SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 118
Baixar para ler offline
LAƏI THEƁ LUYEƄN

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim

CHƌA KHOƙA

SOƁNG GIAƛN Dƒ

NHAƘ XUAƁT BAƛN __________________
CUƘNG BAƏN ƑOƏC...
BaĆÆn ƱoĆÆc thaĆ¢n meĆ”n!
GiƶƵa muoĆ¢n vaĆøn phĆ¶Ć¹c taĆÆp cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi,
chuĆ¹ng ta phaĆ»i soĆ”ng nhƶ theĆ” naĆøo?
ChaĆ©c haĆŗn trong ƱƓĆøi, baĆÆn ƱaƵ tƶĆøng coĆ¹ luĆ¹c tƶĆÆ
hoĆ»i mƬnh caĆ¢u hoĆ»i ƱoĆ¹? ƑaĆ¢y laĆø moƤt caĆ¢u hoĆ»i khoĆ¢ng
ngƶĆøng day dĆ¶Ć¹t nhƶƵng taĆ¢m hoĆ n Ʊang khao khaĆ¹t kieĆ”m
tƬm moƤt leƵ soĆ”ng cao caĆ» hĆ“n cho rieĆ¢ng mƬnh. SoĆ”ng
sao cho phaĆ»i leƵ, khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø moƤt ƱieĆ u deĆ£ daĆøng
traĆ» lĆ“Ćøi!
NgaĆøy naĆøo coĆøn soĆ”ng, chaĆ©c chaĆ©n chuĆ¹ng ta vaĆ£n
coĆøn baĆŖn khoaĆŖn veĆ  caĆ¹ch soĆ”ng, veĆ  yĆ¹ nghĆ³a cuoƤc soĆ”ng
cuĆ»a mƬnh. PhaĆ»i chaĆŖng, caĆøng ƱoĆ”i dieƤn vĆ“Ć¹i nhƶƵng
phĆ¶Ć¹c taĆÆp, phieĆ n toaĆ¹i, Ʊau khoĆ„ vaĆø beĆ  traĆ¹i cuoƤc soĆ”ng,
con ngƶƓĆøi caĆøng khaĆ¹t khao ƱƶƓĆÆc soĆ”ng moƤt cuoƤc
soĆ”ng giaĆ»n dĆ², thanh thaĆ»n hĆ“n, coĆ¹ yĆ¹ nghĆ³a hĆ“n?
CuoƤc ƱƓĆøi moĆ£i ngƶƓĆøi, xeĆ¹t theo moƤt yĆ¹ nghĆ³a naĆøo
ƱoĆ¹, laĆø moƤt haĆønh trƬnh khoĆ¢ng ngƶĆøng boĆ» bĆ“Ć¹t Ʊi nhƶƵng
gaĆ¹nh naĆ«ng vaĆø xaĆ¹c Ć±Ć²nh haĆønh trang naĆøo mƬnh caĆ n
mang theo.
CuoĆ”n saĆ¹ch naĆøy mong muoĆ”n ƱƶƓĆÆc chia seĆ» cuĆøng
5
baĆÆn ƱoĆ¢i ƱieĆ u veĆ  ƱeĆ  taĆøi soĆ”ng giaĆ»n dĆ², xeĆ¹t tƶĆø nhieĆ u
khĆ­a caĆÆnh cuĆ»a ƱƓĆøi soĆ”ng. Yƙ tƶƓƻng chĆ­nh maĆø chuĆ¹ng
toĆ¢i mong muoĆ”n chuyeĆ„n taĆ»i qua cuoĆ”n saĆ¹ch nhoĆ» naĆøy
laĆø, cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a moĆ£i chuĆ¹ng ta thaƤt ngaĆ©n nguĆ»i vaĆø
haƵy coĆ” gaĆ©ng soĆ”ng sao cho thaƤt toĆ”t! Con ngƶƓĆøi giaĆ»n
dĆ² cuƵng chĆ­nh laĆø con ngƶƓĆøi bieĆ”t gaĆÆt boĆ» Ʊi nhƶƵng
phieĆ n toaĆ¹i trong ƱƓĆøi, lo phaĆ¹t trieĆ„n khaĆ» naĆŖng cuĆ»a
mƬnh ƱeĆ”n mĆ¶Ć¹c cao nhaĆ”t ƱeĆ„ phuĆÆc vuĆÆ xaƵ hoƤi. DuĆø
cuoƤc soĆ”ng treĆ¢n traĆ n gian naĆøy laĆø hƶƵu haĆÆn, nhƶng
chuĆ¹ng ta vaĆ£n coĆ¹ theĆ„ tƬm thaĆ”y moƤt leƵ soĆ”ng giaĆ»n dĆ² moƤt ngheƤ thuaƤt soĆ”ng Ʊƭch thƶĆÆc, ƱeĆ„ laĆøm cho cuoƤc
soĆ”ng cuĆ»a chuĆ¹ng ta mang nhƶƵng yĆ¹ nghĆ³a baĆ”t taƤn!
PhaĆ»i chaĆŖng cuoƤc soĆ”ng haĆØng ngaĆøy trĆ“Ć» neĆ¢n
quaĆ¹ phĆ¶Ć¹c taĆÆp chƦ vƬ chuĆ¹ng ta chƶa bieĆ”t ƱƓn giaĆ»n
hoĆ¹a cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a mƬnh? MoĆÆi chuyeƤn trong cuoƤc
soĆ”ng seƵ trĆ“Ć» neĆ¢n thuaƤn lĆ“ĆÆi vaĆø toĆ”t ƱeĆÆp hĆ“n moƤt khi
moĆ£i chuĆ¹ng ta chuĆ» ƱoƤng lƶĆÆa choĆÆn vaĆø reĆøn luyeƤn cho
baĆ»n thaĆ¢n moƤt neĆ”p soĆ”ng giaĆ»n dĆ². ChƦ coĆ¹ nhƶƵng taĆ¢m
hoĆ n giaĆ»n dĆ² mĆ“Ć¹i deĆ£ daĆøng ƱoĆ¹n nhaƤn ƱƶƓĆÆc nieĆ m vui
cuoƤc soƔng!
ThaĆ¢n meĆ”n!
LAƏI THEƁ LUYEƄN

6

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
CHƖƔNG 1
GIAƛN Dƒ TRONG COƕI LOƘNG

T

rong chƶƓng ƱaĆ u tieĆ¢n naĆøy, chuĆ¹ng toĆ¢i
muoĆ”n chia seĆ» cuĆøng baĆÆn veĆ  sƶĆÆ giaĆ»n dĆ²
trong coƵi loĆøng moĆ£i chuĆ¹ng ta. SĆ“Ć» dĆ³ chuĆ¹ng ta coĆ¹
theĆ„ coĆ¹ ƱƶƓĆÆc moƤt phong caĆ¹ch soĆ”ng giaĆ»n dĆ² laĆø vƬ
chuĆ¹ng ta ƱaƵ coĆ¹ ƱƶƓĆÆc phaĆ„m chaĆ”t giaĆ»n dĆ² tƶĆø saĆ¢u
thaĆŗm coƵi loĆøng mƬnh.
MuoĆ”n thay ƱoĆ„i cuoƤc soĆ”ng xung quanh, trĆ¶Ć“Ć¹c
heĆ”t baĆÆn phaĆ»i thay ƱoĆ„i chĆ­nh baĆÆn. NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c,
moĆÆi sƶĆÆ thay ƱoĆ„i phaĆ»i ƱƶƓĆÆc baĆ©t ƱaĆ u tƶĆø beĆ¢n trong
baĆÆn. MoƤt cuoƤc soĆ”ng giaĆ»n dĆ² phaĆ»i baĆ©t ƱaĆ u tƶĆø sƶĆÆ
giaĆ»n dĆ² noƤi taĆ¢m hĆ¶Ć“Ć¹ng ra beĆ¢n ngoaĆøi.
MoƤt khi baĆÆn ƱaƵ coĆ¹ phaĆ„m chaĆ”t giaĆ»n dĆ² trong
loĆøng, thƬ duĆø cuoƤc soĆ”ng quanh baĆÆn coĆ¹ raĆ©c roĆ”i,
phĆ¶Ć¹c taĆÆp theĆ” naĆøo, baĆÆn vaĆ£n coĆ¹ theĆ„ ƱƓn giaĆ»n hoĆ¹a
sƶĆÆ vieƤc, luoĆ¢n bƬnh an, vui soĆ”ng trong moĆÆi hoaĆøn
caƻnh.

ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

7
ƑƶĆøng quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ā€œToĆ¢iā€

C

uoƤc soĆ”ng treĆ¢n coƵi ƱƓĆøi naĆøy phĆ¶Ć¹c taĆÆp,
phaĆ»i chaĆŖng laĆø vƬ loĆøng ngƶƓĆøi phĆ¶Ć¹c taĆÆp?
RaĆ”t nhieĆ u chuyeƤn phĆ¶Ć¹c taĆÆp trong cuoƤc ƱƓĆøi naĆøy
xaĆ»y ra chƦ vƬ con ngƶƓĆøi ta quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a
caĆ¹i ToĆ¢i cuĆ»a mƬnh maĆø ra! NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c, caĆ¹i ToĆ¢i
laĆø nguyeĆ¢n nhaĆ¢n cuĆ»a nhieĆ u raĆ©c roĆ”i trong cuoƤc
ƱƓĆøi!
XeĆ¹t trong quaĆ¹ trƬnh trƶƓƻng thaĆønh cuĆ»a moƤt
ƱƓĆøi ngƶƓĆøi, caĆ¹c nhaĆø taĆ¢m lyĆ¹ hoĆÆc nghieĆ¢n cĆ¶Ć¹u thaĆ”y
raĆØng, Ć±Ć¶Ć¹a treĆ» tƶĆø naĆŖm leĆ¢n 3 tuoĆ„i baĆ©t ƱaĆ u coĆ¹ yĆ¹ thĆ¶Ć¹c
veĆ  caĆ¹i ToĆ¢i (hay coĆøn goĆÆi laĆø yĆ¹ thĆ¶Ć¹c baĆ»n ngaƵ).
Yƙ thĆ¶Ć¹c veĆ  caĆ¹i ToĆ¢i coĆ¹ nghĆ³a laĆø, treĆ» baĆ©t ƱaĆ u
yĆ¹ thĆ¶Ć¹c ƱƶƓĆÆc raĆØng mƬnh laĆø moƤt con ngƶƓĆøi rieĆ¢ng
bieƤt, khaĆ¹c vĆ“Ć¹i nhƶƵng ngƶƓĆøi xung quanh. ƑeĆ”n luĆ¹c
naĆøy, treĆ» bieĆ”t raĆØng mƬnh coĆ¹ nhƶƵng yĆ¹ muoĆ”n rieĆ¢ng,
coĆ¹ theĆ„ hĆ“ĆÆp hay khoĆ¢ng hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i yĆ¹ muoĆ”n cuĆ»a cha
meĆÆ vaĆø ngƶƓĆøi lĆ“Ć¹n. NeĆ”u ƱeĆ„ yĆ¹, baĆÆn seƵ thaĆ”y, Ć“Ć» tuoĆ„i
leĆ¢n 3 Ć±Ć¶Ć¹a treĆ» mĆ“Ć¹i baĆ©t ƱaĆ u nhaƤn ra raĆØng teĆ¢n cuĆ»a
mƬnh gaĆ©n lieĆ n vĆ“Ć¹i baĆ»n thaĆ¢n mƬnh. TreĆ» thƶƓĆøng
ƱoĆ ng nhaĆ”t baĆ»n thaĆ¢n mƬnh vĆ“Ć¹i teĆ¢n goĆÆi cuĆ»a mƬnh
vaĆø xƶng hoĆ¢ baĆØng teĆ¢n khi chĆ“i vĆ“Ć¹i baĆÆn. TreĆ» seƵ toĆ»
ra khoĆ¢ng baĆØng loĆøng neĆ”u bĆ² baĆÆn beĆø hoaĆ«c ngƶƓĆøi
lĆ“Ć¹n goĆÆi sai teĆ¢n cuĆ»a mƬnh.
8

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
Nhƶ vaƤy, yĆ¹ thĆ¶Ć¹c veĆ  caĆ¹i ToĆ¢i laĆø daĆ”u hieƤu cuĆ»a
sƶĆÆ trƶƓƻng thaĆønh, neĆ¢n khoĆ¢ng coĆ¹ gƬ xaĆ”u maĆø ngƶƓĆÆc
laĆÆi, coĆøn laĆø ƱieĆ u raĆ”t toĆ”t. Con ngƶƓĆøi seƵ khoĆ¢ng theĆ„
trƶƓƻng thaĆønh ƱƶƓĆÆc neĆ”u nhƶ khoĆ¢ng coĆ¹ yĆ¹ thĆ¶Ć¹c veĆ 
caĆ¹i ToĆ¢i. Con ngƶƓĆøi khoĆ¢ng coĆ¹ yĆ¹ thĆ¶Ć¹c veĆ  caĆ¹i ToĆ¢i
thƬ seƵ khoĆ¢ng coĆ¹ sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n nhaĆ¢n caĆ¹ch, vƬ seƵ
khoĆ¢ng bieĆ”t ā€œmƬnh laĆø aiā€, seƵ khoĆ¢ng theĆ„ soĆ”ng nhƶ
ā€œchĆ­nh mƬnhā€. ChƦ coĆ¹ vieƤc ā€œquaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a
caĆ¹i ToĆ¢iā€ mĆ“Ć¹i laĆø xaĆ”u!
Ā°
Trong cuoƤc soĆ”ng haĆØng ngaĆøy coĆ¹ raĆ”t nhieĆ u
bieĆ„u hieƤn cuĆ»a vieƤc quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i:
ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i neĆ¢n trong
moĆÆi vaĆ”n ƱeĆ  chuĆ¹ng ta chƦ thaĆ”y laĆø mƬnh ƱuĆ¹ng,
tƶĆÆ cho mƬnh laĆø chaĆ¢n lyĆ¹, coĆøn nhƶƵng suy nghĆ³, yĆ¹
kieĆ”n cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c thƬ ta maĆ«c keƤ, chaĆŗng theĆøm
nghe.
ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i neĆ¢n chuĆ¹ng
ta thƶƓĆøng nghĆ³ moĆÆi Ʊau khoĆ„, phĆ¶Ć¹c taĆÆp ƱeĆ u coĆ¹
nguyeĆ¢n do tƶĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»i taĆÆi
mƬnh.
ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng ta
thƶƓĆøng chƦ nhƬn thaĆ”y nhƶƵng loĆ£i laĆ m, xaĆ”u xa cuĆ»a
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

9
ngƶƓĆøi khaĆ¹c, chĆ¶Ć¹ ta khoĆ¢ng nhaƤn bieĆ”t baĆ»n thaĆ¢n
mƬnh thƶĆÆc sƶĆÆ ra sao?
ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng ta
chƦ muoĆ”n thay ƱoĆ„i ngƶƓĆøi khaĆ¹c theo yĆ¹ mƬnh, chĆ¶Ć¹
Ć­t khi ta nghĆ³ raĆØng baĆ»n thaĆ¢n mƬnh phaĆ»i thay
ƱoĆ„i trĆ¶Ć“Ć¹c.
ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, baĆ”t cĆ¶Ć¹
ƱieĆ u gƬ chuĆ¹ng ta cuƵng tƶĆÆ cho mƬnh laĆø haĆÆng nhaĆ”t,
cuƵng muoĆ”n toĆ» ra hĆ“n ngƶƓĆøi khaĆ¹c, raĆØng: ā€œMƬnh
giaĆøu coĆ¹ hĆ“n ngƶƓĆøi khaĆ¹c. VĆ“ĆÆ mƬnh ƱeĆÆp hĆ“n ngƶƓĆøi
khaĆ¹c. Con mƬnh gioĆ»i hĆ“n con cuĆ»a thieĆ¢n haĆÆ...ā€
ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng
ta chƦ nhƬn thaĆ”y quyeĆ n lĆ“ĆÆi cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n, chĆ¶Ć¹
khoĆ¢ng bieĆ”t nghĆ³ ƱeĆ”n lĆ“ĆÆi Ć­ch chĆ­nh ƱaĆ¹ng cuĆ»a
ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
ChĆ­nh vƬ quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng
ta chƦ bieĆ”t ƱeĆ”n caĆ¹i mƬnh muoĆ”n, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng theĆøm
ƱoaĆ¹i hoaĆøi ƱeĆ”n nhƶƵng mong muoĆ”n chĆ­nh ƱaĆ¹ng
cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
ChĆ­nh vƬ quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng
ta deĆ£ coĆ¹ nhƶƵng haĆønh vi cƶ xƶƻ baĆ”t coĆ¢ng, taĆøn
nhaĆ£n vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c...
CoĆøn raĆ”t nhieĆ u bieĆ„u hieƤn khaĆ¹c cuĆ»a vieƤc quaĆ¹
quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, nhƶng trong phaĆÆm vi
10

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
cuĆ»a cuoĆ”n saĆ¹ch nhoĆ» naĆøy, chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng theĆ„ naĆøo
lieƤt keĆ¢ heĆ”t ƱƶƓĆÆc!
ƑieĆ u ƱaĆ¹ng tieĆ”c nhaĆ”t laĆø, chĆ­nh vƬ quaĆ¹ quan
troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng nhƬn thaĆ”y
ƱƶƓĆÆc ƱieĆ u gƬ lĆ“Ć¹n lao hĆ“n baĆ»n thaĆ¢n mƬnh. CuoƤc
soĆ”ng cuĆ»a chuĆ¹ng ta hoĆ¹a thaĆønh Ć­ch kyĆ», taĆ¢m hoĆ n
chaƤt heĆÆp.
CuoƤc soĆ”ng naĆøy phong phuĆ¹ bieĆ”t bao nhieĆ¢u!
NeĆ”u chuĆ¹ng ta chƦ bieĆ”t quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i
cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n, chuĆ¹ng ta seƵ ƱaĆ¹nh maĆ”t nhƶƵng ƱieĆ u
phong phuĆ¹ khaĆ¹c cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng!
Con ngƶƓĆøi moƤt khi coĆøn chƶa bieĆ”t nghĆ³ ƱeĆ”n
ƱieĆ u gƬ lĆ“Ć¹n lao hĆ“n baĆ»n thaĆ¢n mƬnh thƬ khoĆ¢ng
theĆ„ soĆ”ng moƤt caĆ¹ch cao thƶƓĆÆng ƱƶƓĆÆc!

T

Ā°

rong cuoƤc soĆ”ng, haĆŗn baĆÆn ƱaƵ tƶĆøng nghe
noĆ¹i, ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i laĆø caĆ¹i... toĆ iā€. ChuĆ¹ng ta chƦ
caĆ n nhƬn sĆ“ qua moƤt vaĆøi bieĆ„u hieƤn neĆ¢u treĆ¢n cuĆ»a
vieƤc quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i thƬ cuƵng ƱuĆ»
hieĆ„u taĆÆi sao noĆ¹ ā€œtoĆ iā€ roĆ i! Tuy nhieĆ¢n, chuĆ¹ng toĆ¢i
thieĆ”t nghĆ³, ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i khoĆ¢ng chƦ laĆø caĆ¹i... toĆ iā€, maĆø
noĆ¹ coĆøn laĆø caĆ¹i ā€œtoƤiā€ vaĆø caĆ¹i ā€œtoĆ”iā€ nƶƵa! VƬ sao chuĆ¹ng
toĆ¢i khaĆŗng Ć±Ć²nh nhƶ vaƤy?
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

11
BĆ“Ć»i vƬ, khi nhƬn vaĆøo ƱƓĆøi soĆ”ng taĆ¢m lyĆ¹ cuĆ»a
con ngƶƓĆøi, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ khaĆ¹i quaĆ¹t Ć“Ć» ba maĆ«t, ƱoĆ¹
laĆø: maĆ«t nhaƤn thĆ¶Ć¹c, maĆ«t thaĆ¹i ƱoƤ vaĆø maĆ«t haĆønh vi.
Con ngƶƓĆøi moƤt khi ƱaƵ mang thaĆ¹i ƱoƤ tƶĆÆ Ć±eĆ  cao
caĆ¹i ToĆ¢i cuĆ»a mƬnh quaĆ¹ mĆ¶Ć¹c (tĆ¶Ć¹c thaĆ¹i ƱoƤ ā€œtoĆ iā€) thƬ
dĆ³ nhieĆ¢n xuaĆ”t phaĆ¹t cuĆ»a thaĆ¹i ƱoƤ naĆøy laĆø do nhaƤn
thĆ¶Ć¹c vaĆ£n coĆøn ā€œtoĆ”iā€, vaĆø tƶĆø ƱoĆ¹ raĆ”t deĆ£ daĆ£n ƱeĆ”n caĆ»
nhƶƵng haĆønh vi ā€œtoƤiā€ nƶƵa.
TheĆ” cho neĆ¢n, trong cuoƤc soĆ”ng, neĆ”u chuĆ¹ng
ta muoĆ”n coĆ¹ ƱƶƓĆÆc nhaƤn thĆ¶Ć¹c saĆ¹ng suoĆ”t vaĆø nhƶƵng
vieƤc laĆøm toĆ”t, thƬ chuĆ¹ng ta phaĆ»i thay ƱoĆ„i nhaƤn
thĆ¶Ć¹c veĆ  baĆ»n thaĆ¢n mƬnh trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t. MoƤt thaĆ¹i ƱoƤ
quaĆ¹ ƱeĆ  cao caĆ¹i ToĆ¢i cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n nhaĆ”t Ć±Ć²nh laĆø
moƤt thaĆ¹i ƱoƤ sai laĆ m. NoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ laĆøm cho chuĆ¹ng
ta aĆ»o tƶƓƻng veĆ  baĆ»n thaĆ¢n, luoĆ¢n tƶĆÆ cho mƬnh laĆø
ƱuĆ¹ng, laĆø hay, laĆø gioĆ»i giang ā€“ trong khi thƶĆÆc chaĆ”t
mƬnh khoĆ¢ng heĆ  coĆ¹. NoĆ¹ khieĆ”n chuĆ¹ng ta khoĆ¹ suy
nghĆ³ saĆ¹ng suoĆ”t vaĆø khoĆ¹ coĆ¹ ƱƶƓĆÆc nhƶƵng haĆønh ƱoƤng
ƱuĆ¹ng ƱaĆ©n trong cuoƤc soĆ”ng.
Ā°
ƑeĆ„ coĆ¹ ƱƶƓĆÆc sƶĆÆ giaĆ»n dĆ² trong coƵi loĆøng, trĆ¶Ć“Ć¹c
heĆ”t, moĆ£i chuĆ¹ng ta phaĆ»i bieĆ”t queĆ¢n caĆ¹i ā€œToĆ¢iā€ cuĆ»a
mƬnh Ʊi. MoƤt khi ƱaƵ quyeĆ”t taĆ¢m queĆ¢n caĆ¹i ā€œToĆ¢iā€
12

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
cuĆ»a mƬnh Ʊi, ƱieĆ u naĆøy seƵ thƶĆÆc sƶĆÆ laĆøm thay ƱoĆ„i
theĆ” giĆ“Ć¹i cuĆ»a chuĆ¹ng ta, khieĆ”n cho noĆ¹ trĆ“Ć» thaĆønh
toĆ”t ƱeĆÆp hĆ“n.

ƑƶĆøng xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn ngƶƓĆøi khaĆ¹c

T

rong cuoƤc soĆ”ng, chuĆ¹ng ta thƶƓĆøng coĆ¹
khuynh hĆ¶Ć“Ć¹ng nhƬn thaĆ”y caĆ¹i xaĆ”u nĆ“i
ngƶƓĆøi khaĆ¹c, chĆ¶Ć¹ Ć­t khi nhƬn thaĆ”y caĆ¹i xaĆ”u nĆ“i
mƬnh. Nhƶ ƱaƵ noĆ¹i, ƱaĆ¢y laĆø moƤt trong nhƶƵng bieĆ„u
hieƤn cuĆ»a vieƤc quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i. MoĆ£i saĆ¹ng
thĆ¶Ć¹c daƤy, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ seƵ gaĆ«p raĆ”t nhieĆ u ngƶƓĆøi traĆ¹i
tĆ­nh traĆ¹i neĆ”t, noĆ¹ng naĆ»y, ganh tĆ², cao ngaĆÆo, ƱoƤc
ƱoaĆ¹n, baĆ»o thuĆ», thoĆ¢ loĆ£, coƤc caĆØn, voĆ¢ lieĆ¢m sƦ... BaĆÆn
coĆ¹ theĆ„ tƬm thaĆ”y raĆ”t nhieĆ u tĆ­nh tƶĆø chaĆŗng maĆ”y
hay ho ƱeĆ„ ā€œgaĆ¹nā€ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
KhoĆ¢ng phaĆ»i chƦ Ć“Ć» ngoaĆøi ƱƶƓĆøng hay Ć“Ć» nĆ“i laĆøm
vieƤc, maĆø ngay caĆ» trong gia ƱƬnh mƬnh, nhieĆ u
luĆ¹c baĆÆn cuƵng khoĆ¢ng traĆ¹nh khoĆ»i nhƶƵng va chaĆÆm
naĆ»y sinh, khoĆ¢ng caĆ»m thaĆ”y haĆøi loĆøng ngay caĆ» vĆ“Ć¹i
ngƶƓĆøi thaĆ¢n cuĆ»a mƬnh. BaĆÆn coĆ¹ bao giĆ“Ćø traĆ¹ch moĆ¹c
raĆØng, vƬ sao taĆ¢m tĆ­nh con ngƶƓĆøi ta laĆÆi phĆ¶Ć¹c taĆÆp
nhƶ vaƤy khoĆ¢ng? ThƶĆÆc ra, khi baĆÆn traĆ¹ch moĆ¹c
ngƶƓĆøi khaĆ¹c laĆø phĆ¶Ć¹c taĆÆp, thƬ trong maĆ©t ngƶƓĆøi
khaĆ¹c, chĆ­nh baĆÆn cuƵng phĆ¶Ć¹c taĆÆp khoĆ¢ng keĆ¹m gƬ!
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

13
TaĆÆi sao moĆÆi chuyeƤn laĆÆi phĆ¶Ć¹c taĆÆp? TrĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t,
baĆ»n thaĆ¢n ƱoƤng tƶĆø ā€œxeĆ¹t ƱoaĆ¹nā€ ƱaƵ noĆ¹i leĆ¢n tĆ­nh
chaĆ”t mĆ“ hoĆ  roĆ i! TheĆ¢m nƶƵa, ƱoƤng tƶĆø ā€œgaĆ¹n nhaƵnā€
laĆÆi caĆøng theĆ„ hieƤn tĆ­nh chaĆ”t chuĆ» quan cuĆ»a moĆ£i
chuĆ¹ng ta. GiƶƵa cuoƤc soĆ”ng sinh hoaĆÆt muoĆ¢n maĆøu
cuĆ»a ƱƓĆøi thƶƓĆøng, chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ voƤi vaĆøng ā€œxeĆ¹t
ƱoaĆ¹nā€, nhaĆØm ā€œgaĆ¹n nhaƵnā€ cho nhƶƵng vieƤc laĆøm
naĆøy, con ngƶƓĆøi noĆÆ, hoaĆøn caĆ»nh kia laĆø toĆ”t hay xaĆ”u,
laĆø ƱuĆ¹ng hay sai. NeĆ”u ta deĆ£ daĆøng tƬm caĆ¹ch ā€œxeĆ¹t
ƱoaĆ¹nā€, ā€œgaĆ¹n nhaƵnā€ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c, thƬ ƱoĆ„i laĆÆi,
ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng seƵ deĆ£ daĆøng laĆøm tƶƓng tƶĆÆ nhƶ
vaƤy ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i chuĆ¹ng ta maĆø thoĆ¢i! ChĆ­nh caĆ¹i voĆøng
luaĆ„n quaĆ„n ā€œgaĆ¹n nhaƵn ngƶƓĆøi ā€“ ngƶƓĆøi gaĆ¹n nhaƵn
laĆÆiā€ ƱoĆ¹ seƵ luoĆ¢n laĆøm cho moĆÆi chuyeƤn ngaĆøy caĆøng
theĆ¢m phĆ¶Ć¹c taĆÆp?
Trong cuoƤc soĆ”ng, phaĆ»i thƶĆøa nhaƤn laĆø coĆ¹ raĆ”t
nhieĆ u khi chuĆ¹ng ta ā€œtroĆ¢ng gaĆø hoaĆ¹ quoĆ”cā€. CoĆ¹
nhƶƵng sƶĆÆ vieƤc thoaĆÆt nhƬn tƶƓƻng laĆø nhƶ vaƤy,
nhƶng thƶĆÆc teĆ” laĆÆi hoaĆøn toaĆøn khoĆ¢ng phaĆ»i nhƶ
vaƤy! TheĆ” thƬ dƶĆÆa vaĆøo caĆ¹i gƬ maĆø chuĆ¹ng ta voƤi vaƵ
ƱaĆ¹nh giaĆ¹, gaĆ¹n nhaƵn nhƶ vaƤy? ChuĆ¹ng ta tƶĆÆ cho
mƬnh laĆø quan toĆøa chaĆŖng?
MoĆ£i con ngƶƓĆøi maĆø chuĆ¹ng ta gaĆ«p gƓƵ haĆØng
ngaĆøy ƱeĆ u coĆ¹ caĆ¹ tĆ­nh rieĆ¢ng, suy nghĆ³ rieĆ¢ng, caĆ¹ch
14

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
soĆ”ng rieĆ¢ng. MoƤt khi chuĆ¹ng ta ƱaƵ nhaƤn ra raĆØng
ngƶƓĆøi khaĆ¹c raĆ”t khaĆ¹c mƬnh veĆ  nhieĆ u phƶƓng dieƤn,
thƬ chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng coĆ¹ lyĆ¹ do gƬ ƱeĆ„ gaĆ¹n nhaƵn cho
hoĆÆ. Thay vaĆøo ƱoĆ¹, toĆ”t hĆ“n heĆ”t laĆø haƵy bieĆ”t toĆ¢n
troĆÆng sƶĆÆ khaĆ¹c bieƤt. ƑƶĆøng voƤi cho raĆØng, taĆ”t caĆ»
nhƶƵng gƬ khaĆ¹c bieƤt vĆ“Ć¹i mƬnh ƱeĆ u laĆø xaĆ”u, ƱeĆ u laĆø
nhƶƵng ƱieĆ u mƬnh khoĆ¢ng theĆ„ chaĆ”p nhaƤn.
NhƶƵng haĆønh ƱoƤng xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn,...
ngƶƓĆøi khaĆ¹c, xeĆ¹t cho cuĆøng chƦ phaĆ»n aĆ¹nh nhƶƵng
tƬnh caĆ»m, suy nghĆ³ mang tĆ­nh chuĆ» quan cuĆ»a ta
maĆø thoĆ¢i, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»n aĆ¹nh hoaĆøn toaĆøn ƱuĆ¹ng
ƱaĆ©n sƶĆÆ vieƤc nhƶ voĆ”n coĆ¹. Mang naĆ«ng nhƶƵng xeĆ¹t
ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn, thaĆønh kieĆ”n, Ć±Ć²nh kieĆ”n... chƦ
caĆøng khieĆ”n chuĆ¹ng ta nhƬn moĆÆi ngƶƓĆøi, moĆÆi vieƤc
trong cuoƤc ƱƓĆøi moƤt caĆ¹ch leƤch laĆÆc, meĆ¹o moĆ¹. LaĆøm
nhƶ theĆ”, khaĆ¹c naĆøo chuĆ¹ng ta tƶĆÆ dƶĆÆng leĆ¢n moƤt
haĆøng raĆøo caĆ¹ch bieƤt giƶƵa mƬnh vaĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c?
LaĆøm nhƶ theĆ”, veĆ  cĆ“ baĆ»n chuĆ¹ng ta ƱaƵ tƶĆÆ giĆ“Ć¹i haĆÆn
nhƶƵng traƻi nghieƤm cuƻa mƬnh veƠ cuoƤc soƔng.
VieƤc ƱaĆ¹nh giaĆ¹ moƤt sƶĆÆ vieƤc hay moƤt con
ngƶƓĆøi laĆø ƱuĆ¹ng hay sai, toĆ”t hay xaĆ”u, hoaĆøn toaĆøn
khoĆ¢ng ƱƓn giaĆ»n! NeĆ”u chuĆ¹ng ta haĆ”p taĆ”p thƬ coĆ¹
theĆ„ daĆ£n ƱeĆ”n nhƶƵng keĆ”t luaƤn voƤi vaĆøng, haĆøm hoĆ .
PhaĆ¹n xeĆ¹t, keĆ”t aĆ¹n ngƶƓĆøi khaĆ¹c moƤt caĆ¹ch thieĆ¢n
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

15
leƤch coĆ¹ theĆ„ daĆ£n ta ƱeĆ”n choĆ£ tieĆ”p tuĆÆc coĆ¹ nhƶƵng
haĆønh ƱoƤng Ć¶Ć¹ng xƶƻ sai laĆ m. KeĆ”t quaĆ» laĆø, chuĆ¹ng
ta laĆÆi caĆøng laĆøm cho moĆÆi chuyeƤn trĆ“Ć» neĆ¢n tai haĆÆi,
raĆ©c roĆ”i theĆ¢m!
Ā°

N

eĆ”u luĆ¹c naĆøo ta cuƵng chƦ nhƬn thaĆ”y caĆ¹i xaĆ”u
cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c, taĆ¢m traĆÆng cuĆ»a chuĆ¹ng ta
seƵ deĆ£ bƶĆÆc doĆÆc, khoĆ¹ chĆ²u. LoĆøng ta trĆ“Ć» neĆ¢n ngoƤt
ngaĆÆt, naĆ«ng neĆ . CuoƤc ƱƓĆøi ta bĆ² bao phuĆ» bĆ“Ć»i moƤt
baĆ u khoĆ¢ng khĆ­ bi quan. DaĆ n daĆø, ta seƵ maĆ”t nieĆ m
tin vaĆøo cuoƤc soĆ”ng. CaĆøng ƱeĆ„ yĆ¹ ƱeĆ”n nhƶƵng sƶĆÆ vieƤc,
nhƶƵng con ngƶƓĆøi khieĆ”n mƬnh khoĆ¹ chĆ²u, thƬ ta laĆÆi
caĆøng caĆ»m thaĆ”y khoĆ¹ chĆ²u. LaĆøm sao ƱeĆ„ thoaĆ¹t khoĆ»i
tƬnh traĆÆng naĆøy?
CaĆ¢u traĆ» lĆ“Ćøi raĆ”t ƱƓn giaĆ»n laĆø, thay vƬ cĆ¶Ć¹ tƬm
caĆ¹ch xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c, baĆÆn
haƵy thƶƻ can ƱaĆ»m tƶĆÆ soi vaĆøo taĆ¢m hoĆ n mƬnh. TaĆ”t
caĆ» chuĆ¹ng ta ƱeĆ u laĆø nhƶƵng caĆ¹ nhaĆ¢n chƶa hoaĆøn
haĆ»o. Cho neĆ¢n, chuĆ¹ng ta haƵy trung thƶĆÆc tƶĆÆ soi
vaĆøo chĆ­nh mƬnh, sao cho thaĆ”y heĆ”t moĆÆi caĆ¹i xaĆ”u,
caĆ¹i toĆ”t cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n mƬnh, ƱeĆ„ roĆ i tƶĆÆ noĆ£ lƶĆÆc hoaĆøn
thieƤn mƬnh.
BaĆÆn thƶƻ nghĆ³ xem, ā€œngƶƓĆøi khaĆ¹cā€ trong nhaĆ¢n
loaĆÆi luĆ¹c naĆøo cuƵng raĆ”t ƱoĆ¢ng ƱaĆ»o, leĆ¢n ƱeĆ”n caĆ» maĆ”y
16

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
tyĆ» ngƶƓĆøi Ʊang soĆ”ng cuĆøng baĆÆn treĆ¢n haĆønh tinh
naĆøy. CoĆøn baĆ»n thaĆ¢n baĆÆn, coĆ¹ moƤt vaĆø duy nhaĆ”t chƦ
moƤt maĆø thoĆ¢i! VaƤy thƬ, neĆ”u luĆ¹c naĆøo baĆÆn cuƵng tƬm
caĆ¹ch phaĆ¹n xeĆ¹t, gaĆ¹n nhaƵn ngƶƓĆøi khaĆ¹c, baĆÆn coĆ¹ coĆøn
thĆ“Ćøi gian ƱeĆ„ soĆ”ng cuoƤc ƱƓĆøi cuĆ»a mƬnh nƶƵa hay
khoĆ¢ng? ƑoĆ¹ laĆø chƶa noĆ¹i, khi chuĆ¹ng ta xeĆ¹t ƱoaĆ¹n,
gaĆ¹n nhaƵn ngƶƓĆøi khaĆ¹c baĆØng nhƶƵng yĆ¹ nghĆ³ hoaĆ«c
lĆ“Ćøi leƵ khoĆ¢ng toĆ”t ƱeĆÆp, chuĆ¹ng ta ƱaƵ tƶĆÆ laĆøm maĆ”t Ʊi
nhieĆ u giaĆ¹ trĆ² toĆ”t ƱeĆÆp cuĆ»a chĆ­nh mƬnh. TheĆ” thƬ,
chuĆ¹ng ta ƱƶĆøng neĆ¢n maĆ”t thĆ“Ćøi gian cho nhƶƵng
chuyeƤn voĆ¢ boĆ„ nhƶ vaƤy nƶƵa. TƶĆø hoĆ¢m nay, thay vƬ
tƬm caĆ¹ch xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn ngƶƓĆøi khaĆ¹c, chuĆ¹ng
ta haƵy noĆ£ lƶĆÆc tƶĆÆ hoaĆøn thieƤn mƬnh.
Trong cuoƤc soĆ”ng, chuĆ¹ng ta caĆ n heĆ”t sĆ¶Ć¹c chĆ­n
chaĆ©n trong suy nghĆ³ trĆ¶Ć“Ć¹c khi ƱaĆ¹nh giaĆ¹ moƤt ai
ƱoĆ¹. NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c, chuĆ¹ng ta phaĆ»i coĆ” gaĆ©ng nhƬn
nhaƤn ngƶƓĆøi khaĆ¹c nhƶ nhƶƵng gƬ hoĆÆ voĆ”n coĆ¹. DuĆø
sƶĆÆ Ć±aĆ¹nh giaĆ¹ cuĆ»a chuĆ¹ng ta chƶa thaƤt sƶĆÆ hoaĆøn
toaĆøn ƱuĆ¹ng nhƶ nhƶƵng gƬ maĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c voĆ”n coĆ¹,
nhƶng Ć­t ra thaĆ¹i ƱoƤ thaƤn troĆÆng khi ƱaĆ¹nh giaĆ¹
cuƵng giuĆ¹p ta haĆÆn cheĆ” ƱeĆ”n mĆ¶Ć¹c thaĆ”p nhaĆ”t nhƶƵng
ngoƤ nhaƤn, sai leƤch. NeĆ”u khoĆ¢ng coĆ¹ ƱƶƓĆÆc thaĆ¹i ƱoƤ
thaƤn troĆÆng nhƶ vaƤy thƬ coi chƶĆøng chuĆ¹ng ta seƵ
maƵi maƵi laĆøm noĆ¢ leƤ cho nhƶƵng thieĆ¢n kieĆ”n cuĆ»a
chƭnh mƬnh!
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

17
NhƬn thaĆ”y caĆ¹i xaĆ”u cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c thƬ raĆ”t
deĆ£! NhƬn thaĆ”y caĆ¹i toĆ”t cuĆ»a hoĆÆ mĆ“Ć¹i khoĆ¹! RaĆ”t nhieĆ u
khi chuĆ¹ng ta caĆ»m thaĆ”y Ʊau khoĆ„ chƦ vƬ ta chƶa
hieĆ„u bieĆ”t thaĆ”u ƱaĆ¹o, ƱaĆ y ƱuĆ» veĆ  ngƶƓĆøi khaĆ¹c vĆ“Ć¹i
taĆ”t caĆ» nhƶƵng ƱieĆ„m toĆ”t, xaĆ”u cuĆ»a hoĆÆ. NeĆ”u luĆ¹c naĆøo
chuĆ¹ng ta cuƵng chƦ nhƬn chaĆØm chaĆØm vaĆøo nhƶƵng
gƬ laĆø xaĆ”u xa, taĆ m thƶƓĆøng cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c, thƬ
khaĆ¹c naĆøo ta Ʊang tƶĆÆ cuĆ¹i gaĆØm maĆ«t xuoĆ”ng ƱaĆ”t.
ChƦ nhƶƵng ai bieĆ”t nhƬn vaĆøo nhƶƵng gƬ laĆø toĆ”t
ƱeĆÆp, laĆø cao thƶƓĆÆng cuĆ»a con ngƶƓĆøi thƬ mĆ“Ć¹i coĆ¹ theĆ„
ngaĆ„ng maĆ«t leĆ¢n. Cho neĆ¢n, neĆ”u laĆ¢u nay baĆÆn chƦ
nhƬn thaĆ”y caĆ¹i xaĆ”u cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c, thƬ tƶĆø giĆ“Ćø trĆ“Ć»
Ʊi baĆÆn haƵy thƶƻ nhƬn vaĆøo caĆ¹i ƱeĆÆp cuĆ»a con ngƶƓĆøi,
nhƶ tĆ­nh trung thƶĆÆc, loĆøng nhaĆ¢n haƤu, Ć±Ć¶Ć¹c tĆ­nh
kieĆ¢n trƬ, duƵng caĆ»m, oĆ¹c haĆøi hĆ¶Ć“Ć¹c, cuĆøng nhƶƵng
Ć¶Ć“Ć¹c mĆ“, khaĆ¹t voĆÆng cao caĆ» cuĆ»a con ngƶƓĆøi... ChĆ­nh
nhƶƵng suy nghĆ³ tĆ­ch cƶĆÆc veĆ  ngƶƓĆøi khaĆ¹c seƵ naĆ¢ng
daĆ n taĆ¢m traĆÆng chuĆ¹ng ta leĆ¢n.

C

Ā°

uoĆ”i cuĆøng, ƱeĆ„ taĆ¢m hoĆ n luoĆ¢n nheĆÆ nhaĆøng,
thanh thaĆ»n, baĆÆn haƵy vƶƵng tin vaĆøo sƶĆÆ
hĆ¶Ć“Ć¹ng thieƤn cuĆ»a con ngƶƓĆøi, cho duĆø hoĆ¢m nay hoĆÆ
coĆ¹ lƓƵ xƶƻ teƤ vĆ“Ć¹i baĆÆn. HaƵy coĆ¹ moƤt taĆ”m loĆøng roƤng
mĆ“Ć», bieĆ”t caĆ»m thoĆ¢ng vĆ“Ć¹i nhƶƵng laĆ m loĆ£i, khuyeĆ”t
18

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
ƱieĆ„m cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c. TuĆÆc ngƶƵ coĆ¹ caĆ¢u: ā€œSoĆ¢ng coĆ¹
khuĆ¹c, ngƶƓĆøi coĆ¹ luĆ¹cā€. CuoƤc soĆ”ng cuĆ»a con ngƶƓĆøi
ta nhieĆ u khi phaĆ»i traĆ»i qua nhƶƵng giai ƱoaĆÆn heĆ”t
sĆ¶Ć¹c khoĆ¹ khaĆŖn. HoaĆøn caĆ»nh cuĆ»a moĆ£i ngƶƓĆøi ƱeĆ u
coĆ¹ nhƶƵng khoĆ¹ khaĆŖn rieĆ¢ng: ta coĆ¹ caĆ¹i khoĆ¹ cuĆ»a
ta, ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng coĆ¹ caĆ¹i khoĆ¹ cuĆ»a rieĆ¢ng hoĆÆ.
NhieĆ u khi chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng theĆ„ thaĆ”u hieĆ„u ngƶƓĆøi
khaĆ¹c neĆ”u ta khoĆ¢ng tƶĆÆ Ć±aĆ«t mƬnh vaĆøo hoaĆøn caĆ»nh
ƱaĆ y phĆ¶Ć¹c taĆÆp, khoĆ¹ khaĆŖn, thaƤm chĆ­ caĆ» nhƶƵng bi
kĆ²ch khoĆ”n cuĆøng trong cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a hoĆÆ. Do vaƤy,
tuyeƤt ƱoĆ”i ƱƶĆøng bao giĆ“Ćø voƤi vaƵ ƱaĆ¹nh giaĆ¹ ngƶƓĆøi
khaĆ¹c, nhaĆ”t laĆø khi baĆ»n thaĆ¢n mƬnh chƶa neĆ”m traĆ»i
nhƶƵng gƬ maĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c ƱaƵ tƶĆøng phaĆ»i ƱoĆ”i maĆ«t.

GiaĆ»i toĆ»a nhƶƵng ƱieĆ u chaĆ”t chĆ¶Ć¹a
trong loĆøng

T

rong cuoƤc soĆ”ng, nhƶƵng ƱieĆ u khieĆ”n chuĆ¹ng
ta bƶĆÆc tĆ¶Ć¹c, caĆ¹u kƦnh, khoĆ¢ng haĆøi loĆøng,
khoĆ¢ng thoĆ»a maƵn... thƬ raĆ”t nhieĆ u. MoĆ£i saĆ¹ng thĆ¶Ć¹c
daƤy, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ tƶĆÆ nhuĆ» raĆØng, hoĆ¢m nay mƬnh seƵ
coĆ” gaĆ©ng giƶƵ cho taĆ¢m traĆÆng vui veĆ». TheĆ” nhƶng,
chƦ caĆ n bĆ¶Ć“Ć¹c ra khoĆ»i nhaĆø khoĆ¢ng bao laĆ¢u, theĆ”
naĆøo cuƵng coĆ¹ nhƶƵng ƱieĆ u xaĆ»y ra traĆ¹i yĆ¹, khieĆ”n
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

19
baĆÆn khoĆ¹ chĆ²u, bƶĆÆc boƤi. MoĆÆi coĆ” gaĆ©ng giƶƵ cho taĆ¢m
traĆÆng vui veĆ» boĆ£ng choĆ”c tan bieĆ”n heĆ”t!
Ngay caĆ» khi baĆÆn choĆÆn moƤt neĆ”p soĆ”ng hieĆ n
laĆønh, chaĆŗng muoĆ”n laĆøm haĆÆi ai bao giĆ“Ćø, thƬ chƶa
chaĆ©c ngƶƓĆøi khaĆ¹c ƱaƵ ƱeĆ„ baĆÆn yeĆ¢n thaĆ¢n. DuĆø baĆÆn
soĆ”ng chaĆ¢n thaƤt, thƬ moƤt ngƶƓĆøi naĆøo ƱaĆ”y vaĆ£n coĆ¹
theĆ„ lƶĆøa doĆ”i baĆÆn, baĆøy ra nhƶƵng maĆ¹nh khoĆ¹e, gaĆÆt
gaĆ£m baĆÆn, thaƤm chĆ­ chƦ muoĆ”n gaĆ¢y goĆ„, choĆ”ng ƱoĆ”i,
quaĆ”y phaĆ¹, laĆøm haĆÆi baĆÆn. Chƶa heĆ”t, ngay caĆ» khi
baĆÆn khoĆ¢ng laĆøm ƱieĆ u gƬ sai traĆ¹i, thƬ vaĆ£n coĆ¹ nhƶƵng
keĆ» tƬm caĆ¹ch ƱƓm ƱaĆ«t, bĆ²a chuyeƤn, noĆ¹i xaĆ”u sau
lƶng baĆÆn... TuĆÆc ngƶƵ goĆÆi tƬnh traĆÆng naĆøy laĆø: ā€œCaĆ¢y
muoĆ”n laĆ«ng, gioĆ¹ chaĆŗng ƱƶĆøng!ā€ VĆ“Ć¹i nhƶƵng trƶƓĆøng
hĆ“ĆÆp nhƶ vaƤy, trong loĆøng baĆÆn seƵ xaĆ»y ra moƤt cuoƤc
chieĆ”n ā€“ uaĆ”t Ć¶Ć¹c, cay nghieƤt, muoĆ”n traĆ» ƱuƵa.
BaĆÆn seƵ chaĆŗng bao giĆ“Ćø thoaĆ¹t khoĆ»i nhƶƵng caĆŖng
thaĆŗng, lo phieĆ n, neĆ”u trong cuoƤc soĆ”ng baĆÆn vaĆ£n
coĆøn nhƶƵng vaĆ”n ƱeĆ  khoĆ¢ng theĆ„ giaĆ»i quyeĆ”t ƱƶƓĆÆc vaĆø
nhƶƵng moĆ”i quan heƤ khoĆ¢ng thoaĆ» maƵn. NhƶƵng
chuyeƤn bƶĆÆc boƤi, khoĆ¹ chĆ²u nho nhoĆ» haĆØng ngaĆøy,
neĆ”u khoĆ¢ng giaĆ»i toĆ»a ƱƶƓĆÆc thƬ seƵ keĆ¹o daĆøi maƵi, laĆ¢u
daĆ n seƵ khieĆ”n loĆøng ta hoĆ¹a thaĆønh naĆ«ng neĆ . LoĆøng
ngƶƓĆøi caĆøng naĆ«ng neĆ  bĆ“Ć»i nhƶƵng buoĆ n Ʊau chaĆ”t
ngaĆ”t, nhƶƵng haƤn thuĆø, oaĆ¹n gheĆ¹t bao nhieĆ¢u, thƬ
20

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
cuoƤc soĆ”ng xung quanh caĆøng trĆ“Ć» neĆ¢n phĆ¶Ć¹c taĆÆp
baĆ”y nhieĆ¢u. ChuĆ¹ng ta khoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc
moƤt cuoƤc soĆ”ng thanh thaĆ»n, haĆÆnh phuĆ¹c neĆ”u nhƶ
loĆøng chuĆ¹ng ta vaĆ£n coĆøn ƱaĆ y nhƶƵng xuĆ¹c caĆ»m tieĆ¢u
cƶĆÆc.

N

Ā°

hƶƵng ngƶƓĆøi bieĆ”t soĆ”ng giaĆ»n dĆ² thƬ coƵi
loĆøng luoĆ¢n nheĆÆ nhaĆøng, thanh thaĆ»n.
NhƶƵng noĆ£i bƶĆÆc doĆÆc khoĆ¢ng bao giĆ“Ćø coĆ¹ choĆ£ Ć±Ć¶Ć¹ng
trong taĆ¢m hoĆ n hoĆÆ. HĆ“n theĆ” nƶƵa, trong taĆ¢m hoĆ n
hoĆÆ caĆøng khoĆ¢ng coĆ¹ choĆ£ cho nhƶƵng haƤn thuĆø, ƱoĆ” kĆ²,
gheĆ¹t ghen...
MuoĆ”n giaĆ»i toĆ»a nhƶƵng ƱieĆ u chaĆ”t chĆ¶Ć¹a trong
loĆøng, chuĆ¹ng ta phaĆ»i laĆøm sao?
NhƶƵng ƱieĆ u chaĆ”t chĆ¶Ć¹a trong loĆøng khieĆ”n
chuĆ¹ng ta ngheĆÆt thĆ“Ć». CaĆ¹ch toĆ”t nhaĆ”t laĆø ƱƶĆøng bao
giĆ“Ćø ƱeĆ„ cho nhƶƵng chuyeƤn bƶĆÆc doĆÆc nho nhoĆ» haĆØng
ngaĆøy laĆøm chuĆ» baĆ»n thaĆ¢n mƬnh. Thay vaĆøo ƱoĆ¹, baĆÆn
haƵy laĆøm chuĆ» baĆ»n thaĆ¢n trĆ¶Ć“Ć¹c moĆÆi chuyeƤn nho
nhoĆ» traĆ¹i yĆ¹ mƬnh xaĆ»y ra haĆØng ngaĆøy. NeĆ”u baĆÆn
caĆ»m thaĆ”y bƶĆÆc boƤi thƬ trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t, baĆÆn haƵy thƶĆøa
nhaƤn caĆ»m xuĆ¹c naĆøy. NoĆ¹ laĆø moƤt phaĆ»n Ć¶Ć¹ng mang
tĆ­nh tƶĆÆ nhieĆ¢n, baĆÆn ƱƶĆøng neĆ¹ traĆ¹nh noĆ¹. HaƵy can
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

21
ƱaĆ»m thƶĆøa nhaƤn noĆ¹, ƱeĆ„ roĆ i duƵng caĆ»m vƶƓĆÆt leĆ¢n
noĆ¹.
NhƶƵng phieĆ n muoƤn, bƶĆÆc tĆ¶Ć¹c trong loĆøng coĆ¹
theĆ„ khieĆ”n baĆÆn caĆ»m thaĆ”y khoĆ¹ thĆ“Ć». MoĆ£i khi caĆ»m
thaĆ”y khoĆ¹ thĆ“Ć», baĆÆn haƵy thĆ“Ć» chaĆ m chaƤm laĆÆi.
HaƵy nghĆ³ veĆ  hĆ“i thĆ“Ć» trong tƶĆøng khoaĆ»nh khaĆ©c.
HaƵy thƶ giaƵn vaĆø hĆ¶Ć“Ć¹ng vaĆøo noƤi taĆ¢m mƬnh. HaƵy
tƶĆÆ nhuĆ» raĆØng: ā€œHoĆ¢m nay toĆ¢i seƵ laĆøm chuĆ» nhƶƵng
caĆ»m xuĆ¹c giaƤn dƶƵ cuĆ»a chĆ­nh mƬnh chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng ƱeĆ„
cho chuĆ¹ng laĆøm chuĆ».ā€ HaƵy hoĆ i tƶƓƻng laĆÆi nhƶƵng
khoaĆ»nh khaĆ©c haĆÆnh phuĆ¹c trong ƱƓĆøi mƬnh. ThĆ“Ć»
vaĆøo chaĆ m chaƤm. RoĆ i thĆ“Ć» ra cuƵng chaĆ m chaƤm.
BaĆÆn haƵy caĆ»m nhaƤn khoĆ¢ng khĆ­ dieƤu kyĆø ngaƤp
traĆøn nĆ“i baĆÆn. RoĆ i moƤt hĆ“i thĆ“Ć» khaĆ¹c keĆ” tieĆ”p...
Sau khi can ƱaĆ»m thƶĆøa nhaƤn nhƶƵng noĆ£i bƶĆÆc
doĆÆc vaĆø giaĆ»i toĆ»a chuĆ¹ng baĆØng hĆ“i thĆ“Ć», chuĆ¹ng ta tieĆ”p
tuĆÆc duƵng caĆ»m vƶƓĆÆt leĆ¢n noĆ¹. VĆ“Ć¹i thĆ“Ćøi gian, nhƶƵng
aĆ„n Ć¶Ć¹c doĆ n neĆ¹n seƵ ƱƶƓĆÆc giaĆ»i toĆ»a, noĆ£i Ʊau ƱƶƓĆÆc xoa
dĆ²u. CaĆ¹ch vƶƓĆÆt leĆ¢n toĆ”t nhaĆ”t laĆø tƬm caĆ¹ch boĆ» qua,
tha thĆ¶Ć¹ cho nhƶƵng loĆ£i laĆ m, thieĆ”u soĆ¹t cuĆ»a ngƶƓĆøi
khaĆ¹c. ƑaĆønh raĆØng tha thĆ¶Ć¹ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c khoĆ¢ng
phaĆ»i laĆø moƤt ƱieĆ u deĆ£ daĆøng gƬ! Theo phaĆ»n Ć¶Ć¹ng
tƶĆÆ nhieĆ¢n, chuĆ¹ng ta thĆ­ch chaĆ”p nhaĆ«t, thĆ­ch traĆ»
ƱuƵa... Tuy nhieĆ¢n, neĆ”u soĆ”ng maĆø cĆ¶Ć¹ luaĆ„n quaĆ„n maƵi
22

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
trong nhƶƵng suy nghĆ³ nhoĆ» nhen, taĆ m thƶƓĆøng thƬ
chuĆ¹ng ta raĆ”t khoĆ¹ laĆøm neĆ¢n ƱƶƓĆÆc chuyeƤn gƬ lĆ“Ć¹n
lao trong cuoƤc soƔng.
Do vaƤy, ƱeĆ„ deĆ£ daĆøng tha thĆ¶Ć¹ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c,
baĆÆn cuƵng caĆ n phaĆ»i nghĆ³ ƱeĆ”n giaĆ¹ trĆ² cuĆ»a vieƤc tha
thĆ¶Ć¹ ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i mƬnh. Tha thĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng chƦ laĆø moĆ¹n quaĆø
ta trao taĆ«ng ngƶƓĆøi khaĆ¹c maĆø coĆøn laĆø quaĆø taĆ«ng cho
chĆ­nh baĆ»n thaĆ¢n ta. Trong cuoƤc soĆ”ng haĆØng ngaĆøy,
khi chuĆ¹ng ta ƱuĆ» maĆÆnh meƵ ƱeĆ„ tha thĆ¶Ć¹ cho ngƶƓĆøi
khaĆ¹c, thƬ baĆ»n thaĆ¢n vieƤc tha thĆ¶Ć¹ naĆøy cuƵng ƱoĆ ng
thĆ“Ćøi mang Ʊi taĆ”t caĆ» nhƶƵng noĆ¹ng giaƤn, xaĆ”u hoĆ„,
oaĆ¹n hĆ“Ćøn laĆ¢u nay chaĆ”t chĆ¶Ć¹a trong loĆøng ta. NhĆ“Ćø
ƱoĆ¹, coƵi loĆøng ta mĆ“Ć¹i trĆ“Ć» neĆ¢n giaĆ»n dĆ². ChuĆ¹ng ta laĆÆi
coĆ¹ ƱuĆ» sĆ¶Ć¹c maĆÆnh noƤi taĆ¢m ƱeĆ„ tƬm thaĆ”y nhƶƵng gƬ
ta caĆ n cho chĆ­nh mƬnh. Khi ƱoĆ¹, ta mĆ“Ć¹i thaƤt sƶĆÆ
caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc sƶĆÆ bƬnh an, vui soĆ”ng...
Con ngƶƓĆøi chƦ ƱaĆ¹ng ƱƶƓĆÆc traĆ¢n troĆÆng khi bieĆ”t
noĆ£ lƶĆÆc vƶƓĆÆt leĆ¢n nhƶƵng nhoĆ» nhen, ti tieƤn Ć“Ć» ƱƓĆøi.
Trong taĆ”m loĆøng vaĆøng cuĆ»a baĆÆn khoĆ¢ng heĆ  coĆ¹ giĆ“Ć¹i
haĆÆn naĆøo cho vieƤc tha thĆ¶Ć¹. SƶĆÆ tha thĆ¶Ć¹ cuĆ»a baĆÆn
laĆø cao caĆ», cho neĆ¢n noĆ¹ khoĆ¢ng ƱoĆøi hoĆ»i baĆ”t cĆ¶Ć¹ ƱieĆ u
kieƤn gƬ keĆøm theo. NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c, nĆ“i baĆÆn luoĆ¢n
saĆ¼n coĆ¹ moƤt taĆ m voĆ¹c cao caĆ», nhƶ ā€œmaĆ«t trĆ“Ćøi gieo
haĆÆt naĆ©ng voĆ¢ tƶā€, ƱeĆ„ saĆ¼n loĆøng tha thĆ¶Ć¹ cho ngƶƓĆøi
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

23
khaĆ¹c, khoĆ¢ng caĆ n so Ʊo xem ngƶƓĆøi khaĆ¹c coĆ¹ xĆ¶Ć¹ng
ƱaĆ¹ng ƱƶƓĆÆc tha thĆ¶Ć¹ hay khoĆ¢ng. MoĆ£i ngaĆøy, baĆÆn
haƵy thƶƻ ngĆ¶Ć“Ć¹c leĆ¢n nhƬn baĆ u trĆ“Ćøi ƱeĆ„ hoĆÆc laĆ”y baĆøi
hoĆÆc veĆ  loĆøng bao dung, tha thĆ¶Ć¹.

