SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 13
Baixar para ler offline
UNIVERSITETI PUBLIK”HAXHI ZEKA”-PEJË
FAKULTETI I SHKENCAVE TË APLIKUARA TË BIZNESIT
DREJTIMI ADMINISTRIM BIZNESI

Punim Seminarik
LËNDA: ORGANIZIMI I NDËRMARRJES
Tema: Ndërmarrësia dhe menaxhimi i riskut në ndërmarrje

Studenti :

Mësimdhënësi/ja

Shpejtim Rudi

Prof.Dr.sci.Halit Shabani

Nr.index-it :160122

Pejë/Dhjetor/2013

1
PËRMBAJTJA

1. PERKUFIZIMI I NDËRMARRËSISË
2. PROFILI I NDËRMARRËSIT
3. MJEDISI / RRETHINA E BIZNESIT TË VOGËL DHE TË MESËM
4. MENAXHIMI I RREZIKUT NË NJË BIZNES
5. LLOJET E RREZIQEVE
6. MUNDËSIT PËR PARANDALIMIN E RREZIKUT

2
PERKUFIZIMI I NDËRMARRËSISË
-Nga definicionet e shumta ne do të përkufizojmë ndërrmarësinë në mënyrë të
përshtatshme.
Richard Cantilllon ndërmarrësin e shihte si aktivitet ekonomik në kushte të
pasigurisë.
Peter Drucker ndërmarrësinë e paraqet si biznes që organizohet dhe kryhet në
mënyrë sistematike dhe të efektshme. Sipas Drakerit, ekonomia nderrmarrëse
është fenomen kulturor dhe psikologjik, po aq sa është edhe fenomen ekonomik
dhe teknologjik.
Thënë shkurt, Ndërrmarrësia si kulturë dhe koncept i të menduarit ekonomik,
paraqitet si nje resurs i rrallë, si agjent i ndryshimeve shoqërore (dhe politike).
Arma kryesore e ndërmarrësisë është “destruksioni kreativ “ dhe novatorizmi
sistematik.
Ëickham numëron disa nga keto atribute :
• Rreziku ( risku)
• Efektiviteti dhe eficienca – ndërmarrësi siguron eficencë ekonomike
nëpermjet krijimit te fitimit e që paraqet një shpaguarje / kthim të
investimeve - shpërblimin për sakrificën
• Inovacioni
Kuratko dhe Ëelsch numërojnë katër karakteristika qenësore të ndërmarrësit :
• Njohja e shansave në treg
• Gadishmëria për pranimin e rrezikut
• Aftësia për të siguruar resurset ( burimet) për investim
• Aftësia për të menaxhuar biznesin
PROFILI I NDËRMARRËSIT
Zimmerer dhe Scarborough ( 1998) : një person që krijon një biznes duke u
ballafaquar me rrezikun dhe duke synuar realizimin e fitimit dhe rritjen e biznesit
duke përfituar nga shansat dhe aftesia për të siguruar dhe menaxhuar resurset
( burimet) .
Ndërmarrësi i lëvizë burimet nga një fushë me fitim më të ultë në një fushë me
fitim më të lartë përfshirë këtu njerzit, objektet, materialet dhe paranë.(D.Stoks,
29, 2003)
MJEDISI / RRETHINA E BIZNESIT TË VOGËL DHE TË MESËM
•
•
•

Mjedisi miqësor dhe kërcenues
Mjedisi makro( niveli nacional/ shtetëror dhe ndërkombëtar) dhe mjedisi
mikro (niveli lokal).
Mjedisi nacional/ ndërkombëtar ka të bëjë me poltikat ekonomike të një
vendi ( taksat, kredia, valuta, stabiliteti makroekonomik – inflacioni, valuta,
punësimi,ndryshimet socio-demografike, ndryshimet teknologjike)

3
•

Mjedisi lokal ( mikro) ndërlidhet me kushtet sociale dhe ekonomike në
lokalitete të caktuara apo në sektorë specifik si dhe me nevojat e
konsumatorëve.

RRETHINA
KONKURENTËT
RRETHINA
POLITIKE

RRETHINA
EKONOMIKE

KOMPANIA
JONË
FURNIZUESIT

- Produkti
- Shërbimi
- Organizimi

FAKTORËT
SOCIAL

KONSUMATORËT

SISTEMI
FINANCIAR
ZËVENDËSUESIT
Produktet /
Shërbimet

MENAXHIMI I RREZIKUT NË NJË BIZNES
Risku është definuarë si një ngjarje e mundshme që ndodhë dhe që ka implikime
negative ne ndërmarrje.
Rreziku është element faktual fundamental i jetës së një biznesi
Rreziku mund të ketë domethënie të ndryshme për njerëz të ndryshëm, por
çdonjëra nga këto rreziqe mund të ketë pasoja të pa-evitueshme financiare.
Rreziqet janë ose të brendëshme ose të jashtme për organizatën dhe se disa
nga këto rreziqe është e pamundur të kontrollohen.
 Menaxhmenti i riskut është organ i cili merret me menaxhimin e
probabilitetit ose ashpërsis negative të rasteve në një gamë apo brenda
kufinjeve të percaktuar nga ndërmarrja.
Rreziku: Është definuar si një ekspozim i gjasave (shanseve) për humbje.
Rreziku gjithashtu është definuar si një mundësi e paraqitjes së një
ngjarjeje jo të favorshme si dhe potencialit të mundshëm për implikimet e
sajë në ndërmarrje.

