Lv 03 tham khao

LuËn v¨n tèt nghiÖp
Lêi nãi ®Çu
Trong sù nghiÖp ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, thêi kú c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa víi
môc tiªu x©y dùng níc ta thµnh mét níc cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt
hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp `lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé phï hîp víi
tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt th× çc doanh nghiÖp Nhµ n-
íc ®ãng mét vai trß chñ ®¹o trong viÖc thùc hiÖn çc môc tiªu kinh tÕ
x· héi vµ quèc phßng an ninh cña quèc gia. Do vËy, nhiÖm vô träng
t©m hµng ®Çu lµ ph¶i c¶i çch khu vùc kinh tÕ Nhµ níc cho phï hîp víi
sù ph¸t triÓn chung cña c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc
theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
Tríc ®©y, khi ®Êt níc ®ang trong thêi kú c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸
tËp trung, quan liªu bao cÊp th× mäi doanh nghiÖp quèc doanh ®Òu
ho¹t ®éng theo çc kÕ ho¹ch tõ trªn xuèng díi, tõ Trung ¬ng ®Õn tËn
c¬ së. Tøc lµ, tõ viÖc mua s¾m çc yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt: vËt
t, trang thiÕt bÞ, nguyªn nhiªn vËt liÖu…, råi ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh, sau ®ã tiªu thô ®Çu ra ®Òu ®îc thùc hiÖn theo çc kÕ
ho¹ch ®Þnh s½n. V× thÕ, çc doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lo l¾ng, b¨n
kho¨n vÒ sù lín m¹nh ph¸t triÓn hay t×nh tr¹ng lµm ¨n yÕu kÐm, thua lç
g× c¶ v× tÊt c¶ ®· cã Nhµ níc bao cÊp trän gãi. Nhng khi bíc sang
nÒn kinh tÕ thÞ trêng tÊt c¶ çc doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tù h¹ch to¸n
®éc lËp, tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh; tÊt c¶ ®Òu chÞu sù ®iÒu
tiÕt cña çc quy luËt cña thÞ trêng nh quy luËt cung - cÇu, quy luËt
c¹nh tranh, quy luËt gi¸ c¶, quy luËt ph©n phèi …,vµ ®Òu ph¶i chÞu
sù c¹nh tranh rÊt gay g¾t, khèc liÖt cña çc lùc lîng tham gia thÞ tr-
êng. Do ®ã, nÕu doanh nghiÖp nµo cã chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh
hîp lý, ®óng ®¾n th× sÏ ph¸t triÓn lín m¹nh cßn nÕu doanh nghiÖp
nµo lµm ¨n tr× trÖ, yÕu kÐm th× sÏ dÉn ®Õn thua lç vµ cã thÓ gi¶i
thÓ hay ph¸ s¶n. V× vËy, viÖc nghiªn cøu x¸c ®Þnh vai trß ph¹m vi
ho¹t ®éng cña çc doanh nghiÖp Nhµ níc vµ t×m ra çc gi¶i ph¸p n©ng
cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng ®· vµ ®ang trë thµnh vÊn ®Ò
hÕt søc bøc xóc.
1

Lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc - C«ng ty c¬ khÝ Hµ néi lµ doanh
nghiÖp ®i ®Çu trong ngµnh c¬ khÝ ViÖt nam trong viÖc ph¸t huy tèi
®a vai trß néi lùc cña m×nh ®Ó hoµn thµnh xuÊt s¾c çc môc tiªu vµ
nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh mµ §¶ng vµ Nhµ níc giao phã, ®ãng
gãp mét phÇn c«ng søc nhÊt ®Þnh vµo c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc
vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi thµnh c«ng ë níc ta. Lµ mét C«ng ty c¬
khÝ trùc thuéc Tæng c«ng ty c¬ khÝ vµ thiÕt bÞ c«ng nghiÖp - Bé
c«ng nghiÖp, tr¶i qua h¬n 40 n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh víi nh÷ng
bíc th¨ng trÇm cña m×nh, C«ng ty c¬ khÝ Hµ néi lu«n ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh ®éc lËp tù chñ, t¹o ®îc uy tÝn lín ®èi víi kh¸ch hµng
trong vµ ngoµi níc vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh. xøng
®¸ng lµ con chim ®Çu ®µn cña ngµnh c¬ khÝ ViÖt nam.
Sau gÇn bèn n¨m nghiªn cøu vµ häc tËp t¹i Trêng ®¹i häc Kinh
TÕ Quèc D©n, víi qu¸ tr×nh t×m hiÓu thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i
C«ng ty c¬ khÝ Hµ néi, ®îc sù tËn t×nh híng dÉn, chØ b¶o cña thÇy
gi¸o GS.TS §ç Hoµng Toµn, çc çn bé, nh©n viªn cña V¨n Phßng giao
dÞch th¬ng m¹i ®· gióp t«i cã thÓ hoµn thµnh ®Ò tµi luËn v¨n tèt
nghiÖp: " Mét sè gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña c«ng ty c¬ khÝ Hµ néi ".
KÕt cÊu cña ®Ò tµi nµy gåm cã ba phÇn chÝnh:
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ c¹nh tranh vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña
çc doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
Ch¬ng II: Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c«ng ty
c¬ khÝ Hµ néi
Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn n©ng cao søc c¹nh
tranh cña c«ng ty c¬ khÝ Hµ néi.
MÆc dï ®· cã rÊt nhiÒu cè g¾ng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò
tµi nµy, song sù bã hÑp vÒ thêi gian, sù h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é chuyªn
m«n, kinh nghiÖm còng nh kiÕn thøc thùc tÕ vµ trong khu«n khæ mét
luËn v¨n tèt nghiÖp nµy ch¾c ch¾n bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái
nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong ®îc sù gãp ý, phª b×nh cña ThÇy gi¸o
GS.TS §ç Hoµng Toµn vµ khoa Khoa häc qu¶n lý .
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n ..!
2

ch¬ng i
lý luËn chung vÒ c¹nh tranh vµ n¨ng lùc
c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng
i. c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
1. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n
1.1 C¹nh tranh vµ çc lý thuyÕt vÒ c¹nh tranh
C¹nh tranh lµ mét ®Æc trng c¬ b¶n cña c¬ chÕ thÞ trêng, cã nÒn
kinh tÕ thÞ trêng lµ cã tån t¹i c¹nh tranh. Trong kinh doanh c¹nh tranh
®îc hiÓu nh lµ sù ®ua tranh gi÷a çc nhµ kinh doanh trªn thÞ trêng
nh»m dµnh ®îc u thÕ trªn cïng mét lo¹i s¶n phÈm dÞch vô hoÆc cïng
mét lo¹i kh¸ch hµng vÒ phÝa m×nh so víi çc ®èi thñ c¹nh tranh.
§Ó thÓ hiÖn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét c«ng ty, Marketing dïng
kh¸i niÖm søc c¹nh tranh: søc c¹nh tranh cña mét c«ng ty ®îc hiÓu nh
lµ “m« men ®éng lîng” ph¶n ¸nh vµ lîng ho¸ tæng hîp thÕ lùc ®Þa vÞ,
cêng ®é ®éng th¸i vËn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong
mèi quan hÖ t¬ng t¸c víi ®èi thñ c¹nh tranh trùc tiÕp cïng mét thÞ tr-
êng môc tiªu x¸c ®Þnh vµ trong çc thêi ®iÓm hoÆc thêi gian x¸c
®Þnh.
C¹nh tranh ®Æc biÖt ph¸t triÓn cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n
xuÊt t b¶n chñ nghÜa. Theo M¸c: “c¹nh tranh lµ sù ganh ®ua ®Êu
tranh gay g¾t gi÷a çc nhµ t b¶n nh»m giµnh giËt nh÷ng ®iÒu kiÖn
3

thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ trong tiªu thô ®Ó ®¹t tíi lîi nhuËn siªu
ng¹ch”.
Ngµy nay trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¹nh tranh lµ mét ®iÒu
kiÖn vµ yÕu tè kÝch thÝch kinh doanh, lµ m«i trêng ®éng lùc thóc
®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ t¹o ®µ cho sù ph¸t
triÓn x· héi nãi chung.
Nh vËy, c¹nh tranh lµ mét quy luËt kh¸ch quan cña nÒn s¶n xuÊt
hµng ho¸, lµ néi dung c¬ chÕ vËn ®éng cña thÞ trêng. S¶n xuÊt hµng
ho¸ cµng ph¸t triÓn, hµng ho¸ b¸n ra cµng nhiÒu, sè lîng ngêi cung øng
cµng ®«ng th× c¹nh tranh cµng khèc liÖt. KÕt qu¶ c¹nh tranh sÏ lo¹i bá
nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n yÕu kÐm vµ sù tån t¹i ph¸t triÓn lín m¹nh
cña çc doanh nghiÖp lµm ¨n tèt. §ã lµ quy luËt cña sù ph¸t triÓn, lµ c¬
së tiÒn ®Ò cho sù thµnh c«ng cña mçi quèc gia trong vÊn ®Ò thóc
®Èy sù t¨ng trëng kinh tÕ.
Tãm l¹i, ta cã thÓ hiÓu c¹nh tranh lµ cuéc ®Êu tranh gay g¾t gi÷a
çc chñ thÓ tham gia ho¹t ®éng trªn thÞ trêng nh»m giµnh giËt nh÷ng
®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh thuËn lîi, dÞch vô cã lîi, ®ång thêi t¹o
®iÒu kiÖn thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
Cã 3 lý thuyÕt c¹nh tranh chñ yÕu sau:
* Lý thuyÕt c¹nh tr¹nh cña trêng ph¸i cæ ®iÓn
HiÖn tîng c¹nh tranh xuÊt hiÖn ®ång thêi víi sù ra ®êi vµ ph¸t
triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. Tuy vËy, trong c¶ mét thêi gian dµi
ngêi ta kh«ng coi c¹nh tranh nh lµ mét qóa tr×nh còng nh kh«ng quan
s¸t vµ ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng cña chóng trong nÒn kinh tÕ. ChØ
®Õn khi çc kh¸i niÖm gi¸ trÞ, gi¸ b¸n ®îc nghiªn cøu mét çch nghiªm
tóc th× khi ®ã vÊn ®Ò c¹nh tranh míi ®îc ®Æt ®óng vÞ trÝ cña nã. ý
nghÜa cña c¹nh tranh tríc hÕt ®îc nh÷ng ngêi theo trêng ph¸i träng
n«ng ph¸t hiÖn th«ng qua sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶. Theo hä “gi¸ tù
nhiªn” bao gåm lao ®éng chøa trong s¶n phÈm vµ ®Þa t«. Khi xuÊt
hiÖn mét sù bÊt thêng nµo ®ã th× gi¸ thÞ trêng cã thÓ chªnh lÖch víi
“gi¸ tù nhiªn”. Adam Smith ®· tiÕp thu nh÷ng néi dung nµy vµ bç sung
thªm vµo ®ã vÊn ®Ò c¹nh tranh bªn cÇu. Nh vËy, A.Smith chÝnh lµ
4

ngêi ®Çu tiªn ®a ra nh÷ng lý thuyÕt t¬ng ®èi hoµn chØnh vÒ c¹nh
tranh. Lý thuyÕt cña «ng ®ßi hái ph¶i b¶o ®¶m tù do hµnh ®éng cho
mäi doanh nghiÖp vµ çc hé gia ®×nh, nghÜa lµ b¶o ®¶m sù tù do
c¹nh tranh gi÷a çc doanh nghiÖp còng nh sù tù do lùa chän tiªu dïng
cña çc hé gia ®×nh. Th«ng qua c¬ chÕ thÞ trêng, viÖc tËn dông tù
do c¹nh tranh ®Ó theo ®uæi lîi Ých riªng dÉn ®Õn viÖc mçi chñ thÓ
kinh tÕ sÏ nhËn ®îc nh÷ng thµnh qu¶ mµ hä ®· cèng hiÕn cho thÞ tr-
êng. Nh vËy, sù hµi hoµ vÒ lîi Ých riªng ®îc h×nh thµnh nh thÓ th«ng
qua sù s¾p ®Æt cña “bµn tay v« h×nh”. M« h×nh c¹nh tranh cña trêng
ph¸i cæ ®iÓn cã thÓ ®îc hiÓu nh mét qu¸ tr×nh
®iÒu phèi kh«ng cã sù ®iÒu khiÓn cña nhµ níc. Tuy vËy, m« h×nh
c¹nh tranh cña hä kh«ng ®ång nghÜa víi chÝnh s¸ch “Laiser-fair ” (bá
mÆc doanh nh©n) nh nhiÒu ngêi nhÇm lÉn mµ hä ®ßi hái Nhµ níc
ph¶i t¹o ra vµ ®¶m b¶o mét trËt tù ph¸p lý lµm khu«n khæ cho qu¸
tr×nh c¹nh tranh.
Sù hµi hoµ vÒ lîi Ých nh A.Smith pháng ®o¸n ®· ®îc trêng ph¸i
t©n cæ ®iÓn nghiªn cøu vµ t×m çch x¸c ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn tån
t¹i sù t¬ng øng gi÷a lîi Ých riªng vµ lîi Ých tæng thÓ trong x· héi. KÕt
qu¶ nh÷ng cè g¾ng cña nh÷ng nhµ kinh tÕ theo trêng ph¸i t©n cæ
®iÓn nµy ®· mang l¹i m« h×nh c©n b»ng cña c¹nh tranh hoµn h¶o. Hä
®· thay thÕ vµ rót gän viÖc ph©n tÝch c¹nh tranh ë tr¹ng th¸i ®éng
b»ng m« h×nh to¸n häc “tÜnh” ph©n tÝch tr¹ng th¸i c©n b»ng theo lý
thuyÕt gi¸. Tõ nh÷ng gi· thuyÕt ( mµ hÇu hÕt lµ kh«ng thùc tÕ) vÒ c¬
cÊu vµ quan hÖ trªn thÞ trêng, hä ®· rót ra nh÷ng kÕt luËn vÒ gi¸ vµ
khèi lîng c©n b»ng, vµ nh vËy qu¸ tr×nh c¹nh tranh “®éng” dÉn ®Õn
c©n b»ng ®· bÞ viÖc "quan s¸t tÜnh” nµy lÊn ¸t.
* Lý thuyÕt c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o vµ c¹nh tranh mang tÝnh ®éc
quyÒn
Vµo ®Çu nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû nµy, nhiÒu nhµ kinh tÕ mµ nçi
bËt nhÊt lµ nhµ kinh tÕ häc Mü E.hamberlin vµ nhµ kinh tÕ häc Anh
J.Robinson ®· t×m çch nghiªn cøu ®Ó vît qua sù t¸ch b¹ch qu¸ r¹ch rßi
gi÷a hai th¸i cùc lµ ®éc quyÒn thuÇn tóy vµ c¹nh tranh hoµn h¶o.
Träng t©m cña viÖc nghiªn cøu nµy lµ viÖc nghiªn cøu hµng ho¸ t¹p
chñng (haterogen), vÊn ®Ò ®éc quyÒn nhãm (Olygopoly) vµ bæ sung
5

nh÷ng h×nh thøc c¹nh tranh kh«ng b»ng gi¸ ( thÝ dô qua kªnh ph©n
phèi, qua qu¶ng ço). M« h×nh c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o hoÆc c¹nh
tranh mang tÝnh ®éc quyÒn lµ ph¹m trï thø ba gi÷a hai cùc lµ ®éc
quyÒn vµ c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o. Sù kh¸c biÖt cña nã so víi hai
ph¹m trï kia lµ nã thiÕu mét sè nh©n tè hoµn h¶o hoÆc nh©n tè ®äc
quyÒn cña thÞ trêng. Sù khëi ®Çu qu¸ tr×nh ph©n tÝch nµy lµ tõ chæ
nhËn thøc r»ng : kh«ng bao giê cã thÓ tån t¹i c¹nh tranh hoµn h¶o bëi
nh÷ng gi¶ thiÕt vÒ sù tån t¹i tÊt c¶ nh÷ng nh©n tè hoµn h¶o cña thÞ
trêng lµ ®Òu g¾n víi kh«ng tëng.
C¹nh tranh mang tÝnh ®éc quyÒn, theo nghÜa réng lµ c¹nh tranh
gi÷a nhiÒu ®¬n vÞ cung víi nh÷ng hµng ho¸ kh¸c biÖt c¹nh tranh lÉn
nhau trªn cïng thÞ trêng víi nh÷ng sè Ýt ®¬n vÞ cung. Sau khi nh÷ng
lý thuyÕt vÒ h×nh th¸i thÞ trêng Oligopoly ra ®êi vµ ph¸t triÓn, ®Õn
nay ngêi ta hiÓu kh¸i niÖm c¹nh tranh mang tÝnh ®éc quyÒn chØ
theo nghÜa hÑp lµ: c¹nh tranh gi÷a nhiÒu ®¬n vÞ cung víi nh÷ng
hµng ho¸ kh¸c biÖt.
Lý thuyÕt vÒ c¹nh tranh mang tÝnh ®éc quyÒn ®· t¹o c¬ së cho
çc doanh nghiÖp cã thªm nh÷ng ph¬ng ph¸p ®Ó x©y dùng chiÕn lîc
Marketing kh¸c nhau phï hîp víi vÞ thÕ cña m×nh trªn thÞ trêng ®ång
thêi phï hîp víi tõng h×nh th¸i thÞ trêng.
* Lý thuyÕt c¹nh tranh hiÖu qu¶
Lý thuyÕt nµy ®îc h×nh thµnh vµo ®©u nh÷ng n¨m 40 dùa trªn
luËn ®iÓm “lÊy ®éc trÞ ®éc” cña nhµ kinh tÕ häc Mü John Maurice
Clack lµ nh÷ng nh©n tè kh«ng hoµn h¶o trªn thÞ trêng cã thÓ ®îc söa
ch÷a b»ng nh÷ng nh©n tè kh«ng hoµn h¶o kh¸c nh thiÕu sù têng minh
cña thÞ trêng vµ tÝnh t¹p chñng cña hµng ho¸, bëi v× nh÷ng tÝnh
kh«ng hoµn h¶o nµy sÎ lµm gi¶m sù phô thuéc lÉn nhau trong chÝnh
s¸ch gi¸ gi÷a çc h·ng ë thÞ trêng Oligopoly, t¹o ®iÒu kiÖn cho çc ho¹t
®éng c¹nh tranh cã hiÖu qu¶. LuËn ®iÓm cña nhµ kinh tÕ häc Mü gèc
¸o Schum Peter(1883-1950) vÒ c¹nh tranh ®· ¶nh hëng m¹nh mÏ ®Õn
sù ph¸t triÓn tiÕp theo cña lý thuyÕt c¹nh tranh. ¤ng cho r»ng, ph¶i
c¹nh tranh b»ng s¶n phÈm míi, b»ng kü thuËt míi, b»ng nguån cung
6