KhoaĆ»nh khaĆ©c tĆ³nh laĆ«ng moĆ£i ngaĆøy

G

iƶƵa cuoƤc soĆ”ng hoĆ”i haĆ» hoĆ¢m nay, taĆÆi sao
nhieĆ u ngƶƓĆøi khoĆ¢ng theĆ„ coĆ¹ sƶĆÆ bƬnh an
trong taĆ¢m hoĆ n? BĆ“Ć»i vƬ, coĆ¹ khi naĆøo hoĆÆ taĆÆo cho
baĆ»n thaĆ¢n moƤt khoaĆ»nh khaĆ©c tĆ³nh laĆ«ng ƱeĆ„ taĆ¢m
hoĆ n mƬnh laĆ©ng ƱoĆÆng ƱaĆ¢u! Trong khi ƱoĆ¹, phaĆ n
lĆ“Ć¹n haĆÆnh phuĆ¹c Ʊƭch thƶĆÆc laĆÆi ƱeĆ”n tƶĆø ƱƓĆøi soĆ”ng noƤi
taĆ¢m cuĆ»a moĆ£i chuĆ¹ng ta.
TaĆ”t caĆ» chuĆ¹ng ta ƱeĆ u khoĆ¢ng traĆ¹nh khoĆ»i
nhƶƵng aĆ¹p lƶĆÆc cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng. Con ngƶƓĆøi ai cuƵng
coĆ¹ nhu caĆ u ƱƶƓĆÆc giaĆ»i toĆ»a khoĆ»i nhƶƵng caĆŖng thaĆŗng
cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng haĆØng ngaĆøy. Sau nhƶƵng oĆ n aĆøo, naĆ¹o
ƱoƤng cuĆ»a ngaĆøy thƶƓĆøng, baĆÆn caĆ n moƤt khoaĆ»ng
thĆ“Ćøi gian nhaĆ”t Ć±Ć²nh ƱeĆ„ tĆ³nh laĆ«ng rieĆ¢ng mƬnh,
ƱeĆ„ nuoĆ¢i dƶƓƵng taĆ¢m hoĆ n. KhoaĆ»ng thĆ“Ćøi gian naĆøy
giuĆ¹p baĆÆn khaĆŗng Ć±Ć²nh moƤt leƵ soĆ”ng giaĆ»n dĆ² cho
baĆ»n thaĆ¢n ā€“ giƶƵa bao phieĆ n toaĆ¹i cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi.
24

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
Trong maĆøn ƱeĆ¢m, vaĆÆn vaƤt ƱeĆ u chƬm trong
tĆ³nh laĆ«ng. TheĆ” thƬ taĆÆi sao con ngƶƓĆøi laĆÆi vaĆ£n tieĆ”p
tuĆÆc tƬm vui trong nhƶƵng troĆø giaĆ»i trĆ­ oĆ n aĆøo, naĆ¹o
ƱoƤng? ƑoĆ¹ coĆ¹ phaĆ»i laĆø moƤt thaĆ¹i ƱoƤ soĆ”ng phuĆø hĆ“ĆÆp
vĆ“Ć¹i quy luaƤt cuĆ»a tƶĆÆ nhieĆ¢n khoĆ¢ng? NhƶƵng troĆø
giaĆ»i trĆ­ oĆ n aĆøo, naĆ¹o ƱoƤng khoĆ¢ng Ʊem laĆÆi cho con
ngƶƓĆøi caĆ»m giaĆ¹c haĆÆnh phuĆ¹c thƶĆÆc sƶĆÆ. CaĆ¹i coĆøn laĆÆi
sau nhƶƵng giĆ“Ćø phuĆ¹t lao mƬnh vaĆøo nhƶƵng troĆø tieĆ¢u
khieĆ„n thieĆ”u laĆønh maĆÆnh chƦ laĆø caĆ»m giaĆ¹c meƤt moĆ»i
vaĆø troĆ”ng roĆ£ng.
Trong cuoƤc soĆ”ng, coĆ¹ nhieĆ u ƱieĆ u saĆ¢u saĆ©c maĆø
baĆÆn chƦ coĆ¹ theĆ„ caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc khi baĆÆn Ć“Ć» trong
moƤt khoĆ¢ng gian yeĆ¢n tĆ³nh. Cho neĆ¢n, taĆÆi nĆ“i Ć“Ć» cuĆ»a
mƬnh, neĆ”u coĆ¹ ƱieĆ u kieƤn, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ taĆÆo cho mƬnh
moƤt khoĆ¢ng gian rieĆ¢ng ā€“ nĆ“i baĆÆn coĆ¹ theĆ„ deĆ£ daĆøng
tĆ³nh taĆ¢m suy nghĆ³. KhoaĆ»ng thĆ“Ćøi gian naĆøy laĆø luĆ¹c
baĆÆn ƱƶƓĆÆc taĆÆm xa nhƶƵng tieĆ”ng oĆ n aĆøo cuĆ»a xe coƤ,
maĆ¹y moĆ¹c vaĆø caĆ¹c phƶƓng tieƤn kyƵ thuaƤt cuĆ»a cuoƤc
soĆ”ng hieƤn ƱaĆÆi, ƱeĆ„ hoĆøa mƬnh vaĆøo ƱeĆ¢m moƤt caĆ¹ch
yeĆ¢n bƬnh. LoĆøng baĆÆn coĆ¹ dĆ²p tĆ³nh laĆ«ng laĆÆi. MoƤt
caĆ»m giaĆ¹c nheĆÆ nhaĆøng, trong laĆønh len nheĆÆ trong
taĆ¢m hoĆ n. ChĆ­nh trong tĆ³nh laĆ«ng laĆø luĆ¹c chuĆ¹ng ta
ā€œngheā€ ƱƶƓĆÆc tieĆ”ng noĆ¹i cuĆ»a mƬnh nhieĆ u nhaĆ”t.
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

25
MoƤt khi loĆøng ta ƱaƵ tĆ³nh laĆÆi roĆ i thƬ moĆÆi
chuyeƤn deĆ£ daĆøng trĆ“Ć» neĆ¢n saĆ¹ng roƵ hĆ“n. BaĆÆn hieĆ„u
roƵ mƬnh hĆ“n vaĆø hieĆ„u veĆ  cuoƤc soĆ”ng naĆøy nhieĆ u
hĆ“n. TƶĆø ƱoĆ¹, chuĆ¹ng ta caĆøng theĆ¢m traĆ¢n troĆÆng, yeĆ¢u
thƶƓng cuoƤc soĆ”ng, khoĆ¢ng heĆ  soĆ”ng uoĆ„ng phĆ­ baĆ”t
cĆ¶Ć¹ ngaĆøy naĆøo!
MoĆÆi chuyeƤn xaĆ»y ra moĆ£i ngaĆøy, duĆø thuaƤn hay
traĆ¹i yĆ¹ ta, khoĆ¢ng quan troĆÆng baĆØng vieƤc ta hoĆÆc
hoĆ»i ƱƶƓĆÆc ƱieĆ u gƬ tƶĆø nhƶƵng chuyeƤn ƱoĆ¹. CoĆ¹ nhƶƵng
suy nghĆ³ tƶƓƻng chƶĆøng nhƶ raĆ”t bƬnh thƶƓĆøng thoĆ¢i,
nhƶng chuĆ¹ng laĆÆi coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng tieĆ”p theĆ¢m sĆ¶Ć¹c
maĆÆnh cho baĆÆn trong cuoƤc soĆ”ng. BaĆÆn seƵ khoĆ¢ng
coĆøn phaĆ»i maĆ”t phƶƓng hĆ¶Ć“Ć¹ng, hoang mang hay
dao ƱoƤng ƱieƠu gƬ nƶƵa!

T

Ā°

oĆ¹m laĆÆi, coĆ” gaĆ©ng ruĆ¹t ra ƱƶƓĆÆc moƤt ƱieĆ u
gƬ ƱoĆ¹ tƶĆø moĆ£i ngaĆøy soĆ”ng cuĆ»a mƬnh giuĆ¹p
chuĆ¹ng ta soĆ”ng saĆ¢u saĆ©c hĆ“n, coƵi loĆøng trĆ“Ć» neĆ¢n nheĆÆ
nhaĆøng, thanh thaĆ»n hĆ“n! RoĆ i sau ƱoĆ¹, baĆÆn coĆ¹ theĆ„
nheĆÆ nhaĆøng Ʊi vaĆøo moƤt giaĆ”c nguĆ» ngon, khoĆ¢ng coĆøn
bĆ² nhƶƵng noĆ£i bƶĆÆc doĆÆc, nhƶƵng daĆØn vaĆ«t... quaĆ”y roĆ”i
giaƔc nguƻ.

26

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
CHƖƔNG 2
GIAƛN Dƒ TRONG SUY NGHƓ VAƘ
DIEƃN ƑAƏT

M

oĆ£i ngaĆøy, trĆ­ oĆ¹c chuĆ¹ng ta naĆ»y sinh ra
raĆ”t nhieĆ u yĆ¹ tƶƓƻng khaĆ¹c nhau. MoĆ£i
ngaĆøy, cuoƤc soĆ”ng ƱeĆ u mang laĆÆi nhƶƵng ƱieĆ u khieĆ”n
ta phaĆ»i suy nghĆ³. LaĆøm theĆ” naĆøo ƱeĆ„ nhƶƵng ƱieĆ u ta
suy nghĆ³ coĆ¹ theĆ„ mang laĆÆi Ć­ch lĆ“ĆÆi nhieĆ u nhaĆ”t?

GiaĆ¹ trĆ² cuĆ»a hoĆÆc vaĆ”n vaĆø tƶ tƶƓƻng

Ƒ

ƶƓĆøng ƱƓĆøi muoĆ¢n vaĆÆn neĆ»o. MoĆ£i chuĆ¹ng ta,
ai chaĆŗng soĆ”ng trong cuoƤc ƱƓĆøi, nhƶng
ƱeĆ„ hieĆ„u veĆ  cuoƤc ƱƓĆøi thƬ khoĆ¢ng phaĆ»i chuyeƤn ƱƓn
giaĆ»n. VoĆ”n hieĆ„u bieĆ”t vaĆø kinh nghieƤm cuĆ»a moƤt caĆ¹
nhaĆ¢n luoĆ¢n luoĆ¢n coĆ¹ haĆÆn. CaĆøng hoĆÆc toĆ¢i caĆøng thaĆ”y
raĆØng mƬnh chƶa hieĆ„u bieĆ”t ƱƶƓĆÆc bao nhieĆ¢u.
Trong cuoƤc soĆ”ng, con ngƶƓĆøi luoĆ¢n phaĆ»i tƬm
kieĆ”m, ƱuĆ¹c keĆ”t kinh nghieƤm soĆ”ng vaĆø taĆÆo ra
nhƶƵng giaĆ¹ trĆ² mĆ“Ć¹i toĆ”t ƱeĆÆp hĆ“n. NhƶƵng hieĆ„u bieĆ”t
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

27
cuĆ»a hoĆ¢m nay giuĆ¹p ta tƶĆÆ naĆ¢ng mƬnh leĆ¢n cao hĆ“n
chĆ­nh mƬnh cuĆ»a ngaĆøy hoĆ¢m qua. NeĆ”u trƬnh ƱoƤ
hieĆ„u bieĆ”t quaĆ¹ thaĆ”p thƬ raĆ”t khoĆ¹ phaĆ¢n bieƤt phaĆ»i
traĆ¹i, khoĆ¹ nhƬn cuoƤc soĆ”ng baĆØng caĆ¹i nhƬn saĆ¢u saĆ©c;
vaĆø do vaƤy, con ngƶƓĆøi ta deĆ£ muĆø quaĆ¹ng chaĆÆy theo
nhƶƵng thaĆønh coĆ¢ng hoaĆ«c haĆÆnh phuĆ¹c mang tĆ­nh
hĆ“Ćøi hĆ“ĆÆt beĆ  ngoaĆøi. Do vaƤy, ƱƓĆøi ngƶƓĆøi luoĆ¢n song
haĆønh vĆ“Ć¹i quaĆ¹ trƬnh tƶĆÆ naĆ¢ng cao taĆ m hieĆ„u bieĆ”t
cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n mƬnh.
Tri thĆ¶Ć¹c laĆø voĆ¢ taƤn. Ć‘Ć“Ćøi ngƶƓĆøi thƬ hƶƵu haĆÆn.
Cho neĆ¢n, chaĆ©c chaĆ©n coĆ¹ nhieĆ u ƱieĆ u maĆø chuĆ¹ng
ta chƶa theĆ„ naĆøo hieĆ„u bieĆ”t, naĆ©m baĆ©t heĆ”t ƱƶƓĆÆc.
ChĆ­nh vƬ vaƤy, coĆ¹ moƤt thƶĆÆc teĆ” phaĆ»i thƶĆøa nhaƤn laĆø,
con ngƶƓĆøi coĆ¹ leƵ khoĆ¢ng ai daĆ¹m tƶĆÆ haĆøo baĆ»n thaĆ¢n
mƬnh ƱaƵ ā€œĆ±uĆ»ā€ veĆ  tri thĆ¶Ć¹c, maĆø sƶĆÆ thaƤt laĆø moĆ£i
chuĆ¹ng ta luoĆ¢n soĆ”ng trong tƬnh traĆÆng ngheĆøo naĆøn
veĆ  tri thĆ¶Ć¹c. VaƤy laĆøm theĆ” naĆøo ƱeĆ„ moĆ£i ngƶƓĆøi coĆ¹
theĆ„ thu heĆÆp khoaĆ»ng caĆ¹ch giƶƵa ā€œcaĆ¹i ƱaƵ bieĆ”tā€ vĆ“Ć¹i
ā€œcaĆ¹i chƶa bieĆ”tā€?

BieĆ”t choĆÆn hĆ¶Ć“Ć¹ng nghieĆ¢n cĆ¶Ć¹u chĆ­nh

N

gaĆøy nay, lƶƓĆÆng thoĆ¢ng tin khoa hoĆÆc ā€“
kyƵ thuaƤt cuĆ»a nhaĆ¢n loaĆÆi ngaĆøy caĆøng taĆŖng
nhanh vĆ“Ć¹i toĆ”c ƱoƤ choĆ¹ng maĆ«t. Theo tĆ­nh toaĆ¹n
28

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
cuĆ»a caĆ¹c nhaĆø khoa hoĆÆc, trung bƬnh moĆ£i naĆŖm treĆ¢n
theĆ” giĆ“Ć¹i coĆ¹ khoaĆ»ng treĆ¢n boĆ”n trieƤu baĆøi baĆ¹o khoa
hoĆÆc vaĆø haĆøng vaĆÆn ƱaĆ u saĆ¹ch mĆ“Ć¹i ƱƶƓĆÆc xuaĆ”t baĆ»n
ā€“ chƶa keĆ„ lƶƓĆÆng thoĆ¢ng tin khoĆ„ng loĆ  moĆ£i ngaĆøy
treĆ¢n maĆÆng internet. SƶĆÆ phoĆ„ bieĆ”n caĆøng roƤng raƵi
thƬ moĆ£i chuĆ¹ng ta caĆøng coĆ¹ ƱieĆ u kieƤn ƱeĆ„ tieĆ”p xuĆ¹c
vĆ“Ć¹i nhƶƵng goĆ¹c caĆÆnh mĆ“Ć¹i meĆ» cuĆ»a vaĆŖn hoĆ¹a-xaƵ hoƤi,
khoa hoĆÆc-kyƵ thuaƤt,...
MaĆÆng internet ra ƱƓĆøi ƱaƵ laĆøm thay ƱoĆ„i haĆŗn
cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a nhaĆ¢n loaĆÆi. Tuy nhieĆ¢n, baĆ”t kyĆø sƶĆÆ
phaĆ¹t trieĆ„n naĆøo cuƵng coĆ¹ maĆ«t traĆ¹i cuĆ»a noĆ¹. QuaĆ¹
nhieĆ u taĆøi lieƤu laĆÆi khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø ƱieĆ u toĆ”t, quaĆ¹
nhieĆ u thoĆ¢ng tin cuƵng khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø ƱieĆ u hay!
CuoƤc soĆ”ng quanh ta ƱaĆ y nhƶƵng thoĆ¢ng tin vƶĆøa
tuyeƤt vĆ“Ćøi mĆ“Ć¹i meĆ», nhƶng coĆ¹ khi cuƵng raĆ”t maĆ¢u
thuaĆ£n, loƤn xoƤn.
VĆ“Ć¹i maĆÆng internet, baĆ”t cĆ¶Ć¹ ai cuƵng coĆ¹ theĆ„ suy
nghĆ³ vaĆø vieĆ”t laĆ¹ch. BaĆ”t cĆ¶Ć¹ ai, duĆø Ć“Ć» phƶƓng trĆ“Ćøi
naĆøo, cuƵng ƱeĆ u coĆ¹ theĆ„ phoĆ„ bieĆ”n nhƶƵng gƬ mƬnh
bieĆ”t, mƬnh thĆ­ch, mƬnh muoĆ”n noĆ¹i cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c
bieĆ”t... ThƶĆÆc teĆ” cho thaĆ”y, beĆ¢n caĆÆnh nhƶƵng con
ngƶƓĆøi coĆ¹ lƶƓng tri, bieĆ”t taƤn duĆÆng nhƶƵng ƶu theĆ”
cuĆ»a truyeĆ n thoĆ¢ng ƱeĆ„ nhaĆ¢n baĆ»n hoĆ¹a xaƵ hoƤi, phuĆÆc
vuĆÆ cho vaĆŖn minh, tieĆ”n boƤ cuĆ»a nhaĆ¢n loaĆÆi, thƬ
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

29
cuƵng khoĆ¢ng thieĆ”u nhƶƵng keĆ» thieĆ”u lƶƓng tri ƱaƵ
trieƤt ƱeĆ„ lĆ“ĆÆi duĆÆng nhƶƵng ƶu theĆ” cuĆ»a truyeĆ n thoĆ¢ng
ƱeĆ„ khoĆ¢ng ngƶĆøng gieo raĆ©c nhƶƵng ƱieĆ u phaĆ»n khoa
hoĆÆc, phi nhaĆ¢n baĆ»n, voĆ¢ cuĆøng ƱoƤc haĆÆi.
Chƶa heĆ”t, thƶĆÆc teĆ” coĆøn cho thaĆ”y ƱaƵ coĆ¹ nhƶƵng
ngƶƓĆøi lĆ“ĆÆi duĆÆng ƶu theĆ” phoĆ„ bieĆ”n nhanh, roƤng cuĆ»a
internet ƱeĆ„ ƱƓm ƱaĆ«t, bĆ²a chuyeƤn, noĆ¹i xaĆ”u ngƶƓĆøi
khaĆ¹c vƬ nhieĆ u ƱoƤng cĆ“ khaĆ¹c nhau... Khi ƱoĆ¹,
nhƶƵng gƬ laĆø sƶĆÆ thaƤt ƱaƵ bĆ² hoĆÆ laĆøm cho bieĆ”n daĆÆng,
meĆ¹o moĆ¹ Ʊi, khieĆ”n nhieĆ u khi chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng coĆøn
bieĆ”t ƱaĆ¢u maĆø laĆ n nƶƵa!
GiaĆ» sƶƻ baĆÆn Ʊang muoĆ”n tƬm hieĆ„u veĆ  moƤt ƱeĆ 
taĆøi cuĆÆ theĆ„ naĆøo ƱoĆ¹, baĆÆn boĆ» thĆ“Ćøi gian ƱeĆ”n thƶ
vieƤn tƬm ƱoĆÆc saĆ¹ch baĆ¹o, tƬm kieĆ”m treĆ¢n maĆÆng vaĆø
xem nhƶƵng baĆŖng video lieĆ¢n quan ƱeĆ”n ƱeĆ  taĆøi cuĆ»a
mƬnh. Tuy nhieĆ¢n, sau maĆ”y tuaĆ n leĆ£ mieƤt maĆøi,
baĆÆn phaĆ¹t hieƤn ra: nhƶƵng saĆ¹ch baĆ¹o, phim aĆ»nh
noĆ¹i veĆ  ƱeĆ  taĆøi naĆøy khoĆ¢ng coĆ¹ sƶĆÆ thoĆ”ng nhaĆ”t gƬ caĆ»!
ƑuĆ» thĆ¶Ć¹ thoĆ¢ng tin phĆ¶Ć¹c taĆÆp, loƤn xoƤn, coĆ¹ khi traĆ¹i
ngƶƓĆÆc nhau! Nhƶ vaƤy coĆ¹ theĆ„ khieĆ”n chuĆ¹ng ta boĆ”i
roĆ”i, bĆ² maĆ”t phƶƓng hĆ¶Ć“Ć¹ng. TrĆ¶Ć“Ć¹c tƬnh hƬnh ƱoĆ¹,
chuĆ¹ng ta phaĆ»i Ć¶Ć¹ng xƶƻ sao ƱaĆ¢y?
ƑeĆ„ khoĆ»i bĆ² maĆ”t phƶƓng hĆ¶Ć“Ć¹ng trong bieĆ„n
thoĆ¢ng tin traĆøn ngaƤp ngaĆøy nay, baĆÆn haƵy bieĆ”t
30

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
tƦnh taĆ¹o choĆÆn loĆÆc, haƵy bieĆ”t theo ƱuoĆ„i moƤt chuĆ»
ƱeĆ  chuyeĆ¢n saĆ¢u naĆøo ƱoĆ¹ maĆø mƬnh yeĆ¢u thĆ­ch. BieĆ”t
caĆ¹ch choĆÆn loĆÆc, bieĆ”t boĆ» Ʊi nhƶƵng gƬ khoĆ¢ng chĆ­nh
xaĆ¹c, khoĆ¢ng caĆ n thieĆ”t, thƬ chuĆ¹ng ta seƵ hoĆÆc hoĆ»i
ƱƶƓĆÆc nhieĆ u ƱieĆ u hƶƵu Ć­ch hĆ“n. NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c,
moĆ£i ngƶƓĆøi phaĆ»i bieĆ”t khoanh vuĆøng chuyeĆ¢n moĆ¢n
vaĆø xaĆ¹c Ć±Ć²nh phaĆÆm vi lĆ³nh vƶĆÆc sĆ“Ć» trƶƓĆøng cuĆ»a baĆ»n
thaĆ¢n. BaĆÆn coĆ¹ ƱeĆ„ yĆ¹ ƱeĆ”n ƱieĆ u naĆøy khoĆ¢ng? MoƤt khi
ƱƶƓĆÆc hoĆÆc nhƶƵng gƬ mƬnh thaƤt sƶĆÆ thĆ­ch thuĆ¹, baĆÆn
seƵ caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc nhieĆ u nieĆ m vui vaĆø hĆ¶Ć¹ng thuĆ¹
hĆ“n ƱeĆ„ tƶĆÆ hoĆÆc.
Tuy nhieĆ¢n, ƱeĆ„ choĆÆn loĆÆc ƱƶƓĆÆc nhƶƵng gƬ caĆ n
chuyeĆ¢n saĆ¢u cuƵng khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø ƱieĆ u deĆ£ daĆøng gƬ!
PhaĆ»i coĆ¹ moƤt voĆ”n lieĆ”ng hoĆÆc vaĆ”n caĆŖn baĆ»n, tƶƓng
ƱoĆ”i vƶƵng vaĆøng, thƬ mĆ“Ć¹i coĆ¹ theĆ„ bĆ¶Ć“Ć¹c ƱaĆ u bieĆ”t
lƶĆÆa choĆÆn. NgoaĆøi ra, chuĆ¹ng ta phaĆ»i coĆ¹ moƤt voĆ”n
soĆ”ng thƶĆÆc teĆ” tƶƓng ƱoĆ”i phong phuĆ¹, moƤt voĆ”n kinh
nghieƤm tƶĆøng traĆ»i, thƬ mĆ“Ć¹i tƦnh taĆ¹o phaĆ¢n bieƤt
ƱƶƓĆÆc toĆ”t, xaĆ”u, hay, dĆ“Ć», ƱeĆ„ tƶĆø ƱoĆ¹ maĆø choĆÆn loĆÆc.
CaĆøng bieĆ”t choĆÆn loĆÆc thoĆ¢ng tin, caĆøng noĆ£ lƶĆÆc
Ʊi saĆ¢u vaĆøo moƤt chuĆ» ƱeĆ , baĆÆn caĆøng coĆ¹ cĆ“ hoƤi phaĆ¹t
hieƤn ra nhieĆ u ƱieĆ u saĆ¢u saĆ©c, mĆ“Ć¹i meĆ», chaĆ©t loĆÆc
ƱƶƓĆÆc tinh hoa vaĆø caĆøng ham thĆ­ch tƬm hieĆ„u noĆ¹.
BeĆ  daĆøy tri thĆ¶Ć¹c quyĆ¹ giaĆ¹ cuĆ»a baĆÆn seƵ ƱƶƓĆÆc tĆ­ch luƵy
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

31
daĆ n theo thĆ“Ćøi gian. VeĆ  laĆ¢u daĆøi, baĆÆn seƵ coĆ¹ moƤt
voĆ”n hieĆ„u bieĆ”t saĆ¢u saĆ©c, ƱoƤc ƱaĆ¹o veĆ  chuĆ» ƱeĆ  cuĆ»a
mƬnh maĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c khoĆ¢ng coĆ¹ ƱƶƓĆÆc. ƑieĆ u naĆøy
vƶĆøa laĆø moƤt hĆ¶Ć¹ng thuĆ¹ raĆ”t lĆ“Ć¹n, vƶĆøa laĆø moƤt ƶu theĆ”
giuĆ¹p baĆÆn tieĆ”n xa hĆ“n raĆ”t nhieĆ u, thaƤm chĆ­ coĆ¹ theĆ„
vƶƓn leĆ¢n taĆ m xuaĆ”t saĆ©c trong coĆ¢ng vieƤc vaĆø phuĆÆc
vuĆÆ cuoƤc soĆ”ng.
HieƤn nay coĆ¹ nhieĆ u saĆ¹ch cuĆ»a nhƶƵng taĆ¹c giaĆ»
daĆÆy caĆ¹ch tƶĆÆ hoĆÆc, caĆ¹ch tƶ duy saĆ¹ng taĆÆo... nhƶng
xeĆ¹t ƱeĆ”n cuĆøng, nhƶƵng saĆ¹ch naĆøy chƦ coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng
nhƶ nhƶƵng yĆ¹ tƶƓƻng gĆ“ĆÆi mĆ“Ć» cho baĆÆn treĆ¢n con
ƱƶƓĆøng tƶĆÆ hoĆÆc maĆø thoĆ¢i! ƑieĆ u quan troĆÆng laĆø baĆÆn
phaĆ»i coĆ¹ ngheƤ thuaƤt choĆÆn lƶĆÆa, vaƤn duĆÆng nhƶƵng
phƶƓng phaĆ¹p ƱoĆ¹ nhƶ theĆ” naĆøo cho phuĆø hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i
ƱaĆ«c ƱieĆ„m caĆ¹ nhaĆ¢n cuĆ»a rieĆ¢ng baĆÆn, ƱeĆ„ vƶĆøa tieĆ”t
kieƤm ƱƶƓĆÆc thĆ“Ćøi gian vƶĆøa hoĆÆc ƱƶƓĆÆc nhieĆ u ƱieĆ u
hƶƵu Ć­ch, mĆ“Ć» mang trĆ­ tueƤ. ƑoĆÆc ngƶƓĆøi khaĆ¹c khoĆ¢ng
phaĆ»i chƦ laĆø ƱeĆ„ hoĆÆc hoĆ»i tƶĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c, maĆø quan
troĆÆng hĆ“n, coĆøn laĆø ƱeĆ„ tƶĆÆ phaĆ¹t hieƤn mƬnh!
MoĆ£i ngaĆøy ƱeĆ u laĆø moƤt cĆ“ hoƤi ƱeĆ„ chuĆ¹ng ta
hoĆÆc hoĆ»i nhƶƵng ƱieĆ u phong phuĆ¹, mĆ“Ć¹i meĆ». VaĆ”n
ƱeĆ  laĆø ta coĆ¹ saĆ¼n loĆøng ƱoĆ¹n nhaƤn nhƶƵng sƶĆÆ phong
phuĆ¹, mĆ“Ć¹i meĆ» ƱoĆ¹ hay khoĆ¢ng? Con ngƶƓĆøi chuĆ¹ng
ta thƶƓĆøng hay chuĆ» quan, tƶƓƻng raĆØng mƬnh hieĆ„u
32

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
bieĆ”t ƱieĆ u naĆøy ƱieĆ u noĆÆ. Nhƶng thaƤt ra, coĆ¹ raĆ”t
nhieĆ u ƱieĆ u ta nhƬn thaĆ”y haĆØng ngaĆøy nhƶng chƶa
chaĆ©c ƱaƵ hieĆ„u bieĆ”t ƱƶƓĆÆc noĆ¹. Aƅn ƱaĆØng sau nhƶƵng
sƶĆÆ vieƤc khaĆ¹c nhau xaĆ»y ra haĆØng ngaĆøy ƱeĆ u coĆ¹ theĆ„
laĆø moƤt baĆøi hoĆÆc hoaĆ«c moƤt kinh nghieƤm soĆ”ng saĆ¢u
saĆ©c maĆø ta coĆ¹ theĆ„ tĆ­ch luƵy.

BieĆ”t choĆÆn saĆ¹ch ƱeĆ„ ƱoĆÆc

V

Ć“Ć¹i nhĆ²p soĆ”ng hoĆ”i haĆ» vaĆø coĆ¢ng vieƤc baƤn
roƤn, quyƵ thĆ“Ćøi gian daĆønh cho vieƤc hoĆÆc
cuĆ»a moĆ£i chuĆ¹ng ta caĆøng luĆ¹c caĆøng Ć­t Ʊi. ThĆ“Ćøi gian
cuĆ»a ƱƓĆøi ta raĆ”t quyĆ¹ giaĆ¹, tƶĆøng phuĆ¹t tƶĆøng giaĆ¢y soĆ”ng
treĆ¢n ƱƓĆøi naĆøy ƱeĆ u voĆ¢ cuĆøng quyĆ¹ giaĆ¹, do vaƤy maĆø ta
khoĆ¢ng theĆ„ phĆ­ phaĆÆm thĆ“Ćøi gian vaĆøo nhƶƵng saĆ¹ch
vĆ“Ć» nhaĆ»m nhĆ­ ƱƶƓĆÆc! HĆ“n theĆ” nƶƵa, chuĆ¹ng ta caĆøng
khoĆ¢ng neĆ¢n nhoĆ i nheĆ¹t vaĆøo ƱaĆ u oĆ¹c mƬnh nhƶƵng
ƱieĆ u voĆ¢ boĆ„, ƱoƤc haĆÆi!
PhaĆ n lĆ“Ć¹n chuĆ¹ng ta ban ngaĆøy ƱeĆ u phaĆ»i Ʊi laĆøm,
neĆ¢n may ra chƦ coĆ¹ theĆ„ taƤn duĆÆng ƱƶƓĆÆc khoaĆ»ng
thĆ“Ćøi gian thaĆ»nh thĆ“i moƤt chuĆ¹t vaĆøo buoĆ„i toĆ”i. VĆ“Ć¹i
nhƶƵng baĆÆn laĆøm vieƤc Ć“Ć» nhƶƵng ngheĆ  nghieƤp khaĆ¹c,
nhƶ baĆ¹c sĆ³, nhaĆø baĆ¹o, coĆ¢ng an, coĆ¢ng nhaĆ¢n, baĆ»o
veƤ... coĆøn phaĆ»i laĆøm vieƤc, trƶĆÆc ca ƱeĆ¢m, thƬ thĆ“Ćøi
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

33
gian raĆ»nh roĆ£i coĆøn hieĆ”m hoi hĆ“n nƶƵa! CaĆ¹i gƬ ƱaƵ
hieĆ”m thƬ ta laĆÆi caĆøng phaĆ»i quyĆ¹! Trong khoaĆ»ng
thĆ“Ćøi gian quyĆ¹ giaĆ¹ hieĆ”m hoi cuĆ»a buoĆ„i toĆ”i naĆøy, baĆÆn
coĆ¹ theĆ„ daĆønh rieĆ¢ng cho mƬnh moƤt khoaĆ»ng thĆ“Ćøi
gian ƱeĆ„ ƱoĆÆc nhƶƵng cuoĆ”n saĆ¹ch chĆ¶Ć¹a ƱƶĆÆng nhƶƵng
trieĆ”t lyĆ¹ khoĆ¢n ngoan, nhƶƵng tinh hoa tƶ tƶƓƻng,
nhƶƵng chieĆ¢m nghieƤm veĆ  cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a nhieĆ u
taĆ¹c giaĆ» coĆ„ kim ƑoĆ¢ng-TaĆ¢y.
NhƶƵng saĆ¹ch naĆøo ƱaƵ qua thƶƻ thaĆ¹ch cuĆ»a thĆ“Ćøi
gian thƬ raĆ”t ƱaĆ¹ng ƱeĆ„ chuĆ¹ng ta daĆønh thĆ“Ćøi gian
ƱoĆÆc. NhieĆ u ngƶƓĆøi Ʊi trĆ¶Ć“Ć¹c chuĆ¹ng ta ƱaƵ boĆ» ra
nhieĆ u coĆ¢ng sĆ¶Ć¹c, thĆ“Ćøi gian ƱeĆ„ chieĆ¢m nghieƤm,
phaĆ¹t hieƤn nhƶƵng chaĆ¢n lyĆ¹ saĆ¢u saĆ©c trong cuoƤc
soĆ”ng, taĆÆi sao chuĆ¹ng ta laĆÆi khoĆ¢ng chĆ²u ƱoĆÆc?
ƑoĆÆc saĆ¹ch laĆø moƤt trong nhƶƵng caĆ¹ch soĆ”ng saĆ¢u
saĆ©c nhaĆ”t. NhƶƵng suy nghĆ³, yĆ¹ tƶƓƻng cuĆ»a ngƶƓĆøi
khaĆ¹c coĆ¹ theĆ„ laĆø nguoĆ n caĆ»m hĆ¶Ć¹ng vaĆø Ʊem laĆÆi cho
baĆ»n thaĆ¢n ta nhieĆ u gĆ“ĆÆi yĆ¹ hay. ƑoĆÆc saĆ¹ch vƶĆøa laĆø
noĆ”i daĆøi, vƶĆøa laĆø ƱaĆøo saĆ¢u nhƶƵng hieĆ„u bieĆ”t cuĆ»a
mƬnh. Tuy nhieĆ¢n, moĆ£i ngaĆøy baĆÆn chƦ caĆ n ƱoĆÆc moƤt
Ć­t thoĆ¢i! ƑoĆ¢i khi, moƤt ƱƓĆøi ngƶƓĆøi chƦ caĆ n ƱƶƓĆÆc Ć±Ć²nh
hĆ¶Ć“Ć¹ng bĆ“Ć»i moƤt yĆ¹ tƶƓƻng toĆ”t laĆønh naĆøo ƱoĆ¹, cuƵng
ƱuĆ» ƱeĆ„ naĆ¢ng cao moƤt kieĆ”p ngƶƓĆøi roĆ i! RaĆ”t nhieĆ u
ngƶƓĆøi khoĆ¢ng coĆ¹ ƱƶƓĆÆc moƤt loĆ”i soĆ”ng cao thƶƓĆÆng
34

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
nhƶ leƵ ra phaĆ»i coĆ¹, raĆ”t coĆ¹ theĆ„ chƦ vƬ caĆ» ƱƓĆøi hoĆÆ
khoĆ¢ng bao giĆ“Ćø ƱƶƓĆÆc Ć±Ć²nh hĆ¶Ć“Ć¹ng bĆ“Ć»i moƤt yĆ¹ tƶƓƻng
toĆ”t ƱeĆÆp! VoĆ”n lieĆ”ng hieĆ„u bieĆ”t caĆøng vƶƵng vaĆøng,
saĆ¢u saĆ©c bao nhieĆ¢u, con ngƶƓĆøi caĆøng coĆ¹ nieĆ m tin
vƶƵng chaĆ©c vaĆøo nhƶƵng leƵ soĆ”ng cao caĆ» cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi
baĆ”y nhieĆ¢u!
ƑeĆ„ caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc caĆ¹i hay khi ƱoĆÆc saĆ¹ch,
nhieĆ u khi chuĆ¹ng ta phaĆ»i bieĆ”t lƶĆÆa choĆÆn nhƶƵng
cuoĆ”n saĆ¹ch phuĆø hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i nhu caĆ u noƤi taĆ¢m hieƤn taĆÆi
cuĆ»a mƬnh trong khi ƱoĆÆc. CoĆ¹ nhƶƵng cuoĆ”n saĆ¹ch maĆø
luĆ¹c naĆøy baĆÆn ƱoĆÆc caĆ»m thaĆ”y hay nhƶng luĆ¹c khaĆ¹c
baĆÆn laĆÆi khoĆ¢ng caĆ»m thaĆ”y hay, nhieĆ u khi laĆø do noĆ¹
coĆ¹ ƱaĆ¹p Ć¶Ć¹ng ƱƶƓĆÆc nhu caĆ u noƤi taĆ¢m cuĆ»a chuĆ¹ng ta
trong khi ƱoĆÆc hay khoĆ¢ng! BaĆ”t cĆ¶Ć¹ ai trong chuĆ¹ng
ta maĆø laĆÆi chaĆŗng phaĆ»i ƱƶƓng ƱaĆ u vĆ“Ć¹i nhƶƵng vaĆ”n
ƱeĆ  phĆ¶Ć¹c taĆÆp cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng. VaĆ”n ƱeĆ  hoĆ¢m nay
chuĆ¹ng ta gaĆ«p, ngƶƓĆøi xƶa coĆ¹ theĆ„ cuƵng ƱaƵ tƶĆøng
gaĆ«p. NhieĆ u khi, trong loĆøng ta chaĆ”t chĆ¶Ć¹a bieĆ”t bao
lo toan, suy nghĆ³, khoĆ¢ng theĆ„ vieĆ”t ra hoaĆ«c noĆ¹i
ƱƶƓĆÆc thaĆønh lĆ“Ćøi; nhƶng baĆ”t chĆ“ĆÆt gaĆ«p ƱƶƓĆÆc moƤt
taĆ¹c giaĆ» naĆøo ƱoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ noĆ¹i hoƤ ƱƶƓĆÆc ā€œtieĆ”ng loĆøngā€
cuĆ»a mƬnh, nhƶ vaƤy chaĆŗng phaĆ»i laĆø nheĆÆ nhaĆøng,
sung sĆ¶Ć“Ć¹ng laĆ©m sao? Trong cuoƤc soĆ”ng, coĆ¹ nhƶƵng
khi nhĆ“Ćø baĆ”t chĆ“ĆÆt ƱoĆÆc ƱƶƓĆÆc moƤt yĆ¹ tƶƓƻng gĆ“ĆÆi mĆ“Ć»
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

35
naĆøo ƱoĆ¹ maĆø ta tƬm ƱƶƓĆÆc ā€œloĆ”i raā€ cho vaĆ”n ƱeĆ  cuĆ»a
mƬnh.
TaĆ”t nhieĆ¢n, moĆÆi saĆ¹ch vĆ“Ć» duĆø ƱƶƓĆÆc coi laĆø tuyeƤt
taĆ¹c ƱeĆ”n ƱaĆ¢u cuƵng chƦ laĆø phƶƓng tieƤn ƱeĆ„ tham
khaĆ»o maĆø thoĆ¢i! NhƶƵng gƬ ƱƶƓĆÆc vieĆ”t trong saĆ¹ch
phaĆ n lĆ“Ć¹n ƱeĆ u ƱaƵ laĆø nhƶƵng hieĆ„u bieĆ”t cuĆ»a tieĆ n
nhaĆ¢n, cuĆ»a quaĆ¹ khĆ¶Ć¹ - daĆ£u raĆØng coĆ¹ nhƶƵng vĆ³ nhaĆ¢n
maĆø tƶ tƶƓƻng cuĆ»a hoĆÆ coĆ¹ theĆ„ Ʊi trĆ¶Ć“Ć¹c, coĆ¹ theĆ„ vƶƓĆÆt
leĆ¢n treĆ¢n caĆ» thĆ“Ćøi ƱaĆÆi maĆø hoĆÆ Ć±ang soĆ”ng Ʊi chaĆŖng
nƶƵa. VoĆ”n hieĆ„u bieĆ”t vaĆø kinh nghieƤm cuĆ»a moƤt
ngƶƓĆøi, bao giĆ“Ćø cuƵng khoĆ¹ traĆ¹nh khoĆ»i nhƶƵng sai
laĆ m, nhƶƵng giĆ“Ć¹i haĆÆn. KhoĆ¢ng phaĆ»i baĆ”t cĆ¶Ć¹ ƱieĆ u
gƬ ƱƶƓĆÆc vieĆ”t ra trong saĆ¹ch cuƵng ƱeĆ u laĆø nhƶƵng
chaĆ¢n lyĆ¹ baĆ”t di baĆ”t dĆ²ch. Danh taĆ¹c cuĆ»a moƤt ai
ƱoĆ¹, duĆø coĆ¹ ƱoĆ  soƤ theĆ” naĆøo, cuƵng khoĆ¢ng theĆ„ bao
quaĆ¹t heĆ”t ƱƶƓĆÆc moĆÆi khĆ­a caĆÆnh phĆ¶Ć¹c taĆÆp cuĆ»a cuoƤc
soĆ”ng. TheĆ¢m vaĆøo ƱoĆ¹, thĆ“Ćøi ƱaĆÆi cuĆ»a chuĆ¹ng ta Ʊang
soĆ”ng coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ nhƶƵng khaĆ¹c bieƤt nhaĆ”t Ć±Ć²nh so vĆ“Ć¹i
thĆ“Ćøi ƱaĆÆi cuĆ»a tieĆ n nhaĆ¢n. Cho neĆ¢n, khi ƱoĆÆc saĆ¹ch,
chuĆ¹ng ta phaĆ»i luoĆ¢n ƱoĆÆc vĆ“Ć¹i coĆ¹ thaĆ¹i ƱoƤ bieĆ”t hoaĆøi
nghi, bieĆ”t tƦnh taĆ¹o pheĆ¢ phaĆ¹n phaĆ»i traĆ¹i, nhaƤn
Ć±Ć²nh ƱuĆ¹ng sai, bieĆ”t hoĆÆc hay chƶƵa dĆ“Ć», bieĆ”t choĆÆn
loĆÆc nhƶƵng tinh hoa vaĆø boĆ» Ʊi nhƶƵng gƬ khoĆ¢ng caĆ n
thieƔt.
36

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
SƶĆÆ saĆ¢u saĆ©c cuĆ»a moƤt con ngƶƓĆøi khoĆ¢ng theĆ„ chƦ
ƱaĆ¹nh giaĆ¹ dƶĆÆa vaĆøo tuoĆ„i taĆ¹c, maĆø quan troĆÆng hĆ“n,
laĆø con ngƶƓĆøi ƱoĆ¹ ƱaƵ hoĆÆc hoĆ»i ƱƶƓĆÆc gƬ tƶĆø cuoƤc soĆ”ng?
SƶĆÆ saĆ¢u saĆ©c trong tƶ tƶƓƻng cuĆ»a baĆÆn ƱƶƓĆÆc tĆ­ch luƵy
daĆ n qua sƶĆÆ saĆ¢u saĆ©c moĆ£i ngaĆøy cuĆ»a baĆÆn. NeĆ”u chƦ
ƱeĆ„ nhƶƵng naĆŖm thaĆ¹ng daĆøi cuĆ»a ƱƓĆøi mƬnh troĆ¢i qua
maĆø khoĆ¢ng chuĆ¹ taĆ¢m hoĆÆc hoĆ»i, con ngƶƓĆøi chƦ theĆ¢m
nhaĆŖn nheo vaĆø ā€œgiaĆø nuaā€ Ʊi maĆø thoĆ¢i chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng
ā€œgiaĆø daĆ«nā€! CaĆøng lĆ“Ć¹n tuoĆ„i, qua nhƶƵng thaĆŖng traĆ m
cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng, chuĆ¹ng ta caĆøng phaĆ»i bieĆ”t nhƬn cuoƤc
soĆ”ng moƤt caĆ¹ch saĆ¢u saĆ©c hĆ“n, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø
naƫng neƠ, baƻo thuƻ, hoaƫc laƄn thaƄn...

ReĆøn luyeƤn tƶ duy

T

rieĆ”t gia, nhaĆø vaĆŖn, nhaĆø toaĆ¹n hoĆÆc ngƶƓĆøi
PhaĆ¹p Blaise Pascal (1623 ā€“ 1662) ƱaƵ
tƶĆøng noĆ¹i: ā€œCon ngƶƓĆøi chƦ laĆø moƤt caĆ¢y saƤy mong
manh yeĆ”u Ć“Ć¹t nhaĆ”t trong tƶĆÆ nhieĆ¢n, nhƶng ƱoĆ¹ laĆø
moƤt caĆ¢y saƤy bieĆ”t tƶ duy. VƬ theĆ”, haƵy coĆ” gaĆ©ng tƶ
duy thaƤt toĆ”t, ƱoĆ¹ laĆø ƱaĆÆo Ć±Ć¶Ć¹c cĆ“ baĆ»n nhaĆ”t.ā€ (Man
is only a reed, the weakest in nature, but he is a
thinking reed... Let us then strive to think well;
that is the basic principle of morality.)
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

37
Nhƶng laĆøm theĆ” naĆøo ƱeĆ„ tƶ duy toĆ”t, tƶ duy
ƱuĆ¹ng ƱaĆ©n, hƶƵu Ć­ch? ƑaĆ¢y laĆÆi laĆø moƤt caĆ¢u hoĆ»i khoĆ¢ng
deĆ£ traĆ» lĆ“Ćøi. MoĆ£i ngaĆøy, trĆ­ oĆ¹c cuĆ»a chuĆ¹ng ta coĆ¹
theĆ„ naĆ»y sinh haĆøng ngaĆøn yĆ¹ nghĆ³ khaĆ¹c nhau. Tuy
nhieĆ¢n, nhƶƵng yĆ¹ nghĆ³ ƱoĆ¹ nhieĆ u khi laĆÆi Ʊan xen
chaĆØng chĆ²t, raĆ”t loƤn xoƤn. NhƶƵng yĆ¹ nghĆ³ toĆ”t ƱeĆÆp
xen laĆ£n vĆ“Ć¹i nhƶƵng yĆ¹ nghĆ³ xaĆ”u xa, coĆ¹ khi coĆøn toƤi
loĆ£i nƶƵa! ChuĆ¹ng ta suy nghĆ³ raĆ”t nhieĆ u maĆø nhieĆ u
khi laĆÆi rĆ“i vaĆøo tƬnh traĆÆng ā€œnghĆ³ quaĆ„nā€, nghĆ³a laĆø
chaĆŗng nghĆ³ ƱƶƓĆÆc vieƤc gƬ ra vieƤc gƬ caĆ»!
ThƶĆÆc teĆ” cuoƤc soĆ”ng ƱaĆ y daĆ£y nhƶƵng khoĆ¹ khaĆŖn,
phĆ¶Ć¹c taĆÆp. CuoƤc soĆ”ng luoĆ¢n coĆ¹ nhieĆ u phƶƓng dieƤn,
nhieĆ u khĆ­a caĆÆnh, neĆ¢n chuĆ¹ng ta caĆ n khaĆ¹m phaĆ¹
cuoƤc soĆ”ng tƶĆø nhieĆ u chieĆ u, nhieĆ u goĆ¹c ƱoƤ. MuoĆ”n
khĆ“i nguoĆ n saĆ¹ng taĆÆo cho baĆ»n thaĆ¢n, chuĆ¹ng ta caĆ n
khai thaĆ¹c nhieĆ u tri thĆ¶Ć¹c phong phuĆ¹ khaĆ¹c nhau
cuĆ»a loaĆøi ngƶƓĆøi, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng chƦ boĆ¹ heĆÆp trong moƤt
hoĆÆc thuyeĆ”t hay moƤt chuĆ» nghĆ³a naĆøo. CuƵng nhƶ
moƤt baĆøi toaĆ¹n coĆ¹ nhieĆ u caĆ¹ch giaĆ»i ƱeĆ„ Ʊi ƱeĆ”n cuĆøng
moƤt ƱaĆ¹p soĆ”, coĆ¹ nhieĆ u con ƱƶƓĆøng ƱeĆ„ Ʊi ƱeĆ”n chaĆ¢n
lyĆ¹. Do vaƤy, chuĆ¹ng ta phaĆ»i bieĆ”t tieĆ”p thu nhƶƵng
tinh hoa tƶ tƶƓƻng maĆø nhaĆ¢n loaĆÆi ƱaƵ ƱaĆÆt ƱƶƓĆÆc cho
ƱeĆ”n nay, roĆ i tƶĆø ƱoĆ¹ tƶĆÆ mƬnh phaĆ¹t trieĆ„n theĆ¢m.
PhaĆ»i nhƶ vaƤy thƬ cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a nhaĆ¢n loaĆÆi mĆ“Ć¹i
khoĆ¢ng ngƶĆøng tieĆ”n leĆ¢n!
38

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
HaƵy taĆÆo thoĆ¹i quen suy nghĆ³ nhƶƵng ƱieĆ u coĆ¹
Ć­ch. ƑƶĆøng leƤ thuoƤc vaĆøo yĆ¹ tƶƓƻng cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
Trong cuoƤc soĆ”ng, sĆ“Ć» dĆ³ chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ laĆøm
ƱƶƓĆÆc nhieĆ u ƱieĆ u coĆ¹ Ć­ch laĆø nhĆ“Ćø kieĆ¢n nhaĆ£n hoĆÆc
hoĆ»i tƶĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Tuy nhieĆ¢n, khoĆ¢ng phaĆ»i vƬ
vaƤy maĆø chuĆ¹ng ta phoĆ¹ maĆ«c ngƶƓĆøi khaĆ¹c suy nghĆ³
thay cho mƬnh. NhieĆ u ngƶƓĆøi thƶƓĆøng hay bĆ² cuoĆ”n
theo nhƶƵng suy nghĆ³ cuĆ»a thieĆ¢n haĆÆ. ThieĆ¢n haĆÆ suy
nghĆ³ nhƶ theĆ” naĆøo thƬ hoĆÆ cuƵng coĆ¹ khuynh hĆ¶Ć“Ć¹ng
suy nghĆ³ tƶƓng tƶĆÆ nhƶ vaƤy. TheĆ” nhƶng, chaĆ¢n lyĆ¹
khoĆ¢ng phaĆ»i luĆ¹c naĆøo cuƵng thuoƤc veĆ  soĆ” ƱoĆ¢ng. SoĆ”
ƱoĆ¢ng nhieĆ u khi vaĆ£n coĆ¹ theĆ„ suy nghĆ³ sai laĆ m!
ƑƶĆøng tƶĆÆ giĆ“Ć¹i haĆÆn khaĆ» naĆŖng hoĆÆc hoĆ»i vaĆø khaĆ»
naĆŖng tƶ duy cuĆ»a mƬnh. CuoƤc soĆ”ng luoĆ¢n thay ƱoĆ„i
neĆ¢n chuĆ¹ng ta phaĆ»i luoĆ¢n tĆ­ch cƶĆÆc ƱoƤng naƵo. MoĆ£i
yĆ¹ tƶƓƻng mĆ“Ć¹i Ʊƶa chuĆ¹ng ta ƱeĆ”n moƤt chaĆ¢n lyĆ¹ toĆ”t
hĆ“n vaĆø haĆønh trƬnh hoĆÆc hoĆ»i dƶƓĆøng nhƶ laĆø baĆ”t
taƤn... ChuĆ¹ng trĆ“Ć» thaĆønh moƤt phaĆ n neĆ n taĆ»ng saĆ¹ng
taĆÆo cuĆ»a baĆÆn trong cuoƤc soĆ”ng.
NhƶƵng ƱieĆ u chuĆ¹ng ta suy nghĆ³ chƦ coĆ¹ giaĆ¹ trĆ²
khi noĆ¹ Ć±Ć²nh hĆ¶Ć“Ć¹ng cho haĆønh ƱoƤng thƶĆÆc teĆ” haĆØng
ngaĆøy cuĆ»a chuĆ¹ng ta. HaƵy bieĆ”t ƱeĆ  phoĆøng nhƶƵng
giaĆ¹o ƱieĆ u nhai Ʊi nuoĆ”t laĆÆi nhieĆ u khi raĆ”t coĆ¹ haĆÆi.
NoĆ¹ laĆøm cho chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng coĆøn suy nghĆ³ veĆ 
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

39
thƶĆÆc teĆ” ƱuĆ¹ng nhƶ nhƶƵng gƬ Ʊang dieĆ£n ra nƶƵa.
TreĆ¢n ƱƓĆøi naĆøy, nhƶƵng keĆ» mang ƱaĆ u oĆ¹c caĆÆn heĆÆp
thƬ khoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ suy nghĆ³ ƱeĆ”n ƱƶƓĆÆc ƱieĆ u gƬ cao xa
hĆ“n laĆø nhƶƵng nhu caĆ u vaƤt chaĆ”t cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n.
NhƶƵng nhaĆø trĆ­ thĆ¶Ć¹c naĆ«ng lyĆ¹ thuyeĆ”t suoĆ¢ng thƬ
ngaĆøy ƱeĆ¢m vaĆ£n say sƶa, maĆ»i meĆ¢ trong nhƶƵng
lyĆ¹ luaƤn tƶ bieƤn, voĆøng vo, nhieĆ u khi chaĆŗng maĆ”y
gaĆ©n boĆ¹ vĆ“Ć¹i thƶĆÆc teĆ”. ChƦ coĆ¹ nhƶƵng ngƶƓĆøi coĆ¹ tƶ
duy saĆ¹ng taĆÆo, coĆ¹ oĆ¹c thƶĆÆc teĆ” thƬ mĆ“Ć¹i coĆ¹ theĆ„ taĆÆo
ra ƱƶƓĆÆc moƤt cuoƤc soĆ”ng phong phuĆ¹ caĆ» veĆ  vaƤt chaĆ”t
laĆ£n tinh thaĆ n cho baĆ»n thaĆ¢n vaĆø cho coƤng ƱoĆ ng
xaƵ hoƤi.

ReĆøn caĆ¹ch dieĆ£n ƱaĆÆt giaĆ»n dĆ², trong saĆ¹ng

G

iaĆ»n dĆ² trong suy nghĆ³ seƵ taĆÆo neĆ¢n sƶĆÆ
giaĆ»n dĆ² trong dieĆ£n ƱaĆÆt. ChuĆ¹ng ta suy
nghĆ³ nhƶ theĆ” naĆøo thƬ chuĆ¹ng ta seƵ dieĆ£n ƱaĆÆt baĆØng
ngoĆ¢n ngƶƵ tƶƓng Ć¶Ć¹ng nhƶ vaƤy, bĆ“Ć»i vƬ ngoĆ¢n ngƶƵ laĆø
caĆ¹i voĆ» cuĆ»a tƶ duy. Do vaƤy, baĆÆn haƵy tĆ­ch cƶĆÆc ƱoƤng
naƵo tƶ duy, ƱoĆ ng thĆ“Ćøi laĆøm chuĆ» ngoĆ¢n ngƶƵ dieĆ£n
ƱaĆÆt cuĆ»a mƬnh ā€“ duĆø laĆø noĆ¹i hay vieĆ”t.
Suy nghĆ³ ƱƶƓĆÆc nhƶƵng yĆ¹ tƶƓƻng hay vaĆø tƬm
ƱƶƓĆÆc ngoĆ¢n ngƶƵ thĆ­ch hĆ“ĆÆp ƱeĆ„ dieĆ£n ƱaĆÆt nhƶƵng
40

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
gƬ mƬnh nghĆ³ laĆø moƤt coĆ¢ng vieƤc raĆ”t thuĆ¹ vĆ². Khi
baĆÆn sĆ“Ć» hƶƵu moƤt yĆ¹ tƶƓƻng tuyeƤt vĆ“Ćøi hay moƤt chaĆ¢n
lyĆ¹ naĆøo ƱoĆ¹, baĆÆn luoĆ¢n coĆ¹ nhu caĆ u chia seĆ» noĆ¹ vĆ“Ć¹i
ngƶƓĆøi khaĆ¹c. XaƵ hoƤi seƵ khoĆ¢ng theĆ„ phaĆ¹t trieĆ„n
ƱƶƓĆÆc, nhaĆ¢n loaĆÆi khoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ tieĆ”n boƤ ƱƶƓĆÆc, neĆ”u
moĆ£i ngƶƓĆøi chƦ khƶ khƶ oĆ¢m laĆ”y nhƶƵng hieĆ„u bieĆ”t
cho rieĆ¢ng mƬnh. VaĆ”t vaĆ» caĆ» ƱƓĆøi ƱeĆ„ hoĆÆc hoĆ»i ƱƶƓĆÆc
nhieĆ u ƱieĆ u hay maĆø laĆÆi khoĆ¢ng tƬm ƱƶƓĆÆc caĆ¹ch dieĆ£n
ƱaĆÆt toĆ”t ƱeĆ„ chia seĆ» vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c, ƱeĆ„ giuĆ¹p Ć­ch
cho ƱƓĆøi, thƬ nhƶƵng ƱieĆ u ta hoĆÆc ƱƶƓĆÆc seƵ trĆ“Ć» thaĆønh
uoƄng phƭ!
DĆ³ nhieĆ¢n, coĆ¹ ƱƶƓĆÆc nhƶƵng yĆ¹ tƶƓƻng hay ƱaƵ
laĆø ƱieĆ u raĆ”t khoĆ¹ roĆ i, nhƶng tƬm ƱƶƓĆÆc caĆ¹ch dieĆ£n
taĆ» cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c hieĆ„u ƱƶƓĆÆc, caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc
nhƶƵng caĆ¹i hay ƱoĆ¹ coĆøn laĆø ƱieĆ u khoĆ¹ hĆ“n gaĆ”p boƤi.
VƬ vaƤy, Ć“Ć» ƱaĆ¢y taĆ”t seƵ phaĆ»i ƱaĆ«t ra vaĆ”n ƱeĆ  dieĆ£n ƱaĆÆt
nhƶ theĆ” naĆøo cho coĆ¹ hieƤu quaĆ» nhaĆ”t?