4
 Menaxhimi i rrezikut është proces i menaxhimit të mundësisë së
paraqitjes së një ngjarje jo të favorëshme deri në një shkallë të papranueshme apo brenda kufinjëve të caktuar nga një ndërmarrje.
 Sistemi i menaxhimit te riskut është një metodë që në mënyrë
sistematike bënë identifikimin, vlerësimin dhe menaxhimin e risqeve qe
përballet ndërmarrja.
Analiza e mundesive për rrezikun – është një proces i identifikimit të
rrezikut.
Me rastin e kryerjes së analizave për rreziqet duhet të pytemi:
1.
Çfarë është një ngjarje me rrezik?
2.
Cilat janë shkaqet që shpiejnë deri tek një rrezik?
3.
Si monitorohen rreziqet?
LLOJET E RREZIQEVE
• Ngjarjet natyrore
• Rrethanat politike
• Rrethanat ekonomike
• Teknologjia
• Sjellja e njerëzve
• Marëdhëniet legale dhe komerciale
• Shtrirja, struktura menaxheriale dhe kontrolli
Nga kjo shtrohet pyetja se cilat burime të vlerave nevoiten të mbrohen?
Asetet fizike – Toka, ndërtesa, paisjet dhe inventari (malli)
Asetet fizike – Paratë e gatshme, paratë e pritëshme, borxhi, investimet,
ekuiteti.
Asetet e konsumatorëve – Konsumatorët, kanalet dhe filialet
Cilat burime të vlerave nevoiten të mbrohen?
Punëtori dhe furnizuesi i aseteve – Punëtorët, furnitorët dhe partnerët
Organizimi i aseteve – Strategjia, njohuritë, vlerat, sistemet, inovacionet dhe
emrat e firmave.
Nga mos menaxhimi i mire vjen deri te shfaqja e pasojave të mundëshme të
rreziqeve të cilat mund të veqohen :
•
•
•
•
•
•
•
•

Performanca (rezultatet) e dobët
Informimi jo –adekuat
Humbja e theksuar e klientëve dhe furnizuesëve
Humbja e tregut
Aplikimi jo-efikas
Humbja e moralit
Strategjitë e vjetërsuara apo të paqarta
Kostot e tepruara

5
Vlerësimi i rrezikut
Me rastin e vlerësimit të rreziqeve duhet shtruar pyetjet ne vazhdim:
1.
2.
3.
4.
5.

Përse dëshironi të njoftoheni lidhur me shkallën e rrezikut?
Çfarë do të vlerësoni?
Si do të bëni një vlerësim të tillë?
Ku do të bëhet vlërësimi i caktuar i shkallës së rrezikut?
Kur do të bëhet një vlerësim i tillë?
Risk Management Feedback Loop
Identify, assess and prioritize risks
Identifikimi, vlersimi dhe prioritetet e rezikut

Rishikimii Procedurave
dhe Politikave
Revise
policies and
procedures

Test
effectiveness
and evaluate
results.

Testet
efektive dhe
vlersimi I
rezultateve

Zhvillimi i
strategjive
politikave per
te matur
reziqet

Dizajnimi I
politikave dhe
procedurave
per zbutjen e
reziqeve

Develop
Strategies
and policies
to measure
risk

Design
policies and
procedures
to mitigate
risks.

Caktimi dhe zbatimi I pergjegjesis
Implement and assign Responsibility

Identifikimi i zonave kritike në resikun e ndërmarrjeve
Tre reziqet më të mëdha në operacionet e rrezikut janë :
 Risku Operative
 Risku Financiare
 Risku Strategjik
Rreziku operacional -Ky rrezik është një funksion i kontrolleve të brendshme, I
cili përfshinë: sistemet e informacionit, integritetin e punonjësve dhe proceset
operative
Të cilat hulumtoin dhr kontrolloin:
1. Riskun e kredive
2. Riskun e transaksioneve
6
3. Riskun e mashtrimit
• Risku i Kredive: përmbledh humbjen e të ardhurave qe
rezultojnë nga ndërmarrja dhe në paaftësin e tyre për të
mbledhur të ardhurat e parashikuar të interesit si dhe
humbjen e kapitalit.
•

Risku i transaksioneve: ngritet në baza ditore në
ndërmarrje si transaksionet që janë proceduar, ato janë të
larta për ndërmarrjet, ato trajtojnë një volumi te lartë të
transaksioneve të vogla të përditshme

