SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 63
Spoedeisende hulp in 
Nederland 
Marktbehoefte, opties, keuze & 
implementatieaanbevelingen 
Individueel tentamen Marketing in de 
zorg, module MBA VvAA 
22 oktober 2013 / Arnoud van Schaik
Spoedeisende hulp in Nederland 
• Analyse van de marktbehoefte aan spoedeisende hulp 
• Opties 
• Keuze strategie 
• Aanbevelingen voor implementatie
Definitie SEH 
• Een spoedeisende hulpafdeling (SEH) is een gespecialiseerde afdeling van een 
ziekenhuis die erop gericht is medische en verpleegkundige zorg te verlenen aan 
ongevalslachtoffers en aan patiënten met acute aandoeningen. 
• Eind 2009 stuurde de minister een brief aan de Tweede Kamer die specifiek 
inging op de organisatie en kwaliteit van acute zorg geleverd door ziekenhuizen. 
De minister beschreef aan welke kwaliteitseisen SEH’s moeten voldoen en 
daarmee samenhangend een indeling van ziekenhuizen naar beschikbaarheid 
van gespecialiseerd personeel en faciliteiten voor acute zorg 
• (Bron: VWS, 2009i. Acute zorg. Brief van de minister van VWS aan de voorzitter van de Tweede Kamer. Dossier 29247, brief nr. 75, 
vergaderjaar 2009-2010.)
Macro 
• Demografie 
• Economie 
• Politiek en wetgeving 
• Ecologie 
• Sociaal cultureel 
• Technologie 
• Internationaal 
• Stakeholders
Macro: demografie 
• Leeftijdsopbouw / vergrijzing 
• Nederland. Het aantal inwoners van Nederland neemt nog maar langzaam toe. Van 16.777.636 
in 2013 tot 17.898.882 in 2060 volgens de prognose bevolking kerncijfers, 2012-2060 van het 
CBS. 
• De bevolking van Nederland is geleidelijk aan het vergrijzen. Vergrijzing houdt in dat het 
aandeel ouderen in de totale bevolking toeneemt. Op 1 januari 2012 telde Nederland 2,7 miljoen 
ouderen (personen van 65 jaar en ouder). Dit komt neer op 16% van de totale bevolking. 
Daarnaast is sprake van 'dubbele vergrijzing'. Dit houdt in dat binnen de groep 65-plussers het 
deel 80-plussers toeneemt. Op 1 januari 2012 waren er 686.000 mensen van 80 jaar en ouder, 
wat neerkomt op 4% van de bevolking. Van de 65-plussers was 25% ouder dan 80 jaar. Bron: 
Nationaal Kompas Volksgezondheid. 
Kans: De vergrijzing vergroot de markt voor SEH. 
Zorg: Hoe funden we de kosten van deze vergrijzing?
Macro: economie 
• Inkomen & Bestedingen 
• De uitgaven aan gezondheidszorg als percentage van het 
gemiddeld besteedbaar inkomen zijn gegroeid van 5% in 
1992 naar 8% in 2010. Bron: CBS. 
• Consumentenvertrouwen 
• De meeste mensen waardeerden in 2005 hun vertrouwen in 
de Nederlandse gezondheidszorg met een ruime voldoende: 
een zeven (Bron: Schee, E. van der, Delnoij, D. Dokter geniet 
nog steeds aanzien: onderzoek consumentenvertrouwen in 
zorg. ZorgVisie: 2005, 35(8), 28-29). Het algemeen 
consumenten vertrouwen neemt echter al jaren stevig af 
(Bron: NRC 20 juni 2013). 
Kans: - 
Zorg: De zorg en de zorgconsument moet bezuinigen. Is er geld te besparen op de SEH?
Macro: economie 
• Investeringen 
• De omzet van ziekenhuizen in 2012 valt 600 miljoen euro lager uit dan 
verwacht. De lagere omzet hangt samen met een gedaalde productie. In totaal 
is de productie 1 procent gekrompen. Niettemin is er sprake van 
recordwinsten. Dit constateert adviesbureau Gupta Strategists op basis van 
een analyse van de jaarverslagen van 54 ziekenhuizen. Bron: Skipr. 
• De winsten worden verwacht komende jaren lager te zijn door de beperking 
van de groei van de rijksbegroting op het gebied van de zorg ten opzichte van 
de zorgvraag. Daarmee wordt de mogelijkheid om in vernieuwing van de SEH 
te investeren kleiner. 
Kans: Bij lagere omzetten omzet verder vergroten door SEH 
Zorg: minder investeringsmogelijkheden
Macro: economie 
• Belastingen & overheidsbestedingen 
• In 2012 werd ruim € 67 miljard besteed binnen het Budgettair Kader Zorg BKZ (VWS, 
2012c). In het BKZ zijn de ziekenhuiszorg en de ouderenzorg de grootste uitgavenposten. De 
BKZ-uitgaven worden grotendeels, een kleine 80%, gefinancierd via de zorgpremies 
(AWBZ-premie, nominale Zvw-premie en inkomensafhankelijke bijdrage Zvw). Deze 
worden aangevuld met eigen betalingen en rijksbijdragen. 
• De begroting voor 2014 betekent voor veel Nederlanders een verhoging van de 
belastingdruk. Daar staat tegenover dat geen inkomensafhankelijk eigen risico in de zorg 
wordt ingevoerd. 
• De overheid wil de uitgaven aan de zorg minder snel laten groeien (zorgakkoord juli 2013). 
De uitgaven blijven, ondanks dit akkoord, de komende jaren met ongeveer een procent per 
jaar groeien. 
Kans: er zit nog steeds groei in… 
Zorg: minder investeringsmogelijkheden
Macro: economie / productie (1) 
• Productie 
Helft van behandelingen voor acute ziekte of controle 
• Van de 1,9 miljoen behandelingen op de afdeling Spoedeisende hulp zijn 930.000 behandelingen (49%) in 
verband met een acute ziekte of aandoening of is er sprake van een controle (CV, december 2009), Verder 
zijn 870.000 behandelingen in verband met acute lichamelijke letsel door ongevallen, geweld of 
automutilatie (46%) en 110.000 behandelingen (6%) in verband met overige zaken. Deze gegevens zijn 
afkomstig uit LIS. Letsel Informatie Systeem http://www.zorggegevens.nl/gezondheid-en-ziekte/letsel-informatie- 
systeem/ 
Aandoeningen aan bewegingsapparaat komen vaakst voor 
• Aandoeningen van het bewegingsapparaat en huid/subcutis zijn de belangrijkste reden voor komst naar de 
SEH (bron meetweken, zie tabel 1). Daarnaast komen aandoeningen van het spijsverteringsstelsel en 
hartvaatstelsel veel voor. Dit patroon blijkt ook uit de specialismen die verantwoordelijk zijn voor veel 
behandelingen: heelkunde, orthopedie, interne geneeskunde en cardiologie. 
Kans: inspelen op behoeften en vraag; samenwerking met andere disciplines 
Zorg:
Macro: economie / productie (2) 
• Productie 
Acute lichamelijke letsels, buikpijn en longontsteking belangrijkste redenen voor SEH-behandeling 
• Het beeld dat bij de top-5 van ziektegroepen en top-10 van specialismen zichtbaar was, is terug te zien bij de 
top-10 van afzonderlijke klachten en diagnosen. Op de SEH worden met name lichamelijke letsels 
behandeld. SEH-personeel ziet echter ook vaak patiënten met buikpijn, longontsteking, complicaties van een 
medische behandeling en hartproblemen. 
Regionaal 
• Opvallend is de grote spreiding in de percentages tussen regio’s in type verwijzer. Dit kan onder meer te 
maken hebben met de samenstelling van de populatie in de regio en de mate van samenwerking tussen de 
huisartsenpost en de afdeling SEH. Zo zal in een regio waar is afgesproken dat alle zelfverwijzers eerst door 
een medewerker van de HAP moeten zijn beoordeeld voordat ze de SEH kunnen bezoeken, het percentage 
zelfverwijzers op de SEH laag zijn. (Nationaal Kompas Volksgezondheid) 
Kans: specialisatie in acute zorg; niet acute zorg eruit filteren. Eerst naar HAP dan minder 
zelfverwijzers naar SEH 
Zorg: regionale verschillen
Macro: economie / productie (3) 
• Productie ‘concurrenten’ zoals de HAP’s 
De cijfers tonen een lichte daling van het aantal contacten met huisartsenposten in 2012. De huisartsenposten 
deden ruim vier miljoen verrichtingen, gemiddeld 244 verrichtingen per 1.000 inwoners (met een grote 
regionale variatie). Dat is 2,3% minder dan in 2011. De dalende tendens van de afgelopen jaren zet door, al is 
bij enkele huisartsenposten het aantal verrichtingen juist gestegen. De huisartsenzorg overdag laat overigens 
een lichte stijging van het aantal consulten zien. Bron: persbericht Vereniging Huisartsenposten Nederland 
d.d. 13 augustus 2013 
Veelvoorkomende redenen voor contact met zowel huisartsenpost, SEH als ambulancevoorziening zijn acute 
lichamelijke letsels (klachten van het bewegingsapparaat en huid/subcutis) en klachten van het 
spijsverteringsstelsel. Verschillen tussen de drie typen aanbieders van acute zorg zijn dat op de HAP de 
nadruk ligt op algemene klachten en klachten van de luchtwegen, op de SEH op klachten van het 
bewegingsapparaat en hartvaatstelsel, en dat de inzet van de ambulance vaak gevraagd wordt voor klachten 
van het hartvaatstelsel en neurologische problemen. 
Kans: specialisatie per aanbieder van acute zorg (SEH, HAP & Ambulance) 
Zorg: -
Macro: politiek en wetgeving (1) 
• Relevante wetten 
• De zorgverzekeringswet wordt ten aanzien van spoedeisende hulp vooralsnog niet aangepast. In het 
Regeerakkoord was een eigen bijdrage van 50 euro opgenomen voor deze zelfverwijzers, maar die wordt 
niet ingevoerd. In plaats hiervan wil de minister inzetten op verdere integratie van de spoedeisende hulp 
met huisartsenposten en op betere controles gericht op het voorkomen van onterecht gebruik van 
spoedeisende hulp. 
• Nationaal 
• SEH, HAP en Ambulancezorg: concentratie, differentiatie en samenwerking. In de kwaliteitsvisie 
spoedeisende zorg stelt Zorgverzekeraars Nederland begin 2013 dat de complexe spoedeisende zorg 
meer geconcentreerd moet worden bij minder ziekenhuizen. Bij complexe spoedzorg moet de patiënt 
snel in een gespecialiseerd ziekenhuis terechtkomen. Dat verhoogt de overlevingskans en verlaagt het 
risico op blijvende beperkingen. De spoedeisende basiszorg moet wel dichtbij de burgers beschikbaar 
zijn in de vorm van geïntegreerde eerste hulp afdelingen en huisartsenposten. 
Kans: Minister stimuleert integratie SEH en HAP. 
Zorg: Spoedeisende hulp moet dichtbij beschikbaar blijven.
Macro: politiek en wetgeving (2) 
• Subsidies 
• Minister Schipper meldde in 2011 (Bron: Zorgvisie) dat ze een startsubsidie 
beschikbaar zal maken om de samenwerking tussen huisartsenposten en SEH 
te stimuleren. Deze subsidie is nog niet in werking gesteld. In 2011 ook werd 
bekend dat veel huisartsen geen geld meer hebben voor 
samenwerkingsprojecten met SEH's. 
Kans: 
Zorg: startsubsidie nog niet toegekend voor samenwerking
Macro: politiek (1) 
Uit het regeerakkoord (2012): “Het naast elkaar bestaan van verschillend gefinancierde spoedeisende hulpposten(SEH’s) 
en huisartsenposten (HAP’s) zorgt voor volumeprikkels die bijdragen aan overbehandeling en verspilling. Om dit tegen te 
gaan wordt de ingezette beweging richting concentratie en specialisatie van SEH’s voortgezet en zullen deze worden 
geïntegreerd met de HAP’s. Huisartsenzorg moet altijd bereikbaar zijn. Mensen die zich zonder verwijzing van een 
huisarts melden bij de SEH, betalen een eigen bijdrage van 50 euro. Uiteindelijk zullen deze voorzieningen onder regie 
van de verzekeraars in één bekostigingssysteem met de huisartsen worden ondergebracht. Dit systeem gaat uit van 
populatiegebonden bekostiging en biedt ruimte voor aanvullende beloningsafspraken met verzekeraars. Die afspraken 
zijn gericht op het vervangen van tweedelijnszorg door de eerste lijn, het ontmoedigen van onnodige doorverwijzingen en 
het bevorderen van chronische zorg in de eerste lijn. Voor nieuwe aanbieders blijft ruimte. Dit pakket van maatregelen 
legt het fundament voor een structuur van sterke eerste- en anderhalvelijnszorg, dicht bij de mensen en met de huisarts in 
een sleutelrol. Ook wordt op deze manier onnodig gebruik van dure ziekenhuiszorg ontmoedigd. Met verzekeraars 
sluiten we een convenant af gericht op concentratie van acute zorg, omdat dit leidt tot hogere kwaliteit van zorg.” 
Kans: de wetgever vóór zijn en deze samenwerking SEH – HAP alvast vormgeven: extra 
budget 
Zorg: de steeds wijzigende , niet consequente wijzigingen in overheidsregelgeving
Macro: politiek (2) 
Miljoenennota 2014 
• Medisch specialistische en geestelijke gezondheidszorg is een landelijk gemiddeld 
groeipercentage afgesproken van 1,5 procent in 2014 en 1,0 procent per jaar voor 2015–2017. 
• Voor huisartsen geldt dat ze daarbovenop 1 procent in 2014 en 1,5 procent in 2015–2017 krijgen 
(totaal dus een groei van 2,5 procent) als zij aantoonbaar zorg uit de tweede lijn opvangen en 
voorkomen dat mensen naar die duurdere tweede lijn worden doorverwezen. 
• Om de verlaagde uitgavengroei te realiseren, zet de zorgsector extra in op maatregelen die de 
doelmatigheid en de kwaliteit van de zorg verbeteren: meer zorg van de medische specialisten 
naar de huisarts, en van de huisarts naar zelfzorg. 
Kans: vergroten doelmatigheid (meer naar eerste lijn) levert kostenverlaging op 
Zorg: bij niet realiseren verschuiving: budgettekort
Macro: politiek (3) 
Vervolg Miljoenennota 2014 
• Daarnaast wordt complexe zorg meer geconcentreerd, komt er meer transparantie over de kwaliteit 
en kosten van de zorg en wordt de toegang tot de aanspraken van het verzekerde pakket 
aangescherpt. 
• Ook worden medische richtlijnen strakker toegepast naar de maatstaven van de medische sector zelf. 
• Verder zijn er verschillende initiatieven in het land die zich richten op innovatieve zorgconcepten en 
innovatieve manieren van bekostigen, met als doel de kwaliteit te verbeteren en de doelmatigheid te 
vergroten. Voorbeelden hiervan zijn initiatieven die zich richten op verbeteren van (integrale) 
zorgverlening rondom een bepaald ziektebeeld zoals dementie en Parkinson, en de proeftuinen en 
pilots «betere zorg met minder kosten». Hierin krijgen deelnemende partijen ruimte om via de 
bekostiging partijen tot meer doelmatigheid te stimuleren (bijvoorbeeld door uitkomsten te belonen). 
Kans: concentratie van zorg dwingt te gaan voor innovatief concept van SEH 
Zorg: Snelheid van besluitvorming en handelen vereist
Macro: politieke issues (1) 
• Skipr, 13 juni 2013: 
• Mensen die zonder tussenkomst van een huisarts naar de spoedeisende hulp 
in een ziekenhuis gaan, hoeven daarvoor toch geen eigen bijdrage van 50 euro 
te betalen. Die maatregel uit het regeerakkoord van VVD en PvdA is juridisch 
en praktisch niet mogelijk, blijkt uit een brief van minister Schippers aan de 
Tweede Kamer. (…) Schippers hoopt nu dat met goede voorlichting mensen 
zich eerder melden bij de goedkopere huisartsenpost. Die posten moeten ook 
beter integreren met de spoedeisende hulp, waardoor de patiënt als het 
mogelijk is bij de goedkoopste van de twee behandeld kan worden. Bron: 
Skipr 
Kans: Integratie HAP’s en SEH’s waardoor steeds de goedkoopste vorm van zorg geleverd 
kan worden. 
Zorg:
Macro: politieke issues (2) 
• Skipr, 19 juli 2012: 
• Spoedeisende hulp zou moeten worden aangemerkt als een publieke taak met een 
eigen wettelijk kader. Alleen als de overheid op deze manier het voortouw neemt, 
komt er schot in de concentratie van seh's. Dat stelt voorzitter Rien Meijerink van 
de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ). 
• In theorie zou de overheid hiervoor de Wet op bijzondere medische verrichtingen 
(Wbmv) in stelling kunnen brengen, maar volgens Meijerink druist het directieve 
karakter in tegen de manier waarop het stelsel nu is ingeregeld. Om deze reden 
ziet hij meer in wettelijke normen voor acute zorg. Scherpe kwaliteitseisen en 
volumenormen rond het aantal patiënten dat geholpen wordt, zouden de 
ziekenhuizen kunnen dwingen tot samenwerking. 
• Bron: Skipr 
Kans: meer samenwerking tussen ziekenhuizen 
Zorg: meer overheidsbemoeienis
Macro: ecologie 
Natuur en milieu 
• Veiligheid 
• In SEH’s wordt gewerkt via protocollen om de veiligheid van patiënt en zorgverlener te waarborgen. 
• Maatschappelijke relevantie 
• Steeds vaker wordt gekeken naar de duurzaamheid van de zorg. Duurzame zorg betekent voor acute zorg, 
langdurige zorg, psychiatrische zorg en voor zorgmanagement zorg die: 
• goed is voor de mens, 
• geen schade berokkent, maar ook 
• een zorg(organisatie) die geen onevenredige lasten bij de volgende generatie neerlegt en 