øng míi vµ b»ng h×nh thøc tæ chøc míi. Theo «ng, ®æi míi chÝnh lµ
“sù ph¸ huû mang tÝnh s¸ng t¹o”. CLack ®· nhanh chãng tiÕp thu luËn
®iÓm nµy cña Schum Peter vµ g¾n nã víi lý thuyÕt c¹nh tranh trong
t¸c phÈm Competion as a Dynamic process. Theo ®ã, viÖc çc siªu lîi
nhuËn cña doanh nghiÖp tiªn phong trªn c¬ së lîi thÕ nhÊt thêi võa lµ
hÖ qu¶, võa lµ tiÒn ®Ò cña c¹nh tranh. Lîi nhuËn nµy kh«ng thÓ xo¸
bá ngay lËp tøc mµ chØ nªn giam dÇn ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ cã
®iÒu kiÖn thêi gian t¹o ra mét sù ®æi míi, c¶i tiÕn kh¸c. ChÝnh v×
vËy, theo Clack, sù vËn hµnh cña c¹nh tranh ®îc ®o b»ng sù gi¶m gi¸,
t¨ng chÊt lîng hµng ho¸ còng nh sù hîp lý ho¸ trong s¶n xuÊt. Tãm l¹i
néi dung c¬ b¶n cña lý thuyÕt c¹nh tranh hiÖu qu¶ lµ ph©n biÖt râ
rµng nh÷ng nh©n tè kh«ng hoµn h¶o nµo lµ cã Ých, nh©n tè nµo lµ cã
h¹i cho chÝnh s¸ch c¹nh tranh vµ nhËn biÕt ®iÒu kiÖn nµo lµ ®iÒu
kiÖn cÇn vµ ®ñ cho tÝnh hiªu qu¶ cña c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ.
1.2 §èi thñ c¹nh tranh
Míi hiÓu ®îc kh¸ch hµng th«i cha ®ñ, nh÷ng n¨m qua c¹nh tranh
gi÷a çc doanh nghiÖp diÔn ra rÊt khèc liÖt c¶ thÞ trêng trong vµ
ngoµi níc. NÒn kinh tÕ cña nhiÒu níc ®ang ®iÒu chØnh l¹i vµ khuyÕn
khÝch çc lùc lîng cña thÞ trêng tham gia ho¹t ®éng, nhiÒu c«ng ty lín
®ang tiÕn m¹nh vµo thÞ trêng míi vµ ®ang tiÕn hµnh khai th¸c thÞ tr-
êng. V× vËy, mçi c«ng ty kh«ng cßn sù lùa chän nµo kh¸c lµ ph¶i
n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh vµ mét trong nh÷ng nh©n tè
quan träng hµng ®Çu lµ ph¶i quan t©m ®Õn ®èi thñ c¹nh tranh cña
m×nh ngang víi kh¸ch hµng môc tiªu.
HiÓu ®îc çc ®èi thñ c¹nh tranh cña m×nh lµ cùc kú quan träng
®Ó cã thÓ ®a ra çc ch¬ng tr×nh mang tÝnh c¹nh tranh cã hiÖu qu¶.
C«ng ty ph¶i thêng xuyªn so s¸nh çc s¶n phÈm cña m×nh, gi¸ c¶, çc
kªnh vµ ho¹t ®éng th¬ng m¹i so víi çc ®èi thñ c¹nh tranh. C«ng ty cã
thÓ tung ra nh÷ng ®ßn tiÕn c«ng chÝnh x¸c h¬n vµo ®èi thñ c¹nh
tranh còng nh chuÈn bÞ phßng thñ v÷ng ch¾c h¬n tríc çc cuéc tiÕn
c«ng cña ®èi thñ c¹nh tranh. VËy ®èi thñ c¹nh tranh cña c«ng ty lµ
g×?
* NÕu xÐt theo nghÜa réng
7

- §èi thñ c¹nh tranh cña çc doanh nghiÖp lµ çc ç nh©n, tæ chøc
kh«ng ®èi ®Çu trùc tiÕp víi doanh nghiÖp trªn thÞ trêng nhng ho¹t
®éng cña chóng ¶nh hëng gi¸n tiÕp ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp.
* NÕu theo nghÜa hÑp
- §èi thñ c¹nh tranh lµ çc ç nh©n, tæ chøc cïng s¶n xuÊt kinh
doanh nh÷ng hµng ho¸ dÞch vô t¬ng tù ®ång d¹ng víi nh÷ng hµng ho¸
dÞch vô cña doanh nghiÖp trªn cïng mét thÞ trêng x¸c ®Þnh
Çc ®èi thñ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp gåm cã çc ®èi thñ c¹nh
tranh hiÖn t¹i vµ çc ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn.
+ §èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i lµ nh÷ng c«ng ty doanh nghiÖp ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong cïng ngµnh nghÒ kinh doanh cña
doanh nghiÖp vµ cã çc s¶n phÈm dÞch vô gièng nh doanh nghiÖp.
+ §èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn lµ nh÷ng c«ng ty doanh nghiÖp
hiÖn nay kh«ng râ mÆt c¹nh tranh nhng vÈn cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh
vµ cã thÓ g©y ra çc tæn thÊt, bÊt lîi cho doanh nghiÖp trong t¬ng lai.
1.3 N¨ng lùc c¹nh tranh
ThuËt ng÷ “ n¨ng lùc c¹nh tranh” ®îc sö dông réng r·i trong çc ph-
¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, trong s¸ch b¸o chuyªn m«n, trong giao
tiÕp hµng ngµy cña çc chuyªn gia kinh tÕ, çc chÝnh kh¸ch, çc nhµ
kinh doanh... cho ®Õn nay vÉn cha cã mét sù nhÊt trÝ cao trong çc
häc gi¶ vµ giíi chuyªn m«n vÒ kh¸i niÖm vµ çch ®o lêng, ph©n tÝch
n¨ng lùc c¹nh tranh ë c¶ cÊp quèc gia lÉn cÊp ngµnh, c«ng ty. Lý do
c¬ b¶n ë ®©y lµ cã nhiÒu çch hiÓu kh¸c nhau vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh.
§èi víi mét sè ngêi, n¨ng lùc c¹nh tranh chØ cã ý nghÜa hÑp, ®îc thÓ
hiÖn qua çc chØ sè vÒ tû gi¸ thùc vµ trong mèi quan hÖ th¬ng m¹i.
Trong khi ®ã, ®èi víi mét sè ngêi kh¸c, kh¸i niÖm n¨ng lùc c¹nh tranh l¹i
bao gåm kh¶ n¨ng s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ dÞch vô ®ñ ®¸p øng ®ßi hái
cña c¹nh tranh quèc tÕ vµ yªu cÇu b¶o ®¶m møc sèng cao cho çc
c«ng d©n trong níc. Hay nh M.Porter trong cuèn s¸ch næi tiÕng “ Lîi
thÕ c¹nh tranh cña çc quèc gia” ®· cho r»ng chØ cã n¨ng suÊt lµ chØ
sè cã ý nghÜa khi nãi vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh quèc gia. Cßn Kruman
th× l¹i cho r»ng kh¸i niÖm vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh chØ phï hîp víi cÊp
®é c«ng ty, ®¬n gi¶n lµ v× nÕu mét c«ng ty nµo ®ã kh«ng ®ñ kh¶
8

n¨ng bï ®¾p chi phÝ cña m×nh th× ch¾c ch¾n ph¶i tõ bá kinh doanh
hoÆc ph¸ s¶n.
Nãi tãm l¹i, n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®îc hiÓu lµ
nh÷ng lîi thÕ cña doanh nghiÖp so víi çc ®èi thñ c¹nh tranh ®îc thùc
hiÖn trong viÖc tháa m·n ®Õn møc cao nhÊt çc yªu cÇu cña thÞ tr-
êng.
Mét sè chØ tiªu ®o lêng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp:
+ ThÞ phÇn: lµ chØ tiªu ®îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ søc c¹nh tranh
cña doanh nghiÖp, bao gåm çc lo¹i thÞ phÇn sau:
- ThÞ phÇn cña c«ng ty so víi toµn bé thÞ trêng, ®ã lµ tØ lÖ
phÇn tr¨m gi÷a çc doanh sè cña c«ng ty so víi doanh sè cña toµn
ngµnh.
- ThÞ phÇn cña c«ng ty so víi ph©n khóc mµ nã phôc vô, ®ã lµ
tØ lÖ phÇn tr¨m gi÷a doanh sè cña c«ng ty so víi ph©n sè cña toµn
ph©n khóc.
- ThÞ phÇn t¬ng ®èi, ®ã lµ tØ lÖ so s¸nh vÒ doanh sè cña c«ng
ty ®èi víi ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh nhÊt, nã cho biÕt vÞ thÕ cña c«ng
ty trong c¹nh tranh trªn thÞ trêng nh thÕ nµo?
Th«ng qua sù biÕn ®éng cña çc chØ tiªu nµy doanh nghiÖp biÕt
m×nh ®ang ®øng ë vÞ trÝ nµo vµ cÇn v¹ch râ chiÕn lîc nh thÕ nµo?
+ Tû suÊt lîi nhuËn: Mét trong nh÷ng chØ tiªu thÓ hiÖn tiÒm n¨ng
c¹nh tranh cña doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn/ doanh thu, hay chªnh lÖch
(gi¸ b¸n-gi¸ mua)/gi¸ thµnh. NÕu chØ tiªu nµy thÊp th× chøng tá kh¶
n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng lµ rÊt gay g¾t, ngîc l¹i nÕu chØ tiªu nµy
cao th× cã nghÜa kinh doanh ®ang rÊt thuËn lîi.
+ Tû lÖ chÝ phÝ Marketing/ tæng doanh thu: §©y lµ chØ tiªu ®ang
sö dông nhiÒu hiÖn nay ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña daonh
nghiÖp. Th«ng qua chØ tiªu nµy mµ doanh nghiÖp thÊy ®îc hiÖu qu¶
ho¹t ®éng cña m×nh. NÕu chØ tiªu nµy cao lµ doanh nghiÖp ®Çu t
qu¸ nhiÒu vµo c«ng t¸c Marketing kh«ng hiÖu qu¶.
2. Çc lo¹i h×nh c¹nh tranh
Dùa vµo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau ngêi ta cã thÓ ph©n thµnh çc
lo¹i h×nh c¹nh tranh kh¸c nhau.
2.1/ C¨n cø vµo møc ®é, tÝnh chÊt cña c¹nh tranh trªn thÞ trêng.
9

a-/ C¹nh tranh hoµn h¶o: Lµ h×nh thøc c¹nh tranh mµ trªn thÞ tr-
êng cã rÊt nhiÒu ngêi b¸n, hä ®Òu qu¸ nhá bÐ nªn kh«ng ¶nh hëng g×
®Õn gi¸ c¶ thÞ trêng. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ kh«ng cÇn biÕt s¶n xuÊt
®îc bao nhiªu, hä ®Òu cã thÓ b¸n tÊt c¶ s¶n phÈm cña m×nh t¹i møc
gi¸ thÞ trêng hiÖn hµnh. V× vËy, mét h·ng trong thÞ trêng c¹nh tranh
hoµn h¶o kh«ng cã lý do g× ®Ó b¸n rÎ h¬n møc gi¸ thÞ trêng. H¬n n÷a,
nã sÏ kh«ng t¨ng gi¸ cña m×nh lªn cao h¬n gi¸ thÞ trêng v× nÕu thÕ
th× h·ng sÏ ch¼ng b¸n ®îc g× - ngêi tiªu dïng sÏ ®i mua hµng víi møc gi¸
rÎ h¬n tõ çc ®èi thñ c¹nh tranh cña h·ng. Çc h·ng s¶n xuÊt lu«n t×m
biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ vµ s¶n xuÊt mét sè lîng s¶n phÈm ë møc giíi h¹n
mµ t¹i ®ã chi phÝ cËn biªn b»ng doanh thu cËn biªn. §èi víi thÞ trêng
c¹nh tranh hoµn h¶o sÏ kh«ng cã nh÷ng hiÖn tîng cung cÇu gi¶ t¹o,
kh«ng bÞ h¹n chÕ chÕ bëi çc biÖn ph¸p hµnh chÝnh Nhµ níc. V× vËy,
trong thÞ trêng c¹nh tranh hoµn h¶o gi¸ c¶ thÞ trêng sÏ dÇn tíi møc chi
phÝ s¶n xuÊt.
b-/ C¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o: NÕu mét h·ng cã thÓ t¸c ®éng
®¸ng kÓ ®Õn gi¸ c¶ thÞ trêng ®èi víi ®Çu ra cña h·ng th× h·ng Êy ®îc
liÖt vµo “ h·ng c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o”. Nh vËy, c¹nh tranh kh«ng
hoµn h¶o lµ c¹nh tranh trªn thÞ trêng kh«ng ®ång nhÊt víi nhau. Mçi
lo¹i s¶n phÈm cã thÓ cã nhiÒu nh·n hiÖu kh¸c nhau, mÆc dï sù kh¸c
biÖt gi÷a çc s¶n phÈm lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Ch¼ng h¹n nh: çc lo¹i
thuèc l¸, dÇu nhên, níc gi¶i kh¸t, b¸nh kÑo... thËm chÝ cïng lo¹i nhng l¹i
cã nh·n hiÖu kh¸c nhau. Mçi lo¹i nh·n hiÖu l¹i cã uy tÝn, h×nh ¶nh kh¸c
nhau. MÆc dï sù kh¸c biÖt gi÷a çc s¶n phÈm lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Çc
®iÒu kiÖn mua b¸n hµng rÊt kh¸c nhau. Ngêi b¸n cã thÓ cã uy tÝn
®éc ®¸o kh¸c nhau ®èi víi ngêi mua do nhiÒu lý do kh¸c nhau, nh
kh¸ch hµng quen, g©y ®îc lßng tin tõ tríc... Ngêi b¸n l«i kÐo kh¸ch vÒ
phÝa m×nh b»ng nhiÒu çch: qu¶ng ço, khuyÕn m¹i, ph¬ng thøc b¸n
hµng, cung cÊp dÞch vô, tÝn dông, chiÕt khÊu gi¸..., lo¹i c¹nh tranh
kh«ng hoµn h¶o nµy rÊt phæ biÕn trong giai ®o¹n hiÖn nay.
c-/ C¹nh tranh ®éc quyÒn: Lµ c¹nh tranh trªn thÞ trêng mµ ë ®ã cã
mét sè ngêi b¸n mét sè s¶n phÈm thuÇn nhÊt hoÆc nhiÒu ngêi b¸n
mét lo¹i s¶n phÈm kh«ng ®ång nhÊt. Hä cã thÓ kiÓm so¸t gÇn nh
toµn bé sè lîng s¶n phÈm hay hµng ho¸ b¸n ra thÞ trêng. ThÞ trêng
10

nµy cã pha trén gi÷a ®éc quyÒn vµ c¹nh tranh ®îc gäi lµ thÞ trêng
c¹nh tranh ®éc quyÒn. ë ®©y x¶y ra c¹nh tranh gi÷a çc nhµ ®éc
quyÒn. §iÒu kiÖn gia nhËp hoÆc rót lui khái thÞ trêng c¹nh tranh ®éc
quyÒn cã nhiÒu trë ng¹i do vèn ®Çu t lín hoÆc do ®éc quyÒn vÒ bÝ
quyÕt c«ng nghÖ. ThÞ trêng nµy kh«ng cã c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ mµ
mét sè ngêi b¸n toµn quyÒn quyÕt ®Þnh gi¸ c¶. Hä cã thÓ ®Þnh gi¸
cao h¬n tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm tiªu dïng cña tõng s¶n phÈm, cèt
sao cuèi cïng hä thu ®îc lîi nhuËn tèi ®a. Nh÷ng nhµ Doanh nghiÖp
nhá tham gia thÞ trêng nµy ph¶i chÊp nhËn b¸n hµng theo gi¸ c¶ cña
nhµ ®éc quyÒn.
Trong thùc tÕ cã thÓ cã t×nh tr¹ng ®éc quyÒn x¶y ra nÕu kh«ng
cã s¶n phÈm nµo thay thÕ s¶n phÈm ®éc quyÒn hoÆc çc nhµ ®éc
quyÒn liªn kÕt víi nhau. §éc quyÒn g©y trë ng¹i cho ph¸t triÓn s¶n
xuÊt vµ lµm ph¬ng h¹i ®Õn ngêi tiªu dïng. V× vËy, ë mét sè níc cã luËt
chèng ®éc quyÒn nh»m chèng l¹i sù liªn minh ®éc quyÒn gi÷a çc
nhµ kinh doanh.
2.2/ C¨n cø vµo chñ thÓ tham gia thi trêng
a-/ C¹nh tranh gi÷a ngêi b¸n víi ngêi mua: Lµ cuéc c¹nh tranh diÔn
ra theo “luËt” mua rÎ - b¸n ®¾t. Ngêi mua lu«n muèn mua ®îc rÎ, ngîc
l¹i, ngêi b¸n lu«n cã tham väng b¸n ®¾t. Sù c¹nh tranh nµy ®îc thùc
hiÖn trong qu¸ tr×nh “ mÆc c¶” vµ cuèi cïng gi¸ c¶ ®îc h×nh thµnh vµ
hµnh ®éng b¸n, mua ®îc thùc hiÖn.
b-/ C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi mua víi nhau: Lµ cuéc c¹nh tranh trªn
c¬ së quy luËt cung cÇu. Khi mét lo¹i hµng ho¸, dÞch vô nµo ®ã mµ
møc cung cÊp nhá h¬n nhu cÇu tiªu dïng th× cuéc c¹nh tranh cµng trë
nªn quyÕt liÖt vµ gi¸ hµng ho¸, dÞch vô ®ã sÏ cµng t¨ng. KÕt qu¶ cuèi
cïng lµ ngêi b¸n thu ®îc lîi nhuËn cao, cßn ngêi mua th× ph¶i mÊt thªm
mét sè tiÒn. §©y lµ cuéc c¹nh tranh mµ nh÷ng ngêi mua tù lµm h¹i
chÝnh m×nh.
c-/ C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi b¸n víi nhau: Lµ cuéc c¹nh tranh
chÝnh trªn vò ®µi thÞ trêng, ®ång thêi còng lµ cuéc c¹nh tranh khèc
liÖt nhÊt, cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi çc chñ doanh nghiÖp. TÊt c¶
çc Doanh nghiÖp ®Òu muèn giµnh giËt lÊy lîi thÕ c¹nh tranh, chiÕm
11