•

Risku i mashtrimit: i referuara si rrezik integriteti, rreziku
mashtrimit është rreziku i humbjes i të ardhurave ose të
kapitalit, si rezultat i qëllimshëm mashtrimi nga një punonjës
apo klient

Ndërmarrjet ballafaqohen me rrezikun e misionit nëse ato nuk bëjnë definimin e
qartë të cakut në treg.
Ndërmarrjeve mundet gjithashtu t’iu mungoj mekanizmi i të siguruarit, sepse
shërbimet e caktuara financiare shkojnë në drejtim të grupit të caktuar (në
shënjestër) të njerëzve
Rreziku financiar
•

Risku i likuiditetit: është mundësia e efekteve negative në interesin e
pronarve, konsumatorëve dhe të partnerve tjerë të institucioneve
mikrofinanciare

•

Risku i tregut: perfshin riskun e normës së interesit, riskun e valutes se
huajë dhe riskun e investimeve.

Ndrrimi i riskut te jashtëm: është e mundshme për humbjen e të ardhurave ose
kapitalit që vjen nga luhatjet vlerave te valutave te jashtme.
Rreziku strategjik -Përfshinë rreziqe të brendshme dhe ato vendime
negative që merren nga bizneset ose zbatimi i atyre vendimeve , udhëheqje
të varfër, ose joefektiviteti i qeverisjes dhe i mbikëqyrjes
•

Risku i qeverisjes: i lidhur me qeverisjen joadekuate apo një strukturë
të qeverisjes së dobët.

•

Risku i reputacionit: i referohet rrezikut të ardhurave ose të kapitalit
që lindin nga opinioni negativ publik, i cili mund të ndikojë ne aftësinë e
ndërmarrjes për të shitur prodhimet dhe shërbimet e tyre ose qasjen e
tyre në fondet e kapitalit ose fondet e parave te gatshme. Ky është

7
rrezik i humbjes së klientëve, furnitorëve dhe partnerëve si rezultat i
reputacionit të dobët të një ndërmarrje.
Risku i mjedist të jashtem në biznes: i referohet rreziqeve të
pandarë të aktivitetit biznesore të ndërmarrjes dhe të mjedisit të
jashtëm të biznesit
• Risku i regullatorit dhe pershtatshmëris legale: lind nga shkelja ose
jo-përputhshmëria me ligjet, rregullat, rregulloret, praktikat e paraparë,
ose standardet etike, që ndryshojnë nga vendi në vend.
Egzistojnë edhe rreziqe te cilat vinë si pasoje e ambientit fizik e ato mund të
jenë :
• Disa zona janë të predisponuara ndaj rrezikut nga fatkeqësitë natyrore siç
janë: vërshimet, ciklonet (erërat e fuqishme) apo thatësia.
• Llojet e tilla të katastrofave dëmtojnë shtëpitë, ndërmarrjet, kanalet e
hyrjes së të ardhurave dhe operacionet .
•

RREZIQET ME TË CILAT BALLAFAQOHEN
NDERMARRJET
Institucional
Misioni social
Misioni komercial
Varëshmëria

Operacional
Kredi
Mashtrim
Siguri
Transakcion

Rreziqet e jashtme
Rregullativat,
Konkurenca
Shtrirja demografike
Mjedisi fizik

LLOJET E
RREZIQEV
E

Men. F. për:
Asetet dhe detyrimet
Norma e interesit
Këmbimi valutor
Rreziku ndaj
likuiditetit
Menaxhime të tjera
financiare
Mos-efikaciteti
Integriteti i sitemit

8
MUNDËSIT PËR PARANDALIMIN E RREZIKUT
Egzistojnë katër mënyra sesi t’i përgjigjemi rrezikut: shmangia, pakësimi,
transferi dhe pranimi i tij.
-Shmangia e rrezikut e eliminon rrezikun përmes shmangies ose heqjes dorë nga
aktivitetet të cilat janë me rrezik. Disa rreziqeve nuk mund t’ju shmangemi, por
ato mund të reduktohen me veprime të kujdesshme të parandalimit, siç ndodh
me përdorimin e masave mbrojtëse dhe masave të sigurise, kur të perdorim
materiale të rrezikshme.
- Pakësimi i rrezikut e minimizon rrezikun, duke përdorur metoda të ndryshme,
për më tepër për të pakësuar gjasat e ndodhive të dëmshme.
- Transferi i rrezikut i kalon pasojat e rrezikut në një individ apo organizat tjetër,
të cilët janë jashtë biznezit tuaj. Sigurimet janë forma më e mirë e transferit të
rrezikut, kur një kompani tjetër do te paguaj në rast të dëmit.
- Pranimi i rrezikut përfshin pranimin e rrezikut dhe të pasojave, në rast të
ndodhive jo të mira. Teoritikisht, pranimi i rrezikut është zgjedhje e planifikuar
dhe e menduar. Në përgjithësi, pranimi i rrezikut është i menduar atëher kur, për
më tepër, rreziku i humbjes së mundëshme, financiarisht nuk është edhe aq e
rëndësishme për biznesin, ose kur kostoja e sigurimit nga dëmi është shumë e
kushtushme.
Egzistojnë katër kategori të rrezikut të cilat duhet të studijohen: rreziku
operacional, rreziku pronësor, rreziku i personelit( të punusuarit) dhe rreziku që
ka në qendër konsumatorin. Secila katergori e rrezikut përmban rrezik me
potencial humbës, i cili mund ta shkretoj biznesin tuaj.
Rreziqet vepruese(operacionale) janë ato pasiguri të cilat e sfidojnë biznesin
gjatë operimeve normale. Menaxhmenti efikas kerkon nga ju që të jeni të
vetedishëm( të informuar ) për ambientin dhe kushtet në të cilat zhvillohet biznesi
juaj, ose për ata faktorë që nëse do të ndryshojnë, mund të dëmtojnë biznesin
tuaj. Rreziqet operacionale vargohen nga çështjet makroekonomike deri te ato

