Erandioko Altzaga Ikastolan egindako bi orduko formazio-saio magistrala (ordubeteko bi saiotan), ataza bidezko metodologia eta proiektuetan oinarritutako ikaskuntza (PBL) metodologien berri emateko. Bi metodologia hauen gakoak eman nahi izan dira aurkezpen honetan.

1. GARAPEN METODOLOGIKOA HAUR ETA
LEHEN HEZKUNTZAN
Komunikazio gaitasuna lantzen
Altzaga Ikastola HLHIn eskainitako formazioa
Ainhoa Ezeiza
http://www.ehu.es/ehusfera/komunikatzen
@ainhoaezeiza, ainhoa.ezeiza@ehu.es

2. Metodologia asko dira posible komunikazio
gaitasuna garatzeko...

3. Metodologia asko dira posible komunikazio
gaitasuna garatzeko...
... baina ezinbestekoa da komunikatzea
komunikatzen ikasteko

4. Bi metodologia multzo nagusi:
Fokua hizkuntzan jartzen dutenak
(ataza komunikatiboak, hizkuntza proiektuak...)


Hizkuntza zehar-bidez lantzen dutenak
(edukietan oinarritutako hizkuntzen ikaskuntza,
proiektuetan oinarritutako ikaskuntza...)

5. OINARRIZKO KONTZEPTUAK

6. Komunikazio gaitasuna ez da hizkuntza
gaitasunaren baliokide

7. Komunikazio gaitasuna ez da hizkuntza
gaitasunaren baliokide
Komunikazio gaitasuna beti dago loturik
gorputzaren adierazpenarekin eta
adierazpen plastikoarekin.

8. http://youtu.be/tmNBYuasCw0 Hero – Kaligrafia eta Ezpata

9. Ahozkotasunak aurpegi, aho, esku, gorputz
adierazpena du berarekin bat.
Idazteak ere, gorputzaren posizioa, mugimendua,
eskuak, lepoa... gorputzarekin sinkronizatzea
eskatzen du.

10. Ahozkotasunak alderdi plastikoa du, musikala,
erritmikoa, estetikoa.
Idatzia hizkuntzaren estetika da, estetika
abstraktua, askotan irudiz eta soinuz hornitzen
dena.

11. Ahozkotasuna lantzen Lehen Hezkuntza Graduan:
Bideoa:
http://ehutb.ehu.es/es/video/index/uuid/52d809e591121.html
Blog artikulua:
https://www.ehu.es/ehusfera/komunikatzen/2014/01/17/ahozko-komunika

12. Komunikazio gaitasunaren osagaiak
(Canale eta Swain, 1980 eta ondorengo lanak):
Gaitasun soziolinguistikoa
Gaitasun diskurtsiboa
Gaitasun estrategikoa
Gaitasun linguistikoa
Canale, M. eta Swain, M. (1980). «Theoretical bases of communicative approaches to second
language teaching and testing», Applied Linguistics, 1, 1-47. Gaztelaniaz: «Fundamentos teóricos
de los enfoques comunicativos», Signos, 17 (56-61) eta 18 (78-91), 1996.

13. Komunikazioa lantzen ari garenean, hori guztia
izan behar dugu kontuan, ez soilik hizkuntzaren
elementuen lanketa.

14. “Deskribatu zure etxea”
EZ DA
jarduera komunikatiboa

15. “Deskribatu zure etxea”
Ez da errealitatean inoiz ematen berez hutsean
Ez dio ikasleari informaziorik ematen bere
erregistroa, ideiak, informazioa hautatzeko
Tankera honetako zereginetan, ikasleak kalkulatu
behar du “zer nahi duen irakasleak berak egitea
agindu horren aurrean”.

16. “Deskribatu zure etxea”
Nola formula daiteke jarduera hau komunikatiboa
izan dadin?