S

Ā°

oĆ”ng giƶƵa thĆ“Ćøi ƱaĆÆi baƤn roƤn, hoĆ”i haĆ» vaĆø
nhieĆ u lo toan ngaĆøy nay, con ngƶƓĆøi ta
khoĆ¢ng maĆ”y thĆ­ch ƱoĆÆc hoaĆ«c thĆ­ch nghe nhƶƵng
ƱieĆ u daĆøi doĆøng, raĆ©c roĆ”i, phĆ¶Ć¹c taĆÆp. Cho neĆ¢n, baĆÆn
tuyeƤt ƱoĆ”i ƱƶĆøng sƶƻ duĆÆng nhƶƵng caĆ¹ch dieĆ£n taĆ»
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

41
lan man, doĆ¢ng daĆøi, thƶĆøa thaƵi, rƶƓĆøm raĆø, nhaĆøm
chaĆ¹n...
SƶĆÆ uyeĆ¢n baĆ¹c cuĆ»a chuĆ¹ng ta ā€“ neĆ”u coĆ¹ ā€“ cuƵng
khoĆ¢ng heĆ  phuĆÆ thuoƤc vaĆøo soĆ” lƶƓĆÆng caĆ¢u chƶƵ cuĆ»a
chuĆ¹ng ta. TheĆ” cho neĆ¢n, duĆø noĆ¹i chuyeƤn, vieĆ”t thƶ
tƶĆø cho baĆ”t cĆ¶Ć¹ ai, baĆÆn neĆ¢n taƤp caĆ¹ch dieĆ£n ƱaĆÆt thaƤt
coĆ¢ ƱoĆÆng. ChaĆŗng thaĆø noĆ¹i Ć­t maĆø giaĆøu hƬnh aĆ»nh,
nhieĆ u yĆ¹ tƶƓƻng, suĆ¹c tĆ­ch thoĆ¢ng tin thƬ ngƶƓĆøi ƱoĆÆc,
ngƶƓĆøi nghe seƵ chuĆ¹ yĆ¹ nhieĆ u hĆ“n so vĆ“Ć¹i vieƤc ā€œnoĆ¹i
daĆøi, noĆ¹i dai, vaĆø noĆ¹i dĆ“Ć»ā€.
TheĆ¢m moƤt taƤt nƶƵa caĆ n traĆ¹nh laĆø taƤt thĆ­ch
duĆøng nhƶƵng ngoĆ¢n tƶĆø ā€œĆ±ao to buĆ¹a lĆ“Ć¹nā€. NgƶƓĆøi
phuĆÆ nƶƵ ƱeĆÆp khoĆ¢ng phaĆ»i Ć“Ć» son phaĆ”n ā€œboĆ¢i treĆ¹tā€
loĆøe loeĆÆt maĆø laĆø bĆ“Ć»i veĆ» ƱeĆÆp tƶĆÆ nhieĆ¢n, giaĆ»n dĆ². MoƤt
khi ƱaƵ xinh ƱeĆÆp tƶĆÆ nhieĆ¢n thƬ khoĆ¢ng nhaĆ”t thieĆ”t
phaĆ»i boĆ¢i treĆ¹t theĆ¢m laĆøm gƬ nƶƵa, vƬ caĆøng coĆ” laĆøm
nhƶ vaƤy seƵ caĆøng gaĆ¢y neĆ¢n phaĆ»n caĆ»m maĆø thoĆ¢i.
CuƵng vaƤy, lĆ“Ćøi hay yĆ¹ ƱeĆÆp tƶĆÆ noĆ¹ ƱaƵ ƱeĆÆp roĆ i, khoĆ¢ng
caĆ n phaĆ»i toĆ¢ ƱieĆ„m baĆØng nhƶƵng ngoĆ¢n tƶĆø inh tai
nhĆ¶Ć¹c oĆ¹c nhƶng roĆ£ng tueĆ”ch.
NhƬn chung, nhƶƵng ngƶƓĆøi tƶ duy saĆ©c saĆ»o,
suy nghĆ³ coĆ¢ ƱoĆÆng, saĆ¹ng suĆ»a thƬ khi noĆ¹i ra lĆ“Ćøi
noĆ¹i cuƵng seƵ coĆ¢ ƱoĆÆng, saĆ¹ng suĆ»a. ToĆ¹m laĆÆi, phƶƓng
42

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
chaĆ¢m giuĆ¹p chuĆ¹ng ta giaĆ»n dĆ² trong dieĆ£n ƱaĆÆt laĆø:
ā€œNgaĆ©n maĆø hay, bao giĆ“Ćø cuƵng toĆ”t hĆ“n daĆøi maĆø
dĆ“Ć»!ā€. HĆ“n nƶƵa, bieĆ”t dieĆ£n ƱaĆÆt coĆ¢ ƱoĆÆng coĆøn laĆø moƤt
caĆ¹ch theĆ„ hieƤn sƶĆÆ toĆ¢n troĆÆng thĆ“Ćøi gian cuĆ»a ngƶƓĆøi
khaĆ¹c cuƵng nhƶ thĆ“Ćøi gian cuĆ»a chĆ­nh mƬnh!
NgoaĆøi ra, chuĆ¹ng ta coĆøn phaĆ»i quan taĆ¢m ƱeĆ”n
caĆ» trƬnh ƱoƤ, ƱaĆ«c ƱieĆ„m taĆ¢m lyĆ¹, lĆ¶Ć¹a tuoĆ„i cuĆ»a nhƶƵng
ngƶƓĆøi nghe mƬnh, ƱoĆÆc mƬnh, ƱeĆ„ tƶĆø ƱoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ lƶĆÆa
choĆÆn caĆ¹ch dieĆ£n ƱaĆÆt sao cho toĆ”i ƶu nhaĆ”t! NhƬn
chung, con ngƶƓĆøi ta chaĆŗng maĆ”y ai thĆ­ch nhƶƵng
ngoĆ¢n tƶĆø khoĆ¢ khan, trƶĆøu tƶƓĆÆng. Khi baĆÆn bieĆ”t dieĆ£n
ƱaĆÆt baĆØng ngoĆ¢n ngƶƵ sinh ƱoƤng, haĆ”p daĆ£n, gaĆ n guƵi
vĆ“Ć¹i cuoƤc soĆ”ng thƬ seƵ ƱƶƓĆÆc nhieĆ u ngƶƓĆøi hieĆ„u vaĆø
yeĆ¢u thĆ­ch hĆ“n.
ToĆ¹m laĆÆi, khi bieĆ”t caĆ¹ch dieĆ£n ƱaĆÆt coĆ¢ ƱoĆÆng,
saĆ¹ng suĆ»a, moĆ£i chuĆ¹ng ta seƵ hoĆÆc hoĆ»i ƱƶƓĆÆc nhieĆ u
yĆ¹ tƶƓƻng hay vaĆø nhieĆ u ƱieĆ u hƶƵu Ć­ch hĆ“n. NhƶƵng
nhaĆø sƶ phaĆÆm, nhƶƵng ngƶƓĆøi caĆ m buĆ¹t, neĆ”u bieĆ”t
dieĆ£n ƱaĆÆt giaĆ»n dĆ², saĆ¹ng suĆ»a, roƵ raĆøng thƬ seƵ giuĆ¹p
Ć­ch raĆ”t nhieĆ u cho nhƶƵng bĆ¶Ć“Ć¹c tieĆ”n cuĆ»a xaƵ hoƤi ā€“
trong hieƤn taĆÆi cuƵng nhƶ tƶƓng lai!

ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

43
CHƖƔNG 3
GIAƛN Dƒ TRONG CUNG CAƙCH ƖƙNG XƖƛ

C

huyeƤn giao tieĆ”p, Ć¶Ć¹ng xƶƻ trong cuoƤc soĆ”ng
quaĆ» thƶĆÆc raĆ”t phĆ¶Ć¹c taĆÆp vaĆø teĆ” nhĆ². Bao
nhieĆ¢u buoĆ n vui, haĆÆnh phuĆ¹c cuĆ»a chuĆ¹ng ta phaĆ n
nhieĆ u cuƵng tƶĆø ƱoĆ¹ maĆø ra.
MoĆÆi giao tieĆ”p thƶƓĆøng ngaĆøy, neĆ”u ƱƶƓĆÆc dieĆ£n ra
vĆ“Ć¹i cung caĆ¹ch Ć¶Ć¹ng xƶƻ giaĆ»n dĆ², seƵ laĆø moƤt caĆ¹ch thĆ¶Ć¹c
ƱaĆ y sĆ¶Ć¹c maĆÆnh ƱeĆ„ chia seĆ» nhƶƵng kinh nghieƤm,
ƱeĆ„ taĆÆo ra sƶĆÆ thaĆ¢n tƬnh vaĆø xaĆ¢y dƶĆÆng toĆ”t moĆ”i daĆ¢y
lieĆ¢n keĆ”t giƶƵa ngƶƓĆøi vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi.

HaƵy laĆø chĆ­nh mƬnh

Ƒ

eĆ„ coĆ¹ theĆ„ giaĆ»n dĆ² trong cung caĆ¹ch Ć¶Ć¹ng xƶƻ
vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c, trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t baĆ»n thaĆ¢n moĆ£i
chuĆ¹ng ta phaĆ»i daĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i chĆ­nh mƬnh!
Trong cuoƤc soĆ”ng, phaĆ»i thƶĆøa nhaƤn moƤt thƶĆÆc
teĆ” laĆø, nhieĆ u ngƶƓĆøi khoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i
chĆ­nh mƬnh, vĆ“Ć¹i nhƶƵng gƬ mƬnh Ʊang coĆ¹, vĆ“Ć¹i
hoaĆøn caĆ»nh thƶĆÆc teĆ” cuĆ»a mƬnh!
44

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
GiƶƵa nhƶƵng moĆ”i quan heƤ xaƵ hoƤi phĆ¶Ć¹c taĆÆp
Ʊan xen chaĆØng chĆ²t, coĆ¹ nhƶƵng ngƶƓĆøi trong moƤt
ngaĆøy phaĆ»i mang khoĆ¢ng bieĆ”t bao nhieĆ¢u chieĆ”c
ā€œmaĆ«t naĆÆā€ khaĆ¹c nhau, ƱeĆ„ giao tieĆ”p vĆ“Ć¹i ƱuĆ» moĆÆi
loaĆÆi ngƶƓĆøi. LuĆ¹c naĆøo hoĆÆ cuƵng phaĆ»i soĆ”ng trong
taĆ¢m traĆÆng canh chƶĆøng, ƱeĆ  phoĆøng ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
KhoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i mƬnh laĆø moƤt ƱieĆ u Ʊau
khoĆ„ nhaĆ”t! TaĆÆi sao laĆÆi phaĆ»i khoĆ„ nhƶ vaƤy? TaĆÆi sao
khoĆ¢ng laĆø chĆ­nh mƬnh?
CaĆ¹c nhaĆø taĆ¢m lyĆ¹ hoĆÆc nhaƤn thaĆ”y, trong moĆ£i
con ngƶƓĆøi, coĆ¹ khi toĆ n taĆÆi cuĆøng moƤt luĆ¹c ba caĆ¹i
ToĆ¢i, ƱoĆ¹ laĆø ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i chaĆ¢n thƶĆÆcā€ (tĆ¶Ć¹c caĆ¹i ToĆ¢i maĆø
baĆ»n thaĆ¢n chuĆ¹ng ta thƶĆÆc sƶĆÆ Ć±ang coĆ¹), ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i
aĆ»o tƶƓƻngā€ (tĆ¶Ć¹c caĆ¹i ToĆ¢i maĆø chuĆ¹ng ta tƶƓƻng raĆØng
mƬnh coĆ¹) vaĆø ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i lyĆ¹ tƶƓƻngā€ (tĆ¶Ć¹c caĆ¹i ToĆ¢i maĆø
chuĆ¹ng ta Ʊang khao khaĆ¹t vƶƓn tĆ“Ć¹i, muoĆ”n trĆ“Ć»
thaĆønh).
Trong ba caĆ¹i ToĆ¢i keĆ„ treĆ¢n, thƬ ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i aĆ»o
tƶƓƻngā€ (hay coĆøn goĆÆi laĆø nguĆÆy ngaƵ) chĆ­nh laĆø caĆ¹i
toĆ¢i nguy haĆÆi nhaĆ”t. NoĆ¹ laĆøm cho con ngƶƓĆøi khoĆ¢ng
daĆ¹m soĆ”ng thaƤt laĆø chĆ­nh mƬnh. Quan saĆ¹t cuoƤc
soĆ”ng, baĆÆn seƵ thaĆ”y coĆ¹ voĆ¢ soĆ” bieĆ„u hieƤn khaĆ¹c nhau
cuĆ»a caĆ¹i ToĆ¢i aĆ»o tƶƓƻng.
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

45
BieĆ„u hieƤn trĆ¶Ć“Ć¹c tieĆ¢n cuĆ»a caĆ¹i ToĆ¢i aĆ»o tƶƓƻng
chĆ­nh laĆø caĆŖn beƤnh ā€œkhoĆ¢ng ƱuĆ»ā€. Trong cuoƤc soĆ”ng,
tieĆ n baĆÆc, Ć±Ć²a vĆ² cuĆøng danh voĆÆng laĆø ba caĆ¹i coĆ¹ sĆ¶Ć¹c
maĆÆnh quyeĆ”n ruƵ bieĆ”t bao ngƶƓĆøi. Con ngƶƓĆøi ta,
ai laĆÆi chaĆŗng mong coĆ¹ ƱƶƓĆÆc nhƶƵng thĆ¶Ć¹ naĆøy! CaĆŖn
beƤnh naĆøy khaĆ¹ phoĆ„ bieĆ”n Ć“Ć» nhieĆ u ngƶƓĆøi trong
giao tieĆ”p ngaĆøy nay. CaĆ»m giaĆ¹c ā€œkhoĆ¢ng ƱuĆ»ā€ ƱoĆ¹
luoĆ¢n luoĆ¢n hieƤn hƶƵu trong hoĆÆ.
NhƶƵng ngƶƓĆøi maĆ©c phaĆ»i ā€œcaĆŖn beƤnhā€ naĆøy luoĆ¢n
tƶĆÆ nhuĆ» raĆØng: mƬnh khoĆ¢ng ƱuĆ» baĆØng caĆ”p, mƬnh
khoĆ¢ng ƱuĆ» thoĆ¢ng minh, khoĆ¢ng ƱuĆ» giaĆøu coĆ¹, khoĆ¢ng
ƱuĆ» Ć±Ć²a vĆ², khoĆ¢ng ƱuĆ» xinh ƱeĆÆp... Chao oĆ¢i! Danh
saĆ¹ch cuĆ»a sƶĆÆ ham hoĆ”, tham lam cĆ¶Ć¹ theĆ” maĆø tieĆ”p
tuĆÆc... NhieĆ u ngƶƓĆøi luoĆ¢n caĆ»m thaĆ”y thieĆ”u thoĆ”n vaĆø
theĆøm muoĆ”n ƱuĆ» moĆÆi thĆ¶Ć¹ trong cuoƤc soĆ”ng. LuĆ¹c
naĆøo hoĆÆ cuƵng thaĆ m nghĆ³ trong loĆøng: ā€œToĆ¢i caĆ n
nhieĆ u hĆ“n nƶƵa, nhƶƵng thĆ¶Ć¹ ƱaƵ bĆ² boĆ» lƓƵ. LieƤu toĆ¢i
coĆ¹ neĆ¢n thay ƱoĆ„i coĆ¢ng vieƤc? Hay laĆø quay trĆ“Ć» laĆÆi
trƶƓĆøng hoĆÆc ƱeĆ„ kieĆ”m theĆ¢m baĆØng caĆ”p? ƑoĆ„i choĆ£ Ć“Ć»?
LaĆøm sao ƱeĆ„ thaĆŖng tieĆ”n?...ā€
MoƤt soĆ” ngƶƓĆøi khaĆ¹c laĆÆi thĆ­ch baĆ©t chĆ¶Ć“Ć¹c nhƶƵng
kieĆ„u aĆ¹o quaĆ n, kieĆ„u toĆ¹c, caĆ¹ch cƶ xƶƻ vaĆø loĆ”i soĆ”ng
cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c. HoĆÆ hoaĆøn toaĆøn khoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng
nhƶ chĆ­nh baĆ»n thaĆ¢n mƬnh! LuĆ¹c naĆøo hoĆÆ cuƵng
46

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
muoĆ”n ā€œsao cheĆ¹pā€ laĆÆi ngƶƓĆøi khaĆ¹c, muoĆ”n laĆø moƤt
ā€œbaĆ»n saoā€ cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
BeĆ¢n caĆÆnh caĆŖn beƤnh ā€œkhoĆ¢ng ƱuĆ»ā€ neĆ¢u treĆ¢n,
thƬ ham Ć±Ć²a vĆ² vaĆø haĆ¹o danh cuƵng laĆø ā€œcaĆŖn beƤnhā€
cuĆ»a nhieĆ u ngƶƓĆøi trong xaƵ hoƤi. BieĆ„u hieƤn cuĆ»a
caĆŖn beƤnh naĆøy Ć“Ć» nhieĆ u ngƶƓĆøi laĆø hoĆÆ luoĆ¢n theĆøm
khaĆ¹t lĆ“Ćøi khen cuĆ»a thieĆ¢n haĆÆ Ć±eĆ”n mĆ¶Ć¹c ƱeĆ¢ maĆÆt!
KhoĆ¢ng phaĆ»i chƦ coĆ¹ con nĆ­t mĆ“Ć¹i ham ƱƶƓĆÆc khen
ƱaĆ¢u! CoĆ¹ nhieĆ u ngƶƓĆøi tuy ƱaƵ lĆ“Ć¹n tuoĆ„i, mang danh
laĆø trĆ­ thĆ¶Ć¹c haĆŗn hoi maĆø vaĆ£n hueĆ”nh hoaĆ¹ng, khoe
khoang, ƱaĆ”u ƱaĆ¹, ƱoĆøi hoĆ»i, raĆ”t taĆ m thƶƓĆøng vaĆø
thieĆ”u vaĆŖn hoaĆ¹.
PhaĆ»i coĆ¹ moƤt ƱaĆ u oĆ¹c raĆ”t trƶƓƻng thaĆønh, con
ngƶƓĆøi mĆ“Ć¹i may ra thoaĆ¹t khoĆ»i ƱƶƓĆÆc thoĆ¹i haĆ¹o danh.
Sau nhƶƵng vaƔt vaƻ, lo toan cuƻa cuoƤc soƔng, sau
nhƶƵng thaĆ”m thĆ­a cuĆ»a beĆ  traĆ¹i cuoƤc ƱƓĆøi, con ngƶƓĆøi
mĆ“Ć¹i coĆ¹ theĆ„ bĆ“Ć¹t Ʊi nhƶƵng ham muoĆ”n danh voĆÆng
haƵo huyeĆ n vaĆø seƵ nhaƤn ra ƱieĆ u gƬ laĆø quan troĆÆng,
ƱaĆ¹ng quan taĆ¢m trong cuoƤc soĆ”ng. QuaĆ» thƶĆÆc, cuoƤc
soĆ”ng cuĆ»a chuĆ¹ng ta coĆ¹ nhieĆ u ƱieĆ u quan troĆÆng,
ƱaĆ¹ng quan taĆ¢m hĆ“n danh voĆÆng raĆ”t nhieĆ u!
TaĆ”t caĆ» nhƶƵng con ngƶƓĆøi treĆ¢n ƱaĆ¢y ƱaƵ queĆ¢n
maĆ”t moƤt ƱieĆ u raĆØng: Con ngƶƓĆøi ta khoĆ¢ng theĆ„
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

47
Ć±Ć¶Ć¹ng vƶƵng baĆØng sƶĆÆ aĆ»o tƶƓƻng veĆ  baĆ»n thaĆ¢n! Con
ngƶƓĆøi chƦ trĆ“Ć» thaĆønh ƱaĆ¹ng kĆ­nh troĆÆng moƤt khi
ƱaƵ bĆ¶Ć“Ć¹c qua ƱƶƓĆÆc nhƶƵng chuyeƤn taĆ m phaĆøo, thoĆ¹i
haĆ¹o danh cuĆøng voĆ¢ soĆ” nhƶƵng chuyeƤn voĆ¢ boĆ„ cuĆ»a
ƱƓĆøi thƶƓĆøng... ƱeĆ„ soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i loĆøng mƬnh.
ƑieĆ u ƱaĆ¹ng sĆ“ĆÆ nhaĆ”t trong cuoƤc soĆ”ng laĆø khoĆ¢ng
hieĆ„u ƱƶƓĆÆc mƬnh laĆø ai, nhaĆ”t laĆø sĆ“ĆÆ mƬnh trĆ“Ć» thaĆønh
loĆ” bĆ²ch trĆ¶Ć“Ć¹c maĆ«t moĆÆi ngƶƓĆøi maĆø khoĆ¢ng bieĆ”t. Tuy
nhieĆ¢n, khoĆ¢ng phaĆ»i vƬ vaƤy maĆø chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng
daĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i chĆ­nh mƬnh.

M

Ā°

uoĆ”n vƶƓn tĆ“Ć¹i caĆ¹i ToĆ¢i lyĆ¹ tƶƓƻng, trĆ¶Ć“Ć¹c
heĆ”t con ngƶƓĆøi phaĆ»i coĆ¹ ƱuĆ» can ƱaĆ»m
soĆ”ng vĆ“Ć¹i caĆ¹i ToĆ¢i chaĆ¢n thƶĆÆc cuĆ»a mƬnh!
MoĆ£i ngƶƓĆøi laĆø ƱoƤc nhaĆ”t voĆ¢ nhĆ² treĆ¢n cuoƤc ƱƓĆøi
naĆøy! TheĆ” thƬ, taĆÆi sao chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng soĆ”ng nhƶ
chĆ­nh nhƶƵng gƬ mƬnh Ʊang coĆ¹? Thay vƬ luoĆ¢n coĆ¹
suy nghĆ³ raĆØng mƬnh ā€œkhoĆ¢ng ƱuĆ»ā€, chuĆ¹ng ta coĆ¹
theĆ„ tieĆ”n tĆ“Ć¹i moƤt sƶĆÆ khaĆŗng Ć±Ć²nh chaĆ¢n thaƤt hĆ“n
ā€“ raĆØng mƬnh ā€œcoĆ¹ ƱuĆ»ā€. HaƵy thay ƱoĆ„i suy nghĆ³ cuĆ»a
baĆ»n thaĆ¢n. NeĆ”u laĆ¢u nay baĆÆn vaĆ£n nghĆ³, ā€œMƬnh
khoĆ¢ng ƱuĆ» baĆØng caĆ”p, mƬnh khoĆ¢ng ƱuĆ» thoĆ¢ng minh,
khoĆ¢ng ƱuĆ» giaĆøu coĆ¹, khoĆ¢ng ƱuĆ» Ć±Ć²a vĆ², khoĆ¢ng ƱuĆ»
48

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
xinh ƱeĆÆp...ā€ thƬ nay baĆÆn haƵy thay theĆ” baĆØng yĆ¹
nghĆ³: ā€œToĆ¢i coĆ¹ ƱuĆ» thoĆ¢ng minh, toĆ¢i ƱuĆ» maĆ»nh mai,
toĆ¢i ƱuĆ» giaĆ»n dĆ²!ā€. ChƦ coĆ¹ caĆ¹ch ƱoĆ¹, toĆ¢i mĆ“Ć¹i chĆ­nh
laĆø toĆ¢i.
NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c, baĆÆn haƵy tƶĆÆ haĆøo veĆ  baĆ»n thaĆ¢n
nhƶ nhƶƵng gƬ mƬnh Ʊang coĆ¹. HaƵy bĆ¶Ć“Ć¹c Ʊi vĆ“Ć¹i
loĆøng can ƱaĆ»m vaĆø ngaĆ„ng cao ƱaĆ u ƱeĆ„ nhƬn moĆÆi
ngƶƓĆøi. HaƵy soĆ”ng thaĆønh thaƤt vĆ“Ć¹i chĆ­nh mƬnh.
HaƵy tin vaĆøo chĆ­nh mƬnh vaĆø chuĆ¹ taĆ¢m vaĆøo nhƶƵng
gƬ tĆ­ch cƶĆÆc. NhƶƵng ƱieĆ u naĆøy seƵ trĆ“Ć» thaĆønh neĆ n
taĆ»ng vƶƵng chaĆ©c cho tƶƓng lai cuĆ»a baĆÆn.

ƑƶĆøng maƵi thu mƬnh vaĆøo voĆ» oĆ”c

N

hƶng taĆÆi sao, trong cuoƤc soĆ”ng, nhieĆ u
ngƶƓĆøi cĆ¶Ć¹ luoĆ¢n tƶĆÆ tƬm caĆ¹ch che giaĆ”u
mƬnh? NhieĆ u ngƶƓĆøi khaĆ¹c laĆÆi caĆ»m thaĆ”y ngaĆÆi
nguĆøng, khoĆ¢ng daĆ¹m baĆøy toĆ» nhƶƵng caĆ»m xuĆ¹c thaƤt
cuĆ»a mƬnh. HoĆÆ khoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng thaƤt, khoĆ¢ng daĆ¹m
theĆ„ hieƤn baĆ»n thaĆ¢n trĆ¶Ć“Ć¹c maĆ«t ngƶƓĆøi khaĆ¹c baĆØng
nhƶƵng gƬ nhƶ mƬnh voĆ”n coĆ¹?
ChaĆ©c haĆŗn laĆø coĆ¹ raĆ”t nhieĆ u lyĆ¹ do. HoaĆøn caĆ»nh
cuĆ»a con ngƶƓĆøi ta khoĆ¢ng ai laĆø hoaĆøn toaĆøn gioĆ”ng
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

49
ai caĆ», neĆ¢n moĆ£i ngƶƓĆøi ƱeĆ u coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ lyĆ¹ do rieĆ¢ng.
TrĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t, coĆ¹ theĆ„ vƬ mang naĆ«ng maĆ«c caĆ»m tƶĆÆ ti,
neĆ¢n mĆ“Ć¹i phaĆ»i tƶĆÆ che giaĆ”u mƬnh! CoĆ¹ khi vƬ tĆ­nh
tƬnh nhuĆ¹t nhaĆ¹t, chƶa bieĆ”t caĆ¹ch Ć¶Ć¹ng xƶƻ teĆ” nhĆ²
trong cuoƤc soĆ”ng haĆØng ngaĆøy. CoĆ¹ khi vƬ ngaĆÆi bĆ²
ngƶƓĆøi khaĆ¹c xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn, cho neĆ¢n phaĆ»i
tƶĆÆ tƬm caĆ¹ch che giaĆ”u mƬnh. CoĆ¹ nhƶƵng ngƶƓĆøi tƬm
caĆ¹ch thu mƬnh vaĆøo voĆ» oĆ”c thƶƓĆøng laĆø vƬ hoĆÆ hoaĆ«c
muoĆ”n traĆ¹nh neĆ¹ hoaĆ«c lo sĆ“ĆÆ veĆ  moƤt ƱieĆ u gƬ ƱoĆ¹.
NhieĆ u ngƶƓĆøi khaĆ¹c laĆÆi nghĆ³, neĆ”u mƬnh soĆ”ng thaƤt
nhƶ nhƶƵng gƬ mƬnh coĆ¹, mƬnh seƵ bĆ² ngƶƓĆøi khaĆ¹c
xem thƶƓĆøng, chƦ trĆ­ch hoaĆ«c laĆøm cho mƬnh bĆ² beƵ
maĆ«t. HoaĆ«c cuƵng coĆ¹ khi laĆø do trĆ¶Ć“Ć¹c ƱaĆ¢y ƱaƵ tƶĆøng
gaĆ«p phaĆ»i moƤt toĆ„n thƶƓng taĆ¢m lyĆ¹ naĆøo ƱoĆ¹, neĆ¢n
nay khoĆ¢ng coĆøn muoĆ”n mĆ“Ć» loĆøng vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
HoaĆ«c coĆ¹ khi vƬ bĆ² maĆ”t nieĆ m tin vaĆøo ngƶƓĆøi khaĆ¹c,
maĆ”t nieĆ m tin vaĆøo cuoƤc soĆ”ng, cuƵng tƶĆÆ tƬm caĆ¹ch
che giaĆ”u baĆ»n thaĆ¢n.
NgoaĆøi nhƶƵng lyĆ¹ do treĆ¢n, coĆøn moƤt lyĆ¹ do nƶƵa
laĆø sƶĆÆ aĆ»o tƶƓƻng veĆ  baĆ»n thaĆ¢n. ThƶƓĆøng khi chuĆ¹ng
ta nghĆ³ raĆØng, chuĆ¹ng ta bĆ² thieĆ¢n haĆÆ chuĆ¹ yĆ¹ nhieĆ u
quaĆ¹ neĆ¢n chuĆ¹ng ta phaĆ»i tƶĆÆ che giaĆ”u mƬnh. Nhƶng
thƶĆÆc ra, thieĆ¢n haĆÆ chaĆŗng maĆ”y ai chuĆ¹ yĆ¹ ƱeĆ”n chuĆ¹ng
ta nhieĆ u nhƶ chuĆ¹ng ta nghĆ³! MoƤt luĆ¹c naĆøo ƱoĆ¹,
50

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
chuĆ¹ng ta seƵ khaĆ¹m phaĆ¹ ra baĆ»n thaĆ¢n mƬnh cuƵng
quaĆ¹ bƬnh thƶƓĆøng, mĆ“Ćø nhaĆÆt nhƶ moĆÆi ngƶƓĆøi. MoƤt
khi baĆ»n thaĆ¢n mƬnh ƱaƵ quaĆ¹ bƬnh thƶƓĆøng, mĆ“Ćø
nhaĆÆt thƬ coĆ¹ gƬ ƱaĆ¢u ƱeĆ„ maĆø che giaĆ”u!
Trong khuoĆ¢n khoĆ„ cuoĆ”n saĆ¹ch naĆøy, chuĆ¹ng ta
khoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ lieƤt keĆ¢ ƱaĆ y ƱuĆ» moĆÆi lyĆ¹ do khieĆ”n ngƶƓĆøi
ta tƶĆÆ chui vaĆøo ā€œvoĆ» oĆ”cā€. Nhƶng ƱieĆ„m chung nhaĆ”t
cuĆ»a taĆ”t caĆ» nhƶƵng lyĆ¹ do neĆ¢u treĆ¢n phaĆ»i chaĆŖng
chĆ­nh laĆø moĆ”i lo sĆ“ĆÆ Ć“Ć» trong loĆøng. MoĆ”i lo sĆ“ĆÆ trong
loĆøng khieĆ”n con ngƶƓĆøi ta muoĆ”n giaĆ”u mƬnh khoĆ»i
caĆ¹i nhƬn cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c, cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi. CoĆ¹ theĆ„
nhieĆ u ngƶƓĆøi nghĆ³ raĆØng, tƬm caĆ¹ch giaĆ”u dieĆ”m baĆ»n
thaĆ¢n mƬnh ā€“ troĆ”n traĆ¹nh vaĆøo ā€œlĆ“Ć¹p voĆ»ā€ nĆ“i ngƶƓĆøi
ta khoĆ¢ng theĆ„ nhƬn thaĆ”u ƱƶƓĆÆc thƬ hoĆÆ seƵ ƱƶƓĆÆc an
toaĆøn hĆ“n. Do vaƤy, hoĆÆ khoĆ¢ng bao giĆ“Ćø daĆ¹m ƱeĆ„ cho
ngƶƓĆøi khaĆ¹c thaƤt sƶĆÆ hieĆ„u ƱƶƓĆÆc hoĆÆ laĆø ngƶƓĆøi nhƶ
theĆ” naĆøo.
ChĆ­nh vƬ lo sĆ“ĆÆ neĆ¢n mĆ“Ć¹i phaĆ»i tƬm caĆ¹ch giaĆ”u
dieĆ”m mƬnh. Nhƶng khi chuĆ¹ng ta caĆøng tƶĆÆ thu
mƬnh vaĆøo voĆ» oĆ”c, thƬ noĆ£i sĆ“ĆÆ haƵi cuĆ»a chuĆ¹ng ta chƦ
caĆøng trĆ“Ć» neĆ¢n lĆ“Ć¹n theĆ¢m. ThƶĆÆc ra, khi soĆ”ng chaĆ¢n
thaƤt vĆ“Ć¹i nhƶƵng gƬ beĆ¢n trong loĆøng mƬnh thƬ deĆ£
chĆ²u cho chuĆ¹ng ta hĆ“n. VaĆø nhieĆ u khi chĆ­nh vƬ
chuĆ¹ng ta cĆ¶Ć¹ tƶĆÆ thu mƬnh vaĆøo ā€œvoĆ» oĆ”cā€, neĆ¢n ngƶƓĆøi
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

51
khaĆ¹c khoĆ¢ng bieĆ”t phaĆ»i Ć¶Ć¹ng xƶƻ nhƶ theĆ” naĆøo, ƱaĆønh
tƶĆÆ thu mƬnh vaĆøo ā€œvoĆ» oĆ”cā€ tƶƓng tƶĆÆ nhƶ chuĆ¹ng ta.
Ć–Ć“Ć¹c gƬ nhƶƵng ai laĆ¢u nay khoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng thaƤt
seƵ nhaƤn ra Ć­ch lĆ“ĆÆi cuĆ»a vieƤc tƶĆÆ chui ra khoĆ»i ā€œvoĆ»
oĆ”cā€ vaĆø daĆ¹m baĆøy toĆ» nhƶƵng caĆ»m xuĆ¹c chaĆ¢n thaƤt cuĆ»a
loĆøng mƬnh.
ƑaĆønh raĆØng, trong cuoƤc soĆ”ng khoĆ¢ng phaĆ»i luĆ¹c
naĆøo chuĆ¹ng ta cuƵng phaĆ»i ā€œphĆ“i baĆøyā€ moĆÆi chuyeƤn
cuĆ»a chuĆ¹ng ta cho thieĆ¢n haĆÆ thaĆ”y. MoĆ£i ngƶƓĆøi ƱeĆ u
coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ nhƶƵng bĆ­ maƤt rieĆ¢ng tƶ naĆøo ƱoĆ¹ caĆ n giƶƵ
kĆ­n maĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c phaĆ»i tuyeƤt ƱoĆ”i toĆ¢n troĆÆng.
CoĆ¹ nhƶƵng ngƶƓĆøi mang nhieĆ u noĆ£i khoĆ„ ƱeĆø neĆ¹n
trong loĆøng nhƶng vƬ nhieĆ u lyĆ¹ do khoĆ¢ng theĆ„ thoĆ„
loƤ cuĆøng ai, ƱaĆønh ā€œsoĆ”ng ƱeĆ„ daĆÆ, cheĆ”t mang theoā€.
ƑoĆ¹ laĆø nhƶƵng ƱieĆ u khoĆ¢ng theĆ„ traĆ¹nh khoĆ»i trong
cuoƤc soĆ”ng. Tuy nhieĆ¢n, khoĆ¢ng phaĆ»i vƬ vaƤy maĆø luĆ¹c
naĆøo chuĆ¹ng ta cuƵng tƶĆÆ kheĆ¹p kĆ­n, khoĆ¢ng chĆ²u cĆ“Ć»i
mĆ“Ć» taĆ”m loĆøng vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c veĆ  nhƶƵng vaĆ”n ƱeĆ 
khaĆ¹c.
Suy cho cuĆøng, duĆø vĆ“Ć¹i baĆ”t cĆ¶Ć¹ lyĆ¹ do gƬ, chuĆ¹ng
ta cuƵng khoĆ¢ng caĆ n thieĆ”t phaĆ»i taĆÆo ra moƤt lĆ“Ć¹p
voĆ» boĆÆc khieĆ”n mƬnh trĆ“Ć» neĆ¢n phĆ¶Ć¹c taĆÆp trong maĆ©t
keĆ» khaĆ¹c. BaĆÆn cĆ¶Ć¹ maƵi thu mƬnh vaĆøo voĆ» oĆ”c thƬ
ƱƶĆøng traĆ¹ch taĆÆi sao thieĆ¢n haĆÆ thƶƓĆøng hieĆ„u laĆ m
52

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
veĆ  baĆÆn. BĆ“Ć»i vƬ, khi baĆÆn giaĆ”u mƬnh, ngƶƓĆøi khaĆ¹c
seƵ khoĆ¢ng theĆ„ thaĆ”u hieĆ„u noƤi taĆ¢m baĆÆn. ChuĆ¹ng ta
ƱeĆ u laĆø nhƶƵng con ngƶƓĆøi coĆ¹ khaĆ¹t voĆÆng ƱƶƓĆÆc ngƶƓĆøi
khaĆ¹c thaĆ”u hieĆ„u vaĆø thƶĆøa nhaƤn. Khi giƶƵa ngƶƓĆøi
vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi coĆ¹ sƶĆÆ thaĆ”u hieĆ„u thƬ cuoƤc soĆ”ng seƵ trĆ“Ć»
neĆ¢n chan hoĆøa hĆ“n, an bƬnh hĆ“n. TaĆ”t caĆ» nhƶƵng
gƬ khieĆ”n baĆÆn coĆ¹ theĆ„ ƱaĆ¹nh maĆ”t Ʊi khaĆ¹t voĆÆng naĆøy
chĆ­nh laĆø sƶĆÆ ngaĆÆi nguĆøng vaĆø noĆ£i lo sĆ“ĆÆ cuĆ»a chĆ­nh
baĆÆn. Do vaƤy, tƶĆø nay ƱƶĆøng tƶĆÆ chui vaĆøo voĆ» oĆ”c nƶƵa,
maĆø haƵy taĆÆo cĆ“ hoƤi cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c thaĆ”u hieĆ„u
baĆÆn. NeĆ”u baĆÆn nhaĆ”t quyeĆ”t can ƱaĆ»m bĆ¶Ć“Ć¹c ra khoĆ»i
ā€œvoĆ» oĆ”cā€ laĆ¢u nay, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ tham gia moƤt caĆ¹ch
troĆÆn veĆÆn vaĆøo cuoƤc ƱƓĆøi khoĆ¢ng coĆ¹ sƶĆÆ sĆ“ĆÆ haƵi baĆ”t cĆ¶Ć¹
ƱieĆ u gƬ khaĆ¹c. TƶĆø ƱoĆ¹, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ bieĆ„u loƤ tƬnh yeĆ¢u
thƶƓng qua caĆ¹ch Ć¶Ć¹ng xƶƻ giaĆ»n dĆ², chaĆ¢n thaĆønh vaĆø
baĆÆn seƵ thaĆ”y mƬnh xĆ¶Ć¹ng ƱaĆ¹ng ƱƶƓĆÆc haĆÆnh phuĆ¹c
nhƶ theĆ” naĆøo. NgƶƓĆøi giaĆ»n dĆ² seƵ deĆ£ Ʊi vaĆøo loĆøng
ngƶƓĆøi, deĆ£ ƱƶƓĆÆc ngƶƓĆøi khaĆ¹c thaĆ”u hieĆ„u.

DaĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c

T

rong giao tieĆ”p haĆØng ngaĆøy, khi khoĆ¢ng
daĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i mƬnh, chuĆ¹ng ta khoĆ¹
coĆ¹ theĆ„ soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Xa hĆ“n vaĆø coĆ¹
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

53
sƶĆÆ khaĆ¹c bieƤt veĆ  chaĆ”t so vĆ“Ć¹i vieƤc tƶĆÆ thu mƬnh vaĆøo
voĆ» oĆ”c, coĆøn coĆ¹ theĆ¢m moƤt bieĆ„u hieƤn raĆ”t cuĆÆ theĆ„ cuĆ»a
vieƤc khoĆ¢ng soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c, ƱoĆ¹ chĆ­nh
laĆø thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i.
NhƶƵng ngƶƓĆøi coĆ¹ thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i, trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t
thƶƓĆøng coĆ” yĆ¹ tƶĆÆ taĆÆo cho baĆ»n thaĆ¢n mƬnh moƤt lĆ“Ć¹p
ā€œvoĆ» boĆÆcā€. LĆ“Ć¹p voĆ» boĆÆc naĆøy coĆøn nguy hieĆ„m vaĆø ƱaĆ¹ng
sĆ“ĆÆ hĆ“n so vĆ“Ć¹i nhƶƵng ngƶƓĆøi tƶĆÆ thu mƬnh vaĆøo voĆ»
oĆ”c raĆ”t nhieĆ u. ƑoĆ”i vĆ“Ć¹i nhƶƵng ngƶƓĆøi chuĆ» trƶƓng
soĆ”ng giaĆ» doĆ”i, lĆ“Ć¹p ā€œvoĆ» boĆÆcā€ naĆøy khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø ƱeĆ„
troĆ”n traĆ¹nh ngƶƓĆøi khaĆ¹c, maĆø laĆø ƱeĆ„ nguĆÆy trang.
Trong giao tieĆ”p, loĆøng hoĆÆ khoĆ¢ng heĆ  quyĆ¹ meĆ”n
baĆÆn, nhƶng hoĆÆ luoĆ¢n taĆÆo ƱƶƓĆÆc nĆ“i baĆÆn caĆ»m giaĆ¹c
baĆÆn ƱƶƓĆÆc hoĆÆ quyĆ¹ meĆ”n. NgoaĆøi mieƤng, hoĆÆ khoĆ¢ng
ngĆ“Ć¹t lĆ“Ćøi khen baĆÆn xinh ƱeĆÆp, nhƶng trong loĆøng
hoĆÆ laĆÆi nghĆ³ baĆÆn xaĆ”u xĆ­ chaĆŗng keĆ¹m gƬ ThĆ² NĆ“Ć». ƑoĆ”i
vĆ“Ć¹i baĆ”t cĆ¶Ć¹ yĆ¹ tƶƓƻng naĆøo maĆø baĆÆn neĆ¢u ra, hoĆÆ luoĆ¢n
gaƤt guĆø, toĆ» yĆ¹ hoaĆøn toaĆøn uĆ»ng hoƤ baĆÆn. LuĆ¹c naĆøo hoĆÆ
cuƵng toĆ» veĆ» thaĆ¢n thieƤn vĆ“Ć¹i baĆÆn, nhƶng beĆ¢n trong
hoĆÆ coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ nhƶƵng mƶu ƱoĆ  ngaĆ”m ngaĆ m laĆøm haĆÆi
baĆÆn. TrĆ¶Ć“Ć¹c maĆ«t baĆÆn, hoĆÆ coĆ¹ theĆ„ heĆ”t lĆ“Ćøi taĆ¢ng boĆ”c
baĆÆn vaĆø noĆ¹i xaĆ”u sau lƶng ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Nhƶng khi
Ć±Ć¶Ć¹ng trĆ¶Ć“Ć¹c maĆ«t ngƶƓĆøi khaĆ¹c maĆø vaĆ©ng maĆ«t baĆÆn,
hoĆÆ laĆÆi heĆ”t lĆ“Ćøi taĆ¢ng boĆ”c keĆ» maĆø hoĆÆ vƶĆøa noĆ¹i xaĆ”u vaĆø
54

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
khoĆ¢ng ngaĆÆi gƬ maĆø khoĆ¢ng noĆ¹i xaĆ”u sau lƶng baĆÆn.
VĆ“Ć¹i baĆ”t cĆ¶Ć¹ vieƤc laĆøm naĆøo cuĆ»a baĆÆn, hoĆÆ khoĆ¢ng ngĆ“Ć¹t
lĆ“Ćøi khaĆŗng Ć±Ć²nh baĆÆn laĆø ngƶƓĆøi coĆ¹ naĆŖng lƶĆÆc, nhƶng
trong loĆøng hoĆÆ luoĆ¢n ƱeĆ„ taĆ¢m rƬnh raƤp nhƶƵng sai
soĆ¹t cuĆ»a baĆÆn nhaĆØm haĆ”t caĆŗng baĆÆn. NoĆ¹i toĆ¹m laĆÆi,
hoĆÆ khoĆ¢ng heĆ  yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c, nhƶng laĆÆi
luoĆ¢n toĆ» veĆ» yeĆ¢u thƶƓng.
CoĆ¹ theĆ„ noĆ¹i, thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i laĆø nguyeĆ¢n nhaĆ¢n
laĆøm cho ƱƓĆøi soĆ”ng cuĆ»a chuĆ¹ng ta trĆ“Ć» neĆ¢n phĆ¶Ć¹c
taĆÆp nhieĆ u nhaĆ”t! NoĆ¹ laĆøm cho chuĆ¹ng ta luoĆ¢n phaĆ»i
soĆ”ng trong taĆ¢m traĆÆng baĆ”t an, khoĆ¢ng bieĆ”t ƱaĆ¢u
laĆø thaƤt, ƱaĆ¢u laĆø giaĆ»? NoĆ¹ khieĆ”n chuĆ¹ng ta luĆ¹c naĆøo
cuƵng phaĆ»i caĆŖng maĆ©t, caĆŖng oĆ¹c ra ƱeĆ„ phaĆ¢n bieƤt,
maĆø trong raĆ”t nhieĆ u trƶƓĆøng hĆ“ĆÆp, khoĆ¹ maĆø phaĆ¢n
bieƤt noƄi!
TaĆÆi sao nhieĆ u ngƶƓĆøi khoĆ¢ng soĆ”ng chaĆ¢n thaƤt?
GiaĆ» doĆ”i ƱeĆ„ laĆøm gƬ? Sao hoĆÆ khoĆ¢ng nghĆ³ ƱeĆ”n nhƶƵng
taĆ¹c haĆÆi cuĆ»a thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i chĆ­nh baĆ»n thaĆ¢n
hoĆÆ? VĆ“Ć¹i nhƶƵng ngƶƓĆøi thĆ­ch taĆÆo cho baĆ»n thaĆ¢n
mƬnh moƤt lĆ“Ć¹p voĆ» boĆÆc nguĆÆy trang, hoĆÆ Ć±aƵ queĆ¢n tuĆÆc
ngƶƵ coĆ¹ caĆ¢u: ā€œChieĆ”c kim trong boĆÆc laĆ¢u ngaĆøy cuƵng
loƤ.ā€ TƬm caĆ¹ch giaĆ”u gieĆ”m moƤt ƱieĆ u gƬ ƱoĆ¹ thƬ sĆ“Ć¹m
muoƤn gƬ ƱieĆ u ta giaĆ”u gieĆ”m cuƵng bĆ² tieĆ”t loƤ baĆØng
caĆ¹ch naĆøy hay caĆ¹ch khaĆ¹c. CoĆ” gaĆ©ng taĆÆo cho mƬnh
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

55
moƤt ā€œvoĆ» boĆÆc hoaĆøn haĆ»oā€ nhƶng roĆ i thƬ sĆ“Ć¹m muoƤn
gƬ thieĆ¢n haĆÆ cuƵng seƵ phaĆ¹t hieƤn ra chaĆ¢n tĆ¶Ć“Ć¹ng cuĆ»a
ta. ƑeĆ”n khi ƱoĆ¹ thƬ ta coĆøn maĆ«t muƵi naĆøo ƱeĆ„ nhƬn
thieĆ¢n haĆÆ nƶƵa? ƑeĆ”n khi ƱoĆ¹ thƬ coĆøn ai tin tƶƓƻng
chuĆ¹ng ta nƶƵa? ƑeĆ”n khi ƱoĆ¹ thƬ chuĆ¹ng ta coĆøn giao
tieĆ”p vĆ“Ć¹i ai ƱƶƓĆÆc nƶƵa? VaĆø nhaĆ”t laĆø, ƱeĆ”n khi ƱoĆ¹ thƬ
chuĆ¹ng ta coĆøn coĆ¹ theĆ„ chung sĆ¶Ć¹c vĆ“Ć¹i ai ƱeĆ„ laĆøm vieƤc
ƱƶƓĆÆc nƶƵa?
BeĆ¢n caĆÆnh taĆ¹c haĆÆi cuĆ»a thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i
cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a chĆ­nh ngƶƓĆøi coĆ¹ thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i, chuĆ¹ng
ta khoĆ¢ng theĆ„ keĆ„ heĆ”t nhƶƵng taĆ¹c haĆÆi cuĆ»a thoĆ¹i giaĆ»
doĆ”i ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i cuoƤc soĆ”ng xaƵ hoƤi cuƵng nhƶ cuoƤc soĆ”ng
cuĆ»a tƶĆøng caĆ¹ nhaĆ¢n con ngƶƓĆøi.
ThoĆ¹i giaĆ» doĆ”i, ƱaĆ u tieĆ¢n coĆ¹ theĆ„ chƦ laĆø moƤt kieĆ„u
Ć¶Ć¹ng xƶƻ ƱaĆ¹nh lƶĆøa ngƶƓĆøi khaĆ¹c, nhƶng daĆ n daĆ n noĆ¹
trĆ“Ć» thaĆønh thoĆ¹i quen, ngaĆ”m saĆ¢u vaĆøo taƤn baĆ»n chaĆ”t
thƬ seƵ laĆøm xoĆ¹i moĆøn nhaĆ¢n caĆ¹ch con ngƶƓĆøi. Con
ngƶƓĆøi khi ƱoĆ¹ khoĆ¹ maĆø trĆ“Ć» laĆÆi nhƶ bƬnh thƶƓĆøng
ƱƶƓĆÆc nƶƵa. HoĆÆ seƵ Ć¶Ć¹ng xƶƻ phi nhaĆ¢n tĆ­nh moƤt caĆ¹ch
heĆ”t sĆ¶Ć¹c tƶĆÆ nhieĆ¢n, laĆøm ƱieĆ u aĆ¹c maĆø khoĆ¢ng bao
giĆ“Ćø nghĆ³ laĆø mƬnh Ʊang laĆøm ƱieĆ u aĆ¹c. ƑieĆ u ƱoĆ¹ raĆ”t
nguy hieƄm.
ChƦ coĆ¹ sƶĆÆ giao thieƤp voĆ n vaƵ, hĆ“Ćøi hĆ“ĆÆt beĆ¢n
56

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
ngoaĆøi maĆø khoĆ¢ng coĆ¹ sƶĆÆ thaĆønh thaƤt, thƬ giƶƵa ngƶƓĆøi
vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi vaĆ£n chƦ laĆø hoĆ” thaĆŗm caĆ¹ch ngaĆŖn. ThoĆ¹i
giaĆ» doĆ”i laĆøm maĆ”t nieĆ m tin giƶƵa ngƶƓĆøi vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi,
laĆøm muĆÆc ruoĆ£ng neĆ n taĆ»ng ƱaĆÆo Ć±Ć¶Ć¹c xaƵ hoƤi, kƬm
haƵm xaƵ hoƤi phaĆ¹t trieĆ„n. ThoĆ¹i giaĆ» doĆ”i khieĆ”n cho
nhaĆ¢n caĆ¹ch con ngƶƓĆøi thaĆønh heĆøn haĆÆ. Con ngƶƓĆøi
ta buoƤc loĆøng phaĆ»i soĆ”ng khoĆ¢ng phaĆ»i vĆ“Ć¹i chĆ­nh
mƬnh, buoƤc loĆøng phaĆ»i soĆ”ng mƶu meĆÆo, gian traĆ¹
vĆ“Ć¹i moĆÆi ngƶƓĆøi.
ToĆ¹m laĆÆi, nhƶƵng doĆ”i traĆ¹, loĆÆc lƶĆøa khieĆ”n cho
cuoƤc soĆ”ng theĆ¢m phĆ¶Ć¹c taĆÆp, hoĆ£n loaĆÆn. TraĆ¹nh ƱƶƓĆÆc
thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i nhieĆ u chƶĆøng naĆøo thƬ xaƵ hoƤi seƵ trĆ“Ć»
neĆ¢n toĆ”t ƱeĆÆp hĆ“n chƶĆøng naĆ”y. ChuĆ¹ng ta haƵy thƶƻ
hƬnh dung moƤt xaƵ hoƤi maĆø Ć“Ć» ƱoĆ¹ con ngƶƓĆøi ta
ƱeĆ”n vĆ“Ć¹i nhau baĆØng moƤt thaĆ¹i ƱoƤ cĆ“Ć»i mĆ“Ć», chaĆ¢n
thaĆønh, baĆØng khieĆ”u haĆøi hĆ¶Ć“Ć¹c, trĆ­ thoĆ¢ng minh
hoĆ¹m hƦnh... thƬ xaƵ hoƤi seƵ thanh bƬnh, yeĆ¢n oĆ„n,
ƱeĆÆp ƱeƵ vaĆø vui tƶƓi hĆ“n bieĆ”t bao! KhoĆ¢ng coĆ¹ mƶu
meĆÆo xaĆ»o traĆ¹, khoĆ¢ng coĆ¹ doĆ”i gaĆÆt, khoĆ¢ng coĆ¹ khoe
khoang, tƶĆÆ phuĆÆ, giaĆ» vĆ“Ćø... Khi ƱoĆ¹, nhƶƵng chieĆ”c
ā€œmaĆ«t naĆÆā€ seƵ bĆ² cĆ“Ć»i boĆ» heĆ”t, vaĆø con ngƶƓĆøi seƵ ƱƶƓĆÆc
soĆ”ng chaĆ¢n thaĆønh, giaĆ»n dĆ² nhƶ chĆ­nh nhƶƵng gƬ
baĆ»n thaĆ¢n mƬnh Ʊang coĆ¹.
Ā°
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

57
KhoĆ¢ng nhaĆ”t thieĆ”t phaĆ»i chĆ¶Ć¹ng minh
mƬnh ƱuĆ¹ng!

T

rong giao tieĆ”p thƶƓĆøng ngaĆøy, nhieĆ u khi
giƶƵa ngƶƓĆøi vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi coĆ¹ sƶĆÆ hieĆ„u laĆ m, chƦ
vƬ chuĆ¹ng ta chƶa cĆ“Ć»i mĆ“Ć» taĆ”m loĆøng, khoĆ¢ng coĆ¹ ƱuĆ»
kieĆ¢n nhaĆ£n ƱeĆ„ laĆ©ng nghe nhƶƵng gƬ ƱƶƓĆÆc noĆ¹i ra
giƶƵa caĆ¹c beĆ¢n. ThaƤm chĆ­, trong cuoƤc soĆ”ng xaĆ»y ra
nhƶƵng chuyeƤn caƵi vaƵ kĆ²ch lieƤt coĆ¹ khi chƦ vƬ ai
cuƵng tranh nhau noĆ¹i vaĆø lieĆ¢n tuĆÆc tƬm caĆ¹ch baĆ»o
veƤ cho yĆ¹ kieĆ”n rieĆ¢ng cuĆ»a mƬnh. ƑaĆ¢y laĆø moƤt khĆ­a
caĆÆnh khaĆ¹ phĆ¶Ć¹c taĆÆp trong giao tieĆ”p, trong cuoƤc
soĆ”ng thƶƓĆøng ngaĆøy!
CoĆ¹ theĆ„ con ngƶƓĆøi ta khoĆ¢ng chĆ²u laĆ©ng nghe
nhau vƬ tƶĆÆ cho raĆØng, ƱieĆ u ngƶƓĆøi khaĆ¹c Ʊang noĆ¹i
thƬ mƬnh ƱaƵ bieĆ”t hoaĆ«c mƬnh ƱaƵ suy nghĆ³ ƱuĆ¹ng veĆ 
noĆ¹. Tuy nhieĆ¢n, coĆ¹ thƶĆÆc sƶĆÆ laĆø mƬnh ƱaƵ ƱuĆ¹ng hay
khoĆ¢ng? ƑieĆ u ƱaĆ¹ng sĆ“ĆÆ nhaĆ”t laĆø nhieĆ u khi chuĆ¹ng
ta khoĆ¢ng hieĆ„u ƱƶƓĆÆc nhƶƵng suy nghĆ³ cuĆ»a ngƶƓĆøi
khaĆ¹c hoaĆ«c hieĆ„u moƤt caĆ¹ch quaĆ¹ hĆ“Ćøi hĆ“ĆÆt, thaĆønh
ra chuĆ¹ng ta ƱaĆ» kĆ­ch hoĆÆ moƤt caĆ¹ch voĆ¢ cuĆøng thieĆ„n
caƤn, baĆØng nhƶƵng suy nghĆ³ coĆ¹ phaĆ n noĆ¢ng caĆÆn cuĆ»a
mƬnh!
58

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
KhoĆ¢ng ai trong chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ suy nghĆ³
ƱuĆ¹ng ƱaĆ©n veĆ  moĆÆi vaĆ”n ƱeĆ  trong cuoƤc soĆ”ng. NeĆ”u
ta suy nghĆ³ ƱuĆ¹ng veĆ  vaĆ”n ƱeĆ  naĆøy, thƬ bieĆ”t ƱaĆ¢u
chuĆ¹ng ta seƵ suy nghĆ³ khoĆ¢ng ƱƶƓĆÆc ƱuĆ¹ng laĆ©m vĆ“Ć¹i
nhƶƵng vaĆ”n ƱeĆ  khaĆ¹c. ThaĆ¹i ƱoƤ chuĆ» quan cuĆ»a moĆ£i
caĆ¹ nhaĆ¢n ƱeĆ u coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ maĆ«t trong ƱƓĆøi soĆ”ng sinh
hoaĆÆt haĆØng ngaĆøy cuƵng nhƶ moĆÆi vaĆ”n ƱeĆ  khaĆ¹c cuĆ»a
cuoƤc soĆ”ng. TheĆ” thƬ, chuĆ¹ng ta ƱƶĆøng neĆ¢n tƶĆÆ thu
heĆÆp phaĆÆm vi nhaƤn thĆ¶Ć¹c cuĆ»a mƬnh baĆØng caĆ¹ch
khaĆŖng khaĆŖng luoĆ¢n tƶĆÆ cho mƬnh laĆø ƱuĆ¹ng! BĆ“Ć»i vƬ,
khi mƬnh ƱaƵ tƶĆÆ nghĆ³ raĆØng mƬnh ƱuĆ¹ng roĆ i, thƬ
laĆøm sao mƬnh coĆ¹ theĆ„ coĆøn chĆ²u laĆ©ng nghe vaĆø hoĆÆc
hoĆ»i ƱƶƓĆÆc theĆ¢m ƱieĆ u gƬ khaĆ¹c tƶĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c? NeĆ”u
luĆ¹c naĆøo ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng ƱoĆ ng yĆ¹ vĆ“Ć¹i mƬnh, thƬ
nhƶƵng suy nghĆ³ cuĆ»a mƬnh chƦ dƶĆøng laĆÆi vaĆø boĆ¹ heĆÆp
maƵi trong phaĆÆm vi voĆ”n coĆ¹ maĆø thoĆ¢i!
MoĆÆi caĆ¹i ƱuĆ¹ng treĆ¢n ƱƓĆøi, thƶĆÆc ra cuƵng chƦ
ƱuĆ¹ng moƤt caĆ¹ch tƶƓng ƱoĆ”i maĆø thoĆ¢i. XeĆ¹t trong boĆ”i
caĆ»nh, thĆ“Ćøi gian, ƱieĆ u kieƤn naĆøy, moƤt ƱieĆ u naĆøo ƱoĆ¹
coĆ¹ theĆ„ laĆø ƱuĆ¹ng; nhƶng khi xeĆ¹t trong boĆ”i caĆ»nh
khaĆ¹c, thĆ“Ćøi gian khaĆ¹c, vĆ“Ć¹i nhƶƵng ƱieĆ u kieƤn khaĆ¹c,
thƬ chƶa haĆŗn laĆø noĆ¹ ƱaƵ ƱuĆ¹ng.
TĆ­nh chaĆ”t Ʊa chieĆ u, phĆ¶Ć¹c taĆÆp cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi
ƱoĆøi hoĆ»i phaĆ»i coĆ¹ nhieĆ u caĆ¹ch tieĆ”p caƤn, nhieĆ u con
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

59
ƱƶƓĆøng Ʊi tĆ“Ć¹i chaĆ¢n lyĆ¹. CoĆ¹ nhƶƵng vaĆ”n ƱeĆ  maĆø trĆ¶Ć“Ć¹c
ƱaĆ¢y chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ nhƬn baĆØng caĆ¹i nhƬn moƤt
chieĆ u, ƱƓn giaĆ»n, nhƶng nay nhĆ“Ćø coĆ¹ ā€œsƶĆÆ va chaĆÆm
tƶ tƶƓƻngā€ vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c, chuĆ¹ng ta laĆÆi coĆ¹ dĆ²p
nhƬn moƤt caĆ¹ch xaĆ¹c thƶĆÆc hĆ“n, ƱaĆ y ƱuĆ» hĆ“n. NeĆ”u
chƦ khaĆŖng khaĆŖng vĆ“Ć¹i caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a mƬnh, chuĆ¹ng
ta seƵ khoĆ¢ng theĆ„ nghe ƱƶƓĆÆc tieĆ”ng noĆ¹i naĆøo khaĆ¹c
ngoaĆøi tieĆ”ng noĆ¹i cuĆ»a chĆ­nh mƬnh.
MoĆ£i ngƶƓĆøi coĆ¹ caĆ¹i ƱuĆ¹ng rieĆ¢ng cuĆ»a mƬnh vaĆø
ƱieĆ u ƱoĆ¹ thoĆ”ng nhaĆ”t vĆ“Ć¹i baĆ»n thaĆ¢n hoĆÆ, vĆ“Ć¹i hoaĆøn
caĆ»nh cuĆ»a hoĆÆ, vĆ“Ć¹i loĆøng mong muoĆ”n, Ć¶Ć“Ć¹c ao cuĆ»a
hoĆÆ. MoĆ£i ngƶƓĆøi chuĆ¹ng ta coĆ¹ nhƶƵng taĆ ng baƤc nhaƤn
thĆ¶Ć¹c khaĆ¹c nhau vaĆø neĆ¢n bieĆ”t mƬnh laĆø ai, mƬnh
Ʊang Ć“Ć» ƱaĆ¢u trong cuoƤc ƱƓĆøi naĆøy. ChuĆ¹ng ta khoĆ¢ng
coĆ¹ quyeĆ n ƱoĆøi hoĆ»i ngƶƓĆøi khaĆ¹c phaĆ»i thaĆ”y con ƱƶƓĆøng
cuĆ»a mƬnh, hoaĆ«c phaĆ»i chaĆ”p nhaƤn lyĆ¹ leƵ cuĆ»a mƬnh,
chƦ nhaĆØm laĆøm cho mƬnh caĆ»m thaĆ”y deĆ£ chĆ²u. CaĆ¹i
ƱuĆ¹ng cuĆ»a ta laĆø caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a ta, coĆøn ngƶƓĆøi khaĆ¹c
cuƵng coĆ¹ nhƶƵng caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a hoĆÆ. CoĆ” gaĆ©ng chĆ¶Ć¹ng
minh caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a mƬnh quan troĆÆng hĆ“n hay laĆø
chinh phuĆÆc loĆøng ngƶƓĆøi quan troĆÆng hĆ“n?
ƑieĆ u baĆÆn neĆ¢n quan taĆ¢m khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø coĆ”
gaĆ©ng chĆ¶Ć¹ng toĆ» mƬnh laĆø ƱuĆ¹ng, maĆø laĆø ƱeĆ„ soĆ”ng
60

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
haĆøi hoĆøa vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Do vaƤy, baĆÆn khoĆ¢ng
caĆ n phaĆ»i coĆ” gaĆ©ng tranh luaƤn ƱeĆ„ chĆ¶Ć¹ng minh
leƵ phaĆ»i, cuƵng khoĆ¢ng caĆ n tƬm nhƶƵng lyĆ¹ leƵ khaĆ¹c
nhau ƱeĆ„ baĆøi baĆ¹c ngƶƓĆøi khaĆ¹c. CoĆ” gaĆ©ng laĆøm nhƶ
theĆ” chƦ chĆ¶Ć¹ng toĆ» tĆ­nh ngoan coĆ” cuĆ»a chĆ­nh baĆÆn.
BaĆÆn caĆøng ngoan coĆ” chĆ¶Ć¹ng minh caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a
mƬnh, thƬ ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng seƵ tieĆ”p tuĆÆc ngoan
coĆ” chĆ¶Ć¹ng minh caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a hoĆÆ. BaĆÆn caĆøng tƬm
caĆ¹ch baĆøi baĆ¹c hoĆÆ, thƬ hoĆÆ cuƵng seƵ tƬm moĆÆi caĆ¹ch ƱeĆ„
baĆøi baĆ¹c ngƶƓĆÆc trĆ“Ć» laĆÆi baĆÆn. TeƤ nhaĆ”t laĆø khi ƱaƵ lƓƵ
vĆ¶Ć“Ć¹ng vaĆøo chuyeƤn tranh caƵi, baĆøi baĆ¹c laĆ£n nhau,
con ngƶƓĆøi khoĆ¢ng coĆøn yĆ¹ thĆ¶Ć¹c ƱƶƓĆÆc mƬnh Ʊang
Ć±Ć¶Ć¹ng Ć“Ć» ƱaĆ¢u nƶƵa! MoĆÆi xung ƱoƤt veĆ  maĆ«t nhaƤn thĆ¶Ć¹c
cĆ¶Ć¹ nhƶ theĆ” tieĆ”p dieĆ£n, khoĆ¢ng coĆ¹ hoĆ i keĆ”t. TraĆ¹i laĆÆi,
khi baĆÆn khoĆ¢ng coĆøn ngoan coĆ” chĆ¶Ć¹ng minh caĆ¹i
ƱuĆ¹ng cuĆ»a mƬnh, thƬ ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng seƵ giaĆ»m bĆ“Ć¹t
tĆ­nh ngoan coĆ”, khoĆ¢ng tƬm moĆÆi caĆ¹ch chĆ¶Ć¹ng minh
caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a hoĆÆ.
PhaĆ»i giaĆ»i quyeĆ”t vaĆ”n ƱeĆ  nan giaĆ»i naĆøy nhƶ theĆ”
naĆøo ƱaĆ¢y? CaĆ¢u traĆ» lĆ“Ćøi thoĆ»a ƱaĆ¹ng nhaĆ”t Ć“Ć» ƱaĆ¢y phaĆ»i
chaĆŖng laĆø, haƵy bieĆ”t mĆ“Ć» loĆøng laĆ©ng nghe nhau,
bieĆ”t ƱaĆ¢u chuĆ¹ng ta seƵ bƬnh tĆ³nh, hoĆÆc hoĆ»i ƱƶƓĆÆc caĆ¹i
ƱuĆ¹ng cuĆ»a nhau nhieĆ u hĆ“n, tieĆ”n gaĆ n ƱeĆ”n chaĆ¢n lyĆ¹
hĆ“n! ƑƶƓĆÆc nhƶ vaƤy thƬ may ra chaĆ¢n lyĆ¹ mĆ“Ć¹i coĆ¹
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

61
theĆ„ hieƤn ra vĆ“Ć¹i taĆ”t caĆ» aĆ¹nh saĆ¹ng cuĆ»a noĆ¹. TƶĆø ƱoĆ¹,
chuĆ¹ng ta mĆ“Ć¹i coĆ¹ theĆ„ nhƬn cuoƤc soĆ”ng vĆ“Ć¹i nhƶƵng
maĆøu saĆ©c mĆ“Ć¹i laĆÆ haĆ”p daĆ£n, khaĆ¹c haĆŗn vĆ“Ć¹i nhƶƵng
ƱieĆ u quen thuoƤc maĆø trĆ¶Ć“Ć¹c ƱaĆ¢y coĆ¹ theĆ„ mƬnh chƶa
nhaƤn ra.