9
mikroekonomike. Ketu përfshihet: recesioni, ndryshimet legjislative dhe të tregut,
vjetërsimi i produkteve(afati I skadencës), ndryshimet në konkurrencë,
humbja( ose vdekja e punëtorve kryesor).
Në përgjithësi nga këto rreziqe nuk mund të sigurohemi, këto rreziqe vetëm
mund të minimizohen, përmes informacionit dhe planifikimit. Prandaj, kërkohet
një monitorim i përhershëm i këtyre sferave, në mënyrë që të reagojmë shpejt në
raste të paraqitjes së ndodhive të dëmshme.
Minimizimi i rrezikut nga humbja e punëtorve kyç është menaxhment i mirë. Ju
duhet që në mënyrë aktive ti trajnoni njerzit për detyra të shumëlllojshme dhe
vazhdimisht të bëni përsosjen profesionale të punëtorve tuaj.
Ju mund ta zvogloni rrezikun nga vdekja e punëtorve kyç, duke e bërë sigurimin
e jetës së tyre. Një hap i tillë, që shumë herë harrohet në bizneset e vogla është
edhe sigurimi i humbjes së pronarit – i vetes tuaj.
Shumë njerëz mendojne për rrezikun e pronës vetëm atëher kur përmendet
menaxhimi i rrezikut. Ky është një shkatërrim( destrukcion) potencial, ose humbje
e disa aseteve fizike të biznesit. Me gjasë, më së lehti është që të mbrohemi dhe
të sigurohemi kundrejt humbjes së pasurisë. Pa pasur parasysh se a është
mbrojtje nga zjarri, system i siguris, ztrategji e mbrojtjes së keshit, ose sigurim i
sistemit kompjuteristik, ju duhet ti identifikoni rreziqet potenciale dhe te dilni me
një plan për zvogelimin e ekspozimit të rrezikut, duke përfshirë rrezikun nga
humbja totale.
Rreziqet e punëtorve shumë leht mund të konsiderohen si rreziqe operacionale.
Më herët folëm për mundësin e humbjes së punëtorve kyç. Të punësuarit
gjithashtu janë të involvuar në rreziqet e pronës. Edhe pse ne nuk duam të
mendojmë për vjedhjen dhe vandalizmin e punëtorve, megjithatë, ajo mund të
ndodhë, prandaj duhet ndërmarr masa mbrojtëse. Punëtort mund të sigurohen
kundër rreziqeve, deri në një shkallë të caktuar, përmes kontratave ose polisave
të sigurimit. Mënyra më efikase për mbrojtje nga rreziqet e punëtorve është
zgjedhja e jujdesshme dhe mbikqyrja e tyre. Me rritjen e biznesit, është e
rëndësishme gjetja dhe trajnimi i punëtorëve shtesë. Është më rëndësi të madhe
nëse ata janë të aftë dhe të ndershëm.
Njëri aspect i sistemit të kontrollit është mekanizmi të cilin ju e përdorni për
kontrollin e brendshëm dhe mënura se si e bëni mbikqyrjen e punëtorëve tuaj.
Në një anë, punëtorët tuaj presin nga ju besim dhe confidence rreth aftësive të
tyre. Në anën tjeter, ju duhet t’i mbikqyrni dhe kontrolloni veprimet e tyre, për ta
ruajtur veten dhe biznesin tuaj. Ajo që ndërlidhet me këtë është programi i
marrëdhënieve me punëtorë. Sidoqoftë, shumë ndërmarrës nuk e shohin, ose e
minimizojnë rëndësinë e pasjes së marrëdhënieve të mira me punëtorë që të
keni një biznes të suksesshëm. Punëtorët tuaj janë burimi kryesor i mirëqenjës
së biznesit tuaj, prandaj ashtu edhe duhet të trajtohen. Mbajtja e marrëdhënjeve
te mira me ata do të zvogëlojë ekspozimin tuaj ndaj rreziqeve të punëtorëve.
Formë tjetër e rrezikut të punëtorëve është lëndimi në punë. Biznesi është
përgjegjës që të ofrojë një ambient të sigurtë për biznes dhe për punëtorë.
Shumica e shteteve perëndimore e praktikojnë një lloj të kompenzimit të
punëtorëve, në rast lëndimi kë punë, duke ju ofruar mbulesë sigurimi, megjithatë,

