SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 52
Baixar para ler offline
HOBBIDE
HOBEKUNTZA-BIDEA




EUSKADIKO
LANBIDE HEZIKETAKO
KUDEAKETA-, AUTOEBALUAZIO- ETA
HOBEKUNTZA-EREDUA




                                 1
HOBBIDE


                                      EUSKADIKO LANBIDE HEZIKETAKO
                                      KUDEAKETA-, AUTOEBALUAZIO- ETA HOBEKUNTZA-EREDUA




1. SARRERA

1.1 LANBIDE HEZIKETARI BURUZKO EMAITZAK
Lanbide Heziketa asko hobetu da azken hamarkadan; gizarteak harekiko zuen ustea aldatu egin da eta egindako
lana balioesten du. Kalitatean oinarritutako kudeaketa-sistemak oso lagungarriak izan dira eta beharrezkoa
genuen ahalegina egitera bultzatu gaituzte. Baina kalitate-programak ez dira helburu, bitartekoak baino ez dira;
helburua emaitzak dira.

LHko emaitzak hobetzen ari dira pixkanaka-pixkanaka. Laburbilduz, esan dezakegu eskola-porrotaren maila inoiz
baino txikiagoa dela LHn, ikasleen eta enplegu-emaileen asetze-maila inoiz baino handiagoa dela, eta, halaber,
teknologiaren alorrean eskolaren eta enpresaren arteko aldeak behera egin duela nabarmen.

1.-Eskola-porrotaren maila inoiz baino txikiagoa da.
  Lanbide Heziketan maila gainditzen duten ikasleen kopurua %10 hazi da hamarkada batean.


      KURTSOA GAINDITU DUTEN IKASLEAK LHn                                                                                                  Eliminado: ¶
                                                                                                                                           ¶
%72tik %82ra

                                KURTSOA GAINDITZEN DUTEN IKASLEAK
                                                                                          96-97 ikasturtean, LH I gainditu zutenen batez
                        LH I                   LH II             LH EM         LH GM
                                                                                          bestekoa %68,8 zen, eta LH II gainditu
                 100                                                                      zutenena, %73,9.
                  80

                  60
                                                                                          04-05 ikasturtean, berriz, %79,1 zen Maila
                                                                                          Ertaineko Lanbide Heziketan, eta %85,4 Goi
             %




                  40
                                                                                          Mailako Lanbide Heziketan.
                  20

                    0
                             /96-97                /98-99          /03-04      /04-05
                                                        IKASTURTEA
             Hezkuntza Ikuskaritzaren datuetan oinarritua




  Lanbide Heziketan maila errepikatzen duten ikasleen kopurua %11 murriztu da hamarkada batean.

               Alumnos que REPITEN CURSO EN FP

De 20% a 9%

                                  ALUMNADO QUE REPITE CURSO

                                   FP I        FP II   CF GM      CF GS

        30
                                                                                          97-98 ikasturtean, LH I.eko ikasleen %20,4k
        25
        20
                                                                                          errepikatu zuen maila, eta LH II.eko ikasleen
                                                                                          %16,7k.
    %




        15
        10
         5                                                                                                                             2
         0
                   /97-98             /98-99            /03-04        /04-05     /05-06

                                                       CURSO
  Datos facilitados por la Inspección de Educación
05-06 ikasturtean, berriz, Maila Ertaineko Lanbide Heziketan ikasleen %10,2k, eta Goi Mailako Lanbide
Heziketan ikasleen %7,1ek.


2.- Ikasleen asetze-maila inoiz baino handiagoa da.
 Katalogo modularreko etengabeko prestakuntzarako ikastaroak egin dituzten profesionalen asetze-
 maila 8 puntutik gora dago, 10etik.


  SATISFACCIÓN ALUMNADO de Formación Continua
  SATISFACCIÓ              Formació
 De 7 a 8,2
                                                                                       Gure zentroetan prestakuntza jasotzen zuten
                                SATISFACCIÓN ALUMNADO FC
                                                                                       ikasleen asetzea nolakoa zen ez genekien joan
                               CURSO                  PROFESORADO                      den hamarkadan; izan ere, ez zen neurketarik
            10                                                                         egiten eta ez genuen horri buruzko daturik.
               8
                                                                                       Katalogo          modularreko           etengabeko
               6
                                                                                       prestakuntzarako     ikastaroak     egin    zituzten
               4                                                                       ikasleen asetze-maila 7 puntu zen 2000. urtean,
               2                                                                       eta 8,4, 2005. urtean. Irakasleekiko asetze-maila,
                                                                                       urte beretan, 7 puntutik 8ra igaro da, 10 puntutik.
               0
                    2000       2001        2002    2003          2004    2005
                                              CURSO

       Datos facilitados por el Sistema de Certificación y Registro de la Agencia



 Hasierako Prestakuntzako ikasleen asetze-mailak gora egin du eta 7,5 puntutik gora dago, 10etik.

    SATISFACCIÓN ALUMNADO de Formación Inicial
    SATISFACCIÓ              Formació
 De 7,1 a 7,7
                                      SATISFACCIÓN ALUMNADO FI

                                 CURSO                        PROFESORADO
               10                                                                            Hasierako Prestakuntzako ikasleek 7
               8
                                                                                             puntuko asetze-maila zuten jasotako
                                                                                             prestakuntzarekiko, 2002-2003 ikasturtean,
               6                                                                             eta 7,6, 2004-2005 ikasturtean.
               4
                                                                                             Irakasleekiko asetze-maila 7,3tik 7,8ra igaro
               2
                                                                                             da, 10 puntutik.
               0
                           /2002-03             /2003-04                /2004-05
                                                 CURSO
       Datos facilitados por EGAILAN (Observatorio del Mercado de Trabajo




3.- Enplegu-emaileen asetze-maila inoiz baino handiagoa da.
 LHko tituludunak kontratatu dituzten enpresen asetze-maila 7,5 da (10 puntutik) haien gaitasun-
 mailarekiko.

  SATISFACCIÓN de la EMPRESAS con los titulados de
  SATISFACCIÓ
              Formación Profesional
              Formació
 De 7,3 a 7,5
               SATISFACCIÓN DE EMPRESAS CON EL NIVEL COMPETENCIAL                   Hiru inkesta egin dizkiegu Lanbide Heziketako
                       DEL ALUMNADO DE FORMACIÓN INICIAL
                              Grado                Grado
                                                                                    zentroekin elkarlanean aritzen diren mila enpresa
          10
                              medio                superior                         ingururi.
           8

           6

           4

           2

           0                                                                                                                              3
                     2002                2004             2006
                                         AÑO


      Datos facilitados por la Agencia (Encuesta bienal a Empresas)
Kontratatu dituzten LHko tituludunen gaitasun-mailarekiko asetze-maila 7,1etik 7,3ra igaro da, erdi mailakoei
dagokienez.

Goi-mailako tituludunei dagokienez, berriz, 7,4tik 7,6ra hazi da.

4.- Teknologiaren alorrean, eskolaren eta enpresaren arteko aldea inoiz baino txikiagoa
da.
  Lanean hasten diren LHko tituludunen batez bestekoa %80 baino gehiago da.


         INSERCIÓN LABORAL de titulados de FP
         INSERCIÓ
    82%

                                        INSERCIÓN LABORAL                               Lanean hasten diren LHko tituludunen batez bestekoa
          100
                                                                                        %81 zen, 00-01 ikasturtean titulua eskuratu zutenen
                                                                                        kasuan; eta %84,4, 04-05 ikasturtean ikasketak
           80                                                                           bukatu zituztenen kasuan.
           60
     %




           40
                                                                                        Industria-alorrean, berriz, laneratze-tasa 5 puntu
                                                                                        handiagoa zen.
           20

               0                                                                         Inkesta egin duen azken promozioak, batez beste, 37
                       2000             2001          2002                2003   2004   egun behar izan zituen lana aurkitzeko.
                                           TITULADOS DEL CURSO                          Lan-esperientzia dutenen artean, %75ek enplegu on
   Datos facilitados por EGAILAN (Observatorio del Mercado de Trabajo
                                                                                        samarra izan dute edo dute (gutxienez 6 hilekoa eta
                                                                                        astean 20 ordukoa)


  Ikasleen ezaugarri profesionalekiko enpresek adierazten duten asetze-maila 7,2 da.



                       SATISFACCIÓN EMPRESAS
                       SATISFACCIÓ
                   con el perfil profesional del alumnado
   7 – 7,2
                    SATISFACCIÓN EMPRESAS CON PERFIL PROFESIONAL

                               Grado             Grado
                               medio             superior
          10                                                                             LHko      tituludunen     ezaugarri    profesionalak
           8                                                                             lanpostuari     zenbateraino   egokitzen      zaizkion
           6
                                                                                         enpresei galdetuta, haien asetze-maila 7 puntu
           4
                                                                                         inguru da, erdi mailako tituludunen kasuan; goi-
                                                                                         mailako tituludunen kasuan, berriz, 7,2tik 7,4ra igaro
           2
                                                                                         da.
           0
                       2002               2004              2006
                                         CURSO

      Datos facilitados por la Agencia (Encuesta bienal a Empresas)




  Inkesta egin duten enpresen %96 LHko tituludunak kontratatzeko prest daude

 DISPOSICIÓN DE EMPRESAS a contratar titulados de FP
 DISPOSICIÓ

   96,7%

                       DISPOSICIÓN A CONTRATAR TITULADOS DE FP

                                Grado                Grado
                                medio                superior
          100                                                                              Langileak behar izanez gero, LHko tituludunak
                                                                                           kontratatzeko prest daude enpresen %95, erdi
           80
                                                                                           mailako tituludunen kasuan, eta %98 goi-mailako
           60
                                                                                           tituludunen kasuan.
           40

           20                                                                                                                                 4
               0
                        2002                2004                   2006
                                           CURSO

    Datos facilitados por la Agencia (Encuesta bienal a Empresas)
5.- Lanbide Heziketa gero eta jende gehiagok aukeratzen du.
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzaren ondoko ikasleen artean ere, Lanbide Heziketa gero eta jende gehiagok
aukeratzen du.

 LHn, ikasleen %47 ari da ikasten; hau da, %10 egin du gora.


     POSICIÓN RELATIVA de la Formación Profesional
     POSICIÓ                 Formació

De 38 a 47%

                 ALUM NADO DE FP RES PECTO AL DE BACHILLERATO

                                             FP              Bach


             100%
                                                                                             86-87 ikasturtean, derrigorrezko bigarren
                80%                                                                          hezkuntzaren ondoko ikasleen %38k aukeratu
                60%                                                                          zuen LH, eta %62k, Batxilergoa.
       %




                40%

                20%
                                                                                             05-06 ikasturtean, berriz, LHn, %47 ari zen, eta
                                                                                             batxilergoan, %53.
                0%
                        /86-87      /90-91        /96-97       /99-00   /02-03      /05-06
                                                          C URSO


    Datos facilitados por la Dirección de FP (Panel de Indicadores del Sistrema de FP)




6.- Kopuru absolutuetan, Lanbide Hezitako ikasle-kopuruak behera egin du
Lanbide Heziketa gero eta jende gehiagok aukeratzen badu ere, ez da nahikoa gure erkidegoko jaiotza-tasaren
beherakadaren ondorioak konpentsatzeko; Hasierako Lanbide Heziketako ikasle-kopuru absolutuak behera egin
du nabarmen, eta etorkizunean ere behera egitea aurreikusten da. Egoera halakoa izanik, enpresen etorkizuna
kolokan egon daiteke, batik bat, industria-enpresena, eta, LHko sistema orokorrarentzat, erronka berria izan
daiteke.

   Kopuru absolutuei erreparatuz gero, LHko ikasle-kopuruak behera egin du, eta ez da nahikoa gure
   erkidegoko industria-ehunaren beharrei aurre egiteko.

           ALUMNADO en Formación Profesional Inicial
                       Formació

   De 50.000 a 27.000

                                     ALUMNADO EN FP
        50000                                                                                Hasierako Lanbide Heziketan, 50.700 ikasle
                                                                                             aritu ziren 86-87 ikasturtean; hamar urteren
        40000
                                                                                             buruan (96-97), 37.000 ikasle aritu ziren; eta 05-
        30000                                                                                06 ikasturtean, 27.400 ikasle.
        20000
                                                                                             Emaitza akademikoak hobeak direnez, eta
        10000
                                                                                             laneratze-tasak ere gora egin duenez, esan
            0
                /86-87 /90-91 /96-97 /99-00 /00-01 /01-02 /02-03 /03-04 /04-05 /05-06
                                                                                             daiteke beherakada horrek eragindako efektu
                                                  CURSO
                                                                                             negatiboa, neurri batean, leundu egiten dela.
    Datos facilitados por la Dirección de FP (Panel de Indicadores del Sistrema de FP)




                                                                                                                                              5
1.2. KALITATEARI BURUZKO EMAITZAK
Lehen esan dugu Lanbide Heziketan ezarritako kalitate-sistemak emaitza onak lortzeko lagungarriak eta
eragingarriak izan direla, baina ez dira bakarrak izan; kalitatean oinarritutako kudeaketa-sistemak ez dira
nahikoak izan, pertsonek egindako lana ere beharrezkoa izan da eta, horrezaz gain, LHko Euskal Planak
egindako inbertsioek eta emandako baliabideek hobekuntza-ekimen eta -proiektu ugari egiteko aukera eman
dute.

Jarraian, kudeaketa-kalitateari buruzko ziurtagirien inguruan Lanbide Heziketan lortutako emaitzak adierazten
dira: kalitatea segurtatzeko sistema (ISO 9.001), EFQM ereduaren araberako kudeaketa-bikaintasuna (urrezko
Q eta zilarrezko Q), ingurumenaren kudeaketa-bikaintasuna (Ekoscan, ISO 14001) eta pertsonen kudeaketa-
bikaintasuna (Investors in People).



                                         RESULTADOS CALIDAD

                               IiP           8

                         Ekoscan                      14

                       ISO 14.001                10

                  Q Oro 500              5
                  EFQM
                 Q Plata 400                                                         44
                 EFQM
                         ISO 9.001                                                    45

                                     0   5   10       15   20   25   30    35   40   45    50
                                                           Nº de CENTROS




"1997ko LHko Euskal Planak azpimarratu zuen ezarri beharreko KALITATEAREN IKUSPEGIEK
HOMOLOGARRIAK izan behar zutela industriak eta zerbitzuek orain arte erabilitakoekin. Esate baterako, ISO
9.001 eta EFQM Bikaintasunaren Ereduko arau estandarrak aplikatu dira, eta emaitza onak eman dituzte
zentroen kudeaketa hobetzeko. Horrenbestez, kalitate-estrategia orain arte egindako lana egiten
JARRAITZERA ETA HORRETAN SAKONTZERA bideratu behar da".

"Kudeaketan nahikoa bikaintasun-maila lortzea da kontua, eta, maila hori lortu ondoren, horri eutsi behar zaio
eta hobetu egin behar da, autoebaluazioen eta hobekuntza-planen diseinu eta kudeaketaren bidez, eta horien
barne- zein kanpo-auditoriak eginez"

LHko Euskal Plana, 2004-2007


Beraz, etorkizunerako gure helburua ez da zentroetan 500 puntu EFQM lortzea, nahiz eta ez ditugun ateak ixten
eta kalitatearen ziurtapen berriei uko egiten; kudeaketa hobetzeko ez ditugu zentroak bideratu nahi EFQM
memoriak eguneratzen eta hobetzen lanean jarraitzera, baina hala egiten jarrai dezakete.

Kudeaketa-, autoebaluazio- eta hobekuntza-eredua, "HOBBIDE" (Hobekuntza bidea), eskaintzen diegu zentroei,
erreferente komun bat guztiontzat. Hori da, hain zuzen ere, dokumentu honetan aurkezten duguna, eta espero
dugu Lanbide Heziketako sistema osoan modu bateratuagoan eta partekatuagoan aurrera egiteko baliagarria
izatea.




                                                                                                             6
1.3. AGENTZIARI EGINDAKO MANDATUAREN ARRAZOIAK
Gure LHko sistemaren beharretara egokitutako kudeaketa-eredua diseinatzea eta ezartzea eskatu zitzaigun, eta,
lehendabizi, ISO eta EFQM bi kudeaketa-eredu nagusiekin dugun esperientziari buruzko hausnarketa sakona
egin genuen.

1.3.1. ISO EREDUAREKIN DUGUN ESPERIENTZIA
ISO 9000 arauek kalitatean oinarritutako kudeaketa-sistema izateko bete beharreko baldintzak ezartzen dituzte.
Ziurtagiria duten elkarteek kanpoko AUDITORIA izaten dute, horretarako akreditazioa duen erakunde batek
egina, eta hau egiaztatu behar du: kalitatean oinarritutako kudeaketa-sistema aukeratuta, dokumentatuta eta
ezarrita daukala, eta, horrezaz gain, sistema horri eusten diola, arauaren baldintzei jarraituta eraginkortasuna
hobetuz.
ISO arauak kalitatea ziurtatuta dagoela adierazten du, eta zerbitzuetan eta prozesuetan oinarritzen da. Arauak
honako hauek zehaztea eskatzen du: zerbitzuak (nolakoak diren) eta prozesua (nola egiten diren), zerbitzuetan
eta prozesuetan lortu nahi diren helburuak edo kalitate-mailak, maila horiek lortzen diren ikuskatzea,
desbideratzeak erregistratzea (ez-adostasunak) eta hobekuntza-ekintzen bidez hobetzea.

Akreditazioa izateak konfiantza eta izen ona ematen du, bezeroen beharretara egokitutako produktuak eta
zerbitzuak emateko gaitasuna duela adierazten baitu. Konfiantza hori gero eta beharrezkoagoa da egun,
merkatuaren globalizazioa eta nazioartekotasuna etengabe hazten ari baita.

Euskadiko LHn ezarritako ISO arauen balantzea eginez gero, hau da ondorioa: zentroen antolaketa nabarmen
hobetu da, gure lan-prozesuekiko kontrola hobea da eta gure ikasleekiko zerbitzuak ere hobeak dira.

Egiten omen ditugun gauzei buruz esaten dugun hori benetan egia dela eta froga dezakegula egiaztatzeko
aukera ematen digu ISOk eta, horrezaz gain, LHko agenteekiko izen ona eta konfiantza izatea ekarri digu
(enpresak, administrazioak...)

Baina zenbait arazo ere baditu:

       Produktuen eta zerbitzuen kalitatean oinarrituta dago batik bat.
       Nahiz eta indarrean dagoen arauak beste baldintza batzuk ere ezartzen dituen —esate baterako,
       plangintza, prestakuntza, baliabideen kudeaketa, bezeroen asetze-mailaren ebaluazioa, diseinua eta
       etengabeko hobekuntzari buruzkoak (etengabeko kalitatearen ereduak lortze aldera)—, ISO 9.001 araua
       produktuen eta zerbitzuen kalitatea kudeatzean oinarritzen da, batik bat (praktikan, behintzat, bai); izan
       ere, zerbitzuen ziurtapenak egiten jarraitzen da.

       Bigarren mailako zerbitzuak ziurtatzeko tentazioa, eta ziurtapena bakar-bakarrik irudi oneko elementu
       gisa erabili.
       Oso erraza da tentaldi hori izatea; hau da, ziurtapen hori irudia hobetzeko elementu gisa bakar-bakarrik
       erabiltzea. Zentroaren zerbitzu partzialen bat edo osagarriren bat ziurtatu eta gero ziurtapen hori
       erakunde osoarena izango balitz bezala erabiltzean datza.

       Ez-adostasunei ihes egiteko tentazioa, helburu errazak ezarrita.
        Helburu xumeagoak ezartzea izaten da beste tentaldietako bat, hala, desbideratzerik ez izateko. "Ez-
       adostasunekiko" beldurra dago, horrelakoak izatea hortaz arduratu diren pertsonek lana gaizki egin
       dutela baitirudi; hortaz, horrelakorik ez gertatzeko, erraz lor daitezkeen helburuak eta/edo garrantzi
       gutxikoak jartzen dira, eta, ondorioz, dena behar bezala egoten da, baina ez da hobera egiten. Helburu
       errealistagoak eta erronka eragin dezaketenak ezarriz gero, berriz, "ez-adostasunak" ager daitezke,
       baina mesedegarriagoa da hobera egiteko, baldin eta arazoen arrazoiak aurkitzen saiatzen bagara eta ez
       errudunak, eta arrazoiak sakon aztertzen badira eta maila formalean bakarrik gelditzen ez bagara,
       askotan horixe gertatzen baita.

