3. HAREKET
Bir varlığın başka bir varlığa göre yer değiştirmesine
hareket adı verilir.
Cansız varlıklar dışarıdan bir etki olmadıkça hareket
edemezler. Evimizin salonundaki koltuklar, defterimiz
hareketli değildir fakat rüzgârın esmesi, yağmurun ve
hayvanların koşması birer harekettir.
6. KUVVET
Masadan kalktığımızda sandalyeyi iterek yerine yerleştiririz. İtme ve
çekme eylemini yaparak varlıkları hareket ettiririz. Varlıkları itip
çekerken bir kuvvet uygularız. O hâlde kuvvet bir varlığı hareket
ettirmek ya da durdurmak için uyguladığımız itme ve çekmedir.
10. • Duran cisimler kuvvet uygulanarak hareket ettirilir.
• Kuvvetin, cisimleri hareket ettirmenin yanında durdurma döndürme,
yönlerini değiştirme ve onlara farklı şekil verme etkileri vardır.
Not: Hareketi cisimlerin hızlanıp yavaşlaması da kuvvete bağlıdır.
KUVVETİN CİSİMLER
ÜZERİNE ETKİSİ
11. Hızlanma: Hareket eden bir cisme, hareket yönünde
bir kuvvet uyguladığımızda cisim hızlanır.
Hareketli bir topa ayağımızla
vurduğumuz
da topun hızı artar.
Yavaşça kapanan bir
kapıyı ittiğimizde kapı hızlana
arak kapanır.
12. Yavaşlama-Durma: Bir cisim, hareketinin zıt yönünde
bir kuvvetle karşılaştığında yavaşlar ya da durur.
Kapanmakta olan kapıyı
hareketin zıt yönünde çekersek
kapının hızı yavaşlar ya da kapı
tamamen durur.
Sürücülerin arabayı durdurmak ya
da yavaşlatmak için frene basmaları
arabanın hareketine zıt yönde uygulanan
bir kuvvettir.
13. Yön Değiştirme: Hareket halindeki cisimlere kuvvet
uyguladığımızda cismin yönü değişebilir.
Çocuklar oyun oynarken karşılıklı birbirlerine top atarlar.
Çocuklardan biri karşısındaki arkadaşına topu atarken, arkadaşı
hareket halindeki topu tekrar karşıya gönderirse buna yön değiştirme
denir.
14. Döndürme: Kuvvet uygulanan cisimler döner.
Sürücüler direksiyona kuvvet uygulayarak direksiyonu döndürür. Yine
tornavida ile vidayı kuvvet uygulayarak döndürebiliriz.
Kapı, pencere ve dolap kapakları menteşelerin çevresinde dönerek
açılıp kapanır.
15. Şekil değiştirme: Cisimlere kuvvet uygulanarak onların şeklini
değiştirebiliriz. Sünger, lastik, sarmal yay gibi cisimlere kuvvet
uygulanarak yeni şekil verebiliriz ancak bu cisimler uygulanan kuvvet
etkisini yitirdiğinde eski şeklini alır. Böyle cisimler esnek cisimlerdir.