10
kompanitë mund t’i ekospozohen rrezikut në masen e cila shkon përtej asaj që u
është paguar me këto sigurime.
Rreziqet e fokusuara në konsumatorë gjithashtu mund të paraqiten në forma të
ndryshme. Një rrezik i pastër, i cili përgjithësisht mbulohet nga sigurimi, është
nëse konsumatori lëndohet në objektet tuaja. Për aktivitetet në shitjen me pakicë,
vjedhja nga konsumatori është teëpr e mundëshme, por kjo ndërlidhet me
rrezikun e pasurisë. Rreziku më i madh, që shoqërohet me konsumatorë, është
në sferën e përgjegjësisë ndaj rrezikut në produkte dhe shërbime kërkon
monitorimin e vazhdueshëm të kualitetit të veprimeve tuaja. Për aktivitetet në
shitjen me pakicë, vjedhja nga konsumatori është tepër e mundshshme, por kjo
ndërlidhet me rrezikun e pasurisë. Rreziku më i madh, që shoqërohet me
konsumatorë, është në sferën e përgjegjësisë të produkteve dhe të shërbimeve.
Rreziku i vazhdueshëm i konsumatorit është atëherë kur ai më nuk blen tek ju,
ose kur nuk paguan për atë që e ka blerë. Mënyra e vetme për reduktimin e këtij
rreziku është t’i dalloni konsumatorët tuaj dhe t’i vëzhgoni ata për së afërmi.
Fatkeqësisht, shumë biznese të cilat janë në rritje e sipër përqendrohen në rritjen
e shitjeve dhe të numrit të konsumatorëve të rinj, pa u fokusuar në dëshirat dhe
në afësitë paguese të konsumatorëve.
Gjatë gjithë këtij paragrafi, ne kemi bërë fjalë për siguracione, pa hyrë në detaje
specifike. Egzistojnë disa lloje të sigurimeve. Në që të gjithë jemi të njohur me
sigurimin e jetës dhe me sigurimin nga zjarri. Veç kësaj, ekzistojnë
shumëllojshmëri e sigurimeve të mundshme të shkakësive(sausalty), kredisë
(credit), ndërprerjës së biznesit (business interruption), borxhit ( liability),
garancisë (surety), dhe bëanikërisë (fidelity). Siguracioni është i komplikuar dhe i
shtrenjtë, ndërsa mund të ketë njërën nga këto tri forma: vetësigurimi,
bashkeësigurimi dhe sigurimi i plotë. Është me rëndësi të cekim faktin se derisa
rreziqet e nën-siguruara(under-insuring) janë të dallueshme pa vështirësi, mbi
sigurimet (over-insuring) gjithashtu mund të shkaktojnë vështirësi financiare.
Vetësigurimi është marrje e rrezikut, nga biznesi, pa e involvuar ndonjë kompani
të sigurimit. Kjo është e njëjtë sikurse kur s’ke sigurim fare. Derisa shumë
kompani të mëdha kanë rezerva të mjaftueshme të keshit ose asete që e
mundësojne këtë, shume kompani të vogla nuk e kanë këtë mundësi. Në realitet,
rreziku i cili as nuk është i njohur e as i pranuar është vetësiguria.
Çasja e bashkësigurimit kërkon nga ju që të merrni një pjesë të paradeterminuar
të rrezikut, zakonisht në formë të zbritur. Kjo do të thotë se ju jeni përgjegjës për
pagesën e pjesës së parë të dëmit.
Plani operativ do të përfundojë jo vetëm më identifikimin e rreziqeve të
parashikueshme dhe të rëndësishme, por edhe me prezentaimin e strategjisë
tuaj të menaxhimit të rrezikut, prezaentimin e portofolit të siguracioneve dhe të
planit të pasigurive. Plani i pasigurimeve të specifikojë se cilët hapa do të
ndërmirren në rast të humbjeve signifikante, të pjesshme ose të plota. Plani nuk
ka nevoje të jetë i gjatë. Nuk ka nevoje te identifikojë secilin rrezik, por duhet të
identifikojë rreziqet më kryesore, të cilat mund ta dëmtojnë biznesin tuaj. Ai duhet
të jetë gjithëpërfshirës, me shkrim dhe rregullisht i rishqyrtueshëm. Në vijim do ta
paraqesim listën e plotë të pasigurive, e cila nxjerr në pah
lëmitë kyçe të shqetësimeve në biznesin tuaj.