lÜnh thÞ phÇn cña ®èi thñ. KÕt qu¶ ®Ó ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp nµo
chiÕn th¾ng trong cuéc c¹nh tranh nµy lµ viÖc t¨ng doanh sè tiªu thô,
t¨ng tØ lÖ thÞ phÇn. Cïng víi nã lµ t¨ng lîi nhuËn, t¨ng ®Çu t chiÒu
s©u, më réng s¶n xuÊt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¹nh tranh lµ
hiÖn tîng tù nhiªn, bëi thÕ, ®· bíc vµo kinh doanh th× b¾t buéc ph¶i
chÊp nhËn.
Thùc tÕ cho thÊy, khi s¶n xuÊt hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn, sè ngêi
b¸n cµng t¨ng lªn th× c¹nh tranh cµng quyÕt liÖt. Trong qu¸ tr×nh Êy,
mét mÆt s¶n xuÊt hµng ho¸ víi qui luËt c¹nh tranh sÏ lÇn lît g¹t ra khái
thÞ trêng nh÷ng chñ Doanh nghiÖp kh«ng cã chiÕn lîc c¹nh tranh
thÝch hîp. Nhng mÆt kh¸c, nã l¹i më ®êng cho nh÷ng Doanh nghiÖp
n¾m ch¾c “ vò khÝ” c¹nh tranh thÞ trêng vµ d¸m chÊp nhËn “luËt
ch¬i” ph¸t triÓn.
2.3/ C¨n cø theo ph¹m vi ngµnh kinh tÕ
a-/ C¹nh tranh trong néi bé ngµnh: Lµ sù c¹nh tranh gi÷a çc doanh
nghiÖp cïng s¶n xuÊt vµ tiªu thu mét lo¹i hµng ho¸ hoÆc dÞch vô nµo
®ã. Trong cuéc c¹nh tranh nµy, çc chñ doanh nghiÖp th«n tÝnh
nhau. Nh÷ng doanh nghiÖp chiÕn th¾ng sÏ më réng ph¹m vi ho¹t
®éng cña m×nh trªn thÞ trêng; nh÷ng doanh nghiÖp thua cuéc sÏ ph¶i
thu hÑp kinh doanh, thËm chÝ bÞ ph¸ s¶n.
b-/ C¹nh tranh gi÷a çc ngµnh: Lµ sù c¹nh tranh gi÷a çc chñ doanh
nghiÖp, hay ®ång minh çc chñ doanh nghiÖp trong ngµnh kinh tÕ
kh¸c nhau, nh»m giµnh lÊy lîi nhuËn lín nhÊt. Trong qu¸ tr×nh c¹nh
tranh nµy, çc chñ doanh nghiÖp lu«n say mª víi nh÷ng ngµnh ®Çu t
cã lîi nhuËn nªn ®· chuyÓn vèn tõ ngµnh Ýt lîi nhuËn sang ngµnh
nhiÒu lîi nhuËn. Sù ®iÒu chuyÓn tù nhiªn theo tiÕng gäi cña lîi nhuËn
nµy sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh, v« h×nh chung h×nh thµnh nªn sù
ph©n phèi vèn hîp lý gi÷a çc ngµnh s¶n xuÊt, ®Ó råi kÕt qu¶ cuèi
cïng lµ, çc chñ doanh nghiÖp ®Çu t ë çc ngµnh kh¸c nhau víi sè vèn
b»ng nhau chØ thu ®îc lîi nhuËn nh nhau, tøc lµ h×nh thµnh tû suÊt lîi
nhuËn b×nh qu©n cho tÊt c¶ çc ngµnh.
II. Mét sè yÕu tè c¬ b¶n ¶nh hëng ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp
1. Çc yÕu tè bªn trong doanh nghiÖp
1.1/ Nguån nh©n lùc
12

Nguån nh©n lùc ®îc hiÓu lµ tÊt c¶ nh÷ng ngêi tham gia vµo ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp bÊt kÓ hä lµm g×, gi÷
vÞ trÝ hay c¬ng vÞ nµo trong doanh nghiÖp.
Víi vÞ trÝ lµ mét yÕu tè cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, lao ®éng lµ
yÕu tè quan träng kh«ng kÐm çc yÕu tè kh¸c nh: vèn, thiÕt bÞ kü
thuËt c«ng nghÖ, th«ng qua nguån lùc nµy th× çc nguån lùc kh¸c nh
®Êt ®ai, vèn liÕng, c«ng nghÖ, c¬ së vËt chÊt míi ®îc khai th¸c vµ sö
dông ®Ó mang l¹i hiÖu qu¶ cho doanh nghiÖp. Nguån lùc nµy kÕt hîp
víi çc nguån lùc kh¸c kh«ng nh÷ng t¹o ra søc m¹nh vËt chÊt mµ cßn
t¹o ra nguån lùc tinh thÇn cho doanh nghiÖp, tõ ®ã t¹o ra kh¶ n¨ng
c¹nh tranh vµ søc m¹nh c¹nh tranh cho doanh nghiÖp. Quy m« vÒ sè l-
îng lao ®éng, tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng, çc gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc
lao ®éng vµ qu¶n lý nh©n sù sÏ t¹o lËp vµ quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña doanh nghiÖp. Trong ®ã qu¶n trÞ nh©n lùc lµ qu¸ tr×nh tæ
chøc vµ sö dông lao ®éng trong doanh nghiÖp mét çch cã khoa häc
nh»m khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc. Ngoµi ra viÖc
båi dìng n©ng cao tay nghÒ t¹o çc ®iÒu kiÖn lao ®éng tèt ®Ó kÝch
thÝch lßng say mª lao ®éng th× sÎ thóc ®Èy viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao
®éng cña doanh nghiÖp tõ ®ã sÏ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
doanh nghiÖp trªn thÞ trêng.
1.2/ Vèn, tµi chÝnh
Vèn, tµi chÝnh cña c«ng ty lµ mét ®Çu vµo kh«ng thÓ thiÕu ®ång
thêi lµ nh©n tè t¹o lËp kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho doanh nghiÖp. Quy m«
tæng lîng vèn cña doanh nghiÖp bao gåm c¶ vèn cè ®Þnh vµ vèn lu
®éng, kh¶ n¨ng huy ®éng vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh,
tèc ®é chu chuyÓn , quay vßng cña vèn... lµ nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n t¹o
lËp n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh
nghiÖp. Tïy theo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp mµ c¬ cÊu vèn,
tµi chÝnh ph¶i phï hîp ®Ó tõ ®ã ph¸t huy hiÖu qu¶ cña nguån vèn ®ã.
Ngµy nay trong c¬ chÕ thÞ trêng th× nguån lùc vèn, tµi chÝnh c«ng ty
ngµy cµng cã vai trß quan träng. Cã nguån tµi chÝnh v÷ng m¹nh th×
míi cã çc nguån lùc nh m¸y mãc, thiÕt bÞ, kü thuËt c«ng nghÖ hay cã
çc nguån nh nguyªn liÖu ®Çu vµo... ®îc huy ®éng mét çch dÔ dµng.
13

Ngêi ta cho r»ng lÜnh vùc tµi chÝnh lµ huyÕt m¹ch cña “c¬ thÓ doanh
nghiÖp”, m¹ch m¸u tµi chÝnh cña doanh nghiÖp mµ yÕu th× sÏ ¶nh h-
ëng ®Õn “søc khoÎ” cña doanh nghiÖp. Qua ®ã chøng tá vèn, tµi
chÝnh ngµy cµng cã mét vÞ trÝ then chèt, quan träng trong ho¹t ®éng
cña doanh nghiÖp.
1.3/ Trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ
Lµ yÕu tè vËt chÊt kü thuËt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
Nã t¹o lËp vµ gia t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp th«ng
qua çc s¶n phÈm cã chÊt lîng cao, mÉu m· ®Ñp... hÖ thèng trang
thiÕt bÞ kü thuËt - c«ng nghÖ víi sè lîng, chÊt lîng, c¬ cÊu vµ sù s¾p
xÕp quy ho¹ch theo trËt tù cña gi¶i ph¸p kinh doanh. Nh÷ng ®iÒu kiÖn
vµ kh¶ n¨ng ¸p dông thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt
kinh doanh lµ nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n t¹o nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ®Æc
biÖt lµ ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Trong thêi ®¹i bïng næ khoa häc c«ng nghÖ hiÖn nay th× çc m¸y
mãc thiÕt bÞ còng bÞ hao mßn v« h×nh rÊt nhanh vµ sím trë nªn l¹c
hËu. Do vËy mçi mét doanh nghiÖp cÇn ph¶i lu«n ®æi míi m¸y mãc
thiÕt bÞ, ¸p dông c«ng nghÖ míi vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt míi ®em l¹i
kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp còng nh cho
chÝnh doanh nghiÖp.
1.4/ Tæ chøc hÖ thèng cña doanh nghiÖp
Kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®îc t¹o lËp bëi sù céng hëng cña rÊt nhiÒu
nh©n tè vµ ®îc gia t¨ng bëi trËt tù tæ chøc hÖ thèng cña doanh
nghiÖp. Çc doanh nghiÖp dï cã çc yÕu tè nh: mÆt hµng s¶n xuÊt
kinh doanh, nh©n sù, tµi chÝnh, trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ nh nhau
nhng do trËt tù hÖ thèng tæ chøc víi hiÖu lùc kh¸c nhau th× søc c¹nh
tranh cña nã còng m¹nh yÕu kh¸c nhau. Tæ chøc hÖ thèng ®ßi hái
ph¶i x¸c lËp mét trËt tù kÕt cÊu bé m¸y tèi u, kÕt hîp, hîp lý ho¸ gi÷a
chuyªn m«n ho¸ theo chøc n¨ng vµ hiÖp t¸c ho¸ hiÖu lùc vËn hµnh
theo s¶n xuÊt kinh doanh, trªn c¬ së ph©n ®Þnh râ rµng chøc tr¸ch,
nhiÖm vô cña çc nhãm, çc bé phËn, çc phßng ban cña hÖ thèng ...,
14

t¹o ¸p lùc tæng hîp cña tæ chøc bé m¸y doanh nghiÖp vµ kh¶ n¨ng
c¹nh tranh lín nhÊt.
1.5/ Uy tÝn vµ b¶n s¾c cña doanh nghiÖp
§©y lµ nh÷ng tµi s¶n v« h×nh vµ lµ nh©n tè träng yÕu thuéc
nguån lùc cña doanh nghiÖp. Chóng cã ý nghÜa rÊt lín ®Õn sù tån t¹i
ph¸t triÓn vµ thµnh c«ng trong kinh doanh trªn thÞ trêng mµ kh¸ch
hµng ngµy cµng kh¾t khe trong tiªu dïng.
§èi víi nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, viÖc t¹o lËp uy tÝn vµ b¶n
s¾c cña doanh nghiÖp lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Chóng t¹o ra lîi thÕ cña
doanh nghiÖp so víi ®èi thñ c¹nh tranh trong viÖc tho¶ m·n tèt nhÊt
c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng. §Ó n©ng cao uy tÝn, b¶n s¾c doanh
nghiÖp cÇn ph¶i n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, quan hÖ víi kh¸ch
hµng, nhµ cung cÊp víi ph¬ng ch©m lu«n ®Æt ch÷ tÝn lªn hµng ®Çu.
T¹o lËp, ph¸t triÓn n©ng cao uy tÝn, b¶n s¾c lµ môc tiªu l©u dµi cña
doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh ®ßi hái ph¶i cã thêi gian vµ chiÕn lîc kinh
doanh ®óng ®¾n míi cã thÓ cã ®îc.
1.6/ HÖ thèng chiÕn lîc vµ chÝnh s¸ch kinh doanh cña doanh nghiÖp
1.6.1/ S¶n phÈm vµ chÝnh s¸ch s¶n phÈm
- S¶n phÈm: Theo quan ®iÓm Marketing, s¶n phÈm lµ nh÷ng
cung øng chµo hµng cho mét thÞ trêng ®Ó t¹o ra ®îc mét sù chó ý ®¹t
tíi viÖc mua vµ tiªu dïng nã nh»m tho¶ m·n mét nhu cÇu hay mong
muèn nµo ®ã.
- ChÝnh s¸ch s¶n phÈm: lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng
cña chiÕn lîc thÞ trêng vµ lµ mét thµnh phÇn rÊt quan träng cña chiÕn
lîc Marketing- Mix cña doanh nghiÖp còng nh lµ c¬ së ®¶m b¶o tho¶
m·n nhu cÇu thÞ trêng vµ thÞ hiÕu kh¸ch hµng trong tõng thêi kú ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp.
Trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng lu«n thay ®æi vµ nhu cÇu lu«n biÕn
®æi doanh nghiÖp ph¶i tr¸nh rñi ro b»ng mäi c¸ch so¹n th¶o mét
chÝnh s¸ch chñng lo¹i thÝch hîp vµ trong danh môc s¶n phÈm nµy
15

ph¶i chØ ra ®îc s¶n phÈm nµo lµ chñ yÕu c¬ b¶n, lo¹i s¶n phÈm nµo
lµ thay thÕ bæ sung.
ChÝnh s¸ch s¶n phÈm lµ x¬ng sèng cña chiÕn lîc kinh doanh cña
doanh nghiÖp, c¹nh tranh cµng gay g¾t th× vai trß cña chÝnh s¸ch
s¶n phÈm cµng trë nªn quan träng. Nã lµ mét nh©n tè quyÕt ®Þnh
thµnh c«ng cña çc chiÕn lîc kinh doanh vµ chiÕn lîc Marketing bëi v×
mét c«ng ty chØ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc th«ng qua s¶n phÈm hoÆc
dÞch vô b¸n ra.
1.6.2/ Gi¸ c¶ vµ chÝnh s¸ch gi¸ c¶
- Gi¸ c¶: Theo quan ®iÓm cña M¸c: “gi¸ c¶ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn
cña gi¸ trÞ vµ nã xoay quanh gi¸ trÞ hµng ho¸”. Nãi çch kh¸c, gi¸ c¶
mét s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ ngêi b¸n dù tÝnh cã thÓ
nhËn ®îc tõ ngêi mua. ViÖc dù tÝnh gi¸ chØ ®îc coi lµ hîp lý vµ ®óng
®¾n khi xuÊt ph¸t tõ gi¸ c¶ thÞ trêng, ®Æc biÖt lµ gi¸ c¶ b×nh qu©n
cña mét hµng ho¸ nµo ®ã trong c¶ thÞ trêng trong vµ ngoµi níc trong
tõng thêi kú nhÊt ®Þnh.
- ChÝnh s¸ch gi¸ c¶: ChÝnh s¸ch gi¸ c¶ cña mét doanh nghiÖp
nh»m bæ sung cho chÝnh s¸ch s¶n phÈm vµ çc chÝnh s¸ch kh¸c ®Ó
tiªu thô ®îc nhiÒu hµng ho¸, t¨ng lîi nhuËn, n©ng cao søc c¹nh tranh
vÒ tÝnh hiÖu qu¶ kinh doanh.
ViÖc x¸c lËp mét chÝnh s¸ch chiÕn lîc gi¸ c¶ ®óng ®¾n lµ ®iÒu
cùc kú quan träng ®èi víi doanh nghiÖp nh»m b¶o ®¶m kinh doanh cã
l·i vµ chiÕm lÜnh thÞ trêng. Tuy nhiªn, gi¸ c¶ chÞu t¸c ®éng cña rÊt
nhiÒu nh©n tè ( kiÓm so¸t ®îc vµ kh«ng kiÓm so¸t ®îc). Sù h×nh
thµnh vµ vËn ®éng cña nã rÊt phøc t¹p, viÖc x¸c lËp mét chÝnh s¸ch
gi¸ c¶ hîp lý ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt tæng hîp nhiÒu vÊn ®Ò. Kh«ng cã
mét c«ng thøc chung nµo lËp s½n cã thÓ ¸p dông vÜnh c÷u cho ho¹t
®éng chiÕn lîc gi¸ c¶ cña mäi doanh nghiÖp, nhng ®©y lµ c«ng viÖc
ph¶i lµm vµ cÇn cã sù quan t©m ®óng møc ®Ó t¹o ra kh¶ n¨ng c¹nh
tranh còng nh hiÖu qu¶ cao trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña mçi doanh
nghiÖp.
1.6.3 Ph©n phèi vµ chiÕn lîc ph©n phèi
16