• betaalbaar blijft, een stelsel waarbinnen (zorg)professionals een zinvolle taak hebben en zich in hun professionaliteit 
kunnen ontwikkelen 
• Bron: kenniscentrum duurzame zorg 
Kans: met duurzame zorg een statement maken dat onderscheidend is 
Zorg: onnodig veel protocollen die werken onmogelijk maken
Macro: sociaal cultureel (1) 
• Koopgedrag 
Meeste patiënten op de SEH komen op eigen initiatief 
Van de 100 mensen die de afdeling Spoedeisende hulp bezoeken in verband 
met acute problematiek, komt ruim 40% op eigen initiatief. Bijna 40% is 
doorverwezen door de huisarts (bron meetweken spoedzorg, zie volgende 
slide). Opvallend is de grote spreiding in de percentages tussen regio’s in type 
verwijzer. Dit kan onder meer te maken hebben met de samenstelling van de 
populatie in de regio en de mate van samenwerking tussen de huisartsenpost 
en de afdeling SEH. Zo zal in een regio waar is afgesproken dat alle 
zelfverwijzers eerst door een medewerker van de HAP moeten zijn beoordeeld 
voordat ze de SEH kunnen bezoeken, het percentage zelfverwijzers op de SEH 
laag zijn. De percentages uit de meetweken komen overeen met een onderzoek 
op drie SEH’s rond IJmuiden (Moll van Charante et al., 2007). In dat 
onderzoek waren de percentages zelfverwijzers, verwezen patiënten door de 
huisarts, binnengekomen met de ambulance en overig respectievelijk 43, 42, 14 
en 1%. Er is twee keer een periode van vier maanden gemeten in 2002/2003. 
Verwijzer Gemiddeld percentage 
Zelfverwijzer 41,5 
Huisarts/HAP 38,6 
Ambulance 9,6 
Overig (bedrijfsarts, 
thuiszorg, verpleeg- of 
verzorgingshuis, GGZ) 
Kans: 40% zelfverwijzers beïnvloeden om eerst naar HAP te gaan -> goedkoper 
Zorg: - 
10,3
Macro: sociaal cultureel (2) 
• Trends 
Ontwikkelingen in de acute zorg 
• In de acute zorg zijn verschillende ontwikkelingen gaande. Huisartsenposten gaan steeds vaker 
samenwerken met SEH‘s. Hierbij vestigen huisartsenposten zich op het terrein van een nabijgelegen 
ziekenhuis of zelfs in het ziekenhuis. Door deze samenwerking tracht men een doelmatiger gebruik van de 
acute zorg te realiseren: huisartsenzorg voor de minder ernstige acute zorgvragen en SEH-zorg voor de ernstige 
gevallen. De samenwerking beoogt ook de kwaliteit van de acute zorgketen te verbeteren. 
• Voor SEH’s is vanaf 2009 een proces op gang gekomen met als doel een basiskwaliteit te garanderen. Tevens 
kunnen SEH’s zich gaan profileren, waarbij zij voor één of meer omschreven patiëntencategorieën aanvullende 
gespecialiseerde spoedeisende zorg bieden. 
• In de ambulancezorg zijn de afgelopen decennia veel kleine ambulancediensten opgegaan in een regionale 
ambulancevoorziening. Recentelijk zijn er ontwikkelingen van het samengaan van regionale meldkamers. 
• Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid 
Kans: meer huisartsenzorg inzetten, ernstige gevallen bij SEH, basiskwaliteit omhoog. 
Zorg: gebrek aan coördinatie op dit dossier.
Macro: technologie 
• Internet & communicatie technologie 
Sterke toename van smartphones en tablets met internetverbinding. 
Bron: Ericsson Mobility Report Woensdag 21 november 2012 : verdubbeling mobiel dataverkeer en 
sterke toename smartphones.– “Veertig procent van alle verkochte telefoons in het derde kwartaal van 
dit jaar is een smartphone. Daarnaast laat het rapport zien dat mobiel dataverkeer is verdubbeld in het 
afgelopen kwartaal ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar en dat mobiel dataverkeer per jaar 
met vijftig procent zal toenemen in de periode 2012- 2018 (compound annual growth rate). De groei van 
video is hiervoor de belangrijkste reden. “ 
Kans: inzet e-health: app ontwikkelen voor SEH 
Zorg: -
Macro: internationaal 
• Internationaal 
Het hebben van internationale ervaring in het vak van SEH arts helpt 
bij het opzetten van een goede SEH hier, aldus Terrance Mulligan, 
Mednet Jaarboek 2007. 
Kans: internationale contacten benutten voor meer kennis over acute zorg 
Zorg: te laat, te weinig kennis uit buitenland binnen halen
Macro: stakeholders 
• Verwijzers 
• Ziekenhuis 
• Huisartsen 
• Zorgverzekeraar 
• Patiëntenorganisaties 
• Gemeente 
• Plaatselijke media 
• Opleidingsinstituten 
• Investeerders (Banken, Private Investors) 
•KaInnst:e Grnoee dstea vkeerhboilnddeirnsg (e…n OleRg,g Cenli ëvnotoern rgaeazda)menlijk doel 
Zorg: onvoldoende samenhang, afstemming ontbreekt met de stakeholders / verwijzers
Meso 
• Definitie markt 
• Behoefte van de markt 
• Marktsegmenten 
• Concurrenten 
• Nieuwe toetreders 
• Toeleveranciers 
• Markt specifieke technologieën
Meso: definitie markt (1) 
• Positie van de markt van acute zorg 
Bijna 450 locaties van waaruit acute zorg wordt verleend. In 2010 zijn er 128 huisartsenposten. 
Ongeveer 80% van de huisartsen is hierbij aangesloten. Er zijn rond de 110 SEH’s en 25 Regionale 
Ambulance Voorzieningen met 203 ambulancestandplaatsen met een paraatheid van 24 uur en 10 
standplaatsen die een deel van de dag operationeel zijn. Elf ziekenhuizen zijn als traumacentrum 
aangewezen, waarvan er vier over een traumahelikopter beschikken. Bron: Nationaal Kompas 
Volksgezondheid. 
Wanneer een ziekenhuisorganisatie meerdere locaties heeft, wordt de SEH daarom vaak geconcentreerd 
op één locatie. Op 1 januari 2011 waren er 98 SEH-afdelingen. Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid. 
Er zijn in 2010 110 SEH’s en er zijn 128 Huisartsenposten (HAP’s) in Nederland, die samen landelijke 
dekking bieden. Het aantal SEH’s neemt af. 
Kans: samenwerking kan leiden tot efficiency voordeel, met uitstekende landelijke dekking 
Zorg: hoe brengen we HAP’s en SEH’s landelijk op één lijn?
Meso: definitie markt (2) 
Bijna twee derde van patiënten gaat na behandeling weer naar huis 
• De meeste patiënten kunnen na behandeling op de SEH weer naar huis (64%). Een kwart wordt opgenomen, 
al dan niet in hetzelfde ziekenhuis. Ook hier zal de spreiding in de percentages te maken kunnen hebben de 
mate van samenwerking tussen HAP en SEH. In geval van afspraken zoals in het voorgaande beschreven, 
zal de patiëntenpopulatie die op de SEH gezien wordt een relatief hogere ziektelast hebben, waarvan een 
groter deel opgenomen zal worden. 
Bij SEH na HAP relatief meer verwijzingen naar polikliniek of opname in ziekenhuis 
• Er zijn weinig gegevens over het zorggebruik van patiënten na het bezoeken van de SEH. Naast de cijfers 
over bestemming weten we uit het onderzoek onder zelfverwijzers op de SEH dat 26% van de patiënten het 
advies krijgt om tijdens kantoortijd de huisarts te bezoeken, 26% verwezen wordt naar de polikliniek en 14% 
opgenomen wordt in het ziekenhuis. Aan 35% wordt enkel een zelfzorgadvies gegeven (Giesen et al., 2007). 
Van de patiënten die contact hadden met een SEH in Maastricht (gelegen achter de HAP) kreeg 9% het 
advies de huisarts te consulteren, werd 49% verwezen naar de polikliniek en werd 32% opgenomen in het 
ziekenhuis. Hier kreeg 9% enkel een zelfzorgadvies (van Uden et al., 2005). 
Kans: samenwerking kan leiden tot efficiency voordeel, met uitstekende landelijke dekking 
Zorg: hoe brengen we HAP’s en SEH’s landelijk op één lijn?
Meso: definitie markt (3) 
• Marktaandeel 
Ongeveer 7 miljoen contacten met aanbieders van acute zorg 
In totaal zijn er vanwege acute gezondheidsproblemen tussen de 6,9 en 7,2 miljoen contacten met 
huisartsenposten, SEH’s en ambulancevoorzieningen. In 2008 hadden huisartsenposten in totaal 4,3 
miljoen patiëntcontacten, SEH’s behandelden tussen de 1,9 miljoen 2,2 miljoen patiënten, in 2009 waren 
er bijna 694.000 spoedeisende inzetten ambulancezorg en 6.000 inzetten van een Mobiel Medisch Team 
(MMT). Van de patiënten die contact hebben met een aanbieder van acute zorg, heeft 16,9% in de week 
van dat contact, twee maal of vaker contact. De combinatie die het vaakst voorkomt, is een consult op de 
huisartsenpost en een behandeling op de SEH. Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid 
SEH’s vervullen na HAP’s belangrijkste rol in acute zorg. 
Kans: veel contacten, grote markt ; contacten ook anders benutten? 
Zorg: -
Meso: definitie markt (4) 
• Jaarlijks ongeveer 2 miljoen SEH-behandelingen 
• Op basis van het LIS heeft Consument en Veiligheid berekend dat op afdelingen Spoedeisende hulp 
(SEH) van ziekenhuizen in de periode 2004-2008 gemiddeld 1,9 miljoen behandelingen per jaar 
plaatsvonden (CV, december 2009). Dit komt overeen met 116 behandelingen per 1.000 personen per 
jaar. Deze schatting is gebaseerd op continue registratie door elf SEH’s die aan LIS deelnemen, en die 
zowel acute lichamelijke letsels als acute aandoeningen registreren (CV, september 2009). 
• De schatting op basis van de meetweken spoedzorg in 2009 komt op 2,2 miljoen behandelingen per 
jaar. Dit komt overeen met 135 behandelingen per 1.000 personen per jaar. Tijdens de meetweken 
werden SEH-bezoeken geregistreerd, gedurende een maand in vier regio’s en een week in één regio 
(Bos et al., 2009b; Van Veenendaal et al., 2009a; Van Veenendaal et al., 2009b; Van Veenendaal et al., 
2009c). Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid 26 september 2013 
Kans: Samenwerking SEH – HAP kan leiden tot efficiency voordeel 
Zorg: -
Meso: behoefte van de markt 
• Behoeften 
• Functionaliteiten 
• Technieken
Meso: behoefte van de markt (1) 
• Behoeften 
• Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid 
van zorg (Bron: NZA De NZA noemt als 
belangen van de consument de volgende: 
Efficiëntie op korte en lange termijn, 
markttransparantie, keuzevrijheid, toegang tot 
zorg en de kwaliteit zijn gewaarborgd. De 
consument krijgt zo de beste waar en waarde 
voor zijn zorgeuro.’) 
• Goede bereikbaarheid van de acute zorg 
verschilt per gebied (zie bijgaande sheet) 
Kans: bereikbaarheid verbeteren, kwaliteit omhoog 
Zorg: bereikbaarheid/kwaliteit zeker niet 
verslechteren
Meso: behoefte van de markt /behoeften (2) 
• Profielen 
11% van de gezondheidsproblemen op de SEH is spoedeisend 
• Ruim de helft van de gezondheidsproblemen op de afdeling Spoedeisende hulp wordt beoordeeld als niet-dringend 
gezondheidsprobleem, of er kan volstaan worden met een advies (bron meetweken, zie tabel 1). Ongeveer 34% 
wordt beoordeeld als dringend gezondheidsprobleem, 10% als spoedeisend en 1% als levensbedreigend 
gezondheidsprobleem. Deze cijfers zijn gebaseerd op metingen op SEH’s in vier regio’s. Deze SEH’s gebruikten 
verschillende instrumenten om de urgentie vast te stellen; sommige gebruikten het Manchester Triage Systeem 
(MTS), andere het Nederlands Triage Standaard (NTS) en weer andere de Emergency Severity Index (ESI). 
Daardoor moet de verdeling van de urgentie zoals hierboven beschreven, beschouwd worden als een globale 
indicatie. 
Urgentie onder zelfverwijzers lijkt lager 
• In enkelvoudige onderzoeken is ook de urgentie voor contact met SEH gemeten. De urgentie onder zelfverwijzers 
lijkt lager te zijn, al kunnen verschillen in urgentie ook te wijten zijn aan verschillen in methode en populatie. 
Kans: meer echt spoedeisend bij de SEH, minder spoedeisend bij HAP. Eerder triage? 
Zorg: SEH toegankelijk houden
Meso: behoefte van de markt/ behoeften (3) 
• Per zorgaanbieder is er een tamelijk groot verschil in de leeftijdsopbouw van de 
patiëntenpopulatie. De patiënten die contact hebben met de huisartsenpost zijn relatief vaak 
kinderen en jongeren. Op de afdeling SEH is er een gelijke verdeling van de patiënten over 
de leeftijdsklassen. Ambulances worden vaker ingezet voor ouderen. Bron: Nationaal Kompas 
Volksgezondheid. 
Sekse 
• Op HAP meer vrouwen, op SEH en in ambulance meer mannen 
• De patiënten van de huisartsenposten (HAP) zijn vaker vrouwen dan mannen, terwijl op de 
afdeling Spoedeisende hulp vaker mannen dan vrouwen worden behandeld (zie tabel op 
volgende slide). De ambulance wordt ook vaker voor mannen ingezet dan voor vrouwen. Deze 
gegevens zijn afkomstig uit de ‘meetweken spoedzorg’ Bron: Nationaal Kompas 
Volksgezondheid 
Kans: verschillende product/markt combinaties maken 
Zorg: -
Meso: behoefte van de markt/ behoeften (4) 
Basisdienst HAP SEH 
Ambulancezorg (A1- 
, A2- en B-inzetten) 
Spoedeisende 
ambulancezorg 
(alleen A1- en A2- 
inzetten) 
Regio 5 regio's 5 regio's 5 regio's prov. Utrecht 
Totaal aantal 
contacten in de 
87.519 44.082 16.871 3.385 
onderzoeken 
Geslacht % % % % 
man 45,5 53,4 51,8 51,8 
vrouw 54,5 46,6 48,2 48,2 
Leeftijd % % % % 
0-14 28,7 19,0 5,0 6,7 
15-24 11,1 14,2 6,6 10,2 
25-44 22,6 21,2 13,1 19,7 
45-64 18,2 21,9 24,9 25,4 
65+ 19,4 23,6 50,4 38,0
Meso: marktsegmenten binnen acute zorg 
In totaal zijn er vanwege acute gezondheidsproblemen tussen de 6,9 en 7,2 miljoen contacten met 
huisartsenposten, SEH’s en ambulancevoorzieningen. 
• De SEH markt neemt daarvan 2 miljoen SEH behandelingen voor haar rekening; zie slide Meso: 
definitie markt (4) 
• Huisartsen(posten) en Ambulancevoorzieningen de rest. Kosten van de acute huisartsenzorg tijdens 
ANW(Avond, Nacht en Weekend)-uren zijn licht gestegen. Om de zorg voor 16,6 miljoen inwoners 
van Nederland te bieden, doen huisartsen gezamenlijk 1,47 miljoen uur dienst op een huisartsenpost. 
Gemiddeld komt dat overeen met 208 uur actieve dienst per normpraktijk. De totale kosten voor de 
beschikbaarheid van acute huisartsenzorg tijdens ANW-uren en voor de verleende zorg bedroegen € 
275,5 miljoen. Dat is gemiddeld € 16,61 per inwoner. Bron: persbericht Vereniging Huisartsenposten 
Nederland d.d. 13 augustus 2013 
• Groei 
Door de groei van de bevolking en de vergrijzing (zie hiervoor bij Macro verkenning) zal de markt voor 
acute zorg groeien (en dus ook voor de SEH). 
Kans: Huisartsenzorg is goedkoper; meer via HAP 
Zorg: -
Meso: concurrenten direct 
Directe ‘concurrent van de SEH’ zijn de huisartsenposten: 
• De huisartsenposten werken veel samen met elkaar en met andere 
zorgaanbieders in de acute zorg. Van de 124 huisartsenposten zijn 85 gevestigd 
in of op het terrein van een ziekenhuis. Van de bijna 40 huisartsenposten die niet 
in of bij het ziekenhuis zijn gehuisvest, hebben 15 wel plannen voor een co-locatie, 
24 huisartsenposten hebben geen SEH en/of ziekenhuis in hun 
werkgebied. Bij co-locatie lopen de vormen van samenwerking tussen de 
huisartsenpost en het ziekenhuis uiteen van huisvesting in of op het terrein van 
het ziekenhuis tot een geïntegreerde spoedpost. Bron: persbericht Vereniging 
Huisartsenposten Nederland d.d. 13 augustus 2013 
Kans: SEH meer laten samenwerken met HAP; zitten vaak al samen (1/3) 
Zorg: -
Meso: concurrenten indirect 
• Indirecte concurrenten kunnen zijn: 
• particuliere initiatieven , en 
• preventie ter voorkoming van de noodzaak van acute zorg . 
• Hoewel veel ziekenhuizen ontstaan zijn vanuit particulier initiatief 
zijn op dit moment geen particuliere initiatieven bekend op het 
gebied van de spoedeisende zorg. 
Kans: particulier initiatief ontwikkelen? 
Zorg: waarom zijn geen particuliere initiatieven?
Meso: nieuwe toetreders 
• Verwachte ontwikkelingen 
Op steeds meer plaatsen in Nederland werken HAP en de SEH 
samen, waarbij de HAP doorgaans de toegang vormt. De 
patiënt kan eenvoudig naar de 2e lijn, de SEH, verwezen 
worden als dat nodig is. Op deze manier staat de 1e lijn ook in 
de acute zorg voorop, wat doelmatigheid oplevert en 
duidelijkheid voor de patiënt. Voor de goede orde: de 
samenwerking van HAP en SEH levert geen langere reistijd op 
voor de patiënt. Naast samenwerkende HAP's en SEH’s blijven 
er in de dunbevolkte gebieden waar geen ziekenhuis is, zoals 
dat nu ook het geval is, altijd nog HAP’s bestaan. 
We zien geen nieuw toetreders in de vorm van particuliere 