       Sistemak, hasiera batean, ez du eskatzen uneko zerbitzuak zalantzan jartzea, ezta estrategia ere.
       Erakundeak ematen dituen zerbitzuen ziurtapena egitean, ez da zalantzan jartzen une horretan zentroak
       eta LHko sistemak berak ematen dituen zerbitzuak egokiak edo eman behar dituenak ote diren. Izan
       daiteke, esaterako, lanbide heziketako hiru azpisistemak integratzea (hasierakoa, etengabekoa eta
       lanerakoa), bizitza osoko ikaskuntza ezartzea, eta gaitasunaren ziurtapena lortzea. Horrek guztiak esan
       nahi du zentroek beren uneko zerbitzuei buruz hausnartu behar dutela: ea beste zerbitzu batzuk eman
       behar dituzten, zein eta nola. Bezeroen eta interes-taldeen beharrei eta itxaropenei hobeto erantzuteko
       moduez ere hausnartu behar dute.

        Ez du eskatzen zentroaren helburuen eta LHko sistema osoaren helburuen arteko lerrokatzea.
                                                                                                                7
LHko 2. Euskal Plana prestatzen ari gara, eta, bestalde, 2010. urtera bitarteko plan estrategikoa diseinatu
        du Sailburuordetzak. Zentroei eragiten diete plan horiek guztiek, eta, modu batera edo bestera,
        beharrezkoa da zentroen helburuak eta sistemaren helburuak lerrokatuta egotea.


1.3.2. EFQM EREDUAREKIN DUGUN ESPERIENTZIA
EFQM eredua erabateko kalitateko ereduarekin identifikatzen da. "Erabatekoa" izateak esan nahi du
erakundearen jarduera guztietan kalitatea ziurtatuta dagoela. Helburua ez da zerbitzuen kalitatea bakarrik
ziurtatzea, kudeaketa osoaren kalitatea hobetzea baizik.

Lehen esan dugu zerbitzuen eta prozesuaren kalitatean oinarritzen dela batik bat, baina badirela beste baldintza
batzuk ere, prestakuntzari buruzkoak, plangintzari buruzkoak...

EFQM ereduak ikuspegi zabalagoa eman digu; izan ere, honako hauek hartzen ditu kontuan ereduak: liderren
jarrera eta haien inplikazioa (xede eta balioekiko, hobekuntzarekiko, bezero eta interes-taldeekiko, kalitatearen
kulturarekiko, aldaketarekiko...), pertsonak kudeatzeko modua (haien prestakuntza, egindako lana onestea,
lanpostua, inplikazioa eta ardurekiko jarrera, kontratazioa, lanpostu hobea lortzea, komunikazioa...), baliabideak
(ekonomikoak, eraikinak, teknologia, informatika-ekipamendua eta haien ezaguera), prozesuak (estandarizazioa,
hobekuntza eta berrikuntza, produktuak eta zerbitzuak, produkzioa eta zerbitzuak, bezeroekiko harremanak...)
eta estrategiaren kudeaketa (interes-taldeetan eta haien beharretan oinarrituta, informazioan eta ikaskuntzan
oinarrituta, horiek eguneratuta eta prozesu guztietara hedatuta...). Azken hori funtsezkoa da. Lortzen diren
emaitzak ere hartzen ditu kontuan ereduak, eta, erakundeak planifikatu dituen emaitzez gain, bezeroen,
pertsonen eta gizartearen arloetan lortutakoak ere bai.

Ereduaren araberako ebaluazioa egiteko, erakundeek beren benetako kudeaketa —ebidentziak— eta ereduak
eskaintzen dituen praktika onak aldera ditzakete. Autoebaluazioaren bidez, erakundeek puntu indartsuak eta
hobetzeko eremuak bereizi ahal izango dituzte, kudeaketa hobetzeko plana diseinatu eta haren aurrerapenak
balioetsi ahal izango dituzte.

Kanpoko ebaluazioak ere egin daitezke. EFQM eredua sustatzen duten erakundeek —esaterako, Euskalit gure
erkidegoan— beren ebaluatzaileek egindako kanpoko ebaluazioan kudeaketa-maila jakin bat (500 eta 400 puntu)
lortzen duten erakundeei sariak ematen dizkiete (urrezko Q eta zilarrezko Q).

Gure zentroetan EFQM eredua lantzeko egindako lanari buruzko balantzea egin ondoren, hau da ondorioa:
kudeaketari buruz genuen ideian hobera egin dugu, integralagoa eta eguneratuagoa da orain (egiten duguna
nola egin behar genukeen), eta, halaber, emaitzetara eta hobekuntzara askoz ere bideratuago dago kudeaketa.

Ereduak ekartzen dituen abantailak, laburbilduz, hauek dira:

    •   Kalitatearen ikuspegia ez da bakarrik zerbitzuetan oinarritzen, kudeaketa osoan baizik; hau da,
        kalitatearen ikuspegia zabalagoa eta globalagoa da. Lortu nahi ditugun emaitzak lortze aldera, egin
        behar dugunaz hausnartzera bultzatzen du EFQM ereduak —ISOk ez bezala—.
    •   EFQM ereduan emaitzak dira elementu gidari; ISO ereduan, berriz, zerbitzuak.
    •   Helburuak estrategiak ezartzen ditu eta interes-taldeen beharrak eta itxaropenak asetzera bideratuta
        egon behar dute.
    •   EFQM autoebaluaziorako eredua izateaz gain, kudeaketa-eredua ere bada.
    •   Ez da ISO ereduaren aurkakoa; izan ere, prozesuak estandarizatzeko, ISO eredua erabiltzea
        gomendatzen du.

Esan dezakegu EFQM ereduak lagundu egin digula "egokiak direnak gero eta hobeto egiten", eta, emaitzen eta
kudeaketaren ebaluazioa egin ondoren, gure indarrak eta ahuleziak zein diren hobeto jakiten.

Baina zenbait arazo ere baditu:

        Eredua hezkuntzaren arlora egokitzeak edukia murriztea eragin du.
        90eko hamarkadaren bukaera aldera hasi ziren eredua beste errealitate batzuetako testuinguruetara —
        hezkuntzaren testuingurura, esaterako— egokitzen, eta, batik bat, hizkuntza egokitzean oinarritzen ziren,
        baina zenbait alor ere ezabatu ziren, sektorerako aplikagarriak ez zirelakoan; zenbaitetan, eredua
        edukirik gabe geratzen zen, kezkatzeko moduan, batzuetan. Horri dagokionez, eredua interpretatzeko
        gidak egitea erabaki genuen (ikusi 2003 gida), baina edukia bere horretan utzita.

        Barne-ebaluazioetan, zalantzak sortzen dira, ebidentziekiko pertzepzio desberdinak izaten direlako.


                                                                                                                  8
Barne-ebaluazioak beti izan dira zalantza-iturri, kudeaketa-alorreko ebidentziei buruzko pertzepzioa oso
       desberdina izaten baita ebaluazioa egiten dutenen artean; izan ere, eredua nolakoa den ondo jakin behar
       da, ondoren, harekin alderatzeko, eta zentroko lagun guztiek edo askok hainbeste jakitea zaila da.

       Sariekin lotura duten puntuazioetan oinarritutako kanpo-ebaluazioak; ebaluatzaileentzat, zaila da
       neurtzea.
       Kanpo-ebaluazioak beti izan dira arazo-sortzaile, puntuazioekin zerikusia duten sariak ematen baitira;
       gure kasuan, zentroek helburu hau dute ezarrita: 2007. urtearen bukaerarako 400 puntu lortzea. Kontua
       da ebaluatzaileen neurtzeko moduagatik kexak izaten direla, haiek ez baitute maila berean jakiten
       sektorea nolakoa den eta ereduarekiko esperientzia ere ez baita bera.

       Eredua irizpidetan egituratuta dagoenez, zaila da zentroen berariazko kudeaketa-sistemekiko erlazioa
       ezartzea. Edozein kudeaketa-prozesuk —esaterako, hasierako prestakuntzak, pertsonen eta baliabideen
       kudeaketak, irakasleen prestakuntzak— liderrekin, pertsonekin edo emaitzekin zerikusia duten jarduerak
       hartzen ditu; gure esperientziak erakutsi digu egokiagoa litzatekeela eredua modu horizontalean lantzea
       —zeharkako ardatzen bidez—, zentroek benetan kudeatzen dituzten prozesuekin lotuta egongo
       bailitzateke eredua.

       Memoriekin egiten den REDER ebaluazioa oso zehatza da, baina ez da erraza hobetzeko arloen eta
       kudeaketaren arteko lotura ezartzea. Memoriekin lan egiteak eskatzen du oso ondo jakitea eredua
       nolakoa den eta haien arteko barne-loturak nolakoak diren.

       Memoriak egitea oso konplexua eta zaila da; eredua nolakoa den ondo jakitea eskatzen du, eta, halaber,
       trebetasunak eta metodologiak egokia izan behar dute horiek idazteko; hortaz, ez da erraza lan horri
       kanpoko laguntza izan gabe ekitea. Bestalde, kudeaketarako oinarrizko elementu gisa memoriak
       erabiltzea zaila da eta ez oso ohikoa; prozesuen egitura erabili da, eta badirudi ikuspegi desberdinak
       ezarri direla kudeaketarako (prozesuak) eta ebaluaziorako (EFQM ereduak).

       Bestalde, eta logikoa den bezala, memorietan emaitza positiboak aurkezteko joera dago eta negatiboak
       ahalik eta gehien ezkutatzeko. Horrek arazoak eragiten ditu zentroen eta sistemaren arteko lerrokatzean,
       baita emaitzen eta errendimenduaren adierazleak batera erabiltzean ere.

       Onenarekin alderatzeak eztabaidak sorrarazten ditu, zentroak sistema beraren kide baitira; horrenbestez,
       sistemaren emaitzei egindako ekarpena terminoa hobeto egokitzen da gure beharretara.



1.3.3. AGENTZIARI EGINDAKO ESKAERA
LHko kudeaketarako erabili ditugun bi erreferente nagusien —ISO 9.001 eta EFQM— plusei eta deltei buruz
hausnartzen aritu zen agentzia. Euskalit fundazioak kanpo-ebaluazioen emaitzei buruz egindako txostenak eta
haiek emandako gomendioak bereziki lagungarriak izan ziren LHko zentroen kudeaketa-arloan hobekuntza-arlo
nagusiak zein diren jakiteko, baita Sailburuordetzarenak berarenak jakiteko ere.

Hau da hausnarketa horren ondorio nagusia: Euskadiko LHn, bi ereduek izan behar dute erreferente, baina
nahitaezkoa da horiek egungo Lanbide Heziketaren errealitatera egokitzea.

EFQM ereduari dagokionez, LHko eta EPko Sailburuordetzak agentziari eskatu zion eredua gure errealitatera
egokitzeko eta berariazko kudeaketa-, autoebaluazio- eta hobekuntza-eredua osatzeko, interpretazioa
bateratuagoa eta haren aplikazioa homogeneoagoa izan dadin. ISO 9.001 ereduan oinarritutako kudeaketa-
sistemei dagokienez, Agentziak erabaki zuen kalitatearen sistema zentroetan ikuskatzea, prozesuetan
oinarritutako kudeaketara bideratuta.

Bi ekimen horien helburua kudeaketa integratua egitea da, ISO arauan oinarritutako kudeaketa-sistema eta
EFQM ereduan oinarritutako eredu berria lerrokatuta; horrezaz gain, zentroek eta LHko sistemak modu
homogeneoan eta erreferente komun bat dutela lan egin dezaten laguntzea du xede.

Horrenbestez, hauek dira Hobbide agentziaren erronkak:

   •   EFQM ereduaren interpretazioa eta haren aplikazioa LHn bateratuagoa izan dadin laguntzea.
   •   Zentroetan kudeaketa-, autoebaluazio- eta hobekuntza-prozesuak bultzatzea eta homogeneizatzea.
   •   LHko sistemaren helburuak eta zentroen helburuak lerrokatzen laguntzea.



                                                                                                              9
1.4. HOBBIDEREN GARAPENA.
Hobbide diseinatzeko, agentziak irizpide hauek erabili ditu.

    •   EFQM eredu guztia, irizpide, azpiirizpide eta arlo edo elementu lagungarri guztiak biltzea, eta horiek
        interpretatzea, gure errealitatea eta esperientzia abiapuntu direla.
    •   EFQM ereduarekiko trazabilitatea ziurtatzea.
    •   Ardatzez ardatz egituratzea, eta ez irizpideak kontuan hartuta; izan ere, zentroek kudeatzen dituzten
        prozesuekin errazago lotuko dira.
    •   Zentroek eta LHko sistemak batera erabili ahal izango duten adierazleen taula ematea, adierazleen eta
        kudeaketa-arloen arteko kausa-efektu erlazioa ziurtatzen dela.
    •   Autoebaluazio-sistemaren eredua zehaztea.
             • Galdetegietan oinarritua.
             • Erraz interpretatzen dena.
             • Puntuazioak, alderdi indartsuak eta hobekuntza-arloak automatizatzea.
             • Lotura duten praktika onak dituela.
    •   Hobekuntza-plana identifikatuta eranstea.


1.4.1. EFQM ereduaren ZEHARKAKO IKUSPEGIA
Zeharkako ikuspegia du abiapuntu Hobbidek, eta, hala, diseinatutako zeharkako ardatz-multzoak EFQM
ereduaren irizpide, azpiirizpide eta arlo guztiak hartzen ditu.

                   ERAGILEAK                                            EMAITZAK



                               PERTSONA                              EMAITZAK
                               KUDEAKE                             PERTSONETAN
                                  %9                                    %9



                              POLITIKA ETA                           EMAITZAK             EMITZA
              LIDERGOA         ESTRATEGIA
                                                 PROZESUAK                               GILTZARRI
                                                                    BEZEROETAN
                 %10               %8                %14                                    %15
                                                                        %20



                               ITUNAK ETA                           EMAITZAK
                               BALIABIDEA                           GIZARTEAN
                                   %9                                   %6



                                          BERRIKUNTZA ETA IKASKUNTZA




LAN-PROZESUA:

Diseinua egiteko, honako urrats hauek eman ditu Hobbidek:

  Gure kudeaketa-sistemaren arloak zehaztu, lehendabizi EFQM eredua ikuskatuta, interpretatuta eta ereduaren
  arlo guztien edukia egokituta, eta, beharrezkoa izan denean, berariazko arloak barne.

    Hona hemen kontuan hartu ziren irizpideak:
    • EFQM ereduaren guztiak aplikagarriak direla aintzat hartzea.
    • Testua egokitzea, edukiaren galerarik gabeko interpretazioa egitea errazagoa izan dadin.
    • Euskadiko LHn berezkoak diren arloak eranstea (LHko Euskal Plana, Sailburuordetzaren estrategiak).
    • Hiztegi edo terminoen glosario bat eranstea, kontzeptuak hobeto ulertzen laguntzeko.

  LHko eredua kudeaketa-ardatzetan eta -gaitan egituratu, barne-koherentzia dutela eta zentroen kudeaketarekin
  erraz identifikatzen direla; horretarako, gure ereduaren arloak "jarri" ziren kudeaketa-ardatz eta -gai horietako
  bakoitzean.
                                                                                                                 10
Kudeaketa-arloak lau etapatan antolatu (informazioaren analisia, plangintza, ekintza eta ebaluazioa).

    Kudeaketa-gai guztien kudeaketa-kalitatearen ebaluazioa egiten lagunduko duten adierazleak identifikatu,
    eta etapa eta arlo garrantzitsuenekin lotura ezarri; hala, kudeaketaren eta emaitzen artean kausa-efektu
    erlazioak ezarri ahal izango dira.


1.4.2 KUDEAKETA-ARDATZAK ETA -GAIAK.
Hauek dira erabakitako kudeaketa-ardatzak eta -gaiak:


                        EJES Y TEMAS DE GESTI N
                                           Ó
                                            •   POSICIONAMIENTO ESTRATEGICO
                                            •   ESTRUCTURA DE PROCESOS
  GOBIERNO DEL CENTRO                       •   PLANIFICACI Ó N ECON Ó MICA Y FINANCIERA
                                            •   GESTI Ó N DE ACTIVOS Y RECURSOS
                                            •   GESTI Ó N DEL CAMBIO

                                            •   POSICIONAMIENTO Y DEFINICI Ó N DE MERCADO
                                            •   GESTI Ó N DE ALIANZAS Y COLABORACIONES
    GRUPOS DE INTER É S                     •   ORIENTACI ÓN A GRUPOS DE INTER É S
                                            •   PRESTACI ÓN DE SERVICIOS

                                            • MARCO DE GESTI Ó N DE PERSONAS
 PERSONAS DEL CENTRO                        • L ÍDERES COMO GESTORES DE PERSONAS
                                            • FORMACI Ó N Y DESARROLLO


       COMUNICACI Ó N Y                     • INFORMACI Ó N Y CONOCIMIENTO
                                            • GESTI Ó N DE LA COMUNICACI Ó N
        CONOCIMIENTO
                                            • CONTEXTO DE CREATIVIDAD Y APRENDIZAJE
 CREATIVIDAD Y MEJORA                       • INNOVACI ÓN Y MEJORA




ADIERAZLEAK

Hobbide ereduaren adierazleak identifikatzeko, zentroetan eta LHko sistemetan erabiltzen ari diren adierazleak
hartu ziren kontuan, baita ereduak berak proposatzen dituenak ere.

Adierazle horien eta kudeaketa-ardatzen eta -gaien, haren etapen eta erantsita dauden kudeaketa-arloen arteko
lotura ezarri zen.

Hobbidek hauek aukeratu zituen emaitzaren adierazletzat: ebaluazioaren etapan erantsita dauden kudeaketa-gai
guztiak ebaluatzeko egokien suertatu zirenak. Eta errendimenduaren adierazletzat: informazioaren analisiaren,
plangintzaren eta ekintzaren etapetan errendimendua ebaluatzeko egokien suertatu zirenak.

Hala, kudeaketaren eta emaitzen arteko kausa-efektu erlazioa argitzea izan da xede.




                                                                                                            11
ADIERAZLEAK
                                                                   KUDEAKETA-GAIA
                            I                             P                                                    E                                          E
               Langileei                 Pertsonak    Pertsonen    Norbanak     Antolaketa    Pertsonen     Zentroko      Pertsonen     Pertsonak      Kudeaketa
                inkestak                 kudeatzek    gaitasuna      oaren,          -        inplikazio    pertsonek     lanpostua     kudeatzek      -gai honen
                 egiten                       o       k zehaztu,   taldearen    metodolog     a sustatu,      taldean      ebaluatu,         o         eraginkort
               dizkio eta                estrategia    sailkatu        eta          ia         bultzatu      lan egin        hura       estandarr        asuna
               bestelako                    k eta         eta      zentroare    berritzaile      eta         dezaten       hobetzen         ak          kudeatu
              informazio                   planak     zentroaren        n       ak erabili,    orekatu          giro      laguntzek      aplikatu,
                    a                     sortzea.    beharretar   helburuak       lan                      aproposa           o            liP
               erabiltzen                             a egokitu.   lerrokatu,    egiteko                       sortu                    esaterako
                   du,                                              ikuskatu     modua
              honetarak                                                eta      hobetzeko
                   o...                                            eguneratu        ...
                                                                        .




                 “Errendimendu”                                                                                                                      1. adierazlea
                                                                                                           E adierazlea
                 adierazleei esker,                                                                                                                  2. adierazlea        Con formato: Español
                                                                                                           F adierazlea
                 kudeaketa-etapak eta -                                          D adierazlea                                                                             (España - alfab. internacional)
                 arloak ebaluatzen dira

                                                              C adierazlea                                                      E etapako adierazleei
                                         B adierazlea                                                                           esker, gaiaren
                   A adierazlea                                                                                                 kudeaketaren emaitza
                                                                                                                                ebaluatzen da



1.4.3. HOBBIDEREN HOBEKUNTZA-ZIKLOA
Hobekuntza-ziklo bat da HOBBIDE, irudian adierazten den bezalakoa.




                                       EVALUACIÓN DE                                     INFORME DE
                                            LOS                                        PUNTUACIÓNES,
                                       RESULTADOS Y                                   PUNTOS FUERTES Y
                                       DE LA GESTIÓN                                  ÁREAS DE MEJORA


                                                                      EBALU AZIOA


                                KUD EAK ET
                                A-EREDU A
                                                                                                                                       ÁGRUPACIÓN
                                                                                                                                       DE LAS ÁREAS
                                                                                                                                       DE MEJORA Y
                                                                                                                                       PRIORIZACIÓN


                                                                                                     H OB EKUNT ZA-
                                        PROIEKTU                                                        PLAN AK
                                        PARTEK AT UAK




                                        ALIANZAS Y                                             DISEÑO Y
                                       DESARROLO DE                                           APROBACIÓN
                                          REDES Y                                             DEL PLAN DE
                                       COMUNIDADES                                              MEJORA
                                       DE PRÁCTICAS




Erreferente nagusia Hobbide da, EFQM ereduan oinarritutako kudeaketa-eredua, baina ereduaren irizpidearekiko
zeharkakoak diren kudeaketa-ardatzetan eta -gaietan egituratuta, eta, horrezaz gain, gure LHko sistemaren
errealitatera eta beharretara egokituta.