17. HELBURU DIDAKTIKOAK ETA HELBURU
KOMUNIKATIBOAK
Helburu didaktikoa da zer espero dugun ikasleek
ikastea proposamen horren bitartez:
Narrazio-testuak eraikitzea
Denbora adierazteko egiturak erabiltzea
Emozioak adierazten dituzten testuak idaztea…

18. HELBURU DIDAKTIKOAK ETA HELBURU
KOMUNIKATIBOAK
Helburu didaktikoak dokumentatzen errazak dira,
helburu-zerrendak daude dekretuetan eta oinarrizko
curriculum diseinuan, baita eskolako curriculum
proiektuan ere.

19. HELBURU DIDAKTIKOAK ETA HELBURU
KOMUNIKATIBOAK
Helburu komunikatiboa da zer komunikatzea
espero den. Ikasle(ar)engan jartzen da fokua.
Zer komunikatu nahi du haurrak egin diozun
proposamen horretan?
Norekin komunikatu behar du?
Zertarako komunikatu nahi du pertsona horrekin edo
horiekin?

20. HELBURU DIDAKTIKOAK ETA HELBURU
KOMUNIKATIBOAK
Helburu komunikatiboak zehaztea dezente
zailagoa da, gure komunikazio testuingurua oso
mugatua izaten delako.
Helburu komunikatiboak zehaztea ezinbestekoa da
ikasleek komunikazio estrategiak aktibatzeko eta
erabakiak hartzeko.

21. http://www.scribd.com/doc/3230144/Proba-eskutitza-LHko-4-mailaAeredua

22. Testu-generoek laguntzen digute testuen
berdintasunak eta desberdintasunak antzematen.
Baina ez obsesionatu egitura finkoak
errepikaraztearekin; transferigarritasun txikia dute
eta hizkuntzaren erabilera estandarizatura
bultzatzen dute.

23. Ikaskuntza prozesu induktiboak eta inferitzaileak
sustatu, ez deduktiboak.

24. Ohiko hurrenkera deduktibo bat...
GUTUNA IDATZI:






Argibidea: gutunak idazten ikasi.
Azalpena: gutunak nola idazten diren,
egituraketa, ideien antolaketa.
Ereduak: azpimarratu egitura elementuak.
Gutunaren zatiak osatu
Gutuna idatzi
Gutuna ebaluatu

25. Hurrenkera induktiborantz...
GUTUNA IDATZI:







Argibidea: proposatu zuzendaritza taldeari ikasgela
hobetzeko ideiak.
Testuingurua: gure ikasgela aztertu, argitu zer hobetu
daitekeen, zer den erraz hobetzen eta zer zail edo garesti...
Azterketa: nola helarazi proposamena? Bide desberdinak.
Ahozkoaren eta idatziaren arteko aldeak.
Gutun idatzia prestatu. Ideiak antolatu.
Ereduak: azpimarratu egitura elementuak.
Gutuna idatzi eta binaka birpasatu eta hobekuntzak
proposatu
Gutuna ebaluatu eta egituraketa elementuak erantsi.

26. Prozesu-mota hauek aukera ematen diete haurrei
euren komunikazio proposamenak egiteko,
erabakiak hartzeko eta hizkuntzaren kontzientzia
garatzeko.

27. KOMUNIKAZIOA SUSTATZEN DUTEN
METODOLOGIAK (I):
ATAZA BIDEZKO IKASKUNTZA

28. Ataza komunikatiboak garatzea da hizkuntzaren
garapena bermatzeko unitate minimoa.
Hizkuntzan
fokalizatzen da
baina BETI
ataza komunikatibo
baten bitartez
Irudiaren iturria: Clara Cardoso – Flickr - cc-by

29. ATAZA KOMUNIKATIBOEN HURRENKERA:
Atazaurrea (kokatzea, girotzea)
Prestakuntza (hau ez beti)
Ataza: komunikazio jarduera(k)
Ebaluazioa
Hizkuntza fokua
Ataza-ostea

30. Adibidez, ataza komunikatibo gisa, gutuna idazten
diote eskolako zuzendaritza taldeari ikastetxean
hainbat hobekuntza proposatzeko

31. Atazaurrea izan daiteke eskolan dauden
hutsuneak aztertzea bilera kolektiboaren bitartez
eta hutsune horiek argazkiz dokumentatzea
(adinaren arabera, bigarren hau “prestakuntza”
izan daiteke).
Prestakuntzan, gutuna idazteko ideiak
zehaztea eta antolatzea izan daiteke.

