1. Kompüterin tekniki
proflaktikasi

2. 1.Kompüterin yaxşı işləməsi üçün otaqda temperatur normal
olmalıdır. Yüksək temperatur kontaktların turşulanmasına
səbəb olur və bu da öz növbəsində mikrosxemi və digər
elektron hissələri sıradan çıxarır. Temperaturun qalxıb
düşməsi hard diskin işinə əngəl ola bilər. Kompüter olan
otaqda temperaturun +15 və +32 C arasında olması
məsləhətdir.
2.Cihazın müdafiəsi üçün fasiləsiz işləyən qida blokundan
(UPS) istifadə olunur. Bu cihaz elektrik şəbəkəsində cərəyan
kəsintisi baş verdikdə müəyyən vaxt ərzində işi davam
etdirməyə imkan verir. Həmin vaxt ərzində siz sakitcə işinizi
başa vuraraq kompüteri söndürə bilərsiniz. Bundan əlavə
UPS elektrik sıçrayışlarının qarşısını alır.
3.Vaxtaşırı olaraq siçanın topunu təmizləyin. Orada yığılmış
çirk siçanın normal işləməsinə mane olur.
4.Kompüterlə eyni rozetə soyuducu, kondissioner,
qəhvəbişirən, kopyalama cihazları, lazer printerləri, elektrik
qızdırıcıları, toz soranlar və güclü elektrik alətləri qoşmayın.

3. 5.Əgər siz uzun zamandan bəri kompüteri qoşmamısınızsa, hər
hansı bir məlumatı yadda saxlamazdan əvvəl hard diskin 15
deqiqədən çox işləməsini gözləyin.
6.Monitorun ekranını təmizləyici mayedə isladılmış salfetka ilə
silin. Həmçinin monitorun korpusunu da təmizləyin.
7.Əgər monitorunuz (Degauss) maqnitsizləşdirmə vasitəsiylə
təchiz olunubsa vaxtaşırı ondan istifadə edin. Monitorun elektron
trubkasının ətrafında güclü maqnitlər quraşdırılmışdır, elə bu
səbəbə görə də maqnetik informasiya daşıyıcılarını monitordan
uzaq tutun.
8.Monitorun normal ventilyasiya olunmasına şərait yaradın.
Monitorun üzərinə qovluqlar, kitablar və s. əşyaları qoymayın.
Bunlar sistem blokuna da aiddir. Ventilyasiyanın olmaması
prosessoru qızmasına və vaxtından əvvəl sıradan çıxmasına
səbəb olur.
9.Monitorun qida blokunun, klaviaturanın, sıçanın kabeli və
həmçinin şəbəkə kabeli dartılmamalı və burulmamalıdır

4. Kompüterdə
proqram təchizatı
və proflaktikası

5. Antiviruslar
İlk olaraq sistemin normal işləməsi uçun
kompüterə antivirus proqram təminatı
yüklənməlidir. Antivirus proqramlardan Norton
Antivirus, AVP məsləhət ğörülür. Nəzərə almaq
lazımdır ki, proqramların son versiyaları
həddən artiq çox sistem resursları tələb edir.
Antivirusun iş prosesində özünün bazasının
yenilənməsi, vaxtaşırı bütün sistemin
viruslardan yoxlanilması, habelə antivirusun
real monitorinq rejimində yüklənməsi əsas
amillərdəndir. Kənardan daxil olan bütün
daşıyıcılar (disketlər, CD, flash drive)

6. Müvəqəti faylların təmizlənməsi
Kompüterin resurslarının təmiz saxlanması uçün
əməliyyat sistemi tərəfindən yaradılan bütün
müvəqqəti faylların silinməsi məsləhətdir. Bir
qayda olaraq bu fayllar aşağıdakı qovluqlarda
saxlanılır
1.WINDOWS/Temp
2.Documents and SettingsUsersLocal
SettingsTemp
Bu prosesi müxtəlif proqramlardan istifadə
etməklə avtomatlaşdırmaq olar.