HOBBIDEk galdetegietan oinarritutako ebaluazio-sistema bat du, eta, horri esker, zentroek kudeaketa eta haren
emaitzak ebaluatu ahal izango dituzte. Autoebaluazioa egin ondoren, sistemak zentroei itzuliko dizkie
autoebaluazio-txostenak.




                                                                                                                                                                     12
Hobekuntza-arloak zein diren erabaki ondoren, HOBBIDEk aukera ematen die zentroei horiek modu koherentean
multzokatzeko, horien arteko lehentasunak ezartzeko eta nork bere hobekuntza-planak diseinatzeko; prozesu
hori garatzeko, Hobbidek laguntza emango die zentroei, praktika onak haien eskura jarrita.

Azkenik, zentroetan prozesu horretaz arduratu direnek praktika-talde bat osatuko dute, ideiak, ekimenak eta
proiektuak zentroen artean trukatzeko, eta agentziari berari lankidetza-sareak sortzen laguntzeko, eta horrela,
zentroek elkarri laguntzeko.

HOBBIDEk tresna lagungarria izan nahi du zentroei hobetzen laguntzeko, zentroak eta LH eta EP
Sailburuordetza lerrokatzeko, helburuak hedatzeko eta LHko sistema osoa hobetzeko.


1.4.4. HOBBIDEREN APLIKAZIO INFORMATIKOA.
Zentroek ebaluazio-prozesua errazago egin dezaten, Kalitaterako eta Gaitasuna Ebaluatzeko Euskal Agentziak
aplikazio informatiko bat diseinatu eta garatu du EJIEren laguntzarekin —Eusko Jaurlaritzako Informatika
Erakundea—; aurrerago ikusi ahal izango dugu oso lagungarria izango dela zentroei ebaluazio-prozesua
errazteko.

Aplikazioak, zentroek kudeatzen dituzten adierazleetatik ateratzen dituzten emaitzak sartu ondoren, automatikoki
ebaluatzen ditu emaitzak; horrezaz gain, arloak galdetegien bidez ebaluatzen direnez, errazagoa da ebaluazioa
egitea eta, gainera, homogeneoagoa eta koherenteagoa izango da.




                                                                                                              13
2. HOBBIDE EREDUA

2.1. HOBBIDE: KUDEAKETA-EREDUA
2.1.1. HOBBIDE EREDUA
HOBBIDE ereduak kalitatean oinarritutako kudeaketak erabiltzen dituen printzipioak hartu ditu erreferentziatzat,
eta, zentroetan eta Lanbide Heziketako erakundeetan, kalitatean oinarritutako kudeaketa sustatzeko eta haren
garapena ebaluatzeko irizpideak ezartzen ditu.


                           EVALUACIÓN DE                     INFORME DE
                                LOS                        PUNTUACIÓNES,
                           RESULTADOS Y                   PUNTOS FUERTES Y
                           DE LA GESTIÓN                  ÁREAS DE MEJORA


                                              LA EVALU ACIÓN


                   EL MODELO
                   DE GESTIÓN
                                                                                     ÁGRUPACIÓN
                                                                                     DE LAS ÁREAS
                                                                                     DE MEJORA Y
                                                                                     PRIORIZACIÓN
                           LOS PROYECT OS
                            COMPARTIDOS                            LOS PLAN ES DE
                                                                      MEJOR A




                           ALIANZAS Y                           DISEÑO Y
                          DESARROLO DE                         APROBACIÓN
                             REDES Y                           DEL PLAN DE
                          COMUNIDADES                            MEJORA
                          DE PRÁCTICAS




Hobbide ereduaren oinarria osatzen duten funtsezko printzipioak “Hobbide Printzipioak” izeneko dokumentuan
daude bilduta, eta Hobbidek kontuan hartzen dituen kudeaketa-arloak, “Definizioak: ardatzak eta gaiak,
ofiziala” izeneko dokumentuan.

Laburbilduz, Hobbideren ustez, etengabeko hobekuntzaren printzipioak kudeaketaren 5 arlo nagusitan aplikatu
behar dituzte zentroek: zentroaren zuzendaritza, interes-taldeak, zentroko pertsonak, komunikazioa eta ezaguera
eta sormena eta hobekuntza.

ARDATZAK izeneko arlo horietako bakoitzean, kudeaketarako berariazko GAIAK ezarri dira; hain zuzen, 16
guztira.

       Zentroaren zuzendaritzak hauek bildu ditu: Jarrera estrategikoa, Prozesuen egitura, Ekonomia- eta
       finantza-plangintza, Aktiboen eta baliabideen kudeaketa eta Aldaketaren kudeaketa.
       Interes-taldeetan, berriz, hauek: Merkatuaren joera eta definizioa, Itunen eta lankidetzen kudeaketa,
       Interes-taldeak helburu eta Zerbitzuak.
       Zentroko pertsonekin egin beharreko lanean, kontuan hartu behar dira Pertsonen kudeaketa-esparrua,
       Liderren jarduna pertsonen kudeatzaile gisa, eta Prestakuntza eta garapena.
       Komunikazioaren eta ezagueraren ardatzak honako hauek hartzen ditu: Komunikazioaren kudeaketa eta
       Informazioa eta ezaguera.
       Eta azkenik, sormenaren eta hobekuntzaren bidez, Sormenerako eta ikaskuntzarako testuingurua sortu
       nahi da eta Berrikuntza eta Hobekuntza garatu.

Gai horiek guztiak kudeatzeko, kudeaketa-arlo jakinak —kopurua zehaztuta—, kontuan hartzea proposatzen du
Hobbidek. Arlo horiek lau etapatan antolatuta daude: Informazioaren analisia, Plangintza, Ekintza eta Ebaluazioa.

Bestalde, kudeaketa-gai bakoitzeko adierazle-multzo bat ere erantsi du Hobbidek, kudeaketaren eta emaitzen
artean kausa-efektuaren erlazioa ziurtatzeko; zein adierazle ezarri agindu edo aholkatu egingo da. Adierazle
horiek zentro guztiek erabiltzeko sortu ziren; horiezaz gain, zentroek ere nahi dituzten adierazleak erants
ditzakete.

                                                                                                               14
Hobbide ereduaren ardatzen, gaien, arloen eta adierazleen multzoak erreferentzia-EREDUA izan nahi du,
zentroetan kudeaketa hobea izan dadin.

Hobbide ereduaren egitura eta edukiak “Kartel HOBBIDE ofiziala” dokumentuaren oinarrian bilduta daude.


2.1.2. HOBBIDEREN DISEINUA: KUDEAKETA
Hona hemen Hobbideren kudeaketa-ardatzak eta -gaiak identifikatzeko eta horietako bakoitzean aintzat hartu
beharreko arloak identifikatzeko prozedura:


2003KO EFQM EREDUAREN INTERPRETAZIOA ETA TESTUINGURUA.

Lan hau egiteko moduaren adibidea erakusten da jarraian erantsita dagoen taulan. Ezkerreko zutabean,
bikaintasun-ereduaren arloak zerrendatu ziren; taulan, 5c azpiirizpideari buruzkoak ere aipatzen dira. Eskuineko
zutabean, Hobbide ereduaren arloak zerrendatu ziren, horien esanahia LHren testuingurua kontuan hartuta
interpretatu ondoren. Horrenbestez, HOBBIDE ereduak 190 kudeaketa-arlo bildu zituen.

ADIBIDEA:       5. irizpidea: PROZESUAK
                5c azpiirizpidea: Produktuak eta zerbitzuak diseinatu eta garatzea, bezeroen beharrak eta
                itxaropenak kontuan hartuta.


       EFQM                                                      HOBBIDE
       5c2   Anticipar e identificar mejoras en los productos   5c2   Definir los métodos apropiados para prever e identificar
             y servicios de acuerdo con las futuras                   mejoras en los servicios de acuerdo con las futuras
             necesidades y expectativas de los clientes y             necesidades y expectativas de los clientes y otros
             otros grupos de interés                                  grupos de interés
                                                                5c3   Diseñar y desarrollar modelos de formación basados en
                                                                      la adquisición de competencias concretados en
                                                                      unidades didácticas y actividades de aula, incluida la
                                                                      evaluación del rendimiento del alumnado
       5c3   Diseñar y desarrollar junto a clientes y           5c4   Diseñar y desarrollar junto a los clientes, colaboradores
             partners, nuevos productos y servicios que               y aliados nuevos productos y servicios que añadan
             añadan valor para los clientes                           valor a los clientes cuando sea pertinente, por ejemplo,
                                                                      en los cursos de formación
                                                                5c5   Fomentar y apoyar la participación individual en equipos
                                                                      de proyecto y mejora para desarrollar las iniciativas y
                                                                      programas establecidos por la Viceconsejería u otros
       5c4   Comprender y anticipar el impacto de las           5c6   Analizar la información procedente de los métodos de
             nuevas tecnologías en los productos y                    vigilancia tecnológica para así comprender y anticipar el
             servicios, así como su valor potencial                   impacto de las nuevas tecnologías y de los modelos de
                                                                      gestión y su valor potencial en los servicios
       5c5   Desarrollar nuevos productos y servicios tanto     5c7   Implantar nuevos productos y servicios tanto para el
             para el mercado actual de la organización                mercado actual del Centro como para lograr acceder al
             como para lograr acceder a otros mercados                mercado demandante de formación y otros servicios
KUDEAKETA-ARLOAK ZEHARKAKO ARDATZETAN ANTOLATZEA.

Arloak antolatzerakoan, irizpide hau hartu zen kontuan: zeharkako ardatzek esanahia, zentzua eta koherentzia
izan behar zituztela, zentroen kudeaketaren ikuspegitik. Kudeaketa-arloak, halaber, lau etapatan multzokatu
ziren: Informazioaren analisia, Plangintza, Ekintza eta Ebaluazioa. Horrela osatu zen HOBBIDEren oinarria, eta
oso-osorik bilduta dago lehen aipatu dugun "HOBBIDE Kartel ofiziala" izeneko dokumentuan, eta gaika sailkatuta
dago “HOBBIDE GAIAK Kartel Ofiziala” izeneko dokumentuan.

Kudeaketa-arloak bi mailatan sailkatu dira, haien garrantzia kontuan hartuta; hala, eredu AURRERATU batekin
edo OINARRIZKO eredu batekin lan egin ahal izango da, zentroen kudeaketa-mailaren arabera.

Azkenik, HOBBIDEren arloek bikaintasunerako EFQM ereduarekiko trazabilitatea izan dezaten ziurtatzen da;
esate baterako, jarraian erantsitako taulan ikus daitekeen bezala, laugarren ekintza-arloa (ZZ JE A4) zerrendan
5. tokian jarritako elementu orientatzaileari dagokio: EFQM ereduaren 1b azpiirizpidea.

ADIBIDEA:       Ardatza: ZENTROAREN ZUZENDARITZA
                Gaia: JARRERA ESTRATEGIKOA
                "ekintza" eta "ebaluazioa" etapetako zenbait arlo
                                                                                                                                  15
A                     A                       A                    E                             E

         1b4                   1b5                     1b6                  2c10                         2c14

                                                                    Evaluar laeficacia
                        Los líderes aseguran
 Los líderes aseguran                                              de la estrategia y del
                        que se desarrolla e
 que se implanta una                                               plan anual así como
                                                                              ,
                        implanta un gobierno   Los líderes
 metodolog que
           ía                                                      la de la                   Evaluar la eficacia de
                        eficaz del Centro      garantizan que se
 permita el desarrollo,                                            consideracin deésta
                                                                                ó             la gesti n del
                                                                                                     ó
                        mediante su            miden, revisan y
 despliegue y                                                      en el desarrollo de        posicionamiento
                        autoevaluacin
                                    ó          mejoran los
 actualizacin de la
           ó                                                       los procesos e             estrat gico
                                                                                                   é
                        contra el Modelo de    resultados clave
 estrategia y del plan                                             iniciativas
                        Gesti n de la FP del
                              ó
 anual                                                             emprendidas por el
                        País Vasco
                                                                   Centro
       GO PEA3               GO PEA4                 GO PEA5              GO PEE1                      GO PEE2

                                                                       Grado de                    Efectividad del
                                                                       cumplimiento de los    1/   proyecto de Centro
                                                                   1
                                                                   1
                                                                       objetivos              2    (satisfacción de
                                                                       estratégicos                clientes y personas)
                                                                                                   Efectividad del
                                                                                              3/   proyecto de Centro
                                                                                              4    (satisfacción de VC y
                                                                                                   sociedad)




HOBBIDEREN ETA EFQM EREDUAREN ARTEKO ITZULGARRITASUNA ZIURTATU DAGO

Lehen ikusi dugun bezala, Hobbideren kudeaketa-arlo guzti-guztien eta 2003ko EFQM ereduaren arloen
(elementu orientatzaileak) artean, badago lotura, eta, beraz, irizpide eta azpiirizpideen artean ere bai. Hori guztia
“HOBBIDE-EFQM arloen interpretazio OFIZIALA” izeneko dokumentuan biltzen da.

Horrenbestez, Hobbide eta EFQM artean itzulgarritasuna egitea posible da eta, esate baterako, autoebaluaziotik
ateratako ebidentziak ereduaren irizpide eta azpiirizpideei jarraituz multzoka daitezke.

Bestalde, Hobbidek egiten duen adierazleen eta kudeaketa-arloen arteko loturari esker, zentroek erraz neurtu
ahal izango dituzte ereduaren azpiirizpideak, eta garbi izango dute zein adierazlerekin neurtu; hala, EI
ezaugarriaren —ebaluazioa eta ikuskapena— ebaluazioa eta kudeaketaren eta emaitzen arteko kausa-efektu
erlazioa objektibo bihurtzen dira.

Hobbideren ardatzen, gaien eta arloen, eta, bestalde, EFQM ereduaren irizpideen, azpiirizpideen eta arloen
artean dauden loturak “Loturak HOBBIDE-EFQM OFIZIALA” izeneko dokumentuan biltzen dira. Jarraian,
adibide baten bidez erakusten dira Hobbideren "interes-taldeak" izeneko ardatzaren eta EFQM ereduaren 2a, 2b
eta 2c azpiirizpideen arteko loturak.

ADIBIDEA:        Ardatza: INTERES-TALDEAK
                 EFQM IRIZPIDEA: 2. 2a, 2b eta 2c azpiirizpideak
                 Kudeaketa-gai bakoitzarekin lotutako Hobbide                    arloak,     eta    adierazleen            eta   emaitzen
                 azpiirizpideen arteko lotura.




                                                                                                                                       16
HOBBIDE Grupos Inter és GI
 Subcriterio                                           Gestión de Alianzas y        Orientación a Grupos de
               Posicionamiento y def. de                    Colaborac.                      Interés                     Prestación Servicios
  EFQM               Mercado (PM)
                                                               (AC)                           (GI)
                                                                                                                                (PS)

                EFQM             HOBBIDE              EFQM            HOBBIDE        EFQM         HOBBIDE              EFQM            HOBBIDE
                  2a1              GI PM I1                                           2a2              GI GI I1          2a2               GI PS I1

                  9A 2                 1                                           9A 2 / 9B2      1              2   9A 2 / 9B2       1              2
     2a
                  2a3              GI PM I2



                  2b6              GI PM I3             2b5           GI AC I1

                                                        9B 2             1

                  2b8              GI PM I4


     2b
                  2b3              GI PM I5



                  2b7              GI PM I6



                  2c6             GI PM P1              2c5           GI AC I2        2c12         GI GI E1

                                                        9B 2             1       6A1 / 8A1 /9A2         1/3

                  2c11            GI PM E1              2c9           GI AC P3        2c2          GI GI P1              2c2            GI PS P1

     2c        6B2 / 6B2 /
                               1, 2,
               6B2 /6B2 /                  9,10                                       9B 2                1              9B 2                 1
                               6, 8
                6B1/ 6B1

                                                       2c13           GI AC E1

                                                     9A 2/ 9B 2         1/2




EREDUAK AHOLKUAK EMATEN DITU KUDEAKETA-ARLOAK GARATZEKO.

Hobbide ez da osatu kudeaketa-eredua izateko bakarrik; erreferentzia-esparrua ematea bezain garrantzitsua da
hobetzeko proposamenak eta orientabideak ematea.

Horregatik guztiagatik, arlo bakoitzerako, Hobbidek zenbait aholku erantsi ditu, arloa garatzeko aholkuak (AGA);
horrezaz gain, Ikuspegi Integratuak proposatzen ditu, eta, horiek kudeaketa-arlo eta -gai batzuei eragiten
dietenez, zentroetan hobekuntza handiagoak lortzen lagundu dezakete; gainera, zentroek berek egindako
ekarpenekin Praktika Onak eskaintzea ere aurreikusten da.

Ikuspegi integratuak eta Arloak Garatzeko Aholkuak dokumentu hauetan biltzen dira: “Ikuspegi Integratuak
ofiziala” eta “Aholkuak AGA ofiziala”


ADIBIDEA:          BP PK P6 arloa garatzeko aholkuak

                         EJE                      Personas del Centro
                      TEMA                        Marco de gestión de personas
                   ÁREA / S                       PE GPP6
               DESCRIPCIÓN                        El Centro alinea con la estrategia y el plan anual los objetivos de
               ÁREA                               equipo y del Centro, y los revisa y actualiza y los individuales
                                                  mediante un método y garantiza su consideración en el desarrollo de
                                                  las estrategias y planes específicos

                                                  Matriz Qué-Cómo

                                                  Implantar la sistemática Matriz qué-cómo, que garantiza el
                Sugerencia
                                                  despliegue de objetivos a todos los niveles. Además con carácter
                  para el
                                                  trimestral analizar y revisar dichos objetivos en reuniones
               desarrollo del
                                                  planificadas de Alorgunes y Adigune. Al final de curso, realizar una
                   área
                                                  memoria en la que se recoge el grado de consecución de estos
                                                  objetivos que son tenidos en cuenta en la elaboración de la
                                                  estrategia del curso siguiente.


                                                                                                                                                          17
HOBBIDEK TERMINOEN HIZTEGIA EGIN DU DENOK INTERPRETAZIO BERA EGITEKO.

EFQM kudeaketa-eredua bezalakoak erabiltzeak zenbait arazo eragiten ditu, besteak beste, ereduarekin lan
egiten dutenek erabiltzen dituzten kontzeptuei buruz egiten dituzten interpretazio desberdinak; halaber, kontzeptu
asko direnez, neketsua da horien guztien esanahia ikastea.

Hori kontuan izanik, Hobbidek termino horiekin osatutako hiztegia erantsi du, EFQM eta Hobbide ereduak
nolakoak diren ondo jakiterik izan ez eta autoebaluazioa egin behar dutenentzat lagungarri izan dadin.

Hobbideren kudeaketa-ardatzen eta -gaien esanahien definizioa ere badu, baita Hobbide ereduak kontuan hartu
dituen printzipioena ere.

Hiztegian biltzen diren terminoak eta horietako bakoitzari dagokion definizioa “Hiztegi OFIZIALA” izeneko
dokumentuan biltzen dira.

ADIBIDEA:        TERMINOEN hiztegiko zati bat



             TÉRMINO                                              DEFINICIÓN
                               Conjunto de procesos y subprocesos que permiten planificar el curso escolar,
                               desarrollo e impartición de los cursos y realizar la medición de resultados y su
      Cadena logística:
                               mejora y actualización. Se refiere al diseño de servicios, marketing, venta, servicio
 10                            post venta pe: PBL, Proyecto Urrats bat, apoyo a creación de empresa al alumno…
                               El cambio es una alteración en el diseño organizativo y en la estrategia, o cualquier
                               otro intento de influir en los miembros de una organización para que se comporten
      Cambio:
                               de diferente manera. Su gestión implica la planificación del proceso de cambio, con
 11                            los objetivos de avance, mejora, innovación y liderazgo.