32. Atazan, gutuna idazten dute, erregistro egokia
hautatuz, taldean lan eginez.

33. Ebaluazioan, gutuna denon artean birpasatzen
da eta zalantzak argitzen dira erregistroaren
inguruan. Elkarren arteko feedbacka.
Hizkuntza-fokuan, gutunen egituraketa aztertzen
da eta hizkuntza egituraren bat zuzendu edo
lantzen da.

34. Atazaostea izango da gutunaren erantzuna
jasotzea zuzendaritzaren aldetik eta akordio
batera iristea eztabaida baten bidez ea zein
hobekuntza diren egingarriak, zergatik, noizko…

35. Hurrenkera didaktikoa EZ DA 2D
Hurrenkerako elementu guztiak EZ DIRA
simetrikoak edo parekoak.
Bai irakasleak eta bai ikasleek argi izan behar
dute ataza bakoitzean zein elementu diren
lehentasunezkoak.

36. Hurrenkerak bolumena du eta atazak finkatzen du
prozesu osoaren lehentasuna.
Ataza bakoitzean ikaskuntza elementu gakoa
argia da (ez da DENA lantzen).

37. KONPROBA DEZAGUN...
1)
2)
3)
4)
Proposatu hiru zeregin komunikatibo zuen ikasleentzat
Zehaztu nola erlazionatzen diren helburu didaktikoekin
Erabaki hizkuntza fokua
Ataza komunikatiboa sortu

38. Atazak sortzea erraza da
Ezinbestekoa da helburu komunikatiboetatik
abiatzea
Helburu didaktikoak zehaztea errazagoa da,
fokua non jarri nahi dugun finkatzean datza
kontua.

39. Eskolan, askotariko testuinguru komunikatiboak
sortu behar ditugu, hizkuntza berezituetan
trebatzeko:
Zientifikoa,
sortzailea,
plastikoa,
fisikoa...
Iturria: Richmond College, California. Flickr, CC-by Adelphi Lab Center

40. Egiten ditugun jarduerak BETI testuinguratu
behar dira, ariketak mekanikoki errepikatzeak oso
ikaskuntza balio mugatua du
Bai ikasleek eta bai irakasleok argi izan behar
dugu jarduera bakoitzak hurrenkeran duen
balio erlatiboa

41. Testuingururik gabe...
Haurrek ezin dute euren portaera
eta jarduna egokitzen ikasi
...eta irakasleok ezin dugu beren
portaera eta jarduna ebaluatu.

42. Ebaluazioaren ajeak...

43. Denok berdin ebaluatuak izateko eskubidea
dugu? ... Seguru gaude horretaz?

44. Denok berdin ebaluatuak izateko eskubidea
dugu? ... Seguru gaude horretaz?

45. Elkarren arteko feedbacka ikaskuntzan eta
hausnarketa metakognitiboaren garapenean gako
da, adin guztietan.
Iturria: Sharing school supplies, on Flickr CC-by Isafmedia

46. FEEDBACK MOTAK:
Feedback zuzentzailea / Feedback iradokitzailea
Berehalako feedbacka
Feedbackaren gaineko feedbacka

47. FEEDBACK MOTAK:
Emaitza hobeak ematen ditu feedback
iradokitzaileak feedback zuzentzaileak baino:
“Don´t accept me as I am”
(Feuerstein et al, 1988)
Berehalako feedbacka oso baliotsua da harridura
eragiten duenean.