T

Ā°

rong giao tieĆ”p, baĆÆn coĆ¹ ƱeĆ„ yĆ¹ ƱeĆ”n ƱieĆ u naĆøy
khoĆ¢ng: NhieĆ u khi ngƶƓĆøi khaĆ¹c coĆ” ā€œcaƵiā€
baĆÆn khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø vƬ hoĆÆ khoĆ¢ng nhaƤn ra ƱƶƓĆÆc
ƱieĆ u gƬ ƱuĆ¹ng, maĆø vƬ ƱaƵ troĆ¹t bĆ² baĆÆn laĆøm cho beƵ
maĆ«t roĆ i neĆ¢n mĆ“Ć¹i coĆ” caƵi laĆÆi ƱeĆ„ nhaĆØm gƓƵ gaĆÆc laĆÆi
moƤt chuĆ¹t sĆ³ dieƤn naĆøo ƱoĆ¹. TheĆ” thƬ, taĆÆi sao baĆÆn
khoĆ¢ng teĆ” nhĆ² mĆ“Ć» moƤt loĆ”i thoaĆ¹t cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c?
Sao baĆÆn khoĆ¢ng tinh yĆ¹ tƬm caĆ¹ch gƬn giƶƵ theĆ„ dieƤn
cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c? Khi baĆÆn ƱaƵ chinh phuĆÆc ƱƶƓĆÆc
loĆøng ngƶƓĆøi, thƬ ngƶƓĆøi khaĆ¹c seƵ aĆ¢m thaĆ m hoĆÆc hoĆ»i
caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a baĆÆn. NgƶƓĆøi aĆ”y seƵ ƱoĆ ng yĆ¹ vĆ“Ć¹i baĆÆn,
seƵ trĆ“Ć» neĆ¢n toĆ”t ƱeĆÆp nhƶ nhƶƵng gƬ maĆø baĆÆn khuyeĆ”n
khĆ­ch hoĆÆ, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»i nhƶ nhƶƵng gƬ baĆÆn coĆ”
thuyeĆ”t phuĆÆc hay eĆ¹p buoƤc hoĆÆ.
TheĆ” thƬ, ƱeĆ„ traĆ¹nh gaĆ¢y toĆ„n thƶƓng cho ngƶƓĆøi
khaĆ¹c, trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t chuĆ¹ng ta phaĆ»i nhƬn laĆÆi chĆ­nh
mƬnh. NeĆ”u toĆ¢i ƱaƵ lƓƵ tranh luaƤn goĆ¹p theĆ¢m vaĆøo
62

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
sƶĆÆ baĆ”t hoaĆø, thƬ sau ƱoĆ¹ toĆ¢i phaĆ»i gaĆ¹nh chĆ²u traĆ¹ch
nhieƤm veĆ  haĆønh ƱoƤng cuĆ»a mƬnh vaĆø chuĆ» ƱoƤng xin
loĆ£i ngƶƓĆøi khaĆ¹c. ƑƶĆøng bao giĆ“Ćø chƦ vƬ thaĆ¹i ƱoƤ coĆ”
chaĆ”p maĆø tƶĆÆ bieĆ”n mƬnh trĆ“Ć» thaĆønh vaƤt caĆ»n khieĆ”n
ngƶƓĆøi khaĆ¹c khoĆ¢ng muoĆ”n mĆ“Ć» loĆøng laĆ©ng nghe vaĆø
ƱoĆ”i thoaĆÆi vĆ“Ć¹i ta!
ƑoĆ”i vĆ“Ć¹i nhieĆ u vaĆ”n ƱeĆ  phĆ¶Ć¹c taĆÆp trong cuoƤc
soĆ”ng, vieƤc tranh caƵi nhau veĆ  nguyeĆ¢n nhaĆ¢n cuĆ»a
vaĆ”n ƱeĆ  ƱeĆ„ ƱoĆ„ loĆ£i hoaĆ«c quy traĆ¹ch nhieƤm cho nhau
khoĆ¢ng quan troĆÆng baĆØng vieƤc cuĆøng nhau noĆ£ lƶĆÆc
tƬm caĆ¹ch thaĆ¹o gƓƵ vaĆ”n ƱeĆ . Khi ƱoĆ¹, ƱieĆ u quan troĆÆng
khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø ā€œloĆ£i cuĆ»a ai?ā€ maĆø laĆø ā€œai ƱaƵ tƬm ra
giaĆ»i phaĆ¹p trĆ¶Ć“Ć¹c?ā€. NhƶƵng ƱieĆ u toĆ”t ƱeĆÆp nhaĆ”t cuĆ»a
cuoƤc soĆ”ng chƦ thuoƤc veĆ  nhƶƵng con ngƶƓĆøi bieĆ”t
kieĆ¢n trƬ ƱeĆ„ ƱaĆÆt ƱƶƓĆÆc sƶĆÆ hieĆ„u bieĆ”t laĆ£n nhau vaĆø
bieĆ”t hĆ“ĆÆp taĆ¹c toĆ”t vĆ“Ć¹i nhau. NeĆ”u baĆÆn coĆ¹ loĆ£i maĆø
baĆÆn tƶĆÆ mƬnh tƬm ra giaĆ»i phaĆ¹p ƱeĆ„ thaĆ¹o gƓƵ, giaĆ»i
quyeĆ”t oĆ„n thoĆ»a, thƬ ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng seƵ khoĆ¢ng
maĆ”t thĆ“Ćøi gian ƱeĆ„ tƬm caĆ¹ch chĆ¶Ć¹ng minh loĆ£i laĆø do
hoĆÆ hay do baĆÆn nƶƵa! TreĆ¢n ƱƓĆøi naĆøy, thƶƓĆøng thƬ
nhƶƵng ngƶƓĆøi coĆ¹ hoĆÆc vaĆ”n thƶĆÆc sƶĆÆ vaĆø bieĆ”t soĆ”ng
cao thƶƓĆÆng seƵ choĆÆn lƶĆÆa caĆ¹ch Ć¶Ć¹ng xƶƻ nhƶ vaƤy!
Ā°
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

63
N

hƬn chung, trong giao tieĆ”p vaĆø cuoƤc soĆ”ng
haĆØng ngaĆøy, chuĆ¹ng ta phaĆ»i hoĆÆc caĆ¹ch ƱeĆ„
nhƶƵng ā€œyeĆ¢u saĆ¹ch cuĆ»a toĆ¢iā€ vaĆø nhu caĆ u chĆ¶Ć¹ng toĆ»
mƬnh ā€œĆ±uĆ¹ngā€ troĆ¢i Ʊi. HaƵy tin raĆØng, leƵ phaĆ»i seƵ
luoĆ¢n luoĆ¢n ƱƶƓĆÆc bieĆ„u loƤ laĆø chĆ­nh noĆ¹ vaĆøo ƱuĆ¹ng
nĆ“i vaĆø ƱuĆ¹ng luĆ¹c. ƑieĆ u baĆÆn caĆ n quan taĆ¢m chƦ laĆø
soĆ”ng chaĆ¢n thaƤt ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i chĆ­nh baĆ»n thaĆ¢n mƬnh vaĆø
haƵy chaĆ”p nhaƤn sƶĆÆ coĆ¹ maĆ«t cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c vĆ“Ć¹i
nhƶƵng caĆ¹ tĆ­nh cuĆøng nhƶƵng suy nghĆ³ cuĆ»a hoĆÆ. HaƵy
bieĆ”t toĆ¢n troĆÆng baĆ»n saĆ©c cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c, neĆ”u baĆÆn
muoĆ”n ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng toĆ¢n troĆÆng baĆ»n saĆ©c cuĆ»a
baĆÆn. BeĆ¢n caĆÆnh ƱoĆ¹, haƵy thƶƓĆøng xuyeĆ¢n ƱaĆ¹nh giaĆ¹
laĆÆi nhƶƵng tƶ tƶƓƻng, lĆ“Ćøi noĆ¹i vaĆø haĆønh ƱoƤng cuĆ»a
chĆ­nh mƬnh xem chuĆ¹ng coĆ¹ Ć­ch lĆ“ĆÆi cho hoaĆøn caĆ»nh
maĆø mƬnh Ʊang soĆ”ng, cho ngƶƓĆøi maĆø mƬnh Ʊang
giao tieĆ”p hay khoĆ¢ng. ToĆ¹m laĆÆi, baĆ»n thaĆ¢n chuĆ¹ng
ta bieĆ”t chuĆ¹ yĆ¹ ƱeĆ”n nhƶƵng gƬ toĆ”t ƱeĆÆp maĆø mƬnh coĆ¹
theĆ„ laĆøm cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c thƬ hƶƵu Ć­ch hĆ“n laĆø coĆ”
tranh caƵi lyĆ¹ leƵ ƱuĆ¹ng sai vĆ“Ć¹i hoĆÆ.

HaƵy soĆ”ng thaƤt toĆ”t vaĆø yeĆ¢u thƶƓng
ngƶƓĆøi khaĆ¹c
SoĆ”ng treĆ¢n coƵi ƱƓĆøi naĆøy, con ngƶƓĆøi chuĆ¹ng ta
coĆ¹ theĆ„ khaĆ¹c nhau veĆ  gioĆ”ng noĆøi, veĆ  maĆøu da, quoĆ”c
64

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
tĆ²ch, ngoĆ¢n ngƶƵ, phong tuĆÆc, taƤp quaĆ¹n, toĆ¢n giaĆ¹o...
TaĆ”t caĆ» nhƶƵng khaĆ¹c bieƤt aĆ”y laĆø lyĆ¹ do ƱeĆ„ con ngƶƓĆøi
ƱeĆ”n vĆ“Ć¹i nhau, yeĆ¢u thƶƓng nhau, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»i
laĆø nhƶƵng bĆ¶Ć¹c tƶƓĆøng ngaĆŖn caĆ¹ch ƱeĆ„ chia reƵ, caĆ¹ch
xa nhau. TieĆ”c raĆØng lĆ²ch sƶƻ nhaĆ¢n loaĆÆi ƱaƵ khoĆ¢ng
traĆ¹nh khoĆ»i nhƶƵng nhaƤn thĆ¶Ć¹c sai laĆ m, thaƤm chĆ­
coĆøn daĆ£n ƱeĆ”n nhƶƵng cuoƤc chieĆ”n ƱoĆ„ maĆ¹u ā€“ chƦ
vƬ chƶa bieĆ”t dung hoĆøa nhƶƵng sƶĆÆ khaĆ¹c bieƤt treĆ¢n
ƱaĆ¢y.
Trong cuoƤc soĆ”ng, haĆÆnh phuĆ¹c cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n
ta phuĆÆ thuoƤc vaĆøo haĆÆnh phuĆ¹c cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
Con ngƶƓĆøi soĆ”ng treĆ¢n ƱƓĆøi laĆø ƱeĆ„ xaĆ¢y dƶĆÆng haĆÆnh
phuĆ¹c yeĆ¢n vui cuĆ»a mƬnh giƶƵa moĆÆi ngƶƓĆøi! ƑaĆ¢y laĆø
leƵ soĆ”ng giaĆ»n dĆ² nhaĆ”t, khieĆ”n chuĆ¹ng ta deĆ£ caĆ»m
nhaƤn haĆÆnh phuĆ¹c trong cuoƤc soĆ”ng nhieĆ u nhaĆ”t.
Nhƶng cuƵng chĆ­nh vƬ tƬnh yeĆ¢u thƶƓng laĆø leƵ
soĆ”ng giaĆ»n dĆ² nhaĆ”t, neĆ¢n vieƤc thƶĆÆc haĆønh noĆ¹ moĆ£i
ngaĆøy trong cuoƤc soĆ”ng laĆø ƱieĆ u khoĆ¹ nhaĆ”t! Con
ngƶƓĆøi ta coĆ¹ khuynh hĆ¶Ć“Ć¹ng tƶĆÆ nhieĆ¢n Ć­ch kyĆ», chƦ
bieĆ”t ƱeĆ”n baĆ»n thaĆ¢n mƬnh, lĆ“ĆÆi Ć­ch cuĆ»a rieĆ¢ng mƬnh.
CoĆ¹ moƤt caĆ¢u hoĆ»i maĆø raĆ”t coĆ¹ theĆ„ baĆ”t kyĆø ai cuƵng baĆŖn
khoaĆŖn: ā€œKhi toĆ¢i soĆ”ng toĆ”t, baĆ»n thaĆ¢n toĆ¢i coĆ¹ ƱƶƓĆÆc
gƬ khoĆ¢ng? NeĆ”u toĆ¢i cĆ¶Ć¹ coĆ” gaĆ©ng soĆ”ng toĆ”t, trong khi
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

65
cuoƤc soĆ”ng quanh toĆ¢i ƱaĆ y nhƶƵng keĆ» xaĆ”u, thƬ lieƤu
ƱoĆ¹ coĆ¹ phaĆ»i laĆø moƤt thieƤt thoĆøi cho toĆ¢i khoĆ¢ng?ā€
NeĆ”u luĆ¹c naĆøo baĆÆn cuƵng luoĆ¢n tƶĆÆ hoĆ»i mƬnh hoaĆ«c
hoĆ»i ngƶƓĆøi khaĆ¹c nhƶƵng caĆ¢u ƱaĆÆi loaĆÆi nhƶ vaƤy, thƬ
baĆÆn khoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ soĆ”ng yeĆ¢u thƶƓng! ThaƤm chĆ­,
nhieĆ u ngƶƓĆøi coĆøn dƶĆÆa vaĆøo ā€œlaƤp luaƤnā€ ƱoĆ¹ ƱeĆ„ baĆøo
chƶƵa cho nhƶƵng haĆønh vi khoĆ¢ng toĆ”t cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n
mƬnh.
TheĆ” thƬ, veĆ  phaĆ n chuĆ¹ng ta, chuĆ¹ng ta seƵ lƶĆÆa
choĆÆn thaĆ¹i ƱoƤ soĆ”ng naĆøo? ChaĆ©c chaĆ©n nhƶƵng caĆ¢u
hoĆ»i treĆ¢n ƱaĆ¢y khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø lyĆ¹ do ƱeĆ„ chuĆ¹ng ta
khoĆ¢ng thaƤt sƶĆÆ bieĆ”t soĆ”ng yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
ChuĆ¹ng ta khoĆ¢ng theĆ„ maƵi quanh quaĆ„n vĆ“Ć¹i nhƶƵng
caĆ¢u hoĆ»i ƱaĆÆi loaĆÆi nhƶ vaƤy. HaƵy thƶƻ nhƬn vaĆ”n ƱeĆ 
naĆøy trong vieĆ£n caĆ»nh thƶĆÆc teĆ” nhaĆ”t. BaĆÆn haƵy thƶƻ
ƱeĆ”n vĆ“Ć¹i nhƶƵng con ngƶƓĆøi trong giaĆ¢y phuĆ¹t haĆ”p
hoĆ”i, hoĆÆ noĆ¹i gƬ vĆ“Ć¹i baĆÆn? Khi saĆ©p phaĆ»i tƶĆø giaƵ coƵi
ƱƓĆøi, nhƶƵng gƬ ngƶƓĆøi ta noĆ¹i ra thƶƓĆøng laĆø nhƶƵng
ƱieĆ u chaĆ¢n thaƤt nhaĆ”t! HoĆÆ thƶƓĆøng noĆ¹i gƬ?
HaĆŗn baĆÆn ƱaƵ thaĆ”y nhieĆ u ngƶƓĆøi trong luĆ¹c
laĆ¢m chung thƶƓĆøng traĆŖn troĆ”i laĆÆi cuĆøng con chaĆ¹u
nhƶƵng taĆ¢m nguyeƤn maĆø hoĆÆ chƶa thƶĆÆc hieƤn ƱƶƓĆÆc,
hoaĆ«c chƶa thƶĆÆc hieƤn ƱƶƓĆÆc troĆÆn veĆÆn khi hoĆÆ coĆøn
66

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
soĆ”ng. LuĆ¹c naĆøy, ngƶƓĆøi ta thƶƓĆøng nhĆ“Ć¹ veĆ  nhƶƵng
ngƶƓĆøi thaĆ¢n yeĆ¢u, thƶƓĆøng toĆ» ra aĆ¢n haƤn vƬ trĆ¶Ć“Ć¹c
ƱaĆ¢y mƬnh ƱaƵ lƓƵ coĆ¹ nhƶƵng haĆønh vi cƶ xƶƻ khoĆ¢ng
phaĆ»i vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c, lƓƵ gaĆ¢y ra nhƶƵng hieĆ„u laĆ m,
xĆ­ch mĆ­ch, nhƶƵng chuyeƤn buoĆ n cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c...
NgƶƓĆøi ta chƦ coĆøn muoĆ”n ƱƶƓĆÆc noĆ¹i lĆ“Ćøi taĆÆ loĆ£i cuĆøng
ngƶƓĆøi khaĆ¹c, trĆ¶Ć“Ć¹c khi coĆ¹ theĆ„ thanh thaĆ»n truĆ¹t
hĆ“n thĆ“Ć» cuoĆ”i cuĆøng!
TheĆ” nhƶng, ƱaĆ¹ng tieĆ”c laĆø nhieĆ u ngƶƓĆøi cho
ƱeĆ”n nay vaĆ£n khoĆ¢ng nhaƤn ra thƶĆÆc teĆ” hieĆ„n nhieĆ¢n
ƱoĆ¹, vaĆ£n khoĆ¢ng nhaƤn ra raĆØng mƬnh phaĆ»i soĆ”ng toĆ”t
vaĆø bieĆ”t yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c. HoĆÆ nhaƤn thĆ¶Ć¹c
raĆ”t noĆ¢ng caĆÆn, hĆ“Ćøi hĆ“ĆÆt, thaĆønh thƶƻ caĆ¹ch soĆ”ng cuĆ»a
hoĆÆ Ć±aƵ gaĆ¢y ra bao Ʊau Ć±Ć“Ć¹n, baĆ”t haĆÆnh cho ngƶƓĆøi
khaĆ¹c. MoƤt kieĆ”p ngƶƓĆøi ngaĆ©n nguĆ»i, laĆøm quaĆ¹ nhieĆ u
ƱieĆ u xaĆ”u seƵ coĆ¹ luĆ¹c phaĆ»i aĆ¢n haƤn. ChƦ sĆ“ĆÆ raĆØng khi
bieĆ”t aĆ¢n haƤn thƬ ƱaƵ muoƤn, khoĆ¢ng theĆ„ chuoƤc loĆ£i
ƱƶƓĆÆc maĆø cuƵng khoĆ¢ng coĆøn kĆ²p thĆ“Ćøi gian ƱeĆ„ laĆøm
ƱieĆ u gƬ toĆ”t nƶƵa! MoƤt kieĆ”p ngƶƓĆøi nhƶ vaƤy laĆø hoaĆøn
toaĆøn troĆ”ng roĆ£ng, voĆ¢ nghĆ³a, khoĆ¢ng Ʊem laĆÆi haĆÆnh
phuĆ¹c cho ai caĆ» - keĆ„ caĆ» cho chĆ­nh mƬnh.
Ć‘Ć“Ćøi ta ngaĆ©n nguĆ»i laĆ©m! TheĆ” thƬ taĆÆi sao ta
khoĆ¢ng coĆ” gaĆ©ng soĆ”ng ƱeĆÆp ƱeƵ moƤt kieĆ”p ngƶƓĆøi? TaĆÆi
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

67
sao chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng nghĆ³ raĆØng, baĆ»n thaĆ¢n mƬnh
phaƻi coƔ gaƩng soƔng toƔt ƱeƄ gieo troƠng nieƠm tin
cuoƤc soĆ”ng nĆ“i taĆ¢m hoĆ n ngƶƓĆøi khaĆ¹c? BieĆ”t bao
ngƶƓĆøi chƦ vƬ nhƬn thaĆ”y nhƶƵng toƤi aĆ¹c, nhƶƵng caĆ¹i
xaĆ”u trong ƱƓĆøi soĆ”ng haĆØng ngaĆøy maĆø nieĆ m tin cuoƤc
soĆ”ng ƱaƵ khoĆ¢ng coĆøn? NeĆ”u chuĆ¹ng ta chƶa laĆøm
ƱƶƓĆÆc ƱieĆ u gƬ toĆ”t cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c, thƬ trĆ¶Ć“Ć¹c maĆ©t,
cuƵng ƱƶĆøng laĆøm maĆ”t nieĆ m tin nĆ“i ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
HaƵy soĆ”ng toĆ”t ƱeĆ„ coĆøn gieo nieĆ m tin cuoƤc soĆ”ng cho
bao ngƶƓĆøi khaĆ¹c!
CuoƤc soĆ”ng cuĆ»a moĆ£i chuĆ¹ng ta treĆ¢n coƵi ƱƓĆøi naĆøy
ƱeĆ u coĆ¹ nhƶƵng noĆ£i khoĆ„ rieĆ¢ng, nhƶƵng noĆ£i khaĆ¹t
khao chƶa ƱƶƓĆÆc thoĆ»a nguyeƤn... Do vaƤy maĆø caĆøng
phaĆ»i bieĆ”t yeĆ¢u thƶƓng nhau nhieĆ u hĆ“n! ChuĆ¹ng ta
ƱƶĆøng bao giĆ“Ćø dƶĆÆa vaĆøo nhƶƵng noĆ£i Ʊau maĆø mƬnh
Ʊang chĆ²u ƱƶĆÆng ƱeĆ„ laĆ”y ƱoĆ¹ laĆøm lyĆ¹ do bieƤn minh
cho baĆ»n thaĆ¢n, baĆøo chƶƵa cho loĆ”i soĆ”ng khoĆ¢ng bieĆ”t
yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
Khi chuĆ¹ng ta Ʊau khoĆ„, chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ than
traĆ¹ch vƬ sao mƬnh Ʊau khoĆ„ quaĆ¹ theĆ”? Nhƶng chƦ
caĆ n bieĆ”t nhƬn xa hĆ“n baĆ»n thaĆ¢n mƬnh moƤt chuĆ¹t
thoĆ¢i, chuĆ¹ng ta seƵ thaĆ”y noĆ£i baĆ”t haĆÆnh cuĆ»a bieĆ”t bao
ngƶƓĆøi khaĆ¹c. NhƶƵng Ć±Ć¶Ć¹a treĆ» lang thang khoĆ¢ng nĆ“i
68

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
nƶƓng tƶĆÆa, nhƶƵng thanh nieĆ¢n thaĆ”t hoĆÆc, nhƶƵng
trĆ­ thĆ¶Ć¹c naĆ«ng loĆøng vĆ“Ć¹i thĆ“Ćøi cuoƤc, nhƶƵng ngƶƓĆøi
giaĆø oĆ”m Ʊau khoĆ¢ng coĆ¹ tieĆ n thang thuoĆ”c, nhƶƵng
tai naĆÆn giao thoĆ¢ng thaĆ»m khoĆ”c moĆ£i ngaĆøy... BaĆ”t
cĆ¶Ć¹ nĆ“i ƱaĆ¢u chƦ coĆ¹ sƶĆÆ laĆÆnh nhaĆÆt, thĆ“Ćø Ć“, thƬ cuoƤc
soĆ”ng trĆ“Ć» neĆ¢n thaƤt ƱaĆ¹ng sĆ“ĆÆ. ChĆ­nh nhƶƵng Ʊau
khoĆ„ ƱaƵ Ʊƶa con ngƶƓĆøi ƱeĆ”n gaĆ n nhau hĆ“n, deĆ£
ƱoĆ ng caĆ»m vĆ“Ć¹i nhau hĆ“n vaĆø bieĆ”t yeĆ¢u thƶƓng nhau
nhieƠu hƓn.
NeĆ”u luĆ¹c naĆøo chuĆ¹ng ta cuƵng chƦ nghĆ³ ƱeĆ”n noĆ£i
khoĆ„ cuĆ»a mƬnh thƬ ta caĆøng coĆ¹ khuynh hĆ¶Ć“Ć¹ng tƶĆÆ
phoĆ¹ng ƱaĆÆi chuĆ¹ng leĆ¢n. Nhƶng traĆ¹i laĆÆi, neĆ”u chuĆ¹ng
ta mang moƤt taĆ m nhƬn lĆ“Ć¹n lao hĆ“n, bieĆ”t nhƬn
vaĆøo noĆ£i khoĆ„ cuĆ»a raĆ”t nhieĆ u ngƶƓĆøi quanh ta, thƬ
noĆ£i khoĆ„ cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n ta seƵ tƶĆÆ nhieĆ¢n thu nhoĆ»
laĆÆi!

S

Ā°

ƶĆÆ caĆ»m thoĆ¢ng, tha thĆ¶Ć¹ vaĆø tƬnh yeĆ¢u thƶƓng
treĆ¢n coƵi ƱƓĆøi naĆøy laĆø nhƶƵng thĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng caĆ n
ƱeĆ”n baĆ”t cĆ¶Ć¹ ƱieĆ u kieƤn naĆøo caĆ». Trong vaƤt lyĆ¹ hoĆÆc,
nhaĆø baĆ¹c hoĆÆc Archimedes (287 - 212 TCN) coĆ¹ theĆ„
tuyeĆ¢n boĆ” raĆØng: ā€œHaƵy cho toĆ¢i moƤt ƱieĆ„m tƶĆÆa, toĆ¢i
coĆ¹ theĆ„ naĆ¢ng boĆ„ng caĆ» traĆ¹i ƱaĆ”t leĆ¢n!ā€ (Give me a
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

69
firm place to stand, and I will move the earth.)
TheĆ” nhƶng, rieĆ¢ng trong lĆ³nh vƶĆÆc yeĆ¢u thƶƓng,
leƵ naĆøo baĆÆn laĆÆi noĆ¹i: ā€œMoĆÆi ngƶƓĆøi haƵy ƱoĆ¹ng goĆ¹p
phaĆ¢n nƶƻa soĆ” taĆøi saĆ»n Ʊang coĆ¹ cho toĆ¢i, ƱeĆ„ toĆ¢i trĆ“Ć»
thaĆønh tyĆ» phuĆ¹ giaĆøu coĆ¹ nhaĆ”t theĆ” giĆ“Ć¹i, roĆ i toĆ¢i seƵ
yeĆ¢u thƶƓng moĆÆi ngƶƓĆøi!ā€ NoĆ¹i nhƶ theĆ” thƬ coĆøn gƬ
khoĆ¢i haĆøi hĆ“n! NeĆ”u baĆÆn yeĆ¢u thƶƓng maĆø laĆÆi ƱoĆøi
hoĆ»i nhƶƵng ƱieĆ u kieƤn Ʊi keĆøm theo, thƬ tĆ¶Ć¹c laĆø
baĆÆn khoĆ¢ng coĆøn yeĆ¢u thƶƓng nƶƵa. BaĆÆn coĆ¹ theĆ„ yeĆ¢u
thƶƓng heĆ”t thaĆ»y moĆÆi ngƶƓĆøi baĆÆn gaĆ«p trong cuoƤc
soĆ”ng maĆø khoĆ¢ng phaĆ»i ƱoĆøi hoĆ»i moƤt ƱieĆ u kieƤn naĆøo
caĆ». MoĆÆi con ngƶƓĆøi ƱeĆ u xĆ¶Ć¹ng ƱaĆ¹ng ƱƶƓĆÆc ƱoĆ”i xƶƻ
vĆ“Ć¹i loĆøng toĆ”t vaĆø loĆøng traĆ©c aĆ„n, theĆ” thoĆ¢i!
NhĆ“Ćø coĆ¹ tƬnh yeĆ¢u thƶƓng con ngƶƓĆøi mĆ“Ć¹i coĆ¹
theĆ„ soĆ”ng toĆ”t vĆ“Ć¹i nhau. TƬnh yeĆ¢u thƶƓng khoĆ¢ng
phaĆ»i laĆø moƤt khaĆ¹i nieƤm trƶĆøu tƶƓĆÆng, maĆø noĆ¹ ƱƶƓĆÆc
bieĆ„u hieƤn qua nhieĆ u haĆønh ƱoƤng muoĆ¢n maĆøu muoĆ¢n
veĆ» cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng thƶƓĆøng ngaĆøy. CuoƤc soĆ”ng quanh
baĆÆn khoĆ¢ng thieĆ”u gƬ nhƶƵng ngƶƓĆøi toĆ”t. HoĆÆ soĆ”ng
toĆ”t vaĆø cƶ xƶƻ vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c baĆØng loĆøng toĆ”t moƤt
caĆ¹ch raĆ”t giaĆ»n dĆ², tƶĆÆ nhieĆ¢n, khoĆ¢ng heĆ  coĆ¹ ƱieĆ u gƬ
baĆ©t buoƤc hoĆÆ phaĆ»i soĆ”ng toĆ”t nhƶ vaƤy caĆ», ngoaĆÆi trƶĆø
tƬnh caĆ»m tƶĆø saĆ¢u thaĆŗm trong loĆøng hoĆÆ.
70

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
Trong cuoƤc soĆ”ng, moĆÆi vieƤc chuĆ¹ng ta laĆøm
ƱeĆ u phaĆ»i dƶĆÆa treĆ¢n neĆ n taĆ»ng vƶƵng chaĆ©c cuĆ»a yeĆ¢u
thƶƓng. LoĆøng yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c giuĆ¹p chuĆ¹ng
ta tƶĆÆ giaĆ»i thoaĆ¹t mƬnh khoĆ»i voĆ» boĆÆc chaƤt heĆÆp cuĆ»a
loĆøng Ć­ch kyĆ». NhĆ“Ćø coĆ¹ tƬnh yeĆ¢u thƶƓng maĆø chuĆ¹ng
ta soĆ”ng moƤt cuoƤc soĆ”ng haĆÆnh phuĆ¹c phong phuĆ¹
hĆ“n, traĆøn ƱaĆ y hĆ“n... ChuĆ¹ng toĆ¢i tin raĆØng, trong
moĆ£i con ngƶƓĆøi ƱeĆ u tieĆ m aĆ„n moƤt khaĆ» naĆŖng yeĆ¢u
thƶƓng voĆ¢ haĆÆn. NhƶƵng gƬ toĆ”t ƱeĆÆp maĆø chuĆ¹ng
ta laĆøm cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c, baĆ©t nguoĆ n tƶĆø tƬnh yeĆ¢u
thƶƓng, ƱeĆ u trĆ“Ć» thaĆønh phaĆ n thƶƓƻng voĆ¢ giaĆ¹ cho
chĆ­nh baĆ»n thaĆ¢n ta. ChaĆ©c chaĆ©n cuoƤc soĆ”ng treĆ¢n
traĆ¹i ƱaĆ”t naĆøy cuĆ»a chuĆ¹ng ta seƵ trĆ“Ć» neĆ¢n yeĆ¢n bƬnh
hĆ“n baĆØng caĆ¹ch ƱoĆ¹.

M

Ā°

eĆÆ toĆ¢i thƶƓĆøng toĆ¹m goĆÆn trieĆ”t lyĆ¹ cuĆ»a mƬnh
trong nhƶƵng cuĆÆm tƶĆø ngaĆ©n goĆÆn. MoƤt
trong nhƶƵng caĆ¢u noĆ¹i maĆø NgƶƓĆøi ƶa thĆ­ch nhaĆ”t
laĆø: ā€œQuaĆø taĆ«ng quyĆ¹ giaĆ¹ nhaĆ”t treĆ¢n cuoƤc ƱƓĆøi naĆøy
khoĆ¢ng neĆ¢n giƶƵ hoaĆ«c giaĆ”u dieĆ”m cho rieĆ¢ng aiā€.
QuaĆø taĆ«ng maĆø meĆÆ toĆ¢i muoĆ”n noĆ¹i ƱeĆ”n Ć“Ć» ƱaĆ¢y chĆ­nh
laĆø tƬnh yeĆ¢u thƶƓng. Khi baĆÆn yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi
khaĆ¹c, baĆÆn xĆ¶Ć¹ng ƱaĆ¹ng coĆ¹ ƱƶƓĆÆc moƤt moĆ”i quan heƤ
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

71
toĆ”t ƱeĆÆp. MoĆ”i quan heƤ naĆøy khoĆ¢ng chƦ khieĆ”n baĆÆn
haĆÆnh phuĆ¹c, maĆø baĆÆn coĆøn coĆ¹ theĆ„ chia seĆ» sƶĆÆ phong
phuĆ¹ cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n baĆÆn vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c.
Trong moĆ£i moƤt moĆ”i quan heƤ, chuĆ¹ng ta nhaƤn
ra raĆØng, baĆ»n thaĆ¢n mƬnh ƱaƵ mang ƱeĆ”n nhƶƵng
giaĆ¹ trĆ² toĆ”t ƱeĆÆp naĆøo ƱoĆ¹ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c khi hoĆÆ
caĆ n, nhaĆØm laĆøm cho moĆÆi thĆ¶Ć¹ trong cuoƤc soĆ”ng
naĆøy trĆ“Ć» neĆ¢n hoaĆøn thieƤn hĆ“n. TaĆÆi sao chuĆ¹ng ta
khoĆ¢ng chĆ²u Ć±Ć²nh nghĆ³a baĆ»n thaĆ¢n mƬnh nhƶ laĆø
moƤt thaĆønh vieĆ¢n tĆ­ch cƶĆÆc nhaĆ”t cuĆ»a coƤng ƱoĆ ng?
NgaĆøy hoĆ¢m nay, haƵy bĆ¶Ć“Ć¹c ra ngoaĆøi, hoĆøa mƬnh
vaĆøo cuoƤc ƱƓĆøi vaĆø yeĆ¢u thƶƓng moĆÆi ngƶƓĆøi maĆø baĆÆn
gaĆ«p gƓƵ. HaƵy ƱeĆ„ cho sƶĆÆ hieƤn dieƤn cuĆ»a baĆÆn ƱeĆ„ laĆÆi
aĆ¹nh saĆ¹ng trong tim ngƶƓĆøi khaĆ¹c. VaĆø haƵy luoĆ¢n
nhĆ“Ć¹ raĆØng, chƦ coĆ¹ tƬnh yeĆ¢u thƶƓng chaĆ¢n thaƤt mĆ“Ć¹i
taĆÆo cho ta caĆ»m giaĆ¹c vieĆ¢n maƵn haĆÆnh phuĆ¹c.

72

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
CHƖƔNG 4
GIAƛN Dƒ VEƀ NHU CAƀU VAƄT CHAƁT

P

haĆ n nhieĆ u Ʊau khoĆ„ cuĆ»a chuĆ¹ng ta trong
cuoƤc soĆ”ng laĆø do ā€œkhoĆ¢ng bieĆ”t ƱuĆ»ā€. ChƶƓng
naĆøy gĆ“ĆÆi mĆ“Ć» cho baĆÆn nhƶƵng yĆ¹ tƶƓƻng nhaĆØm ƱƓn
giaĆ»n hoĆ¹a nhu caĆ u vaƤt chaĆ”t cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n. MoĆ£i
chuĆ¹ng ta caĆ n bieĆ”t tƶĆÆ giaĆ»i thoaĆ¹t mƬnh khoĆ»i nhƶƵng
ā€œaĆ¹m aĆ»nhā€ cuĆ»a vaƤt chaĆ”t, ƱeĆ„ coĆ¹ theĆ„ vƶƓn tĆ“Ć¹i ngheƤ
thuaƤt soĆ”ng giaĆ»n dĆ², cuƵng coĆ¹ nghĆ³a laĆø vƶƓn tĆ“Ć¹i
moƤt cuoƤc soĆ”ng haĆÆnh phuĆ¹c, thanh thaĆ»n vaƤy!

CuoƤc ƱƓĆøi nhieĆ u aĆ¢u lo, do ƱaĆ¢u?

V

Ƭ ƱaĆ¢u chuĆ¹ng ta luoĆ¢n baƤn roƤn, cuoĆ”ng
cuoĆ ng, hoĆ”i haĆ» vĆ“Ć¹i nhƶƵng lo aĆ¢u haĆØng
ngaĆøy? CoĆ¹ phaĆ»i phaĆ n lĆ“Ć¹n nhƶƵng phĆ¶Ć¹c taĆÆp, raĆ©c
roĆ”i, nhƶƵng lo aĆ¢u haĆØng ngaĆøy cuĆ»a chuĆ¹ng ta ƱeĆ u
lieĆ¢n quan ƱeĆ”n chuyeƤn tieĆ n baĆÆc, nhaĆØm giaĆ»i quyeĆ”t
nhƶƵng nhu caĆ u vaƤt chaĆ”t haĆØng ngaĆøy? MoĆÆi baĆŖn
khoaĆŖn, suy nghĆ³, thaĆ©c maĆ©c, lo laĆ©ng... haĆøng ngaĆøy
haĆøng giĆ“Ćø cuĆ»a chuĆ¹ng ta phaĆ»i chaĆŖng chƦ xoay
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

73
quanh nhƶƵng chuyeƤn cĆ“m aĆŖn, aĆ¹o maĆ«c, nhaĆø Ć“Ć»,
phƶƓng tieƤn Ʊi laĆÆi?
CaĆ¢u hoĆ»i treĆ¢n khieĆ”n chuĆ¹ng ta phaĆ»i nhƬn
nhaƤn moƤt thƶĆÆc teĆ”: TaĆÆi sao con ngƶƓĆøi Ć­t khi bieĆ”t
ƱuĆ»? TaĆÆi sao luĆ¹c naĆøo cuƵng phaĆ»i tƬm caĆ¹ch thu gom,
tĆ­ch coĆ¹p? PhaĆ n lĆ“Ć¹n nguyeĆ¢n nhaĆ¢n laĆ¢u nay ƱƶƓĆÆc
quy cho loĆøng tham voĆ¢ ƱaĆ¹y cuĆ»a con ngƶƓĆøi. Tuy
nhieĆ¢n, chuĆ¹ng toĆ¢i thieĆ”t nghĆ³, nguyeĆ¢n nhaĆ¢n trĆ¶Ć“Ć¹c
tieĆ¢n laĆø do noĆ£i lo sĆ“ĆÆ bĆ² thieĆ”u thoĆ”n.
CuoƤc soĆ”ng voĆ”n dĆ³ laĆø khoĆ¢ng theĆ„ bieĆ”t trĆ¶Ć“Ć¹c!
ChuĆ¹ng ta chƦ coĆ¹ theĆ„ bieĆ”t nhƶƵng gƬ ƱaƵ xaĆ»y ra
trong quaĆ¹ khĆ¶Ć¹ vaĆø nhƶƵng gƬ Ʊang dieĆ£n ra Ć“Ć» hieƤn
taĆÆi, coĆøn cuoƤc soĆ”ng tƶƓng lai seƵ nhƶ theĆ” naĆøo thƬ
khoĆ¢ng ai dƶĆÆ Ć±oaĆ¹n cuĆÆ theĆ„ hay chaĆ©c chaĆ©n ƱƶƓĆÆc.
Ngay caĆ» khi chuĆ¹ng ta mong muoĆ”n moƤt cuoƤc
soĆ”ng phaĆŗng laĆ«ng bƬnh yeĆ¢n, thƬ nhƶƵng baƵo gioĆ¢ng
cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi cuƵng coĆ¹ theĆ„ baĆ”t chĆ“ĆÆt ƱoĆ„ xuoĆ”ng ƱaĆ u
mƬnh. ChĆ­nh vƬ noĆ£i lo laĆ©ng raĆØng tƶƓng lai mƬnh
coĆ¹ theĆ„ gaĆ«p chuyeƤn baĆ”t traĆ©c, coĆ¹ theĆ„ laĆ¢m vaĆøo caĆ»nh
thieĆ”u thoĆ”n maĆø con ngƶƓĆøi mĆ“Ć¹i luoĆ¢n tƬm caĆ¹ch thu
gom, tĆ­ch coĆ¹p.
Nhƶng thu gom, tĆ­ch coĆ¹p bao nhieĆ¢u cuƵng
khoĆ¢ng caĆ»m thaĆ”y ƱuĆ». TƶĆø ƱaĆ¢y, khaĆ¹i nieƤm ā€œloĆøng
74

QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
tham voĆ¢ ƱaĆ¹yā€ mĆ“Ć¹i xuaĆ”t hieƤn. Nhu caĆ u vaƤt chaĆ”t
cuĆ»a chuĆ¹ng ta laĆø khoĆ¢ng coĆ¹ giĆ“Ć¹i haĆÆn, thaĆønh thƶƻ
laĆÆi caĆøng phaĆ»i thu gom, tĆ­ch coĆ¹p ƱeĆ„ thoĆ»a maƵn
nhu caĆ u cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n mƬnh. TƶĆø ƱoĆ¹, cuoƤc soĆ”ng
trĆ“Ć» thaĆønh nhƶƵng bon chen, giaĆønh giaƤt khoĆ¢ng
hĆ“n khoĆ¢ng keĆ¹m. BaĆÆn thƶƻ nghĆ³ xem, cuoƤc soĆ”ng
cuĆ»a chuĆ¹ng ta treĆ¢n coƵi ƱƓĆøi naĆøy chƦ voĆ»n veĆÆn coĆ¹ bao
nhieĆ¢u naĆŖm ā€“ khoĆ¢ng daĆøi laĆ¢u baĆØng cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a
moƤt loaĆøi caĆ¢y coĆ„ thuĆÆ nƶƵa, nhƶng taĆÆi sao laĆÆi phaĆ»i
vaĆ”t vaĆ», meƤt moĆ»i ƱeĆ”n theĆ”? LaĆøm sao ƱeĆ„ thoaĆ¹t
khoĆ»i caĆ¹i voĆøng luaĆ„n quaĆ„n naĆøy?
VaĆ£n bieĆ”t raĆØng, cuoƤc soĆ”ng quanh ta khoĆ¢ng
thieĆ”u gƬ nhƶƵng ngƶƓĆøi coĆøn ngheĆøo khoĆ„. VaĆ£n bieĆ”t
raĆØng, haĆØng ngaĆøy coĆ¹ bieĆ”t bao nhieĆ¢u ngƶƓĆøi lƶƓng
thieƤn phaĆ»i ā€œĆ±oĆ„ moĆ  hoĆ¢i, soĆ¢i nĆ¶Ć“Ć¹c maĆ©tā€ maĆø vaĆ£n
chƶa ƱuĆ» aĆŖn. VeĆ  vaĆ”n ƱeĆ  naĆøy, chuĆ¹ng toĆ¢i seƵ ƱeĆ  caƤp
ƱeĆ”n trong moƤt dĆ²p khaĆ¹c. Ɣƛ ƱaĆ¢y, chuĆ¹ng toĆ¢i chƦ
muoĆ”n noĆ¹i ƱeĆ”n nhƶƵng con ngƶƓĆøi khoĆ¢ng heĆ  bĆ² aĆ¹p
lƶĆÆc cuĆ»a nhƶƵng gaĆ¹nh naĆ«ng cuoƤc soĆ”ng. HoĆÆ vaĆ£n
coĆ¹ cuĆ»a aĆŖn cuĆ»a ƱeĆ„, khoĆ¢ng thieĆ”u thoĆ”n chi. TheĆ”
nhƶng, hoĆÆ laĆÆi coi vieƤc chaĆÆy theo nhu caĆ u vaƤt
chaĆ”t laĆø ƱieĆ u ƱaĆ¹ng quan taĆ¢m baƤc nhaĆ”t trong cuoƤc
soĆ”ng, ngoaĆøi ra khoĆ¢ng coĆ¹ ƱieĆ u gƬ khaĆ¹c ƱaĆ¹ng ƱeĆ„
quan taĆ¢m caĆ»!
ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ²

75
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di
Chia khoa song gian di

Mais conteĆŗdo relacionado

Mais procurados (12)

Khoai lac va truong sinh
Khoai lac va truong sinhKhoai lac va truong sinh
Khoai lac va truong sinh
Ā 
Suc manh cua tri tue cam xuc
Suc manh cua tri tue cam xucSuc manh cua tri tue cam xuc
Suc manh cua tri tue cam xuc
Ā 
Long yeuthuong tap1
Long yeuthuong tap1Long yeuthuong tap1
Long yeuthuong tap1
Ā 
Long thuongyeu1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Long thuongyeu1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ CLong thuongyeu1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Long thuongyeu1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Ā 
NgÅ© giį»›i hoįŗ”t phįŗ­t sĘ° tĆ“n tį»« huįŗ„n
NgÅ© giį»›i   hoįŗ”t phįŗ­t sĘ° tĆ“n tį»« huįŗ„nNgÅ© giį»›i   hoįŗ”t phįŗ­t sĘ° tĆ“n tį»« huįŗ„n
NgÅ© giį»›i hoįŗ”t phįŗ­t sĘ° tĆ“n tį»« huįŗ„n
Ā 
Bįŗ”ch thį»§y lĆ£o nhĆ¢n đįŗ”o nghÄ©a tįŗ­p yįŗæu
Bįŗ”ch thį»§y lĆ£o nhĆ¢n   đįŗ”o nghÄ©a tįŗ­p yįŗæuBįŗ”ch thį»§y lĆ£o nhĆ¢n   đįŗ”o nghÄ©a tįŗ­p yįŗæu
Bįŗ”ch thį»§y lĆ£o nhĆ¢n đįŗ”o nghÄ©a tįŗ­p yįŗæu
Ā 
Dao ducgiadinhtapi - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Dao ducgiadinhtapi - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ CDao ducgiadinhtapi - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Dao ducgiadinhtapi - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Ā 
TƬm hiį»ƒu vį» đįŗ”o
TƬm hiį»ƒu vį» đįŗ”oTƬm hiį»ƒu vį» đįŗ”o
TƬm hiį»ƒu vį» đįŗ”o
Ā 
Long yeuthuong duchieusinh_509 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Long yeuthuong duchieusinh_509 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ CLong yeuthuong duchieusinh_509 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Long yeuthuong duchieusinh_509 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Ā 
Hoa nhan-nhuc
Hoa nhan-nhucHoa nhan-nhuc
Hoa nhan-nhuc
Ā 
Tuyen tap tran dinh long(q2) 825
Tuyen tap tran dinh long(q2) 825Tuyen tap tran dinh long(q2) 825
Tuyen tap tran dinh long(q2) 825
Ā 
Niem tin khong tat
Niem tin khong tatNiem tin khong tat
Niem tin khong tat
Ā 

Destaque

For travel agency
For travel agencyFor travel agency
For travel agencykatekudrina
Ā 
Aprica presto-stroller-tea-leaf-green.ppt
Aprica presto-stroller-tea-leaf-green.pptAprica presto-stroller-tea-leaf-green.ppt
Aprica presto-stroller-tea-leaf-green.pptJohn_joe
Ā 
Jeep liberty-limited-urban-terrain-stroller-spark.ppt
Jeep liberty-limited-urban-terrain-stroller-spark.pptJeep liberty-limited-urban-terrain-stroller-spark.ppt
Jeep liberty-limited-urban-terrain-stroller-spark.pptJohn_joe
Ā 
About Me Presentation
About Me PresentationAbout Me Presentation
About Me PresentationTheUrbanRocker
Ā 
Literacy at stdl
Literacy at stdlLiteracy at stdl
Literacy at stdlAnna Pederson
Ā 
Henryfordforddatthegioilen4banhxe
Henryfordforddatthegioilen4banhxeHenryfordforddatthegioilen4banhxe
Henryfordforddatthegioilen4banhxeVinh Văn
Ā 
Graco metro lite-stroller-rittenhouse.ppt
Graco metro lite-stroller-rittenhouse.pptGraco metro lite-stroller-rittenhouse.ppt
Graco metro lite-stroller-rittenhouse.pptJohn_joe
Ā 
Intermark Serviced Apartments
Intermark Serviced ApartmentsIntermark Serviced Apartments
Intermark Serviced Apartmentskatekudrina
Ā 
Isa presentation english
Isa presentation englishIsa presentation english
Isa presentation englishkatekudrina
Ā 
Jeep liberty-sport-x-all-terrain-stroller-sonar.ppt
Jeep liberty-sport-x-all-terrain-stroller-sonar.pptJeep liberty-sport-x-all-terrain-stroller-sonar.ppt
Jeep liberty-sport-x-all-terrain-stroller-sonar.pptJohn_joe
Ā 
Thuy ngoc-thuc trangnhanxet
Thuy ngoc-thuc trangnhanxetThuy ngoc-thuc trangnhanxet
Thuy ngoc-thuc trangnhanxetMrZan Nguyį»…n
Ā 
Š˜Š½Ń‚ŠµŃ€Š¼Š°Ń€Šŗ Š„Š¾ŃŠæŠøтŠ°Š»ŠøтŠø
Š˜Š½Ń‚ŠµŃ€Š¼Š°Ń€Šŗ Š„Š¾ŃŠæŠøтŠ°Š»ŠøтŠøŠ˜Š½Ń‚ŠµŃ€Š¼Š°Ń€Šŗ Š„Š¾ŃŠæŠøтŠ°Š»ŠøтŠø
Š˜Š½Ń‚ŠµŃ€Š¼Š°Ń€Šŗ Š„Š¾ŃŠæŠøтŠ°Š»ŠøтŠøkatekudrina
Ā 

Destaque (17)

For travel agency
For travel agencyFor travel agency
For travel agency
Ā 
Duc giai phap
Duc giai phapDuc giai phap
Duc giai phap
Ā 
Aprica presto-stroller-tea-leaf-green.ppt
Aprica presto-stroller-tea-leaf-green.pptAprica presto-stroller-tea-leaf-green.ppt
Aprica presto-stroller-tea-leaf-green.ppt
Ā 
Jeep liberty-limited-urban-terrain-stroller-spark.ppt
Jeep liberty-limited-urban-terrain-stroller-spark.pptJeep liberty-limited-urban-terrain-stroller-spark.ppt
Jeep liberty-limited-urban-terrain-stroller-spark.ppt
Ā 
About Me Presentation
About Me PresentationAbout Me Presentation
About Me Presentation
Ā 
Hįŗ­u thuc trang
Hįŗ­u thuc trangHįŗ­u thuc trang
Hįŗ­u thuc trang
Ā 
Literacy at stdl
Literacy at stdlLiteracy at stdl
Literacy at stdl
Ā 
Henryfordforddatthegioilen4banhxe
Henryfordforddatthegioilen4banhxeHenryfordforddatthegioilen4banhxe
Henryfordforddatthegioilen4banhxe
Ā 
Hong ha tongquan
Hong ha tongquanHong ha tongquan
Hong ha tongquan
Ā 
Graco metro lite-stroller-rittenhouse.ppt
Graco metro lite-stroller-rittenhouse.pptGraco metro lite-stroller-rittenhouse.ppt
Graco metro lite-stroller-rittenhouse.ppt
Ā 
Intermark Serviced Apartments
Intermark Serviced ApartmentsIntermark Serviced Apartments
Intermark Serviced Apartments
Ā 
Isa presentation english
Isa presentation englishIsa presentation english
Isa presentation english
Ā 
Jeep liberty-sport-x-all-terrain-stroller-sonar.ppt
Jeep liberty-sport-x-all-terrain-stroller-sonar.pptJeep liberty-sport-x-all-terrain-stroller-sonar.ppt
Jeep liberty-sport-x-all-terrain-stroller-sonar.ppt
Ā 
Thuy ngoc-thuc trangnhanxet
Thuy ngoc-thuc trangnhanxetThuy ngoc-thuc trangnhanxet
Thuy ngoc-thuc trangnhanxet
Ā 
Huong trang-giai phap
Huong trang-giai phapHuong trang-giai phap
Huong trang-giai phap
Ā 
Š˜Š½Ń‚ŠµŃ€Š¼Š°Ń€Šŗ Š„Š¾ŃŠæŠøтŠ°Š»ŠøтŠø
Š˜Š½Ń‚ŠµŃ€Š¼Š°Ń€Šŗ Š„Š¾ŃŠæŠøтŠ°Š»ŠøтŠøŠ˜Š½Ń‚ŠµŃ€Š¼Š°Ń€Šŗ Š„Š¾ŃŠæŠøтŠ°Š»ŠøтŠø
Š˜Š½Ń‚ŠµŃ€Š¼Š°Ń€Šŗ Š„Š¾ŃŠæŠøтŠ°Š»ŠøтŠø
Ā 
Thao thuc trang
Thao thuc trangThao thuc trang
Thao thuc trang
Ā 