                               Métodos y herramientas que permiten el intercambio de información y conocimiento
                               entre el Centro y sus grupos de interés. Proporcionan, asimismo, la información
                               necesaria para comprender sus necesidades y expectativas. Cabe destacar que, en
      Canales de
                               muchas ocasiones, no existen canales "puros" (exclusivamente ascendentes o
      Comunicación:
                               descendentes), puesto que el objetivo último es siempre posibilitar el intercambio.
                               Ejemplo de canales ascendentes: Informes, entrevista, buzón de sugerencias,
 12                            contactos informales.
      Capacidad y necesidad    Aptitud, talento, cualidad de que disponen tanto el centro como sus aliados para el
 13   fundamental              buen ejercicio de algo
                               Conjunto de productos y servicios que ofrece o presta el Centro. Por ejemplo, en el
      Cartera de productos y   caso del alumnado el servicio principal que reciben son los cursos de formación.
      servicios:               Otros servicios pueden ser: el transporte, el comedor, actividades complementarias,
 14                            biblioteca, idiomas, internet, inserción laboral etc.


Lehen esan dugun bezala, kudeaketa-ardatz eta -gai guztien esanahien definizioa ere ematen du Hobbidek, eta
"Definizioak ardatzak eta gaiak ofiziala" izeneko dokumentuan biltzen dira. Hona hemen adibide bat:
                                       ZENTROAREN ZUZENDARITZA
      Euskadiko LHko ZENTROEN ZUZENDARITZA eraginkorra izango dela modu honetan ziurtatzen
      da: Jarrera Estrategikoa, Prozesuen Egitura, Ekonomia eta Finantza Plangintza, Aktiboen eta
      Baliabideen Kudeaketa eta Aldaketaren Kudeaketa.

         •    Jarrera estrategikoa honetan datza: Estrategia eta Urteko Plana diseinatzean eta hedatzean,
              zentroaren emaitzak ikuskatzen eta hobetzen direla.
         •    Prozesuen Egitura osatzeak eskatzen du prozesuen kudeaketa lerrokatuta egotea Hobbide
              ereduarekin eta adierazleen diseinuarekin eta haiei egin beharreko jarraipenarekin.
         •    Ekonomia eta Finantza Plangintza egiteak zentroko planek eta proiektuek laguntza eta
              euskarri ekonomikoa izatea eragiten du.
         •    Aktiboen eta Baliabideen Kudeaketari esker, zentroaren aktiboak eta baliabideak optimizatzen
              dira, eta posible da haiek mantentzea eta haien segurtasuna bermatzea ere bai.
         •    Aldaketaren Kudeaketa bideratuta dago planak ezartzera, hala, aldaketak sustatzeko,
              bultzatzeko eta aldaketen eraginkortasuna bermatzeko.




                                                                                                                       18
JARRERA ESTRATEGIKOA
     Euskadiko LHko zentroek beren Estrategia eta Urteko Plana diseinatzerakoan kontuan hartzen
     dute uneko egoera, lortu beharreko helburuak eta haien ekarpen erlatiboa. Kudeaketa-gaietako
     adierazleak aztertu ondoren, helburu estrategikoak definitzen dituzte, bai eta haiek lortzeko
     beharrezkoak diren prozesuak ere. Gauzatu beharreko metodologia ezartzen da, eta emaitza
     giltzarriak ikuskatzen eta hobetzen dira.

     I   Zentroak egindako kudeaketa eta lortutako emaitzak aztertzen dituzte; sistemari egindako
         ekarpen erlatiboa.
     P   Estrategia eta urteko planak diseinatzen dituzte; helburu estrategikoak eta arrakasta lortzeko
         faktore erabakigarriak definitzen dituzte; prozesu giltzarriak definitzen dituzte; arrisku-egoerak
         identifikatzen dituzte; beren estrategia interes-taldeek dutenekin lerrokatzen dute; kudeaketa-
         gaien arteko erlazioei aurre egiten diete; liderrek zentroaren eginkizuna eta kultura garatzen dute;
         liderrek egitura egokitzen dute planak ezar daitezen; informazio- eta jarraipen-sistemak ezartzen
         dituzte.
     A   Planen lehentasuna erabaki eta horiek hedatzen dituzte; liderrak eredu gisa aritzen dira;
         estrategia eta planak garatzeko metodologia ezartzen dute liderrek, eta, modu eraginkorrean
         zuzenduko dela ziurtatzeaz gain, emaitza giltzarriak ikuskatzen dituzte.
     E   Estrategiaren eta planen eraginkortasuna ebaluatzen dute, eta kontuan hartzen dituzte zentroaren
         ekimenetarako; jarrera estrategikoaren eraginkortasuna ebaluatzen dute.
                                 OHARRA: I-P-A-E etapa guztietan erantsi dira kudeaketa-arloak, eta guztiek dute laburpena.

Hobbide ereduaren euskarri diren oinarrizko printzipioak "Hobbide Printzipioak" izeneko dokumentuan biltzen dira
Bederatzi printzipioak jarraian adierazten dira:

                          HOBBIDE KUDEAKETAREN 9 PRINTZIPIOAK

                         Emaitzak dira ardatza.
                         Interes-taldeak helburu.
                         Itunak eta lankidetzak.
                         Prozesuetan oinarritutako antolaketa.
                         Egintzetan, datuetan eta informazio-azterketetan oinarritutako
                         erabakiak.
                         Berrikuntza, ikaskuntza eta hobekuntza.
                         Langileen garapena, pertsonen parte-hartzea eta haienganako
                         konfiantza.
                         Lidergoa, ereduan eta koherentzian oinarrituta.
                         Gizartearekiko konpromisoa.
Hona hemen,                                                                                                        Hobbideren
printzipioetako baten esanahia




                                                                                                                              19
Prozesuetan oinarritutako kudeaketa.
Lanbide Heziketako zentroek prozesuetan oinarritutako sistema ezarri dute, eta helburu estrategikoak
lortzeko —emaitzak epe ertain eta luzera— giltzarritzat hartutako prozesuen jabeak izendatzen dituzte
—eta interes-taldeen jabeak—.
Prozesuak eta jarduerak kontrolpean dituzten baldintzetan gara daitezen, IPEE zikloari (Informazioaren
Analisia, Plangintza, Ekintza eta Ebaluazioa) jarraiki diseinatzen eta estandarizatzen dituzte prozesuak;
adierazleak erabiltzen dituzte, eta helburuak ezartzen dituzte, prozesuetan lortutako emaitzak eta
errendimendua aldian-aldian ebaluatzeko; desbideraketak dituztenean, arrazoiak aztertzen dituzte, eta
horiek zuzentzeko eta hobetzeko ekintzak garatzen dituzte. Helburuak ezarri aurretik, prozesuaren
ahalmena aztertzen dute eta aurretik izandako emaitzak kontuan hartzen dituzte, helburuak
zehatzagoak, eskuragarriagoak, errealistagoak eta denbora jakin baterako izan daitezen.
Ahal denean —esaterako, hasierako prestakuntzan—, LHko zentroek prozesuen autokudeaketa
sustatzen dute taldeen bidez —ziklo-taldeak—; horiek prozesuarekiko, helburuekiko, jarduerekiko eta
baliabideekiko autonomia eta autoritatea eta ardura dutela egiten dute lan.




                                                                                                            20
2.1.2. HOBBIDEREN DISEINUA: ADIERAZLEAK
Adierazleen zerrenda eta haien identifikazio-elementu guztiak “Adierazleen kartel ofiziala” izeneko
dokumentuan biltzen dira, eta gaiez gai zehaztuta “Adierazleen GAIAK kartel Ofiziala” dokumentuan.

EMAITZEN ETA ERRENDIMENDUAREN ADIERAZLEAK.

LHko zentroetan egun erabiltzen dituzten adierazleen artean egin du aukeraketa Hobbidek; adierazle horiek 2
motatan sailkatu dituzte: batetik, emaitzen adierazleak, horiek 16 kudeaketa-gaietako bakoitzean lortutako azken
emaitzak ebaluatzeko lagungarriak dira; eta bestetik, errendimenduaren adierazleak. "R" adierazleak (azken
emaitzak) Ebaluazioaren etapari dagozkio, eta "r" adierazleak (errendimendua) Informazioaren analisiaren,
Plangintzaren eta Ekintzaren etapei. Etapa bakoitzak, gutxienez, adierazle bat izan behar du.



                                                         ADIERAZLEAK

              I                                P                                           E                                     E
      1.              2.          1.          2.           3.          1.          2.            3.          4.          1.              2.
  kudeaketa       kudeaketa   kudeaketa   kudeaketa    kudeaketa   kudeaketa   kudeaketa     kudeaketa   kudeaketa   kudeaketa       kudeaketa
    -arloa          -arloa      -arloa      -arloa       -arloa      -arloa      -arloa        -arloa      -arloa      -arloa          -arloa




                                                                                                      G adierazlea               Adierazle 1          Con formato: Español
                                                                                           E adierazlea                          Adierazle 2          (España - alfab. internacional)
                                                                                              F adierazlea
                                                                   D adierazlea
                                           r                                                                                            R
                                                   C adierazlea
                              B adierazlea
 A adierazlea




Zentroetan erabiltzen dituzten adierazleak aztertzerakoan, ohartu ginen ez zela oso ohikoa errendimenduaren
adierazleak —Informazioaren analisiaren eta Plangintzaren etapetakoak— erabiltzea. Hala ere, oso komenigarria
da analisiaren kalitatea ebaluatzeko erabiliko diren adierazleak izatea; izan ere, analisia ondo egiten bada,
plangintza hobea izango da; plangintza ona bada, halaber, prozesuaren beraren jarduerak hobeak izango dira
(ekintza) eta, azkenik, ekintzak behar bezala gauzatuz gero, emaitza onak lortuko dira.

Honako ondorio hau ere atera dugu: zenbaitetan, ekintza garrantzitsuenak ebaluatzen laguntzen duten
adierazleak erabil daitezke eta azken emaitzen adierazle gisa erabili behar dira. Hain zuzen ere, ikasgelako
jardueran izandako emaitza akademikoetarako erabil daiteke; hezkuntza-zerbitzu guztien kalitatea ebaluatzeko
baliagarria da adierazlea.


ADIERAZLEEN ETA KUDEAKETA-ARLOEN ARTEKO LOTURAK.

HOBBIDE ereduaren adierazleak kudeaketa-arloekin dute lotura; arlo BAKAR BATEKIN daude lotuta,
kudeaketaren eta emaitzen arteko kausa-efektua erlazioa lortuko dela hobeto ziurtatzeko.

Hona hemen jarrera estrategikoari buruzko adibide bat




                                                                                                                                                 21
EJE: GOBIERNO DEL CENTRO
 TEMA: POSICIONAMIENTO ESTRATÉGICO
 EJEMPLO DE ALGUNAS ÁREAS DE LAS ETAPAS “ACCIÓN” Y EVALUACIÓN”

               A                       A                      A                         E                           E

              1b4                     1b5                    1b6                      2c10                        2c14

                                                                              Evaluar la eficacia
                              Los líderes aseguran
     Los líderes aseguran                                                    de la estrategia y del
                              que se desarrolla e
     que se implanta una                                                     plan anual, así como
                              implanta un gobierno   Los líderes
     metodología que                                                         la de la                   Evaluar la eficacia de
                              eficaz del Centro      garantizan que se
     permita el desarrollo,                                                  consideración de ésta     la gestión del
                              mediante su            miden, revisan y
     despliegue y                                                            en el desarrollo de       posicionamiento
                              autoevaluación         mejoran los
     actualización de la                                                     los procesos e            estratégico
                              contra el Modelo de    resultados clave
     estrategia y del plan                                                   iniciativas
                              Gestión de la FP del
     anual                                                                   emprendidas por el
                              País Vasco
                                                                             Centro

            GO PEA3                 GO PEA4                GO PEA5                  GO PEE1                    GO PEE2

                                                                                 Grado de                    Efectividad del
                                                                                 cumplimiento de los   1/   proyecto de Centro
                                                                             1
                                                                                 objetivos             2    (satisfacción de
                                                                                 estratégicos               clientes y personas)
                                                                                                             Efectividad del
                                                                                                       3/   proyecto de Centro
                                                                                                       4    (satisfacción de VC y
                                                                                                            sociedad)




AGINDUZKO ETA AHOLKATUTAKO ADIERAZLEAK EREDU AURRERATUAN ETA OINARRIZKOAN

Hobbide adierazleak agindutakoak edo aholkatutakoak izan daitezke; Hobbide ereduak kudeaketa ebaluatzeko
adierazle garrantzitsutzat hartu ditu lehendabizikoak, eta aholkatutakoak, berriz, zentroaren emaitzak eta
errendimendua ebaluatzeko osagarriak izan daitezke. Zentro bakoitzak, bestalde, bere adierazleak ezar ditzake,
eta aholkatutakoen ordez edo horiez gain erabil daitezke.

Hobbidek aukera ematen du oinarrizko ereduarekin eta eredu aurreratuarekin lan egiteko. Eredu bakoitza, bere
adierazleak ditu, eta bere arlokoekin lotuta daude; dena dela, adierazle gehienak oinarrizko arloekin lotzen direla
ikusita, zenbait adierazle ez dira aplikatzen oinarrizko ereduan, nahiz haren arlo batekin lotura izan. Hondoan
kolore difuminatuagoa dutelako bereizten dira


                      CLASIFICAÓN DE LOS INDICADORES
                      CI        HOBBIDE


                                                     ÁREAS DEL                       ÁREAS DEL
                                                      MODELO                          MODELO
                                                      B ÁSICO                        AVANZADO


                               Indicador                                                  Indicador
                         PRESCRIPTIVO que NO
                                                       Indicador
                          APLICA en el B ÁSICO       PRESCRIPTIVO                       PRESCRIPTIVO
                               Indicador                                                     Indicador
                           SUGERIDO que NO
                                                        Indicador
                          APLICA en el B ÁSICO         SUGERIDO                             SUGERIDO
                                                                         Indicador de
                                                                           CENTRO



                                                                                                                                    22
ADIERAZLEEN DESKRIPZIOA INTERPRETAZIO BAKARRA EGITEKO.

Hobbide adierazle guztiek dute izena, deskripzioa —interpretazio bakarra egiteko eta guztiok erabiltzeko— eta
adibide bat erantsita, kasu bakoitzari dagokion kalkulua hobeto egiteko.

HOBBIDE ereduak adierazle guztiak balio-maila beretan neurtzen ditu, 1etik 100era, termino erlatiboetan
adierazteko eta zentro guztien artean alderaketak egin ahal izateko.

Hona hemen Prestakuntza eta Garapena kudeaketa-gaiari buruzko adibide bat


     EJE: PERSONAS
     TEMA: FORMACIÓN Y DESARROLLO
     EJEMPLO DE ALGUNOS INDICADORES DE LAS ETAPAS “ACCIÓN” Y EVALUACIÓN”
                                     Valoración media de la        Ejemplo para un centro cuya
              Nivel de
                                     competencia profesional de    encuesta al alumnado da como
 A   PE       competencia                                          valoración media una serie de 7 7,2    7     7,2     7,4      10
     FD                              las personas por los
              profesional                                          y 7,4
     A3   1                          alumnos.                                                            70     72      74      100
              Grado de               (Nº de accciones de F y D
              cumplimiento de        en las que se ha logrado el   Ejemplo para un centro de 40
                                                                   personas que evaluó el impacto de
 E            objetivos de impacto   objetivo de impacto           las acciones de FyD por primera
     PE
     FD
              sobre el desempeño     esperado/ Nº total de         vez el último año a 8 personas.       0:40   0:40    8:40    40:40
     E1   1   individual             acciones) *100                                                       0      0      20      100
                                                                   La percepción sobre las
                                                                   oportunidades de desarrollo es un
                                                                   atributo específico medido a través
                                                                   de una encuesta a muestras
              Efectividad de la      Satisfacción media de las     estadísticamente fiables.
 E            gestión del            personas del Centro con las   Las encuestas, cuyos resultados se
              desarrollo             oportunidades de desarrollo   miden habitualmente en escala 0-
                                                                   10, deben transformarse a base
     PE                                                            100.
                                                                   Ejemplo para una serie de índices      7     7,5     7,7      10
     FD
     E2   1                                                        medios de 7 7,5 y 7,7                 70     75      77      100
                                                                   NOTA: Se ha considerado que un
                                                                   techo razonable para la formación y   1200   1350    1400
                                     ((Nº de horas de F y D del                                          :60=   :60=    :60=
              Despliegue del                                       el desarrollo de las personas es 60
                                     centro/ 60)/ Nº total de                                             20    22,5    23,3    2400:
 E            aprendizaje y                                        horas año de media.
                                     personas del centro)*100      Ejemplo para un centro de 40
                                                                                                          20:   22,5:   23,3:   60=40
              desarrollo                                                                                  40     40      40     40:40
                                                                   personas con una serie de 1200,
          2                                                        1350 y 1400 horas de FyD              50     56      58      100




                                                                                                                                      23
2.2. HOBBIDE: AUTOEBALUAZIOA EGITEKO EREDUA

2.2.1. AUTOEBALUAZIOA HOBBIDE EREDUAREN BIDEZ
HOBBIDEk, zentroen kudeaketa egiteko eredua emateaz gain, zentroek eta erakundeek autoebaluazioa egiteko
metodoak eta irizpideak ere ezartzen ditu; horiek sistema globalaren zatitzat hartzen ditu, hau da, Euskadiko
Lanbide Heziketako sistemarenak, eta, beraz, helburuak lortzeko eta garatzeko baliagarritzat.

Hobbide ereduan, EFQM ereduan bezalaxe, kudeaketa (kudeaketa-arloak) eta emaitzak (adierazleak)
ebaluatzen dira. Diseinatutako autoebaluzio-sistemak ereduaren 16 kudeaketa-gaiak ebaluatzeko balio du.
Hobbideren kalitatearen ezaugarriak dira arloak zein emaitzak ebaluatzeko erreferentea.

Horrezaz gain, Hobbide ereduaren bidez, puntuazioei, alderdi indartsuei eta hobetzeko arloei buruzko txostenak
egin daitezke, autoebaluazioaren emaitza gisa.




                           EVALUACIÓN DE                     INFORME DE
                                LOS                        PUNTUACIÓNES,
                           RESULTADOS Y                   PUNTOS FUERTES Y
                           DE LA GESTIÓN                  ÁREAS DE MEJORA



                                            EBALU AZIOA


                   KUDEAKET
                   A-EREDU A
                                                                                       ÁGRUPACIÓN
                                                                                       DE LAS ÁREAS
                                                                                       DE MEJORA Y
                                                                                       PRIORIZACIÓN
                             PROIEKTU
                                                                      HOB EKUNTZA-
                           PART EKATU AK
                                                                        PLAN AK




                          ALIANZAS Y                              DISEÑO Y
                         DESARROLO DE                            APROBACIÓN
                            REDES Y                              DEL PLAN DE
                         COMUNIDADES                               MEJORA
                         DE PRÁCTICAS




2.2.2. KALITATEAREN EZAUGARRIAK: ARLOAK

HOBBIDE gai bakoitzaren kudeaketa-arlo guztiak ebaluatu behar dira, eta, horretarako, EBIDENTZIA egokiak
adierazi behar dira. Honako hauek dira horien kalitatea ebaluatzeko ezaugarriak: IKUSPEGIA, GAUZATZE-
MAILA eta EBALUAZIOA ETA IKUSKAPENA

                               El enfoque representa lo que hacemos en relación con lo que pide el
                               ÁREA (QUÉ, PARA QUÉ, QUIEN, CUANDO, CÓMO..). Los enfoques de
           ENFOQUE             calidad tratan de adoptar una sistemática para desarrollar el área y de que
                               esté alineada con la estrategia y planes de centro.
                               Hobbide establece cual es el marco en el que deben desplegarse los
                               enfoques de cada área. El despliegue representa el grado de
         DESPLIEGUE            implantación de los enfoques adoptados; además debe valorarse si dicho
                               despliegue se realiza de forma planificada.
                               Los centros deben revisar la efectividad de los enfoques que adoptan en
        EVALUACIÓN Y
        EVALUACIÓ              cada área; la revisión se debe realizar a través de una sistemática de
          REVISIÓN
          REVISIÓ              medición, análisis e identificación de mejoras y de la implantación de
                               mejoras y extensión de buenas prácticas.




                                                                                                             24
2.2.3. ARLOEN EBALUAZIOA
Arloen autoebaluazioa galdetegien bidez egiten da. Ereduak, guztira, 16 galdetegi ematen ditu, Hobbide gai
bakoitzeko bat, eta hura osatzen duten arlo guztiak ebaluatzen dira. Galdetegien edukia “Galdetegiaren diseinu
ofiziala” izeneko dokumentuan biltzen da.

Ebaluazio-eredua EFQM bikaintasunaren ereduarena da; arloan erabilitako IKUSPEGIA ebaluatu behar da, baita
erakundean duen GAUZATZE-MAILA eta ikuspegi horien EBALUAZIOA ETA IKUSKAPENA ere. Ezaugarri
horietako bakoitza ebaluatu ahal izateko, betetze-maila adierazteko baldintza orokorrak ezarri dira, eta
galdetegian lortutako puntuazioei lotuta daude.