48. FEEDBACK MOTAK: LAU PRINTZIPIO
1) Elkarren arteko feedbacka argi definitu behar da.
Ikasleak ez dira irakasle, euren hizkeran definitu behar
dituzte ebaluazio-irizpideak.
2) Elkarren arteko feedbackak orientazio positiboa izan
behar du.
3) Elkarren arteko feedbacka ebaluatu behar da.
4) Ezinbestekoa da elkarren arteko konfiantza giroa
sortzea elkarren arteko feedbackari ekin aurretik.

49. 
Atazetan oinarritutako ikaskuntzan sakontzeko
zenbait esteka interesgarri...
http://www.slideshare.net/marimarpego/langutuna-pre
http://www.scribd.com/doc/3230144/Proba-eskutitza-L
http://rincones.educarex.es/lyl/index.php/didactica-de-

50. Atazetan oinarritutako ikaskuntzaren helburua da
ikaskuntza elementu zehatz batean fokalizatzea,
puntu zehatz batean kontzentratzea.

51. Irudiaren iturria: Scargot/Snail, Flickr CC-by OliBac

52. Atazetan oinarritutako ikaskuntza mikroskopio
edo lupa bat erabiltzearen parekoa da: oso
interesgarria da baina ez du errealitate osoa
islatzen.

53. ATAZETAN OINARRITUTAKO
IKASKUNTZAren metodologia zehatz eta
mikrotik...
PROIEKTUETAN OINARRITUTAKO
IKASKUNTZA globalizatzailera
(PBL – Project Based Learning)

54. Zergatik PBL?

56. http://www.youtube.com/watch?v=sUqmamlW9cc

57. Iturria: Aise Berrikustea oporretan, Lehen Hezkuntza 4. Zubia- Santillana

58. Celestia

59. Kstars

60. Simulaziotik errealitatera

61. Lengua Castellana 4, Primaria segundo ciclo. Otsoko – Elkarlanean

62. dbus

63. Lengua 3, Primaria segundo ciclo. Anaya

64. http://www.streamdays.com/camera/view/oxford-street-londo

66. Sortu, ekoitzi eta partekatu

67. http://www.youtube.com/watch?v=JpJyBhI9hAo

68. http://www.youtube.com/watch?v=OGjMVXAyN-E

69. Ikaskuntza zatitu egiten dugu eta
azkenean, ez dago behia ikusteko
modurik

70. Irudiaren iturria: http://www.unopublicidad.com/media/blog/29-07-10/despiece.jpg

71. Zer egin dezakegu “pieza”
kopuru (ia) infinitoz osatuta
dagoen jakintza eraikitzen
laguntzeko?

72. Lego – CC by Phillie Casablanca
http://www.flickr.com/photos/philliecasablanca/3354734116/sizes/l/in/photostream/

73. Nola lagun diezaiekegu haurrei
eurak izan daitezen askotariko
jakintza konplexuak eraikiko
dituztenak?

74. http://fffff.at/free-universal-construction-kit/
via @josianito

75. Eskolak aireportuak dira?
Ahalik eta denbora gutxien pasa nahi
dugu bertan?
Inpersonalak dira?
Estandarrak dira?

76. Brazil Project:
http://www.youtube.com/watch?v=sIb9_oK6LB8&feature=youtu.be&t=49s

77. Proiektuetan Oinarritutako
Ikaskuntzan helmuga produktu
bat ekoiztea da

78. Proiektuetan oinarritutako
ikaskuntza
EZ DA
“proiektuak egitea”

81. PBL: ZER DA... ETA ZER EZ DA
PBL metodologia ez da “proiektuak egitea”
PBL metodologia ez da dena landu ONDOREN
egiten del proiektua.
PBL proiektua IKASTEKO TESTUINGURUA da

82. NOLA PRESTATZEN DA PBL PROIEKTU BAT
Nondik hasi:
ERRONKA proposatzen da eta erronka hori
AGERTOKI EDO ESZENARIO erreala edo
errealistan kokatzen da.