Semelhante a Chia khoa song gian di

PhoĢng sinh chuyĆŖĢ£n nhoĢ‰ khoĢ laĢ€m
PhoĢng sinh chuyĆŖĢ£n nhoĢ‰ khoĢ laĢ€mPhoĢng sinh chuyĆŖĢ£n nhoĢ‰ khoĢ laĢ€m
PhoĢng sinh chuyĆŖĢ£n nhoĢ‰ khoĢ laĢ€mcanhbao
Ā 
LuĆ¢n hį»“i du kĆ­ tįŗ­p 2
LuĆ¢n hį»“i du kĆ­   tįŗ­p 2LuĆ¢n hį»“i du kĆ­   tįŗ­p 2
LuĆ¢n hį»“i du kĆ­ tįŗ­p 2HoĆ ng LĆ½ Quį»‘c
Ā 
Giį»t Mį»“ HĆ“i Thanh Thįŗ£n (Nguyį»…n Minh)
Giį»t Mį»“ HĆ“i Thanh Thįŗ£n (Nguyį»…n Minh)Giį»t Mį»“ HĆ“i Thanh Thįŗ£n (Nguyį»…n Minh)
Giį»t Mį»“ HĆ“i Thanh Thįŗ£n (Nguyį»…n Minh)Phįŗ­t NgĆ“n
Ā 
Đį»«ng ĐƔnh mįŗ„t tƬnh yĆŖu (Nguyį»…n Minh Tiįŗæn)
Đį»«ng ĐƔnh mįŗ„t tƬnh yĆŖu (Nguyį»…n Minh Tiįŗæn)Đį»«ng ĐƔnh mįŗ„t tƬnh yĆŖu (Nguyį»…n Minh Tiįŗæn)
Đį»«ng ĐƔnh mįŗ„t tƬnh yĆŖu (Nguyį»…n Minh Tiįŗæn)Phįŗ­t NgĆ“n
Ā 
Suc manh-cua-tri-tue-cam-xuc
Suc manh-cua-tri-tue-cam-xucSuc manh-cua-tri-tue-cam-xuc
Suc manh-cua-tri-tue-cam-xuctan_td
Ā 
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh datphamvanminhkite
Ā 
Gia thĘ° cį»§a cį»‘ hĘ°Ę”ng p1 chĆ¢n phįŗ­t chį»‰ luįŗ­n gia thĘ°į»ng
Gia thĘ° cį»§a cį»‘ hĘ°Ę”ng   p1   chĆ¢n phįŗ­t chį»‰ luįŗ­n gia thĘ°į»ngGia thĘ° cį»§a cį»‘ hĘ°Ę”ng   p1   chĆ¢n phįŗ­t chį»‰ luįŗ­n gia thĘ°į»ng
Gia thĘ° cį»§a cį»‘ hĘ°Ę”ng p1 chĆ¢n phįŗ­t chį»‰ luįŗ­n gia thĘ°į»ngHoĆ ng LĆ½ Quį»‘c
Ā 
Truyen ngan nhat tuan 342
Truyen ngan nhat tuan 342Truyen ngan nhat tuan 342
Truyen ngan nhat tuan 342Quoc Nguyen
Ā 
[SĆ”ch] ChƬa khĆ³a tĘ° duy tĆ­ch cį»±c
[SĆ”ch] ChƬa khĆ³a tĘ° duy tĆ­ch cį»±c[SĆ”ch] ChƬa khĆ³a tĘ° duy tĆ­ch cį»±c
[SĆ”ch] ChƬa khĆ³a tĘ° duy tĆ­ch cį»±cĐįŗ·ng PhĘ°Ę”ng Nam
Ā 
Niį»‡m Phįŗ­t chuyį»ƒn hĆ³a tįŗæ bĆ o ung thĘ°.
Niį»‡m Phįŗ­t chuyį»ƒn hĆ³a tįŗæ bĆ o ung thĘ°.Niį»‡m Phįŗ­t chuyį»ƒn hĆ³a tįŗæ bĆ o ung thĘ°.
Niį»‡m Phįŗ­t chuyį»ƒn hĆ³a tįŗæ bĆ o ung thĘ°.Nguyen Ha Linh
Ā 
NhĆ¢n quįŗ£ oan nį»£ hiį»ƒn hĆ³a thį»±c lį»„c
NhĆ¢n quįŗ£ oan nį»£ hiį»ƒn hĆ³a thį»±c lį»„cNhĆ¢n quįŗ£ oan nį»£ hiį»ƒn hĆ³a thį»±c lį»„c
NhĆ¢n quįŗ£ oan nį»£ hiį»ƒn hĆ³a thį»±c lį»„cHoĆ ng LĆ½ Quį»‘c
Ā 

Semelhante a Chia khoa song gian di (20)

Long yeu thuong tap1- 17-11-2012
Long yeu thuong  tap1- 17-11-2012Long yeu thuong  tap1- 17-11-2012
Long yeu thuong tap1- 17-11-2012
Ā 
PhoĢng sinh chuyĆŖĢ£n nhoĢ‰ khoĢ laĢ€m
PhoĢng sinh chuyĆŖĢ£n nhoĢ‰ khoĢ laĢ€mPhoĢng sinh chuyĆŖĢ£n nhoĢ‰ khoĢ laĢ€m
PhoĢng sinh chuyĆŖĢ£n nhoĢ‰ khoĢ laĢ€m
Ā 
LuĆ¢n hį»“i du kĆ­ tįŗ­p 2
LuĆ¢n hį»“i du kĆ­   tįŗ­p 2LuĆ¢n hį»“i du kĆ­   tįŗ­p 2
LuĆ¢n hį»“i du kĆ­ tįŗ­p 2
Ā 
Giį»t Mį»“ HĆ“i Thanh Thįŗ£n (Nguyį»…n Minh)
Giį»t Mį»“ HĆ“i Thanh Thįŗ£n (Nguyį»…n Minh)Giį»t Mį»“ HĆ“i Thanh Thįŗ£n (Nguyį»…n Minh)
Giį»t Mį»“ HĆ“i Thanh Thįŗ£n (Nguyį»…n Minh)
Ā 
Long yeuthuong duchieusinh_509
Long yeuthuong duchieusinh_509Long yeuthuong duchieusinh_509
Long yeuthuong duchieusinh_509
Ā 
Long yeuthuong tap2-banin-20110208
Long yeuthuong tap2-banin-20110208Long yeuthuong tap2-banin-20110208
Long yeuthuong tap2-banin-20110208
Ā 
Long yeuthuong tap2
Long yeuthuong tap2Long yeuthuong tap2
Long yeuthuong tap2
Ā 
Đį»«ng ĐƔnh mįŗ„t tƬnh yĆŖu (Nguyį»…n Minh Tiįŗæn)
Đį»«ng ĐƔnh mįŗ„t tƬnh yĆŖu (Nguyį»…n Minh Tiįŗæn)Đį»«ng ĐƔnh mįŗ„t tƬnh yĆŖu (Nguyį»…n Minh Tiįŗæn)
Đį»«ng ĐƔnh mįŗ„t tƬnh yĆŖu (Nguyį»…n Minh Tiįŗæn)
Ā 
Suc manh-cua-tri-tue-cam-xuc
Suc manh-cua-tri-tue-cam-xucSuc manh-cua-tri-tue-cam-xuc
Suc manh-cua-tri-tue-cam-xuc
Ā 
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
Ā 
Gia thĘ° cį»§a cį»‘ hĘ°Ę”ng p1 chĆ¢n phįŗ­t chį»‰ luįŗ­n gia thĘ°į»ng
Gia thĘ° cį»§a cį»‘ hĘ°Ę”ng   p1   chĆ¢n phįŗ­t chį»‰ luįŗ­n gia thĘ°į»ngGia thĘ° cį»§a cį»‘ hĘ°Ę”ng   p1   chĆ¢n phįŗ­t chį»‰ luįŗ­n gia thĘ°į»ng
Gia thĘ° cį»§a cį»‘ hĘ°Ę”ng p1 chĆ¢n phįŗ­t chį»‰ luįŗ­n gia thĘ°į»ng
Ā 
Nhung buctamthu1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Nhung buctamthu1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ CNhung buctamthu1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Nhung buctamthu1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Ā 
Nhung buctamthu1
Nhung buctamthu1Nhung buctamthu1
Nhung buctamthu1
Ā 
Nhung buctamthutapi
Nhung buctamthutapiNhung buctamthutapi
Nhung buctamthutapi
Ā 
Truyen ngan nhat tuan 342
Truyen ngan nhat tuan 342Truyen ngan nhat tuan 342
Truyen ngan nhat tuan 342
Ā 
[SĆ”ch] ChƬa khĆ³a tĘ° duy tĆ­ch cį»±c
[SĆ”ch] ChƬa khĆ³a tĘ° duy tĆ­ch cį»±c[SĆ”ch] ChƬa khĆ³a tĘ° duy tĆ­ch cį»±c
[SĆ”ch] ChƬa khĆ³a tĘ° duy tĆ­ch cį»±c
Ā 
Niį»‡m Phįŗ­t chuyį»ƒn hĆ³a tįŗæ bĆ o ung thĘ°.
Niį»‡m Phįŗ­t chuyį»ƒn hĆ³a tįŗæ bĆ o ung thĘ°.Niį»‡m Phįŗ­t chuyį»ƒn hĆ³a tįŗæ bĆ o ung thĘ°.
Niį»‡m Phįŗ­t chuyį»ƒn hĆ³a tįŗæ bĆ o ung thĘ°.
Ā 
Song10 dieulanh
Song10 dieulanhSong10 dieulanh
Song10 dieulanh
Ā 
Song10 dieulanh - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Song10 dieulanh - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ CSong10 dieulanh - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Song10 dieulanh - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Ā 
NhĆ¢n quįŗ£ oan nį»£ hiį»ƒn hĆ³a thį»±c lį»„c
NhĆ¢n quįŗ£ oan nį»£ hiį»ƒn hĆ³a thį»±c lį»„cNhĆ¢n quįŗ£ oan nį»£ hiį»ƒn hĆ³a thį»±c lį»„c
NhĆ¢n quįŗ£ oan nį»£ hiį»ƒn hĆ³a thį»±c lį»„c
Ā 