Horrenbestez, kudeaketa-arloak ebaluatzeko Hobbide ereduak ematen duen metodologia jarraian erantsitako
taulan adierazten da


                                             E                                    D                              ER
                                                                      ¿Hasta d nde se
                                                                               ó
                                  ¿Cómo y por qu se hace
                                                é                     llega con lo que                  ¿Se mide lo que se hace?,
       Bloques                       lo que se hace?                    se hace?,¿se                      ¿se aprende y mejora
      REQUISITOS                                                         planifica su                     como consecuencia?
        cumpli                                                          implantaci n?
                                                                                  ó
                                                                 EJE DE GESTIÓN
                                                                 TEMA DE GESTIÓN




      GENERALE
      S Hobbide
      de


                     El Centro…

      ESPECÍFICOS
                                                                      Dónde debe
      del á rea                     Descripción
                                                                      implantarse
                                  completa del área
                       E1          E2          E3          E4         D1   D2      D3   D4   P1   P2   R1   R2    R3         R4

 Evaluación

 EVIDENCIAS de
 cumplimiento



Zentroak arlo bakoitzaren betetze-mailaren ebidentziak ematen ditu. Ikuspegiaren, gauzatze-mailaren eta
ebaluazioaren eta ikuskapenaren ebidentzia horiek bereizita ematen dira. Ebidentzia horiek zein arlorekin lotu
nahi diren aukeratuta egiten da ebaluazioa. Behar bezala egin ahal izateko, Hobbide ereduak bi baldintza-mota
edo aintzat hartu beharreko bi baldintza ematen ditu: berariazkoak eta orokorrak.


BALDINTZA OROKORRAK

  IKUSPEGIA                                                     GAUZATZE-MAILA                              EBALUAZIOA ETA IKUSKAPENA




Ebaluaziorako ezaugarri orokorrak arlo guztietan aplikatzen dira. Ikuspegia, gauzatze-maila eta ebaluazioa eta
ikuskapena dira.

Ikuspegia esaten denean, hau adierazi nahi da: zer egiten duen zentroak arloa kudeatzeko (edozein dela arloa),
eta zein arrazoi dauden horrela kudeatzeko. Ikuspegiei dagokienez, Hobbidek 4 maila ezartzen ditu.
Ebaluatzaileek zentroak horietako bakoitzarekin identifikatu behar dituzte, eta kontuan izan behar dute

                                                                                                                                        25
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua
Hobbide oinarrizko dokumentua

Mais conteúdo relacionado

Mais de HoBe - Innovación y Mejora

Introducción al modelo efqm y modelo agencia euskalit
Introducción al modelo efqm y modelo agencia euskalitIntroducción al modelo efqm y modelo agencia euskalit
Introducción al modelo efqm y modelo agencia euskalitHoBe - Innovación y Mejora
 
Efqm guía de interpretación y directrices 2002
Efqm guía de interpretación y directrices 2002Efqm guía de interpretación y directrices 2002
Efqm guía de interpretación y directrices 2002HoBe - Innovación y Mejora
 

Mais de HoBe - Innovación y Mejora (20)

Documento base hobbide
Documento base hobbideDocumento base hobbide
Documento base hobbide
 
Presentación hobbide
Presentación hobbidePresentación hobbide
Presentación hobbide
 
Modelo de 300 puntos revisado por euskalit
Modelo de 300 puntos revisado por euskalitModelo de 300 puntos revisado por euskalit
Modelo de 300 puntos revisado por euskalit
 
Efqm eredua 2003 hobbide
Efqm eredua 2003 hobbideEfqm eredua 2003 hobbide
Efqm eredua 2003 hobbide
 
Introducción al modelo efqm y modelo agencia euskalit
Introducción al modelo efqm y modelo agencia euskalitIntroducción al modelo efqm y modelo agencia euskalit
Introducción al modelo efqm y modelo agencia euskalit
 
Efqm guía de interpretación y directrices 2002
Efqm guía de interpretación y directrices 2002Efqm guía de interpretación y directrices 2002
Efqm guía de interpretación y directrices 2002
 
Acc ejemplificación modelo gestión 2005
Acc  ejemplificación modelo gestión 2005Acc  ejemplificación modelo gestión 2005
Acc ejemplificación modelo gestión 2005
 
Modelo de gestión de los cursos del catálogo
Modelo de gestión de los cursos del catálogoModelo de gestión de los cursos del catálogo
Modelo de gestión de los cursos del catálogo
 
Modelo de auditoría de la agencia
Modelo de auditoría de la agenciaModelo de auditoría de la agencia
Modelo de auditoría de la agencia
 
Acc katalogoko ikastaroen eskakizunak 2006
Acc katalogoko ikastaroen eskakizunak 2006Acc katalogoko ikastaroen eskakizunak 2006
Acc katalogoko ikastaroen eskakizunak 2006
 
Acc ejemplificación modelo gestión 2005
Acc  ejemplificación modelo gestión 2005Acc  ejemplificación modelo gestión 2005
Acc ejemplificación modelo gestión 2005
 
Presentation aparejadores
Presentation aparejadoresPresentation aparejadores
Presentation aparejadores
 
Ponencia crif madrid
Ponencia crif madridPonencia crif madrid
Ponencia crif madrid
 
Presentation agency 1 glasgow
Presentation agency 1 glasgowPresentation agency 1 glasgow
Presentation agency 1 glasgow
 
AFI Requisitos de la Formación Inicial 2007
AFI Requisitos de la Formación Inicial 2007AFI Requisitos de la Formación Inicial 2007
AFI Requisitos de la Formación Inicial 2007
 
Acc Requisitos de los Cursos del Catálogo
Acc Requisitos de los Cursos del CatálogoAcc Requisitos de los Cursos del Catálogo
Acc Requisitos de los Cursos del Catálogo
 
MéTodo Para Estrategia Ilustrado 2
MéTodo Para Estrategia  Ilustrado 2MéTodo Para Estrategia  Ilustrado 2
MéTodo Para Estrategia Ilustrado 2
 
Método Para Estrategia
Método Para EstrategiaMétodo Para Estrategia
Método Para Estrategia
 
El Area de la Calidad
El Area de la CalidadEl Area de la Calidad
El Area de la Calidad
 
El Area de la Calidad
El Area de la CalidadEl Area de la Calidad
El Area de la Calidad
 