- Ph©n phèi: Bao gåm tËp hîp çc ho¹t ®éng tæ chøc ®iÒu hµnh
vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ nhµ s¶n xuÊt ®Õn ngêi tiªu dïng nh»m ®¹t
hiÖu qu¶ cao Ýt tèn kÐm chi phÝ.
- Çc chøc n¨ng ph©n phèi:
+ TiÕp nhËn th«ng tin: t×m kiÕm çc yÕu tè cÇn thiÕt cho viÖc
ho¹ch ®Þnh vµ thùc hiÖn ph©n phèi.
+ KhuyÕn m¹i: nghiªn cøu çc ho¹t ®éng truyÒn th«ng thuyÕt
phôc kh¸ch hµng
+ Th¬ng lîng: t×m kiÕm çc hîp ®ång ph©n phèi
+ §Æt hµng: tiÕn hµnh ®Æt hµng cho nhµ s¶n xuÊt
+ Cung cÊp tµi chÝnh: ®Æt cäc, t¹m øng, thanh to¸n tríc...
+ Thö nghiÖm
- Tæ chøc ph©n phèi vËt chÊt: vËn chuyÓn, lu tr÷, b¶o qu¶n
- LËp chøng tõ: Qu¶n lý viÖc thanh to¸n cã liªn quan
- ChuyÓn giao së höu: giao s¶n phÈm, giÊy tê... cho kh¸ch hµng
1.6.4/ ChiÕn lîc chiªu thÞ
Lµ çc ho¹t ®éng mang tÝnh truyÒn th«ng híng tíi thÞ trêng
nh»m kÝch thÝch tiªu thô s¶n phÈm, bao gåm:
- Qu¶ng ço
- KhuyÕn m¹i
- Tuyªn truyÒn
- Tæ chøc b¸n hµng
- . . .
2. Çc nh©n tè bªn ngoµi doanh nghiÖp
2.1/ Nhãm nh©n tè thuéc m«i trêng kinh tÕ quèc d©n
a) Çc nh©n tè vÒ mÆt kinh tÕ:
Bao gåm çc vÊn ®Ò nh t¨ng trëng kinh tÕ, thu nhËp quèc d©n, l¹m
ph¸t, thÊt nghiÖp, l·i suÊt, tû gi¸ hèi ®o¸i... ®· ¶nh hëng kh«ng nhá tíi
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
doanh nghiÖp, ch¼ng h¹n nh:
17

- Tèc ®é t¨ng trëng cao lµm cho thu nhËp cña d©n c t¨ng, kh¶ n¨ng
thanh to¸n cña hä t¨ng dÉn tíi søc mua (cÇu) çc lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch
vô t¨ng lªn, ®©y lµ c¬ héi tèt cho çc doanh nghiÖp. NÕu doanh
nghiÖp nµo n¾m b¾t ®îc ®iÒu nµy vµ cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc nhu
cÇu kh¸ch hµng (sè lîng, gi¸ b¸n, chÊt lîng, mÉu m·...) th× ch¾c ch¾n
doanh nghiÖp ®ã sÏ cã u thÕ lín trong viÖc kh¶ n¨ng.
- Tû gi¸ hèi ®o¸i vµ gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn trong níc cã t¸c ®éng
nhanh chãng vµ s©u s¾c ®èi víi tõng quèc gia nãi chung vµ tõng
doanh nghiÖp nãi riªng nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ më. NÕu
®ång néi tÖ lªn gi¸ çc doanh nghiÖp trong níc sÏ gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh
tranh. H¬n n÷a, khi ®ång néi tÖ lªn gi¸ sÏ khuyÕn khÝch nhËp khÈu,
v× gi¸ hµng nhËp khÈu gi¶m, vµ nh vËy kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
doanh nghiÖp trong níc sÏ bÞ gi¶m ngay trong thÞ trêng níc m×nh. Ng-
îc l¹i, khi ®ång néi tÖ gi¶m gi¸, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña çc doanh
nghiÖp t¨ng c¶ trong thÞ trêng trong vµ ngoµi níc.
- L·i suÊt cho vay cña çc ng©n hµng còng ¶nh hëng rÊt lín ®Õn
®iÒu kiÖn c¹nh tranh cña çc doanh nghiÖp. NhÊt lµ ®èi víi çc doanh
nghiÖp thiÕu vèn ph¶i vay ng©n hµng. Khi l·i suÊt cho vay cña çc
ng©n hµng cao, chi phÝ cña çc doanh nghiÖp t¨ng lªn do ph¶i tr¶ l·i
tiÒn vay lín, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña çc doanh nghiÖp sÏ kÐm ®i,
nhÊt lµ khi ®èi thñ c¹nh tranh cã tiÒm lùc lín vÒ vèn.
b) Çc nh©n tè vÒ chÝnh trÞ ph¸p luËt.
Mét thÓ chÕ chÝnh trÞ, luËt ph¸p râ rµng, réng më vµ æn ®Þnh sÏ
lµ c¬ së ®¶m b¶o sù thuËn lîi, b×nh ®¼ng cho çc doanh nghiÖp tham
gia c¹nh tranh vµ c¹nh tranh cã hiÖu qu¶. Ch¼ng h¹n, çc luËt thuÕ
cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ®iÒu kiÖn c¹nh tranh, ®¶m b¶o sù c¹nh tranh
b×nh ®¼ng gi÷a çc doanh nghiÖp thuéc çc thµnh phÇn kinh tÕ vµ
trªn mäi lÜnh vùc. ChÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ vÒ xuÊt nhËp khÈu,
vÒ thuÕ nhËp khÈu còng sÏ ¶nh hëng lín ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong níc. Hay nh lµ víi sù ra ®êi cña “LuËt
doanh nghiªp 2000” ®· t¹o nªn mét hµnh lang ph¸p lý v÷ng ch¾c lµm
18

khu«n khæ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
trong c¬ chÕ thÞ trêng.
c) Tr×nh ®é vÒ khoa häc c«ng nghÖ
Tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn hai
yÕu tè c¬ b¶n nhÊt t¹o nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ
trêng, ®ã lµ chÊt lîng vµ gi¸ b¸n. Khoa häc c«ng nghÖ t¸c ®éng ®Õn
chi phÝ ç biÖt cña doanh nghiÖp, qua ®ã t¹o nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh
cña doanh nghiÖp nãi chung, ®Æc biÖt lµ trong thêi ®¹i bïng næ khoa
häc c«ng nghÖ nh ngµy nay th× çc s¶n phÈm bÞ hao mßn nhanh
chãng, vßng ®êi bÞ rót ng¾n, hao mßn v« h×nh rÊt nhanh. Do vËy
mµ phÇn th¾ng trong c¹nh tranh thêng nghiªng vÒ nh÷ng doanh
nghiÖp cã tr×nh ®é m¸y mãc thiÕt bÞ khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn
hiÖn ®¹i vît tréi so víi çc ®èi thñ.
d) Nh©n tè v¨n ho¸ x· héi
Phong tôc tËp qu¸n, thãi quen, thÞ hiÕu tiªu dïng, tÝn ngìng t«n gi¸o
cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn c¬ cÊu nhu cÇu thÞ trêng. §©y lµ nh÷ng
nh©n tè tëng chõng nh v« h¹i nhng nã cã t¸c ®éng rÊt m¹nh mÏ ®Õn
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do ®ã muèn thÝch
nghi vµ t¹o lËp kh¶ n¨ng c¹nh tranh th× cÇn ph¶i nghiªn cøu kü phong
tôc tËp qu¸n, v¨n ho¸ x· héi cña tõng níc, tõng vïng ®Ó tõ ®ã t×m çch
thÝch nghi ho¸ s¶n phÈm, x©m nhËp thÞ trêng.
2.2 Nhãm çc nh©n tè thuéc m«i trêng ngµnh.
Theo Michael Poter, m«i trêng ngµnh ®îc h×nh thµnh bëi çc
nh©n tè chñ yÕu mµ «ng gäi lµ n¨m lùc lîng c¹nh tranh trªn thÞ trêng
ngµnh. BÊt cø mét Doanh nghiÖp nµo còng ph¶i tÝnh to¸n c©n nh¾c
tíi tríc khi cã nh÷ng quyÕt ®Þnh lùa chän ph¬ng híng, nhiÖm vô ph¸t
triÓn cña m×nh. N¨m lùc lîng ®ã ®îc thÓ hiÖn díi h×nh sau:
19

S¬ ®å: çc lùc lîng ®iÒu khiÓn cuéc c¹nh tranh trong ngµnh
a-/ Søc Ðp cña çc ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i trong ngµnh:
C¹nh tranh gi÷a çc doanh nghiÖp hiÖn cã trong ngµnh lµ mét
trong nh÷ng yÕu tè ph¶n ¸nh b¶n chÊt cña m«i trêng nµy. Sù cã mÆt
cña çc ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh trªn thÞ trêng vµ t×nh h×nh ho¹t
®éng cña chóng lµ lùc lîng t¸c ®éng trùc tiÕp m¹nh mÏ, tøc th× tíi qu¸
tr×nh ho¹t ®éng cña çc doanh nghiÖp. Trong mét ngµnh bao gåm
nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c nhau, nhng thêng trong ®ã chØ cã mét sè
®ãng vai trß chñ chèt nh nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh cã kh¶ n¨ng
chi phèi, khèng chÕ thÞ trêng. NhiÖm vô cña mçi doanh nghiÖp lµ
t×m kiÕm th«ng tin, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kh¶ n¨ng cña nh÷ng
®èi thñ c¹nh tranh chÝnh nµy ®Ó x©y dùng cho m×nh chiÕn lîc c¹nh
tranh thÝch hîp víi m«i trêng chung cña ngµnh.
b-/ Sù ®e do¹ cña çc ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn sÏ gia nhËp thÞ trêng.
20
Nguy c¬ ®e do¹ tõ
nh÷ng ngêi míi vµo cuéc
Nguy c¬ ®e do¹ tõ çc
s¶n phÈm thay thÕ
cña ngêi
cung øng
QuyÒn lùc
Th¬ng lîng
lîng
QuyÒn lùc
Th¬ng lîng
cña ngêi
mua
Ngêi
mua
Çc ®èi thñ tiÒm n¨ng
Çc ®èi thñ c¹nh tranh trong
Ngµnh
Cuéc canh tranh gi÷a çc
®èi thñ hiÖn t¹i
S¶n phÈm thay
thÕ
Ngêi
cung
øng

Nh÷ng doanh nghiÖp míi tham gia thÞ trêng trùc tiÕp lµm t¨ng
tÝnh chÊt quy m« c¹nh tranh trªn thÞ trêng ngµnh do t¨ng n¨ng lùc s¶n
xuÊt vµ khèi lîng s¶n xuÊt trong ngµnh. Trong qu¸ tr×nh vËn ®éng cña
lùc lîng thÞ trêng, trong tõng giai ®o¹n, thêng cã nh÷ng ®èi thñ c¹nh
tranh míi gia nhËp thÞ trêng vµ nh÷ng ®èi thñ yÕu h¬n rót ra khái thÞ
trêng. §Ó chèng l¹i çc ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn çc doanh nghiÖp
thêng thùc hiÖn çc chiÕn lîc nh ph©n biÖt s¶n phÈm, n©ng cao chÊt
lîng, bæ sung nh÷ng ®Æc ®iÓm míi cña s¶n phÈm, kh«ng ngõng c¶i
tiÕn, hoµn thiÖn s¶n phÈm nh»m lµm cho s¶n phÈm cña m×nh cã
nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt hoÆc næi tréi h¬n trªn thÞ trêng, hoÆc
phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, tiªu thô...
Søc Ðp c¹nh tranh cña çc Doanh nghiÖp míi gia nhËp thÞ tr-
êng ngµnh phô thuéc chÆt chÏ vµo ®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt cña
ngµnh vµ møc ®é hÊp dÉn cña thÞ trêng ®ã.
c-/ Søc Ðp cña nhµ cung øng:
Nh÷ng ngêi cung øng còng cã søc m¹nh tho¶ thuËn rÊt lín. Cã rÊt
nhiÒu çch kh¸c nhau mµ ngêi cung øng cã thÓ t¸c ®éng vµo kh¶ n¨ng
thu lîi nhuËn cña ngµnh.
Çc nhµ cung cÊp cã thÓ g©y ra nh÷ng khã kh¨n nh»m gi¶m kh¶
n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong nh÷ng trêng hîp sau:
- Nguån cung cÊp doanh nghiÖp chØ cÇn cã mét hoÆc vµi c«ng
ty ®éc quyÒn cung cÊp.
- NÕu çc nhµ cung cÊp cã kh¶ n¨ng vÒ çc nguån lùc ®Ó khÐp
kÝn s¶n xuÊt, cã hÖ thèng mµng líi ph©n phèi hoÆc mµng líi b¸n lÎ
th× hä sÏ cã thÕ lùc ®¸ng kÓ ®èi víi doanh nghiÖp lµ kh¸ch hµng.
d-/ Søc Ðp cña kh¸ch hµng:
Søc m¹nh cña kh¸ch hµng thÓ hiÖn ë chç hä cã thÓ buéc çc nhµ
s¶n xuÊt ph¶i gi¶m gi¸ b¸n s¶n phÈm th«ng qua viÖc tiªu dïng Ýt s¶n
phÈm h¬n hoÆc ®ßi hái chÊt lîng s¶n phÈm cao h¬n. NÕu kh¸ch
hµng mua víi khèi lîng lín, tÝnh tËp trung cña kh¸ch hµng cao h¬n so
víi çc doanh nghiÖp trong ngµnh.
e-/ Sù xuÊt hiÖn çc s¶n phÈm thay thÕ.
Nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ còng lµ mét trong nh÷ng lùc lîng t¹o
nªn søc Ðp c¹nh tranh lín ®èi víi çc doanh nghiÖp trong ngµnh.
21

Møc ®é s½n cã cña nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ cho biÕt giíi h¹n
trªn cña gi¸ c¶ s¶n phÈm trong ngµnh. Khi gi¸ cña mét s¶n phÈm t¨ng
qu¸ cao kh¸ch hµng sÏ chuyÓn sang sö dông nh÷ng s¶n phÈm thay
thÕ. HoÆc do mïa vô, thêi tiÕt mµ kh¸ch hµng chuyÓn sang sö dông
s¶n phÈm thay thÕ. Sù s½n cã cña nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ trªn thÞ
trêng lµ mét mèi ®e do¹ trùc tiÕp ®Õn kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng
c¹nh tranh vµ møc ®é lîi nhuËn cña çc Doanh nghiÖp.
III-/ Çc biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña çc Doanh
nghiÖp trªn thÞ trêng
1-/ ChiÕn lîc s¶n phÈm.
S¶n phÈm lµ nh÷ng hµng ho¸ hay dÞch vô nh»m tho¶ m½n nhu
cÇu kh¸ch hµng vµ thùc hiÖn môc tiªu kiÕm lêi cña doanh nghiÖp
qua viÖc b¸n hµng.
HiÖn nay, yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn thÞ trêng cña doanh nghiÖp
®îc thÓ hiÖn tríc hÕt ë chç: S¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®ã cã kh¶
n¨ng c¹nh tranh ®îc hay kh«ng. §iÒu nµy chØ thùc hiÖn ®îc nÕu
doanh nghiÖp cã chiÕn lîc s¶n phÈm ®óng ®¾n, t¹o ra ®îc nh÷ng s¶n
phÈm phï hîp, ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña thÞ trêng víi chÊt lîng tèt.
ChiÕn lîc s¶n phÈm cã thÓ ph¸t triÓn theo çc híng sau:
1.1-/ §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm:
Thùc chÊt ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm lµ qu¸ tr×nh më réng danh môc
s¶n phÈm, t¹o nªn mét c¬ cÊu s¶n phÈm cã hiÖu qu¶ cña doanh
nghiÖp. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm lµ cÇn thiÕt vµ kh¸ch quan ®èi víi mçi
doanh nghiÖp bëi v×:
- Sù tiÕn bé nhanh chãng, kh«ng ngõng cña khoa häc c«ng nghÖ
cïng víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña nhu cÇu thÞ trêng lµm cho
vßng ®êi s¶n phÈm bÞ rót ng¾n, doanh nghiÖp cÇn cã nhiÒu chñng
lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ ®Ó hç trî lÉn nhau, thay thÕ nhau. §a d¹ng
ho¸ s¶n phÈm sö dông tèi ®a c«ng suÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ, thùc
hiÖn khÊu hao nhanh ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng nghÖ.
22