klinieken op het gebied van spoedeisende hulp. Privéklinieken 
en zelfstandige behandelcentra (ZBC's) zijn particuliere 
zorginstellingen die op dit moment juist geen spoedeisende 
hulp verlenen. 
Kans: HAP als eerste toegang tot spoedeisende zorg 
Zorg: Nieuwe onvoorziene particulier toetreders?
Meso: toeleveranciers 
• Toeleveranciers 
Bij de SEH en AOA (Acute Opvang Afdeling) wordt veel techniek gebruikt . 
Hieronder vallen alle gebouw gebonden installaties: van luchtbehandeling en 
ventilatie tot medische gassen en sanitaire voorzieningen, maar ook 
patiëntenregistratie en een oproepsysteem waarbij patiënten een rechtstreekse 
verbinding hebben met verpleegkundig personeel. Met meer persoonlijke 
aandacht voor de patiënt en een hogere kwaliteit van de zorg als resultaat. 
(Bron: nieuwsbericht 3 mei 2011 op website Cofely.nl) 
Kans: Kwaliteit van zorg is meer dan de puur medische zorg: concentratie van zorg en de 
juiste voorzieningen levert hogere kwaliteit op. 
Zorg:
Meso: markt specifieke technologieën 
• Technieken en methodieken 
Gebruik m- en e-health neemt fors toe. 
Voorbeeld 1: Ziekenhuis App als marketing instrument . Het Antonius Ziekenhuis in 
Sneek een App gemaakt voor watersporters. “Met de App, Geomedic genaamd, 
kunnen watersporters snel in contact komen met de SEH van het ziekenhuis en de 
locatie op het water doorgeven. Het behoeft geen uitleg dat dit in levensbedreigende 
situaties hét verschil kan maken. Daarnaast geeft de App volgens het ziekenhuis een 
‘veilig gevoel’ wanneer iemand het water op gaat. Zeker, ze weten daar in het Noorden 
prima wat marketing is ;)”. Bron: zorgmarketeers.nl 9 augustus 2013 
Voorbeeld 2: VvAA lanceert samen met artsennet een platform waar medische app’s 
worden beoordeeld: Arts & Apps. KNMG Artsennet d.d. 28 maart 2013 
Kans: gebruik m- en e-health toepassingen. Kijkend naar de lokale markt goed inspelen op 
de behoeften van een specifieke doelgroep, en binding met het ziekenhuis. 
Zorg: -
Micro 
• Definitie bedrijfsmodel 
• Producten 
• Inkoop 
• Management 
• P&O 
• Financiën 
• Service 
• Opslag en transport 
• ICT 
• R&D
Micro: definitie bedrijfsmodel 
• De meeste zorg die het ziekenhuis verleent (en dus ook de spoedeisende 
zorg), valt onder de basisverzekering. Deze zorg wordt vergoed door de 
zorgverzekeraar. Hier is het eigen risico op van toepassing. 
• Het ziekenhuis dient de rekening rechtstreeks in bij de zorgverzekeraar 
als het ziekenhuis en de zorgverzekeraar een contract hebben. 
• Voor een eerste afspraak in het ziekenhuis is een geldige verwijzing 
nodig. Zonder geldige verwijzing zal de zorgverzekeraar de 
ziekenhuiskosten niet vergoeden. Uitzondering is als de patiënt met 
spoed in het ziekenhuis terechtkomt, dan is een verwijzing niet nodig 
Kans: alternatief aanbod uitwerken met zorgverzekeraar voor acute zorg (pakket) 
Zorg: patiënt realiseert zich niet wat de zorg kost.
Micro: producten (1) 
• Productieprocessen 
• Triage om urgentie te bepalen. 
• Daarna een kort onderzoek door een SEH-verpleegkundige Afhankelijk van 
de reden van verwijzing kan dit bestaan uit het opmeten van de 
lichaamstemperatuur, het meten van de bloeddruk en het tellen van de 
hartslag. Indien nodig aansluiten aan een bewakingsmonitor die de 
bloeddruk, hartritme en ademhaling bewaken. Deze gegevens worden 
genoteerd. 
• Vervolgens komt een arts-assistent voor nader onderzoek 
• en eventueel vervolg behandeling af te spreken of te starten. 
• (Bron: Website SKB Winterswijk) 
Kans: - 
Zorg: -
Micro: producten (2) 
• specifieke technologieën 
• Specifieke technologie voor acute zorg 
Kans: specialisatie en concentratie van acute zorg: beter rendement uit investering 
Zorg:
Micro: inkoop (1) 
• Inkoop van zorg 
• Onder voorwaarden is samenwerking tussen zorgverzekeraars toegestaan bij 
selectieve inkoop van Spoedeisende Eerste Hulp door zorgverzekeraars (zie 
informatiekaart hierover van de Argumentenfabriek op de website van de 
ACM (voorheen NMA). 
• Inkoop door SEH 
• Ziekenhuis verzorgt de inkoop van apparatuur en materialen. 
Kans: SEH’s kunnen inkoopvoordeel behalen door samen te werken met andere SEH’s 
Zorg: Zorgverzekeraars kunnen SEH’s uitspelen
Micro: inkoop (2) 
• strategische samenwerking 
• SEH’s werken samen met de plaatselijke HAP 
• SEH’s werken samen met Ambulancezorg 
Kans: 
Zorg:
Micro: management 
• niveau besluitvorming 
• SEH maakt deel uit van het ziekenhuis en valt onder management 
ziekenhuisbestuur 
• decision making units 
• Vaak is de leiding van SEH duaal: manager/bedrijfsleider (voor de dagelijkse 
gang van zaken) en een medicus (voor de medische gang van zaken), de SEH-arts 
die de medische coördinatie op de SEH heeft en leiding geeft aan het team 
van ziekenhuisartsen. De manager/bedrijfsleider rapporteert volgens de 
managementstructuur uiteindelijk aan een lid van de raad van bestuur. (Bron: 
diverse ziekenhuiswebsites) 
Kans: Maak de SEH een duidelijke RVE (resultaat verantwoordelijke eenheid) van 
Zorg: diffuse besluitvorming voor investeringen
Micro: P&O 
• Kennisniveau 
• Medewerkers van de SEH zullen volledig medisch geschoold en getraind 
moeten zijn op hun niveau (verpleegkundige of artsen) 
• Stijl van leidinggeven 
• De SEH arts heeft de feitelijke leiding over het medisch bedrijf. De manager 
over de bedrijfskundige aspecten. 
• Opleidingen 
• Alle medewerkers zullen adequaat geschoold moeten zijn. 
Kans: - 
Zorg: -
Micro: financiën 
• Kengetallen 
• Belangrijke kengetallen bij SEH zijn: 
• Aantal contacten 
• Aandeel spoedeisend/levensbedreigend 
• Binnenkomend door verwijzing 
• Doorverwijzing na behandeling 
Kans: sturen op belangrijke kengetallen 
Zorg: geen administratieve fabriek ervan maken
Micro: service 
• Bereikbaarheid 
• Bereikbaarheid van SEH is cruciaal. Zie eerdere slide behoeften van de markt 
• Snelheid van handelen 
• Ook snelheid van handelen, en dus juiste bezetting is cruciaal. 
Kans: Als bereikbaarheid en snelheid van handelen top zijn wordt merkwaarde SEH 
ondersteund 
Zorg: idem, omgekeerd
Micro: Decision Making Unit 
• Business manager 
• Manager en coördinerende SEH arts hebben dagelijkse aansturing, maar (lid) 
RvB is feitelijke DMU 
• Proces management 
• Via protocollen waar ziekenhuisstaf ondersteuning bij levert. 
• Quality 
• Cruciaal (net als bereikbaarheid en snelheid van handelen). De kwaliteit moet 
zeker gesteld zijn en daarnaast zullen de relevante risico’s verzekerd moeten 
zijn. Preventie is daarbij belangrijk (Bron: website Medirisk). 
Kans: - 
Zorg: niet goed geregeld procesmanagement en slecht kwaliteit
Micro: Huidig marketingconcept 
• Wat is het? 
• Spoedpost bij en van het ziekenhuis 
• Wat doet het? 
• Levert acute zorg aan zelfverwijzers, na ongelukken en na doorverwijzing 
door huisarts(-enpost) 
• Wat betekent het? 
• Dat mensen goede medische behandeling krijgen in tijden van acute medische 
nood 
Kans: uitbreiding van het marketing concept 
Zorg: zorg kan ook elders gegeven worden
Kansen (1) 
• De vergrijzing vergroot de markt voor SEH. 
• integratie HAP’s en SEH’s waardoor steeds de 
goedkoopste vorm van zorg geleverd kan worden. 
• Bij lagere omzetten omzet verder vergroten door SEH 
• er zit nog steeds groei in… 
• inspelen op behoeften en vraag; samenwerking met 
andere disciplines 
• specialisatie in acute zorg; niet-acute zorg eruit 
filteren. 
• specialisatie per aanbieder van acute zorg (SEH, HAP 
& Ambulance) 
• Minister stimuleert integratie SEH en HAP. 
• eerst naar HAP dan minder zelfverwijzers naar SEH 
• de wetgever vóór zijn en deze samenwerking SEH – 
HAP alvast vormgeven: extra budget 
• vergroten doelmatigheid (meer naar eerste lijn) 
levert kostenverlaging op 
• concentratie van zorg dwingt te gaan voor 
innovatief concept van SEH 
• Integratie HAP’s en SEH’s waardoor steeds de 
goedkoopste vorm van zorg geleverd kan worden. 
• meer samenwerking tussen ziekenhuizen 
• met duurzame zorg een statement maken dat 
onderscheidend is 
• 40% zelfverwijzers beïnvloeden om eerst naar HAP 
te gaan -> goedkoper 
• meer huisartsenzorg inzetten, ernstige gevallen bij 
SEH, basiskwaliteit omhoog. 
• inzet e-health: app ontwikkelen voor SEH
Kansen (2) 
• Goede verbindingen leggen voor gezamenlijk doel 
(verwijzers) 
• samenwerking kan leiden tot efficiency voordeel, met 
uitstekende landelijke dekking 
• samenwerking kan leiden tot efficiency voordeel, met 
uitstekende landelijke dekking 
• veel contacten, grote markt ; contacten ook anders benutten? 
• Samenwerking SEH – HAP kan leiden tot efficiency voordeel 
• bereikbaarheid verbeteren, kwaliteit omhoog 
• internationale contacten benutten voor meer kennis over acute 
zorg 
• meer echt spoedeisend bij de SEH, minder spoedeisend bij 
HAP. Eerder triage? 
• verschillende product/markt combinaties maken 
• Huisartsenzorg is goedkoper; meer via HAP 
• SEH meer laten samenwerken met HAP; zitten vaak al samen 
(1/3) 
• particulier initiatief ontwikkelen? 
• HAP als eerste toegang tot spoedeisende zorg 
• Kwaliteit van zorg is meer dan de puur medische zorg: 
concentratie van zorg en de juiste voorzieningen levert 
hogere kwaliteit op. 
• gebruik m- en e-health toepassingen. Kijkend naar de 
lokale markt goed inspelen op de behoeften van een 
specifieke doelgroep, en binding met het ziekenhuis. 
• alternatief aanbod uitwerken met zorgverzekeraar voor 
acute zorg (pakket) Kans: SEH’s kunnen inkoopvoordeel 
behalen door samen te werken met andere SEH’s 
• Maak de SEH een duidelijke RVE (resultaat 
verantwoordelijke eenheid) van 
• sturen op belangrijke kengetallen 
• Als bereikbaarheid en snelheid van handelen top zijn 
wordt merkwaarde SEH ondersteund 
• uitbreiding van het marketing concept
Conclusie uit de analyse van de kansen 
Uit de uitgebreide kansenanalyse kiezen we de volgende kansen: 
1. integratie van SEH en HAP (ketenintegratie) in de regio 
2. specialisatie voor SEH en HAP: HAP als poort naar SEH. 
3. per (grotere) regio specifiek specialisaties in traumacentra. 
4. ondersteund door e-health 
5. samenwerkend met andere SEH’s op gebied van inkoop 
6. sturend op belangrijke kengetallen als bereikbaarheid, kwaliteit 
en kosten
Zorgen 
• de steeds wijzigende , niet consequente wijzigingen in 
overheidsregelgeving 
• regionale verschillen, en startsubsidie nog niet 
toegekend voor samenwerking 
• Spoedeisende hulp moet dichtbij beschikbaar blijven. 
• minder investeringsmogelijkheden 
• De zorg en de zorgconsument moet bezuinigen. Is er 
geld te besparen op de SEH? 
• Hoe funden we de kosten van deze vergrijzing? 
• gebrek aan coördinatie op dit dossier. 
• onnodig veel protocollen die werken onmogelijk maken 
• patiënt realiseert zich niet wat de zorg kost. 
• Nieuwe onvoorziene particulier toetreders? 
• waarom zijn geen particuliere initiatieven? 
• SEH toegankelijk houden 
• zorg kan ook elders gegeven worden 
• meer overheidsbemoeienis 
• Snelheid van besluitvorming en handelen vereist 
• bij niet realiseren verschuiving: budgettekort 
• bereikbaarheid/kwaliteit zeker niet verslechteren 
• hoe brengen we HAP’s en SEH’s landelijk op één lijn? 
• onvoldoende samenhang, afstemming ontbreekt met de 
stakeholders / verwijzers 
• te laat, te weinig kennis uit buitenland binnen halen 
• niet goed geregeld procesmanagement en slecht 
kwaliteit 
• idem, omgekeerd (bereikbaarheid en snelheid van 
handelen) 
• geen administratieve fabriek ervan maken 
• diffuse besluitvorming voor investeringen 
• Zorgverzekeraars kunnen SEH’s uitspelen
Conclusie uit de analyse van de zorgen 
• Spoedeisende hulp moet dichtbij beschikbaar blijven 
• Mogelijkheid tot investeren moet geborgd worden 
• Besparingsdoelstelling moet gerealiseerd worden 
• Bereikbaarheid moet gewaarborgd worden 
• Alle stakeholders aanhaken voor draagvlak 
• Procesmanagement goed neerzetten
Uitkomst van de analyse en de mogelijke keuzen 
daaruit: de strategische keuze 
We kiezen er voor om de SEH van de ziekenhuizen en de HAP te integreren en de HAP de ingang te 
laten zijn. 
De Nieuwe Spoedeisende Post (NSP) bestaat uit de entreeafdeling (voormalig HAP) die de 
binnenkomende patiënten waar mogelijk direct behandeld, en verwijst indien nodig door naar de acute 
zorg afdeling (voormalig SEH) binnen de NSP voor de acute medische zorg. Voor zwaargewonde 
patiënten zijn een kleiner aantal gespecialiseerde traumacentra. De voormalige HAP doet waar ze goed 
in is, en verwijst door naar voormalige SEH die (onder hetzelfde dak) zich in de acute medische zorg 
specialiseert. De huidige SEH en HAP locaties worden aangepast voor dit doel, waarmee landelijke 
dekking (bereikbaarheid) is gegarandeerd. Waar mogelijk worden locaties samen gevoegd. De kosten 
dalen omdat de kosten van de eerste lijn goedkoper zijn dan de kosten van de tweede lijn en door de 
concentratie van de zorg. De verwijzing van patiënten wordt ondersteund door e-health. Een app zal 
ontwikkeld worden die patiënten, verwijzers en behandelaars ondersteund bij hun communicatie met 
de HAP/SEH. De NSP werkt samen met andere NSP’s, bijvoorbeeld op het gebied inkoop van 
apparatuur en materiaal en met gezamenlijk traumacentrum. De NSP wordt gestuurd op belangrijke 
kengetallen als bereikbaarheid, kwaliteit en kosten. Procesmanagement is een belangrijk onderdeel van 
de nieuwe organisatie. In de aanloop naar deze wijziging haken we alle stakeholders aan.
De knoop: strategische keuze 
• We kiezen er voor om de SEH van de ziekenhuizen en de HAP te integreren in: de 
Nieuwe Spoed Post. De voormalige HAP vormt de ingang. 
• Daarmee willen we bereiken dat de voormalige HAP doet waar ze goed in is, en 
verwijst door naar voormalige SEH (en traumacentra) die (onder hetzelfde dak) zich 
in de acute medische zorg specialiseert. En door de inzet van e-health, samenwerking 
bij slimme inkoop en procesmanagement. 
• Op de korte termijn voegen we de processen van HAP en SEH samen in de Nieuwe 
Spoed Post (NSP). Op de langere termijn voegen we alle locaties samen. 
• Het doel is om de kosten van de acute zorg te laten dalen met behoud van een goede 
bereikbaarheid en uitstekende kwaliteit van zorg. 
• Met de uitrol van dit plan kan direct gestart worden. De eerste gesprekken zullen 
gevoerd moeten worden met ziekenhuisbestuur, HAP besturen en de 
zorgverzekeraar in de betreffende regio.
Concept in beeld gebracht 
Uitstekende (medische) behandeling krijgen in 
tijden van acute medische nood. 
De NSP levert acute zorg in de regio. 
Eén gecombineerde 
SEH en HAP (NSP) 
met gespecialiseerd 
traumacentrum.
Het business model van de Nieuwe Spoed Post 
Nederlanders 
In acute medische 
nood 
Acute zorg 
concentratie/ 
specialisatie 
De Nieuwe 
Spoed Post 
Ziekenhuizen 
verwijzers 
HAP – SEH - 
Ambulance 
Eén ingang in 
E- en 
m-health 
de buurt
Aanbevelingen voor implementatie 
• Benoem projectmanager die met een projectteam (uit HAP, SEH en 
Zorgverzekeraar) de volgende acties uitzetten/uitvoeren 
• Marktonderzoek naar de wensen van patiënten. 
• Uitwerken business case in samenwerking met Ziekenhuis, Huisartsen en 
zorgverzekeraar 
• Communiceer over de voortgang van de plannen en betrek stakeholders vroegtijdig 
• Zorg voor budget, een set van KPI’s, kosten analyse en een investeringsanalyse 
onderzoek 
• Benoem na de goedkeuring van de plannen direct 1 manager voor HAP en SEH die de 
opdracht krijgt om de processen te beschrijven en te verbeteren en te komen tot 1 
proces en start direct met de ontwikkeling van een communicatie app en e-health 
propositie en Zorg voor één locatie per NSP
Samenvattende conclusie:

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Marketing management oktober 2013 spoedeisende hulp vdef 18102013

Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011
Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011
Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011Highway2Health
 
Diner pensant strategisch netwerk eerstelijn zorg noord holland 16 juni 2010
Diner pensant strategisch netwerk eerstelijn zorg noord holland 16 juni 2010Diner pensant strategisch netwerk eerstelijn zorg noord holland 16 juni 2010
Diner pensant strategisch netwerk eerstelijn zorg noord holland 16 juni 2010tomjutten
 
2010 06 24 Def Presentatie
2010 06 24 Def Presentatie2010 06 24 Def Presentatie
2010 06 24 Def PresentatieRSHinfelaar
 
bericht-uit-denemarken
bericht-uit-denemarkenbericht-uit-denemarken
bericht-uit-denemarkenKarla Douw
 
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...ROS_ZONH
 
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)CDABrabant
 
Keynote 2 Hans Hopmans
Keynote 2 Hans HopmansKeynote 2 Hans Hopmans
Keynote 2 Hans HopmansHealth Valley
 
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014Henkjan Werkt
 
Peter Degadt op het financieel forum oost vlaanderen op 4 mei 2015
Peter Degadt op het financieel forum oost vlaanderen op 4 mei 2015Peter Degadt op het financieel forum oost vlaanderen op 4 mei 2015
Peter Degadt op het financieel forum oost vlaanderen op 4 mei 2015Filip De Schaepmeester
 
Toekomstvisie huisartsenzorg 2022 (IOH dagen)
Toekomstvisie huisartsenzorg 2022 (IOH dagen)Toekomstvisie huisartsenzorg 2022 (IOH dagen)
Toekomstvisie huisartsenzorg 2022 (IOH dagen)LHV
 
Debat itinera 18november Svin Deneckere
Debat itinera 18november  Svin DeneckereDebat itinera 18november  Svin Deneckere
Debat itinera 18november Svin DeneckereItinera Institute
 