Hobbide oinarrizko dokumentua

  • 2. HOBBIDE EUSKADIKO LANBIDE HEZIKETAKO KUDEAKETA-, AUTOEBALUAZIO- ETA HOBEKUNTZA-EREDUA 1. SARRERA 1.1 LANBIDE HEZIKETARI BURUZKO EMAITZAK Lanbide Heziketa asko hobetu da azken hamarkadan; gizarteak harekiko zuen ustea aldatu egin da eta egindako lana balioesten du. Kalitatean oinarritutako kudeaketa-sistemak oso lagungarriak izan dira eta beharrezkoa genuen ahalegina egitera bultzatu gaituzte. Baina kalitate-programak ez dira helburu, bitartekoak baino ez dira; helburua emaitzak dira. LHko emaitzak hobetzen ari dira pixkanaka-pixkanaka. Laburbilduz, esan dezakegu eskola-porrotaren maila inoiz baino txikiagoa dela LHn, ikasleen eta enplegu-emaileen asetze-maila inoiz baino handiagoa dela, eta, halaber, teknologiaren alorrean eskolaren eta enpresaren arteko aldeak behera egin duela nabarmen. 1.-Eskola-porrotaren maila inoiz baino txikiagoa da. Lanbide Heziketan maila gainditzen duten ikasleen kopurua %10 hazi da hamarkada batean. KURTSOA GAINDITU DUTEN IKASLEAK LHn Eliminado: ¶ ¶ %72tik %82ra KURTSOA GAINDITZEN DUTEN IKASLEAK 96-97 ikasturtean, LH I gainditu zutenen batez LH I LH II LH EM LH GM bestekoa %68,8 zen, eta LH II gainditu 100 zutenena, %73,9. 80 60 04-05 ikasturtean, berriz, %79,1 zen Maila Ertaineko Lanbide Heziketan, eta %85,4 Goi % 40 Mailako Lanbide Heziketan. 20 0 /96-97 /98-99 /03-04 /04-05 IKASTURTEA Hezkuntza Ikuskaritzaren datuetan oinarritua Lanbide Heziketan maila errepikatzen duten ikasleen kopurua %11 murriztu da hamarkada batean. Alumnos que REPITEN CURSO EN FP De 20% a 9% ALUMNADO QUE REPITE CURSO FP I FP II CF GM CF GS 30 97-98 ikasturtean, LH I.eko ikasleen %20,4k 25 20 errepikatu zuen maila, eta LH II.eko ikasleen %16,7k. % 15 10 5 2 0 /97-98 /98-99 /03-04 /04-05 /05-06 CURSO Datos facilitados por la Inspección de Educación
  • 3. 05-06 ikasturtean, berriz, Maila Ertaineko Lanbide Heziketan ikasleen %10,2k, eta Goi Mailako Lanbide Heziketan ikasleen %7,1ek. 2.- Ikasleen asetze-maila inoiz baino handiagoa da. Katalogo modularreko etengabeko prestakuntzarako ikastaroak egin dituzten profesionalen asetze- maila 8 puntutik gora dago, 10etik. SATISFACCIÓN ALUMNADO de Formación Continua SATISFACCIÓ Formació De 7 a 8,2 Gure zentroetan prestakuntza jasotzen zuten SATISFACCIÓN ALUMNADO FC ikasleen asetzea nolakoa zen ez genekien joan CURSO PROFESORADO den hamarkadan; izan ere, ez zen neurketarik 10 egiten eta ez genuen horri buruzko daturik. 8 Katalogo modularreko etengabeko 6 prestakuntzarako ikastaroak egin zituzten 4 ikasleen asetze-maila 7 puntu zen 2000. urtean, 2 eta 8,4, 2005. urtean. Irakasleekiko asetze-maila, urte beretan, 7 puntutik 8ra igaro da, 10 puntutik. 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 CURSO Datos facilitados por el Sistema de Certificación y Registro de la Agencia Hasierako Prestakuntzako ikasleen asetze-mailak gora egin du eta 7,5 puntutik gora dago, 10etik. SATISFACCIÓN ALUMNADO de Formación Inicial SATISFACCIÓ Formació De 7,1 a 7,7 SATISFACCIÓN ALUMNADO FI CURSO PROFESORADO 10 Hasierako Prestakuntzako ikasleek 7 8 puntuko asetze-maila zuten jasotako prestakuntzarekiko, 2002-2003 ikasturtean, 6 eta 7,6, 2004-2005 ikasturtean. 4 Irakasleekiko asetze-maila 7,3tik 7,8ra igaro 2 da, 10 puntutik. 0 /2002-03 /2003-04 /2004-05 CURSO Datos facilitados por EGAILAN (Observatorio del Mercado de Trabajo 3.- Enplegu-emaileen asetze-maila inoiz baino handiagoa da. LHko tituludunak kontratatu dituzten enpresen asetze-maila 7,5 da (10 puntutik) haien gaitasun- mailarekiko. SATISFACCIÓN de la EMPRESAS con los titulados de SATISFACCIÓ Formación Profesional Formació De 7,3 a 7,5 SATISFACCIÓN DE EMPRESAS CON EL NIVEL COMPETENCIAL Hiru inkesta egin dizkiegu Lanbide Heziketako DEL ALUMNADO DE FORMACIÓN INICIAL Grado Grado zentroekin elkarlanean aritzen diren mila enpresa 10 medio superior ingururi. 8 6 4 2 0 3 2002 2004 2006 AÑO Datos facilitados por la Agencia (Encuesta bienal a Empresas)
  • 4. Kontratatu dituzten LHko tituludunen gaitasun-mailarekiko asetze-maila 7,1etik 7,3ra igaro da, erdi mailakoei dagokienez. Goi-mailako tituludunei dagokienez, berriz, 7,4tik 7,6ra hazi da. 4.- Teknologiaren alorrean, eskolaren eta enpresaren arteko aldea inoiz baino txikiagoa da. Lanean hasten diren LHko tituludunen batez bestekoa %80 baino gehiago da. INSERCIÓN LABORAL de titulados de FP INSERCIÓ 82% INSERCIÓN LABORAL Lanean hasten diren LHko tituludunen batez bestekoa 100 %81 zen, 00-01 ikasturtean titulua eskuratu zutenen kasuan; eta %84,4, 04-05 ikasturtean ikasketak 80 bukatu zituztenen kasuan. 60 % 40 Industria-alorrean, berriz, laneratze-tasa 5 puntu handiagoa zen. 20 0 Inkesta egin duen azken promozioak, batez beste, 37 2000 2001 2002 2003 2004 egun behar izan zituen lana aurkitzeko. TITULADOS DEL CURSO Lan-esperientzia dutenen artean, %75ek enplegu on Datos facilitados por EGAILAN (Observatorio del Mercado de Trabajo samarra izan dute edo dute (gutxienez 6 hilekoa eta astean 20 ordukoa) Ikasleen ezaugarri profesionalekiko enpresek adierazten duten asetze-maila 7,2 da. SATISFACCIÓN EMPRESAS SATISFACCIÓ con el perfil profesional del alumnado 7 – 7,2 SATISFACCIÓN EMPRESAS CON PERFIL PROFESIONAL Grado Grado medio superior 10 LHko tituludunen ezaugarri profesionalak 8 lanpostuari zenbateraino egokitzen zaizkion 6 enpresei galdetuta, haien asetze-maila 7 puntu 4 inguru da, erdi mailako tituludunen kasuan; goi- mailako tituludunen kasuan, berriz, 7,2tik 7,4ra igaro 2 da. 0 2002 2004 2006 CURSO Datos facilitados por la Agencia (Encuesta bienal a Empresas) Inkesta egin duten enpresen %96 LHko tituludunak kontratatzeko prest daude DISPOSICIÓN DE EMPRESAS a contratar titulados de FP DISPOSICIÓ 96,7% DISPOSICIÓN A CONTRATAR TITULADOS DE FP Grado Grado medio superior 100 Langileak behar izanez gero, LHko tituludunak kontratatzeko prest daude enpresen %95, erdi 80 mailako tituludunen kasuan, eta %98 goi-mailako 60 tituludunen kasuan. 40 20 4 0 2002 2004 2006 CURSO Datos facilitados por la Agencia (Encuesta bienal a Empresas)
  • 5. 5.- Lanbide Heziketa gero eta jende gehiagok aukeratzen du. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzaren ondoko ikasleen artean ere, Lanbide Heziketa gero eta jende gehiagok aukeratzen du. LHn, ikasleen %47 ari da ikasten; hau da, %10 egin du gora. POSICIÓN RELATIVA de la Formación Profesional POSICIÓ Formació De 38 a 47% ALUM NADO DE FP RES PECTO AL DE BACHILLERATO FP Bach 100% 86-87 ikasturtean, derrigorrezko bigarren 80% hezkuntzaren ondoko ikasleen %38k aukeratu 60% zuen LH, eta %62k, Batxilergoa. % 40% 20% 05-06 ikasturtean, berriz, LHn, %47 ari zen, eta batxilergoan, %53. 0% /86-87 /90-91 /96-97 /99-00 /02-03 /05-06 C URSO Datos facilitados por la Dirección de FP (Panel de Indicadores del Sistrema de FP) 6.- Kopuru absolutuetan, Lanbide Hezitako ikasle-kopuruak behera egin du Lanbide Heziketa gero eta jende gehiagok aukeratzen badu ere, ez da nahikoa gure erkidegoko jaiotza-tasaren beherakadaren ondorioak konpentsatzeko; Hasierako Lanbide Heziketako ikasle-kopuru absolutuak behera egin du nabarmen, eta etorkizunean ere behera egitea aurreikusten da. Egoera halakoa izanik, enpresen etorkizuna kolokan egon daiteke, batik bat, industria-enpresena, eta, LHko sistema orokorrarentzat, erronka berria izan daiteke. Kopuru absolutuei erreparatuz gero, LHko ikasle-kopuruak behera egin du, eta ez da nahikoa gure erkidegoko industria-ehunaren beharrei aurre egiteko. ALUMNADO en Formación Profesional Inicial Formació De 50.000 a 27.000 ALUMNADO EN FP 50000 Hasierako Lanbide Heziketan, 50.700 ikasle aritu ziren 86-87 ikasturtean; hamar urteren 40000 buruan (96-97), 37.000 ikasle aritu ziren; eta 05- 30000 06 ikasturtean, 27.400 ikasle. 20000 Emaitza akademikoak hobeak direnez, eta 10000 laneratze-tasak ere gora egin duenez, esan 0 /86-87 /90-91 /96-97 /99-00 /00-01 /01-02 /02-03 /03-04 /04-05 /05-06 daiteke beherakada horrek eragindako efektu CURSO negatiboa, neurri batean, leundu egiten dela. Datos facilitados por la Dirección de FP (Panel de Indicadores del Sistrema de FP) 5
  • 6. 1.2. KALITATEARI BURUZKO EMAITZAK Lehen esan dugu Lanbide Heziketan ezarritako kalitate-sistemak emaitza onak lortzeko lagungarriak eta eragingarriak izan direla, baina ez dira bakarrak izan; kalitatean oinarritutako kudeaketa-sistemak ez dira nahikoak izan, pertsonek egindako lana ere beharrezkoa izan da eta, horrezaz gain, LHko Euskal Planak egindako inbertsioek eta emandako baliabideek hobekuntza-ekimen eta -proiektu ugari egiteko aukera eman dute. Jarraian, kudeaketa-kalitateari buruzko ziurtagirien inguruan Lanbide Heziketan lortutako emaitzak adierazten dira: kalitatea segurtatzeko sistema (ISO 9.001), EFQM ereduaren araberako kudeaketa-bikaintasuna (urrezko Q eta zilarrezko Q), ingurumenaren kudeaketa-bikaintasuna (Ekoscan, ISO 14001) eta pertsonen kudeaketa- bikaintasuna (Investors in People). RESULTADOS CALIDAD IiP 8 Ekoscan 14 ISO 14.001 10 Q Oro 500 5 EFQM Q Plata 400 44 EFQM ISO 9.001 45 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Nº de CENTROS "1997ko LHko Euskal Planak azpimarratu zuen ezarri beharreko KALITATEAREN IKUSPEGIEK HOMOLOGARRIAK izan behar zutela industriak eta zerbitzuek orain arte erabilitakoekin. Esate baterako, ISO 9.001 eta EFQM Bikaintasunaren Ereduko arau estandarrak aplikatu dira, eta emaitza onak eman dituzte zentroen kudeaketa hobetzeko. Horrenbestez, kalitate-estrategia orain arte egindako lana egiten JARRAITZERA ETA HORRETAN SAKONTZERA bideratu behar da". "Kudeaketan nahikoa bikaintasun-maila lortzea da kontua, eta, maila hori lortu ondoren, horri eutsi behar zaio eta hobetu egin behar da, autoebaluazioen eta hobekuntza-planen diseinu eta kudeaketaren bidez, eta horien barne- zein kanpo-auditoriak eginez" LHko Euskal Plana, 2004-2007 Beraz, etorkizunerako gure helburua ez da zentroetan 500 puntu EFQM lortzea, nahiz eta ez ditugun ateak ixten eta kalitatearen ziurtapen berriei uko egiten; kudeaketa hobetzeko ez ditugu zentroak bideratu nahi EFQM memoriak eguneratzen eta hobetzen lanean jarraitzera, baina hala egiten jarrai dezakete. Kudeaketa-, autoebaluazio- eta hobekuntza-eredua, "HOBBIDE" (Hobekuntza bidea), eskaintzen diegu zentroei, erreferente komun bat guztiontzat. Hori da, hain zuzen ere, dokumentu honetan aurkezten duguna, eta espero dugu Lanbide Heziketako sistema osoan modu bateratuagoan eta partekatuagoan aurrera egiteko baliagarria izatea. 6
  • 7. 1.3. AGENTZIARI EGINDAKO MANDATUAREN ARRAZOIAK Gure LHko sistemaren beharretara egokitutako kudeaketa-eredua diseinatzea eta ezartzea eskatu zitzaigun, eta, lehendabizi, ISO eta EFQM bi kudeaketa-eredu nagusiekin dugun esperientziari buruzko hausnarketa sakona egin genuen. 1.3.1. ISO EREDUAREKIN DUGUN ESPERIENTZIA ISO 9000 arauek kalitatean oinarritutako kudeaketa-sistema izateko bete beharreko baldintzak ezartzen dituzte. Ziurtagiria duten elkarteek kanpoko AUDITORIA izaten dute, horretarako akreditazioa duen erakunde batek egina, eta hau egiaztatu behar du: kalitatean oinarritutako kudeaketa-sistema aukeratuta, dokumentatuta eta ezarrita daukala, eta, horrezaz gain, sistema horri eusten diola, arauaren baldintzei jarraituta eraginkortasuna hobetuz. ISO arauak kalitatea ziurtatuta dagoela adierazten du, eta zerbitzuetan eta prozesuetan oinarritzen da. Arauak honako hauek zehaztea eskatzen du: zerbitzuak (nolakoak diren) eta prozesua (nola egiten diren), zerbitzuetan eta prozesuetan lortu nahi diren helburuak edo kalitate-mailak, maila horiek lortzen diren ikuskatzea, desbideratzeak erregistratzea (ez-adostasunak) eta hobekuntza-ekintzen bidez hobetzea. Akreditazioa izateak konfiantza eta izen ona ematen du, bezeroen beharretara egokitutako produktuak eta zerbitzuak emateko gaitasuna duela adierazten baitu. Konfiantza hori gero eta beharrezkoagoa da egun, merkatuaren globalizazioa eta nazioartekotasuna etengabe hazten ari baita. Euskadiko LHn ezarritako ISO arauen balantzea eginez gero, hau da ondorioa: zentroen antolaketa nabarmen hobetu da, gure lan-prozesuekiko kontrola hobea da eta gure ikasleekiko zerbitzuak ere hobeak dira. Egiten omen ditugun gauzei buruz esaten dugun hori benetan egia dela eta froga dezakegula egiaztatzeko aukera ematen digu ISOk eta, horrezaz gain, LHko agenteekiko izen ona eta konfiantza izatea ekarri digu (enpresak, administrazioak...) Baina zenbait arazo ere baditu: Produktuen eta zerbitzuen kalitatean oinarrituta dago batik bat. Nahiz eta indarrean dagoen arauak beste baldintza batzuk ere ezartzen dituen —esate baterako, plangintza, prestakuntza, baliabideen kudeaketa, bezeroen asetze-mailaren ebaluazioa, diseinua eta etengabeko hobekuntzari buruzkoak (etengabeko kalitatearen ereduak lortze aldera)—, ISO 9.001 araua produktuen eta zerbitzuen kalitatea kudeatzean oinarritzen da, batik bat (praktikan, behintzat, bai); izan ere, zerbitzuen ziurtapenak egiten jarraitzen da. Bigarren mailako zerbitzuak ziurtatzeko tentazioa, eta ziurtapena bakar-bakarrik irudi oneko elementu gisa erabili. Oso erraza da tentaldi hori izatea; hau da, ziurtapen hori irudia hobetzeko elementu gisa bakar-bakarrik erabiltzea. Zentroaren zerbitzu partzialen bat edo osagarriren bat ziurtatu eta gero ziurtapen hori erakunde osoarena izango balitz bezala erabiltzean datza. Ez-adostasunei ihes egiteko tentazioa, helburu errazak ezarrita. Helburu xumeagoak ezartzea izaten da beste tentaldietako bat, hala, desbideratzerik ez izateko. "Ez- adostasunekiko" beldurra dago, horrelakoak izatea hortaz arduratu diren pertsonek lana gaizki egin dutela baitirudi; hortaz, horrelakorik ez gertatzeko, erraz lor daitezkeen helburuak eta/edo garrantzi gutxikoak jartzen dira, eta, ondorioz, dena behar bezala egoten da, baina ez da hobera egiten. Helburu errealistagoak eta erronka eragin dezaketenak ezarriz gero, berriz, "ez-adostasunak" ager daitezke, baina mesedegarriagoa da hobera egiteko, baldin eta arazoen arrazoiak aurkitzen saiatzen bagara eta ez errudunak, eta arrazoiak sakon aztertzen badira eta maila formalean bakarrik gelditzen ez bagara, askotan horixe gertatzen baita. Sistemak, hasiera batean, ez du eskatzen uneko zerbitzuak zalantzan jartzea, ezta estrategia ere. Erakundeak ematen dituen zerbitzuen ziurtapena egitean, ez da zalantzan jartzen une horretan zentroak eta LHko sistemak berak ematen dituen zerbitzuak egokiak edo eman behar dituenak ote diren. Izan daiteke, esaterako, lanbide heziketako hiru azpisistemak integratzea (hasierakoa, etengabekoa eta lanerakoa), bizitza osoko ikaskuntza ezartzea, eta gaitasunaren ziurtapena lortzea. Horrek guztiak esan nahi du zentroek beren uneko zerbitzuei buruz hausnartu behar dutela: ea beste zerbitzu batzuk eman behar dituzten, zein eta nola. Bezeroen eta interes-taldeen beharrei eta itxaropenei hobeto erantzuteko moduez ere hausnartu behar dute. Ez du eskatzen zentroaren helburuen eta LHko sistema osoaren helburuen arteko lerrokatzea. 7
  • 8. LHko 2. Euskal Plana prestatzen ari gara, eta, bestalde, 2010. urtera bitarteko plan estrategikoa diseinatu du Sailburuordetzak. Zentroei eragiten diete plan horiek guztiek, eta, modu batera edo bestera, beharrezkoa da zentroen helburuak eta sistemaren helburuak lerrokatuta egotea. 1.3.2. EFQM EREDUAREKIN DUGUN ESPERIENTZIA EFQM eredua erabateko kalitateko ereduarekin identifikatzen da. "Erabatekoa" izateak esan nahi du erakundearen jarduera guztietan kalitatea ziurtatuta dagoela. Helburua ez da zerbitzuen kalitatea bakarrik ziurtatzea, kudeaketa osoaren kalitatea hobetzea baizik. Lehen esan dugu zerbitzuen eta prozesuaren kalitatean oinarritzen dela batik bat, baina badirela beste baldintza batzuk ere, prestakuntzari buruzkoak, plangintzari buruzkoak... EFQM ereduak ikuspegi zabalagoa eman digu; izan ere, honako hauek hartzen ditu kontuan ereduak: liderren jarrera eta haien inplikazioa (xede eta balioekiko, hobekuntzarekiko, bezero eta interes-taldeekiko, kalitatearen kulturarekiko, aldaketarekiko...), pertsonak kudeatzeko modua (haien prestakuntza, egindako lana onestea, lanpostua, inplikazioa eta ardurekiko jarrera, kontratazioa, lanpostu hobea lortzea, komunikazioa...), baliabideak (ekonomikoak, eraikinak, teknologia, informatika-ekipamendua eta haien ezaguera), prozesuak (estandarizazioa, hobekuntza eta berrikuntza, produktuak eta zerbitzuak, produkzioa eta zerbitzuak, bezeroekiko harremanak...) eta estrategiaren kudeaketa (interes-taldeetan eta haien beharretan oinarrituta, informazioan eta ikaskuntzan oinarrituta, horiek eguneratuta eta prozesu guztietara hedatuta...). Azken hori funtsezkoa da. Lortzen diren emaitzak ere hartzen ditu kontuan ereduak, eta, erakundeak planifikatu dituen emaitzez gain, bezeroen, pertsonen eta gizartearen arloetan lortutakoak ere bai. Ereduaren araberako ebaluazioa egiteko, erakundeek beren benetako kudeaketa —ebidentziak— eta ereduak eskaintzen dituen praktika onak aldera ditzakete. Autoebaluazioaren bidez, erakundeek puntu indartsuak eta hobetzeko eremuak bereizi ahal izango dituzte, kudeaketa hobetzeko plana diseinatu eta haren aurrerapenak balioetsi ahal izango dituzte. Kanpoko ebaluazioak ere egin daitezke. EFQM eredua sustatzen duten erakundeek —esaterako, Euskalit gure erkidegoan— beren ebaluatzaileek egindako kanpoko ebaluazioan kudeaketa-maila jakin bat (500 eta 400 puntu) lortzen duten erakundeei sariak ematen dizkiete (urrezko Q eta zilarrezko Q). Gure zentroetan EFQM eredua lantzeko egindako lanari buruzko balantzea egin ondoren, hau da ondorioa: kudeaketari buruz genuen ideian hobera egin dugu, integralagoa eta eguneratuagoa da orain (egiten duguna nola egin behar genukeen), eta, halaber, emaitzetara eta hobekuntzara askoz ere bideratuago dago kudeaketa. Ereduak ekartzen dituen abantailak, laburbilduz, hauek dira: • Kalitatearen ikuspegia ez da bakarrik zerbitzuetan oinarritzen, kudeaketa osoan baizik; hau da, kalitatearen ikuspegia zabalagoa eta globalagoa da. Lortu nahi ditugun emaitzak lortze aldera, egin behar dugunaz hausnartzera bultzatzen du EFQM ereduak —ISOk ez bezala—. • EFQM ereduan emaitzak dira elementu gidari; ISO ereduan, berriz, zerbitzuak. • Helburuak estrategiak ezartzen ditu eta interes-taldeen beharrak eta itxaropenak asetzera bideratuta egon behar dute. • EFQM autoebaluaziorako eredua izateaz gain, kudeaketa-eredua ere bada. • Ez da ISO ereduaren aurkakoa; izan ere, prozesuak estandarizatzeko, ISO eredua erabiltzea gomendatzen du. Esan dezakegu EFQM ereduak lagundu egin digula "egokiak direnak gero eta hobeto egiten", eta, emaitzen eta kudeaketaren ebaluazioa egin ondoren, gure indarrak eta ahuleziak zein diren hobeto jakiten. Baina zenbait arazo ere baditu: Eredua hezkuntzaren arlora egokitzeak edukia murriztea eragin du. 90eko hamarkadaren bukaera aldera hasi ziren eredua beste errealitate batzuetako testuinguruetara — hezkuntzaren testuingurura, esaterako— egokitzen, eta, batik bat, hizkuntza egokitzean oinarritzen ziren, baina zenbait alor ere ezabatu ziren, sektorerako aplikagarriak ez zirelakoan; zenbaitetan, eredua edukirik gabe geratzen zen, kezkatzeko moduan, batzuetan. Horri dagokionez, eredua interpretatzeko gidak egitea erabaki genuen (ikusi 2003 gida), baina edukia bere horretan utzita. Barne-ebaluazioetan, zalantzak sortzen dira, ebidentziekiko pertzepzio desberdinak izaten direlako. 8