11
Çështjet në Planin e pasigurive
1.Sferat dhe zbutja e rrezikut
a) Rreziqet operacionale
1. Alternativat e diversifikimit?
2. Trajnimi i kombinuar I punëtorëve?
3. Sigurimi i punëtorëve kyç ?
4. Mbrojtja e sistemeve dhe shënimeve kompjuteristike ?
b) Rreziqet në pasuri
1. Alternativat e sigurimit për katastrofa natyrore, vjedhje dhe dëmtime?
2. Sistemet kundër vjdhjeve dhe dëmtimeve fizike ?
3. Dalja nga përdorimi ?
c) Rreziqet e fokusuara në të punësuarit
1. Zgjedhja e kujdesshme, tranimi dhe mbikëqyrja e punëtorëve?
2. Mjedisi i sigurt për punë?
3. Procedurat e kontrollit të brendshëm ?
4. Marrëdhëniet me punëtorë ?
d) Rreziqet e fokusuara në konsumatorë
1. Lëndimet e konsumatorëve ?
2. Çështjet e të metave të produktit/ shërbimit ?
3. Borxhet e konsumatorëve dhe çështjet e varësisë nga një konsumator ?

2). Gjerësia dhe thellësia e mbulesës së sigurimit
a). Efikasiteti i shpenzimeve / vlera e polisës së sigurimit ?

3). Plani gjithëpërfshirës i pasigurive
a). Strategjitë vepruese për zbutjën e rreziqeve ?
b). Veprimet të cilat duhet ndërmarrë në rast të paraqitjes së dëmit(një apo
më shumë raste?)
c). Veprmit të cilat duhët ndërmarrë në rast të paraqitjes së humbjes
katastrofale(totale) ?

12
LITERATURA
1. Menaxhimi i riskut dhe sigurimet – Xhevat Bakraqi
2. Lënda :Organizimi i ndërmarrjes Prof.Dr.sci.Halit Shabani
3. Ndermarresia – Safet Merovci
4. Hulumtim ne internet
5. Njohuritë e mia
Punoi :Studenti Shpejtim Rudi
F.SH.A.B.-Pejë
Drejtimi Administrim Biznesi.

FALEMINDERIT

13

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Menaxhimi Financiar
Menaxhimi Financiar Menaxhimi Financiar
Menaxhimi Financiar Menaxherat
 
Bazat e kontabilitetit
Bazat e kontabilitetitBazat e kontabilitetit
Bazat e kontabilitetitbaron
 
Lidershipi dhe aftesite Negociuese
Lidershipi dhe aftesite NegociueseLidershipi dhe aftesite Negociuese
Lidershipi dhe aftesite NegociueseMenaxherat
 
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)fatonbajrami1
 
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)fatonbajrami1
 
Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri
Kontabiliteti i  Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - LibriKontabiliteti i  Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri
Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - LibriMenaxherat
 
Parimet baze te kontabilitetit
Parimet baze te kontabilitetitParimet baze te kontabilitetit
Parimet baze te kontabilitetitBledi Lila
 
Bankat edhe funksoni i tyere
Bankat edhe funksoni i tyereBankat edhe funksoni i tyere
Bankat edhe funksoni i tyerebehar199004
 
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogari
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogariRegjistrimet ne ditar dhe ne llogari
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogariMenaxherat
 
Metodologjia e Hulumtimeve
Metodologjia e Hulumtimeve Metodologjia e Hulumtimeve
Metodologjia e Hulumtimeve Fitore ZEQIRI
 
Procesi racional i vendimmarrjes
Procesi racional i vendimmarrjesProcesi racional i vendimmarrjes
Procesi racional i vendimmarrjesdrilon emini
 
Paraja dhe funksionet e saj
Paraja dhe funksionet e sajParaja dhe funksionet e saj
Paraja dhe funksionet e sajbehar199004
 
Pasqyrat financiare dhe aktivitet e biznesit (Ligjerata 4- Mesimi Praktik)
Pasqyrat financiare dhe aktivitet e biznesit (Ligjerata 4- Mesimi Praktik)Pasqyrat financiare dhe aktivitet e biznesit (Ligjerata 4- Mesimi Praktik)
Pasqyrat financiare dhe aktivitet e biznesit (Ligjerata 4- Mesimi Praktik)Fisnik Morina
 
menaxhimi i operacioneve - vehbi rama
menaxhimi i operacioneve - vehbi rama menaxhimi i operacioneve - vehbi rama
menaxhimi i operacioneve - vehbi rama drilon emini
 
Menaxhment - Permbledhje
Menaxhment - PermbledhjeMenaxhment - Permbledhje
Menaxhment - PermbledhjeJozef Nokaj
 
1. biznesi dhe format e organizimit të tij
1. biznesi dhe format e organizimit të tij1. biznesi dhe format e organizimit të tij
1. biznesi dhe format e organizimit të tijMenaxherat
 

Mais procurados (20)

Menaxhimi Financiar
Menaxhimi Financiar Menaxhimi Financiar
Menaxhimi Financiar
 
Bazat e kontabilitetit
Bazat e kontabilitetitBazat e kontabilitetit
Bazat e kontabilitetit
 