Chia khoa song gian di

  • 1. LAƏI THEƁ LUYEƄN QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim CHƌA KHOƙA SOƁNG GIAƛN Dƒ NHAƘ XUAƁT BAƛN __________________
  • 2. CUƘNG BAƏN ƑOƏC... BaĆÆn ƱoĆÆc thaĆ¢n meĆ”n! GiƶƵa muoĆ¢n vaĆøn phĆ¶Ć¹c taĆÆp cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi, chuĆ¹ng ta phaĆ»i soĆ”ng nhƶ theĆ” naĆøo? ChaĆ©c haĆŗn trong ƱƓĆøi, baĆÆn ƱaƵ tƶĆøng coĆ¹ luĆ¹c tƶĆÆ hoĆ»i mƬnh caĆ¢u hoĆ»i ƱoĆ¹? ƑaĆ¢y laĆø moƤt caĆ¢u hoĆ»i khoĆ¢ng ngƶĆøng day dĆ¶Ć¹t nhƶƵng taĆ¢m hoĆ n Ʊang khao khaĆ¹t kieĆ”m tƬm moƤt leƵ soĆ”ng cao caĆ» hĆ“n cho rieĆ¢ng mƬnh. SoĆ”ng sao cho phaĆ»i leƵ, khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø moƤt ƱieĆ u deĆ£ daĆøng traĆ» lĆ“Ćøi! NgaĆøy naĆøo coĆøn soĆ”ng, chaĆ©c chaĆ©n chuĆ¹ng ta vaĆ£n coĆøn baĆŖn khoaĆŖn veĆ  caĆ¹ch soĆ”ng, veĆ  yĆ¹ nghĆ³a cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a mƬnh. PhaĆ»i chaĆŖng, caĆøng ƱoĆ”i dieƤn vĆ“Ć¹i nhƶƵng phĆ¶Ć¹c taĆÆp, phieĆ n toaĆ¹i, Ʊau khoĆ„ vaĆø beĆ  traĆ¹i cuoƤc soĆ”ng, con ngƶƓĆøi caĆøng khaĆ¹t khao ƱƶƓĆÆc soĆ”ng moƤt cuoƤc soĆ”ng giaĆ»n dĆ², thanh thaĆ»n hĆ“n, coĆ¹ yĆ¹ nghĆ³a hĆ“n? CuoƤc ƱƓĆøi moĆ£i ngƶƓĆøi, xeĆ¹t theo moƤt yĆ¹ nghĆ³a naĆøo ƱoĆ¹, laĆø moƤt haĆønh trƬnh khoĆ¢ng ngƶĆøng boĆ» bĆ“Ć¹t Ʊi nhƶƵng gaĆ¹nh naĆ«ng vaĆø xaĆ¹c Ć±Ć²nh haĆønh trang naĆøo mƬnh caĆ n mang theo. CuoĆ”n saĆ¹ch naĆøy mong muoĆ”n ƱƶƓĆÆc chia seĆ» cuĆøng 5
  • 3. baĆÆn ƱoĆ¢i ƱieĆ u veĆ  ƱeĆ  taĆøi soĆ”ng giaĆ»n dĆ², xeĆ¹t tƶĆø nhieĆ u khĆ­a caĆÆnh cuĆ»a ƱƓĆøi soĆ”ng. Yƙ tƶƓƻng chĆ­nh maĆø chuĆ¹ng toĆ¢i mong muoĆ”n chuyeĆ„n taĆ»i qua cuoĆ”n saĆ¹ch nhoĆ» naĆøy laĆø, cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a moĆ£i chuĆ¹ng ta thaƤt ngaĆ©n nguĆ»i vaĆø haƵy coĆ” gaĆ©ng soĆ”ng sao cho thaƤt toĆ”t! Con ngƶƓĆøi giaĆ»n dĆ² cuƵng chĆ­nh laĆø con ngƶƓĆøi bieĆ”t gaĆÆt boĆ» Ʊi nhƶƵng phieĆ n toaĆ¹i trong ƱƓĆøi, lo phaĆ¹t trieĆ„n khaĆ» naĆŖng cuĆ»a mƬnh ƱeĆ”n mĆ¶Ć¹c cao nhaĆ”t ƱeĆ„ phuĆÆc vuĆÆ xaƵ hoƤi. DuĆø cuoƤc soĆ”ng treĆ¢n traĆ n gian naĆøy laĆø hƶƵu haĆÆn, nhƶng chuĆ¹ng ta vaĆ£n coĆ¹ theĆ„ tƬm thaĆ”y moƤt leƵ soĆ”ng giaĆ»n dĆ² moƤt ngheƤ thuaƤt soĆ”ng Ʊƭch thƶĆÆc, ƱeĆ„ laĆøm cho cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a chuĆ¹ng ta mang nhƶƵng yĆ¹ nghĆ³a baĆ”t taƤn! PhaĆ»i chaĆŖng cuoƤc soĆ”ng haĆØng ngaĆøy trĆ“Ć» neĆ¢n quaĆ¹ phĆ¶Ć¹c taĆÆp chƦ vƬ chuĆ¹ng ta chƶa bieĆ”t ƱƓn giaĆ»n hoĆ¹a cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a mƬnh? MoĆÆi chuyeƤn trong cuoƤc soĆ”ng seƵ trĆ“Ć» neĆ¢n thuaƤn lĆ“ĆÆi vaĆø toĆ”t ƱeĆÆp hĆ“n moƤt khi moĆ£i chuĆ¹ng ta chuĆ» ƱoƤng lƶĆÆa choĆÆn vaĆø reĆøn luyeƤn cho baĆ»n thaĆ¢n moƤt neĆ”p soĆ”ng giaĆ»n dĆ². ChƦ coĆ¹ nhƶƵng taĆ¢m hoĆ n giaĆ»n dĆ² mĆ“Ć¹i deĆ£ daĆøng ƱoĆ¹n nhaƤn ƱƶƓĆÆc nieĆ m vui cuoƤc soĆ”ng! ThaĆ¢n meĆ”n! LAƏI THEƁ LUYEƄN 6 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 4. CHƖƔNG 1 GIAƛN Dƒ TRONG COƕI LOƘNG T rong chƶƓng ƱaĆ u tieĆ¢n naĆøy, chuĆ¹ng toĆ¢i muoĆ”n chia seĆ» cuĆøng baĆÆn veĆ  sƶĆÆ giaĆ»n dĆ² trong coƵi loĆøng moĆ£i chuĆ¹ng ta. SĆ“Ć» dĆ³ chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ ƱƶƓĆÆc moƤt phong caĆ¹ch soĆ”ng giaĆ»n dĆ² laĆø vƬ chuĆ¹ng ta ƱaƵ coĆ¹ ƱƶƓĆÆc phaĆ„m chaĆ”t giaĆ»n dĆ² tƶĆø saĆ¢u thaĆŗm coƵi loĆøng mƬnh. MuoĆ”n thay ƱoĆ„i cuoƤc soĆ”ng xung quanh, trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t baĆÆn phaĆ»i thay ƱoĆ„i chĆ­nh baĆÆn. NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c, moĆÆi sƶĆÆ thay ƱoĆ„i phaĆ»i ƱƶƓĆÆc baĆ©t ƱaĆ u tƶĆø beĆ¢n trong baĆÆn. MoƤt cuoƤc soĆ”ng giaĆ»n dĆ² phaĆ»i baĆ©t ƱaĆ u tƶĆø sƶĆÆ giaĆ»n dĆ² noƤi taĆ¢m hĆ¶Ć“Ć¹ng ra beĆ¢n ngoaĆøi. MoƤt khi baĆÆn ƱaƵ coĆ¹ phaĆ„m chaĆ”t giaĆ»n dĆ² trong loĆøng, thƬ duĆø cuoƤc soĆ”ng quanh baĆÆn coĆ¹ raĆ©c roĆ”i, phĆ¶Ć¹c taĆÆp theĆ” naĆøo, baĆÆn vaĆ£n coĆ¹ theĆ„ ƱƓn giaĆ»n hoĆ¹a sƶĆÆ vieƤc, luoĆ¢n bƬnh an, vui soĆ”ng trong moĆÆi hoaĆøn caĆ»nh. ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 7
  • 5. ƑƶĆøng quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ā€œToĆ¢iā€ C uoƤc soĆ”ng treĆ¢n coƵi ƱƓĆøi naĆøy phĆ¶Ć¹c taĆÆp, phaĆ»i chaĆŖng laĆø vƬ loĆøng ngƶƓĆøi phĆ¶Ć¹c taĆÆp? RaĆ”t nhieĆ u chuyeƤn phĆ¶Ć¹c taĆÆp trong cuoƤc ƱƓĆøi naĆøy xaĆ»y ra chƦ vƬ con ngƶƓĆøi ta quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i cuĆ»a mƬnh maĆø ra! NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c, caĆ¹i ToĆ¢i laĆø nguyeĆ¢n nhaĆ¢n cuĆ»a nhieĆ u raĆ©c roĆ”i trong cuoƤc ƱƓĆøi! XeĆ¹t trong quaĆ¹ trƬnh trƶƓƻng thaĆønh cuĆ»a moƤt ƱƓĆøi ngƶƓĆøi, caĆ¹c nhaĆø taĆ¢m lyĆ¹ hoĆÆc nghieĆ¢n cĆ¶Ć¹u thaĆ”y raĆØng, Ć±Ć¶Ć¹a treĆ» tƶĆø naĆŖm leĆ¢n 3 tuoĆ„i baĆ©t ƱaĆ u coĆ¹ yĆ¹ thĆ¶Ć¹c veĆ  caĆ¹i ToĆ¢i (hay coĆøn goĆÆi laĆø yĆ¹ thĆ¶Ć¹c baĆ»n ngaƵ). Yƙ thĆ¶Ć¹c veĆ  caĆ¹i ToĆ¢i coĆ¹ nghĆ³a laĆø, treĆ» baĆ©t ƱaĆ u yĆ¹ thĆ¶Ć¹c ƱƶƓĆÆc raĆØng mƬnh laĆø moƤt con ngƶƓĆøi rieĆ¢ng bieƤt, khaĆ¹c vĆ“Ć¹i nhƶƵng ngƶƓĆøi xung quanh. ƑeĆ”n luĆ¹c naĆøy, treĆ» bieĆ”t raĆØng mƬnh coĆ¹ nhƶƵng yĆ¹ muoĆ”n rieĆ¢ng, coĆ¹ theĆ„ hĆ“ĆÆp hay khoĆ¢ng hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i yĆ¹ muoĆ”n cuĆ»a cha meĆÆ vaĆø ngƶƓĆøi lĆ“Ć¹n. NeĆ”u ƱeĆ„ yĆ¹, baĆÆn seƵ thaĆ”y, Ć“Ć» tuoĆ„i leĆ¢n 3 Ć±Ć¶Ć¹a treĆ» mĆ“Ć¹i baĆ©t ƱaĆ u nhaƤn ra raĆØng teĆ¢n cuĆ»a mƬnh gaĆ©n lieĆ n vĆ“Ć¹i baĆ»n thaĆ¢n mƬnh. TreĆ» thƶƓĆøng ƱoĆ ng nhaĆ”t baĆ»n thaĆ¢n mƬnh vĆ“Ć¹i teĆ¢n goĆÆi cuĆ»a mƬnh vaĆø xƶng hoĆ¢ baĆØng teĆ¢n khi chĆ“i vĆ“Ć¹i baĆÆn. TreĆ» seƵ toĆ» ra khoĆ¢ng baĆØng loĆøng neĆ”u bĆ² baĆÆn beĆø hoaĆ«c ngƶƓĆøi lĆ“Ć¹n goĆÆi sai teĆ¢n cuĆ»a mƬnh. 8 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 6. Nhƶ vaƤy, yĆ¹ thĆ¶Ć¹c veĆ  caĆ¹i ToĆ¢i laĆø daĆ”u hieƤu cuĆ»a sƶĆÆ trƶƓƻng thaĆønh, neĆ¢n khoĆ¢ng coĆ¹ gƬ xaĆ”u maĆø ngƶƓĆÆc laĆÆi, coĆøn laĆø ƱieĆ u raĆ”t toĆ”t. Con ngƶƓĆøi seƵ khoĆ¢ng theĆ„ trƶƓƻng thaĆønh ƱƶƓĆÆc neĆ”u nhƶ khoĆ¢ng coĆ¹ yĆ¹ thĆ¶Ć¹c veĆ  caĆ¹i ToĆ¢i. Con ngƶƓĆøi khoĆ¢ng coĆ¹ yĆ¹ thĆ¶Ć¹c veĆ  caĆ¹i ToĆ¢i thƬ seƵ khoĆ¢ng coĆ¹ sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n nhaĆ¢n caĆ¹ch, vƬ seƵ khoĆ¢ng bieĆ”t ā€œmƬnh laĆø aiā€, seƵ khoĆ¢ng theĆ„ soĆ”ng nhƶ ā€œchĆ­nh mƬnhā€. ChƦ coĆ¹ vieƤc ā€œquaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢iā€ mĆ“Ć¹i laĆø xaĆ”u! Ā° Trong cuoƤc soĆ”ng haĆØng ngaĆøy coĆ¹ raĆ”t nhieĆ u bieĆ„u hieƤn cuĆ»a vieƤc quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i: ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i neĆ¢n trong moĆÆi vaĆ”n ƱeĆ  chuĆ¹ng ta chƦ thaĆ”y laĆø mƬnh ƱuĆ¹ng, tƶĆÆ cho mƬnh laĆø chaĆ¢n lyĆ¹, coĆøn nhƶƵng suy nghĆ³, yĆ¹ kieĆ”n cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c thƬ ta maĆ«c keƤ, chaĆŗng theĆøm nghe. ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i neĆ¢n chuĆ¹ng ta thƶƓĆøng nghĆ³ moĆÆi Ʊau khoĆ„, phĆ¶Ć¹c taĆÆp ƱeĆ u coĆ¹ nguyeĆ¢n do tƶĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»i taĆÆi mƬnh. ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng ta thƶƓĆøng chƦ nhƬn thaĆ”y nhƶƵng loĆ£i laĆ m, xaĆ”u xa cuĆ»a ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 9
  • 7. ngƶƓĆøi khaĆ¹c, chĆ¶Ć¹ ta khoĆ¢ng nhaƤn bieĆ”t baĆ»n thaĆ¢n mƬnh thƶĆÆc sƶĆÆ ra sao? ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng ta chƦ muoĆ”n thay ƱoĆ„i ngƶƓĆøi khaĆ¹c theo yĆ¹ mƬnh, chĆ¶Ć¹ Ć­t khi ta nghĆ³ raĆØng baĆ»n thaĆ¢n mƬnh phaĆ»i thay ƱoĆ„i trĆ¶Ć“Ć¹c. ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, baĆ”t cĆ¶Ć¹ ƱieĆ u gƬ chuĆ¹ng ta cuƵng tƶĆÆ cho mƬnh laĆø haĆÆng nhaĆ”t, cuƵng muoĆ”n toĆ» ra hĆ“n ngƶƓĆøi khaĆ¹c, raĆØng: ā€œMƬnh giaĆøu coĆ¹ hĆ“n ngƶƓĆøi khaĆ¹c. VĆ“ĆÆ mƬnh ƱeĆÆp hĆ“n ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Con mƬnh gioĆ»i hĆ“n con cuĆ»a thieĆ¢n haĆÆ...ā€ ChĆ­nh vƬ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng ta chƦ nhƬn thaĆ”y quyeĆ n lĆ“ĆÆi cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng bieĆ”t nghĆ³ ƱeĆ”n lĆ“ĆÆi Ć­ch chĆ­nh ƱaĆ¹ng cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c. ChĆ­nh vƬ quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng ta chƦ bieĆ”t ƱeĆ”n caĆ¹i mƬnh muoĆ”n, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng theĆøm ƱoaĆ¹i hoaĆøi ƱeĆ”n nhƶƵng mong muoĆ”n chĆ­nh ƱaĆ¹ng cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c. ChĆ­nh vƬ quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng ta deĆ£ coĆ¹ nhƶƵng haĆønh vi cƶ xƶƻ baĆ”t coĆ¢ng, taĆøn nhaĆ£n vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c... CoĆøn raĆ”t nhieĆ u bieĆ„u hieƤn khaĆ¹c cuĆ»a vieƤc quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, nhƶng trong phaĆÆm vi 10 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 8. cuĆ»a cuoĆ”n saĆ¹ch nhoĆ» naĆøy, chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng theĆ„ naĆøo lieƤt keĆ¢ heĆ”t ƱƶƓĆÆc! ƑieĆ u ƱaĆ¹ng tieĆ”c nhaĆ”t laĆø, chĆ­nh vƬ quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i, chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng nhƬn thaĆ”y ƱƶƓĆÆc ƱieĆ u gƬ lĆ“Ć¹n lao hĆ“n baĆ»n thaĆ¢n mƬnh. CuoƤc soĆ”ng cuĆ»a chuĆ¹ng ta hoĆ¹a thaĆønh Ć­ch kyĆ», taĆ¢m hoĆ n chaƤt heĆÆp. CuoƤc soĆ”ng naĆøy phong phuĆ¹ bieĆ”t bao nhieĆ¢u! NeĆ”u chuĆ¹ng ta chƦ bieĆ”t quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n, chuĆ¹ng ta seƵ ƱaĆ¹nh maĆ”t nhƶƵng ƱieĆ u phong phuĆ¹ khaĆ¹c cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng! Con ngƶƓĆøi moƤt khi coĆøn chƶa bieĆ”t nghĆ³ ƱeĆ”n ƱieĆ u gƬ lĆ“Ć¹n lao hĆ“n baĆ»n thaĆ¢n mƬnh thƬ khoĆ¢ng theĆ„ soĆ”ng moƤt caĆ¹ch cao thƶƓĆÆng ƱƶƓĆÆc! T Ā° rong cuoƤc soĆ”ng, haĆŗn baĆÆn ƱaƵ tƶĆøng nghe noĆ¹i, ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i laĆø caĆ¹i... toĆ iā€. ChuĆ¹ng ta chƦ caĆ n nhƬn sĆ“ qua moƤt vaĆøi bieĆ„u hieƤn neĆ¢u treĆ¢n cuĆ»a vieƤc quaĆ¹ quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i thƬ cuƵng ƱuĆ» hieĆ„u taĆÆi sao noĆ¹ ā€œtoĆ iā€ roĆ i! Tuy nhieĆ¢n, chuĆ¹ng toĆ¢i thieĆ”t nghĆ³, ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i khoĆ¢ng chƦ laĆø caĆ¹i... toĆ iā€, maĆø noĆ¹ coĆøn laĆø caĆ¹i ā€œtoƤiā€ vaĆø caĆ¹i ā€œtoĆ”iā€ nƶƵa! VƬ sao chuĆ¹ng toĆ¢i khaĆŗng Ć±Ć²nh nhƶ vaƤy? ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 11
  • 9. BĆ“Ć»i vƬ, khi nhƬn vaĆøo ƱƓĆøi soĆ”ng taĆ¢m lyĆ¹ cuĆ»a con ngƶƓĆøi, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ khaĆ¹i quaĆ¹t Ć“Ć» ba maĆ«t, ƱoĆ¹ laĆø: maĆ«t nhaƤn thĆ¶Ć¹c, maĆ«t thaĆ¹i ƱoƤ vaĆø maĆ«t haĆønh vi. Con ngƶƓĆøi moƤt khi ƱaƵ mang thaĆ¹i ƱoƤ tƶĆÆ Ć±eĆ  cao caĆ¹i ToĆ¢i cuĆ»a mƬnh quaĆ¹ mĆ¶Ć¹c (tĆ¶Ć¹c thaĆ¹i ƱoƤ ā€œtoĆ iā€) thƬ dĆ³ nhieĆ¢n xuaĆ”t phaĆ¹t cuĆ»a thaĆ¹i ƱoƤ naĆøy laĆø do nhaƤn thĆ¶Ć¹c vaĆ£n coĆøn ā€œtoĆ”iā€, vaĆø tƶĆø ƱoĆ¹ raĆ”t deĆ£ daĆ£n ƱeĆ”n caĆ» nhƶƵng haĆønh vi ā€œtoƤiā€ nƶƵa. TheĆ” cho neĆ¢n, trong cuoƤc soĆ”ng, neĆ”u chuĆ¹ng ta muoĆ”n coĆ¹ ƱƶƓĆÆc nhaƤn thĆ¶Ć¹c saĆ¹ng suoĆ”t vaĆø nhƶƵng vieƤc laĆøm toĆ”t, thƬ chuĆ¹ng ta phaĆ»i thay ƱoĆ„i nhaƤn thĆ¶Ć¹c veĆ  baĆ»n thaĆ¢n mƬnh trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t. MoƤt thaĆ¹i ƱoƤ quaĆ¹ ƱeĆ  cao caĆ¹i ToĆ¢i cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n nhaĆ”t Ć±Ć²nh laĆø moƤt thaĆ¹i ƱoƤ sai laĆ m. NoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ laĆøm cho chuĆ¹ng ta aĆ»o tƶƓƻng veĆ  baĆ»n thaĆ¢n, luoĆ¢n tƶĆÆ cho mƬnh laĆø ƱuĆ¹ng, laĆø hay, laĆø gioĆ»i giang ā€“ trong khi thƶĆÆc chaĆ”t mƬnh khoĆ¢ng heĆ  coĆ¹. NoĆ¹ khieĆ”n chuĆ¹ng ta khoĆ¹ suy nghĆ³ saĆ¹ng suoĆ”t vaĆø khoĆ¹ coĆ¹ ƱƶƓĆÆc nhƶƵng haĆønh ƱoƤng ƱuĆ¹ng ƱaĆ©n trong cuoƤc soĆ”ng. Ā° ƑeĆ„ coĆ¹ ƱƶƓĆÆc sƶĆÆ giaĆ»n dĆ² trong coƵi loĆøng, trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t, moĆ£i chuĆ¹ng ta phaĆ»i bieĆ”t queĆ¢n caĆ¹i ā€œToĆ¢iā€ cuĆ»a mƬnh Ʊi. MoƤt khi ƱaƵ quyeĆ”t taĆ¢m queĆ¢n caĆ¹i ā€œToĆ¢iā€ 12 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 10. cuĆ»a mƬnh Ʊi, ƱieĆ u naĆøy seƵ thƶĆÆc sƶĆÆ laĆøm thay ƱoĆ„i theĆ” giĆ“Ć¹i cuĆ»a chuĆ¹ng ta, khieĆ”n cho noĆ¹ trĆ“Ć» thaĆønh toĆ”t ƱeĆÆp hĆ“n. ƑƶĆøng xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn ngƶƓĆøi khaĆ¹c T rong cuoƤc soĆ”ng, chuĆ¹ng ta thƶƓĆøng coĆ¹ khuynh hĆ¶Ć“Ć¹ng nhƬn thaĆ”y caĆ¹i xaĆ”u nĆ“i ngƶƓĆøi khaĆ¹c, chĆ¶Ć¹ Ć­t khi nhƬn thaĆ”y caĆ¹i xaĆ”u nĆ“i mƬnh. Nhƶ ƱaƵ noĆ¹i, ƱaĆ¢y laĆø moƤt trong nhƶƵng bieĆ„u hieƤn cuĆ»a vieƤc quan troĆÆng hoĆ¹a caĆ¹i ToĆ¢i. MoĆ£i saĆ¹ng thĆ¶Ć¹c daƤy, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ seƵ gaĆ«p raĆ”t nhieĆ u ngƶƓĆøi traĆ¹i tĆ­nh traĆ¹i neĆ”t, noĆ¹ng naĆ»y, ganh tĆ², cao ngaĆÆo, ƱoƤc ƱoaĆ¹n, baĆ»o thuĆ», thoĆ¢ loĆ£, coƤc caĆØn, voĆ¢ lieĆ¢m sƦ... BaĆÆn coĆ¹ theĆ„ tƬm thaĆ”y raĆ”t nhieĆ u tĆ­nh tƶĆø chaĆŗng maĆ”y hay ho ƱeĆ„ ā€œgaĆ¹nā€ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c. KhoĆ¢ng phaĆ»i chƦ Ć“Ć» ngoaĆøi ƱƶƓĆøng hay Ć“Ć» nĆ“i laĆøm vieƤc, maĆø ngay caĆ» trong gia ƱƬnh mƬnh, nhieĆ u luĆ¹c baĆÆn cuƵng khoĆ¢ng traĆ¹nh khoĆ»i nhƶƵng va chaĆÆm naĆ»y sinh, khoĆ¢ng caĆ»m thaĆ”y haĆøi loĆøng ngay caĆ» vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi thaĆ¢n cuĆ»a mƬnh. BaĆÆn coĆ¹ bao giĆ“Ćø traĆ¹ch moĆ¹c raĆØng, vƬ sao taĆ¢m tĆ­nh con ngƶƓĆøi ta laĆÆi phĆ¶Ć¹c taĆÆp nhƶ vaƤy khoĆ¢ng? ThƶĆÆc ra, khi baĆÆn traĆ¹ch moĆ¹c ngƶƓĆøi khaĆ¹c laĆø phĆ¶Ć¹c taĆÆp, thƬ trong maĆ©t ngƶƓĆøi khaĆ¹c, chĆ­nh baĆÆn cuƵng phĆ¶Ć¹c taĆÆp khoĆ¢ng keĆ¹m gƬ! ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 13
  • 11. TaĆÆi sao moĆÆi chuyeƤn laĆÆi phĆ¶Ć¹c taĆÆp? TrĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t, baĆ»n thaĆ¢n ƱoƤng tƶĆø ā€œxeĆ¹t ƱoaĆ¹nā€ ƱaƵ noĆ¹i leĆ¢n tĆ­nh chaĆ”t mĆ“ hoĆ  roĆ i! TheĆ¢m nƶƵa, ƱoƤng tƶĆø ā€œgaĆ¹n nhaƵnā€ laĆÆi caĆøng theĆ„ hieƤn tĆ­nh chaĆ”t chuĆ» quan cuĆ»a moĆ£i chuĆ¹ng ta. GiƶƵa cuoƤc soĆ”ng sinh hoaĆÆt muoĆ¢n maĆøu cuĆ»a ƱƓĆøi thƶƓĆøng, chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ voƤi vaĆøng ā€œxeĆ¹t ƱoaĆ¹nā€, nhaĆØm ā€œgaĆ¹n nhaƵnā€ cho nhƶƵng vieƤc laĆøm naĆøy, con ngƶƓĆøi noĆÆ, hoaĆøn caĆ»nh kia laĆø toĆ”t hay xaĆ”u, laĆø ƱuĆ¹ng hay sai. NeĆ”u ta deĆ£ daĆøng tƬm caĆ¹ch ā€œxeĆ¹t ƱoaĆ¹nā€, ā€œgaĆ¹n nhaƵnā€ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c, thƬ ƱoĆ„i laĆÆi, ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng seƵ deĆ£ daĆøng laĆøm tƶƓng tƶĆÆ nhƶ vaƤy ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i chuĆ¹ng ta maĆø thoĆ¢i! ChĆ­nh caĆ¹i voĆøng luaĆ„n quaĆ„n ā€œgaĆ¹n nhaƵn ngƶƓĆøi ā€“ ngƶƓĆøi gaĆ¹n nhaƵn laĆÆiā€ ƱoĆ¹ seƵ luoĆ¢n laĆøm cho moĆÆi chuyeƤn ngaĆøy caĆøng theĆ¢m phĆ¶Ć¹c taĆÆp? Trong cuoƤc soĆ”ng, phaĆ»i thƶĆøa nhaƤn laĆø coĆ¹ raĆ”t nhieĆ u khi chuĆ¹ng ta ā€œtroĆ¢ng gaĆø hoaĆ¹ quoĆ”cā€. CoĆ¹ nhƶƵng sƶĆÆ vieƤc thoaĆÆt nhƬn tƶƓƻng laĆø nhƶ vaƤy, nhƶng thƶĆÆc teĆ” laĆÆi hoaĆøn toaĆøn khoĆ¢ng phaĆ»i nhƶ vaƤy! TheĆ” thƬ dƶĆÆa vaĆøo caĆ¹i gƬ maĆø chuĆ¹ng ta voƤi vaƵ ƱaĆ¹nh giaĆ¹, gaĆ¹n nhaƵn nhƶ vaƤy? ChuĆ¹ng ta tƶĆÆ cho mƬnh laĆø quan toĆøa chaĆŖng? MoĆ£i con ngƶƓĆøi maĆø chuĆ¹ng ta gaĆ«p gƓƵ haĆØng ngaĆøy ƱeĆ u coĆ¹ caĆ¹ tĆ­nh rieĆ¢ng, suy nghĆ³ rieĆ¢ng, caĆ¹ch 14 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 12. soĆ”ng rieĆ¢ng. MoƤt khi chuĆ¹ng ta ƱaƵ nhaƤn ra raĆØng ngƶƓĆøi khaĆ¹c raĆ”t khaĆ¹c mƬnh veĆ  nhieĆ u phƶƓng dieƤn, thƬ chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng coĆ¹ lyĆ¹ do gƬ ƱeĆ„ gaĆ¹n nhaƵn cho hoĆÆ. Thay vaĆøo ƱoĆ¹, toĆ”t hĆ“n heĆ”t laĆø haƵy bieĆ”t toĆ¢n troĆÆng sƶĆÆ khaĆ¹c bieƤt. ƑƶĆøng voƤi cho raĆØng, taĆ”t caĆ» nhƶƵng gƬ khaĆ¹c bieƤt vĆ“Ć¹i mƬnh ƱeĆ u laĆø xaĆ”u, ƱeĆ u laĆø nhƶƵng ƱieĆ u mƬnh khoĆ¢ng theĆ„ chaĆ”p nhaƤn. NhƶƵng haĆønh ƱoƤng xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn,... ngƶƓĆøi khaĆ¹c, xeĆ¹t cho cuĆøng chƦ phaĆ»n aĆ¹nh nhƶƵng tƬnh caĆ»m, suy nghĆ³ mang tĆ­nh chuĆ» quan cuĆ»a ta maĆø thoĆ¢i, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»n aĆ¹nh hoaĆøn toaĆøn ƱuĆ¹ng ƱaĆ©n sƶĆÆ vieƤc nhƶ voĆ”n coĆ¹. Mang naĆ«ng nhƶƵng xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn, thaĆønh kieĆ”n, Ć±Ć²nh kieĆ”n... chƦ caĆøng khieĆ”n chuĆ¹ng ta nhƬn moĆÆi ngƶƓĆøi, moĆÆi vieƤc trong cuoƤc ƱƓĆøi moƤt caĆ¹ch leƤch laĆÆc, meĆ¹o moĆ¹. LaĆøm nhƶ theĆ”, khaĆ¹c naĆøo chuĆ¹ng ta tƶĆÆ dƶĆÆng leĆ¢n moƤt haĆøng raĆøo caĆ¹ch bieƤt giƶƵa mƬnh vaĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c? LaĆøm nhƶ theĆ”, veĆ  cĆ“ baĆ»n chuĆ¹ng ta ƱaƵ tƶĆÆ giĆ“Ć¹i haĆÆn nhƶƵng traĆ»i nghieƤm cuĆ»a mƬnh veĆ  cuoƤc soĆ”ng. VieƤc ƱaĆ¹nh giaĆ¹ moƤt sƶĆÆ vieƤc hay moƤt con ngƶƓĆøi laĆø ƱuĆ¹ng hay sai, toĆ”t hay xaĆ”u, hoaĆøn toaĆøn khoĆ¢ng ƱƓn giaĆ»n! NeĆ”u chuĆ¹ng ta haĆ”p taĆ”p thƬ coĆ¹ theĆ„ daĆ£n ƱeĆ”n nhƶƵng keĆ”t luaƤn voƤi vaĆøng, haĆøm hoĆ . PhaĆ¹n xeĆ¹t, keĆ”t aĆ¹n ngƶƓĆøi khaĆ¹c moƤt caĆ¹ch thieĆ¢n ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 15
  • 13. leƤch coĆ¹ theĆ„ daĆ£n ta ƱeĆ”n choĆ£ tieĆ”p tuĆÆc coĆ¹ nhƶƵng haĆønh ƱoƤng Ć¶Ć¹ng xƶƻ sai laĆ m. KeĆ”t quaĆ» laĆø, chuĆ¹ng ta laĆÆi caĆøng laĆøm cho moĆÆi chuyeƤn trĆ“Ć» neĆ¢n tai haĆÆi, raĆ©c roĆ”i theĆ¢m! Ā° N eĆ”u luĆ¹c naĆøo ta cuƵng chƦ nhƬn thaĆ”y caĆ¹i xaĆ”u cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c, taĆ¢m traĆÆng cuĆ»a chuĆ¹ng ta seƵ deĆ£ bƶĆÆc doĆÆc, khoĆ¹ chĆ²u. LoĆøng ta trĆ“Ć» neĆ¢n ngoƤt ngaĆÆt, naĆ«ng neĆ . CuoƤc ƱƓĆøi ta bĆ² bao phuĆ» bĆ“Ć»i moƤt baĆ u khoĆ¢ng khĆ­ bi quan. DaĆ n daĆø, ta seƵ maĆ”t nieĆ m tin vaĆøo cuoƤc soĆ”ng. CaĆøng ƱeĆ„ yĆ¹ ƱeĆ”n nhƶƵng sƶĆÆ vieƤc, nhƶƵng con ngƶƓĆøi khieĆ”n mƬnh khoĆ¹ chĆ²u, thƬ ta laĆÆi caĆøng caĆ»m thaĆ”y khoĆ¹ chĆ²u. LaĆøm sao ƱeĆ„ thoaĆ¹t khoĆ»i tƬnh traĆÆng naĆøy? CaĆ¢u traĆ» lĆ“Ćøi raĆ”t ƱƓn giaĆ»n laĆø, thay vƬ cĆ¶Ć¹ tƬm caĆ¹ch xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c, baĆÆn haƵy thƶƻ can ƱaĆ»m tƶĆÆ soi vaĆøo taĆ¢m hoĆ n mƬnh. TaĆ”t caĆ» chuĆ¹ng ta ƱeĆ u laĆø nhƶƵng caĆ¹ nhaĆ¢n chƶa hoaĆøn haĆ»o. Cho neĆ¢n, chuĆ¹ng ta haƵy trung thƶĆÆc tƶĆÆ soi vaĆøo chĆ­nh mƬnh, sao cho thaĆ”y heĆ”t moĆÆi caĆ¹i xaĆ”u, caĆ¹i toĆ”t cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n mƬnh, ƱeĆ„ roĆ i tƶĆÆ noĆ£ lƶĆÆc hoaĆøn thieƤn mƬnh. BaĆÆn thƶƻ nghĆ³ xem, ā€œngƶƓĆøi khaĆ¹cā€ trong nhaĆ¢n loaĆÆi luĆ¹c naĆøo cuƵng raĆ”t ƱoĆ¢ng ƱaĆ»o, leĆ¢n ƱeĆ”n caĆ» maĆ”y 16 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 14. tyĆ» ngƶƓĆøi Ʊang soĆ”ng cuĆøng baĆÆn treĆ¢n haĆønh tinh naĆøy. CoĆøn baĆ»n thaĆ¢n baĆÆn, coĆ¹ moƤt vaĆø duy nhaĆ”t chƦ moƤt maĆø thoĆ¢i! VaƤy thƬ, neĆ”u luĆ¹c naĆøo baĆÆn cuƵng tƬm caĆ¹ch phaĆ¹n xeĆ¹t, gaĆ¹n nhaƵn ngƶƓĆøi khaĆ¹c, baĆÆn coĆ¹ coĆøn thĆ“Ćøi gian ƱeĆ„ soĆ”ng cuoƤc ƱƓĆøi cuĆ»a mƬnh nƶƵa hay khoĆ¢ng? ƑoĆ¹ laĆø chƶa noĆ¹i, khi chuĆ¹ng ta xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn ngƶƓĆøi khaĆ¹c baĆØng nhƶƵng yĆ¹ nghĆ³ hoaĆ«c lĆ“Ćøi leƵ khoĆ¢ng toĆ”t ƱeĆÆp, chuĆ¹ng ta ƱaƵ tƶĆÆ laĆøm maĆ”t Ʊi nhieĆ u giaĆ¹ trĆ² toĆ”t ƱeĆÆp cuĆ»a chĆ­nh mƬnh. TheĆ” thƬ, chuĆ¹ng ta ƱƶĆøng neĆ¢n maĆ”t thĆ“Ćøi gian cho nhƶƵng chuyeƤn voĆ¢ boĆ„ nhƶ vaƤy nƶƵa. TƶĆø hoĆ¢m nay, thay vƬ tƬm caĆ¹ch xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn ngƶƓĆøi khaĆ¹c, chuĆ¹ng ta haƵy noĆ£ lƶĆÆc tƶĆÆ hoaĆøn thieƤn mƬnh. Trong cuoƤc soĆ”ng, chuĆ¹ng ta caĆ n heĆ”t sĆ¶Ć¹c chĆ­n chaĆ©n trong suy nghĆ³ trĆ¶Ć“Ć¹c khi ƱaĆ¹nh giaĆ¹ moƤt ai ƱoĆ¹. NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c, chuĆ¹ng ta phaĆ»i coĆ” gaĆ©ng nhƬn nhaƤn ngƶƓĆøi khaĆ¹c nhƶ nhƶƵng gƬ hoĆÆ voĆ”n coĆ¹. DuĆø sƶĆÆ Ć±aĆ¹nh giaĆ¹ cuĆ»a chuĆ¹ng ta chƶa thaƤt sƶĆÆ hoaĆøn toaĆøn ƱuĆ¹ng nhƶ nhƶƵng gƬ maĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c voĆ”n coĆ¹, nhƶng Ć­t ra thaĆ¹i ƱoƤ thaƤn troĆÆng khi ƱaĆ¹nh giaĆ¹ cuƵng giuĆ¹p ta haĆÆn cheĆ” ƱeĆ”n mĆ¶Ć¹c thaĆ”p nhaĆ”t nhƶƵng ngoƤ nhaƤn, sai leƤch. NeĆ”u khoĆ¢ng coĆ¹ ƱƶƓĆÆc thaĆ¹i ƱoƤ thaƤn troĆÆng nhƶ vaƤy thƬ coi chƶĆøng chuĆ¹ng ta seƵ maƵi maƵi laĆøm noĆ¢ leƤ cho nhƶƵng thieĆ¢n kieĆ”n cuĆ»a chĆ­nh mƬnh! ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 17
  • 15. NhƬn thaĆ”y caĆ¹i xaĆ”u cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c thƬ raĆ”t deĆ£! NhƬn thaĆ”y caĆ¹i toĆ”t cuĆ»a hoĆÆ mĆ“Ć¹i khoĆ¹! RaĆ”t nhieĆ u khi chuĆ¹ng ta caĆ»m thaĆ”y Ʊau khoĆ„ chƦ vƬ ta chƶa hieĆ„u bieĆ”t thaĆ”u ƱaĆ¹o, ƱaĆ y ƱuĆ» veĆ  ngƶƓĆøi khaĆ¹c vĆ“Ć¹i taĆ”t caĆ» nhƶƵng ƱieĆ„m toĆ”t, xaĆ”u cuĆ»a hoĆÆ. NeĆ”u luĆ¹c naĆøo chuĆ¹ng ta cuƵng chƦ nhƬn chaĆØm chaĆØm vaĆøo nhƶƵng gƬ laĆø xaĆ”u xa, taĆ m thƶƓĆøng cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c, thƬ khaĆ¹c naĆøo ta Ʊang tƶĆÆ cuĆ¹i gaĆØm maĆ«t xuoĆ”ng ƱaĆ”t. ChƦ nhƶƵng ai bieĆ”t nhƬn vaĆøo nhƶƵng gƬ laĆø toĆ”t ƱeĆÆp, laĆø cao thƶƓĆÆng cuĆ»a con ngƶƓĆøi thƬ mĆ“Ć¹i coĆ¹ theĆ„ ngaĆ„ng maĆ«t leĆ¢n. Cho neĆ¢n, neĆ”u laĆ¢u nay baĆÆn chƦ nhƬn thaĆ”y caĆ¹i xaĆ”u cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c, thƬ tƶĆø giĆ“Ćø trĆ“Ć» Ʊi baĆÆn haƵy thƶƻ nhƬn vaĆøo caĆ¹i ƱeĆÆp cuĆ»a con ngƶƓĆøi, nhƶ tĆ­nh trung thƶĆÆc, loĆøng nhaĆ¢n haƤu, Ć±Ć¶Ć¹c tĆ­nh kieĆ¢n trƬ, duƵng caĆ»m, oĆ¹c haĆøi hĆ¶Ć“Ć¹c, cuĆøng nhƶƵng Ć¶Ć“Ć¹c mĆ“, khaĆ¹t voĆÆng cao caĆ» cuĆ»a con ngƶƓĆøi... ChĆ­nh nhƶƵng suy nghĆ³ tĆ­ch cƶĆÆc veĆ  ngƶƓĆøi khaĆ¹c seƵ naĆ¢ng daĆ n taĆ¢m traĆÆng chuĆ¹ng ta leĆ¢n. C Ā° uoĆ”i cuĆøng, ƱeĆ„ taĆ¢m hoĆ n luoĆ¢n nheĆÆ nhaĆøng, thanh thaĆ»n, baĆÆn haƵy vƶƵng tin vaĆøo sƶĆÆ hĆ¶Ć“Ć¹ng thieƤn cuĆ»a con ngƶƓĆøi, cho duĆø hoĆ¢m nay hoĆÆ coĆ¹ lƓƵ xƶƻ teƤ vĆ“Ć¹i baĆÆn. HaƵy coĆ¹ moƤt taĆ”m loĆøng roƤng mĆ“Ć», bieĆ”t caĆ»m thoĆ¢ng vĆ“Ć¹i nhƶƵng laĆ m loĆ£i, khuyeĆ”t 18 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 16. ƱieĆ„m cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c. TuĆÆc ngƶƵ coĆ¹ caĆ¢u: ā€œSoĆ¢ng coĆ¹ khuĆ¹c, ngƶƓĆøi coĆ¹ luĆ¹cā€. CuoƤc soĆ”ng cuĆ»a con ngƶƓĆøi ta nhieĆ u khi phaĆ»i traĆ»i qua nhƶƵng giai ƱoaĆÆn heĆ”t sĆ¶Ć¹c khoĆ¹ khaĆŖn. HoaĆøn caĆ»nh cuĆ»a moĆ£i ngƶƓĆøi ƱeĆ u coĆ¹ nhƶƵng khoĆ¹ khaĆŖn rieĆ¢ng: ta coĆ¹ caĆ¹i khoĆ¹ cuĆ»a ta, ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng coĆ¹ caĆ¹i khoĆ¹ cuĆ»a rieĆ¢ng hoĆÆ. NhieĆ u khi chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng theĆ„ thaĆ”u hieĆ„u ngƶƓĆøi khaĆ¹c neĆ”u ta khoĆ¢ng tƶĆÆ Ć±aĆ«t mƬnh vaĆøo hoaĆøn caĆ»nh ƱaĆ y phĆ¶Ć¹c taĆÆp, khoĆ¹ khaĆŖn, thaƤm chĆ­ caĆ» nhƶƵng bi kĆ²ch khoĆ”n cuĆøng trong cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a hoĆÆ. Do vaƤy, tuyeƤt ƱoĆ”i ƱƶĆøng bao giĆ“Ćø voƤi vaƵ ƱaĆ¹nh giaĆ¹ ngƶƓĆøi khaĆ¹c, nhaĆ”t laĆø khi baĆ»n thaĆ¢n mƬnh chƶa neĆ”m traĆ»i nhƶƵng gƬ maĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c ƱaƵ tƶĆøng phaĆ»i ƱoĆ”i maĆ«t. GiaĆ»i toĆ»a nhƶƵng ƱieĆ u chaĆ”t chĆ¶Ć¹a trong loĆøng T rong cuoƤc soĆ”ng, nhƶƵng ƱieĆ u khieĆ”n chuĆ¹ng ta bƶĆÆc tĆ¶Ć¹c, caĆ¹u kƦnh, khoĆ¢ng haĆøi loĆøng, khoĆ¢ng thoĆ»a maƵn... thƬ raĆ”t nhieĆ u. MoĆ£i saĆ¹ng thĆ¶Ć¹c daƤy, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ tƶĆÆ nhuĆ» raĆØng, hoĆ¢m nay mƬnh seƵ coĆ” gaĆ©ng giƶƵ cho taĆ¢m traĆÆng vui veĆ». TheĆ” nhƶng, chƦ caĆ n bĆ¶Ć“Ć¹c ra khoĆ»i nhaĆø khoĆ¢ng bao laĆ¢u, theĆ” naĆøo cuƵng coĆ¹ nhƶƵng ƱieĆ u xaĆ»y ra traĆ¹i yĆ¹, khieĆ”n ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 19
  • 17. baĆÆn khoĆ¹ chĆ²u, bƶĆÆc boƤi. MoĆÆi coĆ” gaĆ©ng giƶƵ cho taĆ¢m traĆÆng vui veĆ» boĆ£ng choĆ”c tan bieĆ”n heĆ”t! Ngay caĆ» khi baĆÆn choĆÆn moƤt neĆ”p soĆ”ng hieĆ n laĆønh, chaĆŗng muoĆ”n laĆøm haĆÆi ai bao giĆ“Ćø, thƬ chƶa chaĆ©c ngƶƓĆøi khaĆ¹c ƱaƵ ƱeĆ„ baĆÆn yeĆ¢n thaĆ¢n. DuĆø baĆÆn soĆ”ng chaĆ¢n thaƤt, thƬ moƤt ngƶƓĆøi naĆøo ƱaĆ”y vaĆ£n coĆ¹ theĆ„ lƶĆøa doĆ”i baĆÆn, baĆøy ra nhƶƵng maĆ¹nh khoĆ¹e, gaĆÆt gaĆ£m baĆÆn, thaƤm chĆ­ chƦ muoĆ”n gaĆ¢y goĆ„, choĆ”ng ƱoĆ”i, quaĆ”y phaĆ¹, laĆøm haĆÆi baĆÆn. Chƶa heĆ”t, ngay caĆ» khi baĆÆn khoĆ¢ng laĆøm ƱieĆ u gƬ sai traĆ¹i, thƬ vaĆ£n coĆ¹ nhƶƵng keĆ» tƬm caĆ¹ch ƱƓm ƱaĆ«t, bĆ²a chuyeƤn, noĆ¹i xaĆ”u sau lƶng baĆÆn... TuĆÆc ngƶƵ goĆÆi tƬnh traĆÆng naĆøy laĆø: ā€œCaĆ¢y muoĆ”n laĆ«ng, gioĆ¹ chaĆŗng ƱƶĆøng!ā€ VĆ“Ć¹i nhƶƵng trƶƓĆøng hĆ“ĆÆp nhƶ vaƤy, trong loĆøng baĆÆn seƵ xaĆ»y ra moƤt cuoƤc chieĆ”n ā€“ uaĆ”t Ć¶Ć¹c, cay nghieƤt, muoĆ”n traĆ» ƱuƵa. BaĆÆn seƵ chaĆŗng bao giĆ“Ćø thoaĆ¹t khoĆ»i nhƶƵng caĆŖng thaĆŗng, lo phieĆ n, neĆ”u trong cuoƤc soĆ”ng baĆÆn vaĆ£n coĆøn nhƶƵng vaĆ”n ƱeĆ  khoĆ¢ng theĆ„ giaĆ»i quyeĆ”t ƱƶƓĆÆc vaĆø nhƶƵng moĆ”i quan heƤ khoĆ¢ng thoaĆ» maƵn. NhƶƵng chuyeƤn bƶĆÆc boƤi, khoĆ¹ chĆ²u nho nhoĆ» haĆØng ngaĆøy, neĆ”u khoĆ¢ng giaĆ»i toĆ»a ƱƶƓĆÆc thƬ seƵ keĆ¹o daĆøi maƵi, laĆ¢u daĆ n seƵ khieĆ”n loĆøng ta hoĆ¹a thaĆønh naĆ«ng neĆ . LoĆøng ngƶƓĆøi caĆøng naĆ«ng neĆ  bĆ“Ć»i nhƶƵng buoĆ n Ʊau chaĆ”t ngaĆ”t, nhƶƵng haƤn thuĆø, oaĆ¹n gheĆ¹t bao nhieĆ¢u, thƬ 20 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 18. cuoƤc soĆ”ng xung quanh caĆøng trĆ“Ć» neĆ¢n phĆ¶Ć¹c taĆÆp baĆ”y nhieĆ¢u. ChuĆ¹ng ta khoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc moƤt cuoƤc soĆ”ng thanh thaĆ»n, haĆÆnh phuĆ¹c neĆ”u nhƶ loĆøng chuĆ¹ng ta vaĆ£n coĆøn ƱaĆ y nhƶƵng xuĆ¹c caĆ»m tieĆ¢u cƶĆÆc. N Ā° hƶƵng ngƶƓĆøi bieĆ”t soĆ”ng giaĆ»n dĆ² thƬ coƵi loĆøng luoĆ¢n nheĆÆ nhaĆøng, thanh thaĆ»n. NhƶƵng noĆ£i bƶĆÆc doĆÆc khoĆ¢ng bao giĆ“Ćø coĆ¹ choĆ£ Ć±Ć¶Ć¹ng trong taĆ¢m hoĆ n hoĆÆ. HĆ“n theĆ” nƶƵa, trong taĆ¢m hoĆ n hoĆÆ caĆøng khoĆ¢ng coĆ¹ choĆ£ cho nhƶƵng haƤn thuĆø, ƱoĆ” kĆ², gheĆ¹t ghen... MuoĆ”n giaĆ»i toĆ»a nhƶƵng ƱieĆ u chaĆ”t chĆ¶Ć¹a trong loĆøng, chuĆ¹ng ta phaĆ»i laĆøm sao? NhƶƵng ƱieĆ u chaĆ”t chĆ¶Ć¹a trong loĆøng khieĆ”n chuĆ¹ng ta ngheĆÆt thĆ“Ć». CaĆ¹ch toĆ”t nhaĆ”t laĆø ƱƶĆøng bao giĆ“Ćø ƱeĆ„ cho nhƶƵng chuyeƤn bƶĆÆc doĆÆc nho nhoĆ» haĆØng ngaĆøy laĆøm chuĆ» baĆ»n thaĆ¢n mƬnh. Thay vaĆøo ƱoĆ¹, baĆÆn haƵy laĆøm chuĆ» baĆ»n thaĆ¢n trĆ¶Ć“Ć¹c moĆÆi chuyeƤn nho nhoĆ» traĆ¹i yĆ¹ mƬnh xaĆ»y ra haĆØng ngaĆøy. NeĆ”u baĆÆn caĆ»m thaĆ”y bƶĆÆc boƤi thƬ trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t, baĆÆn haƵy thƶĆøa nhaƤn caĆ»m xuĆ¹c naĆøy. NoĆ¹ laĆø moƤt phaĆ»n Ć¶Ć¹ng mang tĆ­nh tƶĆÆ nhieĆ¢n, baĆÆn ƱƶĆøng neĆ¹ traĆ¹nh noĆ¹. HaƵy can ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 21
  • 19. ƱaĆ»m thƶĆøa nhaƤn noĆ¹, ƱeĆ„ roĆ i duƵng caĆ»m vƶƓĆÆt leĆ¢n noĆ¹. NhƶƵng phieĆ n muoƤn, bƶĆÆc tĆ¶Ć¹c trong loĆøng coĆ¹ theĆ„ khieĆ”n baĆÆn caĆ»m thaĆ”y khoĆ¹ thĆ“Ć». MoĆ£i khi caĆ»m thaĆ”y khoĆ¹ thĆ“Ć», baĆÆn haƵy thĆ“Ć» chaĆ m chaƤm laĆÆi. HaƵy nghĆ³ veĆ  hĆ“i thĆ“Ć» trong tƶĆøng khoaĆ»nh khaĆ©c. HaƵy thƶ giaƵn vaĆø hĆ¶Ć“Ć¹ng vaĆøo noƤi taĆ¢m mƬnh. HaƵy tƶĆÆ nhuĆ» raĆØng: ā€œHoĆ¢m nay toĆ¢i seƵ laĆøm chuĆ» nhƶƵng caĆ»m xuĆ¹c giaƤn dƶƵ cuĆ»a chĆ­nh mƬnh chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng ƱeĆ„ cho chuĆ¹ng laĆøm chuĆ».ā€ HaƵy hoĆ i tƶƓƻng laĆÆi nhƶƵng khoaĆ»nh khaĆ©c haĆÆnh phuĆ¹c trong ƱƓĆøi mƬnh. ThĆ“Ć» vaĆøo chaĆ m chaƤm. RoĆ i thĆ“Ć» ra cuƵng chaĆ m chaƤm. BaĆÆn haƵy caĆ»m nhaƤn khoĆ¢ng khĆ­ dieƤu kyĆø ngaƤp traĆøn nĆ“i baĆÆn. RoĆ i moƤt hĆ“i thĆ“Ć» khaĆ¹c keĆ” tieĆ”p... Sau khi can ƱaĆ»m thƶĆøa nhaƤn nhƶƵng noĆ£i bƶĆÆc doĆÆc vaĆø giaĆ»i toĆ»a chuĆ¹ng baĆØng hĆ“i thĆ“Ć», chuĆ¹ng ta tieĆ”p tuĆÆc duƵng caĆ»m vƶƓĆÆt leĆ¢n noĆ¹. VĆ“Ć¹i thĆ“Ćøi gian, nhƶƵng aĆ„n Ć¶Ć¹c doĆ n neĆ¹n seƵ ƱƶƓĆÆc giaĆ»i toĆ»a, noĆ£i Ʊau ƱƶƓĆÆc xoa dĆ²u. CaĆ¹ch vƶƓĆÆt leĆ¢n toĆ”t nhaĆ”t laĆø tƬm caĆ¹ch boĆ» qua, tha thĆ¶Ć¹ cho nhƶƵng loĆ£i laĆ m, thieĆ”u soĆ¹t cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c. ƑaĆønh raĆØng tha thĆ¶Ć¹ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø moƤt ƱieĆ u deĆ£ daĆøng gƬ! Theo phaĆ»n Ć¶Ć¹ng tƶĆÆ nhieĆ¢n, chuĆ¹ng ta thĆ­ch chaĆ”p nhaĆ«t, thĆ­ch traĆ» ƱuƵa... Tuy nhieĆ¢n, neĆ”u soĆ”ng maĆø cĆ¶Ć¹ luaĆ„n quaĆ„n maƵi 22 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 20. trong nhƶƵng suy nghĆ³ nhoĆ» nhen, taĆ m thƶƓĆøng thƬ chuĆ¹ng ta raĆ”t khoĆ¹ laĆøm neĆ¢n ƱƶƓĆÆc chuyeƤn gƬ lĆ“Ć¹n lao trong cuoƤc soĆ”ng. Do vaƤy, ƱeĆ„ deĆ£ daĆøng tha thĆ¶Ć¹ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c, baĆÆn cuƵng caĆ n phaĆ»i nghĆ³ ƱeĆ”n giaĆ¹ trĆ² cuĆ»a vieƤc tha thĆ¶Ć¹ ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i mƬnh. Tha thĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng chƦ laĆø moĆ¹n quaĆø ta trao taĆ«ng ngƶƓĆøi khaĆ¹c maĆø coĆøn laĆø quaĆø taĆ«ng cho chĆ­nh baĆ»n thaĆ¢n ta. Trong cuoƤc soĆ”ng haĆØng ngaĆøy, khi chuĆ¹ng ta ƱuĆ» maĆÆnh meƵ ƱeĆ„ tha thĆ¶Ć¹ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c, thƬ baĆ»n thaĆ¢n vieƤc tha thĆ¶Ć¹ naĆøy cuƵng ƱoĆ ng thĆ“Ćøi mang Ʊi taĆ”t caĆ» nhƶƵng noĆ¹ng giaƤn, xaĆ”u hoĆ„, oaĆ¹n hĆ“Ćøn laĆ¢u nay chaĆ”t chĆ¶Ć¹a trong loĆøng ta. NhĆ“Ćø ƱoĆ¹, coƵi loĆøng ta mĆ“Ć¹i trĆ“Ć» neĆ¢n giaĆ»n dĆ². ChuĆ¹ng ta laĆÆi coĆ¹ ƱuĆ» sĆ¶Ć¹c maĆÆnh noƤi taĆ¢m ƱeĆ„ tƬm thaĆ”y nhƶƵng gƬ ta caĆ n cho chĆ­nh mƬnh. Khi ƱoĆ¹, ta mĆ“Ć¹i thaƤt sƶĆÆ caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc sƶĆÆ bƬnh an, vui soĆ”ng... Con ngƶƓĆøi chƦ ƱaĆ¹ng ƱƶƓĆÆc traĆ¢n troĆÆng khi bieĆ”t noĆ£ lƶĆÆc vƶƓĆÆt leĆ¢n nhƶƵng nhoĆ» nhen, ti tieƤn Ć“Ć» ƱƓĆøi. Trong taĆ”m loĆøng vaĆøng cuĆ»a baĆÆn khoĆ¢ng heĆ  coĆ¹ giĆ“Ć¹i haĆÆn naĆøo cho vieƤc tha thĆ¶Ć¹. SƶĆÆ tha thĆ¶Ć¹ cuĆ»a baĆÆn laĆø cao caĆ», cho neĆ¢n noĆ¹ khoĆ¢ng ƱoĆøi hoĆ»i baĆ”t cĆ¶Ć¹ ƱieĆ u kieƤn gƬ keĆøm theo. NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c, nĆ“i baĆÆn luoĆ¢n saĆ¼n coĆ¹ moƤt taĆ m voĆ¹c cao caĆ», nhƶ ā€œmaĆ«t trĆ“Ćøi gieo haĆÆt naĆ©ng voĆ¢ tƶā€, ƱeĆ„ saĆ¼n loĆøng tha thĆ¶Ć¹ cho ngƶƓĆøi ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 23
  • 21. khaĆ¹c, khoĆ¢ng caĆ n so Ʊo xem ngƶƓĆøi khaĆ¹c coĆ¹ xĆ¶Ć¹ng ƱaĆ¹ng ƱƶƓĆÆc tha thĆ¶Ć¹ hay khoĆ¢ng. MoĆ£i ngaĆøy, baĆÆn haƵy thƶƻ ngĆ¶Ć“Ć¹c leĆ¢n nhƬn baĆ u trĆ“Ćøi ƱeĆ„ hoĆÆc laĆ”y baĆøi hoĆÆc veĆ  loĆøng bao dung, tha thĆ¶Ć¹. KhoaĆ»nh khaĆ©c tĆ³nh laĆ«ng moĆ£i ngaĆøy G iƶƵa cuoƤc soĆ”ng hoĆ”i haĆ» hoĆ¢m nay, taĆÆi sao nhieĆ u ngƶƓĆøi khoĆ¢ng theĆ„ coĆ¹ sƶĆÆ bƬnh an trong taĆ¢m hoĆ n? BĆ“Ć»i vƬ, coĆ¹ khi naĆøo hoĆÆ taĆÆo cho baĆ»n thaĆ¢n moƤt khoaĆ»nh khaĆ©c tĆ³nh laĆ«ng ƱeĆ„ taĆ¢m hoĆ n mƬnh laĆ©ng ƱoĆÆng ƱaĆ¢u! Trong khi ƱoĆ¹, phaĆ n lĆ“Ć¹n haĆÆnh phuĆ¹c Ʊƭch thƶĆÆc laĆÆi ƱeĆ”n tƶĆø ƱƓĆøi soĆ”ng noƤi taĆ¢m cuĆ»a moĆ£i chuĆ¹ng ta. TaĆ”t caĆ» chuĆ¹ng ta ƱeĆ u khoĆ¢ng traĆ¹nh khoĆ»i nhƶƵng aĆ¹p lƶĆÆc cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng. Con ngƶƓĆøi ai cuƵng coĆ¹ nhu caĆ u ƱƶƓĆÆc giaĆ»i toĆ»a khoĆ»i nhƶƵng caĆŖng thaĆŗng cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng haĆØng ngaĆøy. Sau nhƶƵng oĆ n aĆøo, naĆ¹o ƱoƤng cuĆ»a ngaĆøy thƶƓĆøng, baĆÆn caĆ n moƤt khoaĆ»ng thĆ“Ćøi gian nhaĆ”t Ć±Ć²nh ƱeĆ„ tĆ³nh laĆ«ng rieĆ¢ng mƬnh, ƱeĆ„ nuoĆ¢i dƶƓƵng taĆ¢m hoĆ n. KhoaĆ»ng thĆ“Ćøi gian naĆøy giuĆ¹p baĆÆn khaĆŗng Ć±Ć²nh moƤt leƵ soĆ”ng giaĆ»n dĆ² cho baĆ»n thaĆ¢n ā€“ giƶƵa bao phieĆ n toaĆ¹i cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi. 24 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 22. Trong maĆøn ƱeĆ¢m, vaĆÆn vaƤt ƱeĆ u chƬm trong tĆ³nh laĆ«ng. TheĆ” thƬ taĆÆi sao con ngƶƓĆøi laĆÆi vaĆ£n tieĆ”p tuĆÆc tƬm vui trong nhƶƵng troĆø giaĆ»i trĆ­ oĆ n aĆøo, naĆ¹o ƱoƤng? ƑoĆ¹ coĆ¹ phaĆ»i laĆø moƤt thaĆ¹i ƱoƤ soĆ”ng phuĆø hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i quy luaƤt cuĆ»a tƶĆÆ nhieĆ¢n khoĆ¢ng? NhƶƵng troĆø giaĆ»i trĆ­ oĆ n aĆøo, naĆ¹o ƱoƤng khoĆ¢ng Ʊem laĆÆi cho con ngƶƓĆøi caĆ»m giaĆ¹c haĆÆnh phuĆ¹c thƶĆÆc sƶĆÆ. CaĆ¹i coĆøn laĆÆi sau nhƶƵng giĆ“Ćø phuĆ¹t lao mƬnh vaĆøo nhƶƵng troĆø tieĆ¢u khieĆ„n thieĆ”u laĆønh maĆÆnh chƦ laĆø caĆ»m giaĆ¹c meƤt moĆ»i vaĆø troĆ”ng roĆ£ng. Trong cuoƤc soĆ”ng, coĆ¹ nhieĆ u ƱieĆ u saĆ¢u saĆ©c maĆø baĆÆn chƦ coĆ¹ theĆ„ caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc khi baĆÆn Ć“Ć» trong moƤt khoĆ¢ng gian yeĆ¢n tĆ³nh. Cho neĆ¢n, taĆÆi nĆ“i Ć“Ć» cuĆ»a mƬnh, neĆ”u coĆ¹ ƱieĆ u kieƤn, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ taĆÆo cho mƬnh moƤt khoĆ¢ng gian rieĆ¢ng ā€“ nĆ“i baĆÆn coĆ¹ theĆ„ deĆ£ daĆøng tĆ³nh taĆ¢m suy nghĆ³. KhoaĆ»ng thĆ“Ćøi gian naĆøy laĆø luĆ¹c baĆÆn ƱƶƓĆÆc taĆÆm xa nhƶƵng tieĆ”ng oĆ n aĆøo cuĆ»a xe coƤ, maĆ¹y moĆ¹c vaĆø caĆ¹c phƶƓng tieƤn kyƵ thuaƤt cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng hieƤn ƱaĆÆi, ƱeĆ„ hoĆøa mƬnh vaĆøo ƱeĆ¢m moƤt caĆ¹ch yeĆ¢n bƬnh. LoĆøng baĆÆn coĆ¹ dĆ²p tĆ³nh laĆ«ng laĆÆi. MoƤt caĆ»m giaĆ¹c nheĆÆ nhaĆøng, trong laĆønh len nheĆÆ trong taĆ¢m hoĆ n. ChĆ­nh trong tĆ³nh laĆ«ng laĆø luĆ¹c chuĆ¹ng ta ā€œngheā€ ƱƶƓĆÆc tieĆ”ng noĆ¹i cuĆ»a mƬnh nhieĆ u nhaĆ”t. ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 25
  • 23. MoƤt khi loĆøng ta ƱaƵ tĆ³nh laĆÆi roĆ i thƬ moĆÆi chuyeƤn deĆ£ daĆøng trĆ“Ć» neĆ¢n saĆ¹ng roƵ hĆ“n. BaĆÆn hieĆ„u roƵ mƬnh hĆ“n vaĆø hieĆ„u veĆ  cuoƤc soĆ”ng naĆøy nhieĆ u hĆ“n. TƶĆø ƱoĆ¹, chuĆ¹ng ta caĆøng theĆ¢m traĆ¢n troĆÆng, yeĆ¢u thƶƓng cuoƤc soĆ”ng, khoĆ¢ng heĆ  soĆ”ng uoĆ„ng phĆ­ baĆ”t cĆ¶Ć¹ ngaĆøy naĆøo! MoĆÆi chuyeƤn xaĆ»y ra moĆ£i ngaĆøy, duĆø thuaƤn hay traĆ¹i yĆ¹ ta, khoĆ¢ng quan troĆÆng baĆØng vieƤc ta hoĆÆc hoĆ»i ƱƶƓĆÆc ƱieĆ u gƬ tƶĆø nhƶƵng chuyeƤn ƱoĆ¹. CoĆ¹ nhƶƵng suy nghĆ³ tƶƓƻng chƶĆøng nhƶ raĆ”t bƬnh thƶƓĆøng thoĆ¢i, nhƶng chuĆ¹ng laĆÆi coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng tieĆ”p theĆ¢m sĆ¶Ć¹c maĆÆnh cho baĆÆn trong cuoƤc soĆ”ng. BaĆÆn seƵ khoĆ¢ng coĆøn phaĆ»i maĆ”t phƶƓng hĆ¶Ć“Ć¹ng, hoang mang hay dao ƱoƤng ƱieĆ u gƬ nƶƵa! T Ā° oĆ¹m laĆÆi, coĆ” gaĆ©ng ruĆ¹t ra ƱƶƓĆÆc moƤt ƱieĆ u gƬ ƱoĆ¹ tƶĆø moĆ£i ngaĆøy soĆ”ng cuĆ»a mƬnh giuĆ¹p chuĆ¹ng ta soĆ”ng saĆ¢u saĆ©c hĆ“n, coƵi loĆøng trĆ“Ć» neĆ¢n nheĆÆ nhaĆøng, thanh thaĆ»n hĆ“n! RoĆ i sau ƱoĆ¹, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ nheĆÆ nhaĆøng Ʊi vaĆøo moƤt giaĆ”c nguĆ» ngon, khoĆ¢ng coĆøn bĆ² nhƶƵng noĆ£i bƶĆÆc doĆÆc, nhƶƵng daĆØn vaĆ«t... quaĆ”y roĆ”i giaĆ”c nguĆ». 26 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 24. CHƖƔNG 2 GIAƛN Dƒ TRONG SUY NGHƓ VAƘ DIEƃN ƑAƏT M oĆ£i ngaĆøy, trĆ­ oĆ¹c chuĆ¹ng ta naĆ»y sinh ra raĆ”t nhieĆ u yĆ¹ tƶƓƻng khaĆ¹c nhau. MoĆ£i ngaĆøy, cuoƤc soĆ”ng ƱeĆ u mang laĆÆi nhƶƵng ƱieĆ u khieĆ”n ta phaĆ»i suy nghĆ³. LaĆøm theĆ” naĆøo ƱeĆ„ nhƶƵng ƱieĆ u ta suy nghĆ³ coĆ¹ theĆ„ mang laĆÆi Ć­ch lĆ“ĆÆi nhieĆ u nhaĆ”t? GiaĆ¹ trĆ² cuĆ»a hoĆÆc vaĆ”n vaĆø tƶ tƶƓƻng Ƒ ƶƓĆøng ƱƓĆøi muoĆ¢n vaĆÆn neĆ»o. MoĆ£i chuĆ¹ng ta, ai chaĆŗng soĆ”ng trong cuoƤc ƱƓĆøi, nhƶng ƱeĆ„ hieĆ„u veĆ  cuoƤc ƱƓĆøi thƬ khoĆ¢ng phaĆ»i chuyeƤn ƱƓn giaĆ»n. VoĆ”n hieĆ„u bieĆ”t vaĆø kinh nghieƤm cuĆ»a moƤt caĆ¹ nhaĆ¢n luoĆ¢n luoĆ¢n coĆ¹ haĆÆn. CaĆøng hoĆÆc toĆ¢i caĆøng thaĆ”y raĆØng mƬnh chƶa hieĆ„u bieĆ”t ƱƶƓĆÆc bao nhieĆ¢u. Trong cuoƤc soĆ”ng, con ngƶƓĆøi luoĆ¢n phaĆ»i tƬm kieĆ”m, ƱuĆ¹c keĆ”t kinh nghieƤm soĆ”ng vaĆø taĆÆo ra nhƶƵng giaĆ¹ trĆ² mĆ“Ć¹i toĆ”t ƱeĆÆp hĆ“n. NhƶƵng hieĆ„u bieĆ”t ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 27