  • 9. Barne-ebaluazioak beti izan dira zalantza-iturri, kudeaketa-alorreko ebidentziei buruzko pertzepzioa oso desberdina izaten baita ebaluazioa egiten dutenen artean; izan ere, eredua nolakoa den ondo jakin behar da, ondoren, harekin alderatzeko, eta zentroko lagun guztiek edo askok hainbeste jakitea zaila da. Sariekin lotura duten puntuazioetan oinarritutako kanpo-ebaluazioak; ebaluatzaileentzat, zaila da neurtzea. Kanpo-ebaluazioak beti izan dira arazo-sortzaile, puntuazioekin zerikusia duten sariak ematen baitira; gure kasuan, zentroek helburu hau dute ezarrita: 2007. urtearen bukaerarako 400 puntu lortzea. Kontua da ebaluatzaileen neurtzeko moduagatik kexak izaten direla, haiek ez baitute maila berean jakiten sektorea nolakoa den eta ereduarekiko esperientzia ere ez baita bera. Eredua irizpidetan egituratuta dagoenez, zaila da zentroen berariazko kudeaketa-sistemekiko erlazioa ezartzea. Edozein kudeaketa-prozesuk —esaterako, hasierako prestakuntzak, pertsonen eta baliabideen kudeaketak, irakasleen prestakuntzak— liderrekin, pertsonekin edo emaitzekin zerikusia duten jarduerak hartzen ditu; gure esperientziak erakutsi digu egokiagoa litzatekeela eredua modu horizontalean lantzea —zeharkako ardatzen bidez—, zentroek benetan kudeatzen dituzten prozesuekin lotuta egongo bailitzateke eredua. Memoriekin egiten den REDER ebaluazioa oso zehatza da, baina ez da erraza hobetzeko arloen eta kudeaketaren arteko lotura ezartzea. Memoriekin lan egiteak eskatzen du oso ondo jakitea eredua nolakoa den eta haien arteko barne-loturak nolakoak diren. Memoriak egitea oso konplexua eta zaila da; eredua nolakoa den ondo jakitea eskatzen du, eta, halaber, trebetasunak eta metodologiak egokia izan behar dute horiek idazteko; hortaz, ez da erraza lan horri kanpoko laguntza izan gabe ekitea. Bestalde, kudeaketarako oinarrizko elementu gisa memoriak erabiltzea zaila da eta ez oso ohikoa; prozesuen egitura erabili da, eta badirudi ikuspegi desberdinak ezarri direla kudeaketarako (prozesuak) eta ebaluaziorako (EFQM ereduak). Bestalde, eta logikoa den bezala, memorietan emaitza positiboak aurkezteko joera dago eta negatiboak ahalik eta gehien ezkutatzeko. Horrek arazoak eragiten ditu zentroen eta sistemaren arteko lerrokatzean, baita emaitzen eta errendimenduaren adierazleak batera erabiltzean ere. Onenarekin alderatzeak eztabaidak sorrarazten ditu, zentroak sistema beraren kide baitira; horrenbestez, sistemaren emaitzei egindako ekarpena terminoa hobeto egokitzen da gure beharretara. 1.3.3. AGENTZIARI EGINDAKO ESKAERA LHko kudeaketarako erabili ditugun bi erreferente nagusien —ISO 9.001 eta EFQM— plusei eta deltei buruz hausnartzen aritu zen agentzia. Euskalit fundazioak kanpo-ebaluazioen emaitzei buruz egindako txostenak eta haiek emandako gomendioak bereziki lagungarriak izan ziren LHko zentroen kudeaketa-arloan hobekuntza-arlo nagusiak zein diren jakiteko, baita Sailburuordetzarenak berarenak jakiteko ere. Hau da hausnarketa horren ondorio nagusia: Euskadiko LHn, bi ereduek izan behar dute erreferente, baina nahitaezkoa da horiek egungo Lanbide Heziketaren errealitatera egokitzea. EFQM ereduari dagokionez, LHko eta EPko Sailburuordetzak agentziari eskatu zion eredua gure errealitatera egokitzeko eta berariazko kudeaketa-, autoebaluazio- eta hobekuntza-eredua osatzeko, interpretazioa bateratuagoa eta haren aplikazioa homogeneoagoa izan dadin. ISO 9.001 ereduan oinarritutako kudeaketa- sistemei dagokienez, Agentziak erabaki zuen kalitatearen sistema zentroetan ikuskatzea, prozesuetan oinarritutako kudeaketara bideratuta. Bi ekimen horien helburua kudeaketa integratua egitea da, ISO arauan oinarritutako kudeaketa-sistema eta EFQM ereduan oinarritutako eredu berria lerrokatuta; horrezaz gain, zentroek eta LHko sistemak modu homogeneoan eta erreferente komun bat dutela lan egin dezaten laguntzea du xede. Horrenbestez, hauek dira Hobbide agentziaren erronkak: • EFQM ereduaren interpretazioa eta haren aplikazioa LHn bateratuagoa izan dadin laguntzea. • Zentroetan kudeaketa-, autoebaluazio- eta hobekuntza-prozesuak bultzatzea eta homogeneizatzea. • LHko sistemaren helburuak eta zentroen helburuak lerrokatzen laguntzea. 9
  • 10. 1.4. HOBBIDEREN GARAPENA. Hobbide diseinatzeko, agentziak irizpide hauek erabili ditu. • EFQM eredu guztia, irizpide, azpiirizpide eta arlo edo elementu lagungarri guztiak biltzea, eta horiek interpretatzea, gure errealitatea eta esperientzia abiapuntu direla. • EFQM ereduarekiko trazabilitatea ziurtatzea. • Ardatzez ardatz egituratzea, eta ez irizpideak kontuan hartuta; izan ere, zentroek kudeatzen dituzten prozesuekin errazago lotuko dira. • Zentroek eta LHko sistemak batera erabili ahal izango duten adierazleen taula ematea, adierazleen eta kudeaketa-arloen arteko kausa-efektu erlazioa ziurtatzen dela. • Autoebaluazio-sistemaren eredua zehaztea. • Galdetegietan oinarritua. • Erraz interpretatzen dena. • Puntuazioak, alderdi indartsuak eta hobekuntza-arloak automatizatzea. • Lotura duten praktika onak dituela. • Hobekuntza-plana identifikatuta eranstea. 1.4.1. EFQM ereduaren ZEHARKAKO IKUSPEGIA Zeharkako ikuspegia du abiapuntu Hobbidek, eta, hala, diseinatutako zeharkako ardatz-multzoak EFQM ereduaren irizpide, azpiirizpide eta arlo guztiak hartzen ditu. ERAGILEAK EMAITZAK PERTSONA EMAITZAK KUDEAKE PERTSONETAN %9 %9 POLITIKA ETA EMAITZAK EMITZA LIDERGOA ESTRATEGIA PROZESUAK GILTZARRI BEZEROETAN %10 %8 %14 %15 %20 ITUNAK ETA EMAITZAK BALIABIDEA GIZARTEAN %9 %6 BERRIKUNTZA ETA IKASKUNTZA LAN-PROZESUA: Diseinua egiteko, honako urrats hauek eman ditu Hobbidek: Gure kudeaketa-sistemaren arloak zehaztu, lehendabizi EFQM eredua ikuskatuta, interpretatuta eta ereduaren arlo guztien edukia egokituta, eta, beharrezkoa izan denean, berariazko arloak barne. Hona hemen kontuan hartu ziren irizpideak: • EFQM ereduaren guztiak aplikagarriak direla aintzat hartzea. • Testua egokitzea, edukiaren galerarik gabeko interpretazioa egitea errazagoa izan dadin. • Euskadiko LHn berezkoak diren arloak eranstea (LHko Euskal Plana, Sailburuordetzaren estrategiak). • Hiztegi edo terminoen glosario bat eranstea, kontzeptuak hobeto ulertzen laguntzeko. LHko eredua kudeaketa-ardatzetan eta -gaitan egituratu, barne-koherentzia dutela eta zentroen kudeaketarekin erraz identifikatzen direla; horretarako, gure ereduaren arloak "jarri" ziren kudeaketa-ardatz eta -gai horietako bakoitzean. 10
  • 11. Kudeaketa-arloak lau etapatan antolatu (informazioaren analisia, plangintza, ekintza eta ebaluazioa). Kudeaketa-gai guztien kudeaketa-kalitatearen ebaluazioa egiten lagunduko duten adierazleak identifikatu, eta etapa eta arlo garrantzitsuenekin lotura ezarri; hala, kudeaketaren eta emaitzen artean kausa-efektu erlazioak ezarri ahal izango dira. 1.4.2 KUDEAKETA-ARDATZAK ETA -GAIAK. Hauek dira erabakitako kudeaketa-ardatzak eta -gaiak: EJES Y TEMAS DE GESTI N Ó • POSICIONAMIENTO ESTRATEGICO • ESTRUCTURA DE PROCESOS GOBIERNO DEL CENTRO • PLANIFICACI Ó N ECON Ó MICA Y FINANCIERA • GESTI Ó N DE ACTIVOS Y RECURSOS • GESTI Ó N DEL CAMBIO • POSICIONAMIENTO Y DEFINICI Ó N DE MERCADO • GESTI Ó N DE ALIANZAS Y COLABORACIONES GRUPOS DE INTER É S • ORIENTACI ÓN A GRUPOS DE INTER É S • PRESTACI ÓN DE SERVICIOS • MARCO DE GESTI Ó N DE PERSONAS PERSONAS DEL CENTRO • L ÍDERES COMO GESTORES DE PERSONAS • FORMACI Ó N Y DESARROLLO COMUNICACI Ó N Y • INFORMACI Ó N Y CONOCIMIENTO • GESTI Ó N DE LA COMUNICACI Ó N CONOCIMIENTO • CONTEXTO DE CREATIVIDAD Y APRENDIZAJE CREATIVIDAD Y MEJORA • INNOVACI ÓN Y MEJORA ADIERAZLEAK Hobbide ereduaren adierazleak identifikatzeko, zentroetan eta LHko sistemetan erabiltzen ari diren adierazleak hartu ziren kontuan, baita ereduak berak proposatzen dituenak ere. Adierazle horien eta kudeaketa-ardatzen eta -gaien, haren etapen eta erantsita dauden kudeaketa-arloen arteko lotura ezarri zen. Hobbidek hauek aukeratu zituen emaitzaren adierazletzat: ebaluazioaren etapan erantsita dauden kudeaketa-gai guztiak ebaluatzeko egokien suertatu zirenak. Eta errendimenduaren adierazletzat: informazioaren analisiaren, plangintzaren eta ekintzaren etapetan errendimendua ebaluatzeko egokien suertatu zirenak. Hala, kudeaketaren eta emaitzen arteko kausa-efektu erlazioa argitzea izan da xede. 11
  • 12. ADIERAZLEAK KUDEAKETA-GAIA I P E E Langileei Pertsonak Pertsonen Norbanak Antolaketa Pertsonen Zentroko Pertsonen Pertsonak Kudeaketa inkestak kudeatzek gaitasuna oaren, - inplikazio pertsonek lanpostua kudeatzek -gai honen egiten o k zehaztu, taldearen metodolog a sustatu, taldean ebaluatu, o eraginkort dizkio eta estrategia sailkatu eta ia bultzatu lan egin hura estandarr asuna bestelako k eta eta zentroare berritzaile eta dezaten hobetzen ak kudeatu informazio planak zentroaren n ak erabili, orekatu giro laguntzek aplikatu, a sortzea. beharretar helburuak lan aproposa o liP erabiltzen a egokitu. lerrokatu, egiteko sortu esaterako du, ikuskatu modua honetarak eta hobetzeko o... eguneratu ... . “Errendimendu” 1. adierazlea E adierazlea adierazleei esker, 2. adierazlea Con formato: Español F adierazlea kudeaketa-etapak eta - D adierazlea (España - alfab. internacional) arloak ebaluatzen dira C adierazlea E etapako adierazleei B adierazlea esker, gaiaren A adierazlea kudeaketaren emaitza ebaluatzen da 1.4.3. HOBBIDEREN HOBEKUNTZA-ZIKLOA Hobekuntza-ziklo bat da HOBBIDE, irudian adierazten den bezalakoa. EVALUACIÓN DE INFORME DE LOS PUNTUACIÓNES, RESULTADOS Y PUNTOS FUERTES Y DE LA GESTIÓN ÁREAS DE MEJORA EBALU AZIOA KUD EAK ET A-EREDU A ÁGRUPACIÓN DE LAS ÁREAS DE MEJORA Y PRIORIZACIÓN H OB EKUNT ZA- PROIEKTU PLAN AK PARTEK AT UAK ALIANZAS Y DISEÑO Y DESARROLO DE APROBACIÓN REDES Y DEL PLAN DE COMUNIDADES MEJORA DE PRÁCTICAS Erreferente nagusia Hobbide da, EFQM ereduan oinarritutako kudeaketa-eredua, baina ereduaren irizpidearekiko zeharkakoak diren kudeaketa-ardatzetan eta -gaietan egituratuta, eta, horrezaz gain, gure LHko sistemaren errealitatera eta beharretara egokituta. HOBBIDEk galdetegietan oinarritutako ebaluazio-sistema bat du, eta, horri esker, zentroek kudeaketa eta haren emaitzak ebaluatu ahal izango dituzte. Autoebaluazioa egin ondoren, sistemak zentroei itzuliko dizkie autoebaluazio-txostenak. 12
  • 13. Hobekuntza-arloak zein diren erabaki ondoren, HOBBIDEk aukera ematen die zentroei horiek modu koherentean multzokatzeko, horien arteko lehentasunak ezartzeko eta nork bere hobekuntza-planak diseinatzeko; prozesu hori garatzeko, Hobbidek laguntza emango die zentroei, praktika onak haien eskura jarrita. Azkenik, zentroetan prozesu horretaz arduratu direnek praktika-talde bat osatuko dute, ideiak, ekimenak eta proiektuak zentroen artean trukatzeko, eta agentziari berari lankidetza-sareak sortzen laguntzeko, eta horrela, zentroek elkarri laguntzeko. HOBBIDEk tresna lagungarria izan nahi du zentroei hobetzen laguntzeko, zentroak eta LH eta EP Sailburuordetza lerrokatzeko, helburuak hedatzeko eta LHko sistema osoa hobetzeko. 1.4.4. HOBBIDEREN APLIKAZIO INFORMATIKOA. Zentroek ebaluazio-prozesua errazago egin dezaten, Kalitaterako eta Gaitasuna Ebaluatzeko Euskal Agentziak aplikazio informatiko bat diseinatu eta garatu du EJIEren laguntzarekin —Eusko Jaurlaritzako Informatika Erakundea—; aurrerago ikusi ahal izango dugu oso lagungarria izango dela zentroei ebaluazio-prozesua errazteko. Aplikazioak, zentroek kudeatzen dituzten adierazleetatik ateratzen dituzten emaitzak sartu ondoren, automatikoki ebaluatzen ditu emaitzak; horrezaz gain, arloak galdetegien bidez ebaluatzen direnez, errazagoa da ebaluazioa egitea eta, gainera, homogeneoagoa eta koherenteagoa izango da. 13
  • 14. 2. HOBBIDE EREDUA 2.1. HOBBIDE: KUDEAKETA-EREDUA 2.1.1. HOBBIDE EREDUA HOBBIDE ereduak kalitatean oinarritutako kudeaketak erabiltzen dituen printzipioak hartu ditu erreferentziatzat, eta, zentroetan eta Lanbide Heziketako erakundeetan, kalitatean oinarritutako kudeaketa sustatzeko eta haren garapena ebaluatzeko irizpideak ezartzen ditu. EVALUACIÓN DE INFORME DE LOS PUNTUACIÓNES, RESULTADOS Y PUNTOS FUERTES Y DE LA GESTIÓN ÁREAS DE MEJORA LA EVALU ACIÓN EL MODELO DE GESTIÓN ÁGRUPACIÓN DE LAS ÁREAS DE MEJORA Y PRIORIZACIÓN LOS PROYECT OS COMPARTIDOS LOS PLAN ES DE MEJOR A ALIANZAS Y DISEÑO Y DESARROLO DE APROBACIÓN REDES Y DEL PLAN DE COMUNIDADES MEJORA DE PRÁCTICAS Hobbide ereduaren oinarria osatzen duten funtsezko printzipioak “Hobbide Printzipioak” izeneko dokumentuan daude bilduta, eta Hobbidek kontuan hartzen dituen kudeaketa-arloak, “Definizioak: ardatzak eta gaiak, ofiziala” izeneko dokumentuan. Laburbilduz, Hobbideren ustez, etengabeko hobekuntzaren printzipioak kudeaketaren 5 arlo nagusitan aplikatu behar dituzte zentroek: zentroaren zuzendaritza, interes-taldeak, zentroko pertsonak, komunikazioa eta ezaguera eta sormena eta hobekuntza. ARDATZAK izeneko arlo horietako bakoitzean, kudeaketarako berariazko GAIAK ezarri dira; hain zuzen, 16 guztira. Zentroaren zuzendaritzak hauek bildu ditu: Jarrera estrategikoa, Prozesuen egitura, Ekonomia- eta finantza-plangintza, Aktiboen eta baliabideen kudeaketa eta Aldaketaren kudeaketa. Interes-taldeetan, berriz, hauek: Merkatuaren joera eta definizioa, Itunen eta lankidetzen kudeaketa, Interes-taldeak helburu eta Zerbitzuak. Zentroko pertsonekin egin beharreko lanean, kontuan hartu behar dira Pertsonen kudeaketa-esparrua, Liderren jarduna pertsonen kudeatzaile gisa, eta Prestakuntza eta garapena. Komunikazioaren eta ezagueraren ardatzak honako hauek hartzen ditu: Komunikazioaren kudeaketa eta Informazioa eta ezaguera. Eta azkenik, sormenaren eta hobekuntzaren bidez, Sormenerako eta ikaskuntzarako testuingurua sortu nahi da eta Berrikuntza eta Hobekuntza garatu. Gai horiek guztiak kudeatzeko, kudeaketa-arlo jakinak —kopurua zehaztuta—, kontuan hartzea proposatzen du Hobbidek. Arlo horiek lau etapatan antolatuta daude: Informazioaren analisia, Plangintza, Ekintza eta Ebaluazioa. Bestalde, kudeaketa-gai bakoitzeko adierazle-multzo bat ere erantsi du Hobbidek, kudeaketaren eta emaitzen artean kausa-efektuaren erlazioa ziurtatzeko; zein adierazle ezarri agindu edo aholkatu egingo da. Adierazle horiek zentro guztiek erabiltzeko sortu ziren; horiezaz gain, zentroek ere nahi dituzten adierazleak erants ditzakete. 14
  • 15. Hobbide ereduaren ardatzen, gaien, arloen eta adierazleen multzoak erreferentzia-EREDUA izan nahi du, zentroetan kudeaketa hobea izan dadin. Hobbide ereduaren egitura eta edukiak “Kartel HOBBIDE ofiziala” dokumentuaren oinarrian bilduta daude. 2.1.2. HOBBIDEREN DISEINUA: KUDEAKETA Hona hemen Hobbideren kudeaketa-ardatzak eta -gaiak identifikatzeko eta horietako bakoitzean aintzat hartu beharreko arloak identifikatzeko prozedura: 2003KO EFQM EREDUAREN INTERPRETAZIOA ETA TESTUINGURUA. Lan hau egiteko moduaren adibidea erakusten da jarraian erantsita dagoen taulan. Ezkerreko zutabean, bikaintasun-ereduaren arloak zerrendatu ziren; taulan, 5c azpiirizpideari buruzkoak ere aipatzen dira. Eskuineko zutabean, Hobbide ereduaren arloak zerrendatu ziren, horien esanahia LHren testuingurua kontuan hartuta interpretatu ondoren. Horrenbestez, HOBBIDE ereduak 190 kudeaketa-arlo bildu zituen. ADIBIDEA: 5. irizpidea: PROZESUAK 5c azpiirizpidea: Produktuak eta zerbitzuak diseinatu eta garatzea, bezeroen beharrak eta itxaropenak kontuan hartuta. EFQM HOBBIDE 5c2 Anticipar e identificar mejoras en los productos 5c2 Definir los métodos apropiados para prever e identificar y servicios de acuerdo con las futuras mejoras en los servicios de acuerdo con las futuras necesidades y expectativas de los clientes y necesidades y expectativas de los clientes y otros otros grupos de interés grupos de interés 5c3 Diseñar y desarrollar modelos de formación basados en la adquisición de competencias concretados en unidades didácticas y actividades de aula, incluida la evaluación del rendimiento del alumnado 5c3 Diseñar y desarrollar junto a clientes y 5c4 Diseñar y desarrollar junto a los clientes, colaboradores partners, nuevos productos y servicios que y aliados nuevos productos y servicios que añadan añadan valor para los clientes valor a los clientes cuando sea pertinente, por ejemplo, en los cursos de formación 5c5 Fomentar y apoyar la participación individual en equipos de proyecto y mejora para desarrollar las iniciativas y programas establecidos por la Viceconsejería u otros 5c4 Comprender y anticipar el impacto de las 5c6 Analizar la información procedente de los métodos de nuevas tecnologías en los productos y vigilancia tecnológica para así comprender y anticipar el servicios, así como su valor potencial impacto de las nuevas tecnologías y de los modelos de gestión y su valor potencial en los servicios 5c5 Desarrollar nuevos productos y servicios tanto 5c7 Implantar nuevos productos y servicios tanto para el para el mercado actual de la organización mercado actual del Centro como para lograr acceder al como para lograr acceder a otros mercados mercado demandante de formación y otros servicios KUDEAKETA-ARLOAK ZEHARKAKO ARDATZETAN ANTOLATZEA. Arloak antolatzerakoan, irizpide hau hartu zen kontuan: zeharkako ardatzek esanahia, zentzua eta koherentzia izan behar zituztela, zentroen kudeaketaren ikuspegitik. Kudeaketa-arloak, halaber, lau etapatan multzokatu ziren: Informazioaren analisia, Plangintza, Ekintza eta Ebaluazioa. Horrela osatu zen HOBBIDEren oinarria, eta oso-osorik bilduta dago lehen aipatu dugun "HOBBIDE Kartel ofiziala" izeneko dokumentuan, eta gaika sailkatuta dago “HOBBIDE GAIAK Kartel Ofiziala” izeneko dokumentuan. Kudeaketa-arloak bi mailatan sailkatu dira, haien garrantzia kontuan hartuta; hala, eredu AURRERATU batekin edo OINARRIZKO eredu batekin lan egin ahal izango da, zentroen kudeaketa-mailaren arabera. Azkenik, HOBBIDEren arloek bikaintasunerako EFQM ereduarekiko trazabilitatea izan dezaten ziurtatzen da; esate baterako, jarraian erantsitako taulan ikus daitekeen bezala, laugarren ekintza-arloa (ZZ JE A4) zerrendan 5. tokian jarritako elementu orientatzaileari dagokio: EFQM ereduaren 1b azpiirizpidea. ADIBIDEA: Ardatza: ZENTROAREN ZUZENDARITZA Gaia: JARRERA ESTRATEGIKOA "ekintza" eta "ebaluazioa" etapetako zenbait arlo 15
  • 16. A A A E E 1b4 1b5 1b6 2c10 2c14 Evaluar laeficacia Los líderes aseguran Los líderes aseguran de la estrategia y del que se desarrolla e que se implanta una plan anual así como , implanta un gobierno Los líderes metodolog que ía la de la Evaluar la eficacia de eficaz del Centro garantizan que se permita el desarrollo, consideracin deésta ó la gesti n del ó mediante su miden, revisan y despliegue y en el desarrollo de posicionamiento autoevaluacin ó mejoran los actualizacin de la ó los procesos e estrat gico é contra el Modelo de resultados clave estrategia y del plan iniciativas Gesti n de la FP del ó anual emprendidas por el País Vasco Centro GO PEA3 GO PEA4 GO PEA5 GO PEE1 GO PEE2 Grado de Efectividad del cumplimiento de los 1/ proyecto de Centro 1 1 objetivos 2 (satisfacción de estratégicos clientes y personas) Efectividad del 3/ proyecto de Centro 4 (satisfacción de VC y sociedad) HOBBIDEREN ETA EFQM EREDUAREN ARTEKO ITZULGARRITASUNA ZIURTATU DAGO Lehen ikusi dugun bezala, Hobbideren kudeaketa-arlo guzti-guztien eta 2003ko EFQM ereduaren arloen (elementu orientatzaileak) artean, badago lotura, eta, beraz, irizpide eta azpiirizpideen artean ere bai. Hori guztia “HOBBIDE-EFQM arloen interpretazio OFIZIALA” izeneko dokumentuan biltzen da. Horrenbestez, Hobbide eta EFQM artean itzulgarritasuna egitea posible da eta, esate baterako, autoebaluaziotik ateratako ebidentziak ereduaren irizpide eta azpiirizpideei jarraituz multzoka daitezke. Bestalde, Hobbidek egiten duen adierazleen eta kudeaketa-arloen arteko loturari esker, zentroek erraz neurtu ahal izango dituzte ereduaren azpiirizpideak, eta garbi izango dute zein adierazlerekin neurtu; hala, EI ezaugarriaren —ebaluazioa eta ikuskapena— ebaluazioa eta kudeaketaren eta emaitzen arteko kausa-efektu erlazioa objektibo bihurtzen dira. Hobbideren ardatzen, gaien eta arloen, eta, bestalde, EFQM ereduaren irizpideen, azpiirizpideen eta arloen artean dauden loturak “Loturak HOBBIDE-EFQM OFIZIALA” izeneko dokumentuan biltzen dira. Jarraian, adibide baten bidez erakusten dira Hobbideren "interes-taldeak" izeneko ardatzaren eta EFQM ereduaren 2a, 2b eta 2c azpiirizpideen arteko loturak. ADIBIDEA: Ardatza: INTERES-TALDEAK EFQM IRIZPIDEA: 2. 2a, 2b eta 2c azpiirizpideak Kudeaketa-gai bakoitzarekin lotutako Hobbide arloak, eta adierazleen eta emaitzen azpiirizpideen arteko lotura. 16