83. NOLA PRESTATZEN DA PBL PROIEKTU BAT
Nondik hasi:
ERRONKA proposatzen da eta erronka hori
AGERTOKI EDO ESZENARIO erreala edo
errealistan kokatzen da.
Erronka hori bizitza errealarekin lotura izango
du (erreala edo irudimenezkoa)
Erronka ez dute helburu didaktikoek
markatzen

84. NOLA PRESTATZEN DA PBL PROIEKTU BAT
Prozesuan zehar:
MUGARRI batzuk finkatzen ditugu, hiru edo
lau, proiektuaren aurrerabidea bermatzeko
eta hobetzen laguntzeko.

85. NOLA PRESTATZEN DA PBL PROIEKTU BAT
Prozesuan zehar:
MUGARRI batzuk finkatzen ditugu, hiru edo
lau, proiektuaren aurrerabidea bermatzeko
eta hobetzen laguntzeko.
KONTUZ!
Proiektuak ez dira sekuentziatzen,
proposamen irekiak dira.

86. NOLA PRESTATZEN DA PBL PROIEKTU BAT
Prozesuan zehar:
MUGARRI bakoitzean, ebaluazioan
hausnarketa eta hobekuntza sustatzen da.
Taldeka lan egitea komeni da. Talde
bakoitzean, ikasleek aukera dute euren
gaitasunak hedatzeko, euren estiloan.

87. NOLA PRESTATZEN DA PBL PROIEKTU BAT
Amaieran:
Egindako produktuak publikoki erakusten
dira, eskolan, gurasoei, inguruko eragileei,
beste talde bati...
Erakusketa bidez, ahozko aurkezpena,
posterra...

88. Printzipio orokor gisa...
Proiektuan zehar, haurrei laguntzen diegu
eurak pentsa dezaten, euren kasa ikas
dezaten.
Gu “aditu” gisa sartzen gara proiektuetan,
“aholkulari” gisa.

89. Proiektuetan oinarrituta ikaskuntza
ez da “postrea”
“jaki nagusia” baizik
Buck Institute for Education BIE
http://www.bie.org

90. Proiektua prozedura naturalari
segiz diseinatzen da.
Ikaskuntza emaitzak bigarren
mailan kokatzen ditugu
(nahiz eta gure begietara, hori
izan garrantzitsuena)

91. Metodologia honen gakoa da zehatzetik
abiatzea abstrakturantz jotzeko, eta gero
berriz abstraktutik zehatzera

92. Proiektuak proposatzeko, irudimenez jokatu
behar dugu.
Ikasleengandik sortzen diren proiektuak dira
arrakastatsuenak, adi ibili!

93. ADIBIDE POLITAK LEHEN HEZKUNTZAN:
Aboriginal Art
http://www.slideshare.net/elealber/aboriginal-art-presen
A London Guide for Kids
http://www.slideshare.net/elealber/a-london-guide-for-k
Legoland Park Zaragoza
http://mrgarrido.wordpress.com/2013/07/04/legoland-p
Alberto Garrido
CEIP Rosales del Canal, Zaragoza

94. Alberto Garrido @agarridodiez CIP Rosales del Canal (Zaragoza)

95. Proiektu hauek prestatzen gabiltza...
Irratigintza: http://irratigintza.org
Bideojokogintza
Sortaldeko kaligrafia artistikoa
Zinemagintza
IKTatuta: Emozioak eta IKTak

96. Nire proposamena:
PBL irakaskuntzaren oinarria
Ataza bidezko ikaskuntza, osagarri gisa

97. ESKERRIK ASKO ZUEN ARRETAGATIK
ETA NAHI DUZUEN ARTE!
Ainhoa Ezeiza
Ainhoa.ezeiza@ehu.es
@ainhoaezeiza
@ainhoaeus
http://www.ehu.es/ehusfera/komunikatzen/
http://ainhoaezeiza.net/
http://gaurmazedonia.blogspot.com.es