Presentatie VKW Exclusief Dinergesprek met Marc Justaert - 20/05/2014
Presentatie VKW Exclusief Dinergesprek met Marc Justaert - 20/05/2014Presentatie VKW Exclusief Dinergesprek met Marc Justaert - 20/05/2014
Presentatie VKW Exclusief Dinergesprek met Marc Justaert - 20/05/2014ETION
 
Memorandum Dringende Medische hulp
Memorandum Dringende Medische hulpMemorandum Dringende Medische hulp
Memorandum Dringende Medische hulpHanne Stevens
 
Debat Itinera 18 november Lieven Annemans
Debat Itinera 18 november Lieven AnnemansDebat Itinera 18 november Lieven Annemans
Debat Itinera 18 november Lieven AnnemansItinera Institute
 
Rvz advies perspectief op gezondheid 20/20
Rvz advies perspectief op gezondheid 20/20Rvz advies perspectief op gezondheid 20/20
Rvz advies perspectief op gezondheid 20/20Ciran Media
 
Keynote 4 ellen maat
Keynote 4 ellen maatKeynote 4 ellen maat
Keynote 4 ellen maatHealth Valley
 
Eindrapport-2013-Veerkrachtzorg-Nationale-DenkTank
Eindrapport-2013-Veerkrachtzorg-Nationale-DenkTankEindrapport-2013-Veerkrachtzorg-Nationale-DenkTank
Eindrapport-2013-Veerkrachtzorg-Nationale-DenkTankPetra Pubben
 

Semelhante a Marketing management oktober 2013 spoedeisende hulp vdef 18102013 (20)

Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011
Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011
Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011
 
Diner pensant strategisch netwerk eerstelijn zorg noord holland 16 juni 2010
Diner pensant strategisch netwerk eerstelijn zorg noord holland 16 juni 2010Diner pensant strategisch netwerk eerstelijn zorg noord holland 16 juni 2010
Diner pensant strategisch netwerk eerstelijn zorg noord holland 16 juni 2010
 
Presentatie SBIR infobijeenkomst
Presentatie SBIR infobijeenkomstPresentatie SBIR infobijeenkomst
Presentatie SBIR infobijeenkomst
 
2010 06 24 Def Presentatie
2010 06 24 Def Presentatie2010 06 24 Def Presentatie
2010 06 24 Def Presentatie
 
bericht-uit-denemarken
bericht-uit-denemarkenbericht-uit-denemarken
bericht-uit-denemarken
 
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...
 
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)
 
Keynote 2 Hans Hopmans
Keynote 2 Hans HopmansKeynote 2 Hans Hopmans
Keynote 2 Hans Hopmans
 
Comfortabel wonen zip 14 april 2010
Comfortabel wonen zip 14 april 2010Comfortabel wonen zip 14 april 2010
Comfortabel wonen zip 14 april 2010
 
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014
 
Peter Degadt op het financieel forum oost vlaanderen op 4 mei 2015
Peter Degadt op het financieel forum oost vlaanderen op 4 mei 2015Peter Degadt op het financieel forum oost vlaanderen op 4 mei 2015
Peter Degadt op het financieel forum oost vlaanderen op 4 mei 2015
 
Toekomstvisie huisartsenzorg 2022 (IOH dagen)
Toekomstvisie huisartsenzorg 2022 (IOH dagen)Toekomstvisie huisartsenzorg 2022 (IOH dagen)
Toekomstvisie huisartsenzorg 2022 (IOH dagen)
 
Debat itinera 18november Svin Deneckere
Debat itinera 18november  Svin DeneckereDebat itinera 18november  Svin Deneckere
Debat itinera 18november Svin Deneckere
 
Presentatie VKW Exclusief Dinergesprek met Marc Justaert - 20/05/2014
Presentatie VKW Exclusief Dinergesprek met Marc Justaert - 20/05/2014Presentatie VKW Exclusief Dinergesprek met Marc Justaert - 20/05/2014
Presentatie VKW Exclusief Dinergesprek met Marc Justaert - 20/05/2014
 
ZZG zorggroep
ZZG zorggroepZZG zorggroep
ZZG zorggroep
 
Memorandum Dringende Medische hulp
Memorandum Dringende Medische hulpMemorandum Dringende Medische hulp
Memorandum Dringende Medische hulp
 
Debat Itinera 18 november Lieven Annemans
Debat Itinera 18 november Lieven AnnemansDebat Itinera 18 november Lieven Annemans
Debat Itinera 18 november Lieven Annemans
 
Rvz advies perspectief op gezondheid 20/20
Rvz advies perspectief op gezondheid 20/20Rvz advies perspectief op gezondheid 20/20
Rvz advies perspectief op gezondheid 20/20
 
Keynote 4 ellen maat
Keynote 4 ellen maatKeynote 4 ellen maat
Keynote 4 ellen maat
 
Eindrapport-2013-Veerkrachtzorg-Nationale-DenkTank
Eindrapport-2013-Veerkrachtzorg-Nationale-DenkTankEindrapport-2013-Veerkrachtzorg-Nationale-DenkTank
Eindrapport-2013-Veerkrachtzorg-Nationale-DenkTank
 