- Nhu cÇu cña thÞ trêng rÊt ®a d¹ng phong phó vµ phøc t¹p, ®a
d¹ng ho¸ s¶n phÈm nh»m ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu thÞ trêng vµ nh vËy
doanh nghiÖp sÏ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n.
- Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn quyÕt liÖt th× ®a
d¹ng ho¸ s¶n phÈm lµ mét biÖn ph¸p nh»m ph©n t¸n rñi ro trong kinh
doanh.
- §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cho phÐp tËn dông ®Çy ®ñ h¬n nh÷ng
nguån lùc s¶n xuÊt d thõa cña doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
Trong qu¸ tr×nh më réng kinh doanh, çc doanh nghiÖp cã thÓ
thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm víi nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau. Díi
®©y lµ mét sè çch ph©n lo¹i çc h×nh thøc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm.
a-/ XÐt theo sù biÕn ®æi danh môc s¶n phÈm, cã çc h×nh thøc ®a
d¹ng ho¸ sau:
- BiÕn ®æi chñng lo¹i: §ã lµ qu¸ tr×nh hoµn thiÖn vµ c¶i tiÕn çc
lo¹i s¶n phÈm ®ang s¶n xuÊt ®Ó gi÷ v÷ng thÞ trêng hiÖn t¹i vµ th©m
nhËp thÞ trêng míi, nhê sù ®a d¹ng vÒ kiÓu çch, cÊp ®é hoµn thiÖn
cña s¶n phÈm tho¶ m·n thÞ hiÕu cña s¶n phÈm ®iÒu kiÖn sö dông
vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña nh÷ng kh¸ch hµng kh¸c nhau.
- §æi míi chñng lo¹i: Lo¹i bá nh÷ng s¶n phÈm lçi thêi, nh÷ng s¶n
phÈm khã tiªu thô vµ bæ xung nh÷ng s¶n phÈm míi vµo danh môc s¶n
phÈm cña doanh nghiÖp. Nh÷ng s¶n phÈm ®îc bæ xung nµy cã thÓ
lµ s¶n phÈm míi tuyÖt ®èi, hoÆc s¶n phÈm míi t¬ng ®èi.
b-/ XÐt theo tÝnh chÊt cña nhu cÇu s¶n phÈm, cã çc h×nh thøc ®a
d¹ng ho¸ s¶n phÈm sau ®©y:
- §a d¹ng ho¸ theo chiÒu s©u cña mçi lo¹i s¶n phÈm: §ã lµ viÖc
t¨ng thªm kiÓu çch, mÉu m· cña cïng mét lo¹i s¶n phÈm ®Ó ®¸p øng
toµn diÖn nhu cÇu cña çc ®èi tîng kh¸c nhau vÒ cïng mét lo¹i s¶n
phÈm. ViÖc thùc hiÖn h×nh thøc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm nµy g¾n liÒn
víi viÖc ph©n khóc nhu cÇu thÞ trêng.
- §a d¹ng ho¸ theo bÒ réng nhu cÇu çc lo¹i s¶n phÈm, thÓ hiÖn ë
viÖc doanh nghiÖp chÕ t¹o mét sè lo¹i s¶n phÈm cã kÕt cÊu,c«ng
23

nghÖ s¶n xuÊt vµ gi¸ trÞ sö dông cô thÓ kh¸c nhau, ®Ó tho¶ m·n
®ång bé mét sè nhu cÇu cã liªn quan víi nhau cña mét ®èi tîng tiªu
dïng.
c-/ XÐt theo mèi quan hÖ víi sö dông nguyªn liÖu chÕ t¹o s¶n phÈm,
cã çc h×nh thøc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm sau:
- S¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ sö dông kh¸c nhau nhng cã
chung chñng lo¹i nguyªn liÖu gèc.
- Sö dông tæng hîp çc chÊt cã Ých chøa ®ùng trong mét lo¹i
nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm cã gi¸ trÞ sö dông kh¸c
nhau.
§Ó thùc hiÖn môc tiªu ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, doanh nghiÖp cã
thÓ cã çc ph¬ng thøc thùc hiÖn sau:
Mét lµ: §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm trªn c¬ së çc nguån lùc hiÖn cã
cña doanh nghiÖp. B»ng viÖc ¸p dông h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp
cã thÓ tiÕt kiÖm ®îc ®Çu t, gi¶m bít thiÖt h¹i do rñi ro khi thùc hiÖn
®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, tËn dông ®îc kh¶ n¨ng s¶n xuÊt hiÖn cã.
Hai lµ: §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm trªn c¬ së nguån lùc hiÖn cã kÕt
hîp víi ®Çu t bæ sung. NghÜa lµ, viÖc më réng danh môc s¶n phÈm
®ßi hái ph¶i cã ®Çu t, nhng ®Çu t nµy chØ gi÷ vÞ trÝ bæ sung, nh»m
kh¾c phôc kh©u yÕu hoÆc çc kh©u s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp cßn
thiÕu.
Ba lµ: §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm b»ng ®Çu t míi. H×nh thøc nµy th-
êng ®îc ¸p dông khi doanh nghiÖp triÓn khai s¶n xuÊt nh÷ng s¶n
phÈm míi, mµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt hiÖn t¹i kh«ng thÓ ®¸p øng ®îc.
Trong trêng hîp nµy nhu cÇu ®Çu t thêng lín vµ s¸c xuÊt rñi ro sÏ cao
h¬n, nhng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ®îc më réng h¬n.
1.2-/ KÕt hîp ®a d¹ng ho¸ víi viÖc n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm.
Nhu cÇu tiªu dông ngµy cµng ph¸t triÓn th× thÞ trêng cµng ®ßi
hái ph¶i cã lo¹i s¶n phÈm cã chÊt lîng cao, ®¶m b¶o sù tho¶ m·n cao
nhÊt cho ngêi tiªu dïng. V× vËy, c¹nh tranh vÒ gi¸ sÏ dÞch chuyÓn
sang c¹nh tranh vÒ chÊt lîng. NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn çc biÖn
ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh
tranh mµ chÊt lîng vît tréi vÒ mäi mÆt h¬n chÊt lîng s¶n phÈm cña
24

®èi thñ c¹nh tranh th× lóc ®ã s¶n phÈm cña doanh nghiÖp lµ kh¸c biÖt
ho¸.
ChÊt lîng s¶n phÈm lµ tæng thÓ çc chØ tiªu, nh÷ng ®Æc trng
kinh tÕ kü thuËt cña nã, thÓ hiÖn ®îc sù tho¶ m·n nhu cÇu trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªu dông x¸c ®Þnh, phï hîp víi c«ng dông cña s¶n
phÈm mµ ngêi tiªu dïng mong muèn. Theo kh¸i niÖm nµy th× chÊt lîng
cña s¶n phÈm ®îc hiÓu theo hai nghÜa, chÊt lîng víi çc tiªu chuÈn
kinh tÕ kü thuËt vµ chÊt lîng s¶n phÈm víi sù phï hîp nhu cÇu thÞ tr-
êng. N©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ph¶i xem xÐt c¶ hai khÝa c¹nh
trªn.
N©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm cã ý nghi· quan träng ®èi víi viÖc
n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, thÓ hiÖn ë çc khÝa
c¹nh:
- ChÊt lîng s¶n phÈm t¨ng lªn nhê ®ã thu hót kh¸ch hµng, t¨ng
khèi lîng hµng ho¸ b¸n ra, t¨ng ®îc uy tÝn cña s¶n phÈm, më réng ®îc
thÞ trêng,
- N©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm cã nghÜa lµ n©ng cao ®îc hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt.
2-/ ChiÕn lîc c¹nh tranh b»ng gi¸ b¸n s¶n phÈm.
Gi¸ c¶ lµ c«ng cô cña Marketing, x¸c ®Þnh møc ®é ph¬ng híng
cña Marketing vµ phèi hîp mét çch chÝnh x¸c çc ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt
vµ thÞ trêng, lµ ®ßn bÈy ho¹t ®éng cã ý thøc ®èi víi thÞ trêng.
Trong doanh nghiÖp, chiÕn lîc gi¸ c¶ lµ thµnh viªn thùc sù cña
chiÕn lîc s¶n phÈm vµ c¶ hai chiÕn lîc nµy l¹i phô thuéc vµo môc tiªu
chiÕn lîc chung cña doanh nghiÖp. Mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n
cña chiÕn lîc gi¸ c¶ lµ viÖc ®Þnh gi¸. §Þnh gi¸ cã ý nghÜa cùc kú quan
träng v× nã lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp.
2.1-/ C¨n cø ®Ó ®Þnh gi¸:
25

Gi¸ c¶ ®îc sö dông lµm c«ng cô c¹nh tranh th«ng qua chÝnh s¸ch
®Þnh gi¸ b¸n mµ doanh nghiÖp ¸p dông ®èi víi thÞ trêng vµ cã sù kÕt
hîp víi mét sè ®iÒu kiÖn kh¸c. §Þnh gi¸ lµ viÖc Ên ®Þnh cã hÖ thèng
gi¸ c¶ cho ®óng víi hµng ho¸ hay dÞch vô b¸n cho kh¸ch hµng. ViÖc
®Þnh gi¸ c¨n cø vµo çc mÆt sau:
- Lîng cÇu ®èi víi s¶n phÈm. doanh nghiÖp cÇn tÝnh to¸n nhiÒu
ph¬ng ¸n gi¸ øng víi mçi lo¹i gi¸ lµ mét lîng cÇu, tõ ®ã chän ra ph¬ng ¸n
cã nhiÒu thuËn lîi nhÊt dùa trªn tÝnh quy luËt: gi¸ cao th× Ýt ngêi mua
vµ ngîc l¹i. Tuy nhiªn, ®iÒu nµy chØ ®óng víi lo¹i hµng ho¸ cã nhu cÇu
cã gi·n.
- Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. Gi¸ b¸n lµ
tæng gi¸ thµnh vµ lîi nhuËn môc tiªu. Bëi vËy víi mét møc gi¸ nhÊt
®Þnh th× ®Ó t¨ng lîi nhuËn môc tiªu cÇn cã biÖn ph¸p gi¶m gi¸ thµnh
s¶n phÈm. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i bao giê gi¸ b¸n còng cao h¬n gi¸
thµnh, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh khèc liÖt.
- Ph¶i nhËn d¹ng ®óng thÞ trêng c¹nh tranh vµ tõ ®ã ta cã çch
®Þnh gi¸ cho mçi lo¹i thÞ trêng.
2.2-/ Mét sè chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ hîp lý.
a-/ ChÝnh s¸ch b¸n víi gi¸ thÞ trêng:
§©y lµ chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ phæ biÕn, tøc lµ ®Þnh gi¸ víi gi¸ b¸n
s¶n phÈm xoay quanh møc gi¸ b¸n trªn thÞ trêng. Víi chÝnh s¸ch nµy
doanh nghiÖp ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c tiÕp thÞ, n©ng cao chÊt lîng
s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó ®øng v÷ng trªn thÞ trêng.
b-/ ChÝnh s¸ch gi¸ ph©n biÖt.
NÕu çc ®èi thñ c¹nh tranh cha cã chÝnh s¸ch gi¸ ph©n biÖt th×
®©y còng lµ mét thø vò khÝ c¹nh tranh kh«ng kÐm phÇn lîi h¹i cña
doanh nghiÖp. ChÝnh s¸ch gi¸ ph©n biÖt cña doanh nghiÖp ®îc thÓ
hiÖn lµ víi cïng mét lo¹i s¶n phÈm nhng cã nhiÒu møc gi¸ kh¸c nhau
vµ çc møc gi¸ ®ã ®îc ph©n biÖt theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau.
- Ph©n biÖt theo lîng mua: Ngêi mua nhiÒu ph¶i ®îc u ®·i gi¸ h¬n
so víi ngêi mua Ýt.
26

- Ph©n biÖt theo chÊt lîng s¶n phÈm cïng mÆt hµng: ChÊt lîng
lo¹i 1, chÊt lîng lo¹i 2 ..
- Ph©n biÖt theo ph¬ng thøc thanh to¸n: Møc gi¸ víi ngêi thanh
to¸n ngay ph¶i u ®·i h¬n so víi ngêi tr¶ chËm.
- Ph©n biÖt theo thêi gian: Gi¸ b¸n cã thÓ thay ®æi theo thêi gian,
tuú thuéc vµo t×nh h×nh gi¸ c¶ trªn thÞ trêng, çch ph©n biÖt nµy hay
¸p dông víi çc lo¹i s¶n phÈm cã tÝnh mïa vô.
c-/ ChÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ thÊp
Lµ chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ thÊp h¬n gi¸ thÞ trêng ®Ó thu hót ngêi
tiªu dïng vÒ phÝa m×nh. ChÝnh s¸ch nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i
cã tiÒm lùc vèn lín, ph¶i tÝnh to¸n ch¾c ch¾n vµ ®Çy ®ñ mäi t×nh
huèng rñi ro. ChÝnh s¸ch nµy gióp çc doanh nghiÖp th©m nhËp vµo
thÞ trêng míi, b¸n ®îc khèi lîng s¶n phÈm lín.
Ngoµi ba chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ c¬ b¶n trªn, tuú tõng ®iÒu kiÖn,
t×nh h×nh thÞ trêng, møc ®é c¹nh tranh vµ môc tiªu trong tõng thêi kú
mµ doanh nghiÖp cã thÓ ®Þnh gi¸ cao, b¸n ph¸ gi¸.
3-/ Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc vµ tiªu thô s¶n phÈm
3.1-/ Lùa chän hÖ thèng kªnh ph©n phèi.
Tríc hÕt vÒ tiªu thô s¶n phÈm, doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu thÞ
trêng, lùa chän thÞ trêng vµ lùa chän kªnh ph©n phèi ®Ó s¶n phÈm
s¶n xuÊt ra ®îc tiªu thô nhanh chãng, hîp lý vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Tiªu
thô nhanh víi sè lîng nhiÒu sÏ t¨ng nhanh vßng quay cña vèn, t¨ng lîi
nhuËn,thóc ®Èy s¶n xuÊt. Nhê ®ã mµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
doanh nghiÖp. Th«ng thêng cã 4 kiÓu kªnh ph©n phèi sau:
* Ngêi s¶n xuÊt- Ngêi tiªu dïng cuèi cïng.
* Ngêi s¶n xuÊt- Ngêi b¸n lÎ- Ngêi tiªu dïng cuèi cïng
* Ngêi s¶n xuÊt- Ngêi b¸n bu«n- Ngêi b¸n lÎ- Ngêi tiªu dïng cuèi cïng.
* Ngêi s¶n xuÊt- Ngêi b¸n bu«n- Ngêi ®Çu c¬ m«i giíi- Ngêi b¸n lÎ-
Ngêi tiªu dïng cuèi cïng.
ViÖc lùa chän kªnh ph©n phèi ph¶i dùa trªn ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp còng nh ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt cña
27

s¶n phÈm cÇn tiªu thô. §ång thêi viÖc lùa chän kªnh ph©n phèi còng nh
lùa chän trªn ®Æc ®iÓm thÞ trêng cÇn tiªu thô, ®Æc ®iÓm vÒ kho¶ng
çch ®Õn thÞ trêng, ®Þa h×nh vµ hÖ thèng giao th«ng cña thÞ trêng vµ
kh¶ n¨ng tiªu thô cña thÞ trêng. Tõ viÖc ph©n tÝch çc ®Æc ®iÓm trªn
doanh nghiÖp sÏ lùa chän cho m×nh mét hÖ thèng kªnh ph©n phèi hîp
lý, ®¹t hiÖu qu¶ cao.
3.2-/ Mét sè biÖn ph¸p yÓm trî b¸n hµng.
NÕu trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hiÖn vËt tËp trung cao ®é víi
®Æc trng lµ cÊp ph¸t ë ®Çu vµo vµ giao nép ë ®Çu ra, ngêi s¶n xuÊt
kh«ng cÇn quan t©m ®Õn kü thuËt yÓm trî b¸n hµng th× trong ®iÒu
kiÖn kinh tÕ thÞ trêng, ho¹t ®éng kü thuËt yÓm trî b¸n hµng trë thµnh
mét ph¬ng tiÖn th«ng tin cÇn thiÕt b¶o ®¶m sù g¾n bã gi÷a s¶n xuÊt
vµ tiªu thô s¶n phÈm. Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p yÓm trî b¸n hµng
mµ doanh nghiÖp thêng sö dông:
a-/ ChÝnh s¸ch qu¶ng ço.
Qu¶ng ço lµ nghÖ thuËt sö dông çc ph¬ng tiÖn truyÒn ®a
th«ng tin vÒ hµng ho¸, dÞch vô cña doanh nghiÖp cho ngêi tiªu dïng.
- Môc tiªu qu¶ng ço: Lµ ®Ó thu hót sù chó ý cña kh¸ch hµng ®èi
víi sù cã mÆt cña doanh nghiÖp nh»m nªu bËt tiÕng t¨m cña doanh
nghiÖp hoÆc cung cÊp cho kh¸ch hµng biÕt râ u thÕ hµng ho¸ hay
dÞch vô cña m×nh sÏ hoÆc ®ang cung cÊp ra thÞ trêng.
- Çch qu¶ng ço: Tríc hÕt qu¶ng ço ph¶i cã quy m« x¸c ®Þnh vÒ
kh«ng gian vµ thêi gian. NÕu qu¶ng ço víi kh«ng gian hÑp vµ sè lÇn Ýt
th× sÏ kÐm hiÖu qu¶. Tuy nhiªn ph¶i tÝnh to¸n kü chi phÝ. §èi víi nh÷ng
lo¹i s¶n phÈm ®· næi tiÕng hoÆc b¸n víi gi¸ h¹ th× kh«ng cÇn ph¶i
qu¶ng ço nhiÒu lÇn ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ. Qu¶ng ço ph¶i t¸c ®éng
m¹nh vµo t©m lý kh¸ch hµng lµm cho hä ng¹c nhiªn vui thÝch ®èi víi s¶n
phÈm cña doanh nghiÖp.
Qu¶ng ço ph¶i thµnh thËt, kh«ng ®îc lõa dèi kh¸ch hµng nhng
®ång thêi ph¶i t¹o ra ®îc sù ham muèn cña kh¸ch hµng ®èi v¬Ý s¶n
phÈm cña doanh nghiÖp.
-Ph¬ng tiÖn vµ h×nh thøc qu¶ng ço: Ph¬ng tiÖn qu¶ng ço rÊt ®a
d¹ng nh: v« tuyÕn truyÒn h×nh, phim ¶nh, qu¶ng ço trªn çc ph¬ng tiÖn
xe giao th«ng, trªn s©n vËn ®éng, ë giao lé hoÆc lµm lÞch qu¶ng ço;
28

