတြဲ(၁) အမွတ္ (၂)
လိုက္ေဘးရီးယား
မင္းေသ့
ဤစာတမ္းငယ္သည္ လိုက္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို ေရးသားထားေသာ စာတမ္းငယ္တစ္ေစာင္ျဖစ္ပါ
သည္။ စာတမ္းတြင္ လိုက္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံ၏ အာဏာရွင္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရး ၾကိဳးပမ္းမႈ
အျဖစ္အပ်က္ကိုလည္း ေလ့လာတင္ျပထားသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ လိုက္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံ အေၾကာင္းကို သေဘာ
အက်ဥ္းမွ် ေရးသား ျပဳစုထားသည့္ စာတမ္းငယ္ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳပါသည္။
အယ္ဒီတာ

2. မင္းေသ့
2
လိုက္ေဘးရီးယား (Liberia)
တည္ေနရာ (Location)
လိုက္ေဘးရီးယားသည္ အေနာက္အာဖရိကတုိက္တြင္ တည္ရိွ၍
ဆာဟာရေဒသ (သဲကႏ ၱာရေဒသ)၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း နယ္ေျမ
ျဖစ္သည္။ ေျမာက္အတၱႏိ ၱတ္သမုဒၵရာႏွင့္ ထိစပ္ေနျပီး နယ္နိ
မိတ္ထိစပ္ႏိုင္ငံ (၃) ႏိုင္ငံရိွသည္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားမွာ -
- ဆီရာလီယြန္
- ဂီနီ ႏွင့္
- အိုင္ဗရီကို႔(စ္) ႏို္င္ငံမ်ားျဖစ္သည္။
လိုက္ေဘးရီးယား၏ ဧရိယာသည္ စတုရန္းမိုင္ (၄၃,၀၀၀) မိုင္ရိွသည္။
သယံဇာတ (Natural resources)
လိုက္ေဘးရီးယားတြင္ သံ၊ သတၳဳရိုင္း၊ သစ္၊ စိန္ႏွင့္ ေရႊ စသည့္ သယံဇာတမ်ားထြက္ရိွသည္။
သမိုင္း
၁၈၄၇ လိုက္ေဘးရီးယား လြတ္လပ္ေရးရရိွ၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲ (အေမရိကိုလိုက္ေဘးရီး
ယမ္း ဥပေဒ ဟု လူသိမ်ား - Americo-Liberian Rule)
၁၉၇၁ William Tolbert (Junior) သမၼတျဖစ္လာ
၁၉၈၀ Tolbert ကို လုပ္ၾကံ၍ Samuel K. Doe အာဏာသိမ္း
၁၉၉၀ NPFL သူပုန္အဖြဲ႕ဝင္ ဂၽြန္ဆင္က Samuel K. Doe ကို ထိန္းခ်ဳပ္
၁၉၉၀ - ၁၉၉၇ သူပုန္မ်ားႏွင့္ အာဏာရအစိုးရ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားေသာ ကာလ၊ ECOWAS က ျငိမ္းခ်မ္း
ေရး သေဘာတူညီမႈမ်ားရရိွေအာင္ ကူညီေဆာင္ရြက္၊ လက္နက္ဖ်က္သိမ္း၍ ျငိမ္းခ်မ္းေရး
လက္မွတ္ထိုးရန္ ၾကိဳးစား…..