  • 25. cuĆ»a hoĆ¢m nay giuĆ¹p ta tƶĆÆ naĆ¢ng mƬnh leĆ¢n cao hĆ“n chĆ­nh mƬnh cuĆ»a ngaĆøy hoĆ¢m qua. NeĆ”u trƬnh ƱoƤ hieĆ„u bieĆ”t quaĆ¹ thaĆ”p thƬ raĆ”t khoĆ¹ phaĆ¢n bieƤt phaĆ»i traĆ¹i, khoĆ¹ nhƬn cuoƤc soĆ”ng baĆØng caĆ¹i nhƬn saĆ¢u saĆ©c; vaĆø do vaƤy, con ngƶƓĆøi ta deĆ£ muĆø quaĆ¹ng chaĆÆy theo nhƶƵng thaĆønh coĆ¢ng hoaĆ«c haĆÆnh phuĆ¹c mang tĆ­nh hĆ“Ćøi hĆ“ĆÆt beĆ  ngoaĆøi. Do vaƤy, ƱƓĆøi ngƶƓĆøi luoĆ¢n song haĆønh vĆ“Ć¹i quaĆ¹ trƬnh tƶĆÆ naĆ¢ng cao taĆ m hieĆ„u bieĆ”t cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n mƬnh. Tri thĆ¶Ć¹c laĆø voĆ¢ taƤn. Ć‘Ć“Ćøi ngƶƓĆøi thƬ hƶƵu haĆÆn. Cho neĆ¢n, chaĆ©c chaĆ©n coĆ¹ nhieĆ u ƱieĆ u maĆø chuĆ¹ng ta chƶa theĆ„ naĆøo hieĆ„u bieĆ”t, naĆ©m baĆ©t heĆ”t ƱƶƓĆÆc. ChĆ­nh vƬ vaƤy, coĆ¹ moƤt thƶĆÆc teĆ” phaĆ»i thƶĆøa nhaƤn laĆø, con ngƶƓĆøi coĆ¹ leƵ khoĆ¢ng ai daĆ¹m tƶĆÆ haĆøo baĆ»n thaĆ¢n mƬnh ƱaƵ ā€œĆ±uĆ»ā€ veĆ  tri thĆ¶Ć¹c, maĆø sƶĆÆ thaƤt laĆø moĆ£i chuĆ¹ng ta luoĆ¢n soĆ”ng trong tƬnh traĆÆng ngheĆøo naĆøn veĆ  tri thĆ¶Ć¹c. VaƤy laĆøm theĆ” naĆøo ƱeĆ„ moĆ£i ngƶƓĆøi coĆ¹ theĆ„ thu heĆÆp khoaĆ»ng caĆ¹ch giƶƵa ā€œcaĆ¹i ƱaƵ bieĆ”tā€ vĆ“Ć¹i ā€œcaĆ¹i chƶa bieĆ”tā€? BieĆ”t choĆÆn hĆ¶Ć“Ć¹ng nghieĆ¢n cĆ¶Ć¹u chĆ­nh N gaĆøy nay, lƶƓĆÆng thoĆ¢ng tin khoa hoĆÆc ā€“ kyƵ thuaƤt cuĆ»a nhaĆ¢n loaĆÆi ngaĆøy caĆøng taĆŖng nhanh vĆ“Ć¹i toĆ”c ƱoƤ choĆ¹ng maĆ«t. Theo tĆ­nh toaĆ¹n 28 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 26. cuĆ»a caĆ¹c nhaĆø khoa hoĆÆc, trung bƬnh moĆ£i naĆŖm treĆ¢n theĆ” giĆ“Ć¹i coĆ¹ khoaĆ»ng treĆ¢n boĆ”n trieƤu baĆøi baĆ¹o khoa hoĆÆc vaĆø haĆøng vaĆÆn ƱaĆ u saĆ¹ch mĆ“Ć¹i ƱƶƓĆÆc xuaĆ”t baĆ»n ā€“ chƶa keĆ„ lƶƓĆÆng thoĆ¢ng tin khoĆ„ng loĆ  moĆ£i ngaĆøy treĆ¢n maĆÆng internet. SƶĆÆ phoĆ„ bieĆ”n caĆøng roƤng raƵi thƬ moĆ£i chuĆ¹ng ta caĆøng coĆ¹ ƱieĆ u kieƤn ƱeĆ„ tieĆ”p xuĆ¹c vĆ“Ć¹i nhƶƵng goĆ¹c caĆÆnh mĆ“Ć¹i meĆ» cuĆ»a vaĆŖn hoĆ¹a-xaƵ hoƤi, khoa hoĆÆc-kyƵ thuaƤt,... MaĆÆng internet ra ƱƓĆøi ƱaƵ laĆøm thay ƱoĆ„i haĆŗn cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a nhaĆ¢n loaĆÆi. Tuy nhieĆ¢n, baĆ”t kyĆø sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n naĆøo cuƵng coĆ¹ maĆ«t traĆ¹i cuĆ»a noĆ¹. QuaĆ¹ nhieĆ u taĆøi lieƤu laĆÆi khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø ƱieĆ u toĆ”t, quaĆ¹ nhieĆ u thoĆ¢ng tin cuƵng khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø ƱieĆ u hay! CuoƤc soĆ”ng quanh ta ƱaĆ y nhƶƵng thoĆ¢ng tin vƶĆøa tuyeƤt vĆ“Ćøi mĆ“Ć¹i meĆ», nhƶng coĆ¹ khi cuƵng raĆ”t maĆ¢u thuaĆ£n, loƤn xoƤn. VĆ“Ć¹i maĆÆng internet, baĆ”t cĆ¶Ć¹ ai cuƵng coĆ¹ theĆ„ suy nghĆ³ vaĆø vieĆ”t laĆ¹ch. BaĆ”t cĆ¶Ć¹ ai, duĆø Ć“Ć» phƶƓng trĆ“Ćøi naĆøo, cuƵng ƱeĆ u coĆ¹ theĆ„ phoĆ„ bieĆ”n nhƶƵng gƬ mƬnh bieĆ”t, mƬnh thĆ­ch, mƬnh muoĆ”n noĆ¹i cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c bieĆ”t... ThƶĆÆc teĆ” cho thaĆ”y, beĆ¢n caĆÆnh nhƶƵng con ngƶƓĆøi coĆ¹ lƶƓng tri, bieĆ”t taƤn duĆÆng nhƶƵng ƶu theĆ” cuĆ»a truyeĆ n thoĆ¢ng ƱeĆ„ nhaĆ¢n baĆ»n hoĆ¹a xaƵ hoƤi, phuĆÆc vuĆÆ cho vaĆŖn minh, tieĆ”n boƤ cuĆ»a nhaĆ¢n loaĆÆi, thƬ ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 29
  • 27. cuƵng khoĆ¢ng thieĆ”u nhƶƵng keĆ» thieĆ”u lƶƓng tri ƱaƵ trieƤt ƱeĆ„ lĆ“ĆÆi duĆÆng nhƶƵng ƶu theĆ” cuĆ»a truyeĆ n thoĆ¢ng ƱeĆ„ khoĆ¢ng ngƶĆøng gieo raĆ©c nhƶƵng ƱieĆ u phaĆ»n khoa hoĆÆc, phi nhaĆ¢n baĆ»n, voĆ¢ cuĆøng ƱoƤc haĆÆi. Chƶa heĆ”t, thƶĆÆc teĆ” coĆøn cho thaĆ”y ƱaƵ coĆ¹ nhƶƵng ngƶƓĆøi lĆ“ĆÆi duĆÆng ƶu theĆ” phoĆ„ bieĆ”n nhanh, roƤng cuĆ»a internet ƱeĆ„ ƱƓm ƱaĆ«t, bĆ²a chuyeƤn, noĆ¹i xaĆ”u ngƶƓĆøi khaĆ¹c vƬ nhieĆ u ƱoƤng cĆ“ khaĆ¹c nhau... Khi ƱoĆ¹, nhƶƵng gƬ laĆø sƶĆÆ thaƤt ƱaƵ bĆ² hoĆÆ laĆøm cho bieĆ”n daĆÆng, meĆ¹o moĆ¹ Ʊi, khieĆ”n nhieĆ u khi chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng coĆøn bieĆ”t ƱaĆ¢u maĆø laĆ n nƶƵa! GiaĆ» sƶƻ baĆÆn Ʊang muoĆ”n tƬm hieĆ„u veĆ  moƤt ƱeĆ  taĆøi cuĆÆ theĆ„ naĆøo ƱoĆ¹, baĆÆn boĆ» thĆ“Ćøi gian ƱeĆ”n thƶ vieƤn tƬm ƱoĆÆc saĆ¹ch baĆ¹o, tƬm kieĆ”m treĆ¢n maĆÆng vaĆø xem nhƶƵng baĆŖng video lieĆ¢n quan ƱeĆ”n ƱeĆ  taĆøi cuĆ»a mƬnh. Tuy nhieĆ¢n, sau maĆ”y tuaĆ n leĆ£ mieƤt maĆøi, baĆÆn phaĆ¹t hieƤn ra: nhƶƵng saĆ¹ch baĆ¹o, phim aĆ»nh noĆ¹i veĆ  ƱeĆ  taĆøi naĆøy khoĆ¢ng coĆ¹ sƶĆÆ thoĆ”ng nhaĆ”t gƬ caĆ»! ƑuĆ» thĆ¶Ć¹ thoĆ¢ng tin phĆ¶Ć¹c taĆÆp, loƤn xoƤn, coĆ¹ khi traĆ¹i ngƶƓĆÆc nhau! Nhƶ vaƤy coĆ¹ theĆ„ khieĆ”n chuĆ¹ng ta boĆ”i roĆ”i, bĆ² maĆ”t phƶƓng hĆ¶Ć“Ć¹ng. TrĆ¶Ć“Ć¹c tƬnh hƬnh ƱoĆ¹, chuĆ¹ng ta phaĆ»i Ć¶Ć¹ng xƶƻ sao ƱaĆ¢y? ƑeĆ„ khoĆ»i bĆ² maĆ”t phƶƓng hĆ¶Ć“Ć¹ng trong bieĆ„n thoĆ¢ng tin traĆøn ngaƤp ngaĆøy nay, baĆÆn haƵy bieĆ”t 30 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 28. tƦnh taĆ¹o choĆÆn loĆÆc, haƵy bieĆ”t theo ƱuoĆ„i moƤt chuĆ» ƱeĆ  chuyeĆ¢n saĆ¢u naĆøo ƱoĆ¹ maĆø mƬnh yeĆ¢u thĆ­ch. BieĆ”t caĆ¹ch choĆÆn loĆÆc, bieĆ”t boĆ» Ʊi nhƶƵng gƬ khoĆ¢ng chĆ­nh xaĆ¹c, khoĆ¢ng caĆ n thieĆ”t, thƬ chuĆ¹ng ta seƵ hoĆÆc hoĆ»i ƱƶƓĆÆc nhieĆ u ƱieĆ u hƶƵu Ć­ch hĆ“n. NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c, moĆ£i ngƶƓĆøi phaĆ»i bieĆ”t khoanh vuĆøng chuyeĆ¢n moĆ¢n vaĆø xaĆ¹c Ć±Ć²nh phaĆÆm vi lĆ³nh vƶĆÆc sĆ“Ć» trƶƓĆøng cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n. BaĆÆn coĆ¹ ƱeĆ„ yĆ¹ ƱeĆ”n ƱieĆ u naĆøy khoĆ¢ng? MoƤt khi ƱƶƓĆÆc hoĆÆc nhƶƵng gƬ mƬnh thaƤt sƶĆÆ thĆ­ch thuĆ¹, baĆÆn seƵ caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc nhieĆ u nieĆ m vui vaĆø hĆ¶Ć¹ng thuĆ¹ hĆ“n ƱeĆ„ tƶĆÆ hoĆÆc. Tuy nhieĆ¢n, ƱeĆ„ choĆÆn loĆÆc ƱƶƓĆÆc nhƶƵng gƬ caĆ n chuyeĆ¢n saĆ¢u cuƵng khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø ƱieĆ u deĆ£ daĆøng gƬ! PhaĆ»i coĆ¹ moƤt voĆ”n lieĆ”ng hoĆÆc vaĆ”n caĆŖn baĆ»n, tƶƓng ƱoĆ”i vƶƵng vaĆøng, thƬ mĆ“Ć¹i coĆ¹ theĆ„ bĆ¶Ć“Ć¹c ƱaĆ u bieĆ”t lƶĆÆa choĆÆn. NgoaĆøi ra, chuĆ¹ng ta phaĆ»i coĆ¹ moƤt voĆ”n soĆ”ng thƶĆÆc teĆ” tƶƓng ƱoĆ”i phong phuĆ¹, moƤt voĆ”n kinh nghieƤm tƶĆøng traĆ»i, thƬ mĆ“Ć¹i tƦnh taĆ¹o phaĆ¢n bieƤt ƱƶƓĆÆc toĆ”t, xaĆ”u, hay, dĆ“Ć», ƱeĆ„ tƶĆø ƱoĆ¹ maĆø choĆÆn loĆÆc. CaĆøng bieĆ”t choĆÆn loĆÆc thoĆ¢ng tin, caĆøng noĆ£ lƶĆÆc Ʊi saĆ¢u vaĆøo moƤt chuĆ» ƱeĆ , baĆÆn caĆøng coĆ¹ cĆ“ hoƤi phaĆ¹t hieƤn ra nhieĆ u ƱieĆ u saĆ¢u saĆ©c, mĆ“Ć¹i meĆ», chaĆ©t loĆÆc ƱƶƓĆÆc tinh hoa vaĆø caĆøng ham thĆ­ch tƬm hieĆ„u noĆ¹. BeĆ  daĆøy tri thĆ¶Ć¹c quyĆ¹ giaĆ¹ cuĆ»a baĆÆn seƵ ƱƶƓĆÆc tĆ­ch luƵy ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 31
  • 29. daĆ n theo thĆ“Ćøi gian. VeĆ  laĆ¢u daĆøi, baĆÆn seƵ coĆ¹ moƤt voĆ”n hieĆ„u bieĆ”t saĆ¢u saĆ©c, ƱoƤc ƱaĆ¹o veĆ  chuĆ» ƱeĆ  cuĆ»a mƬnh maĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c khoĆ¢ng coĆ¹ ƱƶƓĆÆc. ƑieĆ u naĆøy vƶĆøa laĆø moƤt hĆ¶Ć¹ng thuĆ¹ raĆ”t lĆ“Ć¹n, vƶĆøa laĆø moƤt ƶu theĆ” giuĆ¹p baĆÆn tieĆ”n xa hĆ“n raĆ”t nhieĆ u, thaƤm chĆ­ coĆ¹ theĆ„ vƶƓn leĆ¢n taĆ m xuaĆ”t saĆ©c trong coĆ¢ng vieƤc vaĆø phuĆÆc vuĆÆ cuoƤc soĆ”ng. HieƤn nay coĆ¹ nhieĆ u saĆ¹ch cuĆ»a nhƶƵng taĆ¹c giaĆ» daĆÆy caĆ¹ch tƶĆÆ hoĆÆc, caĆ¹ch tƶ duy saĆ¹ng taĆÆo... nhƶng xeĆ¹t ƱeĆ”n cuĆøng, nhƶƵng saĆ¹ch naĆøy chƦ coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng nhƶ nhƶƵng yĆ¹ tƶƓƻng gĆ“ĆÆi mĆ“Ć» cho baĆÆn treĆ¢n con ƱƶƓĆøng tƶĆÆ hoĆÆc maĆø thoĆ¢i! ƑieĆ u quan troĆÆng laĆø baĆÆn phaĆ»i coĆ¹ ngheƤ thuaƤt choĆÆn lƶĆÆa, vaƤn duĆÆng nhƶƵng phƶƓng phaĆ¹p ƱoĆ¹ nhƶ theĆ” naĆøo cho phuĆø hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i ƱaĆ«c ƱieĆ„m caĆ¹ nhaĆ¢n cuĆ»a rieĆ¢ng baĆÆn, ƱeĆ„ vƶĆøa tieĆ”t kieƤm ƱƶƓĆÆc thĆ“Ćøi gian vƶĆøa hoĆÆc ƱƶƓĆÆc nhieĆ u ƱieĆ u hƶƵu Ć­ch, mĆ“Ć» mang trĆ­ tueƤ. ƑoĆÆc ngƶƓĆøi khaĆ¹c khoĆ¢ng phaĆ»i chƦ laĆø ƱeĆ„ hoĆÆc hoĆ»i tƶĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c, maĆø quan troĆÆng hĆ“n, coĆøn laĆø ƱeĆ„ tƶĆÆ phaĆ¹t hieƤn mƬnh! MoĆ£i ngaĆøy ƱeĆ u laĆø moƤt cĆ“ hoƤi ƱeĆ„ chuĆ¹ng ta hoĆÆc hoĆ»i nhƶƵng ƱieĆ u phong phuĆ¹, mĆ“Ć¹i meĆ». VaĆ”n ƱeĆ  laĆø ta coĆ¹ saĆ¼n loĆøng ƱoĆ¹n nhaƤn nhƶƵng sƶĆÆ phong phuĆ¹, mĆ“Ć¹i meĆ» ƱoĆ¹ hay khoĆ¢ng? Con ngƶƓĆøi chuĆ¹ng ta thƶƓĆøng hay chuĆ» quan, tƶƓƻng raĆØng mƬnh hieĆ„u 32 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 30. bieĆ”t ƱieĆ u naĆøy ƱieĆ u noĆÆ. Nhƶng thaƤt ra, coĆ¹ raĆ”t nhieĆ u ƱieĆ u ta nhƬn thaĆ”y haĆØng ngaĆøy nhƶng chƶa chaĆ©c ƱaƵ hieĆ„u bieĆ”t ƱƶƓĆÆc noĆ¹. Aƅn ƱaĆØng sau nhƶƵng sƶĆÆ vieƤc khaĆ¹c nhau xaĆ»y ra haĆØng ngaĆøy ƱeĆ u coĆ¹ theĆ„ laĆø moƤt baĆøi hoĆÆc hoaĆ«c moƤt kinh nghieƤm soĆ”ng saĆ¢u saĆ©c maĆø ta coĆ¹ theĆ„ tĆ­ch luƵy. BieĆ”t choĆÆn saĆ¹ch ƱeĆ„ ƱoĆÆc V Ć“Ć¹i nhĆ²p soĆ”ng hoĆ”i haĆ» vaĆø coĆ¢ng vieƤc baƤn roƤn, quyƵ thĆ“Ćøi gian daĆønh cho vieƤc hoĆÆc cuĆ»a moĆ£i chuĆ¹ng ta caĆøng luĆ¹c caĆøng Ć­t Ʊi. ThĆ“Ćøi gian cuĆ»a ƱƓĆøi ta raĆ”t quyĆ¹ giaĆ¹, tƶĆøng phuĆ¹t tƶĆøng giaĆ¢y soĆ”ng treĆ¢n ƱƓĆøi naĆøy ƱeĆ u voĆ¢ cuĆøng quyĆ¹ giaĆ¹, do vaƤy maĆø ta khoĆ¢ng theĆ„ phĆ­ phaĆÆm thĆ“Ćøi gian vaĆøo nhƶƵng saĆ¹ch vĆ“Ć» nhaĆ»m nhĆ­ ƱƶƓĆÆc! HĆ“n theĆ” nƶƵa, chuĆ¹ng ta caĆøng khoĆ¢ng neĆ¢n nhoĆ i nheĆ¹t vaĆøo ƱaĆ u oĆ¹c mƬnh nhƶƵng ƱieĆ u voĆ¢ boĆ„, ƱoƤc haĆÆi! PhaĆ n lĆ“Ć¹n chuĆ¹ng ta ban ngaĆøy ƱeĆ u phaĆ»i Ʊi laĆøm, neĆ¢n may ra chƦ coĆ¹ theĆ„ taƤn duĆÆng ƱƶƓĆÆc khoaĆ»ng thĆ“Ćøi gian thaĆ»nh thĆ“i moƤt chuĆ¹t vaĆøo buoĆ„i toĆ”i. VĆ“Ć¹i nhƶƵng baĆÆn laĆøm vieƤc Ć“Ć» nhƶƵng ngheĆ  nghieƤp khaĆ¹c, nhƶ baĆ¹c sĆ³, nhaĆø baĆ¹o, coĆ¢ng an, coĆ¢ng nhaĆ¢n, baĆ»o veƤ... coĆøn phaĆ»i laĆøm vieƤc, trƶĆÆc ca ƱeĆ¢m, thƬ thĆ“Ćøi ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 33
  • 31. gian raĆ»nh roĆ£i coĆøn hieĆ”m hoi hĆ“n nƶƵa! CaĆ¹i gƬ ƱaƵ hieĆ”m thƬ ta laĆÆi caĆøng phaĆ»i quyĆ¹! Trong khoaĆ»ng thĆ“Ćøi gian quyĆ¹ giaĆ¹ hieĆ”m hoi cuĆ»a buoĆ„i toĆ”i naĆøy, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ daĆønh rieĆ¢ng cho mƬnh moƤt khoaĆ»ng thĆ“Ćøi gian ƱeĆ„ ƱoĆÆc nhƶƵng cuoĆ”n saĆ¹ch chĆ¶Ć¹a ƱƶĆÆng nhƶƵng trieĆ”t lyĆ¹ khoĆ¢n ngoan, nhƶƵng tinh hoa tƶ tƶƓƻng, nhƶƵng chieĆ¢m nghieƤm veĆ  cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a nhieĆ u taĆ¹c giaĆ» coĆ„ kim ƑoĆ¢ng-TaĆ¢y. NhƶƵng saĆ¹ch naĆøo ƱaƵ qua thƶƻ thaĆ¹ch cuĆ»a thĆ“Ćøi gian thƬ raĆ”t ƱaĆ¹ng ƱeĆ„ chuĆ¹ng ta daĆønh thĆ“Ćøi gian ƱoĆÆc. NhieĆ u ngƶƓĆøi Ʊi trĆ¶Ć“Ć¹c chuĆ¹ng ta ƱaƵ boĆ» ra nhieĆ u coĆ¢ng sĆ¶Ć¹c, thĆ“Ćøi gian ƱeĆ„ chieĆ¢m nghieƤm, phaĆ¹t hieƤn nhƶƵng chaĆ¢n lyĆ¹ saĆ¢u saĆ©c trong cuoƤc soĆ”ng, taĆÆi sao chuĆ¹ng ta laĆÆi khoĆ¢ng chĆ²u ƱoĆÆc? ƑoĆÆc saĆ¹ch laĆø moƤt trong nhƶƵng caĆ¹ch soĆ”ng saĆ¢u saĆ©c nhaĆ”t. NhƶƵng suy nghĆ³, yĆ¹ tƶƓƻng cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c coĆ¹ theĆ„ laĆø nguoĆ n caĆ»m hĆ¶Ć¹ng vaĆø Ʊem laĆÆi cho baĆ»n thaĆ¢n ta nhieĆ u gĆ“ĆÆi yĆ¹ hay. ƑoĆÆc saĆ¹ch vƶĆøa laĆø noĆ”i daĆøi, vƶĆøa laĆø ƱaĆøo saĆ¢u nhƶƵng hieĆ„u bieĆ”t cuĆ»a mƬnh. Tuy nhieĆ¢n, moĆ£i ngaĆøy baĆÆn chƦ caĆ n ƱoĆÆc moƤt Ć­t thoĆ¢i! ƑoĆ¢i khi, moƤt ƱƓĆøi ngƶƓĆøi chƦ caĆ n ƱƶƓĆÆc Ć±Ć²nh hĆ¶Ć“Ć¹ng bĆ“Ć»i moƤt yĆ¹ tƶƓƻng toĆ”t laĆønh naĆøo ƱoĆ¹, cuƵng ƱuĆ» ƱeĆ„ naĆ¢ng cao moƤt kieĆ”p ngƶƓĆøi roĆ i! RaĆ”t nhieĆ u ngƶƓĆøi khoĆ¢ng coĆ¹ ƱƶƓĆÆc moƤt loĆ”i soĆ”ng cao thƶƓĆÆng 34 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 32. nhƶ leƵ ra phaĆ»i coĆ¹, raĆ”t coĆ¹ theĆ„ chƦ vƬ caĆ» ƱƓĆøi hoĆÆ khoĆ¢ng bao giĆ“Ćø ƱƶƓĆÆc Ć±Ć²nh hĆ¶Ć“Ć¹ng bĆ“Ć»i moƤt yĆ¹ tƶƓƻng toĆ”t ƱeĆÆp! VoĆ”n lieĆ”ng hieĆ„u bieĆ”t caĆøng vƶƵng vaĆøng, saĆ¢u saĆ©c bao nhieĆ¢u, con ngƶƓĆøi caĆøng coĆ¹ nieĆ m tin vƶƵng chaĆ©c vaĆøo nhƶƵng leƵ soĆ”ng cao caĆ» cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi baĆ”y nhieĆ¢u! ƑeĆ„ caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc caĆ¹i hay khi ƱoĆÆc saĆ¹ch, nhieĆ u khi chuĆ¹ng ta phaĆ»i bieĆ”t lƶĆÆa choĆÆn nhƶƵng cuoĆ”n saĆ¹ch phuĆø hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i nhu caĆ u noƤi taĆ¢m hieƤn taĆÆi cuĆ»a mƬnh trong khi ƱoĆÆc. CoĆ¹ nhƶƵng cuoĆ”n saĆ¹ch maĆø luĆ¹c naĆøy baĆÆn ƱoĆÆc caĆ»m thaĆ”y hay nhƶng luĆ¹c khaĆ¹c baĆÆn laĆÆi khoĆ¢ng caĆ»m thaĆ”y hay, nhieĆ u khi laĆø do noĆ¹ coĆ¹ ƱaĆ¹p Ć¶Ć¹ng ƱƶƓĆÆc nhu caĆ u noƤi taĆ¢m cuĆ»a chuĆ¹ng ta trong khi ƱoĆÆc hay khoĆ¢ng! BaĆ”t cĆ¶Ć¹ ai trong chuĆ¹ng ta maĆø laĆÆi chaĆŗng phaĆ»i ƱƶƓng ƱaĆ u vĆ“Ć¹i nhƶƵng vaĆ”n ƱeĆ  phĆ¶Ć¹c taĆÆp cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng. VaĆ”n ƱeĆ  hoĆ¢m nay chuĆ¹ng ta gaĆ«p, ngƶƓĆøi xƶa coĆ¹ theĆ„ cuƵng ƱaƵ tƶĆøng gaĆ«p. NhieĆ u khi, trong loĆøng ta chaĆ”t chĆ¶Ć¹a bieĆ”t bao lo toan, suy nghĆ³, khoĆ¢ng theĆ„ vieĆ”t ra hoaĆ«c noĆ¹i ƱƶƓĆÆc thaĆønh lĆ“Ćøi; nhƶng baĆ”t chĆ“ĆÆt gaĆ«p ƱƶƓĆÆc moƤt taĆ¹c giaĆ» naĆøo ƱoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ noĆ¹i hoƤ ƱƶƓĆÆc ā€œtieĆ”ng loĆøngā€ cuĆ»a mƬnh, nhƶ vaƤy chaĆŗng phaĆ»i laĆø nheĆÆ nhaĆøng, sung sĆ¶Ć“Ć¹ng laĆ©m sao? Trong cuoƤc soĆ”ng, coĆ¹ nhƶƵng khi nhĆ“Ćø baĆ”t chĆ“ĆÆt ƱoĆÆc ƱƶƓĆÆc moƤt yĆ¹ tƶƓƻng gĆ“ĆÆi mĆ“Ć» ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 35
  • 33. naĆøo ƱoĆ¹ maĆø ta tƬm ƱƶƓĆÆc ā€œloĆ”i raā€ cho vaĆ”n ƱeĆ  cuĆ»a mƬnh. TaĆ”t nhieĆ¢n, moĆÆi saĆ¹ch vĆ“Ć» duĆø ƱƶƓĆÆc coi laĆø tuyeƤt taĆ¹c ƱeĆ”n ƱaĆ¢u cuƵng chƦ laĆø phƶƓng tieƤn ƱeĆ„ tham khaĆ»o maĆø thoĆ¢i! NhƶƵng gƬ ƱƶƓĆÆc vieĆ”t trong saĆ¹ch phaĆ n lĆ“Ć¹n ƱeĆ u ƱaƵ laĆø nhƶƵng hieĆ„u bieĆ”t cuĆ»a tieĆ n nhaĆ¢n, cuĆ»a quaĆ¹ khĆ¶Ć¹ - daĆ£u raĆØng coĆ¹ nhƶƵng vĆ³ nhaĆ¢n maĆø tƶ tƶƓƻng cuĆ»a hoĆÆ coĆ¹ theĆ„ Ʊi trĆ¶Ć“Ć¹c, coĆ¹ theĆ„ vƶƓĆÆt leĆ¢n treĆ¢n caĆ» thĆ“Ćøi ƱaĆÆi maĆø hoĆÆ Ć±ang soĆ”ng Ʊi chaĆŖng nƶƵa. VoĆ”n hieĆ„u bieĆ”t vaĆø kinh nghieƤm cuĆ»a moƤt ngƶƓĆøi, bao giĆ“Ćø cuƵng khoĆ¹ traĆ¹nh khoĆ»i nhƶƵng sai laĆ m, nhƶƵng giĆ“Ć¹i haĆÆn. KhoĆ¢ng phaĆ»i baĆ”t cĆ¶Ć¹ ƱieĆ u gƬ ƱƶƓĆÆc vieĆ”t ra trong saĆ¹ch cuƵng ƱeĆ u laĆø nhƶƵng chaĆ¢n lyĆ¹ baĆ”t di baĆ”t dĆ²ch. Danh taĆ¹c cuĆ»a moƤt ai ƱoĆ¹, duĆø coĆ¹ ƱoĆ  soƤ theĆ” naĆøo, cuƵng khoĆ¢ng theĆ„ bao quaĆ¹t heĆ”t ƱƶƓĆÆc moĆÆi khĆ­a caĆÆnh phĆ¶Ć¹c taĆÆp cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng. TheĆ¢m vaĆøo ƱoĆ¹, thĆ“Ćøi ƱaĆÆi cuĆ»a chuĆ¹ng ta Ʊang soĆ”ng coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ nhƶƵng khaĆ¹c bieƤt nhaĆ”t Ć±Ć²nh so vĆ“Ć¹i thĆ“Ćøi ƱaĆÆi cuĆ»a tieĆ n nhaĆ¢n. Cho neĆ¢n, khi ƱoĆÆc saĆ¹ch, chuĆ¹ng ta phaĆ»i luoĆ¢n ƱoĆÆc vĆ“Ć¹i coĆ¹ thaĆ¹i ƱoƤ bieĆ”t hoaĆøi nghi, bieĆ”t tƦnh taĆ¹o pheĆ¢ phaĆ¹n phaĆ»i traĆ¹i, nhaƤn Ć±Ć²nh ƱuĆ¹ng sai, bieĆ”t hoĆÆc hay chƶƵa dĆ“Ć», bieĆ”t choĆÆn loĆÆc nhƶƵng tinh hoa vaĆø boĆ» Ʊi nhƶƵng gƬ khoĆ¢ng caĆ n thieĆ”t. 36 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 34. SƶĆÆ saĆ¢u saĆ©c cuĆ»a moƤt con ngƶƓĆøi khoĆ¢ng theĆ„ chƦ ƱaĆ¹nh giaĆ¹ dƶĆÆa vaĆøo tuoĆ„i taĆ¹c, maĆø quan troĆÆng hĆ“n, laĆø con ngƶƓĆøi ƱoĆ¹ ƱaƵ hoĆÆc hoĆ»i ƱƶƓĆÆc gƬ tƶĆø cuoƤc soĆ”ng? SƶĆÆ saĆ¢u saĆ©c trong tƶ tƶƓƻng cuĆ»a baĆÆn ƱƶƓĆÆc tĆ­ch luƵy daĆ n qua sƶĆÆ saĆ¢u saĆ©c moĆ£i ngaĆøy cuĆ»a baĆÆn. NeĆ”u chƦ ƱeĆ„ nhƶƵng naĆŖm thaĆ¹ng daĆøi cuĆ»a ƱƓĆøi mƬnh troĆ¢i qua maĆø khoĆ¢ng chuĆ¹ taĆ¢m hoĆÆc hoĆ»i, con ngƶƓĆøi chƦ theĆ¢m nhaĆŖn nheo vaĆø ā€œgiaĆø nuaā€ Ʊi maĆø thoĆ¢i chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng ā€œgiaĆø daĆ«nā€! CaĆøng lĆ“Ć¹n tuoĆ„i, qua nhƶƵng thaĆŖng traĆ m cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng, chuĆ¹ng ta caĆøng phaĆ»i bieĆ”t nhƬn cuoƤc soĆ”ng moƤt caĆ¹ch saĆ¢u saĆ©c hĆ“n, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø naĆ«ng neĆ , baĆ»o thuĆ», hoaĆ«c laĆ„n thaĆ„n... ReĆøn luyeƤn tƶ duy T rieĆ”t gia, nhaĆø vaĆŖn, nhaĆø toaĆ¹n hoĆÆc ngƶƓĆøi PhaĆ¹p Blaise Pascal (1623 ā€“ 1662) ƱaƵ tƶĆøng noĆ¹i: ā€œCon ngƶƓĆøi chƦ laĆø moƤt caĆ¢y saƤy mong manh yeĆ”u Ć“Ć¹t nhaĆ”t trong tƶĆÆ nhieĆ¢n, nhƶng ƱoĆ¹ laĆø moƤt caĆ¢y saƤy bieĆ”t tƶ duy. VƬ theĆ”, haƵy coĆ” gaĆ©ng tƶ duy thaƤt toĆ”t, ƱoĆ¹ laĆø ƱaĆÆo Ć±Ć¶Ć¹c cĆ“ baĆ»n nhaĆ”t.ā€ (Man is only a reed, the weakest in nature, but he is a thinking reed... Let us then strive to think well; that is the basic principle of morality.) ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 37
  • 35. Nhƶng laĆøm theĆ” naĆøo ƱeĆ„ tƶ duy toĆ”t, tƶ duy ƱuĆ¹ng ƱaĆ©n, hƶƵu Ć­ch? ƑaĆ¢y laĆÆi laĆø moƤt caĆ¢u hoĆ»i khoĆ¢ng deĆ£ traĆ» lĆ“Ćøi. MoĆ£i ngaĆøy, trĆ­ oĆ¹c cuĆ»a chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ naĆ»y sinh haĆøng ngaĆøn yĆ¹ nghĆ³ khaĆ¹c nhau. Tuy nhieĆ¢n, nhƶƵng yĆ¹ nghĆ³ ƱoĆ¹ nhieĆ u khi laĆÆi Ʊan xen chaĆØng chĆ²t, raĆ”t loƤn xoƤn. NhƶƵng yĆ¹ nghĆ³ toĆ”t ƱeĆÆp xen laĆ£n vĆ“Ć¹i nhƶƵng yĆ¹ nghĆ³ xaĆ”u xa, coĆ¹ khi coĆøn toƤi loĆ£i nƶƵa! ChuĆ¹ng ta suy nghĆ³ raĆ”t nhieĆ u maĆø nhieĆ u khi laĆÆi rĆ“i vaĆøo tƬnh traĆÆng ā€œnghĆ³ quaĆ„nā€, nghĆ³a laĆø chaĆŗng nghĆ³ ƱƶƓĆÆc vieƤc gƬ ra vieƤc gƬ caĆ»! ThƶĆÆc teĆ” cuoƤc soĆ”ng ƱaĆ y daĆ£y nhƶƵng khoĆ¹ khaĆŖn, phĆ¶Ć¹c taĆÆp. CuoƤc soĆ”ng luoĆ¢n coĆ¹ nhieĆ u phƶƓng dieƤn, nhieĆ u khĆ­a caĆÆnh, neĆ¢n chuĆ¹ng ta caĆ n khaĆ¹m phaĆ¹ cuoƤc soĆ”ng tƶĆø nhieĆ u chieĆ u, nhieĆ u goĆ¹c ƱoƤ. MuoĆ”n khĆ“i nguoĆ n saĆ¹ng taĆÆo cho baĆ»n thaĆ¢n, chuĆ¹ng ta caĆ n khai thaĆ¹c nhieĆ u tri thĆ¶Ć¹c phong phuĆ¹ khaĆ¹c nhau cuĆ»a loaĆøi ngƶƓĆøi, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng chƦ boĆ¹ heĆÆp trong moƤt hoĆÆc thuyeĆ”t hay moƤt chuĆ» nghĆ³a naĆøo. CuƵng nhƶ moƤt baĆøi toaĆ¹n coĆ¹ nhieĆ u caĆ¹ch giaĆ»i ƱeĆ„ Ʊi ƱeĆ”n cuĆøng moƤt ƱaĆ¹p soĆ”, coĆ¹ nhieĆ u con ƱƶƓĆøng ƱeĆ„ Ʊi ƱeĆ”n chaĆ¢n lyĆ¹. Do vaƤy, chuĆ¹ng ta phaĆ»i bieĆ”t tieĆ”p thu nhƶƵng tinh hoa tƶ tƶƓƻng maĆø nhaĆ¢n loaĆÆi ƱaƵ ƱaĆÆt ƱƶƓĆÆc cho ƱeĆ”n nay, roĆ i tƶĆø ƱoĆ¹ tƶĆÆ mƬnh phaĆ¹t trieĆ„n theĆ¢m. PhaĆ»i nhƶ vaƤy thƬ cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a nhaĆ¢n loaĆÆi mĆ“Ć¹i khoĆ¢ng ngƶĆøng tieĆ”n leĆ¢n! 38 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 36. HaƵy taĆÆo thoĆ¹i quen suy nghĆ³ nhƶƵng ƱieĆ u coĆ¹ Ć­ch. ƑƶĆøng leƤ thuoƤc vaĆøo yĆ¹ tƶƓƻng cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Trong cuoƤc soĆ”ng, sĆ“Ć» dĆ³ chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ laĆøm ƱƶƓĆÆc nhieĆ u ƱieĆ u coĆ¹ Ć­ch laĆø nhĆ“Ćø kieĆ¢n nhaĆ£n hoĆÆc hoĆ»i tƶĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Tuy nhieĆ¢n, khoĆ¢ng phaĆ»i vƬ vaƤy maĆø chuĆ¹ng ta phoĆ¹ maĆ«c ngƶƓĆøi khaĆ¹c suy nghĆ³ thay cho mƬnh. NhieĆ u ngƶƓĆøi thƶƓĆøng hay bĆ² cuoĆ”n theo nhƶƵng suy nghĆ³ cuĆ»a thieĆ¢n haĆÆ. ThieĆ¢n haĆÆ suy nghĆ³ nhƶ theĆ” naĆøo thƬ hoĆÆ cuƵng coĆ¹ khuynh hĆ¶Ć“Ć¹ng suy nghĆ³ tƶƓng tƶĆÆ nhƶ vaƤy. TheĆ” nhƶng, chaĆ¢n lyĆ¹ khoĆ¢ng phaĆ»i luĆ¹c naĆøo cuƵng thuoƤc veĆ  soĆ” ƱoĆ¢ng. SoĆ” ƱoĆ¢ng nhieĆ u khi vaĆ£n coĆ¹ theĆ„ suy nghĆ³ sai laĆ m! ƑƶĆøng tƶĆÆ giĆ“Ć¹i haĆÆn khaĆ» naĆŖng hoĆÆc hoĆ»i vaĆø khaĆ» naĆŖng tƶ duy cuĆ»a mƬnh. CuoƤc soĆ”ng luoĆ¢n thay ƱoĆ„i neĆ¢n chuĆ¹ng ta phaĆ»i luoĆ¢n tĆ­ch cƶĆÆc ƱoƤng naƵo. MoĆ£i yĆ¹ tƶƓƻng mĆ“Ć¹i Ʊƶa chuĆ¹ng ta ƱeĆ”n moƤt chaĆ¢n lyĆ¹ toĆ”t hĆ“n vaĆø haĆønh trƬnh hoĆÆc hoĆ»i dƶƓĆøng nhƶ laĆø baĆ”t taƤn... ChuĆ¹ng trĆ“Ć» thaĆønh moƤt phaĆ n neĆ n taĆ»ng saĆ¹ng taĆÆo cuĆ»a baĆÆn trong cuoƤc soĆ”ng. NhƶƵng ƱieĆ u chuĆ¹ng ta suy nghĆ³ chƦ coĆ¹ giaĆ¹ trĆ² khi noĆ¹ Ć±Ć²nh hĆ¶Ć“Ć¹ng cho haĆønh ƱoƤng thƶĆÆc teĆ” haĆØng ngaĆøy cuĆ»a chuĆ¹ng ta. HaƵy bieĆ”t ƱeĆ  phoĆøng nhƶƵng giaĆ¹o ƱieĆ u nhai Ʊi nuoĆ”t laĆÆi nhieĆ u khi raĆ”t coĆ¹ haĆÆi. NoĆ¹ laĆøm cho chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng coĆøn suy nghĆ³ veĆ  ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 39
  • 37. thƶĆÆc teĆ” ƱuĆ¹ng nhƶ nhƶƵng gƬ Ʊang dieĆ£n ra nƶƵa. TreĆ¢n ƱƓĆøi naĆøy, nhƶƵng keĆ» mang ƱaĆ u oĆ¹c caĆÆn heĆÆp thƬ khoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ suy nghĆ³ ƱeĆ”n ƱƶƓĆÆc ƱieĆ u gƬ cao xa hĆ“n laĆø nhƶƵng nhu caĆ u vaƤt chaĆ”t cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n. NhƶƵng nhaĆø trĆ­ thĆ¶Ć¹c naĆ«ng lyĆ¹ thuyeĆ”t suoĆ¢ng thƬ ngaĆøy ƱeĆ¢m vaĆ£n say sƶa, maĆ»i meĆ¢ trong nhƶƵng lyĆ¹ luaƤn tƶ bieƤn, voĆøng vo, nhieĆ u khi chaĆŗng maĆ”y gaĆ©n boĆ¹ vĆ“Ć¹i thƶĆÆc teĆ”. ChƦ coĆ¹ nhƶƵng ngƶƓĆøi coĆ¹ tƶ duy saĆ¹ng taĆÆo, coĆ¹ oĆ¹c thƶĆÆc teĆ” thƬ mĆ“Ć¹i coĆ¹ theĆ„ taĆÆo ra ƱƶƓĆÆc moƤt cuoƤc soĆ”ng phong phuĆ¹ caĆ» veĆ  vaƤt chaĆ”t laĆ£n tinh thaĆ n cho baĆ»n thaĆ¢n vaĆø cho coƤng ƱoĆ ng xaƵ hoƤi. ReĆøn caĆ¹ch dieĆ£n ƱaĆÆt giaĆ»n dĆ², trong saĆ¹ng G iaĆ»n dĆ² trong suy nghĆ³ seƵ taĆÆo neĆ¢n sƶĆÆ giaĆ»n dĆ² trong dieĆ£n ƱaĆÆt. ChuĆ¹ng ta suy nghĆ³ nhƶ theĆ” naĆøo thƬ chuĆ¹ng ta seƵ dieĆ£n ƱaĆÆt baĆØng ngoĆ¢n ngƶƵ tƶƓng Ć¶Ć¹ng nhƶ vaƤy, bĆ“Ć»i vƬ ngoĆ¢n ngƶƵ laĆø caĆ¹i voĆ» cuĆ»a tƶ duy. Do vaƤy, baĆÆn haƵy tĆ­ch cƶĆÆc ƱoƤng naƵo tƶ duy, ƱoĆ ng thĆ“Ćøi laĆøm chuĆ» ngoĆ¢n ngƶƵ dieĆ£n ƱaĆÆt cuĆ»a mƬnh ā€“ duĆø laĆø noĆ¹i hay vieĆ”t. Suy nghĆ³ ƱƶƓĆÆc nhƶƵng yĆ¹ tƶƓƻng hay vaĆø tƬm ƱƶƓĆÆc ngoĆ¢n ngƶƵ thĆ­ch hĆ“ĆÆp ƱeĆ„ dieĆ£n ƱaĆÆt nhƶƵng 40 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 38. gƬ mƬnh nghĆ³ laĆø moƤt coĆ¢ng vieƤc raĆ”t thuĆ¹ vĆ². Khi baĆÆn sĆ“Ć» hƶƵu moƤt yĆ¹ tƶƓƻng tuyeƤt vĆ“Ćøi hay moƤt chaĆ¢n lyĆ¹ naĆøo ƱoĆ¹, baĆÆn luoĆ¢n coĆ¹ nhu caĆ u chia seĆ» noĆ¹ vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c. XaƵ hoƤi seƵ khoĆ¢ng theĆ„ phaĆ¹t trieĆ„n ƱƶƓĆÆc, nhaĆ¢n loaĆÆi khoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ tieĆ”n boƤ ƱƶƓĆÆc, neĆ”u moĆ£i ngƶƓĆøi chƦ khƶ khƶ oĆ¢m laĆ”y nhƶƵng hieĆ„u bieĆ”t cho rieĆ¢ng mƬnh. VaĆ”t vaĆ» caĆ» ƱƓĆøi ƱeĆ„ hoĆÆc hoĆ»i ƱƶƓĆÆc nhieĆ u ƱieĆ u hay maĆø laĆÆi khoĆ¢ng tƬm ƱƶƓĆÆc caĆ¹ch dieĆ£n ƱaĆÆt toĆ”t ƱeĆ„ chia seĆ» vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c, ƱeĆ„ giuĆ¹p Ć­ch cho ƱƓĆøi, thƬ nhƶƵng ƱieĆ u ta hoĆÆc ƱƶƓĆÆc seƵ trĆ“Ć» thaĆønh uoĆ„ng phĆ­! DĆ³ nhieĆ¢n, coĆ¹ ƱƶƓĆÆc nhƶƵng yĆ¹ tƶƓƻng hay ƱaƵ laĆø ƱieĆ u raĆ”t khoĆ¹ roĆ i, nhƶng tƬm ƱƶƓĆÆc caĆ¹ch dieĆ£n taĆ» cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c hieĆ„u ƱƶƓĆÆc, caĆ»m nhaƤn ƱƶƓĆÆc nhƶƵng caĆ¹i hay ƱoĆ¹ coĆøn laĆø ƱieĆ u khoĆ¹ hĆ“n gaĆ”p boƤi. VƬ vaƤy, Ć“Ć» ƱaĆ¢y taĆ”t seƵ phaĆ»i ƱaĆ«t ra vaĆ”n ƱeĆ  dieĆ£n ƱaĆÆt nhƶ theĆ” naĆøo cho coĆ¹ hieƤu quaĆ» nhaĆ”t? S Ā° oĆ”ng giƶƵa thĆ“Ćøi ƱaĆÆi baƤn roƤn, hoĆ”i haĆ» vaĆø nhieĆ u lo toan ngaĆøy nay, con ngƶƓĆøi ta khoĆ¢ng maĆ”y thĆ­ch ƱoĆÆc hoaĆ«c thĆ­ch nghe nhƶƵng ƱieĆ u daĆøi doĆøng, raĆ©c roĆ”i, phĆ¶Ć¹c taĆÆp. Cho neĆ¢n, baĆÆn tuyeƤt ƱoĆ”i ƱƶĆøng sƶƻ duĆÆng nhƶƵng caĆ¹ch dieĆ£n taĆ» ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 41
  • 39. lan man, doĆ¢ng daĆøi, thƶĆøa thaƵi, rƶƓĆøm raĆø, nhaĆøm chaĆ¹n... SƶĆÆ uyeĆ¢n baĆ¹c cuĆ»a chuĆ¹ng ta ā€“ neĆ”u coĆ¹ ā€“ cuƵng khoĆ¢ng heĆ  phuĆÆ thuoƤc vaĆøo soĆ” lƶƓĆÆng caĆ¢u chƶƵ cuĆ»a chuĆ¹ng ta. TheĆ” cho neĆ¢n, duĆø noĆ¹i chuyeƤn, vieĆ”t thƶ tƶĆø cho baĆ”t cĆ¶Ć¹ ai, baĆÆn neĆ¢n taƤp caĆ¹ch dieĆ£n ƱaĆÆt thaƤt coĆ¢ ƱoĆÆng. ChaĆŗng thaĆø noĆ¹i Ć­t maĆø giaĆøu hƬnh aĆ»nh, nhieĆ u yĆ¹ tƶƓƻng, suĆ¹c tĆ­ch thoĆ¢ng tin thƬ ngƶƓĆøi ƱoĆÆc, ngƶƓĆøi nghe seƵ chuĆ¹ yĆ¹ nhieĆ u hĆ“n so vĆ“Ć¹i vieƤc ā€œnoĆ¹i daĆøi, noĆ¹i dai, vaĆø noĆ¹i dĆ“Ć»ā€. TheĆ¢m moƤt taƤt nƶƵa caĆ n traĆ¹nh laĆø taƤt thĆ­ch duĆøng nhƶƵng ngoĆ¢n tƶĆø ā€œĆ±ao to buĆ¹a lĆ“Ć¹nā€. NgƶƓĆøi phuĆÆ nƶƵ ƱeĆÆp khoĆ¢ng phaĆ»i Ć“Ć» son phaĆ”n ā€œboĆ¢i treĆ¹tā€ loĆøe loeĆÆt maĆø laĆø bĆ“Ć»i veĆ» ƱeĆÆp tƶĆÆ nhieĆ¢n, giaĆ»n dĆ². MoƤt khi ƱaƵ xinh ƱeĆÆp tƶĆÆ nhieĆ¢n thƬ khoĆ¢ng nhaĆ”t thieĆ”t phaĆ»i boĆ¢i treĆ¹t theĆ¢m laĆøm gƬ nƶƵa, vƬ caĆøng coĆ” laĆøm nhƶ vaƤy seƵ caĆøng gaĆ¢y neĆ¢n phaĆ»n caĆ»m maĆø thoĆ¢i. CuƵng vaƤy, lĆ“Ćøi hay yĆ¹ ƱeĆÆp tƶĆÆ noĆ¹ ƱaƵ ƱeĆÆp roĆ i, khoĆ¢ng caĆ n phaĆ»i toĆ¢ ƱieĆ„m baĆØng nhƶƵng ngoĆ¢n tƶĆø inh tai nhĆ¶Ć¹c oĆ¹c nhƶng roĆ£ng tueĆ”ch. NhƬn chung, nhƶƵng ngƶƓĆøi tƶ duy saĆ©c saĆ»o, suy nghĆ³ coĆ¢ ƱoĆÆng, saĆ¹ng suĆ»a thƬ khi noĆ¹i ra lĆ“Ćøi noĆ¹i cuƵng seƵ coĆ¢ ƱoĆÆng, saĆ¹ng suĆ»a. ToĆ¹m laĆÆi, phƶƓng 42 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 40. chaĆ¢m giuĆ¹p chuĆ¹ng ta giaĆ»n dĆ² trong dieĆ£n ƱaĆÆt laĆø: ā€œNgaĆ©n maĆø hay, bao giĆ“Ćø cuƵng toĆ”t hĆ“n daĆøi maĆø dĆ“Ć»!ā€. HĆ“n nƶƵa, bieĆ”t dieĆ£n ƱaĆÆt coĆ¢ ƱoĆÆng coĆøn laĆø moƤt caĆ¹ch theĆ„ hieƤn sƶĆÆ toĆ¢n troĆÆng thĆ“Ćøi gian cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng nhƶ thĆ“Ćøi gian cuĆ»a chĆ­nh mƬnh! NgoaĆøi ra, chuĆ¹ng ta coĆøn phaĆ»i quan taĆ¢m ƱeĆ”n caĆ» trƬnh ƱoƤ, ƱaĆ«c ƱieĆ„m taĆ¢m lyĆ¹, lĆ¶Ć¹a tuoĆ„i cuĆ»a nhƶƵng ngƶƓĆøi nghe mƬnh, ƱoĆÆc mƬnh, ƱeĆ„ tƶĆø ƱoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ lƶĆÆa choĆÆn caĆ¹ch dieĆ£n ƱaĆÆt sao cho toĆ”i ƶu nhaĆ”t! NhƬn chung, con ngƶƓĆøi ta chaĆŗng maĆ”y ai thĆ­ch nhƶƵng ngoĆ¢n tƶĆø khoĆ¢ khan, trƶĆøu tƶƓĆÆng. Khi baĆÆn bieĆ”t dieĆ£n ƱaĆÆt baĆØng ngoĆ¢n ngƶƵ sinh ƱoƤng, haĆ”p daĆ£n, gaĆ n guƵi vĆ“Ć¹i cuoƤc soĆ”ng thƬ seƵ ƱƶƓĆÆc nhieĆ u ngƶƓĆøi hieĆ„u vaĆø yeĆ¢u thĆ­ch hĆ“n. ToĆ¹m laĆÆi, khi bieĆ”t caĆ¹ch dieĆ£n ƱaĆÆt coĆ¢ ƱoĆÆng, saĆ¹ng suĆ»a, moĆ£i chuĆ¹ng ta seƵ hoĆÆc hoĆ»i ƱƶƓĆÆc nhieĆ u yĆ¹ tƶƓƻng hay vaĆø nhieĆ u ƱieĆ u hƶƵu Ć­ch hĆ“n. NhƶƵng nhaĆø sƶ phaĆÆm, nhƶƵng ngƶƓĆøi caĆ m buĆ¹t, neĆ”u bieĆ”t dieĆ£n ƱaĆÆt giaĆ»n dĆ², saĆ¹ng suĆ»a, roƵ raĆøng thƬ seƵ giuĆ¹p Ć­ch raĆ”t nhieĆ u cho nhƶƵng bĆ¶Ć“Ć¹c tieĆ”n cuĆ»a xaƵ hoƤi ā€“ trong hieƤn taĆÆi cuƵng nhƶ tƶƓng lai! ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 43
  • 41. CHƖƔNG 3 GIAƛN Dƒ TRONG CUNG CAƙCH ƖƙNG XƖƛ C huyeƤn giao tieĆ”p, Ć¶Ć¹ng xƶƻ trong cuoƤc soĆ”ng quaĆ» thƶĆÆc raĆ”t phĆ¶Ć¹c taĆÆp vaĆø teĆ” nhĆ². Bao nhieĆ¢u buoĆ n vui, haĆÆnh phuĆ¹c cuĆ»a chuĆ¹ng ta phaĆ n nhieĆ u cuƵng tƶĆø ƱoĆ¹ maĆø ra. MoĆÆi giao tieĆ”p thƶƓĆøng ngaĆøy, neĆ”u ƱƶƓĆÆc dieĆ£n ra vĆ“Ć¹i cung caĆ¹ch Ć¶Ć¹ng xƶƻ giaĆ»n dĆ², seƵ laĆø moƤt caĆ¹ch thĆ¶Ć¹c ƱaĆ y sĆ¶Ć¹c maĆÆnh ƱeĆ„ chia seĆ» nhƶƵng kinh nghieƤm, ƱeĆ„ taĆÆo ra sƶĆÆ thaĆ¢n tƬnh vaĆø xaĆ¢y dƶĆÆng toĆ”t moĆ”i daĆ¢y lieĆ¢n keĆ”t giƶƵa ngƶƓĆøi vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi. HaƵy laĆø chĆ­nh mƬnh Ƒ eĆ„ coĆ¹ theĆ„ giaĆ»n dĆ² trong cung caĆ¹ch Ć¶Ć¹ng xƶƻ vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c, trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t baĆ»n thaĆ¢n moĆ£i chuĆ¹ng ta phaĆ»i daĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i chĆ­nh mƬnh! Trong cuoƤc soĆ”ng, phaĆ»i thƶĆøa nhaƤn moƤt thƶĆÆc teĆ” laĆø, nhieĆ u ngƶƓĆøi khoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i chĆ­nh mƬnh, vĆ“Ć¹i nhƶƵng gƬ mƬnh Ʊang coĆ¹, vĆ“Ć¹i hoaĆøn caĆ»nh thƶĆÆc teĆ” cuĆ»a mƬnh! 44 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 42. GiƶƵa nhƶƵng moĆ”i quan heƤ xaƵ hoƤi phĆ¶Ć¹c taĆÆp Ʊan xen chaĆØng chĆ²t, coĆ¹ nhƶƵng ngƶƓĆøi trong moƤt ngaĆøy phaĆ»i mang khoĆ¢ng bieĆ”t bao nhieĆ¢u chieĆ”c ā€œmaĆ«t naĆÆā€ khaĆ¹c nhau, ƱeĆ„ giao tieĆ”p vĆ“Ć¹i ƱuĆ» moĆÆi loaĆÆi ngƶƓĆøi. LuĆ¹c naĆøo hoĆÆ cuƵng phaĆ»i soĆ”ng trong taĆ¢m traĆÆng canh chƶĆøng, ƱeĆ  phoĆøng ngƶƓĆøi khaĆ¹c. KhoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i mƬnh laĆø moƤt ƱieĆ u Ʊau khoĆ„ nhaĆ”t! TaĆÆi sao laĆÆi phaĆ»i khoĆ„ nhƶ vaƤy? TaĆÆi sao khoĆ¢ng laĆø chĆ­nh mƬnh? CaĆ¹c nhaĆø taĆ¢m lyĆ¹ hoĆÆc nhaƤn thaĆ”y, trong moĆ£i con ngƶƓĆøi, coĆ¹ khi toĆ n taĆÆi cuĆøng moƤt luĆ¹c ba caĆ¹i ToĆ¢i, ƱoĆ¹ laĆø ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i chaĆ¢n thƶĆÆcā€ (tĆ¶Ć¹c caĆ¹i ToĆ¢i maĆø baĆ»n thaĆ¢n chuĆ¹ng ta thƶĆÆc sƶĆÆ Ć±ang coĆ¹), ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i aĆ»o tƶƓƻngā€ (tĆ¶Ć¹c caĆ¹i ToĆ¢i maĆø chuĆ¹ng ta tƶƓƻng raĆØng mƬnh coĆ¹) vaĆø ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i lyĆ¹ tƶƓƻngā€ (tĆ¶Ć¹c caĆ¹i ToĆ¢i maĆø chuĆ¹ng ta Ʊang khao khaĆ¹t vƶƓn tĆ“Ć¹i, muoĆ”n trĆ“Ć» thaĆønh). Trong ba caĆ¹i ToĆ¢i keĆ„ treĆ¢n, thƬ ā€œcaĆ¹i ToĆ¢i aĆ»o tƶƓƻngā€ (hay coĆøn goĆÆi laĆø nguĆÆy ngaƵ) chĆ­nh laĆø caĆ¹i toĆ¢i nguy haĆÆi nhaĆ”t. NoĆ¹ laĆøm cho con ngƶƓĆøi khoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng thaƤt laĆø chĆ­nh mƬnh. Quan saĆ¹t cuoƤc soĆ”ng, baĆÆn seƵ thaĆ”y coĆ¹ voĆ¢ soĆ” bieĆ„u hieƤn khaĆ¹c nhau cuĆ»a caĆ¹i ToĆ¢i aĆ»o tƶƓƻng. ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 45
  • 43. BieĆ„u hieƤn trĆ¶Ć“Ć¹c tieĆ¢n cuĆ»a caĆ¹i ToĆ¢i aĆ»o tƶƓƻng chĆ­nh laĆø caĆŖn beƤnh ā€œkhoĆ¢ng ƱuĆ»ā€. Trong cuoƤc soĆ”ng, tieĆ n baĆÆc, Ć±Ć²a vĆ² cuĆøng danh voĆÆng laĆø ba caĆ¹i coĆ¹ sĆ¶Ć¹c maĆÆnh quyeĆ”n ruƵ bieĆ”t bao ngƶƓĆøi. Con ngƶƓĆøi ta, ai laĆÆi chaĆŗng mong coĆ¹ ƱƶƓĆÆc nhƶƵng thĆ¶Ć¹ naĆøy! CaĆŖn beƤnh naĆøy khaĆ¹ phoĆ„ bieĆ”n Ć“Ć» nhieĆ u ngƶƓĆøi trong giao tieĆ”p ngaĆøy nay. CaĆ»m giaĆ¹c ā€œkhoĆ¢ng ƱuĆ»ā€ ƱoĆ¹ luoĆ¢n luoĆ¢n hieƤn hƶƵu trong hoĆÆ. NhƶƵng ngƶƓĆøi maĆ©c phaĆ»i ā€œcaĆŖn beƤnhā€ naĆøy luoĆ¢n tƶĆÆ nhuĆ» raĆØng: mƬnh khoĆ¢ng ƱuĆ» baĆØng caĆ”p, mƬnh khoĆ¢ng ƱuĆ» thoĆ¢ng minh, khoĆ¢ng ƱuĆ» giaĆøu coĆ¹, khoĆ¢ng ƱuĆ» Ć±Ć²a vĆ², khoĆ¢ng ƱuĆ» xinh ƱeĆÆp... Chao oĆ¢i! Danh saĆ¹ch cuĆ»a sƶĆÆ ham hoĆ”, tham lam cĆ¶Ć¹ theĆ” maĆø tieĆ”p tuĆÆc... NhieĆ u ngƶƓĆøi luoĆ¢n caĆ»m thaĆ”y thieĆ”u thoĆ”n vaĆø theĆøm muoĆ”n ƱuĆ» moĆÆi thĆ¶Ć¹ trong cuoƤc soĆ”ng. LuĆ¹c naĆøo hoĆÆ cuƵng thaĆ m nghĆ³ trong loĆøng: ā€œToĆ¢i caĆ n nhieĆ u hĆ“n nƶƵa, nhƶƵng thĆ¶Ć¹ ƱaƵ bĆ² boĆ» lƓƵ. LieƤu toĆ¢i coĆ¹ neĆ¢n thay ƱoĆ„i coĆ¢ng vieƤc? Hay laĆø quay trĆ“Ć» laĆÆi trƶƓĆøng hoĆÆc ƱeĆ„ kieĆ”m theĆ¢m baĆØng caĆ”p? ƑoĆ„i choĆ£ Ć“Ć»? LaĆøm sao ƱeĆ„ thaĆŖng tieĆ”n?...ā€ MoƤt soĆ” ngƶƓĆøi khaĆ¹c laĆÆi thĆ­ch baĆ©t chĆ¶Ć“Ć¹c nhƶƵng kieĆ„u aĆ¹o quaĆ n, kieĆ„u toĆ¹c, caĆ¹ch cƶ xƶƻ vaĆø loĆ”i soĆ”ng cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c. HoĆÆ hoaĆøn toaĆøn khoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng nhƶ chĆ­nh baĆ»n thaĆ¢n mƬnh! LuĆ¹c naĆøo hoĆÆ cuƵng 46 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 44. muoĆ”n ā€œsao cheĆ¹pā€ laĆÆi ngƶƓĆøi khaĆ¹c, muoĆ”n laĆø moƤt ā€œbaĆ»n saoā€ cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c. BeĆ¢n caĆÆnh caĆŖn beƤnh ā€œkhoĆ¢ng ƱuĆ»ā€ neĆ¢u treĆ¢n, thƬ ham Ć±Ć²a vĆ² vaĆø haĆ¹o danh cuƵng laĆø ā€œcaĆŖn beƤnhā€ cuĆ»a nhieĆ u ngƶƓĆøi trong xaƵ hoƤi. BieĆ„u hieƤn cuĆ»a caĆŖn beƤnh naĆøy Ć“Ć» nhieĆ u ngƶƓĆøi laĆø hoĆÆ luoĆ¢n theĆøm khaĆ¹t lĆ“Ćøi khen cuĆ»a thieĆ¢n haĆÆ Ć±eĆ”n mĆ¶Ć¹c ƱeĆ¢ maĆÆt! KhoĆ¢ng phaĆ»i chƦ coĆ¹ con nĆ­t mĆ“Ć¹i ham ƱƶƓĆÆc khen ƱaĆ¢u! CoĆ¹ nhieĆ u ngƶƓĆøi tuy ƱaƵ lĆ“Ć¹n tuoĆ„i, mang danh laĆø trĆ­ thĆ¶Ć¹c haĆŗn hoi maĆø vaĆ£n hueĆ”nh hoaĆ¹ng, khoe khoang, ƱaĆ”u ƱaĆ¹, ƱoĆøi hoĆ»i, raĆ”t taĆ m thƶƓĆøng vaĆø thieĆ”u vaĆŖn hoaĆ¹. PhaĆ»i coĆ¹ moƤt ƱaĆ u oĆ¹c raĆ”t trƶƓƻng thaĆønh, con ngƶƓĆøi mĆ“Ć¹i may ra thoaĆ¹t khoĆ»i ƱƶƓĆÆc thoĆ¹i haĆ¹o danh. Sau nhƶƵng vaĆ”t vaĆ», lo toan cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng, sau nhƶƵng thaĆ”m thĆ­a cuĆ»a beĆ  traĆ¹i cuoƤc ƱƓĆøi, con ngƶƓĆøi mĆ“Ć¹i coĆ¹ theĆ„ bĆ“Ć¹t Ʊi nhƶƵng ham muoĆ”n danh voĆÆng haƵo huyeĆ n vaĆø seƵ nhaƤn ra ƱieĆ u gƬ laĆø quan troĆÆng, ƱaĆ¹ng quan taĆ¢m trong cuoƤc soĆ”ng. QuaĆ» thƶĆÆc, cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a chuĆ¹ng ta coĆ¹ nhieĆ u ƱieĆ u quan troĆÆng, ƱaĆ¹ng quan taĆ¢m hĆ“n danh voĆÆng raĆ”t nhieĆ u! TaĆ”t caĆ» nhƶƵng con ngƶƓĆøi treĆ¢n ƱaĆ¢y ƱaƵ queĆ¢n maĆ”t moƤt ƱieĆ u raĆØng: Con ngƶƓĆøi ta khoĆ¢ng theĆ„ ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 47
  • 45. Ć±Ć¶Ć¹ng vƶƵng baĆØng sƶĆÆ aĆ»o tƶƓƻng veĆ  baĆ»n thaĆ¢n! Con ngƶƓĆøi chƦ trĆ“Ć» thaĆønh ƱaĆ¹ng kĆ­nh troĆÆng moƤt khi ƱaƵ bĆ¶Ć“Ć¹c qua ƱƶƓĆÆc nhƶƵng chuyeƤn taĆ m phaĆøo, thoĆ¹i haĆ¹o danh cuĆøng voĆ¢ soĆ” nhƶƵng chuyeƤn voĆ¢ boĆ„ cuĆ»a ƱƓĆøi thƶƓĆøng... ƱeĆ„ soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i loĆøng mƬnh. ƑieĆ u ƱaĆ¹ng sĆ“ĆÆ nhaĆ”t trong cuoƤc soĆ”ng laĆø khoĆ¢ng hieĆ„u ƱƶƓĆÆc mƬnh laĆø ai, nhaĆ”t laĆø sĆ“ĆÆ mƬnh trĆ“Ć» thaĆønh loĆ” bĆ²ch trĆ¶Ć“Ć¹c maĆ«t moĆÆi ngƶƓĆøi maĆø khoĆ¢ng bieĆ”t. Tuy nhieĆ¢n, khoĆ¢ng phaĆ»i vƬ vaƤy maĆø chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i chĆ­nh mƬnh. M Ā° uoĆ”n vƶƓn tĆ“Ć¹i caĆ¹i ToĆ¢i lyĆ¹ tƶƓƻng, trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t con ngƶƓĆøi phaĆ»i coĆ¹ ƱuĆ» can ƱaĆ»m soĆ”ng vĆ“Ć¹i caĆ¹i ToĆ¢i chaĆ¢n thƶĆÆc cuĆ»a mƬnh! MoĆ£i ngƶƓĆøi laĆø ƱoƤc nhaĆ”t voĆ¢ nhĆ² treĆ¢n cuoƤc ƱƓĆøi naĆøy! TheĆ” thƬ, taĆÆi sao chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng soĆ”ng nhƶ chĆ­nh nhƶƵng gƬ mƬnh Ʊang coĆ¹? Thay vƬ luoĆ¢n coĆ¹ suy nghĆ³ raĆØng mƬnh ā€œkhoĆ¢ng ƱuĆ»ā€, chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ tieĆ”n tĆ“Ć¹i moƤt sƶĆÆ khaĆŗng Ć±Ć²nh chaĆ¢n thaƤt hĆ“n ā€“ raĆØng mƬnh ā€œcoĆ¹ ƱuĆ»ā€. HaƵy thay ƱoĆ„i suy nghĆ³ cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n. NeĆ”u laĆ¢u nay baĆÆn vaĆ£n nghĆ³, ā€œMƬnh khoĆ¢ng ƱuĆ» baĆØng caĆ”p, mƬnh khoĆ¢ng ƱuĆ» thoĆ¢ng minh, khoĆ¢ng ƱuĆ» giaĆøu coĆ¹, khoĆ¢ng ƱuĆ» Ć±Ć²a vĆ², khoĆ¢ng ƱuĆ» 48 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 46. xinh ƱeĆÆp...ā€ thƬ nay baĆÆn haƵy thay theĆ” baĆØng yĆ¹ nghĆ³: ā€œToĆ¢i coĆ¹ ƱuĆ» thoĆ¢ng minh, toĆ¢i ƱuĆ» maĆ»nh mai, toĆ¢i ƱuĆ» giaĆ»n dĆ²!ā€. ChƦ coĆ¹ caĆ¹ch ƱoĆ¹, toĆ¢i mĆ“Ć¹i chĆ­nh laĆø toĆ¢i. NoĆ¹i caĆ¹ch khaĆ¹c, baĆÆn haƵy tƶĆÆ haĆøo veĆ  baĆ»n thaĆ¢n nhƶ nhƶƵng gƬ mƬnh Ʊang coĆ¹. HaƵy bĆ¶Ć“Ć¹c Ʊi vĆ“Ć¹i loĆøng can ƱaĆ»m vaĆø ngaĆ„ng cao ƱaĆ u ƱeĆ„ nhƬn moĆÆi ngƶƓĆøi. HaƵy soĆ”ng thaĆønh thaƤt vĆ“Ć¹i chĆ­nh mƬnh. HaƵy tin vaĆøo chĆ­nh mƬnh vaĆø chuĆ¹ taĆ¢m vaĆøo nhƶƵng gƬ tĆ­ch cƶĆÆc. NhƶƵng ƱieĆ u naĆøy seƵ trĆ“Ć» thaĆønh neĆ n taĆ»ng vƶƵng chaĆ©c cho tƶƓng lai cuĆ»a baĆÆn. ƑƶĆøng maƵi thu mƬnh vaĆøo voĆ» oĆ”c N hƶng taĆÆi sao, trong cuoƤc soĆ”ng, nhieĆ u ngƶƓĆøi cĆ¶Ć¹ luoĆ¢n tƶĆÆ tƬm caĆ¹ch che giaĆ”u mƬnh? NhieĆ u ngƶƓĆøi khaĆ¹c laĆÆi caĆ»m thaĆ”y ngaĆÆi nguĆøng, khoĆ¢ng daĆ¹m baĆøy toĆ» nhƶƵng caĆ»m xuĆ¹c thaƤt cuĆ»a mƬnh. HoĆÆ khoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng thaƤt, khoĆ¢ng daĆ¹m theĆ„ hieƤn baĆ»n thaĆ¢n trĆ¶Ć“Ć¹c maĆ«t ngƶƓĆøi khaĆ¹c baĆØng nhƶƵng gƬ nhƶ mƬnh voĆ”n coĆ¹? ChaĆ©c haĆŗn laĆø coĆ¹ raĆ”t nhieĆ u lyĆ¹ do. HoaĆøn caĆ»nh cuĆ»a con ngƶƓĆøi ta khoĆ¢ng ai laĆø hoaĆøn toaĆøn gioĆ”ng ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 49
  • 47. ai caĆ», neĆ¢n moĆ£i ngƶƓĆøi ƱeĆ u coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ lyĆ¹ do rieĆ¢ng. TrĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t, coĆ¹ theĆ„ vƬ mang naĆ«ng maĆ«c caĆ»m tƶĆÆ ti, neĆ¢n mĆ“Ć¹i phaĆ»i tƶĆÆ che giaĆ”u mƬnh! CoĆ¹ khi vƬ tĆ­nh tƬnh nhuĆ¹t nhaĆ¹t, chƶa bieĆ”t caĆ¹ch Ć¶Ć¹ng xƶƻ teĆ” nhĆ² trong cuoƤc soĆ”ng haĆØng ngaĆøy. CoĆ¹ khi vƬ ngaĆÆi bĆ² ngƶƓĆøi khaĆ¹c xeĆ¹t ƱoaĆ¹n, gaĆ¹n nhaƵn, cho neĆ¢n phaĆ»i tƶĆÆ tƬm caĆ¹ch che giaĆ”u mƬnh. CoĆ¹ nhƶƵng ngƶƓĆøi tƬm caĆ¹ch thu mƬnh vaĆøo voĆ» oĆ”c thƶƓĆøng laĆø vƬ hoĆÆ hoaĆ«c muoĆ”n traĆ¹nh neĆ¹ hoaĆ«c lo sĆ“ĆÆ veĆ  moƤt ƱieĆ u gƬ ƱoĆ¹. NhieĆ u ngƶƓĆøi khaĆ¹c laĆÆi nghĆ³, neĆ”u mƬnh soĆ”ng thaƤt nhƶ nhƶƵng gƬ mƬnh coĆ¹, mƬnh seƵ bĆ² ngƶƓĆøi khaĆ¹c xem thƶƓĆøng, chƦ trĆ­ch hoaĆ«c laĆøm cho mƬnh bĆ² beƵ maĆ«t. HoaĆ«c cuƵng coĆ¹ khi laĆø do trĆ¶Ć“Ć¹c ƱaĆ¢y ƱaƵ tƶĆøng gaĆ«p phaĆ»i moƤt toĆ„n thƶƓng taĆ¢m lyĆ¹ naĆøo ƱoĆ¹, neĆ¢n nay khoĆ¢ng coĆøn muoĆ”n mĆ“Ć» loĆøng vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c. HoaĆ«c coĆ¹ khi vƬ bĆ² maĆ”t nieĆ m tin vaĆøo ngƶƓĆøi khaĆ¹c, maĆ”t nieĆ m tin vaĆøo cuoƤc soĆ”ng, cuƵng tƶĆÆ tƬm caĆ¹ch che giaĆ”u baĆ»n thaĆ¢n. NgoaĆøi nhƶƵng lyĆ¹ do treĆ¢n, coĆøn moƤt lyĆ¹ do nƶƵa laĆø sƶĆÆ aĆ»o tƶƓƻng veĆ  baĆ»n thaĆ¢n. ThƶƓĆøng khi chuĆ¹ng ta nghĆ³ raĆØng, chuĆ¹ng ta bĆ² thieĆ¢n haĆÆ chuĆ¹ yĆ¹ nhieĆ u quaĆ¹ neĆ¢n chuĆ¹ng ta phaĆ»i tƶĆÆ che giaĆ”u mƬnh. Nhƶng thƶĆÆc ra, thieĆ¢n haĆÆ chaĆŗng maĆ”y ai chuĆ¹ yĆ¹ ƱeĆ”n chuĆ¹ng ta nhieĆ u nhƶ chuĆ¹ng ta nghĆ³! MoƤt luĆ¹c naĆøo ƱoĆ¹, 50 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 48. chuĆ¹ng ta seƵ khaĆ¹m phaĆ¹ ra baĆ»n thaĆ¢n mƬnh cuƵng quaĆ¹ bƬnh thƶƓĆøng, mĆ“Ćø nhaĆÆt nhƶ moĆÆi ngƶƓĆøi. MoƤt khi baĆ»n thaĆ¢n mƬnh ƱaƵ quaĆ¹ bƬnh thƶƓĆøng, mĆ“Ćø nhaĆÆt thƬ coĆ¹ gƬ ƱaĆ¢u ƱeĆ„ maĆø che giaĆ”u! Trong khuoĆ¢n khoĆ„ cuoĆ”n saĆ¹ch naĆøy, chuĆ¹ng ta khoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ lieƤt keĆ¢ ƱaĆ y ƱuĆ» moĆÆi lyĆ¹ do khieĆ”n ngƶƓĆøi ta tƶĆÆ chui vaĆøo ā€œvoĆ» oĆ”cā€. Nhƶng ƱieĆ„m chung nhaĆ”t cuĆ»a taĆ”t caĆ» nhƶƵng lyĆ¹ do neĆ¢u treĆ¢n phaĆ»i chaĆŖng chĆ­nh laĆø moĆ”i lo sĆ“ĆÆ Ć“Ć» trong loĆøng. MoĆ”i lo sĆ“ĆÆ trong loĆøng khieĆ”n con ngƶƓĆøi ta muoĆ”n giaĆ”u mƬnh khoĆ»i caĆ¹i nhƬn cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c, cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi. CoĆ¹ theĆ„ nhieĆ u ngƶƓĆøi nghĆ³ raĆØng, tƬm caĆ¹ch giaĆ”u dieĆ”m baĆ»n thaĆ¢n mƬnh ā€“ troĆ”n traĆ¹nh vaĆøo ā€œlĆ“Ć¹p voĆ»ā€ nĆ“i ngƶƓĆøi ta khoĆ¢ng theĆ„ nhƬn thaĆ”u ƱƶƓĆÆc thƬ hoĆÆ seƵ ƱƶƓĆÆc an toaĆøn hĆ“n. Do vaƤy, hoĆÆ khoĆ¢ng bao giĆ“Ćø daĆ¹m ƱeĆ„ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c thaƤt sƶĆÆ hieĆ„u ƱƶƓĆÆc hoĆÆ laĆø ngƶƓĆøi nhƶ theĆ” naĆøo. ChĆ­nh vƬ lo sĆ“ĆÆ neĆ¢n mĆ“Ć¹i phaĆ»i tƬm caĆ¹ch giaĆ”u dieĆ”m mƬnh. Nhƶng khi chuĆ¹ng ta caĆøng tƶĆÆ thu mƬnh vaĆøo voĆ» oĆ”c, thƬ noĆ£i sĆ“ĆÆ haƵi cuĆ»a chuĆ¹ng ta chƦ caĆøng trĆ“Ć» neĆ¢n lĆ“Ć¹n theĆ¢m. ThƶĆÆc ra, khi soĆ”ng chaĆ¢n thaƤt vĆ“Ć¹i nhƶƵng gƬ beĆ¢n trong loĆøng mƬnh thƬ deĆ£ chĆ²u cho chuĆ¹ng ta hĆ“n. VaĆø nhieĆ u khi chĆ­nh vƬ chuĆ¹ng ta cĆ¶Ć¹ tƶĆÆ thu mƬnh vaĆøo ā€œvoĆ» oĆ”cā€, neĆ¢n ngƶƓĆøi ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 51