qu¶ng ço trªn bao b× s¶n phÈm; tr×nh diÔn, giíi thiÖu hµng ho¸ qua
viÖc biÓu diÔn mèt, thi hoa hËu, thêi trang, sö dông çc h×nh thøc v¨n
nghÖ: th¬, ca, kÞch..
Nãi chung viÖc lùa chän vµ h×nh thøc qu¶ng ço phô thuéc vµo
çc lo¹i hµng ho¸, dÞch vô, khuynh híng cña kh¸ch hµng vµ ph¬ng tiÖn
hiÖn cã cña doanh nghiÖp hoÆc kh¶ n¨ng chi phÝ cña doanh
nghiÖp .
b-/ Chµo hµng:
Chµo hµng lµ mét ph¬ng ph¸p chiªu thÞ qua çc nh©n viªn cña
doanh nghiÖp ®i t×m kh¸ch hµng ®Ó b¸n hµng. Qua viÖc chµo hµng
cÇn nªu râ ®îc u ®iÓm cña s¶n phÈm so víi s¶n phÈm c¹nh tranh, t×m
hiÓu së thÝch vµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu ®ã.
Trong viÖc chµo hµng, nh©n viªn chµo hµng cã vai trß rÊt lín nªn
doanh nghiÖp ph¶i biÕt tuyÓn chän, ph¶i biÕt båi dìng vµ ®·i ngé
nh©n viªn chµo hµng.
c-/ Chiªu hµng:
Chiªu hµng ®îc çc doanh nghiÖp sö dông ®Ó khuyÕn khÝch çc
trung gian ph©n phèi s¶n phÈm cña m×nh. Chiªu hµng còng ®îc çc
nhµ b¸n bu«n dïng ®èi víi ngêi b¸n lÎ hoÆc ngêi b¸n lÎ dïng víi kh¸ch
hµng, çc doanh nghiÖp cã thÓ sö dông çc ph¬ng tiÖn sau:
- TÆng quµ cho kh¸ch hµng.
- Trng bµy hµng ho¸ ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ nh×n thÊy vµ cã
®iÒu kiÖn t×m hiÓu, hái han vÒ hµng ho¸ ®ã.
Trong ho¹t ®éng chiªu thÞ, ngoµi viÖc chµo hµng, qu¶ng ço,
chiªu hµng ngêi ta cßn sö dông çc h×nh thøc kh¸c nh: göi biÕu mÉu
hµng, b¸n víi gi¸ ®Æc biÖt mét l« hµng cho kh¸ch hµng mét phiÕu l«
hµng ®îc gi¶m tiÒn mua..
d-/ Tham gia héi chî:
Héi chî lµ n¬i trng bµy s¶n phÈm cña nhiÒu doanh nghiÖp trong
khu vùc hoÆc trong vµ ngoµi níc. Héi chî lµ n¬i gÆp gì cña çc nhµ
s¶n xuÊt kinh doanh víi nhau, gÆp gì gi÷a çc nhµ s¶n xuÊt víi kh¸ch
hµng. Héi chî còng lµ n¬i doanh nghiÖp tham quan ®Ó t×m kiÕm
mÆt hµng míi, ký hîp ®ång mua b¸n kü thuËt.
29

Tham gia héi chî ph¶i híng tíi hiÖu qu¶, do ®ã nã lµ mét nghÖ
thuËt yÓm trî b¸n hµng. Khi tham gia cÇn ph¶i chó ý:
- Chän ®óng s¶n phÈm ®Ó tham gia héi chî.
- Tham gia ®óng héi chî
- ChuÈn bÞ tèt çc ®iÒu kiÖn tham gia héi chî.
Çc hiÖp héi ngµnh nghÒ hµng n¨m ®Òu tæ chøc triÓn l·m th¬ng
m¹i vµ héi th¶o. Çc C«ng ty b¸n s¶n phÈm vµ dÞch vô cho ngµnh cô
thÓ ®ã mua chç vµ dùng gian hµng (tham gia héi chî) ®Ó trng bµy vµ
tr×nh diÔn s¶n phÈm cña m×nh t¹i cuéc triÓn l·m th¬ng m¹i. Mçi n¨m
cã h¬n 5.600 cuéc triÔn l·m th¬ng m¹i diÔn ra vµ thu hót xÊp xØ 80
triÖu ngêi tham dù. Sè ngêi tham dù triÓn l·m th¬ng m¹i cã thÓ tõ vµi
ngµn ngêi ®Õn h¬n 70 ngµn ngêi ®èi víi nh÷ng cuéc triÓn l·m lín do
ngµnh nhµ hµng vµ kh¸ch s¹n tæ chøc. Nh÷ng ngêi b¹n hµng tham gia
triÓn l·m hi väng cã ®îc mét sè Ých lîi, cô thÓ nh h×nh thµnh danh
s¸ch mèi tiªu thô míi, duy tr× sù tiÕp xóc víi kh¸ch hµng, giíi thiÖu s¶n
phÈm míi, gÆp gì çc kh¸ch hµng míi, b¸n ®îc nhiÒu hµng h¬n cho çc
kh¸ch hµng hiÖn cã, vµ gi¸o dôc kh¸ch hµng b»ng nh÷ng Ên phÈm,
phim ¶nh vµ çc t liÖu nghe nh×n.
Ngoµi çc biÖn ph¸p yÓm trî b¸n hµng trªn cã çc ho¹t ®éng kh¸c
nh xóc tiÕn b¸n hµng, xuÊt b¶n çc tµi liÖu nh»m ®Èy m¹nh vµ xuÊt
khÈu, thùc hiÖn çc dÞch vô hç trî s¶n phÈm nh b¸n kÌm theo phô tïng
thay thÕ cho kh¸ch hµng mua s¶n phÈm cña doanh nghiÖp m×nh.
§©y lµ nh÷ng ho¹t ®éng cÇn thiÕt ®Ó ®Èy m¹nh b¸n hµng trªn thÞ tr-
êng trong vµ ngoµi níc, lµ con ®êng ®i tíi sù thµnh ®¹t vµ chiÕn
th¾ng trong c¹nh tranh . Quy m« ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp cµng
lín th× chi phÝ nµy cµng cao vµ cµng trë thµnh yÕu tè quan träng cho
sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong cuéc ®ua tranh trªn th-
¬ng trêng.
30

Ch¬ng ii
Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c«ng ty c¬
khÝ Hµ néi
I. Tæng quan vÒ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty c¬ khÝ Hµ néi
1- Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty c¬ khÝ Hµ néi
Sau cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p, nÒn c«ng nghiÖp
níc ta vèn ®· yÕu kÐm vµ l¹c hËu l¹i cµng trë nªn s¬ x¸c, tiÒu ®iÒu.
§¶ng vµ Nhµ níc ®· u tiªn cho viÖc x©y dùng vµ h×nh thµnh mét nÒn
c«ng nghiÖp míi - nÒn c«ng nghiÖp x· héi chñ nghÜa, phï hîp víi ®iÒu
kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ níc nhµ lóc bÊy giê. Mét yªu cÇu kh¸ch quan
®Æt ra lµ ph¶i x©y dùng ®îc nh÷ng nhµ m¸y cã qui m« lín ®Ó cã thÓ
lµm ®Çu tµu cho ngµnh c«ng nghiÖp cßn rÊt non trÎ cña níc nhµ.
XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ vµ yªu cÇu ®ã Nhµ m¸y c¬ khÝ Hµ néi -
tiÒn th©n cña C«ng ty c¬ khÝ Hµ néi ngµy nay ®· ra ®êi. Nhµ m¸y ®îc
khëi c«ng x©y dùng tõ ngµy 26-11-1955 theo nghÞ ®Þnh cña ChÝnh
phñ, trªn c¬ së sù hîp t¸c gi÷a ViÖt nam víi çc níc §«ng ¢u vµ Liªn
X«(cò), nhng cho ®Õn tËn ngµy 12-4-1958 nhµ m¸y míi chÝnh thøc ®i
vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Nhµ m¸y cã nhiÖm vô chÝnh trong thêi kú míi
thµnh lËp lµ s¶n xuÊt, chÕ t¹o çc lo¹i m¸y c¾t gät kim lo¹i nh m¸y tiÖn,
m¸y bµo, m¸y khoan …, sau nµy do yªu cÇu cña çc ngµnh kinh tÕ vµ
quèc phßng nhµ m¸y ®· më réng s¶n xuÊt thªm mét sè lo¹i m¸y mãc,
thiÕt bÞ c«ng nghiÖp vµ phô tïng… ®Ó cung cÊp cho çc ngµnh theo
kÕ ho¹ch nhµ níc giao.
C«ng ty c¬ khÝ Hµ néi cã ®îc vÞ trÝ nh ngµy h«m nay lµ nhê sù
nç lùc to lín cña ban l·nh ®¹o vµ tËp thÓ çc thÕ hÖ çn bé c«ng nh©n
viªn trong c«ng ty ®oµn kÕt vît lªn mäi sãng giã, gian lao ®Ó c«ng ty
lu«n ®øng v÷ng vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Mçi mét thêi kú vît qua lµ
mét lÇn c«ng ty vît qua ®îc biÕt bao thö th¸ch, còng lµ mét lÇn c«ng ty
cã thªm ®îc nh÷ng kinh nghiÖm trong qu¶n lý còng nh trong s¶n xuÊt
kinh doanh vµ ngµy cµng lµm phong phó thªm kho tµng kinh nghiÖm
31

cña m×nh. Cã thÓ chia qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty
c¬ khÝ Hµ néi thµnh çc thêi kú sau :
Thêi kú 1958-1965, §©y lµ thêi kú khai th¸c c«ng suÊt cña thiÕt
bÞ, ®µo t¹o ®éi ngò çn bé, ®¶m b¶o tù lùc ®iÒu hµnh trong mäi kh©u
s¶n xuÊt kinh doanh tõ thiÕt bÞ c«ng nghÖ chÕ t¹o ®Õn l¾p r¸p vµ
chuÈn bÞ kü thuËt cho nh÷ng s¶n phÈm chÕ t¹o. Do ®éi ngò çn bé
chuyªn gia Liªn x« rót vÒ níc, C«ng ty ®øng tríc mét hÖ thèng m¸y
mãc thiÕt bÞ ®å sé, quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p nªn thêi gian ®Çu
gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, lóng tóng. Víi tinh thÇn lao ®éng h¨ng say,
toµn c«ng ty ®i vµo thùc hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m ®Çu tiªn cña kÕ ho¹ch
5 n¨m lÇn thø nhÊt víi nhiÖm vô chñ yÕu lµ hoµn thiÖn s¶n phÈm m¸y
c«ng cô: tiÖn, phay, bµo… c«ng ty ®· ®¹t ®îc mét sè thµnh tùu ®¸ng
kÓ, vµ thËt vinh dù ®îc B¸c Hå vÒ th¨m lÇn ®Çu tiªn.
Thêi kú 1966-1975, §©y lµ giai ®o¹n c¶ níc bíc vµo kÕ ho¹ch 5
n¨m lÇn thø hai, ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong bom ®¹n chiÕn tranh khèc
liÖt ë miÒn B¾c nªn khÈu hiÖu cña c«ng ty lµ "võa s¶n xuÊt võa
chiÕn ®Êu" hoµ nhËp vµo khÝ thÕ s«i sôc cña c¶ níc víi sè lîng vµ
chñng lo¹i s¶n phÈm ®a d¹ng, phong phó c¶ nh÷ng mÆt hµng phôc vô
s¶n xuÊt vµ phôc vô chiÕn ®Êu nh : ph¸o, xÝch xe t¨ng, m¸y b¬m
x¨ng… Nh÷ng ®ãng gãp ®ã ®· ®îc nhµ níc trao tÆng hu©n ch¬ng lao
®éng h¹ng 2, nhËn cê lu©n lu cña ChÝnh phñ çc n¨m (1973-1975).
Thêi kú 1976-1986, Sau gi¶i phãng MiÒn nam, Nhµ m¸y tËp
trung l¹i vµ ®i vµo kh«i phôc s¶n xuÊt. Nhµ m¸y thùc hiÖn çc kÕ
ho¹ch 5 n¨m nªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt rÊt s«i ®éng, sè lîng çn bé c«ng
nh©n viªn lóc nµy lªn tíi 3000 ngêi, cã h¬n 300 kü s çc lo¹i, c¬ së s¶n
xuÊt ®îc më réng t¨ng 2,7 lÇn diÖn tÝch mÆt b»ng, s¶n lîng m¸y c«ng
cô t¨ng 122% vµ ®· cã m¸y xuÊt khÈu ra çc níc nh Ba lan, TiÖp kh¾c,
Cuba…N¨m 1980 Nhµ m¸y ®æi tªn lµ Nhµ m¸y chÕ t¹o c«ng cô sè 1.
Thêi kú 1987 ®Õn nay, §©y lµ thêi kú níc ta chuyÓn ®æi tõ nÒn
kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ
vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc. Thêi kú
®Çu, nhµ m¸y ph¶i tù c©n ®èi cuéc sèng cho çn bé c«ng nh©n viªn,
nªn còng vÊp ph¶i kh«ng Ýt khã kh¨n, th¸ch thøc cã lóc tëng chõng nh
kh«ng qua nçi. Nhµ m¸y b¾t ®Çu c¶i tæ l¹i c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y,
32

gi¶m biªn chÕ tõ 3000 ngêi xuèng cßn 2000 ngêi. Tõ n¨m 1993 ®Õn
nay, tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh ®· ®i vµo æn ®Þnh vµ ph¸t
triÓn ®¹t s¶n lîng s¶n xuÊt 1100 m¸y c«ng cô/n¨m vµ lao ®éng t¨ng lªn
®Ó ®¸p øng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña nhµ m¸y. Theo yªu
cÇu ®æi míi nÒn kinh tÕ nhµ m¸y ®· tõng bíc chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n
xuÊt, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
N¨m 1995, mét lÇn n÷a nhµ m¸y ®æi tªn lµ C«ng ty c¬ khÝ Hµ
Néi theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp nhµ níc 270/Q§-
TCNS§T-(22/5/1993) vµ sè 1152/Q§ TCNS§T- (30/10/1995) cña Bé
c«ng nghiÖp nÆng, víi ngµnh nghÒ kinh doanh lµ : c«ng nghiÖp s¶n
xuÊt m¸y c¾t gät kim lo¹i, thiÕt bÞ c«ng nghiÖp, s¶n phÈm ®óc rÌn
thÐp çn vµ çc phô tïng thay thÕ. ThiÕt kÕ, chÕ t¹o, l¾p ®Æt çc m¸y
vµ thiÕt bÞ riªng lÎ, d©y chuyÒn thiÕt bÞ ®ång bé vµ kinh doanh vËt t
thiÕt bÞ.
C«ng ty c¬ khÝ Hµ néi cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ HAMECO
(Hµ néi Mechanical Company ).
Trô së: Sè 24 ®êng NguyÔn Tr·i- quËn Thanh xu©n- Hµ néi.
§iÖn tho¹i: 04.8.554461 - 8.584354 - 8.583163
Fax: 04.8583268
Tµi Kho¶n tiÒn ViÖt Nam sè: 710A00006 - Ng©n hµng c«ng th-
¬ng §èng ®a - Hµ néi
Tµi kho¶n ngo¹i tÖ sè: 362111307222 - Ng©n hµng ngo¹i th¬ng
ViÖt nam.
M· sè thuÕ: 01001001741.
GiÊy phÐp kinh doanh sè : 1152/Q§-TCNS§T cÊp ngµy
30/10/1995.
Gi¸m ®èc c«ng ty: TS . TrÇn ViÖt Hïng.
2. TÝnh chÊt vµ nhiÖm vô s¶n xuÊt cña c«ng ty
C«ng ty c¬ khÝ Hµ Néi lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh cã
h¹ch to¸n ®éc lËp, cã nhiÖm vô s¶n xuÊt s¶n phÈm phôc vô cho yªu
cÇu ph¸t triÓn ngµnh c¬ khÝ, gãp phÇn vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp
ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Trong nh÷ng n¨m ®Çu míi thµnh lËp, nhiÖm vô chÝnh cña C«ng
ty lµ chuyªn s¶n xuÊt vµ cung cÊp cho ®Êt níc nh÷ng s¶n phÈm m¸y
33

c«ng cô nh: M¸y tiÖn, m¸y khoan, m¸y bµo... C«ng ty s¶n xuÊt theo
chØ ®Þnh cña c¬ quan chñ qu¶n ®Õn tõng mÆt hµng, tõng chØ tiªu
kinh doanh v× khi ®ã Nhµ níc cung cÊp vËt t vµ bao tiªu toµn bé s¶n
phÈm. C«ng ty cã nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm çc ngµnh
nghÒ vµ lÜnh vùc sau :
- C«ng nghÖ s¶n xuÊt m¸y c¾t gät kim lo¹i, thiÕt bÞ c«ng nghiÖp,
phô tïng thay thÕ
- S¶n phÈm ®óc, rÌn, thÐp çn
- XuÊt nhËp khÈu vµ kinh doanh vËt t thiÕt bÞ.
- ThiÕt kÕ chÕ t¹o vµ l¾p ®Æt çc m¸y vµ thiÕt bÞ riªng lÎ, d©y
chuyÒn thiÕt bÞ ®ång bé, dÞch vô kü thuËt trong lÜnh vùc c«ng
nghiÖp
- S¶n xuÊt Tole ®Þnh h×nh m¹ mÇu m¹ kÏm.
- M¸y vµ thiÕt bÞ n©ng h¹
…
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Ó b¾t kÞp víi nhÞp ®é cña nÒn
kinh tÕ thÞ trêng, ®¶m b¶o cho s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®îc thÞ trêng
chÊp nhËn. C«ng ty ®· chñ ®éng t×m kiÕm thÞ trêng, më réng quan
hÖ víi nhiÒu b¹n hµng trong vµ ngoµi níc, thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n
phÈm... V× vËy, nhiÖm vô s¶n xuÊt cña C«ng ty còng ®îc më réng
h¬n, ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng míi. Ngµnh nghÒ kinh doanh cña
C«ng ty hiÖn nay lµ: C«ng nghiÖp s¶n xuÊt m¸y c¾t gät kim lo¹i, thiÕt
bÞ c«ng nghiÖp, s¶n phÈm ®óc, rÌn, thÐp çn vµ çc phô tïng thay
thÕ. ThiÕt kÕ, chÕ t¹o, l¾p ®Æt çc m¸y vµ thiÕt bÞ ®¬n lÎ, d©y
chuyÒn thiÕt bÞ ®ång bé vµ dÞch vô kü thuËt trong lÜnh vùc c«ng
nghiÖp. XuÊt nhËp khÈu vµ kinh doanh vËt t thiÕt bÞ.
MÆc dï c«ng ty ®· thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, nhng
nhiÖm vô chñ yÕu lµ s¶n xuÊt çc m¸y mãc thiÕt bÞ chø kh«ng ph¶i
kinh doanh nªn cã t¹o ra ®îc s¶n phÈm chÊt lîng cao, c¹nh tranh ®îc
trªn thÞ trêng míi lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña c«ng ty. S¶n phÈm m¸y
c«ng cô mµ c«ng ty s¶n xuÊt hiÖn nay ngµy cµng gi¶m, chñ yÕu lµ
c«ng ty s¶n xuÊt theo nh÷ng ®¬n ®Æt hµng, hîp ®ång lín ®· ký kÕt víi
çc b¹n hµng. Mçi n¨m, c«ng ty ®i s©u nghiªn cøu t×m hiÓu thÞ trêng
®Ó tõ ®ã ®Ò ra nhiÖm vô s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm míi, phï hîp
nh»m ®¸p øng h¬n n÷a nhu cÇu cña thÞ trêng trong vµ ngoµi níc.
34