၁၉၉၇ ကုလသမဂၢအကူအညီျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပ၊ ခ်ား(စ)ေတလာ အႏိုင္ရ၍ သမၼတျဖစ္လာ
၂၀၀၂ ခ်ား(စ)ေတလာက အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာ၊ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားရိွ သူပုန္မ်ားႏွင့္
စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြား
၂၀၀၃
ခ်ား(စ)ေတလာကို စစ္ရာဇဝတ္ေကာင္အျဖစ္ စြဲခ်က္တင္၊ ဩဂုတ္တြင္ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပး၊
ကုလသမဂၢအကူအညီျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္၊
ေအာက္တိုဘာတြင္ Gyude Bryant သမၼတျဖစ္လာ

3. မင္းေသ့
3
ပထမကမာၻစစ္ႏွင့္ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းကာလမ်ား
၁၉၄၂ တြင္ လိုက္ေဘးရီးယားသည္ အေမရိကန္ႏွင့္ ကာကြယ္ေရးပဋိညာဥ္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုသည္။ စာခ်ဳပ္တြင္
လိုက္ေဘးရီးယား၏ မဟာမိတ္မ်ားကို သဘာဝရာဘာကုန္ၾကမ္းေထာက္ပံ့ေပးရန္ သေဘာတူညီခဲ့သည္။ ကမာၻ
စစ္အတြင္း ရာဘာသည္ မဟာဗ်ဴဟာ ကုန္စည္တစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္အပါအဝင္ ၎၏ မဟာမိတ္မ်ား
ကို ရာဘာကုန္ၾကမ္းမ်ား ပံ့ပိုးေပးရန္ လိုက္ေဘးရီးယားက တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ အေမရိကန္အတြက္
ေထာက္ပို႔ေရးလမ္းေၾကာင္းအသံုးျပဳရန္ႏွင့္ စစ္ဘက္သြားလာေရးလမ္းေၾကာင္းမ်ားလြယ္ကူေစရန္ ျဖတ္သန္းခြင့္
ျပဳခဲ့ရသည္။ စစ္အေျခစိုက္စခန္းမ်ား တည္ေဆာက္၍ အာဖရိကတိုက္ပြဲမ်ားကို အေမရိကန္မ်ား အသာစီးရ
ေအာင္ ကူညီေပးခဲ့ရသည္။ လိုက္ေဘးရီးယားသည္ ပင္လယ္ကမ္းရိုးတန္းရိွႏိုင္ငံျဖစ္သည့္အတြက္ ေရလမ္း
အားသာခ်က္မ်ားကို အျခားေသာ အလယ္အာဖရိကႏိုင္ငံမ်ားထက္ ပိုမိုရရိွခဲ့သည္။ စာခ်ဳပ္ပါ
ကာကြယ္ေရးဧရိယာမ်ားတြင္ အေမရိကန္က စစ္သံုးေလယာဥ္ကြင္းမ်ားတည္ေဆာက္ရန္လည္း သေဘာတူညီ
ခဲ့ရသည္။
ဒုတိယကမာၻစစ္ျပီးဆံုးခ်ိန္တြင္ လိုက္ေဘးရီးယားတြင္ အေမရိကန္တပ္သား ၅၀၀၀ ခန္႔ ထားရိွခဲ့သည္။ ထိုတပ္
သားမ်ားကို လိုက္ေဘးရီးယားရိွ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ားတည္ေဆာက္ေရးတြင္ အကူအညီေပးရန္
ရည္ရြယ္၍ ထားရိွခဲ့သည္။ အေၾကာင္းမွာ စစ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားေသာ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ားကို ႏိုင္ငံ့ဖြံ႕
ျဖိဳးတုိးတက္ေရး၊ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အားျဖည့္ေပးရန္ ဟုယူဆရသည္။ ဒုတိယကမာၻစစ္အျပီး
အေမရိကိုလိုက္ေဘးရီးယမ္ မ်ားသည္ လိုက္ေဘးရီးယား စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကို အေၾကာင္းျပဳ၍ စီးပြား
ေရးအက်ဳိးအျမတ္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို လက္ဝါးၾကီးအုပ္ၾကီးစိုးခဲ့သည္။
Cold War (စစ္ေအးကာလ)
ဒုတိယကမာၻစစ္အျပီး စစ္ေအးကာလအတြင္း အေမရိကန္က အာဖရိကတြင္ ဆိုဗီယက္ဩဇာလႊမ္းမိုးမႈကို
ခုခံႏိုင္ရန္ မူဝါဒမ်ားခ်မွတ္ခဲ့သည္။ လိုက္ေဘးရီးယား သမၼတ Tubman က အဆိုပါ မူဝါဒကို သေဘာတူညီခဲ့
သည္။ ထိုမူဝါဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ လိုက္ေဘးရီးယားသည္ အေမရိကန္ထံမွ ၁၉၄၆ မွ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္
အတြင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၅၀၀ ရရိွခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ မွ ၁၉၈၀ အတြင္း လိုက္ေဘးရီးယားကို
အေမရိကန္က ေဒၚလာ သန္း ၂၈၀ ေထာက္ပံ့ခဲ့သည္။
၁၉၇၀ ခုႏွစ္၊ သမၼတ Tolbert တက္လာ၍ အေရွ႕အုပ္စုျဖစ္ေသာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ၊ တရုတ္၊ က်ဴးဘား စသည့္
ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရးလမ္းမ်ား ခင္းခဲ့သည္။ ထိုမွစ၍ လိုက္ေဘးရီးယားသည္ ျပည္တြင္း