Marketing management oktober 2013 spoedeisende hulp vdef 18102013

  • 1. Spoedeisende hulp in Nederland Marktbehoefte, opties, keuze & implementatieaanbevelingen Individueel tentamen Marketing in de zorg, module MBA VvAA 22 oktober 2013 / Arnoud van Schaik
  • 2. Spoedeisende hulp in Nederland • Analyse van de marktbehoefte aan spoedeisende hulp • Opties • Keuze strategie • Aanbevelingen voor implementatie
  • 3. Definitie SEH • Een spoedeisende hulpafdeling (SEH) is een gespecialiseerde afdeling van een ziekenhuis die erop gericht is medische en verpleegkundige zorg te verlenen aan ongevalslachtoffers en aan patiënten met acute aandoeningen. • Eind 2009 stuurde de minister een brief aan de Tweede Kamer die specifiek inging op de organisatie en kwaliteit van acute zorg geleverd door ziekenhuizen. De minister beschreef aan welke kwaliteitseisen SEH’s moeten voldoen en daarmee samenhangend een indeling van ziekenhuizen naar beschikbaarheid van gespecialiseerd personeel en faciliteiten voor acute zorg • (Bron: VWS, 2009i. Acute zorg. Brief van de minister van VWS aan de voorzitter van de Tweede Kamer. Dossier 29247, brief nr. 75, vergaderjaar 2009-2010.)
  • 4. Macro • Demografie • Economie • Politiek en wetgeving • Ecologie • Sociaal cultureel • Technologie • Internationaal • Stakeholders
  • 5. Macro: demografie • Leeftijdsopbouw / vergrijzing • Nederland. Het aantal inwoners van Nederland neemt nog maar langzaam toe. Van 16.777.636 in 2013 tot 17.898.882 in 2060 volgens de prognose bevolking kerncijfers, 2012-2060 van het CBS. • De bevolking van Nederland is geleidelijk aan het vergrijzen. Vergrijzing houdt in dat het aandeel ouderen in de totale bevolking toeneemt. Op 1 januari 2012 telde Nederland 2,7 miljoen ouderen (personen van 65 jaar en ouder). Dit komt neer op 16% van de totale bevolking. Daarnaast is sprake van 'dubbele vergrijzing'. Dit houdt in dat binnen de groep 65-plussers het deel 80-plussers toeneemt. Op 1 januari 2012 waren er 686.000 mensen van 80 jaar en ouder, wat neerkomt op 4% van de bevolking. Van de 65-plussers was 25% ouder dan 80 jaar. Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid. Kans: De vergrijzing vergroot de markt voor SEH. Zorg: Hoe funden we de kosten van deze vergrijzing?
  • 6. Macro: economie • Inkomen & Bestedingen • De uitgaven aan gezondheidszorg als percentage van het gemiddeld besteedbaar inkomen zijn gegroeid van 5% in 1992 naar 8% in 2010. Bron: CBS. • Consumentenvertrouwen • De meeste mensen waardeerden in 2005 hun vertrouwen in de Nederlandse gezondheidszorg met een ruime voldoende: een zeven (Bron: Schee, E. van der, Delnoij, D. Dokter geniet nog steeds aanzien: onderzoek consumentenvertrouwen in zorg. ZorgVisie: 2005, 35(8), 28-29). Het algemeen consumenten vertrouwen neemt echter al jaren stevig af (Bron: NRC 20 juni 2013). Kans: - Zorg: De zorg en de zorgconsument moet bezuinigen. Is er geld te besparen op de SEH?
  • 7. Macro: economie • Investeringen • De omzet van ziekenhuizen in 2012 valt 600 miljoen euro lager uit dan verwacht. De lagere omzet hangt samen met een gedaalde productie. In totaal is de productie 1 procent gekrompen. Niettemin is er sprake van recordwinsten. Dit constateert adviesbureau Gupta Strategists op basis van een analyse van de jaarverslagen van 54 ziekenhuizen. Bron: Skipr. • De winsten worden verwacht komende jaren lager te zijn door de beperking van de groei van de rijksbegroting op het gebied van de zorg ten opzichte van de zorgvraag. Daarmee wordt de mogelijkheid om in vernieuwing van de SEH te investeren kleiner. Kans: Bij lagere omzetten omzet verder vergroten door SEH Zorg: minder investeringsmogelijkheden
  • 8. Macro: economie • Belastingen & overheidsbestedingen • In 2012 werd ruim € 67 miljard besteed binnen het Budgettair Kader Zorg BKZ (VWS, 2012c). In het BKZ zijn de ziekenhuiszorg en de ouderenzorg de grootste uitgavenposten. De BKZ-uitgaven worden grotendeels, een kleine 80%, gefinancierd via de zorgpremies (AWBZ-premie, nominale Zvw-premie en inkomensafhankelijke bijdrage Zvw). Deze worden aangevuld met eigen betalingen en rijksbijdragen. • De begroting voor 2014 betekent voor veel Nederlanders een verhoging van de belastingdruk. Daar staat tegenover dat geen inkomensafhankelijk eigen risico in de zorg wordt ingevoerd. • De overheid wil de uitgaven aan de zorg minder snel laten groeien (zorgakkoord juli 2013). De uitgaven blijven, ondanks dit akkoord, de komende jaren met ongeveer een procent per jaar groeien. Kans: er zit nog steeds groei in… Zorg: minder investeringsmogelijkheden
  • 9. Macro: economie / productie (1) • Productie Helft van behandelingen voor acute ziekte of controle • Van de 1,9 miljoen behandelingen op de afdeling Spoedeisende hulp zijn 930.000 behandelingen (49%) in verband met een acute ziekte of aandoening of is er sprake van een controle (CV, december 2009), Verder zijn 870.000 behandelingen in verband met acute lichamelijke letsel door ongevallen, geweld of automutilatie (46%) en 110.000 behandelingen (6%) in verband met overige zaken. Deze gegevens zijn afkomstig uit LIS. Letsel Informatie Systeem http://www.zorggegevens.nl/gezondheid-en-ziekte/letsel-informatie- systeem/ Aandoeningen aan bewegingsapparaat komen vaakst voor • Aandoeningen van het bewegingsapparaat en huid/subcutis zijn de belangrijkste reden voor komst naar de SEH (bron meetweken, zie tabel 1). Daarnaast komen aandoeningen van het spijsverteringsstelsel en hartvaatstelsel veel voor. Dit patroon blijkt ook uit de specialismen die verantwoordelijk zijn voor veel behandelingen: heelkunde, orthopedie, interne geneeskunde en cardiologie. Kans: inspelen op behoeften en vraag; samenwerking met andere disciplines Zorg:
  • 10. Macro: economie / productie (2) • Productie Acute lichamelijke letsels, buikpijn en longontsteking belangrijkste redenen voor SEH-behandeling • Het beeld dat bij de top-5 van ziektegroepen en top-10 van specialismen zichtbaar was, is terug te zien bij de top-10 van afzonderlijke klachten en diagnosen. Op de SEH worden met name lichamelijke letsels behandeld. SEH-personeel ziet echter ook vaak patiënten met buikpijn, longontsteking, complicaties van een medische behandeling en hartproblemen. Regionaal • Opvallend is de grote spreiding in de percentages tussen regio’s in type verwijzer. Dit kan onder meer te maken hebben met de samenstelling van de populatie in de regio en de mate van samenwerking tussen de huisartsenpost en de afdeling SEH. Zo zal in een regio waar is afgesproken dat alle zelfverwijzers eerst door een medewerker van de HAP moeten zijn beoordeeld voordat ze de SEH kunnen bezoeken, het percentage zelfverwijzers op de SEH laag zijn. (Nationaal Kompas Volksgezondheid) Kans: specialisatie in acute zorg; niet acute zorg eruit filteren. Eerst naar HAP dan minder zelfverwijzers naar SEH Zorg: regionale verschillen
  • 11. Macro: economie / productie (3) • Productie ‘concurrenten’ zoals de HAP’s De cijfers tonen een lichte daling van het aantal contacten met huisartsenposten in 2012. De huisartsenposten deden ruim vier miljoen verrichtingen, gemiddeld 244 verrichtingen per 1.000 inwoners (met een grote regionale variatie). Dat is 2,3% minder dan in 2011. De dalende tendens van de afgelopen jaren zet door, al is bij enkele huisartsenposten het aantal verrichtingen juist gestegen. De huisartsenzorg overdag laat overigens een lichte stijging van het aantal consulten zien. Bron: persbericht Vereniging Huisartsenposten Nederland d.d. 13 augustus 2013 Veelvoorkomende redenen voor contact met zowel huisartsenpost, SEH als ambulancevoorziening zijn acute lichamelijke letsels (klachten van het bewegingsapparaat en huid/subcutis) en klachten van het spijsverteringsstelsel. Verschillen tussen de drie typen aanbieders van acute zorg zijn dat op de HAP de nadruk ligt op algemene klachten en klachten van de luchtwegen, op de SEH op klachten van het bewegingsapparaat en hartvaatstelsel, en dat de inzet van de ambulance vaak gevraagd wordt voor klachten van het hartvaatstelsel en neurologische problemen. Kans: specialisatie per aanbieder van acute zorg (SEH, HAP & Ambulance) Zorg: -
  • 12. Macro: politiek en wetgeving (1) • Relevante wetten • De zorgverzekeringswet wordt ten aanzien van spoedeisende hulp vooralsnog niet aangepast. In het Regeerakkoord was een eigen bijdrage van 50 euro opgenomen voor deze zelfverwijzers, maar die wordt niet ingevoerd. In plaats hiervan wil de minister inzetten op verdere integratie van de spoedeisende hulp met huisartsenposten en op betere controles gericht op het voorkomen van onterecht gebruik van spoedeisende hulp. • Nationaal • SEH, HAP en Ambulancezorg: concentratie, differentiatie en samenwerking. In de kwaliteitsvisie spoedeisende zorg stelt Zorgverzekeraars Nederland begin 2013 dat de complexe spoedeisende zorg meer geconcentreerd moet worden bij minder ziekenhuizen. Bij complexe spoedzorg moet de patiënt snel in een gespecialiseerd ziekenhuis terechtkomen. Dat verhoogt de overlevingskans en verlaagt het risico op blijvende beperkingen. De spoedeisende basiszorg moet wel dichtbij de burgers beschikbaar zijn in de vorm van geïntegreerde eerste hulp afdelingen en huisartsenposten. Kans: Minister stimuleert integratie SEH en HAP. Zorg: Spoedeisende hulp moet dichtbij beschikbaar blijven.
  • 13. Macro: politiek en wetgeving (2) • Subsidies • Minister Schipper meldde in 2011 (Bron: Zorgvisie) dat ze een startsubsidie beschikbaar zal maken om de samenwerking tussen huisartsenposten en SEH te stimuleren. Deze subsidie is nog niet in werking gesteld. In 2011 ook werd bekend dat veel huisartsen geen geld meer hebben voor samenwerkingsprojecten met SEH's. Kans: Zorg: startsubsidie nog niet toegekend voor samenwerking
  • 14. Macro: politiek (1) Uit het regeerakkoord (2012): “Het naast elkaar bestaan van verschillend gefinancierde spoedeisende hulpposten(SEH’s) en huisartsenposten (HAP’s) zorgt voor volumeprikkels die bijdragen aan overbehandeling en verspilling. Om dit tegen te gaan wordt de ingezette beweging richting concentratie en specialisatie van SEH’s voortgezet en zullen deze worden geïntegreerd met de HAP’s. Huisartsenzorg moet altijd bereikbaar zijn. Mensen die zich zonder verwijzing van een huisarts melden bij de SEH, betalen een eigen bijdrage van 50 euro. Uiteindelijk zullen deze voorzieningen onder regie van de verzekeraars in één bekostigingssysteem met de huisartsen worden ondergebracht. Dit systeem gaat uit van populatiegebonden bekostiging en biedt ruimte voor aanvullende beloningsafspraken met verzekeraars. Die afspraken zijn gericht op het vervangen van tweedelijnszorg door de eerste lijn, het ontmoedigen van onnodige doorverwijzingen en het bevorderen van chronische zorg in de eerste lijn. Voor nieuwe aanbieders blijft ruimte. Dit pakket van maatregelen legt het fundament voor een structuur van sterke eerste- en anderhalvelijnszorg, dicht bij de mensen en met de huisarts in een sleutelrol. Ook wordt op deze manier onnodig gebruik van dure ziekenhuiszorg ontmoedigd. Met verzekeraars sluiten we een convenant af gericht op concentratie van acute zorg, omdat dit leidt tot hogere kwaliteit van zorg.” Kans: de wetgever vóór zijn en deze samenwerking SEH – HAP alvast vormgeven: extra budget Zorg: de steeds wijzigende , niet consequente wijzigingen in overheidsregelgeving
  • 15. Macro: politiek (2) Miljoenennota 2014 • Medisch specialistische en geestelijke gezondheidszorg is een landelijk gemiddeld groeipercentage afgesproken van 1,5 procent in 2014 en 1,0 procent per jaar voor 2015–2017. • Voor huisartsen geldt dat ze daarbovenop 1 procent in 2014 en 1,5 procent in 2015–2017 krijgen (totaal dus een groei van 2,5 procent) als zij aantoonbaar zorg uit de tweede lijn opvangen en voorkomen dat mensen naar die duurdere tweede lijn worden doorverwezen. • Om de verlaagde uitgavengroei te realiseren, zet de zorgsector extra in op maatregelen die de doelmatigheid en de kwaliteit van de zorg verbeteren: meer zorg van de medische specialisten naar de huisarts, en van de huisarts naar zelfzorg. Kans: vergroten doelmatigheid (meer naar eerste lijn) levert kostenverlaging op Zorg: bij niet realiseren verschuiving: budgettekort
  • 16. Macro: politiek (3) Vervolg Miljoenennota 2014 • Daarnaast wordt complexe zorg meer geconcentreerd, komt er meer transparantie over de kwaliteit en kosten van de zorg en wordt de toegang tot de aanspraken van het verzekerde pakket aangescherpt. • Ook worden medische richtlijnen strakker toegepast naar de maatstaven van de medische sector zelf. • Verder zijn er verschillende initiatieven in het land die zich richten op innovatieve zorgconcepten en innovatieve manieren van bekostigen, met als doel de kwaliteit te verbeteren en de doelmatigheid te vergroten. Voorbeelden hiervan zijn initiatieven die zich richten op verbeteren van (integrale) zorgverlening rondom een bepaald ziektebeeld zoals dementie en Parkinson, en de proeftuinen en pilots «betere zorg met minder kosten». Hierin krijgen deelnemende partijen ruimte om via de bekostiging partijen tot meer doelmatigheid te stimuleren (bijvoorbeeld door uitkomsten te belonen). Kans: concentratie van zorg dwingt te gaan voor innovatief concept van SEH Zorg: Snelheid van besluitvorming en handelen vereist
  • 17. Macro: politieke issues (1) • Skipr, 13 juni 2013: • Mensen die zonder tussenkomst van een huisarts naar de spoedeisende hulp in een ziekenhuis gaan, hoeven daarvoor toch geen eigen bijdrage van 50 euro te betalen. Die maatregel uit het regeerakkoord van VVD en PvdA is juridisch en praktisch niet mogelijk, blijkt uit een brief van minister Schippers aan de Tweede Kamer. (…) Schippers hoopt nu dat met goede voorlichting mensen zich eerder melden bij de goedkopere huisartsenpost. Die posten moeten ook beter integreren met de spoedeisende hulp, waardoor de patiënt als het mogelijk is bij de goedkoopste van de twee behandeld kan worden. Bron: Skipr Kans: Integratie HAP’s en SEH’s waardoor steeds de goedkoopste vorm van zorg geleverd kan worden. Zorg:
  • 18. Macro: politieke issues (2) • Skipr, 19 juli 2012: • Spoedeisende hulp zou moeten worden aangemerkt als een publieke taak met een eigen wettelijk kader. Alleen als de overheid op deze manier het voortouw neemt, komt er schot in de concentratie van seh's. Dat stelt voorzitter Rien Meijerink van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ). • In theorie zou de overheid hiervoor de Wet op bijzondere medische verrichtingen (Wbmv) in stelling kunnen brengen, maar volgens Meijerink druist het directieve karakter in tegen de manier waarop het stelsel nu is ingeregeld. Om deze reden ziet hij meer in wettelijke normen voor acute zorg. Scherpe kwaliteitseisen en volumenormen rond het aantal patiënten dat geholpen wordt, zouden de ziekenhuizen kunnen dwingen tot samenwerking. • Bron: Skipr Kans: meer samenwerking tussen ziekenhuizen Zorg: meer overheidsbemoeienis
  • 19. Macro: ecologie Natuur en milieu • Veiligheid • In SEH’s wordt gewerkt via protocollen om de veiligheid van patiënt en zorgverlener te waarborgen. • Maatschappelijke relevantie • Steeds vaker wordt gekeken naar de duurzaamheid van de zorg. Duurzame zorg betekent voor acute zorg, langdurige zorg, psychiatrische zorg en voor zorgmanagement zorg die: • goed is voor de mens, • geen schade berokkent, maar ook • een zorg(organisatie) die geen onevenredige lasten bij de volgende generatie neerlegt en • betaalbaar blijft, een stelsel waarbinnen (zorg)professionals een zinvolle taak hebben en zich in hun professionaliteit kunnen ontwikkelen • Bron: kenniscentrum duurzame zorg Kans: met duurzame zorg een statement maken dat onderscheidend is Zorg: onnodig veel protocollen die werken onmogelijk maken