Lidershipi dhe aftesite Negociuese
Lidershipi dhe aftesite NegociueseLidershipi dhe aftesite Negociuese
Lidershipi dhe aftesite Negociuese
 
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)
 
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)
 
Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri
Kontabiliteti i  Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - LibriKontabiliteti i  Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri
Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri
 
Parimet baze te kontabilitetit
Parimet baze te kontabilitetitParimet baze te kontabilitetit
Parimet baze te kontabilitetit
 
BAZAT E MENAXHIMIT
BAZAT E MENAXHIMITBAZAT E MENAXHIMIT
BAZAT E MENAXHIMIT
 
Bankat edhe funksoni i tyere
Bankat edhe funksoni i tyereBankat edhe funksoni i tyere
Bankat edhe funksoni i tyere
 
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogari
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogariRegjistrimet ne ditar dhe ne llogari
Regjistrimet ne ditar dhe ne llogari
 
Metodologjia e Hulumtimeve
Metodologjia e Hulumtimeve Metodologjia e Hulumtimeve
Metodologjia e Hulumtimeve
 
Procesi racional i vendimmarrjes
Procesi racional i vendimmarrjesProcesi racional i vendimmarrjes
Procesi racional i vendimmarrjes
 
Menaxheri dhe Lideri
Menaxheri dhe LideriMenaxheri dhe Lideri
Menaxheri dhe Lideri
 
Paraja dhe funksionet e saj
Paraja dhe funksionet e sajParaja dhe funksionet e saj
Paraja dhe funksionet e saj
 
Paraja Kuptimi, Format, Dhe Funksionet
 Paraja   Kuptimi, Format, Dhe Funksionet Paraja   Kuptimi, Format, Dhe Funksionet
Paraja Kuptimi, Format, Dhe Funksionet
 
Pasqyrat financiare dhe aktivitet e biznesit (Ligjerata 4- Mesimi Praktik)
Pasqyrat financiare dhe aktivitet e biznesit (Ligjerata 4- Mesimi Praktik)Pasqyrat financiare dhe aktivitet e biznesit (Ligjerata 4- Mesimi Praktik)
Pasqyrat financiare dhe aktivitet e biznesit (Ligjerata 4- Mesimi Praktik)
 
menaxhimi i operacioneve - vehbi rama
menaxhimi i operacioneve - vehbi rama menaxhimi i operacioneve - vehbi rama
menaxhimi i operacioneve - vehbi rama
 
Menaxhment - Permbledhje
Menaxhment - PermbledhjeMenaxhment - Permbledhje
Menaxhment - Permbledhje
 
1. biznesi dhe format e organizimit të tij
1. biznesi dhe format e organizimit të tij1. biznesi dhe format e organizimit të tij
1. biznesi dhe format e organizimit të tij
 
Strategjite Marketingu2
Strategjite Marketingu2Strategjite Marketingu2
Strategjite Marketingu2
 

Destaque

Organizimi i ndermarrjes
Organizimi i ndermarrjesOrganizimi i ndermarrjes
Organizimi i ndermarrjesekonomia
 
Struktura organizative e ndermarrjes - ligj 4 Mr.Driton Sylqa
Struktura organizative e ndermarrjes - ligj 4  Mr.Driton SylqaStruktura organizative e ndermarrjes - ligj 4  Mr.Driton Sylqa
Struktura organizative e ndermarrjes - ligj 4 Mr.Driton SylqaValdet Shala
 
Ndermarrja dhe ideja afariste e ndermarrjes
Ndermarrja dhe ideja afariste e ndermarrjesNdermarrja dhe ideja afariste e ndermarrjes
Ndermarrja dhe ideja afariste e ndermarrjesMenaxherat
 
Punim mbi organizimin e nje ndermarrje
Punim mbi organizimin e nje ndermarrjePunim mbi organizimin e nje ndermarrje
Punim mbi organizimin e nje ndermarrjeMustaf Ameti
 
Menaxhimi i BVM-së (Sllajdet e ushtrimeve - Ass. Lura Rexhepi)
Menaxhimi i BVM-së (Sllajdet e ushtrimeve - Ass. Lura Rexhepi)Menaxhimi i BVM-së (Sllajdet e ushtrimeve - Ass. Lura Rexhepi)
Menaxhimi i BVM-së (Sllajdet e ushtrimeve - Ass. Lura Rexhepi)fatonbajrami1
 
1 punim seminarik ne mrh(2)
1 punim seminarik ne mrh(2)1 punim seminarik ne mrh(2)
1 punim seminarik ne mrh(2)financapublike
 
Ndermarrjet e Vogla dhe te Mesme
Ndermarrjet e Vogla dhe te MesmeNdermarrjet e Vogla dhe te Mesme
Ndermarrjet e Vogla dhe te MesmeMenaxherat
 
Udhezime per pune seminarike 2011
Udhezime per pune seminarike 2011Udhezime per pune seminarike 2011
Udhezime per pune seminarike 2011Menaxherat
 