စစ္အတြင္းသို႔ တစ္စတစ္စ ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္။

4. မင္းေသ့
4
ပထမ လုိုက္ေဘးရီးယား ျပည္တြင္းစစ္ (၁၉၈၉- ၁၉၉၆)
၁၉၈၀ ေနာက္ပိုင္း ဒူးအစိုးရအာဏာသိမ္းျပီးကာလမ်ားတြင္ လိုက္ေဘးရီးယား၏ စီးပြားေရး အေျခအေန
က်ဆင္းခဲ့သည္။ ထို႔အတူ ဒူးအစုိးရကို ဆန္႔က်င္သည့္ အုပ္စုမ်ားလည္း မ်ားသထက္ မ်ားလာခဲ့သည္။ ဒူးသည္
ျပည္တြင္းဆန္႔က်င္ဘက္အုပ္စုမ်ားကို အျမဲတမ္းဖိႏွိပ္ခဲ့သည္။ ဒူးသည္ သူ၏ ဆန္႔က်င္ဘက္အုပ္စုမ်ားျဖစ္သည့္
ဂိုင္အိုႏွင့္ မန္ႏိုအုပ္စုမ်ားကို ဖိႏွိပ္မႈပိုမို ျပင္းထန္ခဲ့သည္။
ခ်ား(စ)ေတလာႏွင့္ NPFL (၁၉၈၀ - ၁၉၈၉)
ခ်ား(စ)ေတလာကို ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ဂိုလာလူမ်ဳိးမိခင္ႏွင့္ အေမရိကိုလိုက္ေဘးရီးယမ္းဖခင္
တို႔မွ ေမြးဖြားသည္။ ေတလာသည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ မန္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္၊ ဝက္ဟမ္ရိွ Bentley College ၌
၁၉၇၂ မွ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္အထိ (၆) ႏွစ္ၾကာ ပညာသင္ၾကားခဲ့ျပီး စီးပြားေရးဘြဲ႕ကို ရရိွခဲ့သည္။ ၁၉၈၀ “ဒူးအစိုးရ”
အာဏာသိမ္းျပီးကာလေနာက္ပိုင္း ၁၉၈၃ ခုႏွစ္တြင္ လိုက္ေဘးရီးယားအစိုးရက ဝရမ္းထုတ္၍ အစိုးရ၏
သံတမန္ေရးရာရန္ပံုေငြမ်ား အလြဲသံုးစားလုပ္သည္ဟု စြပ္စြဲခံရျပီး ၁၉၈၄ တြင္ မန္ဆာခ်ဴးဆက္၌
ေထာင္က်ခဲ့သည္။ ၁၉၈၅ တြင္ ေထာင္မွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ျပီး လစ္ဗ်ားသို႔ ေရာက္ရိွခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဂိုင္အိုႏွင့္
မန္ႏိုမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားကို စုစည္းျပီး National Patriotic Front of Liberia (NPFL) ဆိုသည့္ သူပုန္တပ္ဖြဲ႕ကို
ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။
NPFL
NPFL ၏ ေခါင္းေဆာင္ ဂၽြန္ဆင္သည္ ဒူးအစိုးရကို အာဏာသိမ္းမႈ ျပဳခဲ့သည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ေရာက္မွ NPFL မွ
ခ်ား(စ)ေတလာသည္ သမၼတအျဖစ္ကို ေရာက္ရိွခဲ့သည္။
ဒုတိယ လုိက္ေဘးရီးယား ျပည္တြင္းစစ္ (၁၉၉၇ - ၂၀၀၃)
၁၉၉၇ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ခ်ား(စ)ေတလာသည္ ၇၅.၃၃ %ျဖင့္ သမၼတျဖစ္လာခဲ့သည္။ ယူနတီပါတီ၏
ေခါင္းေဆာင္ အယ္လင္ ဂၽြန္ဆင္ဆာလိ(ဖ)သည္ စုစုေပါင္းမဲ၏ ၉.၅၈ % သာရရိွခဲ့သည္။ ေတလာ၏ National
Patriotic Party သည္အထက္လႊတ္ေတာ္၏ ေနရာ ၂၆ ေနရာတြင္ ၂၁ ေနရာ အထိရရိွ်ခဲ့ျပီး၊ ေအာက္လႊတ္
ေတာ္၏ ၆၄ ေနရာတြင္ ၄၉ ေနရာရရိွခဲ့သည္။ ၁၉၉၇ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ လြတ္လပ္၍ မွ်တေသာ ေရြးေကာက္
ပြဲျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း သမၼတ ခ်ား(စ)ေတာလာသည္ ၎၏ အာဏာစက္ကို ျဖန္႔က်က္ႏိုင္
သမွ် ျဖန္႔က်က္၍ အာဏာရွင္ရာထူးကို က်င့္သံုးခဲ့သည္။ ခ်ား(စ)ေတလာ သမၼတျဖစ္လာေသာအခါ ေတလာကို
ဆန္႔က်င္သည့္ အစိုးရအရိွမ်ားသည္ ရာထူးမ်ားမွ ႏွဳတ္ထြက္၍ သူပုန္အဖြဲ႕မ်ားထူေထာင္ကာ ျပည္တြင္း
လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအျဖစ္ ေတလာအစိုးရႏွင့္ စစ္ပြဲမ်ား ဆင္ႏႊဲခဲ့သည္။ အဆိုပါ အစိုးရအရာရိွေဟာင္းမ်ား
ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ သူပုန္တပ္မ်ားသည္လည္း မိမိတို႔လုပ္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ အာဏာရရိွမႈကို ေတလာက လက္ဝါးၾကီး
အုပ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထိုသူပုန္တပ္မ်ားရိွေခါင္းေဆာင္မ်ားကို စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားဟု သတ္မွတ္သည္။
အစိုးရႏွင့္ သူပုန္တို႔သည္ မိမိ္ အက်ဳိးစီးပြားရရိွမႈကို လုယူရင္းျဖစ္ပြားသည့္ စစ္ပြဲမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။

5. မင္းေသ့
5
လုိက္ေဘးရီးယားအမ်ဳိးသမီးမ်ား / Women of Liberia (2002)
၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္တြင္းစစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ ထိခိုက္နစ္နာရေသာ လုိက္ေဘးရီးယားျပည္သူမ်ားထဲမွ အမ်ဳိးသမီး
တစ္စုသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈတစ္ရပ္ကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ျပည္တြင္းစစ္
ဒဏ္ေၾကာင့္ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးေသာ ျပည္သူမ်ား၊ စစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ ဒုကၡိတျဖစ္သြားေသာ ျပည္သူမ်ားႏွင့္
ေသဆံုးသြားၾကသည့္ ျပည္သူမ်ားအျပင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအေပၚ အဓမၼျပဳက်င့္မႈမ်ားစသည့္ အေထြေထြထိခိုက္
နာက်င္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈတစ္ရပ္ကို ဆင္ႏႊဲျခင္းျဖစ္သည္။
ထိုအမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈကို ဦးတည္လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး
ကို မေရာေထြးေစရန္ အထူးသတိထားၾကသည္။ လိုက္ေဘးရီးယားအမ်ဳိးသမီးမ်ားက ဦးေဆာင္ျပီး ျပည္တြင္း
ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးႏွင့္ လက္နက္ဖ်က္သိမ္းေရး စသည့္ အေရးကိစၥမ်ားကို
ဦးတည္လုပ္ေဆာင္ရန္ အစိုးရႏွင့္ စစ္သူပုန္အဖြဲ႕မ်ားကို အၾကမ္းမဖက္ေသာနည္းျဖင့္ ဖိအားေပးခဲ့ၾကသည္။
အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈတြင္ ခရစ္ယာန္အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ မူဆလင္အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏
ေပါင္းစည္းအင္အားကို ျပသခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ဘာသာေရးျဖင့္ အစိုးရကို ဖိအားေပးခဲ့သည္။ အစိုးရႏွင့္
စစ္သူပုန္မ်ား ျငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္မ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုက္ေဘးရီးယားအမ်ဳိးသမီးတစ္ရပ္လံုး
လိင္မႈဆိုင္ရာျငင္းဆန္မႈမ်ားကိုပင္ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ လုိက္ေဘးရီးယားအမ်ဳိးသမီးမ်ား
သည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ရာတြင္ အၾကမ္းမဖက္ေသာ နည္းနာေပါင္းစံုကို အသံုးျပဳ၍ လူထုဖိအားတစ္
ရပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။
ျငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈ အစမွာ အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္ Leymah Gbowee ဦးေဆာင္၍ ငါးေစ်းတြင္ အမ်ဳိးသမီး
မ်ားစုေဝးကာ သမၼတေတလာ အာရံုစိုက္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္သည့္ ဆႏၵျပမႈမ်ဳိးျဖင့္ စတင္ခဲ့သည္။ ထိုမွ
အစျပဳ၍ လိုက္ေဘးရီးယားအမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလူထုလႈပ္ရွားမႈကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။
နိဂံုး
၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ခ်ား(စ)ေတလာကို ႏိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္ေပး၍ သမၼတရာထူးမွ ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာ
အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအစိုးရတစ္ရပ္ကို ထူေထာင္ေပးခဲ့ျပီး အဆိုပါ
ေအာင္ျမင္မႈသည္ လိုက္ေဘးရီးယားအမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ေအာင္ပြဲျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၄ ႏွစ္ၾကာ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ
ျပည္တြင္းစစ္ကို အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေစခဲ့ျပီး ႏိုင္ငံ့၏ ပထမဆံုးအမ်ဳိးသမီး သမၼတ
ကို ေရြးေကာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ အမ်ဳိးသမီးသမၼတမွာ - အယ္လင္ဂၽြန္ဆင္ဆာလိ(ဖ) ျဖစ္သည္။