1. O RELEVO E A ROCHA: RELEVOS LITOLÓXICOS Paisaxes graníticas Paisaxes volcánicas Paisaxes calcarias Paisaxes de rochas metamórficas

3. PLUTÓNICAS: consolidación do magma no interior da terra: GRANITO, SIENITA, DIORITA, GABRO

4. MAGMÁTICAS PLUTÓNICAS Granito

5. MAGMÁTICAS PLUTÓNICAS Sienita

6. MAGMÁTICAS PLUTÓNICAS Diorita

7. MAGMÁTICAS PLUTÓNICAS Gabro

8. VOLCÁNICAS: o magma é expulsado polos volcáns en forma de lava que o consolidarse forma as rocas volcánicas: BASALTO, PUMITA, OBSIDIANA

9. MAGMÁTICAS VOLCÁNICAS Basalto

10. MAGMÁTICAS VOLCÁNICAS Pumita

11. MAGMÁTICAS VOLCÁNICAS Obsidiana

12. SEDIMENTARIAS : formadas pola compactación de restos procedentes doutras rochas, pola precipitación dos materias disolvidos en auga o por restos de seres vivos: ARXILA, ARENISCA, CONGLOMERADOS BRECHA, CONGLOMERADOS PUDINGAS, CALCARIAS

13. SEDIMENTARIAS Arxila

14. SEDIMENTARIAS Pedra de area

15. SEDIMENTARIAS Conglomerado brecha

16. SEDIMENTARIAS Conglomerado pudinga

17. SEDIMENTARIAS Calcaria

18. METAMÓRFICAS : producidas a partir doutras rochas que sofren altas presións ou temperaturas no interior da terra: LOUSA, XISTO, GNEIS, CUARCITA, MÁRMORE.

19. METAMÓRFICAS Lousa

20. METAMÓRFICAS Xisto

21. METAMÓRFICAS Gneis

22. METAMÓRFICAS Cuarcita

23. METAMÓRFICAS Mármore

24. LITOLOXÍA GRANÍTICA

25. RELEVOS GRANÍTICOS O granito é unha rocha magmática que se producen por arrefriamento lento do magma a grandes profundidades. Tras longos períodos de erosión poden quedar ao descuberto e observarse en superficie Como consecuencia da diminución de presión que supón a eliminación de quilómetros de materias que cubrían aos granitos, estes presentan unha intensa fracturación con numerosas fendas que se entrecruzan e que chamamos diáclases.

26. Veremos como estas fendas ou diáclases serán agrandadas por procesos de meteorización química DIÁCLASES E METEORIZACIÓN QUÍMICA NO GRANITO

27. En litoloxías graníticas, e en climas como o galego, fórmanse esas paisaxes de bolos tan características en Ourense. A estas paisaxes de penedos chámase noutras zona da península (Macizo Central, Estremadura) tamén barrocales PAISAXES GRANÍTICAS EN CLIMAS TEMPERADOS

28. A XÉNESE DOS PENEDOS O granito presentada o diaclasado ortogonal de orixe descompresiva a través do cal circula a auga A auga meteoriza o granito nun proceso de hidrólise parcial, transformando o granito en sábrego A escorrenta arrastra o sábrego deixando só o granito interno inalterado en forma de bolos

29. Linhares da Beira (Portugal) O Montealegre Penas de Roda (A Terra Chá) A torra da Moa (Traba)

30. En Gaioso, ollando a Chá Hai dúas penedas ergueitas. ¡Semellan non ser verdá redondeces tan ben feitas! As Penas de Rodas son dous ollos alucinados Que espían con atención Ós eidos máis alonxados. Si ambas penas se desfán arde, co mundo, un tesouro: ¡unha pena é de alquitrán, a outra unha trabe de ouro! Non sodes, non, cantería, ouh penas de encantamento. ¡Temo que calquera día vos poida levar o vento. Manuel María, poeta Bolas de granito (Penas de Rodas , Lugo)

31. PENEDOS DE TRABA E PASARELA Ás veces, a meteorización química das diáclases produce formas curiosas que suxiren animais, formas humanas, formas mitolóxicas, etc. Tal acontece cos penedos de Traba e Pasarela, no municipio de Laxe, na costa da morte, ameazados polas canteiras e declarados recentemente Paisaxes Protexidos.

32. A PENA CORNEIRA, VIXÍA DO RIBEIRO Este penedo, quizais o de máis sona de Ourense, ten forma de corno, e coroa a serra máis elevada do Ribeiro a que lle da nome

33. PAISAXES GRANÍTICAS: A natureza como escultora

34. TAFFONI (CACHOLAS)

35. CACHOLAS E DECORACIÓN

36. XÉNESE DAS CACHOLAS (TAFONE) A auga penetra polas fendas que soportan a meirande presión e transforma por meteorización química o granito en sdábrego. Cómpre un lugar por ondea auga baleire o interior do penedo do sábrego formado

37. DOMOS GRANÍTICOS Son grandes masas de granito de forma de cúpula. Son lugares axeitados para a práctica da escalada

38. TOR: así se denominan estas formacións de aspecto ruiniforme

39. PÍAS OU GNAMMAS En Galicia chámanse pías a eses ocos que as augas da chuvia fan no granito

40. O GRANITO FORMA PARTE DA PAISAXE DO NOSO BARRIO

41. AS CRESTAS GRANÍTIAS DE QUINTELA Se paseas polas ribeiras do Miño ao seu paso por Ourense podes ver as características cristas coroadas por penedos como a chamada do “Formigueiro” en Quintela

42. En Castadón, desde a beira da estrada podes ve o Tor granítico na beira do Loña CASTADÓN

43. Os penedos graníticos ollan a nosa cidade desde o alto do Montealegre MONTEALEGRE

44. RELEVOS GRANÍTICOS En lugares de climas tropicais os domos graníticos adoitan formar uns relevos característicos chamados Pan de Azucre

45. LITOLOXÍA METAMÓRIFICA E RELEVO

46. RELEVOS METAMÓRIFICOS: XISTOS E LOUSAS As superficies de esquistosidade típicas das rochas metamórficas como xistos e cuarcitas condicionan o relevo nos terreos con esta litoloxía.

