2. Auðlindanýting
• Endurnýjast: sólar-, vind-, vatns- og sjávarfallaorka.
• Endurnýjast ekki: málmar, olía og kol.
• Endurnýjast með takmörkunum: fiskistofnar (hvernig
stýrum við því?), skóglendi og jarðhiti.
3. Sjálfbær þróun
•
•
•
•
•
Uppfylla þarfir okkar í dag.
Ekki skerða möguleika komandi kynslóða.
Ná jafnvægi til lengri tíma.
Ekki sé gengið á auðlindir jarðar
hugmyndafræði sem þjóðir heims hafa sameinast um að hafa
að leiðarljósi við að leysa helstu viðfangsefni komandi
framtíðar.
4. Vistspor
• Mæliaðferð:
– hve hratt við nýtum auðlindir jarðar.
• Árið 2012 var vistspor mannsins 1,5 ˃ þýðir að við nýtum auðlindir
jarðarinnar 1,5 sinnum hraðar en jörðin nær að endurnýja þær.
5. Orkugjafar
• Orka – forsenda fyrir starfsemi í samfélaginu.
• Sólin er mikilvægasti orkugjafinn og uppspretta alls.
– plöntur nýta sólina til ljóstillífunar.
• sólarorka + koltvíoxíð + vatn = í kolvetni og súrefni.
6. Sagan
•
•
•
•
•
•
Fyrsta sem við notuðum var eigið vöðvaafl.
Viður – brenna til að hita híbýli og til að elda.
Nýta vatnið – vatnshjól.
Vindur: segl, vindmyllur.
Kol og olía.
kjarnorka er líka víða mikilvæg.
Allir orkugjafar flokkaðir í endurnýjanlega og óendurnýjanlega orku.
7. Olía og kol – hvernig verður það til?
• Olía
– leifar svifþörunga, plantna sem lifðu í höfum, stöðuvötnum
fyrir meira ein 100 milljón árum. Þrýstingur og hiti hafa svo
breytt þessum lífrænu leyfum í jarðefnaeldsneyti.
• Kol
– leifar jurta sem uxu í hitabeltisfenjum fyrir hundruðum
milljóna ára.
8. Orkugjafar
• Mór
– Samanpressaðar plöntuleifar. Verður til í vatnssósa
jarðvegi þar sem rotnun er lítil vegna súrefnisleysis. Fyrsta
skrefið í myndun steinkola.
• Kjarnorka
– hráefnið sem er notað við framleiðsluna er Úran og
er til í takmörkuðu magni á jörðinni.