  • 49. khaĆ¹c khoĆ¢ng bieĆ”t phaĆ»i Ć¶Ć¹ng xƶƻ nhƶ theĆ” naĆøo, ƱaĆønh tƶĆÆ thu mƬnh vaĆøo ā€œvoĆ» oĆ”cā€ tƶƓng tƶĆÆ nhƶ chuĆ¹ng ta. Ć–Ć“Ć¹c gƬ nhƶƵng ai laĆ¢u nay khoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng thaƤt seƵ nhaƤn ra Ć­ch lĆ“ĆÆi cuĆ»a vieƤc tƶĆÆ chui ra khoĆ»i ā€œvoĆ» oĆ”cā€ vaĆø daĆ¹m baĆøy toĆ» nhƶƵng caĆ»m xuĆ¹c chaĆ¢n thaƤt cuĆ»a loĆøng mƬnh. ƑaĆønh raĆØng, trong cuoƤc soĆ”ng khoĆ¢ng phaĆ»i luĆ¹c naĆøo chuĆ¹ng ta cuƵng phaĆ»i ā€œphĆ“i baĆøyā€ moĆÆi chuyeƤn cuĆ»a chuĆ¹ng ta cho thieĆ¢n haĆÆ thaĆ”y. MoĆ£i ngƶƓĆøi ƱeĆ u coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ nhƶƵng bĆ­ maƤt rieĆ¢ng tƶ naĆøo ƱoĆ¹ caĆ n giƶƵ kĆ­n maĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c phaĆ»i tuyeƤt ƱoĆ”i toĆ¢n troĆÆng. CoĆ¹ nhƶƵng ngƶƓĆøi mang nhieĆ u noĆ£i khoĆ„ ƱeĆø neĆ¹n trong loĆøng nhƶng vƬ nhieĆ u lyĆ¹ do khoĆ¢ng theĆ„ thoĆ„ loƤ cuĆøng ai, ƱaĆønh ā€œsoĆ”ng ƱeĆ„ daĆÆ, cheĆ”t mang theoā€. ƑoĆ¹ laĆø nhƶƵng ƱieĆ u khoĆ¢ng theĆ„ traĆ¹nh khoĆ»i trong cuoƤc soĆ”ng. Tuy nhieĆ¢n, khoĆ¢ng phaĆ»i vƬ vaƤy maĆø luĆ¹c naĆøo chuĆ¹ng ta cuƵng tƶĆÆ kheĆ¹p kĆ­n, khoĆ¢ng chĆ²u cĆ“Ć»i mĆ“Ć» taĆ”m loĆøng vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c veĆ  nhƶƵng vaĆ”n ƱeĆ  khaĆ¹c. Suy cho cuĆøng, duĆø vĆ“Ć¹i baĆ”t cĆ¶Ć¹ lyĆ¹ do gƬ, chuĆ¹ng ta cuƵng khoĆ¢ng caĆ n thieĆ”t phaĆ»i taĆÆo ra moƤt lĆ“Ć¹p voĆ» boĆÆc khieĆ”n mƬnh trĆ“Ć» neĆ¢n phĆ¶Ć¹c taĆÆp trong maĆ©t keĆ» khaĆ¹c. BaĆÆn cĆ¶Ć¹ maƵi thu mƬnh vaĆøo voĆ» oĆ”c thƬ ƱƶĆøng traĆ¹ch taĆÆi sao thieĆ¢n haĆÆ thƶƓĆøng hieĆ„u laĆ m 52 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 50. veĆ  baĆÆn. BĆ“Ć»i vƬ, khi baĆÆn giaĆ”u mƬnh, ngƶƓĆøi khaĆ¹c seƵ khoĆ¢ng theĆ„ thaĆ”u hieĆ„u noƤi taĆ¢m baĆÆn. ChuĆ¹ng ta ƱeĆ u laĆø nhƶƵng con ngƶƓĆøi coĆ¹ khaĆ¹t voĆÆng ƱƶƓĆÆc ngƶƓĆøi khaĆ¹c thaĆ”u hieĆ„u vaĆø thƶĆøa nhaƤn. Khi giƶƵa ngƶƓĆøi vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi coĆ¹ sƶĆÆ thaĆ”u hieĆ„u thƬ cuoƤc soĆ”ng seƵ trĆ“Ć» neĆ¢n chan hoĆøa hĆ“n, an bƬnh hĆ“n. TaĆ”t caĆ» nhƶƵng gƬ khieĆ”n baĆÆn coĆ¹ theĆ„ ƱaĆ¹nh maĆ”t Ʊi khaĆ¹t voĆÆng naĆøy chĆ­nh laĆø sƶĆÆ ngaĆÆi nguĆøng vaĆø noĆ£i lo sĆ“ĆÆ cuĆ»a chĆ­nh baĆÆn. Do vaƤy, tƶĆø nay ƱƶĆøng tƶĆÆ chui vaĆøo voĆ» oĆ”c nƶƵa, maĆø haƵy taĆÆo cĆ“ hoƤi cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c thaĆ”u hieĆ„u baĆÆn. NeĆ”u baĆÆn nhaĆ”t quyeĆ”t can ƱaĆ»m bĆ¶Ć“Ć¹c ra khoĆ»i ā€œvoĆ» oĆ”cā€ laĆ¢u nay, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ tham gia moƤt caĆ¹ch troĆÆn veĆÆn vaĆøo cuoƤc ƱƓĆøi khoĆ¢ng coĆ¹ sƶĆÆ sĆ“ĆÆ haƵi baĆ”t cĆ¶Ć¹ ƱieĆ u gƬ khaĆ¹c. TƶĆø ƱoĆ¹, baĆÆn coĆ¹ theĆ„ bieĆ„u loƤ tƬnh yeĆ¢u thƶƓng qua caĆ¹ch Ć¶Ć¹ng xƶƻ giaĆ»n dĆ², chaĆ¢n thaĆønh vaĆø baĆÆn seƵ thaĆ”y mƬnh xĆ¶Ć¹ng ƱaĆ¹ng ƱƶƓĆÆc haĆÆnh phuĆ¹c nhƶ theĆ” naĆøo. NgƶƓĆøi giaĆ»n dĆ² seƵ deĆ£ Ʊi vaĆøo loĆøng ngƶƓĆøi, deĆ£ ƱƶƓĆÆc ngƶƓĆøi khaĆ¹c thaĆ”u hieĆ„u. DaĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c T rong giao tieĆ”p haĆØng ngaĆøy, khi khoĆ¢ng daĆ¹m soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i mƬnh, chuĆ¹ng ta khoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Xa hĆ“n vaĆø coĆ¹ ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 53
  • 51. sƶĆÆ khaĆ¹c bieƤt veĆ  chaĆ”t so vĆ“Ć¹i vieƤc tƶĆÆ thu mƬnh vaĆøo voĆ» oĆ”c, coĆøn coĆ¹ theĆ¢m moƤt bieĆ„u hieƤn raĆ”t cuĆÆ theĆ„ cuĆ»a vieƤc khoĆ¢ng soĆ”ng thaƤt vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c, ƱoĆ¹ chĆ­nh laĆø thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i. NhƶƵng ngƶƓĆøi coĆ¹ thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i, trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t thƶƓĆøng coĆ” yĆ¹ tƶĆÆ taĆÆo cho baĆ»n thaĆ¢n mƬnh moƤt lĆ“Ć¹p ā€œvoĆ» boĆÆcā€. LĆ“Ć¹p voĆ» boĆÆc naĆøy coĆøn nguy hieĆ„m vaĆø ƱaĆ¹ng sĆ“ĆÆ hĆ“n so vĆ“Ć¹i nhƶƵng ngƶƓĆøi tƶĆÆ thu mƬnh vaĆøo voĆ» oĆ”c raĆ”t nhieĆ u. ƑoĆ”i vĆ“Ć¹i nhƶƵng ngƶƓĆøi chuĆ» trƶƓng soĆ”ng giaĆ» doĆ”i, lĆ“Ć¹p ā€œvoĆ» boĆÆcā€ naĆøy khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø ƱeĆ„ troĆ”n traĆ¹nh ngƶƓĆøi khaĆ¹c, maĆø laĆø ƱeĆ„ nguĆÆy trang. Trong giao tieĆ”p, loĆøng hoĆÆ khoĆ¢ng heĆ  quyĆ¹ meĆ”n baĆÆn, nhƶng hoĆÆ luoĆ¢n taĆÆo ƱƶƓĆÆc nĆ“i baĆÆn caĆ»m giaĆ¹c baĆÆn ƱƶƓĆÆc hoĆÆ quyĆ¹ meĆ”n. NgoaĆøi mieƤng, hoĆÆ khoĆ¢ng ngĆ“Ć¹t lĆ“Ćøi khen baĆÆn xinh ƱeĆÆp, nhƶng trong loĆøng hoĆÆ laĆÆi nghĆ³ baĆÆn xaĆ”u xĆ­ chaĆŗng keĆ¹m gƬ ThĆ² NĆ“Ć». ƑoĆ”i vĆ“Ć¹i baĆ”t cĆ¶Ć¹ yĆ¹ tƶƓƻng naĆøo maĆø baĆÆn neĆ¢u ra, hoĆÆ luoĆ¢n gaƤt guĆø, toĆ» yĆ¹ hoaĆøn toaĆøn uĆ»ng hoƤ baĆÆn. LuĆ¹c naĆøo hoĆÆ cuƵng toĆ» veĆ» thaĆ¢n thieƤn vĆ“Ć¹i baĆÆn, nhƶng beĆ¢n trong hoĆÆ coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ nhƶƵng mƶu ƱoĆ  ngaĆ”m ngaĆ m laĆøm haĆÆi baĆÆn. TrĆ¶Ć“Ć¹c maĆ«t baĆÆn, hoĆÆ coĆ¹ theĆ„ heĆ”t lĆ“Ćøi taĆ¢ng boĆ”c baĆÆn vaĆø noĆ¹i xaĆ”u sau lƶng ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Nhƶng khi Ć±Ć¶Ć¹ng trĆ¶Ć“Ć¹c maĆ«t ngƶƓĆøi khaĆ¹c maĆø vaĆ©ng maĆ«t baĆÆn, hoĆÆ laĆÆi heĆ”t lĆ“Ćøi taĆ¢ng boĆ”c keĆ» maĆø hoĆÆ vƶĆøa noĆ¹i xaĆ”u vaĆø 54 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 52. khoĆ¢ng ngaĆÆi gƬ maĆø khoĆ¢ng noĆ¹i xaĆ”u sau lƶng baĆÆn. VĆ“Ć¹i baĆ”t cĆ¶Ć¹ vieƤc laĆøm naĆøo cuĆ»a baĆÆn, hoĆÆ khoĆ¢ng ngĆ“Ć¹t lĆ“Ćøi khaĆŗng Ć±Ć²nh baĆÆn laĆø ngƶƓĆøi coĆ¹ naĆŖng lƶĆÆc, nhƶng trong loĆøng hoĆÆ luoĆ¢n ƱeĆ„ taĆ¢m rƬnh raƤp nhƶƵng sai soĆ¹t cuĆ»a baĆÆn nhaĆØm haĆ”t caĆŗng baĆÆn. NoĆ¹i toĆ¹m laĆÆi, hoĆÆ khoĆ¢ng heĆ  yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c, nhƶng laĆÆi luoĆ¢n toĆ» veĆ» yeĆ¢u thƶƓng. CoĆ¹ theĆ„ noĆ¹i, thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i laĆø nguyeĆ¢n nhaĆ¢n laĆøm cho ƱƓĆøi soĆ”ng cuĆ»a chuĆ¹ng ta trĆ“Ć» neĆ¢n phĆ¶Ć¹c taĆÆp nhieĆ u nhaĆ”t! NoĆ¹ laĆøm cho chuĆ¹ng ta luoĆ¢n phaĆ»i soĆ”ng trong taĆ¢m traĆÆng baĆ”t an, khoĆ¢ng bieĆ”t ƱaĆ¢u laĆø thaƤt, ƱaĆ¢u laĆø giaĆ»? NoĆ¹ khieĆ”n chuĆ¹ng ta luĆ¹c naĆøo cuƵng phaĆ»i caĆŖng maĆ©t, caĆŖng oĆ¹c ra ƱeĆ„ phaĆ¢n bieƤt, maĆø trong raĆ”t nhieĆ u trƶƓĆøng hĆ“ĆÆp, khoĆ¹ maĆø phaĆ¢n bieƤt noĆ„i! TaĆÆi sao nhieĆ u ngƶƓĆøi khoĆ¢ng soĆ”ng chaĆ¢n thaƤt? GiaĆ» doĆ”i ƱeĆ„ laĆøm gƬ? Sao hoĆÆ khoĆ¢ng nghĆ³ ƱeĆ”n nhƶƵng taĆ¹c haĆÆi cuĆ»a thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i chĆ­nh baĆ»n thaĆ¢n hoĆÆ? VĆ“Ć¹i nhƶƵng ngƶƓĆøi thĆ­ch taĆÆo cho baĆ»n thaĆ¢n mƬnh moƤt lĆ“Ć¹p voĆ» boĆÆc nguĆÆy trang, hoĆÆ Ć±aƵ queĆ¢n tuĆÆc ngƶƵ coĆ¹ caĆ¢u: ā€œChieĆ”c kim trong boĆÆc laĆ¢u ngaĆøy cuƵng loƤ.ā€ TƬm caĆ¹ch giaĆ”u gieĆ”m moƤt ƱieĆ u gƬ ƱoĆ¹ thƬ sĆ“Ć¹m muoƤn gƬ ƱieĆ u ta giaĆ”u gieĆ”m cuƵng bĆ² tieĆ”t loƤ baĆØng caĆ¹ch naĆøy hay caĆ¹ch khaĆ¹c. CoĆ” gaĆ©ng taĆÆo cho mƬnh ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 55
  • 53. moƤt ā€œvoĆ» boĆÆc hoaĆøn haĆ»oā€ nhƶng roĆ i thƬ sĆ“Ć¹m muoƤn gƬ thieĆ¢n haĆÆ cuƵng seƵ phaĆ¹t hieƤn ra chaĆ¢n tĆ¶Ć“Ć¹ng cuĆ»a ta. ƑeĆ”n khi ƱoĆ¹ thƬ ta coĆøn maĆ«t muƵi naĆøo ƱeĆ„ nhƬn thieĆ¢n haĆÆ nƶƵa? ƑeĆ”n khi ƱoĆ¹ thƬ coĆøn ai tin tƶƓƻng chuĆ¹ng ta nƶƵa? ƑeĆ”n khi ƱoĆ¹ thƬ chuĆ¹ng ta coĆøn giao tieĆ”p vĆ“Ć¹i ai ƱƶƓĆÆc nƶƵa? VaĆø nhaĆ”t laĆø, ƱeĆ”n khi ƱoĆ¹ thƬ chuĆ¹ng ta coĆøn coĆ¹ theĆ„ chung sĆ¶Ć¹c vĆ“Ć¹i ai ƱeĆ„ laĆøm vieƤc ƱƶƓĆÆc nƶƵa? BeĆ¢n caĆÆnh taĆ¹c haĆÆi cuĆ»a thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a chĆ­nh ngƶƓĆøi coĆ¹ thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i, chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng theĆ„ keĆ„ heĆ”t nhƶƵng taĆ¹c haĆÆi cuĆ»a thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i cuoƤc soĆ”ng xaƵ hoƤi cuƵng nhƶ cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a tƶĆøng caĆ¹ nhaĆ¢n con ngƶƓĆøi. ThoĆ¹i giaĆ» doĆ”i, ƱaĆ u tieĆ¢n coĆ¹ theĆ„ chƦ laĆø moƤt kieĆ„u Ć¶Ć¹ng xƶƻ ƱaĆ¹nh lƶĆøa ngƶƓĆøi khaĆ¹c, nhƶng daĆ n daĆ n noĆ¹ trĆ“Ć» thaĆønh thoĆ¹i quen, ngaĆ”m saĆ¢u vaĆøo taƤn baĆ»n chaĆ”t thƬ seƵ laĆøm xoĆ¹i moĆøn nhaĆ¢n caĆ¹ch con ngƶƓĆøi. Con ngƶƓĆøi khi ƱoĆ¹ khoĆ¹ maĆø trĆ“Ć» laĆÆi nhƶ bƬnh thƶƓĆøng ƱƶƓĆÆc nƶƵa. HoĆÆ seƵ Ć¶Ć¹ng xƶƻ phi nhaĆ¢n tĆ­nh moƤt caĆ¹ch heĆ”t sĆ¶Ć¹c tƶĆÆ nhieĆ¢n, laĆøm ƱieĆ u aĆ¹c maĆø khoĆ¢ng bao giĆ“Ćø nghĆ³ laĆø mƬnh Ʊang laĆøm ƱieĆ u aĆ¹c. ƑieĆ u ƱoĆ¹ raĆ”t nguy hieĆ„m. ChƦ coĆ¹ sƶĆÆ giao thieƤp voĆ n vaƵ, hĆ“Ćøi hĆ“ĆÆt beĆ¢n 56 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 54. ngoaĆøi maĆø khoĆ¢ng coĆ¹ sƶĆÆ thaĆønh thaƤt, thƬ giƶƵa ngƶƓĆøi vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi vaĆ£n chƦ laĆø hoĆ” thaĆŗm caĆ¹ch ngaĆŖn. ThoĆ¹i giaĆ» doĆ”i laĆøm maĆ”t nieĆ m tin giƶƵa ngƶƓĆøi vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi, laĆøm muĆÆc ruoĆ£ng neĆ n taĆ»ng ƱaĆÆo Ć±Ć¶Ć¹c xaƵ hoƤi, kƬm haƵm xaƵ hoƤi phaĆ¹t trieĆ„n. ThoĆ¹i giaĆ» doĆ”i khieĆ”n cho nhaĆ¢n caĆ¹ch con ngƶƓĆøi thaĆønh heĆøn haĆÆ. Con ngƶƓĆøi ta buoƤc loĆøng phaĆ»i soĆ”ng khoĆ¢ng phaĆ»i vĆ“Ć¹i chĆ­nh mƬnh, buoƤc loĆøng phaĆ»i soĆ”ng mƶu meĆÆo, gian traĆ¹ vĆ“Ć¹i moĆÆi ngƶƓĆøi. ToĆ¹m laĆÆi, nhƶƵng doĆ”i traĆ¹, loĆÆc lƶĆøa khieĆ”n cho cuoƤc soĆ”ng theĆ¢m phĆ¶Ć¹c taĆÆp, hoĆ£n loaĆÆn. TraĆ¹nh ƱƶƓĆÆc thoĆ¹i giaĆ» doĆ”i nhieĆ u chƶĆøng naĆøo thƬ xaƵ hoƤi seƵ trĆ“Ć» neĆ¢n toĆ”t ƱeĆÆp hĆ“n chƶĆøng naĆ”y. ChuĆ¹ng ta haƵy thƶƻ hƬnh dung moƤt xaƵ hoƤi maĆø Ć“Ć» ƱoĆ¹ con ngƶƓĆøi ta ƱeĆ”n vĆ“Ć¹i nhau baĆØng moƤt thaĆ¹i ƱoƤ cĆ“Ć»i mĆ“Ć», chaĆ¢n thaĆønh, baĆØng khieĆ”u haĆøi hĆ¶Ć“Ć¹c, trĆ­ thoĆ¢ng minh hoĆ¹m hƦnh... thƬ xaƵ hoƤi seƵ thanh bƬnh, yeĆ¢n oĆ„n, ƱeĆÆp ƱeƵ vaĆø vui tƶƓi hĆ“n bieĆ”t bao! KhoĆ¢ng coĆ¹ mƶu meĆÆo xaĆ»o traĆ¹, khoĆ¢ng coĆ¹ doĆ”i gaĆÆt, khoĆ¢ng coĆ¹ khoe khoang, tƶĆÆ phuĆÆ, giaĆ» vĆ“Ćø... Khi ƱoĆ¹, nhƶƵng chieĆ”c ā€œmaĆ«t naĆÆā€ seƵ bĆ² cĆ“Ć»i boĆ» heĆ”t, vaĆø con ngƶƓĆøi seƵ ƱƶƓĆÆc soĆ”ng chaĆ¢n thaĆønh, giaĆ»n dĆ² nhƶ chĆ­nh nhƶƵng gƬ baĆ»n thaĆ¢n mƬnh Ʊang coĆ¹. Ā° ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 57
  • 55. KhoĆ¢ng nhaĆ”t thieĆ”t phaĆ»i chĆ¶Ć¹ng minh mƬnh ƱuĆ¹ng! T rong giao tieĆ”p thƶƓĆøng ngaĆøy, nhieĆ u khi giƶƵa ngƶƓĆøi vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi coĆ¹ sƶĆÆ hieĆ„u laĆ m, chƦ vƬ chuĆ¹ng ta chƶa cĆ“Ć»i mĆ“Ć» taĆ”m loĆøng, khoĆ¢ng coĆ¹ ƱuĆ» kieĆ¢n nhaĆ£n ƱeĆ„ laĆ©ng nghe nhƶƵng gƬ ƱƶƓĆÆc noĆ¹i ra giƶƵa caĆ¹c beĆ¢n. ThaƤm chĆ­, trong cuoƤc soĆ”ng xaĆ»y ra nhƶƵng chuyeƤn caƵi vaƵ kĆ²ch lieƤt coĆ¹ khi chƦ vƬ ai cuƵng tranh nhau noĆ¹i vaĆø lieĆ¢n tuĆÆc tƬm caĆ¹ch baĆ»o veƤ cho yĆ¹ kieĆ”n rieĆ¢ng cuĆ»a mƬnh. ƑaĆ¢y laĆø moƤt khĆ­a caĆÆnh khaĆ¹ phĆ¶Ć¹c taĆÆp trong giao tieĆ”p, trong cuoƤc soĆ”ng thƶƓĆøng ngaĆøy! CoĆ¹ theĆ„ con ngƶƓĆøi ta khoĆ¢ng chĆ²u laĆ©ng nghe nhau vƬ tƶĆÆ cho raĆØng, ƱieĆ u ngƶƓĆøi khaĆ¹c Ʊang noĆ¹i thƬ mƬnh ƱaƵ bieĆ”t hoaĆ«c mƬnh ƱaƵ suy nghĆ³ ƱuĆ¹ng veĆ  noĆ¹. Tuy nhieĆ¢n, coĆ¹ thƶĆÆc sƶĆÆ laĆø mƬnh ƱaƵ ƱuĆ¹ng hay khoĆ¢ng? ƑieĆ u ƱaĆ¹ng sĆ“ĆÆ nhaĆ”t laĆø nhieĆ u khi chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng hieĆ„u ƱƶƓĆÆc nhƶƵng suy nghĆ³ cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c hoaĆ«c hieĆ„u moƤt caĆ¹ch quaĆ¹ hĆ“Ćøi hĆ“ĆÆt, thaĆønh ra chuĆ¹ng ta ƱaĆ» kĆ­ch hoĆÆ moƤt caĆ¹ch voĆ¢ cuĆøng thieĆ„n caƤn, baĆØng nhƶƵng suy nghĆ³ coĆ¹ phaĆ n noĆ¢ng caĆÆn cuĆ»a mƬnh! 58 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 56. KhoĆ¢ng ai trong chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ suy nghĆ³ ƱuĆ¹ng ƱaĆ©n veĆ  moĆÆi vaĆ”n ƱeĆ  trong cuoƤc soĆ”ng. NeĆ”u ta suy nghĆ³ ƱuĆ¹ng veĆ  vaĆ”n ƱeĆ  naĆøy, thƬ bieĆ”t ƱaĆ¢u chuĆ¹ng ta seƵ suy nghĆ³ khoĆ¢ng ƱƶƓĆÆc ƱuĆ¹ng laĆ©m vĆ“Ć¹i nhƶƵng vaĆ”n ƱeĆ  khaĆ¹c. ThaĆ¹i ƱoƤ chuĆ» quan cuĆ»a moĆ£i caĆ¹ nhaĆ¢n ƱeĆ u coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ maĆ«t trong ƱƓĆøi soĆ”ng sinh hoaĆÆt haĆØng ngaĆøy cuƵng nhƶ moĆÆi vaĆ”n ƱeĆ  khaĆ¹c cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng. TheĆ” thƬ, chuĆ¹ng ta ƱƶĆøng neĆ¢n tƶĆÆ thu heĆÆp phaĆÆm vi nhaƤn thĆ¶Ć¹c cuĆ»a mƬnh baĆØng caĆ¹ch khaĆŖng khaĆŖng luoĆ¢n tƶĆÆ cho mƬnh laĆø ƱuĆ¹ng! BĆ“Ć»i vƬ, khi mƬnh ƱaƵ tƶĆÆ nghĆ³ raĆØng mƬnh ƱuĆ¹ng roĆ i, thƬ laĆøm sao mƬnh coĆ¹ theĆ„ coĆøn chĆ²u laĆ©ng nghe vaĆø hoĆÆc hoĆ»i ƱƶƓĆÆc theĆ¢m ƱieĆ u gƬ khaĆ¹c tƶĆø ngƶƓĆøi khaĆ¹c? NeĆ”u luĆ¹c naĆøo ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng ƱoĆ ng yĆ¹ vĆ“Ć¹i mƬnh, thƬ nhƶƵng suy nghĆ³ cuĆ»a mƬnh chƦ dƶĆøng laĆÆi vaĆø boĆ¹ heĆÆp maƵi trong phaĆÆm vi voĆ”n coĆ¹ maĆø thoĆ¢i! MoĆÆi caĆ¹i ƱuĆ¹ng treĆ¢n ƱƓĆøi, thƶĆÆc ra cuƵng chƦ ƱuĆ¹ng moƤt caĆ¹ch tƶƓng ƱoĆ”i maĆø thoĆ¢i. XeĆ¹t trong boĆ”i caĆ»nh, thĆ“Ćøi gian, ƱieĆ u kieƤn naĆøy, moƤt ƱieĆ u naĆøo ƱoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ laĆø ƱuĆ¹ng; nhƶng khi xeĆ¹t trong boĆ”i caĆ»nh khaĆ¹c, thĆ“Ćøi gian khaĆ¹c, vĆ“Ć¹i nhƶƵng ƱieĆ u kieƤn khaĆ¹c, thƬ chƶa haĆŗn laĆø noĆ¹ ƱaƵ ƱuĆ¹ng. TĆ­nh chaĆ”t Ʊa chieĆ u, phĆ¶Ć¹c taĆÆp cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi ƱoĆøi hoĆ»i phaĆ»i coĆ¹ nhieĆ u caĆ¹ch tieĆ”p caƤn, nhieĆ u con ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 59
  • 57. ƱƶƓĆøng Ʊi tĆ“Ć¹i chaĆ¢n lyĆ¹. CoĆ¹ nhƶƵng vaĆ”n ƱeĆ  maĆø trĆ¶Ć“Ć¹c ƱaĆ¢y chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ nhƬn baĆØng caĆ¹i nhƬn moƤt chieĆ u, ƱƓn giaĆ»n, nhƶng nay nhĆ“Ćø coĆ¹ ā€œsƶĆÆ va chaĆÆm tƶ tƶƓƻngā€ vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c, chuĆ¹ng ta laĆÆi coĆ¹ dĆ²p nhƬn moƤt caĆ¹ch xaĆ¹c thƶĆÆc hĆ“n, ƱaĆ y ƱuĆ» hĆ“n. NeĆ”u chƦ khaĆŖng khaĆŖng vĆ“Ć¹i caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a mƬnh, chuĆ¹ng ta seƵ khoĆ¢ng theĆ„ nghe ƱƶƓĆÆc tieĆ”ng noĆ¹i naĆøo khaĆ¹c ngoaĆøi tieĆ”ng noĆ¹i cuĆ»a chĆ­nh mƬnh. MoĆ£i ngƶƓĆøi coĆ¹ caĆ¹i ƱuĆ¹ng rieĆ¢ng cuĆ»a mƬnh vaĆø ƱieĆ u ƱoĆ¹ thoĆ”ng nhaĆ”t vĆ“Ć¹i baĆ»n thaĆ¢n hoĆÆ, vĆ“Ć¹i hoaĆøn caĆ»nh cuĆ»a hoĆÆ, vĆ“Ć¹i loĆøng mong muoĆ”n, Ć¶Ć“Ć¹c ao cuĆ»a hoĆÆ. MoĆ£i ngƶƓĆøi chuĆ¹ng ta coĆ¹ nhƶƵng taĆ ng baƤc nhaƤn thĆ¶Ć¹c khaĆ¹c nhau vaĆø neĆ¢n bieĆ”t mƬnh laĆø ai, mƬnh Ʊang Ć“Ć» ƱaĆ¢u trong cuoƤc ƱƓĆøi naĆøy. ChuĆ¹ng ta khoĆ¢ng coĆ¹ quyeĆ n ƱoĆøi hoĆ»i ngƶƓĆøi khaĆ¹c phaĆ»i thaĆ”y con ƱƶƓĆøng cuĆ»a mƬnh, hoaĆ«c phaĆ»i chaĆ”p nhaƤn lyĆ¹ leƵ cuĆ»a mƬnh, chƦ nhaĆØm laĆøm cho mƬnh caĆ»m thaĆ”y deĆ£ chĆ²u. CaĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a ta laĆø caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a ta, coĆøn ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng coĆ¹ nhƶƵng caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a hoĆÆ. CoĆ” gaĆ©ng chĆ¶Ć¹ng minh caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a mƬnh quan troĆÆng hĆ“n hay laĆø chinh phuĆÆc loĆøng ngƶƓĆøi quan troĆÆng hĆ“n? ƑieĆ u baĆÆn neĆ¢n quan taĆ¢m khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø coĆ” gaĆ©ng chĆ¶Ć¹ng toĆ» mƬnh laĆø ƱuĆ¹ng, maĆø laĆø ƱeĆ„ soĆ”ng 60 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 58. haĆøi hoĆøa vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Do vaƤy, baĆÆn khoĆ¢ng caĆ n phaĆ»i coĆ” gaĆ©ng tranh luaƤn ƱeĆ„ chĆ¶Ć¹ng minh leƵ phaĆ»i, cuƵng khoĆ¢ng caĆ n tƬm nhƶƵng lyĆ¹ leƵ khaĆ¹c nhau ƱeĆ„ baĆøi baĆ¹c ngƶƓĆøi khaĆ¹c. CoĆ” gaĆ©ng laĆøm nhƶ theĆ” chƦ chĆ¶Ć¹ng toĆ» tĆ­nh ngoan coĆ” cuĆ»a chĆ­nh baĆÆn. BaĆÆn caĆøng ngoan coĆ” chĆ¶Ć¹ng minh caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a mƬnh, thƬ ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng seƵ tieĆ”p tuĆÆc ngoan coĆ” chĆ¶Ć¹ng minh caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a hoĆÆ. BaĆÆn caĆøng tƬm caĆ¹ch baĆøi baĆ¹c hoĆÆ, thƬ hoĆÆ cuƵng seƵ tƬm moĆÆi caĆ¹ch ƱeĆ„ baĆøi baĆ¹c ngƶƓĆÆc trĆ“Ć» laĆÆi baĆÆn. TeƤ nhaĆ”t laĆø khi ƱaƵ lƓƵ vĆ¶Ć“Ć¹ng vaĆøo chuyeƤn tranh caƵi, baĆøi baĆ¹c laĆ£n nhau, con ngƶƓĆøi khoĆ¢ng coĆøn yĆ¹ thĆ¶Ć¹c ƱƶƓĆÆc mƬnh Ʊang Ć±Ć¶Ć¹ng Ć“Ć» ƱaĆ¢u nƶƵa! MoĆÆi xung ƱoƤt veĆ  maĆ«t nhaƤn thĆ¶Ć¹c cĆ¶Ć¹ nhƶ theĆ” tieĆ”p dieĆ£n, khoĆ¢ng coĆ¹ hoĆ i keĆ”t. TraĆ¹i laĆÆi, khi baĆÆn khoĆ¢ng coĆøn ngoan coĆ” chĆ¶Ć¹ng minh caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a mƬnh, thƬ ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng seƵ giaĆ»m bĆ“Ć¹t tĆ­nh ngoan coĆ”, khoĆ¢ng tƬm moĆÆi caĆ¹ch chĆ¶Ć¹ng minh caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a hoĆÆ. PhaĆ»i giaĆ»i quyeĆ”t vaĆ”n ƱeĆ  nan giaĆ»i naĆøy nhƶ theĆ” naĆøo ƱaĆ¢y? CaĆ¢u traĆ» lĆ“Ćøi thoĆ»a ƱaĆ¹ng nhaĆ”t Ć“Ć» ƱaĆ¢y phaĆ»i chaĆŖng laĆø, haƵy bieĆ”t mĆ“Ć» loĆøng laĆ©ng nghe nhau, bieĆ”t ƱaĆ¢u chuĆ¹ng ta seƵ bƬnh tĆ³nh, hoĆÆc hoĆ»i ƱƶƓĆÆc caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a nhau nhieĆ u hĆ“n, tieĆ”n gaĆ n ƱeĆ”n chaĆ¢n lyĆ¹ hĆ“n! ƑƶƓĆÆc nhƶ vaƤy thƬ may ra chaĆ¢n lyĆ¹ mĆ“Ć¹i coĆ¹ ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 61
  • 59. theĆ„ hieƤn ra vĆ“Ć¹i taĆ”t caĆ» aĆ¹nh saĆ¹ng cuĆ»a noĆ¹. TƶĆø ƱoĆ¹, chuĆ¹ng ta mĆ“Ć¹i coĆ¹ theĆ„ nhƬn cuoƤc soĆ”ng vĆ“Ć¹i nhƶƵng maĆøu saĆ©c mĆ“Ć¹i laĆÆ haĆ”p daĆ£n, khaĆ¹c haĆŗn vĆ“Ć¹i nhƶƵng ƱieĆ u quen thuoƤc maĆø trĆ¶Ć“Ć¹c ƱaĆ¢y coĆ¹ theĆ„ mƬnh chƶa nhaƤn ra. T Ā° rong giao tieĆ”p, baĆÆn coĆ¹ ƱeĆ„ yĆ¹ ƱeĆ”n ƱieĆ u naĆøy khoĆ¢ng: NhieĆ u khi ngƶƓĆøi khaĆ¹c coĆ” ā€œcaƵiā€ baĆÆn khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø vƬ hoĆÆ khoĆ¢ng nhaƤn ra ƱƶƓĆÆc ƱieĆ u gƬ ƱuĆ¹ng, maĆø vƬ ƱaƵ troĆ¹t bĆ² baĆÆn laĆøm cho beƵ maĆ«t roĆ i neĆ¢n mĆ“Ć¹i coĆ” caƵi laĆÆi ƱeĆ„ nhaĆØm gƓƵ gaĆÆc laĆÆi moƤt chuĆ¹t sĆ³ dieƤn naĆøo ƱoĆ¹. TheĆ” thƬ, taĆÆi sao baĆÆn khoĆ¢ng teĆ” nhĆ² mĆ“Ć» moƤt loĆ”i thoaĆ¹t cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c? Sao baĆÆn khoĆ¢ng tinh yĆ¹ tƬm caĆ¹ch gƬn giƶƵ theĆ„ dieƤn cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c? Khi baĆÆn ƱaƵ chinh phuĆÆc ƱƶƓĆÆc loĆøng ngƶƓĆøi, thƬ ngƶƓĆøi khaĆ¹c seƵ aĆ¢m thaĆ m hoĆÆc hoĆ»i caĆ¹i ƱuĆ¹ng cuĆ»a baĆÆn. NgƶƓĆøi aĆ”y seƵ ƱoĆ ng yĆ¹ vĆ“Ć¹i baĆÆn, seƵ trĆ“Ć» neĆ¢n toĆ”t ƱeĆÆp nhƶ nhƶƵng gƬ maĆø baĆÆn khuyeĆ”n khĆ­ch hoĆÆ, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»i nhƶ nhƶƵng gƬ baĆÆn coĆ” thuyeĆ”t phuĆÆc hay eĆ¹p buoƤc hoĆÆ. TheĆ” thƬ, ƱeĆ„ traĆ¹nh gaĆ¢y toĆ„n thƶƓng cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c, trĆ¶Ć“Ć¹c heĆ”t chuĆ¹ng ta phaĆ»i nhƬn laĆÆi chĆ­nh mƬnh. NeĆ”u toĆ¢i ƱaƵ lƓƵ tranh luaƤn goĆ¹p theĆ¢m vaĆøo 62 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 60. sƶĆÆ baĆ”t hoaĆø, thƬ sau ƱoĆ¹ toĆ¢i phaĆ»i gaĆ¹nh chĆ²u traĆ¹ch nhieƤm veĆ  haĆønh ƱoƤng cuĆ»a mƬnh vaĆø chuĆ» ƱoƤng xin loĆ£i ngƶƓĆøi khaĆ¹c. ƑƶĆøng bao giĆ“Ćø chƦ vƬ thaĆ¹i ƱoƤ coĆ” chaĆ”p maĆø tƶĆÆ bieĆ”n mƬnh trĆ“Ć» thaĆønh vaƤt caĆ»n khieĆ”n ngƶƓĆøi khaĆ¹c khoĆ¢ng muoĆ”n mĆ“Ć» loĆøng laĆ©ng nghe vaĆø ƱoĆ”i thoaĆÆi vĆ“Ć¹i ta! ƑoĆ”i vĆ“Ć¹i nhieĆ u vaĆ”n ƱeĆ  phĆ¶Ć¹c taĆÆp trong cuoƤc soĆ”ng, vieƤc tranh caƵi nhau veĆ  nguyeĆ¢n nhaĆ¢n cuĆ»a vaĆ”n ƱeĆ  ƱeĆ„ ƱoĆ„ loĆ£i hoaĆ«c quy traĆ¹ch nhieƤm cho nhau khoĆ¢ng quan troĆÆng baĆØng vieƤc cuĆøng nhau noĆ£ lƶĆÆc tƬm caĆ¹ch thaĆ¹o gƓƵ vaĆ”n ƱeĆ . Khi ƱoĆ¹, ƱieĆ u quan troĆÆng khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø ā€œloĆ£i cuĆ»a ai?ā€ maĆø laĆø ā€œai ƱaƵ tƬm ra giaĆ»i phaĆ¹p trĆ¶Ć“Ć¹c?ā€. NhƶƵng ƱieĆ u toĆ”t ƱeĆÆp nhaĆ”t cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng chƦ thuoƤc veĆ  nhƶƵng con ngƶƓĆøi bieĆ”t kieĆ¢n trƬ ƱeĆ„ ƱaĆÆt ƱƶƓĆÆc sƶĆÆ hieĆ„u bieĆ”t laĆ£n nhau vaĆø bieĆ”t hĆ“ĆÆp taĆ¹c toĆ”t vĆ“Ć¹i nhau. NeĆ”u baĆÆn coĆ¹ loĆ£i maĆø baĆÆn tƶĆÆ mƬnh tƬm ra giaĆ»i phaĆ¹p ƱeĆ„ thaĆ¹o gƓƵ, giaĆ»i quyeĆ”t oĆ„n thoĆ»a, thƬ ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng seƵ khoĆ¢ng maĆ”t thĆ“Ćøi gian ƱeĆ„ tƬm caĆ¹ch chĆ¶Ć¹ng minh loĆ£i laĆø do hoĆÆ hay do baĆÆn nƶƵa! TreĆ¢n ƱƓĆøi naĆøy, thƶƓĆøng thƬ nhƶƵng ngƶƓĆøi coĆ¹ hoĆÆc vaĆ”n thƶĆÆc sƶĆÆ vaĆø bieĆ”t soĆ”ng cao thƶƓĆÆng seƵ choĆÆn lƶĆÆa caĆ¹ch Ć¶Ć¹ng xƶƻ nhƶ vaƤy! Ā° ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 63
  • 61. N hƬn chung, trong giao tieĆ”p vaĆø cuoƤc soĆ”ng haĆØng ngaĆøy, chuĆ¹ng ta phaĆ»i hoĆÆc caĆ¹ch ƱeĆ„ nhƶƵng ā€œyeĆ¢u saĆ¹ch cuĆ»a toĆ¢iā€ vaĆø nhu caĆ u chĆ¶Ć¹ng toĆ» mƬnh ā€œĆ±uĆ¹ngā€ troĆ¢i Ʊi. HaƵy tin raĆØng, leƵ phaĆ»i seƵ luoĆ¢n luoĆ¢n ƱƶƓĆÆc bieĆ„u loƤ laĆø chĆ­nh noĆ¹ vaĆøo ƱuĆ¹ng nĆ“i vaĆø ƱuĆ¹ng luĆ¹c. ƑieĆ u baĆÆn caĆ n quan taĆ¢m chƦ laĆø soĆ”ng chaĆ¢n thaƤt ƱoĆ”i vĆ“Ć¹i chĆ­nh baĆ»n thaĆ¢n mƬnh vaĆø haƵy chaĆ”p nhaƤn sƶĆÆ coĆ¹ maĆ«t cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c vĆ“Ć¹i nhƶƵng caĆ¹ tĆ­nh cuĆøng nhƶƵng suy nghĆ³ cuĆ»a hoĆÆ. HaƵy bieĆ”t toĆ¢n troĆÆng baĆ»n saĆ©c cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c, neĆ”u baĆÆn muoĆ”n ngƶƓĆøi khaĆ¹c cuƵng toĆ¢n troĆÆng baĆ»n saĆ©c cuĆ»a baĆÆn. BeĆ¢n caĆÆnh ƱoĆ¹, haƵy thƶƓĆøng xuyeĆ¢n ƱaĆ¹nh giaĆ¹ laĆÆi nhƶƵng tƶ tƶƓƻng, lĆ“Ćøi noĆ¹i vaĆø haĆønh ƱoƤng cuĆ»a chĆ­nh mƬnh xem chuĆ¹ng coĆ¹ Ć­ch lĆ“ĆÆi cho hoaĆøn caĆ»nh maĆø mƬnh Ʊang soĆ”ng, cho ngƶƓĆøi maĆø mƬnh Ʊang giao tieĆ”p hay khoĆ¢ng. ToĆ¹m laĆÆi, baĆ»n thaĆ¢n chuĆ¹ng ta bieĆ”t chuĆ¹ yĆ¹ ƱeĆ”n nhƶƵng gƬ toĆ”t ƱeĆÆp maĆø mƬnh coĆ¹ theĆ„ laĆøm cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c thƬ hƶƵu Ć­ch hĆ“n laĆø coĆ” tranh caƵi lyĆ¹ leƵ ƱuĆ¹ng sai vĆ“Ć¹i hoĆÆ. HaƵy soĆ”ng thaƤt toĆ”t vaĆø yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c SoĆ”ng treĆ¢n coƵi ƱƓĆøi naĆøy, con ngƶƓĆøi chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ khaĆ¹c nhau veĆ  gioĆ”ng noĆøi, veĆ  maĆøu da, quoĆ”c 64 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 62. tĆ²ch, ngoĆ¢n ngƶƵ, phong tuĆÆc, taƤp quaĆ¹n, toĆ¢n giaĆ¹o... TaĆ”t caĆ» nhƶƵng khaĆ¹c bieƤt aĆ”y laĆø lyĆ¹ do ƱeĆ„ con ngƶƓĆøi ƱeĆ”n vĆ“Ć¹i nhau, yeĆ¢u thƶƓng nhau, chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø nhƶƵng bĆ¶Ć¹c tƶƓĆøng ngaĆŖn caĆ¹ch ƱeĆ„ chia reƵ, caĆ¹ch xa nhau. TieĆ”c raĆØng lĆ²ch sƶƻ nhaĆ¢n loaĆÆi ƱaƵ khoĆ¢ng traĆ¹nh khoĆ»i nhƶƵng nhaƤn thĆ¶Ć¹c sai laĆ m, thaƤm chĆ­ coĆøn daĆ£n ƱeĆ”n nhƶƵng cuoƤc chieĆ”n ƱoĆ„ maĆ¹u ā€“ chƦ vƬ chƶa bieĆ”t dung hoĆøa nhƶƵng sƶĆÆ khaĆ¹c bieƤt treĆ¢n ƱaĆ¢y. Trong cuoƤc soĆ”ng, haĆÆnh phuĆ¹c cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n ta phuĆÆ thuoƤc vaĆøo haĆÆnh phuĆ¹c cuĆ»a ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Con ngƶƓĆøi soĆ”ng treĆ¢n ƱƓĆøi laĆø ƱeĆ„ xaĆ¢y dƶĆÆng haĆÆnh phuĆ¹c yeĆ¢n vui cuĆ»a mƬnh giƶƵa moĆÆi ngƶƓĆøi! ƑaĆ¢y laĆø leƵ soĆ”ng giaĆ»n dĆ² nhaĆ”t, khieĆ”n chuĆ¹ng ta deĆ£ caĆ»m nhaƤn haĆÆnh phuĆ¹c trong cuoƤc soĆ”ng nhieĆ u nhaĆ”t. Nhƶng cuƵng chĆ­nh vƬ tƬnh yeĆ¢u thƶƓng laĆø leƵ soĆ”ng giaĆ»n dĆ² nhaĆ”t, neĆ¢n vieƤc thƶĆÆc haĆønh noĆ¹ moĆ£i ngaĆøy trong cuoƤc soĆ”ng laĆø ƱieĆ u khoĆ¹ nhaĆ”t! Con ngƶƓĆøi ta coĆ¹ khuynh hĆ¶Ć“Ć¹ng tƶĆÆ nhieĆ¢n Ć­ch kyĆ», chƦ bieĆ”t ƱeĆ”n baĆ»n thaĆ¢n mƬnh, lĆ“ĆÆi Ć­ch cuĆ»a rieĆ¢ng mƬnh. CoĆ¹ moƤt caĆ¢u hoĆ»i maĆø raĆ”t coĆ¹ theĆ„ baĆ”t kyĆø ai cuƵng baĆŖn khoaĆŖn: ā€œKhi toĆ¢i soĆ”ng toĆ”t, baĆ»n thaĆ¢n toĆ¢i coĆ¹ ƱƶƓĆÆc gƬ khoĆ¢ng? NeĆ”u toĆ¢i cĆ¶Ć¹ coĆ” gaĆ©ng soĆ”ng toĆ”t, trong khi ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 65
  • 63. cuoƤc soĆ”ng quanh toĆ¢i ƱaĆ y nhƶƵng keĆ» xaĆ”u, thƬ lieƤu ƱoĆ¹ coĆ¹ phaĆ»i laĆø moƤt thieƤt thoĆøi cho toĆ¢i khoĆ¢ng?ā€ NeĆ”u luĆ¹c naĆøo baĆÆn cuƵng luoĆ¢n tƶĆÆ hoĆ»i mƬnh hoaĆ«c hoĆ»i ngƶƓĆøi khaĆ¹c nhƶƵng caĆ¢u ƱaĆÆi loaĆÆi nhƶ vaƤy, thƬ baĆÆn khoĆ¹ coĆ¹ theĆ„ soĆ”ng yeĆ¢u thƶƓng! ThaƤm chĆ­, nhieĆ u ngƶƓĆøi coĆøn dƶĆÆa vaĆøo ā€œlaƤp luaƤnā€ ƱoĆ¹ ƱeĆ„ baĆøo chƶƵa cho nhƶƵng haĆønh vi khoĆ¢ng toĆ”t cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n mƬnh. TheĆ” thƬ, veĆ  phaĆ n chuĆ¹ng ta, chuĆ¹ng ta seƵ lƶĆÆa choĆÆn thaĆ¹i ƱoƤ soĆ”ng naĆøo? ChaĆ©c chaĆ©n nhƶƵng caĆ¢u hoĆ»i treĆ¢n ƱaĆ¢y khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø lyĆ¹ do ƱeĆ„ chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng thaƤt sƶĆÆ bieĆ”t soĆ”ng yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c. ChuĆ¹ng ta khoĆ¢ng theĆ„ maƵi quanh quaĆ„n vĆ“Ć¹i nhƶƵng caĆ¢u hoĆ»i ƱaĆÆi loaĆÆi nhƶ vaƤy. HaƵy thƶƻ nhƬn vaĆ”n ƱeĆ  naĆøy trong vieĆ£n caĆ»nh thƶĆÆc teĆ” nhaĆ”t. BaĆÆn haƵy thƶƻ ƱeĆ”n vĆ“Ć¹i nhƶƵng con ngƶƓĆøi trong giaĆ¢y phuĆ¹t haĆ”p hoĆ”i, hoĆÆ noĆ¹i gƬ vĆ“Ć¹i baĆÆn? Khi saĆ©p phaĆ»i tƶĆø giaƵ coƵi ƱƓĆøi, nhƶƵng gƬ ngƶƓĆøi ta noĆ¹i ra thƶƓĆøng laĆø nhƶƵng ƱieĆ u chaĆ¢n thaƤt nhaĆ”t! HoĆÆ thƶƓĆøng noĆ¹i gƬ? HaĆŗn baĆÆn ƱaƵ thaĆ”y nhieĆ u ngƶƓĆøi trong luĆ¹c laĆ¢m chung thƶƓĆøng traĆŖn troĆ”i laĆÆi cuĆøng con chaĆ¹u nhƶƵng taĆ¢m nguyeƤn maĆø hoĆÆ chƶa thƶĆÆc hieƤn ƱƶƓĆÆc, hoaĆ«c chƶa thƶĆÆc hieƤn ƱƶƓĆÆc troĆÆn veĆÆn khi hoĆÆ coĆøn 66 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 64. soĆ”ng. LuĆ¹c naĆøy, ngƶƓĆøi ta thƶƓĆøng nhĆ“Ć¹ veĆ  nhƶƵng ngƶƓĆøi thaĆ¢n yeĆ¢u, thƶƓĆøng toĆ» ra aĆ¢n haƤn vƬ trĆ¶Ć“Ć¹c ƱaĆ¢y mƬnh ƱaƵ lƓƵ coĆ¹ nhƶƵng haĆønh vi cƶ xƶƻ khoĆ¢ng phaĆ»i vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c, lƓƵ gaĆ¢y ra nhƶƵng hieĆ„u laĆ m, xĆ­ch mĆ­ch, nhƶƵng chuyeƤn buoĆ n cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c... NgƶƓĆøi ta chƦ coĆøn muoĆ”n ƱƶƓĆÆc noĆ¹i lĆ“Ćøi taĆÆ loĆ£i cuĆøng ngƶƓĆøi khaĆ¹c, trĆ¶Ć“Ć¹c khi coĆ¹ theĆ„ thanh thaĆ»n truĆ¹t hĆ“n thĆ“Ć» cuoĆ”i cuĆøng! TheĆ” nhƶng, ƱaĆ¹ng tieĆ”c laĆø nhieĆ u ngƶƓĆøi cho ƱeĆ”n nay vaĆ£n khoĆ¢ng nhaƤn ra thƶĆÆc teĆ” hieĆ„n nhieĆ¢n ƱoĆ¹, vaĆ£n khoĆ¢ng nhaƤn ra raĆØng mƬnh phaĆ»i soĆ”ng toĆ”t vaĆø bieĆ”t yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c. HoĆÆ nhaƤn thĆ¶Ć¹c raĆ”t noĆ¢ng caĆÆn, hĆ“Ćøi hĆ“ĆÆt, thaĆønh thƶƻ caĆ¹ch soĆ”ng cuĆ»a hoĆÆ Ć±aƵ gaĆ¢y ra bao Ʊau Ć±Ć“Ć¹n, baĆ”t haĆÆnh cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c. MoƤt kieĆ”p ngƶƓĆøi ngaĆ©n nguĆ»i, laĆøm quaĆ¹ nhieĆ u ƱieĆ u xaĆ”u seƵ coĆ¹ luĆ¹c phaĆ»i aĆ¢n haƤn. ChƦ sĆ“ĆÆ raĆØng khi bieĆ”t aĆ¢n haƤn thƬ ƱaƵ muoƤn, khoĆ¢ng theĆ„ chuoƤc loĆ£i ƱƶƓĆÆc maĆø cuƵng khoĆ¢ng coĆøn kĆ²p thĆ“Ćøi gian ƱeĆ„ laĆøm ƱieĆ u gƬ toĆ”t nƶƵa! MoƤt kieĆ”p ngƶƓĆøi nhƶ vaƤy laĆø hoaĆøn toaĆøn troĆ”ng roĆ£ng, voĆ¢ nghĆ³a, khoĆ¢ng Ʊem laĆÆi haĆÆnh phuĆ¹c cho ai caĆ» - keĆ„ caĆ» cho chĆ­nh mƬnh. Ć‘Ć“Ćøi ta ngaĆ©n nguĆ»i laĆ©m! TheĆ” thƬ taĆÆi sao ta khoĆ¢ng coĆ” gaĆ©ng soĆ”ng ƱeĆÆp ƱeƵ moƤt kieĆ”p ngƶƓĆøi? TaĆÆi ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 67
  • 65. sao chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng nghĆ³ raĆØng, baĆ»n thaĆ¢n mƬnh phaĆ»i coĆ” gaĆ©ng soĆ”ng toĆ”t ƱeĆ„ gieo troĆ ng nieĆ m tin cuoƤc soĆ”ng nĆ“i taĆ¢m hoĆ n ngƶƓĆøi khaĆ¹c? BieĆ”t bao ngƶƓĆøi chƦ vƬ nhƬn thaĆ”y nhƶƵng toƤi aĆ¹c, nhƶƵng caĆ¹i xaĆ”u trong ƱƓĆøi soĆ”ng haĆØng ngaĆøy maĆø nieĆ m tin cuoƤc soĆ”ng ƱaƵ khoĆ¢ng coĆøn? NeĆ”u chuĆ¹ng ta chƶa laĆøm ƱƶƓĆÆc ƱieĆ u gƬ toĆ”t cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c, thƬ trĆ¶Ć“Ć¹c maĆ©t, cuƵng ƱƶĆøng laĆøm maĆ”t nieĆ m tin nĆ“i ngƶƓĆøi khaĆ¹c. HaƵy soĆ”ng toĆ”t ƱeĆ„ coĆøn gieo nieĆ m tin cuoƤc soĆ”ng cho bao ngƶƓĆøi khaĆ¹c! CuoƤc soĆ”ng cuĆ»a moĆ£i chuĆ¹ng ta treĆ¢n coƵi ƱƓĆøi naĆøy ƱeĆ u coĆ¹ nhƶƵng noĆ£i khoĆ„ rieĆ¢ng, nhƶƵng noĆ£i khaĆ¹t khao chƶa ƱƶƓĆÆc thoĆ»a nguyeƤn... Do vaƤy maĆø caĆøng phaĆ»i bieĆ”t yeĆ¢u thƶƓng nhau nhieĆ u hĆ“n! ChuĆ¹ng ta ƱƶĆøng bao giĆ“Ćø dƶĆÆa vaĆøo nhƶƵng noĆ£i Ʊau maĆø mƬnh Ʊang chĆ²u ƱƶĆÆng ƱeĆ„ laĆ”y ƱoĆ¹ laĆøm lyĆ¹ do bieƤn minh cho baĆ»n thaĆ¢n, baĆøo chƶƵa cho loĆ”i soĆ”ng khoĆ¢ng bieĆ”t yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Khi chuĆ¹ng ta Ʊau khoĆ„, chuĆ¹ng ta coĆ¹ theĆ„ than traĆ¹ch vƬ sao mƬnh Ʊau khoĆ„ quaĆ¹ theĆ”? Nhƶng chƦ caĆ n bieĆ”t nhƬn xa hĆ“n baĆ»n thaĆ¢n mƬnh moƤt chuĆ¹t thoĆ¢i, chuĆ¹ng ta seƵ thaĆ”y noĆ£i baĆ”t haĆÆnh cuĆ»a bieĆ”t bao ngƶƓĆøi khaĆ¹c. NhƶƵng Ć±Ć¶Ć¹a treĆ» lang thang khoĆ¢ng nĆ“i 68 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 66. nƶƓng tƶĆÆa, nhƶƵng thanh nieĆ¢n thaĆ”t hoĆÆc, nhƶƵng trĆ­ thĆ¶Ć¹c naĆ«ng loĆøng vĆ“Ć¹i thĆ“Ćøi cuoƤc, nhƶƵng ngƶƓĆøi giaĆø oĆ”m Ʊau khoĆ¢ng coĆ¹ tieĆ n thang thuoĆ”c, nhƶƵng tai naĆÆn giao thoĆ¢ng thaĆ»m khoĆ”c moĆ£i ngaĆøy... BaĆ”t cĆ¶Ć¹ nĆ“i ƱaĆ¢u chƦ coĆ¹ sƶĆÆ laĆÆnh nhaĆÆt, thĆ“Ćø Ć“, thƬ cuoƤc soĆ”ng trĆ“Ć» neĆ¢n thaƤt ƱaĆ¹ng sĆ“ĆÆ. ChĆ­nh nhƶƵng Ʊau khoĆ„ ƱaƵ Ʊƶa con ngƶƓĆøi ƱeĆ”n gaĆ n nhau hĆ“n, deĆ£ ƱoĆ ng caĆ»m vĆ“Ć¹i nhau hĆ“n vaĆø bieĆ”t yeĆ¢u thƶƓng nhau nhieĆ u hĆ“n. NeĆ”u luĆ¹c naĆøo chuĆ¹ng ta cuƵng chƦ nghĆ³ ƱeĆ”n noĆ£i khoĆ„ cuĆ»a mƬnh thƬ ta caĆøng coĆ¹ khuynh hĆ¶Ć“Ć¹ng tƶĆÆ phoĆ¹ng ƱaĆÆi chuĆ¹ng leĆ¢n. Nhƶng traĆ¹i laĆÆi, neĆ”u chuĆ¹ng ta mang moƤt taĆ m nhƬn lĆ“Ć¹n lao hĆ“n, bieĆ”t nhƬn vaĆøo noĆ£i khoĆ„ cuĆ»a raĆ”t nhieĆ u ngƶƓĆøi quanh ta, thƬ noĆ£i khoĆ„ cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n ta seƵ tƶĆÆ nhieĆ¢n thu nhoĆ» laĆÆi! S Ā° ƶĆÆ caĆ»m thoĆ¢ng, tha thĆ¶Ć¹ vaĆø tƬnh yeĆ¢u thƶƓng treĆ¢n coƵi ƱƓĆøi naĆøy laĆø nhƶƵng thĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng caĆ n ƱeĆ”n baĆ”t cĆ¶Ć¹ ƱieĆ u kieƤn naĆøo caĆ». Trong vaƤt lyĆ¹ hoĆÆc, nhaĆø baĆ¹c hoĆÆc Archimedes (287 - 212 TCN) coĆ¹ theĆ„ tuyeĆ¢n boĆ” raĆØng: ā€œHaƵy cho toĆ¢i moƤt ƱieĆ„m tƶĆÆa, toĆ¢i coĆ¹ theĆ„ naĆ¢ng boĆ„ng caĆ» traĆ¹i ƱaĆ”t leĆ¢n!ā€ (Give me a ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 69
  • 67. firm place to stand, and I will move the earth.) TheĆ” nhƶng, rieĆ¢ng trong lĆ³nh vƶĆÆc yeĆ¢u thƶƓng, leƵ naĆøo baĆÆn laĆÆi noĆ¹i: ā€œMoĆÆi ngƶƓĆøi haƵy ƱoĆ¹ng goĆ¹p phaĆ¢n nƶƻa soĆ” taĆøi saĆ»n Ʊang coĆ¹ cho toĆ¢i, ƱeĆ„ toĆ¢i trĆ“Ć» thaĆønh tyĆ» phuĆ¹ giaĆøu coĆ¹ nhaĆ”t theĆ” giĆ“Ć¹i, roĆ i toĆ¢i seƵ yeĆ¢u thƶƓng moĆÆi ngƶƓĆøi!ā€ NoĆ¹i nhƶ theĆ” thƬ coĆøn gƬ khoĆ¢i haĆøi hĆ“n! NeĆ”u baĆÆn yeĆ¢u thƶƓng maĆø laĆÆi ƱoĆøi hoĆ»i nhƶƵng ƱieĆ u kieƤn Ʊi keĆøm theo, thƬ tĆ¶Ć¹c laĆø baĆÆn khoĆ¢ng coĆøn yeĆ¢u thƶƓng nƶƵa. BaĆÆn coĆ¹ theĆ„ yeĆ¢u thƶƓng heĆ”t thaĆ»y moĆÆi ngƶƓĆøi baĆÆn gaĆ«p trong cuoƤc soĆ”ng maĆø khoĆ¢ng phaĆ»i ƱoĆøi hoĆ»i moƤt ƱieĆ u kieƤn naĆøo caĆ». MoĆÆi con ngƶƓĆøi ƱeĆ u xĆ¶Ć¹ng ƱaĆ¹ng ƱƶƓĆÆc ƱoĆ”i xƶƻ vĆ“Ć¹i loĆøng toĆ”t vaĆø loĆøng traĆ©c aĆ„n, theĆ” thoĆ¢i! NhĆ“Ćø coĆ¹ tƬnh yeĆ¢u thƶƓng con ngƶƓĆøi mĆ“Ć¹i coĆ¹ theĆ„ soĆ”ng toĆ”t vĆ“Ć¹i nhau. TƬnh yeĆ¢u thƶƓng khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø moƤt khaĆ¹i nieƤm trƶĆøu tƶƓĆÆng, maĆø noĆ¹ ƱƶƓĆÆc bieĆ„u hieƤn qua nhieĆ u haĆønh ƱoƤng muoĆ¢n maĆøu muoĆ¢n veĆ» cuĆ»a cuoƤc soĆ”ng thƶƓĆøng ngaĆøy. CuoƤc soĆ”ng quanh baĆÆn khoĆ¢ng thieĆ”u gƬ nhƶƵng ngƶƓĆøi toĆ”t. HoĆÆ soĆ”ng toĆ”t vaĆø cƶ xƶƻ vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c baĆØng loĆøng toĆ”t moƤt caĆ¹ch raĆ”t giaĆ»n dĆ², tƶĆÆ nhieĆ¢n, khoĆ¢ng heĆ  coĆ¹ ƱieĆ u gƬ baĆ©t buoƤc hoĆÆ phaĆ»i soĆ”ng toĆ”t nhƶ vaƤy caĆ», ngoaĆÆi trƶĆø tƬnh caĆ»m tƶĆø saĆ¢u thaĆŗm trong loĆøng hoĆÆ. 70 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 68. Trong cuoƤc soĆ”ng, moĆÆi vieƤc chuĆ¹ng ta laĆøm ƱeĆ u phaĆ»i dƶĆÆa treĆ¢n neĆ n taĆ»ng vƶƵng chaĆ©c cuĆ»a yeĆ¢u thƶƓng. LoĆøng yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c giuĆ¹p chuĆ¹ng ta tƶĆÆ giaĆ»i thoaĆ¹t mƬnh khoĆ»i voĆ» boĆÆc chaƤt heĆÆp cuĆ»a loĆøng Ć­ch kyĆ». NhĆ“Ćø coĆ¹ tƬnh yeĆ¢u thƶƓng maĆø chuĆ¹ng ta soĆ”ng moƤt cuoƤc soĆ”ng haĆÆnh phuĆ¹c phong phuĆ¹ hĆ“n, traĆøn ƱaĆ y hĆ“n... ChuĆ¹ng toĆ¢i tin raĆØng, trong moĆ£i con ngƶƓĆøi ƱeĆ u tieĆ m aĆ„n moƤt khaĆ» naĆŖng yeĆ¢u thƶƓng voĆ¢ haĆÆn. NhƶƵng gƬ toĆ”t ƱeĆÆp maĆø chuĆ¹ng ta laĆøm cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c, baĆ©t nguoĆ n tƶĆø tƬnh yeĆ¢u thƶƓng, ƱeĆ u trĆ“Ć» thaĆønh phaĆ n thƶƓƻng voĆ¢ giaĆ¹ cho chĆ­nh baĆ»n thaĆ¢n ta. ChaĆ©c chaĆ©n cuoƤc soĆ”ng treĆ¢n traĆ¹i ƱaĆ”t naĆøy cuĆ»a chuĆ¹ng ta seƵ trĆ“Ć» neĆ¢n yeĆ¢n bƬnh hĆ“n baĆØng caĆ¹ch ƱoĆ¹. M Ā° eĆÆ toĆ¢i thƶƓĆøng toĆ¹m goĆÆn trieĆ”t lyĆ¹ cuĆ»a mƬnh trong nhƶƵng cuĆÆm tƶĆø ngaĆ©n goĆÆn. MoƤt trong nhƶƵng caĆ¢u noĆ¹i maĆø NgƶƓĆøi ƶa thĆ­ch nhaĆ”t laĆø: ā€œQuaĆø taĆ«ng quyĆ¹ giaĆ¹ nhaĆ”t treĆ¢n cuoƤc ƱƓĆøi naĆøy khoĆ¢ng neĆ¢n giƶƵ hoaĆ«c giaĆ”u dieĆ”m cho rieĆ¢ng aiā€. QuaĆø taĆ«ng maĆø meĆÆ toĆ¢i muoĆ”n noĆ¹i ƱeĆ”n Ć“Ć» ƱaĆ¢y chĆ­nh laĆø tƬnh yeĆ¢u thƶƓng. Khi baĆÆn yeĆ¢u thƶƓng ngƶƓĆøi khaĆ¹c, baĆÆn xĆ¶Ć¹ng ƱaĆ¹ng coĆ¹ ƱƶƓĆÆc moƤt moĆ”i quan heƤ ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 71
  • 69. toĆ”t ƱeĆÆp. MoĆ”i quan heƤ naĆøy khoĆ¢ng chƦ khieĆ”n baĆÆn haĆÆnh phuĆ¹c, maĆø baĆÆn coĆøn coĆ¹ theĆ„ chia seĆ» sƶĆÆ phong phuĆ¹ cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n baĆÆn vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi khaĆ¹c. Trong moĆ£i moƤt moĆ”i quan heƤ, chuĆ¹ng ta nhaƤn ra raĆØng, baĆ»n thaĆ¢n mƬnh ƱaƵ mang ƱeĆ”n nhƶƵng giaĆ¹ trĆ² toĆ”t ƱeĆÆp naĆøo ƱoĆ¹ cho ngƶƓĆøi khaĆ¹c khi hoĆÆ caĆ n, nhaĆØm laĆøm cho moĆÆi thĆ¶Ć¹ trong cuoƤc soĆ”ng naĆøy trĆ“Ć» neĆ¢n hoaĆøn thieƤn hĆ“n. TaĆÆi sao chuĆ¹ng ta khoĆ¢ng chĆ²u Ć±Ć²nh nghĆ³a baĆ»n thaĆ¢n mƬnh nhƶ laĆø moƤt thaĆønh vieĆ¢n tĆ­ch cƶĆÆc nhaĆ”t cuĆ»a coƤng ƱoĆ ng? NgaĆøy hoĆ¢m nay, haƵy bĆ¶Ć“Ć¹c ra ngoaĆøi, hoĆøa mƬnh vaĆøo cuoƤc ƱƓĆøi vaĆø yeĆ¢u thƶƓng moĆÆi ngƶƓĆøi maĆø baĆÆn gaĆ«p gƓƵ. HaƵy ƱeĆ„ cho sƶĆÆ hieƤn dieƤn cuĆ»a baĆÆn ƱeĆ„ laĆÆi aĆ¹nh saĆ¹ng trong tim ngƶƓĆøi khaĆ¹c. VaĆø haƵy luoĆ¢n nhĆ“Ć¹ raĆØng, chƦ coĆ¹ tƬnh yeĆ¢u thƶƓng chaĆ¢n thaƤt mĆ“Ć¹i taĆÆo cho ta caĆ»m giaĆ¹c vieĆ¢n maƵn haĆÆnh phuĆ¹c. 72 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 70. CHƖƔNG 4 GIAƛN Dƒ VEƀ NHU CAƀU VAƄT CHAƁT P haĆ n nhieĆ u Ʊau khoĆ„ cuĆ»a chuĆ¹ng ta trong cuoƤc soĆ”ng laĆø do ā€œkhoĆ¢ng bieĆ”t ƱuĆ»ā€. ChƶƓng naĆøy gĆ“ĆÆi mĆ“Ć» cho baĆÆn nhƶƵng yĆ¹ tƶƓƻng nhaĆØm ƱƓn giaĆ»n hoĆ¹a nhu caĆ u vaƤt chaĆ”t cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n. MoĆ£i chuĆ¹ng ta caĆ n bieĆ”t tƶĆÆ giaĆ»i thoaĆ¹t mƬnh khoĆ»i nhƶƵng ā€œaĆ¹m aĆ»nhā€ cuĆ»a vaƤt chaĆ”t, ƱeĆ„ coĆ¹ theĆ„ vƶƓn tĆ“Ć¹i ngheƤ thuaƤt soĆ”ng giaĆ»n dĆ², cuƵng coĆ¹ nghĆ³a laĆø vƶƓn tĆ“Ć¹i moƤt cuoƤc soĆ”ng haĆÆnh phuĆ¹c, thanh thaĆ»n vaƤy! CuoƤc ƱƓĆøi nhieĆ u aĆ¢u lo, do ƱaĆ¢u? V Ƭ ƱaĆ¢u chuĆ¹ng ta luoĆ¢n baƤn roƤn, cuoĆ”ng cuoĆ ng, hoĆ”i haĆ» vĆ“Ć¹i nhƶƵng lo aĆ¢u haĆØng ngaĆøy? CoĆ¹ phaĆ»i phaĆ n lĆ“Ć¹n nhƶƵng phĆ¶Ć¹c taĆÆp, raĆ©c roĆ”i, nhƶƵng lo aĆ¢u haĆØng ngaĆøy cuĆ»a chuĆ¹ng ta ƱeĆ u lieĆ¢n quan ƱeĆ”n chuyeƤn tieĆ n baĆÆc, nhaĆØm giaĆ»i quyeĆ”t nhƶƵng nhu caĆ u vaƤt chaĆ”t haĆØng ngaĆøy? MoĆÆi baĆŖn khoaĆŖn, suy nghĆ³, thaĆ©c maĆ©c, lo laĆ©ng... haĆøng ngaĆøy haĆøng giĆ“Ćø cuĆ»a chuĆ¹ng ta phaĆ»i chaĆŖng chƦ xoay ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 73
  • 71. quanh nhƶƵng chuyeƤn cĆ“m aĆŖn, aĆ¹o maĆ«c, nhaĆø Ć“Ć», phƶƓng tieƤn Ʊi laĆÆi? CaĆ¢u hoĆ»i treĆ¢n khieĆ”n chuĆ¹ng ta phaĆ»i nhƬn nhaƤn moƤt thƶĆÆc teĆ”: TaĆÆi sao con ngƶƓĆøi Ć­t khi bieĆ”t ƱuĆ»? TaĆÆi sao luĆ¹c naĆøo cuƵng phaĆ»i tƬm caĆ¹ch thu gom, tĆ­ch coĆ¹p? PhaĆ n lĆ“Ć¹n nguyeĆ¢n nhaĆ¢n laĆ¢u nay ƱƶƓĆÆc quy cho loĆøng tham voĆ¢ ƱaĆ¹y cuĆ»a con ngƶƓĆøi. Tuy nhieĆ¢n, chuĆ¹ng toĆ¢i thieĆ”t nghĆ³, nguyeĆ¢n nhaĆ¢n trĆ¶Ć“Ć¹c tieĆ¢n laĆø do noĆ£i lo sĆ“ĆÆ bĆ² thieĆ”u thoĆ”n. CuoƤc soĆ”ng voĆ”n dĆ³ laĆø khoĆ¢ng theĆ„ bieĆ”t trĆ¶Ć“Ć¹c! ChuĆ¹ng ta chƦ coĆ¹ theĆ„ bieĆ”t nhƶƵng gƬ ƱaƵ xaĆ»y ra trong quaĆ¹ khĆ¶Ć¹ vaĆø nhƶƵng gƬ Ʊang dieĆ£n ra Ć“Ć» hieƤn taĆÆi, coĆøn cuoƤc soĆ”ng tƶƓng lai seƵ nhƶ theĆ” naĆøo thƬ khoĆ¢ng ai dƶĆÆ Ć±oaĆ¹n cuĆÆ theĆ„ hay chaĆ©c chaĆ©n ƱƶƓĆÆc. Ngay caĆ» khi chuĆ¹ng ta mong muoĆ”n moƤt cuoƤc soĆ”ng phaĆŗng laĆ«ng bƬnh yeĆ¢n, thƬ nhƶƵng baƵo gioĆ¢ng cuĆ»a cuoƤc ƱƓĆøi cuƵng coĆ¹ theĆ„ baĆ”t chĆ“ĆÆt ƱoĆ„ xuoĆ”ng ƱaĆ u mƬnh. ChĆ­nh vƬ noĆ£i lo laĆ©ng raĆØng tƶƓng lai mƬnh coĆ¹ theĆ„ gaĆ«p chuyeƤn baĆ”t traĆ©c, coĆ¹ theĆ„ laĆ¢m vaĆøo caĆ»nh thieĆ”u thoĆ”n maĆø con ngƶƓĆøi mĆ“Ć¹i luoĆ¢n tƬm caĆ¹ch thu gom, tĆ­ch coĆ¹p. Nhƶng thu gom, tĆ­ch coĆ¹p bao nhieĆ¢u cuƵng khoĆ¢ng caĆ»m thaĆ”y ƱuĆ». TƶĆø ƱaĆ¢y, khaĆ¹i nieƤm ā€œloĆøng 74 QuaĆø taĆ«ng traĆ¹i tim
  • 72. tham voĆ¢ ƱaĆ¹yā€ mĆ“Ć¹i xuaĆ”t hieƤn. Nhu caĆ u vaƤt chaĆ”t cuĆ»a chuĆ¹ng ta laĆø khoĆ¢ng coĆ¹ giĆ“Ć¹i haĆÆn, thaĆønh thƶƻ laĆÆi caĆøng phaĆ»i thu gom, tĆ­ch coĆ¹p ƱeĆ„ thoĆ»a maƵn nhu caĆ u cuĆ»a baĆ»n thaĆ¢n mƬnh. TƶĆø ƱoĆ¹, cuoƤc soĆ”ng trĆ“Ć» thaĆønh nhƶƵng bon chen, giaĆønh giaƤt khoĆ¢ng hĆ“n khoĆ¢ng keĆ¹m. BaĆÆn thƶƻ nghĆ³ xem, cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a chuĆ¹ng ta treĆ¢n coƵi ƱƓĆøi naĆøy chƦ voĆ»n veĆÆn coĆ¹ bao nhieĆ¢u naĆŖm ā€“ khoĆ¢ng daĆøi laĆ¢u baĆØng cuoƤc soĆ”ng cuĆ»a moƤt loaĆøi caĆ¢y coĆ„ thuĆÆ nƶƵa, nhƶng taĆÆi sao laĆÆi phaĆ»i vaĆ”t vaĆ», meƤt moĆ»i ƱeĆ”n theĆ”? LaĆøm sao ƱeĆ„ thoaĆ¹t khoĆ»i caĆ¹i voĆøng luaĆ„n quaĆ„n naĆøy? VaĆ£n bieĆ”t raĆØng, cuoƤc soĆ”ng quanh ta khoĆ¢ng thieĆ”u gƬ nhƶƵng ngƶƓĆøi coĆøn ngheĆøo khoĆ„. VaĆ£n bieĆ”t raĆØng, haĆØng ngaĆøy coĆ¹ bieĆ”t bao nhieĆ¢u ngƶƓĆøi lƶƓng thieƤn phaĆ»i ā€œĆ±oĆ„ moĆ  hoĆ¢i, soĆ¢i nĆ¶Ć“Ć¹c maĆ©tā€ maĆø vaĆ£n chƶa ƱuĆ» aĆŖn. VeĆ  vaĆ”n ƱeĆ  naĆøy, chuĆ¹ng toĆ¢i seƵ ƱeĆ  caƤp ƱeĆ”n trong moƤt dĆ²p khaĆ¹c. Ɣƛ ƱaĆ¢y, chuĆ¹ng toĆ¢i chƦ muoĆ”n noĆ¹i ƱeĆ”n nhƶƵng con ngƶƓĆøi khoĆ¢ng heĆ  bĆ² aĆ¹p lƶĆÆc cuĆ»a nhƶƵng gaĆ¹nh naĆ«ng cuoƤc soĆ”ng. HoĆÆ vaĆ£n coĆ¹ cuĆ»a aĆŖn cuĆ»a ƱeĆ„, khoĆ¢ng thieĆ”u thoĆ”n chi. TheĆ” nhƶng, hoĆÆ laĆÆi coi vieƤc chaĆÆy theo nhu caĆ u vaƤt chaĆ”t laĆø ƱieĆ u ƱaĆ¹ng quan taĆ¢m baƤc nhaĆ”t trong cuoƤc soĆ”ng, ngoaĆøi ra khoĆ¢ng coĆ¹ ƱieĆ u gƬ khaĆ¹c ƱaĆ¹ng ƱeĆ„ quan taĆ¢m caĆ»! ChƬa khoĆ¹a soĆ”ng giaĆ»n dĆ² 75