47. A estrada a Castro Caldelas ( tamén a Trives ) corta unha banda de xistos na subida ao Rodicio

48. PAISAXES METAMÓRIFICAS Os planos de esquistosidade son elementos fundamentais nas pasaxes de rochas metamórficas como os xistos ou as lousas

49. Paisaxes metamórficas e esquistosidade

51. A ALTERNANCIA DE XISTOS E CUARCITAS Son frecuencia vese en Galicia alternancia de xistos (ou lousas) e cuarcitas tal como sucede nestas rochas da praia das Catedrais, na costa de Lugo.

52. PREGOS EN CUARCITAS Perante as grandes presións, as cuarcitas compórtanse plásticamente e préganse, como no famoso prego tumbado do Courel

53. As cuarcitas sobresaen entre os xistos por erosión diferencial.

54. GRANITO DE 2 MICAS GRANODIORITA XISTOS E GNEIS XISTOS, LOUSAS E CUARCITAS GRANITOS ROCHAS MET. XISTOS E CUARCITAS ROCHAS DE GALICIA A Galicia oriental (Lugo e parte de Ourense é de rocha metamórfica, mentres que a Galicia occidental (A Coruña, Pontevedra e parte de Ourense) é granítica

55. PAISAXE METAMÓRIFICA: Serra do Invernadeiro PAISAXE GRANÍTICA: Macizo do Pindo

56. MACIZO DO PINDO (granito) SERRA DO COUREL ( Xistos e cuarcitas) RELEVO E LITOLOXÍA Á VISTA DO GOOGLE EARTH

57. ROCHAS VOLCÁNICAS E RELEVO

58. RELEVOS VOLCÁNICOS Cono volcánico Colada Caldeira volcánica

60. CALDEIRAS VOLCÁNICAS Grandes depresións volcánicas producidas polo afundimento de parte do cono volcánico como consecuencias de violentísimos explosións Caldeira de Taburiente Caldeira de Taburiente

61. Unha caldeira en Google

62. DOMOS VOLCÁNICOS Os domos volcánicos son masas de lava consolidadas no interior das chemineas volcánicas e que a erosión deixa ao exterior

63. OS ROQUES Estruturas moi semellantes son os roques, fragmentos de lava consolidadas no interior das chemineas volcánicas e que a erosión deixa ao exterior.

64. COLADAS DE LAVA É como chamamos á lava que flúe ladeira abaixo do volcán ata consolidar en formas espectaculares

65. MALPAÍS VOLCÁNICO É como chamamos a esas chairas formadas por unha mestura de piroclastos (produtos sólidos botados polos vocáns: cinzas, lapilli, puzzolanas, bombas)

66. LITOLOXÍA CALCARIA: O RELEVO KÁRSTICO

67. O RELEVO EN ZONAS CALCARIAS: MODELADO CÁRSTICO Nas zonas calcarias ( de CO3Ca), os procesos xeolóxicos caracterízanse por unha acción erosiva e sedimentaria que acontece asemade na superficie e no subsolo dando lugar a paisaxes características denominadas paisaxes Cársticas (ad rexión croata e eslovena chamada Carst). En Galicia non abundan por ser escasa as rochas calcarias CO 3 Ca + CO 2 + H 2 O 2CO 3 H - + Ca ++ DISOLUCIÓN (EROSIÓN: formas destrutivas) ) SEDIMENTACION (PRECIPITACION: formas construtivas FOMRAS EXOCÁRSTICAS FOMRAS ENDOCÁRSTICAS

68. Dolinas Uvalas Sima Caverna con estalactitas e estalgmitas Poljé Lenar Dolinas Canón calcario Galerías FORMAS EXOCÁRSTICAS Y ENDOCÁRSTICAS

69. FORMAS EXOCÁRSTICAS Dolina (disolución) Dolina: afundimento Poljé

70. FORMAS EXOCÁRSTICAS Canón Lenar ou lapiaz Lenar ou lapiaz Producidas polo proceso de disolución do Co3Ca insoluble ao transformarse en bicarbonato soluble .

71. FORMAS ENDOCÁRSTICAS Caverna Sima Galería

72. FORMAS ENDOCÁRSTICAS Estalagmitas Coadas Estalagmitas e columnas

73. Coadas e bandeiras FORMAS ENDOCÁRSTICAS CONSTRUTIVAS Estalactitas e estalagmitas

74. PAISAXES CÁRSTICAS EN GALICIA En Galicia a penas existen terreos con litoloxía Kárstica, tan só unha banda que percorre Galicia de Norte a Sur dende Mondoñedo ata a zona de Valdeorrras En Mondoñedo da orixe ás Covas do Rei Cintolo, unha das manifestacións Kársticas máis interesantes de Galicia