7. Proqramların asılmasına
səbəb olan problemlərin
aradan qaldırılması
Hərdən elə olur ki, proqram cavab vermir. Bunun
səbəbi, kompüterın çox sayda proqramlardan
istifadə etməsində, cihaz dəstləri (Printerlər,
skanerlər və rəqəmli kameralar) və bir çox
xidməti proqramların istifadəsindədir. Bütün
proqramlar konfliktsiz işləməlidir. Lakin yenə də
konfliktlər baş verir. Məsələn: Kompüterin
resurslarından eyni vaxtda bir neçə cihazin
istifadə etməsi üzündən konflikt baş verir. Bu
zaman proqram klaviaturanın və ya siçanın
komandaları vermir və proqram ekranda donur.
Windows sistemi proqramların asılmasına qarşı
özünün müdafiə vasitələrinə malikdir. Asılma
vaxtı proqramı başa vuraraq Windows-un işini
davam etmək mümkündür. Bunu belə etmək
lazımdır

8. Eyni vaxta Ctrl+Alt+Delete düyməsinə basın
Windows Security təhlükəsizlik dialoq pəncərəsində Task
Manager-ə keçin (şəkil 1)
Aplication bölməsində Windows Task Manager pəncərəsindəki
proqramlara baxaraq buradakı Status sütununda "Not
Responding" göstərildiyini yoxlayın.
"Not Responding" sütununun qarşısındakı proqramın üzərinə
basaraq eyni pəncərədəki End Task (Proqramı başa vur)
düyməsini basın.
Aşağısı 30 saniyə gözləyin. Windowsun daxili əməliyyatları başa
vurması üçün vaxt lazımdır. Bu zaman çox güman ki, əməliyyat
sistemini yenidən yükləmədən, komandalarınıza cavab verməyən
proqramı bağlamanız mümkün olacaq.
Əğər End Task düyməsini basaraq proqramı bağlaya biləcəyiniz
barədə məlumat cıxarsa, o zaman buna əməl edin və donmuş
proqramı bağlayaraq yenidən Ctrl+Alt+Delete düymələrinə basın.
Sonra Task Manager düyməsini aktivləşdirin və proqramın
cədvəldə qalıb qalmadığını yoxlayın. Əğər proqram hələ də
siyahıdadırsa yuxarıdakı 4-6 addımlarını təkrarlayın

9. Startup-dan lazımsız proqramları silin
Kompüter isitifadiçiləri tez-tez bele problemlə üzləşirlər: Proqram öz-özünə yüklənir
və bu da Windows-un gec açılmasına gətirib çıxarır. Bəzən bu o qədər uzun çəkir
ki, adamın lap səbri tükənir. Proqramların avtomatik yüklənməsinin bir neçə yolu
vardır.
Belə proqramda bir-iki parametri dəyişərək proqramın Windows-la eyni vaxtda
yüklənməsinin qarşısını almaq mümkündür.
Adı çəkilən proqramı açın və onun avtomatik acılmamasına imkan verən funksiyanı
tapmaq üçün parametirlərinə və konfiqurasiyasına nəzər yetirin. Məsələn: Run this
program When Windows Starts
Əğər bu funksiyanı tapa bildinizsə o zaman həmin proqram sizə avtomatik
yuklənməni dayandırmanın dəqiq yolunu göstərir.
Lakin elə proqramlar var ki, bunlar Windows sisteminə qoşularaq onların avtomatik
yüklənməsinin qarşısının alınmağı çətinləşdirir. Onlar öz yarlıklarını Start
menyusundakı Startup-a yerləşdirilərək Windows-la eyni vaxta yüklənirlər. Siz
Startup menyusuna baxaraq hansı proqramların avtomotik yükləndiklərini görə
bilərsiniz.
Start düyməsinə basaraq açılan menyuda kursoru Startup menyusunun üzərinə
gətirərək siçanın sağ düyməsinə və sonra isə kontekst menyusunda Delete
düyməsinə basın.
Lakin proqramların hamısı heç də Startup menyusundan istifadə etmir.

10. •Bəzi proqramlar özlərinin start komanda
sətirlərini Windows reyestirnə (Windows
əməliyyat sisteminin konfigurasiyasının
informasiya bazası) yazırlar. Bu cür komanda
sətrini silmək bir qədər çətin olur.
1.Start düyməsinə basaraq Run menyusunu
seçin və msconfig komandasını Open
bölməsinə daxil edərək Enter basın.
2.System Configuration Utility pəncərəsindən
Startup bölməsindəki Startup İtem sütununda
söndürmək istədiyiniz proqramın qarşısındakı
quşu götürün.
Bu proqramların hansı vəzifəni yerinə yetirdikləri
hər zaman aydın olmur. Ola bilsin ki, siz
Command və Location sütunlarına baxaraq
bunu ayıd edə bilərsiniz. Bu sizə, proqramın
hansı qovluqda yerləşdiyini təyin etməyə kömək
edər.
3.OK düyməsini, əğər sistemi yenidən
yüklənməsi təklif olunarsa o zaman isə Restart
düyməsinə basın