  • 20. Macro: sociaal cultureel (1) • Koopgedrag Meeste patiënten op de SEH komen op eigen initiatief Van de 100 mensen die de afdeling Spoedeisende hulp bezoeken in verband met acute problematiek, komt ruim 40% op eigen initiatief. Bijna 40% is doorverwezen door de huisarts (bron meetweken spoedzorg, zie volgende slide). Opvallend is de grote spreiding in de percentages tussen regio’s in type verwijzer. Dit kan onder meer te maken hebben met de samenstelling van de populatie in de regio en de mate van samenwerking tussen de huisartsenpost en de afdeling SEH. Zo zal in een regio waar is afgesproken dat alle zelfverwijzers eerst door een medewerker van de HAP moeten zijn beoordeeld voordat ze de SEH kunnen bezoeken, het percentage zelfverwijzers op de SEH laag zijn. De percentages uit de meetweken komen overeen met een onderzoek op drie SEH’s rond IJmuiden (Moll van Charante et al., 2007). In dat onderzoek waren de percentages zelfverwijzers, verwezen patiënten door de huisarts, binnengekomen met de ambulance en overig respectievelijk 43, 42, 14 en 1%. Er is twee keer een periode van vier maanden gemeten in 2002/2003. Verwijzer Gemiddeld percentage Zelfverwijzer 41,5 Huisarts/HAP 38,6 Ambulance 9,6 Overig (bedrijfsarts, thuiszorg, verpleeg- of verzorgingshuis, GGZ) Kans: 40% zelfverwijzers beïnvloeden om eerst naar HAP te gaan -> goedkoper Zorg: - 10,3
  • 21. Macro: sociaal cultureel (2) • Trends Ontwikkelingen in de acute zorg • In de acute zorg zijn verschillende ontwikkelingen gaande. Huisartsenposten gaan steeds vaker samenwerken met SEH‘s. Hierbij vestigen huisartsenposten zich op het terrein van een nabijgelegen ziekenhuis of zelfs in het ziekenhuis. Door deze samenwerking tracht men een doelmatiger gebruik van de acute zorg te realiseren: huisartsenzorg voor de minder ernstige acute zorgvragen en SEH-zorg voor de ernstige gevallen. De samenwerking beoogt ook de kwaliteit van de acute zorgketen te verbeteren. • Voor SEH’s is vanaf 2009 een proces op gang gekomen met als doel een basiskwaliteit te garanderen. Tevens kunnen SEH’s zich gaan profileren, waarbij zij voor één of meer omschreven patiëntencategorieën aanvullende gespecialiseerde spoedeisende zorg bieden. • In de ambulancezorg zijn de afgelopen decennia veel kleine ambulancediensten opgegaan in een regionale ambulancevoorziening. Recentelijk zijn er ontwikkelingen van het samengaan van regionale meldkamers. • Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid Kans: meer huisartsenzorg inzetten, ernstige gevallen bij SEH, basiskwaliteit omhoog. Zorg: gebrek aan coördinatie op dit dossier.
  • 22. Macro: technologie • Internet & communicatie technologie Sterke toename van smartphones en tablets met internetverbinding. Bron: Ericsson Mobility Report Woensdag 21 november 2012 : verdubbeling mobiel dataverkeer en sterke toename smartphones.– “Veertig procent van alle verkochte telefoons in het derde kwartaal van dit jaar is een smartphone. Daarnaast laat het rapport zien dat mobiel dataverkeer is verdubbeld in het afgelopen kwartaal ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar en dat mobiel dataverkeer per jaar met vijftig procent zal toenemen in de periode 2012- 2018 (compound annual growth rate). De groei van video is hiervoor de belangrijkste reden. “ Kans: inzet e-health: app ontwikkelen voor SEH Zorg: -
  • 23. Macro: internationaal • Internationaal Het hebben van internationale ervaring in het vak van SEH arts helpt bij het opzetten van een goede SEH hier, aldus Terrance Mulligan, Mednet Jaarboek 2007. Kans: internationale contacten benutten voor meer kennis over acute zorg Zorg: te laat, te weinig kennis uit buitenland binnen halen
  • 24. Macro: stakeholders • Verwijzers • Ziekenhuis • Huisartsen • Zorgverzekeraar • Patiëntenorganisaties • Gemeente • Plaatselijke media • Opleidingsinstituten • Investeerders (Banken, Private Investors) •KaInnst:e Grnoee dstea vkeerhboilnddeirnsg (e…n OleRg,g Cenli ëvnotoern rgaeazda)menlijk doel Zorg: onvoldoende samenhang, afstemming ontbreekt met de stakeholders / verwijzers
  • 25. Meso • Definitie markt • Behoefte van de markt • Marktsegmenten • Concurrenten • Nieuwe toetreders • Toeleveranciers • Markt specifieke technologieën
  • 26. Meso: definitie markt (1) • Positie van de markt van acute zorg Bijna 450 locaties van waaruit acute zorg wordt verleend. In 2010 zijn er 128 huisartsenposten. Ongeveer 80% van de huisartsen is hierbij aangesloten. Er zijn rond de 110 SEH’s en 25 Regionale Ambulance Voorzieningen met 203 ambulancestandplaatsen met een paraatheid van 24 uur en 10 standplaatsen die een deel van de dag operationeel zijn. Elf ziekenhuizen zijn als traumacentrum aangewezen, waarvan er vier over een traumahelikopter beschikken. Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid. Wanneer een ziekenhuisorganisatie meerdere locaties heeft, wordt de SEH daarom vaak geconcentreerd op één locatie. Op 1 januari 2011 waren er 98 SEH-afdelingen. Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid. Er zijn in 2010 110 SEH’s en er zijn 128 Huisartsenposten (HAP’s) in Nederland, die samen landelijke dekking bieden. Het aantal SEH’s neemt af. Kans: samenwerking kan leiden tot efficiency voordeel, met uitstekende landelijke dekking Zorg: hoe brengen we HAP’s en SEH’s landelijk op één lijn?
  • 27. Meso: definitie markt (2) Bijna twee derde van patiënten gaat na behandeling weer naar huis • De meeste patiënten kunnen na behandeling op de SEH weer naar huis (64%). Een kwart wordt opgenomen, al dan niet in hetzelfde ziekenhuis. Ook hier zal de spreiding in de percentages te maken kunnen hebben de mate van samenwerking tussen HAP en SEH. In geval van afspraken zoals in het voorgaande beschreven, zal de patiëntenpopulatie die op de SEH gezien wordt een relatief hogere ziektelast hebben, waarvan een groter deel opgenomen zal worden. Bij SEH na HAP relatief meer verwijzingen naar polikliniek of opname in ziekenhuis • Er zijn weinig gegevens over het zorggebruik van patiënten na het bezoeken van de SEH. Naast de cijfers over bestemming weten we uit het onderzoek onder zelfverwijzers op de SEH dat 26% van de patiënten het advies krijgt om tijdens kantoortijd de huisarts te bezoeken, 26% verwezen wordt naar de polikliniek en 14% opgenomen wordt in het ziekenhuis. Aan 35% wordt enkel een zelfzorgadvies gegeven (Giesen et al., 2007). Van de patiënten die contact hadden met een SEH in Maastricht (gelegen achter de HAP) kreeg 9% het advies de huisarts te consulteren, werd 49% verwezen naar de polikliniek en werd 32% opgenomen in het ziekenhuis. Hier kreeg 9% enkel een zelfzorgadvies (van Uden et al., 2005). Kans: samenwerking kan leiden tot efficiency voordeel, met uitstekende landelijke dekking Zorg: hoe brengen we HAP’s en SEH’s landelijk op één lijn?
  • 28. Meso: definitie markt (3) • Marktaandeel Ongeveer 7 miljoen contacten met aanbieders van acute zorg In totaal zijn er vanwege acute gezondheidsproblemen tussen de 6,9 en 7,2 miljoen contacten met huisartsenposten, SEH’s en ambulancevoorzieningen. In 2008 hadden huisartsenposten in totaal 4,3 miljoen patiëntcontacten, SEH’s behandelden tussen de 1,9 miljoen 2,2 miljoen patiënten, in 2009 waren er bijna 694.000 spoedeisende inzetten ambulancezorg en 6.000 inzetten van een Mobiel Medisch Team (MMT). Van de patiënten die contact hebben met een aanbieder van acute zorg, heeft 16,9% in de week van dat contact, twee maal of vaker contact. De combinatie die het vaakst voorkomt, is een consult op de huisartsenpost en een behandeling op de SEH. Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid SEH’s vervullen na HAP’s belangrijkste rol in acute zorg. Kans: veel contacten, grote markt ; contacten ook anders benutten? Zorg: -
  • 29. Meso: definitie markt (4) • Jaarlijks ongeveer 2 miljoen SEH-behandelingen • Op basis van het LIS heeft Consument en Veiligheid berekend dat op afdelingen Spoedeisende hulp (SEH) van ziekenhuizen in de periode 2004-2008 gemiddeld 1,9 miljoen behandelingen per jaar plaatsvonden (CV, december 2009). Dit komt overeen met 116 behandelingen per 1.000 personen per jaar. Deze schatting is gebaseerd op continue registratie door elf SEH’s die aan LIS deelnemen, en die zowel acute lichamelijke letsels als acute aandoeningen registreren (CV, september 2009). • De schatting op basis van de meetweken spoedzorg in 2009 komt op 2,2 miljoen behandelingen per jaar. Dit komt overeen met 135 behandelingen per 1.000 personen per jaar. Tijdens de meetweken werden SEH-bezoeken geregistreerd, gedurende een maand in vier regio’s en een week in één regio (Bos et al., 2009b; Van Veenendaal et al., 2009a; Van Veenendaal et al., 2009b; Van Veenendaal et al., 2009c). Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid 26 september 2013 Kans: Samenwerking SEH – HAP kan leiden tot efficiency voordeel Zorg: -
  • 30. Meso: behoefte van de markt • Behoeften • Functionaliteiten • Technieken
  • 31. Meso: behoefte van de markt (1) • Behoeften • Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg (Bron: NZA De NZA noemt als belangen van de consument de volgende: Efficiëntie op korte en lange termijn, markttransparantie, keuzevrijheid, toegang tot zorg en de kwaliteit zijn gewaarborgd. De consument krijgt zo de beste waar en waarde voor zijn zorgeuro.’) • Goede bereikbaarheid van de acute zorg verschilt per gebied (zie bijgaande sheet) Kans: bereikbaarheid verbeteren, kwaliteit omhoog Zorg: bereikbaarheid/kwaliteit zeker niet verslechteren
  • 32. Meso: behoefte van de markt /behoeften (2) • Profielen 11% van de gezondheidsproblemen op de SEH is spoedeisend • Ruim de helft van de gezondheidsproblemen op de afdeling Spoedeisende hulp wordt beoordeeld als niet-dringend gezondheidsprobleem, of er kan volstaan worden met een advies (bron meetweken, zie tabel 1). Ongeveer 34% wordt beoordeeld als dringend gezondheidsprobleem, 10% als spoedeisend en 1% als levensbedreigend gezondheidsprobleem. Deze cijfers zijn gebaseerd op metingen op SEH’s in vier regio’s. Deze SEH’s gebruikten verschillende instrumenten om de urgentie vast te stellen; sommige gebruikten het Manchester Triage Systeem (MTS), andere het Nederlands Triage Standaard (NTS) en weer andere de Emergency Severity Index (ESI). Daardoor moet de verdeling van de urgentie zoals hierboven beschreven, beschouwd worden als een globale indicatie. Urgentie onder zelfverwijzers lijkt lager • In enkelvoudige onderzoeken is ook de urgentie voor contact met SEH gemeten. De urgentie onder zelfverwijzers lijkt lager te zijn, al kunnen verschillen in urgentie ook te wijten zijn aan verschillen in methode en populatie. Kans: meer echt spoedeisend bij de SEH, minder spoedeisend bij HAP. Eerder triage? Zorg: SEH toegankelijk houden
  • 33. Meso: behoefte van de markt/ behoeften (3) • Per zorgaanbieder is er een tamelijk groot verschil in de leeftijdsopbouw van de patiëntenpopulatie. De patiënten die contact hebben met de huisartsenpost zijn relatief vaak kinderen en jongeren. Op de afdeling SEH is er een gelijke verdeling van de patiënten over de leeftijdsklassen. Ambulances worden vaker ingezet voor ouderen. Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid. Sekse • Op HAP meer vrouwen, op SEH en in ambulance meer mannen • De patiënten van de huisartsenposten (HAP) zijn vaker vrouwen dan mannen, terwijl op de afdeling Spoedeisende hulp vaker mannen dan vrouwen worden behandeld (zie tabel op volgende slide). De ambulance wordt ook vaker voor mannen ingezet dan voor vrouwen. Deze gegevens zijn afkomstig uit de ‘meetweken spoedzorg’ Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid Kans: verschillende product/markt combinaties maken Zorg: -
  • 34. Meso: behoefte van de markt/ behoeften (4) Basisdienst HAP SEH Ambulancezorg (A1- , A2- en B-inzetten) Spoedeisende ambulancezorg (alleen A1- en A2- inzetten) Regio 5 regio's 5 regio's 5 regio's prov. Utrecht Totaal aantal contacten in de 87.519 44.082 16.871 3.385 onderzoeken Geslacht % % % % man 45,5 53,4 51,8 51,8 vrouw 54,5 46,6 48,2 48,2 Leeftijd % % % % 0-14 28,7 19,0 5,0 6,7 15-24 11,1 14,2 6,6 10,2 25-44 22,6 21,2 13,1 19,7 45-64 18,2 21,9 24,9 25,4 65+ 19,4 23,6 50,4 38,0
  • 35. Meso: marktsegmenten binnen acute zorg In totaal zijn er vanwege acute gezondheidsproblemen tussen de 6,9 en 7,2 miljoen contacten met huisartsenposten, SEH’s en ambulancevoorzieningen. • De SEH markt neemt daarvan 2 miljoen SEH behandelingen voor haar rekening; zie slide Meso: definitie markt (4) • Huisartsen(posten) en Ambulancevoorzieningen de rest. Kosten van de acute huisartsenzorg tijdens ANW(Avond, Nacht en Weekend)-uren zijn licht gestegen. Om de zorg voor 16,6 miljoen inwoners van Nederland te bieden, doen huisartsen gezamenlijk 1,47 miljoen uur dienst op een huisartsenpost. Gemiddeld komt dat overeen met 208 uur actieve dienst per normpraktijk. De totale kosten voor de beschikbaarheid van acute huisartsenzorg tijdens ANW-uren en voor de verleende zorg bedroegen € 275,5 miljoen. Dat is gemiddeld € 16,61 per inwoner. Bron: persbericht Vereniging Huisartsenposten Nederland d.d. 13 augustus 2013 • Groei Door de groei van de bevolking en de vergrijzing (zie hiervoor bij Macro verkenning) zal de markt voor acute zorg groeien (en dus ook voor de SEH). Kans: Huisartsenzorg is goedkoper; meer via HAP Zorg: -
  • 36. Meso: concurrenten direct Directe ‘concurrent van de SEH’ zijn de huisartsenposten: • De huisartsenposten werken veel samen met elkaar en met andere zorgaanbieders in de acute zorg. Van de 124 huisartsenposten zijn 85 gevestigd in of op het terrein van een ziekenhuis. Van de bijna 40 huisartsenposten die niet in of bij het ziekenhuis zijn gehuisvest, hebben 15 wel plannen voor een co-locatie, 24 huisartsenposten hebben geen SEH en/of ziekenhuis in hun werkgebied. Bij co-locatie lopen de vormen van samenwerking tussen de huisartsenpost en het ziekenhuis uiteen van huisvesting in of op het terrein van het ziekenhuis tot een geïntegreerde spoedpost. Bron: persbericht Vereniging Huisartsenposten Nederland d.d. 13 augustus 2013 Kans: SEH meer laten samenwerken met HAP; zitten vaak al samen (1/3) Zorg: -
  • 37. Meso: concurrenten indirect • Indirecte concurrenten kunnen zijn: • particuliere initiatieven , en • preventie ter voorkoming van de noodzaak van acute zorg . • Hoewel veel ziekenhuizen ontstaan zijn vanuit particulier initiatief zijn op dit moment geen particuliere initiatieven bekend op het gebied van de spoedeisende zorg. Kans: particulier initiatief ontwikkelen? Zorg: waarom zijn geen particuliere initiatieven?
  • 38. Meso: nieuwe toetreders • Verwachte ontwikkelingen Op steeds meer plaatsen in Nederland werken HAP en de SEH samen, waarbij de HAP doorgaans de toegang vormt. De patiënt kan eenvoudig naar de 2e lijn, de SEH, verwezen worden als dat nodig is. Op deze manier staat de 1e lijn ook in de acute zorg voorop, wat doelmatigheid oplevert en duidelijkheid voor de patiënt. Voor de goede orde: de samenwerking van HAP en SEH levert geen langere reistijd op voor de patiënt. Naast samenwerkende HAP's en SEH’s blijven er in de dunbevolkte gebieden waar geen ziekenhuis is, zoals dat nu ook het geval is, altijd nog HAP’s bestaan. We zien geen nieuw toetreders in de vorm van particuliere klinieken op het gebied van spoedeisende hulp. Privéklinieken en zelfstandige behandelcentra (ZBC's) zijn particuliere zorginstellingen die op dit moment juist geen spoedeisende hulp verlenen. Kans: HAP als eerste toegang tot spoedeisende zorg Zorg: Nieuwe onvoorziene particulier toetreders?