Trong nh÷ng n¨m tíi nhiÖm vô vµ môc tiªu phÊn ®Êu cña C«ng ty
c¬ khÝ Hµ néi lµ tiÕp tôc ®æi míi, më réng c«ng cuéc ®æi míi, më
réng thÞ trêng, t¨ng cêng phôc vô n«ng nghiÖp vµ híng tíi xuÊt khÈu.
ChuÈn bÞ tèt çc ®iÒu kiÖn cho ®Çu t chiÒu s©u n©ng cao n¨ng lùc
s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. T¹o ra nhiÒu s¶n phÈm cã chÊt lîng
cao víi gi¸ thµnh hîp lý ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng, t¨ng
khèi lîng b¸n ra thÞ trêng nh»m thu håi vèn nhanh cho t¸i s¶n xuÊt.
3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty c¬ khÝ Hµ néi
C«ng ty c¬ khÝ Hµ néi lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù h¹ch to¸n ®éc lËp.
Bé m¸y qu¶n lý theo híng ®iÒu hµnh tËp trung vµ ®îc tæ chøc thµnh
çc phßng ban, ph©n xëng ®Ó thùc hiÖn çc chøc n¨ng qu¶n lý nhÊt
®Þnh. Theo c¬ cÊu tæ chøc ®ã Gi¸m ®èc c«ng ty cã thÓ ho¹t ®éng
®éc lËp toµn quyÒn quyÕt ®Þnh çc nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh
cña c«ng ty víi sù hç trî vµ ®ãng gãp ý kiÕn cña çc phã gi¸m ®èc vµ
çc trëng phßng ban. C¬ cÊu nµy t¬ng ®èi gän nhÑ vµ tËp trung
quyÒn lùc.
* C¬ cÊu chøc n¨ng nhiÖm vô cña Ban gi¸m ®èc c«ng ty.
Ban gi¸m ®èc bao gåm Gi¸m ®èc, trî lý gióp viÖc gi¸m ®èc vµ çc
phã gi¸m ®èc. Lµ c¬ quan ®iÒu hµnh cao nhÊt cña c«ng ty, chÞu tr¸ch
nhiÖm chÝnh trong viÖc ®iÒu hµnh c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh
doanh cña c«ng ty, ®Ò ra ph¬ng híng, chiÕn lîc chÝnh s¸ch ®Çu t ph¸t
triÓn chung cña toµn c«ng ty.
- Gi¸m ®èc ®îc sù tham mu trî gióp cña cña çc phã gi¸m ®èc vµ
çc phßng ban chøc n¨ng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, çc phßng ban chøc
n¨ng ®îc tæ chøc theo yªu cÇu cña viÖc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh
vµ chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc c«ng ty lµ ngêi
cã quyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt trong c«ng ty, ®Ò ra chÝnh s¸ch, chiÕn
lîc ph¸t triÓn cña c«ng ty, x©y dùng ph¬ng ¸n tæ chøc s¶n xuÊt, kinh
doanh, chØ ®¹o ®iÒu hµnh, quyÕt ®Þnh çc c«ng viÖc cô thÓ nh:
nh©n sù, ®Çu t…, ngoµi c«ng t¸c phô tr¸ch chung çc mÆt ho¹t ®éng
35

qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh gi¸m ®èc cßn trùc tiÕp ®iÒu hµnh gi¸m
s¸t çc mÆt c«ng t¸c cña mét sè ®¬n vÞ.
- Phã gi¸m ®èc thêng trùc, ®iÒu hµnh çc c«ng viÖc chung hµng
ngµy cña c«ng ty, ®îc ñy quyÒn chñ tµi kho¶n, x©y dùng chiÕn lîc
ph¸t triÓn c«ng ty, x©y dùng ph¬ng ¸n hîp t¸c vµ liªn doanh liªn kÕt
trong vµ ngoµi c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vµ ph¸p luËt
vÒ nh÷ng c«ng viÖc ®îc ñy quyÒn.
- §¹i diÖn l·nh ®¹o chÊt lîng, ®îc gi¸m ®èc c«ng ty ñy quyÒn vµ phã
gi¸m ®èc phô tr¸ch kü thuËt trùc tiÕp ®iÒu hµnh ®Ó tæ chøc x©y
dùng vµ trùc tiÕp ®iÒu hµnh qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm, c«ng t¸c 5S
vµ t¸c phong lµm viÖc c«ng nh©n toµn c«ng ty.
+ ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc viÖc x©y dùng, h×nh thµnh,
kiÓm tra thùc hiÖn hÖ thèng ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm
+ §îc quyÒn ®×nh chØ t¹m thêi çc ho¹t ®éng vi ph¹m nghiªm träng
quy tr×nh qu¶n lý hÖ thèng chÊt lîng s¶n phÈm trong c«ng ty tríc khi
b¸o ço gi¸m ®èc
+ §îc quyÒn thay mÆt c«ng ty trong quan hÖ ®èi ngo¹i víi çc c¬
quan chøc n¨ng qu¶n lý, híng dÉn liªn quan ®Õn hÖ thèng qu¶n lý
chÊt lîng, cã quyÒn thay mÆt gi¸m ®èc ký çc v¨n b¶n, quy chÕ, quy
®Þnh liªn quan ®Õn vÊn ®Ò chÊt lîng s¶n phÈm, vÖ sinh m«i trêng
còng nh çc v¨n b¶n vÒ an toµn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng, phßng
chèng ch¸y næ vµ an ninh quèc phßng.
- Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kÕ ho¹ch kinh doanh th¬ng m¹i vµ quan
hÖ quèc tÕ, phô tr¸ch çc ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vµ
ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña c«ng ty. ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ
chØ ®¹o gi¸m s¸t gi¶i quyÕt çc c«ng viÖc hµng ngµy cña ®¬n vÞ.
Ngoµi ra cßn chØ ®¹o x©y dùng çc ph¬ng ¸n ®Êu thÇu çc mèi quan
hÖ kinh doanh, çc ph¬ng ¸n kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
- Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt cã chøc n¨ng tæ chøc, ®iÒu
hµnh thùc hiÖn s¶n xuÊt theo ®óng tiÕn ®é kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra,
chÞu tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o ®iÒu hµnh çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ phôc
vô s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ. ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c
qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt trong toµn c«ng ty, tiÕn ®é giao hµng cña
tõng hîp ®ång, s¶n phÈm, ký lÖnh s¶n xuÊt vµ çc v¨n b¶n, quy chÕ ,
36

quy ®Þnh liªn quan ®Õn ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, vËt t c¬ ®iÖn trong
c«ng ty, x©y dùng ph¬ng ¸n tæ chøc s¶n xuÊt, s¾p xÕp lao ®éng hîp
lý, hiÖu qu¶, ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p kü thuËt vµ xö lý çc hiÖn tîng ph¸t
sinh g©y ¸ch t¾c trong s¶n xuÊt vµ phôc vô s¶n xuÊt, cã quyÒn ®×nh
chØ çc ho¹t ®éng vi ph¹m nghiªm träng néi quy, quy chÕ trong s¶n
xuÊt, phôc vô s¶n xuÊt tríc khi b¸o ço gi¸m ®èc.
- Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kü thuËt gióp gi¸m ®èc qu¶n lý çc lÜnh
vùc kü thuËt, khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i trêng, b¶o hé lao ®éng, vÖ
sinh c«ng nghiÖp, qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm, lµ ®¹i diÖn l·nh ®¹o vÒ
chÊt lîng. cã chøc n¨ng chØ ®¹o, gi¸m s¸t lÜnh vùc kü thuËt cña c«ng
ty, cã nhiÖm vô ®«n ®èc, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn s¶n xuÊt cña çc
phßng ban kü thuËt, çc xëng s¶n xuÊt ®ång thêi tæ chøc viÖc nghiªn
cøu øng dông çc thµnh tùu kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong vµ
ngoµi níc vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty. §Ò ra çc gi¶i ph¸p kü
thuËt vµ xö lý çc hiÖn tîng ph¸t sinh g©y ¸ch t¾c trong s¶n xuÊt vµ
phôc vô s¶n xuÊt ®Æc biÖt lµ çc s¶n phÈm míi. Cã quyÒn ®×nh chØ
sau ®ã b¸o cã gi¸m ®èc xö lý ®èi víi çc ho¹t ®éng vi ph¹m nghiªm
träng çc quy ®Þnh vÒ quy tr×nh, quy ph¹m g©y mÊt an toµn lao
®éng, gi¶m chÊt lîng s¶n phÈm thiÕt bÞ.
- Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch néi chÝnh, ®îc gi¸m ®èc c«ng ty ñy
quyÒn ®iÒu hµnh çc mÆt ho¹t ®éng vÒ néi chÝnh ®êi sèng vµ x©y
dùng c¬ b¶n. ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ ®iÒu hµnh quan s¸t
viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô thuéc mäi lÜnh vùc qu¶n trÞ, b¶o vÖ, y tÕ,
x©y dùng c¬ b¶n. X©y dùng ®Ò xuÊt ph¬ng ¸n tæ chøc bé m¸y,s¾p
xÕp lao ®éng trong lÜnh vùc c«ng t¸c ®îc ph©n c«ng phô tr¸ch.
- Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch xëng m¸y c«ng cô (MCC), trùc tiÕp ®iÒu
hµnh vµ kiÓm tra c«ng viÖc s¶n xuÊt cña xëng m¸y c«ng cô trong
ph¹m vi toµn c«ng ty, lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc c«ng ty
vÒ çc mÆt qu¶n lý, tæ chøc ®iÒu hµnh sö dông çc tiÒm n¨ng lao
®éng vµ çc ngu«n lùc kh¸c ®îc giao çc nhiÖm vô s¶n xuÊt ®îc c«ng
ty ph©n c«ng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt m¸y c«ng cô tõng kú vµ
c¶ n¨m.
ChÞu tr¸ch nhiÖn tríc gi¸m ®èc vÒ thùc hiÖn çc kÕ ho¹ch ®îc
giao, thêi gian hoµn thµnh, çc yªu cÇu vÒ c«ng nghÖ chÕ t¹o chÊt l-
37

îng s¶n phÈm; sö dông lao ®éng, thiÕt bÞ vµ çc ph¬ng tiÖn cÇn
thiÕt, ph©n c«ng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt ®¶m b¶o n¨ng suÊt chÊt lîng
s¶n phÈm vµ thêi gian quy ®Þnh; cã quyÒn ®×nh chØ sau ®ã b¸o
ço gi¸m ®èc xö lý ®èi víi çc ho¹t ®éng vi ph¹m nghiªm träng çc quy
®Þnh vÒ quy tr×nh, quy ph¹m, g©y mÊt an toµn lao ®éng, gi¶m chÊt
lîng s¶n phÈm thiÕt bÞ.
* Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô chñ yÕu cña çc ®¬n vÞ, phßng, ban
trong c«ng ty.
+ V¨n phßng gi¸m ®èc: lµ th ký çc héi nghÞ do gi¸m ®èc triÖu tËp
vµ chñ tr× tæ chøc, ®iÒu hµnh thùc hiÖn çc c«ng viÖc cña v¨n
phßng. NhiÖm vô chñ yÕu lµ tËp hîp th«ng tin, çc v¨n b¶n ph¸p lý
hµnh chÝnh trong vµ ngoµi c«ng ty, truyÒn ®¹t ý kiÕn, chØ thÞ cña
gi¸m ®èc xuèng çc ®¬n vÞ hoÆc ç nh©n; tæ chøc, qu¶n lý, lu tr÷,
chuyÓn çc lo¹i th«ng tin vµ v¨n b¶n qu¶n lý.
+ Phßng tæ chøc nh©n sù : gióp gi¸m ®èc ra quyÕt ®Þnh, qui
®Þnh néi dung quy chÕ vÒ lao ®éng tiÒn l¬ng, tæ chøc nh©n sù vµ
gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh s¸ch x· héi theo quyÕt ®Þnh cña gi¸m
®èc. NhiÖm vô chñ yÕu lµ dù th¶o çc v¨n b¶n vÒ tæ chøc nh©n sù
nh bæ nhiÖm, b·i nhiÖm, ®iÒu ®éng, tuyÓn dông, néi qui, quy chÕ
vÒ lao ®éng tiÒn l¬ng vµ liªn hÖ víi çc c¬ quan b¶o hiÓm lµm thñ tôc
gi¶i quyÕt çc chÕ ®é chÝnh s¸ch sau khi ®· ®îc gi¸m ®èc quyÕt
®Þnh thi hµnh.
+ Ban qu¶n lý dù ¸n: cã nhiÖm vô nghiªn cøu chiÕn lîc kinh tÕ cña
§¶ng vµ Nhµ níc, nghiªn cøu c¬ chÕ thÞ trêng, cung cÊp tiªu dïng s¶n
phÈm trong vµ ngoµi níc, trªn c¬ së ®ã ®Æt ra chiÕn lîc s¶n phÈm
cho c«ng ty. Tõ ®ã x©y dùng ph¬ng ¸n ®Çu t ph¸t triÓn ®¶m b¶o khai
th¸c tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh cña m×nh ®ång thêi t×m çc gi¶i ph¸p huy
®éng vèn ®Çu t cña çc thµnh phÇn kinh tÕ trong vµ ngoµi níc.
+ Trung t©m nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ tù ®éng: cã nhiÖm
vô nghiªn cøu c«ng nghÖ tù ®éng ho¸ cña çc níc ph¸t triÓn t×m mäi
gi¶i ph¸p øng dông vµo s¶n xuÊt, chÕ t¹o t¹i c«ng ty, nh»m n©ng cao
chÊt lîng hiÖu qu¶ sö dông çc s¶n phÈm cã chøc n¨ng tham mu víi
38

gi¸m ®èc vÒ vÊn ®Ò ®Çu t d©y chuyÒn hiÖn ®¹i vµo s¶n xuÊt sao
cho cã hiÖu qu¶ nhÊt.
+ Phßng kÕ to¸n thèng kª tµi chÝnh: cã chøc n¨ng tham mu víi ban
gi¸m ®èc vÒ sö dông nguån vèn, khai th¸c nguån vèn cña c«ng ty. Cã
nhiÖm cô lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh hµng n¨m víi sæ s¸ch ghi chÐp ph¶n
¸nh ®óng, chÝnh x¸c, kÞp thêi vÒ tµi s¶n, nguån vèn, tÝnh gi¸ thµnh,
gi¸ s¶n phÈm, triÓn khai thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ níc, thanh to¸n
®óng h¹n çc tiÒn vay, çc kho¶n nî, chñ ®éng thu håi vèn vay. Tæ
chøc b¶o qu¶n lu tr÷, çc tµi liÖu chøng tõ kÕ to¸n.
+ Phßng kü thuËt: Tæ chøc, ®iÒu tra, nghiªn cøu, ¸p dông çc tiÕn
bé khoa häc kü thuËt theo tiªu chuÈn ISO- 9000 cña c«ng ty thiÕt kÕ
vµ thiÕt kÕ l¹i mÉu m· s¶n phÈm theo yªu cÇu cña hîp ®ång kinh tÕ.
X©y dùng çc chØ tiªu kü thuËt chñ yÕu cña s¶n xuÊt, çc ®Þnh møc
lao ®éng, tiªu hao vËt t…, tr×nh cÊp trªn nh÷ng thay ®æi cÇn thiÕt vÒ
kü thuËt trong s¶n xuÊt.
+ V¨n phßng giao dÞch th¬ng m¹i: cã nhiÖm vô xóc tiÕn ký kÕt çc
hîp ®ång th¬ng m¹i; tæ chøc, s¾p xÕp, giíi thiÖu s¶n phÈm còng nh
kh¶ n¨ng cung øng, s¶n xuÊt, chÕ t¹o thiÕt bÞ s¶n phÈm cña c«ng ty
®èi víi çc ®èi t¸c, kh¸ch hµng nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh
th¬ng m¹i cña c«ng ty.
+ Phßng qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm (KCS), n¾m v÷ng yªu cÇu vÒ
chÊt lîng s¶n phÈm, tæ chøc kiÓm tra, b¸m s¸t çc ®¬n vÞ tõ kh©u
chuÈn bÞ ®Õn kh©u hoµn thµnh s¶n xuÊt. ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc ban
gi¸m ®èc vÒ chÊt lîng s¶n phÈm. §Ò xuÊt víi ban gi¸m ®èc, tham mu
cho ban gi¸m ®èc trong vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm.
+ Trung t©m ®iÒu hµnh s¶n xuÊt: cã chøc n¨ng ph©n c«ng s¶n
xuÊt, x©y dùng kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp, ®Ò xuÊt çc gi¶i ph¸p qu¶n lý,
lËp ph¬ng ¸n ph©n c«ng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. LËp sæ
theo dâi çc tiªu hao vËt t kü thuËt, s¶n phÈm hµng ho¸; cã kÕ ho¹ch
cÊp bæ sung hay thay thÕ kÞp thêi çc vËt t kü thuËt. Tæng hîp ph©n
tÝch çc thuËn lîi khã kh¨n ®Ó b¸o cho ban gi¸m ®«c xö lý.
+ Trêng trung häc c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y: lµ trêng do c«ng ty c¬
khÝ Hµ néi qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh, n»m trong hÖ thèng çc trêng trung
39