  • 17. HOBBIDE Grupos Inter és GI Subcriterio Gestión de Alianzas y Orientación a Grupos de Posicionamiento y def. de Colaborac. Interés Prestación Servicios EFQM Mercado (PM) (AC) (GI) (PS) EFQM HOBBIDE EFQM HOBBIDE EFQM HOBBIDE EFQM HOBBIDE 2a1 GI PM I1 2a2 GI GI I1 2a2 GI PS I1 9A 2 1 9A 2 / 9B2 1 2 9A 2 / 9B2 1 2 2a 2a3 GI PM I2 2b6 GI PM I3 2b5 GI AC I1 9B 2 1 2b8 GI PM I4 2b 2b3 GI PM I5 2b7 GI PM I6 2c6 GI PM P1 2c5 GI AC I2 2c12 GI GI E1 9B 2 1 6A1 / 8A1 /9A2 1/3 2c11 GI PM E1 2c9 GI AC P3 2c2 GI GI P1 2c2 GI PS P1 2c 6B2 / 6B2 / 1, 2, 6B2 /6B2 / 9,10 9B 2 1 9B 2 1 6, 8 6B1/ 6B1 2c13 GI AC E1 9A 2/ 9B 2 1/2 EREDUAK AHOLKUAK EMATEN DITU KUDEAKETA-ARLOAK GARATZEKO. Hobbide ez da osatu kudeaketa-eredua izateko bakarrik; erreferentzia-esparrua ematea bezain garrantzitsua da hobetzeko proposamenak eta orientabideak ematea. Horregatik guztiagatik, arlo bakoitzerako, Hobbidek zenbait aholku erantsi ditu, arloa garatzeko aholkuak (AGA); horrezaz gain, Ikuspegi Integratuak proposatzen ditu, eta, horiek kudeaketa-arlo eta -gai batzuei eragiten dietenez, zentroetan hobekuntza handiagoak lortzen lagundu dezakete; gainera, zentroek berek egindako ekarpenekin Praktika Onak eskaintzea ere aurreikusten da. Ikuspegi integratuak eta Arloak Garatzeko Aholkuak dokumentu hauetan biltzen dira: “Ikuspegi Integratuak ofiziala” eta “Aholkuak AGA ofiziala” ADIBIDEA: BP PK P6 arloa garatzeko aholkuak EJE Personas del Centro TEMA Marco de gestión de personas ÁREA / S PE GPP6 DESCRIPCIÓN El Centro alinea con la estrategia y el plan anual los objetivos de ÁREA equipo y del Centro, y los revisa y actualiza y los individuales mediante un método y garantiza su consideración en el desarrollo de las estrategias y planes específicos Matriz Qué-Cómo Implantar la sistemática Matriz qué-cómo, que garantiza el Sugerencia despliegue de objetivos a todos los niveles. Además con carácter para el trimestral analizar y revisar dichos objetivos en reuniones desarrollo del planificadas de Alorgunes y Adigune. Al final de curso, realizar una área memoria en la que se recoge el grado de consecución de estos objetivos que son tenidos en cuenta en la elaboración de la estrategia del curso siguiente. 17
  • 18. HOBBIDEK TERMINOEN HIZTEGIA EGIN DU DENOK INTERPRETAZIO BERA EGITEKO. EFQM kudeaketa-eredua bezalakoak erabiltzeak zenbait arazo eragiten ditu, besteak beste, ereduarekin lan egiten dutenek erabiltzen dituzten kontzeptuei buruz egiten dituzten interpretazio desberdinak; halaber, kontzeptu asko direnez, neketsua da horien guztien esanahia ikastea. Hori kontuan izanik, Hobbidek termino horiekin osatutako hiztegia erantsi du, EFQM eta Hobbide ereduak nolakoak diren ondo jakiterik izan ez eta autoebaluazioa egin behar dutenentzat lagungarri izan dadin. Hobbideren kudeaketa-ardatzen eta -gaien esanahien definizioa ere badu, baita Hobbide ereduak kontuan hartu dituen printzipioena ere. Hiztegian biltzen diren terminoak eta horietako bakoitzari dagokion definizioa “Hiztegi OFIZIALA” izeneko dokumentuan biltzen dira. ADIBIDEA: TERMINOEN hiztegiko zati bat TÉRMINO DEFINICIÓN Conjunto de procesos y subprocesos que permiten planificar el curso escolar, desarrollo e impartición de los cursos y realizar la medición de resultados y su Cadena logística: mejora y actualización. Se refiere al diseño de servicios, marketing, venta, servicio 10 post venta pe: PBL, Proyecto Urrats bat, apoyo a creación de empresa al alumno… El cambio es una alteración en el diseño organizativo y en la estrategia, o cualquier otro intento de influir en los miembros de una organización para que se comporten Cambio: de diferente manera. Su gestión implica la planificación del proceso de cambio, con 11 los objetivos de avance, mejora, innovación y liderazgo. Métodos y herramientas que permiten el intercambio de información y conocimiento entre el Centro y sus grupos de interés. Proporcionan, asimismo, la información necesaria para comprender sus necesidades y expectativas. Cabe destacar que, en Canales de muchas ocasiones, no existen canales "puros" (exclusivamente ascendentes o Comunicación: descendentes), puesto que el objetivo último es siempre posibilitar el intercambio. Ejemplo de canales ascendentes: Informes, entrevista, buzón de sugerencias, 12 contactos informales. Capacidad y necesidad Aptitud, talento, cualidad de que disponen tanto el centro como sus aliados para el 13 fundamental buen ejercicio de algo Conjunto de productos y servicios que ofrece o presta el Centro. Por ejemplo, en el Cartera de productos y caso del alumnado el servicio principal que reciben son los cursos de formación. servicios: Otros servicios pueden ser: el transporte, el comedor, actividades complementarias, 14 biblioteca, idiomas, internet, inserción laboral etc. Lehen esan dugun bezala, kudeaketa-ardatz eta -gai guztien esanahien definizioa ere ematen du Hobbidek, eta "Definizioak ardatzak eta gaiak ofiziala" izeneko dokumentuan biltzen dira. Hona hemen adibide bat: ZENTROAREN ZUZENDARITZA Euskadiko LHko ZENTROEN ZUZENDARITZA eraginkorra izango dela modu honetan ziurtatzen da: Jarrera Estrategikoa, Prozesuen Egitura, Ekonomia eta Finantza Plangintza, Aktiboen eta Baliabideen Kudeaketa eta Aldaketaren Kudeaketa. • Jarrera estrategikoa honetan datza: Estrategia eta Urteko Plana diseinatzean eta hedatzean, zentroaren emaitzak ikuskatzen eta hobetzen direla. • Prozesuen Egitura osatzeak eskatzen du prozesuen kudeaketa lerrokatuta egotea Hobbide ereduarekin eta adierazleen diseinuarekin eta haiei egin beharreko jarraipenarekin. • Ekonomia eta Finantza Plangintza egiteak zentroko planek eta proiektuek laguntza eta euskarri ekonomikoa izatea eragiten du. • Aktiboen eta Baliabideen Kudeaketari esker, zentroaren aktiboak eta baliabideak optimizatzen dira, eta posible da haiek mantentzea eta haien segurtasuna bermatzea ere bai. • Aldaketaren Kudeaketa bideratuta dago planak ezartzera, hala, aldaketak sustatzeko, bultzatzeko eta aldaketen eraginkortasuna bermatzeko. 18
  • 19. JARRERA ESTRATEGIKOA Euskadiko LHko zentroek beren Estrategia eta Urteko Plana diseinatzerakoan kontuan hartzen dute uneko egoera, lortu beharreko helburuak eta haien ekarpen erlatiboa. Kudeaketa-gaietako adierazleak aztertu ondoren, helburu estrategikoak definitzen dituzte, bai eta haiek lortzeko beharrezkoak diren prozesuak ere. Gauzatu beharreko metodologia ezartzen da, eta emaitza giltzarriak ikuskatzen eta hobetzen dira. I Zentroak egindako kudeaketa eta lortutako emaitzak aztertzen dituzte; sistemari egindako ekarpen erlatiboa. P Estrategia eta urteko planak diseinatzen dituzte; helburu estrategikoak eta arrakasta lortzeko faktore erabakigarriak definitzen dituzte; prozesu giltzarriak definitzen dituzte; arrisku-egoerak identifikatzen dituzte; beren estrategia interes-taldeek dutenekin lerrokatzen dute; kudeaketa- gaien arteko erlazioei aurre egiten diete; liderrek zentroaren eginkizuna eta kultura garatzen dute; liderrek egitura egokitzen dute planak ezar daitezen; informazio- eta jarraipen-sistemak ezartzen dituzte. A Planen lehentasuna erabaki eta horiek hedatzen dituzte; liderrak eredu gisa aritzen dira; estrategia eta planak garatzeko metodologia ezartzen dute liderrek, eta, modu eraginkorrean zuzenduko dela ziurtatzeaz gain, emaitza giltzarriak ikuskatzen dituzte. E Estrategiaren eta planen eraginkortasuna ebaluatzen dute, eta kontuan hartzen dituzte zentroaren ekimenetarako; jarrera estrategikoaren eraginkortasuna ebaluatzen dute. OHARRA: I-P-A-E etapa guztietan erantsi dira kudeaketa-arloak, eta guztiek dute laburpena. Hobbide ereduaren euskarri diren oinarrizko printzipioak "Hobbide Printzipioak" izeneko dokumentuan biltzen dira Bederatzi printzipioak jarraian adierazten dira: HOBBIDE KUDEAKETAREN 9 PRINTZIPIOAK Emaitzak dira ardatza. Interes-taldeak helburu. Itunak eta lankidetzak. Prozesuetan oinarritutako antolaketa. Egintzetan, datuetan eta informazio-azterketetan oinarritutako erabakiak. Berrikuntza, ikaskuntza eta hobekuntza. Langileen garapena, pertsonen parte-hartzea eta haienganako konfiantza. Lidergoa, ereduan eta koherentzian oinarrituta. Gizartearekiko konpromisoa. Hona hemen, Hobbideren printzipioetako baten esanahia 19
  • 20. Prozesuetan oinarritutako kudeaketa. Lanbide Heziketako zentroek prozesuetan oinarritutako sistema ezarri dute, eta helburu estrategikoak lortzeko —emaitzak epe ertain eta luzera— giltzarritzat hartutako prozesuen jabeak izendatzen dituzte —eta interes-taldeen jabeak—. Prozesuak eta jarduerak kontrolpean dituzten baldintzetan gara daitezen, IPEE zikloari (Informazioaren Analisia, Plangintza, Ekintza eta Ebaluazioa) jarraiki diseinatzen eta estandarizatzen dituzte prozesuak; adierazleak erabiltzen dituzte, eta helburuak ezartzen dituzte, prozesuetan lortutako emaitzak eta errendimendua aldian-aldian ebaluatzeko; desbideraketak dituztenean, arrazoiak aztertzen dituzte, eta horiek zuzentzeko eta hobetzeko ekintzak garatzen dituzte. Helburuak ezarri aurretik, prozesuaren ahalmena aztertzen dute eta aurretik izandako emaitzak kontuan hartzen dituzte, helburuak zehatzagoak, eskuragarriagoak, errealistagoak eta denbora jakin baterako izan daitezen. Ahal denean —esaterako, hasierako prestakuntzan—, LHko zentroek prozesuen autokudeaketa sustatzen dute taldeen bidez —ziklo-taldeak—; horiek prozesuarekiko, helburuekiko, jarduerekiko eta baliabideekiko autonomia eta autoritatea eta ardura dutela egiten dute lan. 20
  • 21. 2.1.2. HOBBIDEREN DISEINUA: ADIERAZLEAK Adierazleen zerrenda eta haien identifikazio-elementu guztiak “Adierazleen kartel ofiziala” izeneko dokumentuan biltzen dira, eta gaiez gai zehaztuta “Adierazleen GAIAK kartel Ofiziala” dokumentuan. EMAITZEN ETA ERRENDIMENDUAREN ADIERAZLEAK. LHko zentroetan egun erabiltzen dituzten adierazleen artean egin du aukeraketa Hobbidek; adierazle horiek 2 motatan sailkatu dituzte: batetik, emaitzen adierazleak, horiek 16 kudeaketa-gaietako bakoitzean lortutako azken emaitzak ebaluatzeko lagungarriak dira; eta bestetik, errendimenduaren adierazleak. "R" adierazleak (azken emaitzak) Ebaluazioaren etapari dagozkio, eta "r" adierazleak (errendimendua) Informazioaren analisiaren, Plangintzaren eta Ekintzaren etapei. Etapa bakoitzak, gutxienez, adierazle bat izan behar du. ADIERAZLEAK I P E E 1. 2. 1. 2. 3. 1. 2. 3. 4. 1. 2. kudeaketa kudeaketa kudeaketa kudeaketa kudeaketa kudeaketa kudeaketa kudeaketa kudeaketa kudeaketa kudeaketa -arloa -arloa -arloa -arloa -arloa -arloa -arloa -arloa -arloa -arloa -arloa G adierazlea Adierazle 1 Con formato: Español E adierazlea Adierazle 2 (España - alfab. internacional) F adierazlea D adierazlea r R C adierazlea B adierazlea A adierazlea Zentroetan erabiltzen dituzten adierazleak aztertzerakoan, ohartu ginen ez zela oso ohikoa errendimenduaren adierazleak —Informazioaren analisiaren eta Plangintzaren etapetakoak— erabiltzea. Hala ere, oso komenigarria da analisiaren kalitatea ebaluatzeko erabiliko diren adierazleak izatea; izan ere, analisia ondo egiten bada, plangintza hobea izango da; plangintza ona bada, halaber, prozesuaren beraren jarduerak hobeak izango dira (ekintza) eta, azkenik, ekintzak behar bezala gauzatuz gero, emaitza onak lortuko dira. Honako ondorio hau ere atera dugu: zenbaitetan, ekintza garrantzitsuenak ebaluatzen laguntzen duten adierazleak erabil daitezke eta azken emaitzen adierazle gisa erabili behar dira. Hain zuzen ere, ikasgelako jardueran izandako emaitza akademikoetarako erabil daiteke; hezkuntza-zerbitzu guztien kalitatea ebaluatzeko baliagarria da adierazlea. ADIERAZLEEN ETA KUDEAKETA-ARLOEN ARTEKO LOTURAK. HOBBIDE ereduaren adierazleak kudeaketa-arloekin dute lotura; arlo BAKAR BATEKIN daude lotuta, kudeaketaren eta emaitzen arteko kausa-efektua erlazioa lortuko dela hobeto ziurtatzeko. Hona hemen jarrera estrategikoari buruzko adibide bat 21
  • 22. EJE: GOBIERNO DEL CENTRO TEMA: POSICIONAMIENTO ESTRATÉGICO EJEMPLO DE ALGUNAS ÁREAS DE LAS ETAPAS “ACCIÓN” Y EVALUACIÓN” A A A E E 1b4 1b5 1b6 2c10 2c14 Evaluar la eficacia Los líderes aseguran Los líderes aseguran de la estrategia y del que se desarrolla e que se implanta una plan anual, así como implanta un gobierno Los líderes metodología que la de la Evaluar la eficacia de eficaz del Centro garantizan que se permita el desarrollo, consideración de ésta la gestión del mediante su miden, revisan y despliegue y en el desarrollo de posicionamiento autoevaluación mejoran los actualización de la los procesos e estratégico contra el Modelo de resultados clave estrategia y del plan iniciativas Gestión de la FP del anual emprendidas por el País Vasco Centro GO PEA3 GO PEA4 GO PEA5 GO PEE1 GO PEE2 Grado de Efectividad del cumplimiento de los 1/ proyecto de Centro 1 objetivos 2 (satisfacción de estratégicos clientes y personas) Efectividad del 3/ proyecto de Centro 4 (satisfacción de VC y sociedad) AGINDUZKO ETA AHOLKATUTAKO ADIERAZLEAK EREDU AURRERATUAN ETA OINARRIZKOAN Hobbide adierazleak agindutakoak edo aholkatutakoak izan daitezke; Hobbide ereduak kudeaketa ebaluatzeko adierazle garrantzitsutzat hartu ditu lehendabizikoak, eta aholkatutakoak, berriz, zentroaren emaitzak eta errendimendua ebaluatzeko osagarriak izan daitezke. Zentro bakoitzak, bestalde, bere adierazleak ezar ditzake, eta aholkatutakoen ordez edo horiez gain erabil daitezke. Hobbidek aukera ematen du oinarrizko ereduarekin eta eredu aurreratuarekin lan egiteko. Eredu bakoitza, bere adierazleak ditu, eta bere arlokoekin lotuta daude; dena dela, adierazle gehienak oinarrizko arloekin lotzen direla ikusita, zenbait adierazle ez dira aplikatzen oinarrizko ereduan, nahiz haren arlo batekin lotura izan. Hondoan kolore difuminatuagoa dutelako bereizten dira CLASIFICAÓN DE LOS INDICADORES CI HOBBIDE ÁREAS DEL ÁREAS DEL MODELO MODELO B ÁSICO AVANZADO Indicador Indicador PRESCRIPTIVO que NO Indicador APLICA en el B ÁSICO PRESCRIPTIVO PRESCRIPTIVO Indicador Indicador SUGERIDO que NO Indicador APLICA en el B ÁSICO SUGERIDO SUGERIDO Indicador de CENTRO 22
  • 23. ADIERAZLEEN DESKRIPZIOA INTERPRETAZIO BAKARRA EGITEKO. Hobbide adierazle guztiek dute izena, deskripzioa —interpretazio bakarra egiteko eta guztiok erabiltzeko— eta adibide bat erantsita, kasu bakoitzari dagokion kalkulua hobeto egiteko. HOBBIDE ereduak adierazle guztiak balio-maila beretan neurtzen ditu, 1etik 100era, termino erlatiboetan adierazteko eta zentro guztien artean alderaketak egin ahal izateko. Hona hemen Prestakuntza eta Garapena kudeaketa-gaiari buruzko adibide bat EJE: PERSONAS TEMA: FORMACIÓN Y DESARROLLO EJEMPLO DE ALGUNOS INDICADORES DE LAS ETAPAS “ACCIÓN” Y EVALUACIÓN” Valoración media de la Ejemplo para un centro cuya Nivel de competencia profesional de encuesta al alumnado da como A PE competencia valoración media una serie de 7 7,2 7 7,2 7,4 10 FD las personas por los profesional y 7,4 A3 1 alumnos. 70 72 74 100 Grado de (Nº de accciones de F y D cumplimiento de en las que se ha logrado el Ejemplo para un centro de 40 personas que evaluó el impacto de E objetivos de impacto objetivo de impacto las acciones de FyD por primera PE FD sobre el desempeño esperado/ Nº total de vez el último año a 8 personas. 0:40 0:40 8:40 40:40 E1 1 individual acciones) *100 0 0 20 100 La percepción sobre las oportunidades de desarrollo es un atributo específico medido a través de una encuesta a muestras Efectividad de la Satisfacción media de las estadísticamente fiables. E gestión del personas del Centro con las Las encuestas, cuyos resultados se desarrollo oportunidades de desarrollo miden habitualmente en escala 0- 10, deben transformarse a base PE 100. Ejemplo para una serie de índices 7 7,5 7,7 10 FD E2 1 medios de 7 7,5 y 7,7 70 75 77 100 NOTA: Se ha considerado que un techo razonable para la formación y 1200 1350 1400 ((Nº de horas de F y D del :60= :60= :60= Despliegue del el desarrollo de las personas es 60 centro/ 60)/ Nº total de 20 22,5 23,3 2400: E aprendizaje y horas año de media. personas del centro)*100 Ejemplo para un centro de 40 20: 22,5: 23,3: 60=40 desarrollo 40 40 40 40:40 personas con una serie de 1200, 2 1350 y 1400 horas de FyD 50 56 58 100 23
  • 24. 2.2. HOBBIDE: AUTOEBALUAZIOA EGITEKO EREDUA 2.2.1. AUTOEBALUAZIOA HOBBIDE EREDUAREN BIDEZ HOBBIDEk, zentroen kudeaketa egiteko eredua emateaz gain, zentroek eta erakundeek autoebaluazioa egiteko metodoak eta irizpideak ere ezartzen ditu; horiek sistema globalaren zatitzat hartzen ditu, hau da, Euskadiko Lanbide Heziketako sistemarenak, eta, beraz, helburuak lortzeko eta garatzeko baliagarritzat. Hobbide ereduan, EFQM ereduan bezalaxe, kudeaketa (kudeaketa-arloak) eta emaitzak (adierazleak) ebaluatzen dira. Diseinatutako autoebaluzio-sistemak ereduaren 16 kudeaketa-gaiak ebaluatzeko balio du. Hobbideren kalitatearen ezaugarriak dira arloak zein emaitzak ebaluatzeko erreferentea. Horrezaz gain, Hobbide ereduaren bidez, puntuazioei, alderdi indartsuei eta hobetzeko arloei buruzko txostenak egin daitezke, autoebaluazioaren emaitza gisa. EVALUACIÓN DE INFORME DE LOS PUNTUACIÓNES, RESULTADOS Y PUNTOS FUERTES Y DE LA GESTIÓN ÁREAS DE MEJORA EBALU AZIOA KUDEAKET A-EREDU A ÁGRUPACIÓN DE LAS ÁREAS DE MEJORA Y PRIORIZACIÓN PROIEKTU HOB EKUNTZA- PART EKATU AK PLAN AK ALIANZAS Y DISEÑO Y DESARROLO DE APROBACIÓN REDES Y DEL PLAN DE COMUNIDADES MEJORA DE PRÁCTICAS 2.2.2. KALITATEAREN EZAUGARRIAK: ARLOAK HOBBIDE gai bakoitzaren kudeaketa-arlo guztiak ebaluatu behar dira, eta, horretarako, EBIDENTZIA egokiak adierazi behar dira. Honako hauek dira horien kalitatea ebaluatzeko ezaugarriak: IKUSPEGIA, GAUZATZE- MAILA eta EBALUAZIOA ETA IKUSKAPENA El enfoque representa lo que hacemos en relación con lo que pide el ÁREA (QUÉ, PARA QUÉ, QUIEN, CUANDO, CÓMO..). Los enfoques de ENFOQUE calidad tratan de adoptar una sistemática para desarrollar el área y de que esté alineada con la estrategia y planes de centro. Hobbide establece cual es el marco en el que deben desplegarse los enfoques de cada área. El despliegue representa el grado de DESPLIEGUE implantación de los enfoques adoptados; además debe valorarse si dicho despliegue se realiza de forma planificada. Los centros deben revisar la efectividad de los enfoques que adoptan en EVALUACIÓN Y EVALUACIÓ cada área; la revisión se debe realizar a través de una sistemática de REVISIÓN REVISIÓ medición, análisis e identificación de mejoras y de la implantación de mejoras y extensión de buenas prácticas. 24
  • 25. 2.2.3. ARLOEN EBALUAZIOA Arloen autoebaluazioa galdetegien bidez egiten da. Ereduak, guztira, 16 galdetegi ematen ditu, Hobbide gai bakoitzeko bat, eta hura osatzen duten arlo guztiak ebaluatzen dira. Galdetegien edukia “Galdetegiaren diseinu ofiziala” izeneko dokumentuan biltzen da. Ebaluazio-eredua EFQM bikaintasunaren ereduarena da; arloan erabilitako IKUSPEGIA ebaluatu behar da, baita erakundean duen GAUZATZE-MAILA eta ikuspegi horien EBALUAZIOA ETA IKUSKAPENA ere. Ezaugarri horietako bakoitza ebaluatu ahal izateko, betetze-maila adierazteko baldintza orokorrak ezarri dira, eta galdetegian lortutako puntuazioei lotuta daude. Horrenbestez, kudeaketa-arloak ebaluatzeko Hobbide ereduak ematen duen metodologia jarraian erantsitako taulan adierazten da E D ER ¿Hasta d nde se ó ¿Cómo y por qu se hace é llega con lo que ¿Se mide lo que se hace?, Bloques lo que se hace? se hace?,¿se ¿se aprende y mejora REQUISITOS planifica su como consecuencia? cumpli implantaci n? ó EJE DE GESTIÓN TEMA DE GESTIÓN GENERALE S Hobbide de El Centro… ESPECÍFICOS Dónde debe del á rea Descripción implantarse completa del área E1 E2 E3 E4 D1 D2 D3 D4 P1 P2 R1 R2 R3 R4 Evaluación EVIDENCIAS de cumplimiento Zentroak arlo bakoitzaren betetze-mailaren ebidentziak ematen ditu. Ikuspegiaren, gauzatze-mailaren eta ebaluazioaren eta ikuskapenaren ebidentzia horiek bereizita ematen dira. Ebidentzia horiek zein arlorekin lotu nahi diren aukeratuta egiten da ebaluazioa. Behar bezala egin ahal izateko, Hobbide ereduak bi baldintza-mota edo aintzat hartu beharreko bi baldintza ematen ditu: berariazkoak eta orokorrak. BALDINTZA OROKORRAK IKUSPEGIA GAUZATZE-MAILA EBALUAZIOA ETA IKUSKAPENA Ebaluaziorako ezaugarri orokorrak arlo guztietan aplikatzen dira. Ikuspegia, gauzatze-maila eta ebaluazioa eta ikuskapena dira. Ikuspegia esaten denean, hau adierazi nahi da: zer egiten duen zentroak arloa kudeatzeko (edozein dela arloa), eta zein arrazoi dauden horrela kudeatzeko. Ikuspegiei dagokienez, Hobbidek 4 maila ezartzen ditu. Ebaluatzaileek zentroak horietako bakoitzarekin identifikatu behar dituzte, eta kontuan izan behar dute 25