  • 39. Meso: toeleveranciers • Toeleveranciers Bij de SEH en AOA (Acute Opvang Afdeling) wordt veel techniek gebruikt . Hieronder vallen alle gebouw gebonden installaties: van luchtbehandeling en ventilatie tot medische gassen en sanitaire voorzieningen, maar ook patiëntenregistratie en een oproepsysteem waarbij patiënten een rechtstreekse verbinding hebben met verpleegkundig personeel. Met meer persoonlijke aandacht voor de patiënt en een hogere kwaliteit van de zorg als resultaat. (Bron: nieuwsbericht 3 mei 2011 op website Cofely.nl) Kans: Kwaliteit van zorg is meer dan de puur medische zorg: concentratie van zorg en de juiste voorzieningen levert hogere kwaliteit op. Zorg:
  • 40. Meso: markt specifieke technologieën • Technieken en methodieken Gebruik m- en e-health neemt fors toe. Voorbeeld 1: Ziekenhuis App als marketing instrument . Het Antonius Ziekenhuis in Sneek een App gemaakt voor watersporters. “Met de App, Geomedic genaamd, kunnen watersporters snel in contact komen met de SEH van het ziekenhuis en de locatie op het water doorgeven. Het behoeft geen uitleg dat dit in levensbedreigende situaties hét verschil kan maken. Daarnaast geeft de App volgens het ziekenhuis een ‘veilig gevoel’ wanneer iemand het water op gaat. Zeker, ze weten daar in het Noorden prima wat marketing is ;)”. Bron: zorgmarketeers.nl 9 augustus 2013 Voorbeeld 2: VvAA lanceert samen met artsennet een platform waar medische app’s worden beoordeeld: Arts & Apps. KNMG Artsennet d.d. 28 maart 2013 Kans: gebruik m- en e-health toepassingen. Kijkend naar de lokale markt goed inspelen op de behoeften van een specifieke doelgroep, en binding met het ziekenhuis. Zorg: -
  • 41. Micro • Definitie bedrijfsmodel • Producten • Inkoop • Management • P&O • Financiën • Service • Opslag en transport • ICT • R&D
  • 42. Micro: definitie bedrijfsmodel • De meeste zorg die het ziekenhuis verleent (en dus ook de spoedeisende zorg), valt onder de basisverzekering. Deze zorg wordt vergoed door de zorgverzekeraar. Hier is het eigen risico op van toepassing. • Het ziekenhuis dient de rekening rechtstreeks in bij de zorgverzekeraar als het ziekenhuis en de zorgverzekeraar een contract hebben. • Voor een eerste afspraak in het ziekenhuis is een geldige verwijzing nodig. Zonder geldige verwijzing zal de zorgverzekeraar de ziekenhuiskosten niet vergoeden. Uitzondering is als de patiënt met spoed in het ziekenhuis terechtkomt, dan is een verwijzing niet nodig Kans: alternatief aanbod uitwerken met zorgverzekeraar voor acute zorg (pakket) Zorg: patiënt realiseert zich niet wat de zorg kost.
  • 43. Micro: producten (1) • Productieprocessen • Triage om urgentie te bepalen. • Daarna een kort onderzoek door een SEH-verpleegkundige Afhankelijk van de reden van verwijzing kan dit bestaan uit het opmeten van de lichaamstemperatuur, het meten van de bloeddruk en het tellen van de hartslag. Indien nodig aansluiten aan een bewakingsmonitor die de bloeddruk, hartritme en ademhaling bewaken. Deze gegevens worden genoteerd. • Vervolgens komt een arts-assistent voor nader onderzoek • en eventueel vervolg behandeling af te spreken of te starten. • (Bron: Website SKB Winterswijk) Kans: - Zorg: -
  • 44. Micro: producten (2) • specifieke technologieën • Specifieke technologie voor acute zorg Kans: specialisatie en concentratie van acute zorg: beter rendement uit investering Zorg:
  • 45. Micro: inkoop (1) • Inkoop van zorg • Onder voorwaarden is samenwerking tussen zorgverzekeraars toegestaan bij selectieve inkoop van Spoedeisende Eerste Hulp door zorgverzekeraars (zie informatiekaart hierover van de Argumentenfabriek op de website van de ACM (voorheen NMA). • Inkoop door SEH • Ziekenhuis verzorgt de inkoop van apparatuur en materialen. Kans: SEH’s kunnen inkoopvoordeel behalen door samen te werken met andere SEH’s Zorg: Zorgverzekeraars kunnen SEH’s uitspelen
  • 46. Micro: inkoop (2) • strategische samenwerking • SEH’s werken samen met de plaatselijke HAP • SEH’s werken samen met Ambulancezorg Kans: Zorg:
  • 47. Micro: management • niveau besluitvorming • SEH maakt deel uit van het ziekenhuis en valt onder management ziekenhuisbestuur • decision making units • Vaak is de leiding van SEH duaal: manager/bedrijfsleider (voor de dagelijkse gang van zaken) en een medicus (voor de medische gang van zaken), de SEH-arts die de medische coördinatie op de SEH heeft en leiding geeft aan het team van ziekenhuisartsen. De manager/bedrijfsleider rapporteert volgens de managementstructuur uiteindelijk aan een lid van de raad van bestuur. (Bron: diverse ziekenhuiswebsites) Kans: Maak de SEH een duidelijke RVE (resultaat verantwoordelijke eenheid) van Zorg: diffuse besluitvorming voor investeringen
  • 48. Micro: P&O • Kennisniveau • Medewerkers van de SEH zullen volledig medisch geschoold en getraind moeten zijn op hun niveau (verpleegkundige of artsen) • Stijl van leidinggeven • De SEH arts heeft de feitelijke leiding over het medisch bedrijf. De manager over de bedrijfskundige aspecten. • Opleidingen • Alle medewerkers zullen adequaat geschoold moeten zijn. Kans: - Zorg: -
  • 49. Micro: financiën • Kengetallen • Belangrijke kengetallen bij SEH zijn: • Aantal contacten • Aandeel spoedeisend/levensbedreigend • Binnenkomend door verwijzing • Doorverwijzing na behandeling Kans: sturen op belangrijke kengetallen Zorg: geen administratieve fabriek ervan maken
  • 50. Micro: service • Bereikbaarheid • Bereikbaarheid van SEH is cruciaal. Zie eerdere slide behoeften van de markt • Snelheid van handelen • Ook snelheid van handelen, en dus juiste bezetting is cruciaal. Kans: Als bereikbaarheid en snelheid van handelen top zijn wordt merkwaarde SEH ondersteund Zorg: idem, omgekeerd
  • 51. Micro: Decision Making Unit • Business manager • Manager en coördinerende SEH arts hebben dagelijkse aansturing, maar (lid) RvB is feitelijke DMU • Proces management • Via protocollen waar ziekenhuisstaf ondersteuning bij levert. • Quality • Cruciaal (net als bereikbaarheid en snelheid van handelen). De kwaliteit moet zeker gesteld zijn en daarnaast zullen de relevante risico’s verzekerd moeten zijn. Preventie is daarbij belangrijk (Bron: website Medirisk). Kans: - Zorg: niet goed geregeld procesmanagement en slecht kwaliteit
  • 52. Micro: Huidig marketingconcept • Wat is het? • Spoedpost bij en van het ziekenhuis • Wat doet het? • Levert acute zorg aan zelfverwijzers, na ongelukken en na doorverwijzing door huisarts(-enpost) • Wat betekent het? • Dat mensen goede medische behandeling krijgen in tijden van acute medische nood Kans: uitbreiding van het marketing concept Zorg: zorg kan ook elders gegeven worden
  • 53. Kansen (1) • De vergrijzing vergroot de markt voor SEH. • integratie HAP’s en SEH’s waardoor steeds de goedkoopste vorm van zorg geleverd kan worden. • Bij lagere omzetten omzet verder vergroten door SEH • er zit nog steeds groei in… • inspelen op behoeften en vraag; samenwerking met andere disciplines • specialisatie in acute zorg; niet-acute zorg eruit filteren. • specialisatie per aanbieder van acute zorg (SEH, HAP & Ambulance) • Minister stimuleert integratie SEH en HAP. • eerst naar HAP dan minder zelfverwijzers naar SEH • de wetgever vóór zijn en deze samenwerking SEH – HAP alvast vormgeven: extra budget • vergroten doelmatigheid (meer naar eerste lijn) levert kostenverlaging op • concentratie van zorg dwingt te gaan voor innovatief concept van SEH • Integratie HAP’s en SEH’s waardoor steeds de goedkoopste vorm van zorg geleverd kan worden. • meer samenwerking tussen ziekenhuizen • met duurzame zorg een statement maken dat onderscheidend is • 40% zelfverwijzers beïnvloeden om eerst naar HAP te gaan -> goedkoper • meer huisartsenzorg inzetten, ernstige gevallen bij SEH, basiskwaliteit omhoog. • inzet e-health: app ontwikkelen voor SEH
  • 54. Kansen (2) • Goede verbindingen leggen voor gezamenlijk doel (verwijzers) • samenwerking kan leiden tot efficiency voordeel, met uitstekende landelijke dekking • samenwerking kan leiden tot efficiency voordeel, met uitstekende landelijke dekking • veel contacten, grote markt ; contacten ook anders benutten? • Samenwerking SEH – HAP kan leiden tot efficiency voordeel • bereikbaarheid verbeteren, kwaliteit omhoog • internationale contacten benutten voor meer kennis over acute zorg • meer echt spoedeisend bij de SEH, minder spoedeisend bij HAP. Eerder triage? • verschillende product/markt combinaties maken • Huisartsenzorg is goedkoper; meer via HAP • SEH meer laten samenwerken met HAP; zitten vaak al samen (1/3) • particulier initiatief ontwikkelen? • HAP als eerste toegang tot spoedeisende zorg • Kwaliteit van zorg is meer dan de puur medische zorg: concentratie van zorg en de juiste voorzieningen levert hogere kwaliteit op. • gebruik m- en e-health toepassingen. Kijkend naar de lokale markt goed inspelen op de behoeften van een specifieke doelgroep, en binding met het ziekenhuis. • alternatief aanbod uitwerken met zorgverzekeraar voor acute zorg (pakket) Kans: SEH’s kunnen inkoopvoordeel behalen door samen te werken met andere SEH’s • Maak de SEH een duidelijke RVE (resultaat verantwoordelijke eenheid) van • sturen op belangrijke kengetallen • Als bereikbaarheid en snelheid van handelen top zijn wordt merkwaarde SEH ondersteund • uitbreiding van het marketing concept
  • 55. Conclusie uit de analyse van de kansen Uit de uitgebreide kansenanalyse kiezen we de volgende kansen: 1. integratie van SEH en HAP (ketenintegratie) in de regio 2. specialisatie voor SEH en HAP: HAP als poort naar SEH. 3. per (grotere) regio specifiek specialisaties in traumacentra. 4. ondersteund door e-health 5. samenwerkend met andere SEH’s op gebied van inkoop 6. sturend op belangrijke kengetallen als bereikbaarheid, kwaliteit en kosten
  • 56. Zorgen • de steeds wijzigende , niet consequente wijzigingen in overheidsregelgeving • regionale verschillen, en startsubsidie nog niet toegekend voor samenwerking • Spoedeisende hulp moet dichtbij beschikbaar blijven. • minder investeringsmogelijkheden • De zorg en de zorgconsument moet bezuinigen. Is er geld te besparen op de SEH? • Hoe funden we de kosten van deze vergrijzing? • gebrek aan coördinatie op dit dossier. • onnodig veel protocollen die werken onmogelijk maken • patiënt realiseert zich niet wat de zorg kost. • Nieuwe onvoorziene particulier toetreders? • waarom zijn geen particuliere initiatieven? • SEH toegankelijk houden • zorg kan ook elders gegeven worden • meer overheidsbemoeienis • Snelheid van besluitvorming en handelen vereist • bij niet realiseren verschuiving: budgettekort • bereikbaarheid/kwaliteit zeker niet verslechteren • hoe brengen we HAP’s en SEH’s landelijk op één lijn? • onvoldoende samenhang, afstemming ontbreekt met de stakeholders / verwijzers • te laat, te weinig kennis uit buitenland binnen halen • niet goed geregeld procesmanagement en slecht kwaliteit • idem, omgekeerd (bereikbaarheid en snelheid van handelen) • geen administratieve fabriek ervan maken • diffuse besluitvorming voor investeringen • Zorgverzekeraars kunnen SEH’s uitspelen
  • 57. Conclusie uit de analyse van de zorgen • Spoedeisende hulp moet dichtbij beschikbaar blijven • Mogelijkheid tot investeren moet geborgd worden • Besparingsdoelstelling moet gerealiseerd worden • Bereikbaarheid moet gewaarborgd worden • Alle stakeholders aanhaken voor draagvlak • Procesmanagement goed neerzetten
  • 58. Uitkomst van de analyse en de mogelijke keuzen daaruit: de strategische keuze We kiezen er voor om de SEH van de ziekenhuizen en de HAP te integreren en de HAP de ingang te laten zijn. De Nieuwe Spoedeisende Post (NSP) bestaat uit de entreeafdeling (voormalig HAP) die de binnenkomende patiënten waar mogelijk direct behandeld, en verwijst indien nodig door naar de acute zorg afdeling (voormalig SEH) binnen de NSP voor de acute medische zorg. Voor zwaargewonde patiënten zijn een kleiner aantal gespecialiseerde traumacentra. De voormalige HAP doet waar ze goed in is, en verwijst door naar voormalige SEH die (onder hetzelfde dak) zich in de acute medische zorg specialiseert. De huidige SEH en HAP locaties worden aangepast voor dit doel, waarmee landelijke dekking (bereikbaarheid) is gegarandeerd. Waar mogelijk worden locaties samen gevoegd. De kosten dalen omdat de kosten van de eerste lijn goedkoper zijn dan de kosten van de tweede lijn en door de concentratie van de zorg. De verwijzing van patiënten wordt ondersteund door e-health. Een app zal ontwikkeld worden die patiënten, verwijzers en behandelaars ondersteund bij hun communicatie met de HAP/SEH. De NSP werkt samen met andere NSP’s, bijvoorbeeld op het gebied inkoop van apparatuur en materiaal en met gezamenlijk traumacentrum. De NSP wordt gestuurd op belangrijke kengetallen als bereikbaarheid, kwaliteit en kosten. Procesmanagement is een belangrijk onderdeel van de nieuwe organisatie. In de aanloop naar deze wijziging haken we alle stakeholders aan.
  • 59. De knoop: strategische keuze • We kiezen er voor om de SEH van de ziekenhuizen en de HAP te integreren in: de Nieuwe Spoed Post. De voormalige HAP vormt de ingang. • Daarmee willen we bereiken dat de voormalige HAP doet waar ze goed in is, en verwijst door naar voormalige SEH (en traumacentra) die (onder hetzelfde dak) zich in de acute medische zorg specialiseert. En door de inzet van e-health, samenwerking bij slimme inkoop en procesmanagement. • Op de korte termijn voegen we de processen van HAP en SEH samen in de Nieuwe Spoed Post (NSP). Op de langere termijn voegen we alle locaties samen. • Het doel is om de kosten van de acute zorg te laten dalen met behoud van een goede bereikbaarheid en uitstekende kwaliteit van zorg. • Met de uitrol van dit plan kan direct gestart worden. De eerste gesprekken zullen gevoerd moeten worden met ziekenhuisbestuur, HAP besturen en de zorgverzekeraar in de betreffende regio.
  • 60. Concept in beeld gebracht Uitstekende (medische) behandeling krijgen in tijden van acute medische nood. De NSP levert acute zorg in de regio. Eén gecombineerde SEH en HAP (NSP) met gespecialiseerd traumacentrum.
  • 61. Het business model van de Nieuwe Spoed Post Nederlanders In acute medische nood Acute zorg concentratie/ specialisatie De Nieuwe Spoed Post Ziekenhuizen verwijzers HAP – SEH - Ambulance Eén ingang in E- en m-health de buurt
  • 62. Aanbevelingen voor implementatie • Benoem projectmanager die met een projectteam (uit HAP, SEH en Zorgverzekeraar) de volgende acties uitzetten/uitvoeren • Marktonderzoek naar de wensen van patiënten. • Uitwerken business case in samenwerking met Ziekenhuis, Huisartsen en zorgverzekeraar • Communiceer over de voortgang van de plannen en betrek stakeholders vroegtijdig • Zorg voor budget, een set van KPI’s, kosten analyse en een investeringsanalyse onderzoek • Benoem na de goedkeuring van de plannen direct 1 manager voor HAP en SEH die de opdracht krijgt om de processen te beschrijven en te verbeteren en te komen tot 1 proces en start direct met de ontwikkeling van een communicatie app en e-health propositie en Zorg voor één locatie per NSP