häc chuyªn nghiÖp do Bé gi¸o dôc ®µo t¹o qu¶n lý vÒ ch¬ng tr×nh
gi¶ng d¹y. Trêng thùc sù lµ n¬i ®µo t¹o nguån nh©n lùc c¬ khÝ chÕ t¹o
m¸y ®¸ng tin cËy kh«ng chØ ®èi víi c«ng ty c¬ khÝ Hµ néi mµ ®èi víi
c¶ níc. Häc sinh tèt nghiÖp cã thÓ n¾m b¾t sö dông tèt çc c«ng
nghÖ hiÖn ®¹i trong lÜnh vùc c¬ khÝ.
* Chøc n¨ng nhiÖm vô cña çc xëng, ph©n xëng s¶n xuÊt
Gi¸m ®èc xëng, qu¶n ®èc ph©n xëng lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ
mÆt qu¶n lý, tæ chøc, ®iÒu hµnh, sö dông çc tiÒm n¨ng lao ®éng,
thiÕt bÞ lµ çc nguån lùc kh¸c sao cho ®¶m b¶o sè lîng, chÊt lîng, kÞp
tiÕn ®é.
VÒ mÆt nhiÖm vô ph¶i n¾m v÷ng kÕ ho¹ch ®îc giao, thêi gian
hoµn thµnh s¶n xuÊt, çc yªu cÇu vÒ kü thuËt c«ng nghÖ, chÕ t¹o,
chÊt lîng, s¶n phÈm …, phèi hîp chÆt chÏ víi çc phßng kü thuËt
nghiÖp vô vµ çc ®¬n vÞ s¶n xuÊt kh¸c cã liªn quan ®Ó c«ng viÖc s¶n
xuÊt ®îc thuËn tiÖn. X©y dùng kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp tuÇn, th¸ng, n¨m,
sö dông lao ®éng çc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn s¶n xuÊt cÇn thiÕt, ph©n
c«ng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o n¨ng suÊt, chÊt lîng s¶n phÈm
vµ thêi gian s¶n xuÊt theo qui ®Þnh.
II. Ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty c¬ khÝ Hµ néi
Mét trong nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu cña doanh nghiÖp lµ tiÕn
hµnh s¶n xuÊt, kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ vµ më réng s¶n xuÊt
kinh doanh, cung cÊp ngµy cµng nhiÒu hµng ho¸ cho x· héi. Trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt, ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt, doanh nghiÖp ph¶i
khai th¸c vµ tËn dông mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt, øng dông khoa häc kü
thuËt, tiÕt kiÖm chi phÝ, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó t¨ng tÝnh n¨ng
c¹nh tranh cho doanh nghiÖp.
§èi víi doanh nghiÖp, hiÖu qu¶ kinh doanh kh«ng nh÷ng lµ thíc ®o
chÊt lîng ph¶n ¸nh tr×nh ®é tæ chøc, qu¶n lý kinh doanh mµ cßn lµ
vÊn ®Ò sèng cßn cña doanh nghiÖp. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr-
êng ngµy nay, doanh nghiÖp muèn tån t¹i, muèn v¬n lªn th× tríc hÕt
®ßi hái kinh doanh ph¶i cã hiÖu qña. HiÖu qña trong kinh doanh cµng
40

cao, doanh nghiÖp cµng cã ®iÒu kiÖn ®Ó më mang vµ ph¸t triÓn kinh
tÕ, ®Çu t m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn cho kinh doanh, ¸p dông çc
tiÖn bé kü thuËt víi quy tr×nh c«ng nghÖ míi, c¶i tiÕn vµ n©ng cao ®êi
sèng ngêi lao ®éng, thùc hiÖn tèt nghÜa vô víi ng©n s¸ch nhµ níc.
Ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾t, c«ng ty
c¬ khÝ Hµ néi ®· tõng bíc kh¼ng ®Þnh m×nh. Cïng víi nh÷ng biÕn
chuyÓn cña ngµnh c¬ khÝ nãi chung, c«ng ty ®· thu ®îc mét sè kÕt
qu¶ ban ®Çu trong viÖc tæ chøc l¹i s¶n xuÊt nh»m dÇn ®a çc ®¬n
vÞ chñ chèt vµo h¹ch to¸n ®éc lËp, t¹o ®µ cho sù biÕn chuyÓn toµn
diÖn trong viÖc còng cè vµ ®a c«ng ty ®i lªn ngµy cµng ®ãng vai trß
tÝch cùc trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau:
Tæng hîp kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tõ 1998-2001
(§¬n vÞ : triÖu ®ång)
STT ChØ tiªu
TH
1998
TH
1999
TH
2000
TH
2001
A B 1 2 3 4
I.
II.
1.
2.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
Gi¸ trÞ TSL.
DT b¸n hµng.
DT SX c«ng nghiÖp.
Trong ®ã:
- M¸y c«ng cô vµ phô
tïng.
- ThiÕt bÞ vµ phô
tïng cho çc ngµnh.
- ThÐp çn.
DT th¬ng m¹i.
Çc kho¶n nép NS.
Tæng gi¸ trÞ hîp ®ång
®· ký trong n¨m.
Tæng gi¸ trÞ hîp ®ång
gèi ®Çu sang n¨m sau.
§Çu t x©y dùng c¬ b¶n.
Thu nhËp b×nh qu©n
tÝnh quy ®æi trän
th¸ng.
39.092
54.242
46.207
5.272
32.956
7.976
7.035
2.124
26.716
2.961
4.591
0.750
37.673
50.428
44.341
4.007
31.700
8.634
6.087
2.481
32.731
6.900
1.634
0.786
41.600
61.125
50.000
5.728
34.560
9.712
6.000
2.712
40.230
21.000
5.700
0.800
47.423
72.613
57.587
6.132
39.612
11.843
7.312
3.013
48.340
25.234
6.123
0.940
Nguån: B¸o ço quyÕt to¸n çc n¨m 1998-2000
41

HiÖn nay, C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi - con chim ®Çu ®µn cña
ngµnh c¬ khÝ níc ta ®ang dÉn ®Çu vÒ chÕ t¹o m¸y vµ çc thiÕt bÞ
kü thuËt cho çc ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc
d©n. KÕt qu¶ ®¹t ®îc cho ®Õn nay ®· ®a C«ng ty ®Èy nhanh qu¸
tr×nh øng dông c«ng nghÖ ®iÒu khiÓn tù ®éng ®Ó n©ng cao chÊt l-
îng çc thiÕt bÞ c«ng nghÖ t¹o ra çc s¶n phÈm m¸y c«ng cô tù ®éng
®iÒu khiÓn ®Çu tiªn t¹i C«ng ty. NhiÒu s¶n phÈm cña C«ng ty ®· ®îc
tÆng thëng huy ch¬ng vµng héi chî triÓn l·m hµng c«ng nghiÖp vµ
nhiÒu thµnh tÝch kh¸c.
§Ó hiÓu râ h¬n vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
c«ng ty c¬ khÝ Hµ néi ta sÏ xem xÐt mét sè chØ tiªu sau:
1. Ph©n tÝch kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸
Còng gièng nh çc doanh nghiÖp nhµ níc kh¸c khi chuyÓn ®æi
sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c«ng ty c¬ khÝ Hµ néi ®· gÆp ph¶i kh«ng
Ýt khã kh¨n, hµng s¶n xuÊt ra kh«ng tiªu thô ®îc, nguyªn vËt liÖu ®Çu
vµo thiÕu, bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cång kÒnh ... nhng víi sù quan t©m
®Çu t thÝch ®¸ng cña §¶ng vµ nhµ níc, sù cè g¾ng cña toµn thÓ çn
bé c«ng nh©n viªn c«ng ty, sù chØ ®¹o kÞp thêi, s¸ng suèt cña cÊp
l·nh ®¹o c«ng ty còng nh c¬ quan chñ qu¶n. C«ng ty ®· tõng bíc tho¸t
ra khái t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç vµ tõ n¨m 1994 c«ng ty b¾t ®Çu lµm
¨n cã l·i, t¹o ®µ t¨ng trëng cho çc n¨m tiÕp theo víi çc bíc ph¸t triÓn
cao h¬n, nhanh h¬n so víi n¨m tríc.
§Ó cã thÓ hiÓu râ h¬n vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña
c«ng ty c¬ khÝ Hµ Néi chóng ta sÏ xem xÐt mét sè sè liÖu vÒ thùc
tr¹ng tiªu thô hµng ho¸ cña c«ng ty trong mét sè n¨m gÇn ®©y.
B¶ng : KÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ çc n¨m 1999, 2000, 2001.
§¬n vÞ : triÖu ®ång
ChØ tiªu c¬ b¶n
N¨m
1999
N¨m
2000
N¨m
2001
So s¸nh
chªnh lÖch
tØ lÖ
(%) chªnh lÖch
tØ lÖ
(%)
1 2 3 4=2-1 5=2/1 6=3-2 7=3/2
Doanh thu s¶n xuÊt CN 48048 54428 63413 2380 104,9 12985 125,8
+ M¸y c«ng cô vµ phô tïng 7166 6156 9672 -960 86,51 3516 157,1
+ ThiÕt bÞ cho çc ngµnh 32956 34560 38981 1604 104,9 4421 112,8
+ ThÐp çn 7916 9712 14760 1736 112,1 5048 151,9
42

Nguån: B¸o ço kÕt qu¶ SXKD thùc hiÖn n¨m 1999, 2000, 2001
Nguån: B¸o ço kÕt qu¶ SXKD çc n¨m 1999 - 2001(®¬n vÞ triÖu ®ång).
Nh×n vµo b¶ng kÕt qu¶ tiªu thô vµ biÓu ®å trªn ta thÊy doanh thu
s¶n xuÊt c«ng nghiÖp n¨m 2000 lµ 54.428 triÖu ®ång t¨ng so víi n¨m
1999 lµ 2380 triÖu ®ång t¬ng øng t¨ng 104,9% trong ®ã:
+ N¨m 2000 tiªu thô m¸y c«ng nghiÖp vµ phô tïng chØ ®¹t 6156
triÖu ®ång b»ng 86,51% so víi n¨m 1999. Nguyªn nh©n lµ do mÆc dï
m¸y c«ng cô vµ phô tïng ®· ®îc c·i tiÕn nhiÒu vÒ mÉu m· vµ chÊt lîng
song do çc ngµnh c«ng nghiÖp trong c¶ níc gÆp nhiÒu khã kh¨n
®Çu t nhµ níc gi¶m, them vµo ®ã nhËp khÈu m¸y ®· qua sö dông mét
çch trµn lan, gi¸ c¶ l¹i rÎ h¬n nhiÒu so víi hµng s¶n xuÊt trong níc ®·
g©y khã kh¨n rÊt nhiÒu cho viÖc tiªu thô m¸y c«ng nghiÖp.
43
0
20000
40000
60000
80000
Gi¸ trÞ
DTSXCN MCC&Phô
tï ng
ThiÕt bÞ ThÐp ç n
1999
2000
2001
ChØtiªu
T×nh h×nh tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty

+ ThiÕt bÞ phô tïng cho çc ngµnh n¨m 2000 ®¹t 34.560 triÖu
®ång t¨ng 1604 triÖu ®ång t¬ng øng t¨ng 104,9% so víi n¨m 1999.
+ ThÐp çn ®¹t 9712 triÖu ®ång t¨ng 1736 triÖu ®ång t¬ng øng
t¨ng 112,1% so víi n¨m 1999.
Bíc sang n¨m 2001 do chÝnh s¸ch cña nhµ níc chó träng ®µo t¹o
c«ng nh©n kü thuËt nªn nhu cÇu vÒ m¸y c«ng cô cung cÊp cho çc tr-
êng d¹y nghÒ t¨ng lªn. N¾m b¾t ®îc xu thÕ nµy, V¨n phßng giao dÞch
th¬ng m¹i ®· chñ ®éng mua thªm nh÷ng thiÕt bÞ mµ c«ng ty kh«ng
s¶n xuÊt ®Ó cung cÊp cho kh¸ch hµng nh : m¸y phay, m¸y ®ét liªn hîp,
m¸y khoan phay, m¸y mµi hai l¸. ChÝnh v× thÕ doanh thu vÒ m¸y c«ng
cô t¨ng mét çch ®¸ng kÓ so víi n¨m 2000 ®¹t 63.413 triÖu ®ång t¨ng
so víi n¨m 2000 lµ 12.985 triÖu ®ång t¬ng øng t¨ng 125,8%.
Trong n¨m 2001 ®· b¸n ®îc 198 m¸y c«ng cô víi tæng doanh thu lµ
8428 triÖu ®ång vµ 1244 triÖu ®ång phô tïng. Tæng doanh thu m¸y
c«ng cô vµ phô tïng thay thÕ còng ®· ®îc ®Èy m¹nh, tæng gi¸ trÞ hîp
®ång trong lÜnh vùc ®¹i tu s÷a ch÷a m¸y c«ng cô c¶ n¨m 2001 lªn tíi
h¬n 2 tû ®ång.
2. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng
Vît qua nh÷ng khã kh¨n trong giai ®o¹n võa s¶n xuÊt kinh doanh
®Ó tù trang tr¶i, võa ®µo t¹o ®éi ngò çn bé, võa c¶i t¹o më réng mÆt
b»ng vµ n©ng cao nhµ xëng ®æi míi c«ng nghÖ. C«ng ty c¬ khÝ Hµ
néi ®· phÊn ®Êu hÕt m×nh vµ ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch
lÖ. Víi ®Þnh híng n©ng cao chÊt lîng mÆt hµng m¸y c«ng cô, ®a d¹ng
ho¸ s¶n phÈm, chó träng thiÕt bÞ phi tiªu chuÈn dùa vµo søc m×nh lµ
chÝnh tËn dông tèi ®a chÊt x¸m cña çn bé kü thuËt vµ thµnh tùu
khoa häc c«ng nghÖ trªn thÕ giíi, c«ng ty ®· t¹o ra ®îc nh÷ng s¶n
phÈm cã hµm lîng khoa häc kü thuËt cao, h×nh thøc ®Ñp, ngµy cµng
phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng.
B¶ng t×nh h×nh sö dông lao ®éng cña c«ng ty
STT ChØ tiªu C«ng thøc
N¨m
2000
N¨m
2001
So s¸nh
Chªnh lÖch TØ lÖ
(%)
44

1
Doanh thu b¸n
hµng trong n¨m
(triÖu ®ång)
M
50.42
8
63.41
3
12.985 125,75
2
Tæng sè L§ b×nh
qu©n trong n¨m
(ngêi)
T 929 953 24 102,58
3
Ngµy c«ng L§
b×nh qu©n trong
n¨m
SN 290 295 5 101,72
4
N¨ng suÊt L§
b×nh qu©n trong
ngµy
W=M/T.
SN
0,187 0,225 0,038 120,64
Nguån: B¸o c¸o thùc hiÖn n¨m 2000, 2001 cña c«ng ty
Tõ sè liÖu cña b¶ng trªn ta thÊy: Doanh thu b¸n hµng n¨m 2001
t¨ng 12.985 triÖu ®ång t¬ng øng t¨ng 125,75% so víi n¨m 2000 mÆc
dï sè lao ®éng vµ c¬ cÊu lao ®éng thay ®æi
- Do sè lîng lao ®éng t¨ng trong n¨m 2001 lµm t¨ng doanh thu b¸n
hµng lªn so víi n¨m 2000 lµ 1301,52 triÖu ®ång t¨ng t¬ng øng 2,58%.
- Do n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n t¨ng ®· lµm doanh thu t¨ng
10237,58 triÖu ®ång t¬ng øng t¨ng 20,3%.
Nh vËy viÖc sö dông lao ®éng ë c«ng ty c¬ khÝ Hµ néi lµ t¬ng
®èi cã hiÖu qu¶, ®iÒu ®ã nã cho thÊy tr×nh ®é kü thuËt còng nh tay
nghÒ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty ®· ®îc n©ng lªn râ rÖt, ®·
lµm chuyÓn biÕn tÝch cùc ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng chung cña c«ng
ty.
a) Møc sinh lîi b×nh qu©n trªn mét lao ®éng.
Møc sinh lîi b×nh qu©n trªn mét lao ®éng ph¶n ¸nh : Trong C«ng
ty, mçi mét lao ®éng t¹o ra ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Møc sinh lîi
b×nh qu©n trªn mét lao ®éng cña C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi tõ n¨m 1998
÷ 2001 ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau :
Møc sinh lîi b×nh qu©n trªn mét lao ®éng cña C«ng ty CKHN tõ
1998÷ 2001.
ChØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001
Lîi nhuËn(triÖu
®ång)
520 480 590 680
Sè lao ®éng(ngêi) 1000 952 929 953
45

Lv 03 tham khao

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (14)

Destaque

Destaque (18)

Semelhante a Lv 03 tham khao

Semelhante a Lv 03 tham khao (9)

Mais de Thanhxuan Pham

Mais de Thanhxuan Pham (11)

Lv 03 tham khao