Shembull i plan_biznesit
Shembull i plan_biznesitShembull i plan_biznesit
Shembull i plan_biznesitMenaxherat
 
Një vështrim-i-përgjithshëm-mbi-organizimin-dhe-menaxhmentin
Një vështrim-i-përgjithshëm-mbi-organizimin-dhe-menaxhmentinNjë vështrim-i-përgjithshëm-mbi-organizimin-dhe-menaxhmentin
Një vështrim-i-përgjithshëm-mbi-organizimin-dhe-menaxhmentinShpejtim Rudi
 
Programi i vleresimit te gjuhes shqipe 4
Programi i vleresimit te gjuhes shqipe 4Programi i vleresimit te gjuhes shqipe 4
Programi i vleresimit te gjuhes shqipe 4Valbona Imeraj
 
VKM nr.37, date 21.01.2016
VKM nr.37, date 21.01.2016VKM nr.37, date 21.01.2016
VKM nr.37, date 21.01.2016ALTAX Consulting
 

Destaque (20)

Organizimi i ndermarrjes
Organizimi i ndermarrjesOrganizimi i ndermarrjes
Organizimi i ndermarrjes
 
Struktura organizative e ndermarrjes - ligj 4 Mr.Driton Sylqa
Struktura organizative e ndermarrjes - ligj 4  Mr.Driton SylqaStruktura organizative e ndermarrjes - ligj 4  Mr.Driton Sylqa
Struktura organizative e ndermarrjes - ligj 4 Mr.Driton Sylqa
 
Ndermarrjet
NdermarrjetNdermarrjet
Ndermarrjet
 
Ndermarresia
NdermarresiaNdermarresia
Ndermarresia
 
ekonomi dhe ndermarresi
ekonomi dhe ndermarresiekonomi dhe ndermarresi
ekonomi dhe ndermarresi
 
Ndermarrja dhe ideja afariste e ndermarrjes
Ndermarrja dhe ideja afariste e ndermarrjesNdermarrja dhe ideja afariste e ndermarrjes
Ndermarrja dhe ideja afariste e ndermarrjes
 
Bvm- Justina
Bvm- Justina Bvm- Justina
Bvm- Justina
 
Punim mbi organizimin e nje ndermarrje
Punim mbi organizimin e nje ndermarrjePunim mbi organizimin e nje ndermarrje
Punim mbi organizimin e nje ndermarrje
 
Menaxhimi i BVM-së (Sllajdet e ushtrimeve - Ass. Lura Rexhepi)
Menaxhimi i BVM-së (Sllajdet e ushtrimeve - Ass. Lura Rexhepi)Menaxhimi i BVM-së (Sllajdet e ushtrimeve - Ass. Lura Rexhepi)
Menaxhimi i BVM-së (Sllajdet e ushtrimeve - Ass. Lura Rexhepi)
 
1 punim seminarik ne mrh(2)
1 punim seminarik ne mrh(2)1 punim seminarik ne mrh(2)
1 punim seminarik ne mrh(2)
 
Coca cola
Coca colaCoca cola
Coca cola
 
Punim Seminarik
Punim SeminarikPunim Seminarik
Punim Seminarik
 
Ndermarrjet e Vogla dhe te Mesme
Ndermarrjet e Vogla dhe te MesmeNdermarrjet e Vogla dhe te Mesme
Ndermarrjet e Vogla dhe te Mesme
 
Udhezime per pune seminarike 2011
Udhezime per pune seminarike 2011Udhezime per pune seminarike 2011
Udhezime per pune seminarike 2011
 
Shembull i plan_biznesit
Shembull i plan_biznesitShembull i plan_biznesit
Shembull i plan_biznesit
 
Një vështrim-i-përgjithshëm-mbi-organizimin-dhe-menaxhmentin
Një vështrim-i-përgjithshëm-mbi-organizimin-dhe-menaxhmentinNjë vështrim-i-përgjithshëm-mbi-organizimin-dhe-menaxhmentin
Një vështrim-i-përgjithshëm-mbi-organizimin-dhe-menaxhmentin
 
Programi i vleresimit te gjuhes shqipe 4
Programi i vleresimit te gjuhes shqipe 4Programi i vleresimit te gjuhes shqipe 4
Programi i vleresimit te gjuhes shqipe 4
 
Ndermarrsi
NdermarrsiNdermarrsi
Ndermarrsi
 
VKM nr.37, date 21.01.2016
VKM nr.37, date 21.01.2016VKM nr.37, date 21.01.2016
VKM nr.37, date 21.01.2016
 
Sipermarresi
Sipermarresi Sipermarresi
Sipermarresi
 

Semelhante a Punim seminarik lënda organizimi i ndërmarrjes tema ndërmarrësia dhe menaxhimi i riskut në ndërmarrje

Punim seminarik ne menaxhment
Punim seminarik ne menaxhmentPunim seminarik ne menaxhment
Punim seminarik ne menaxhmentRamë Hajraj
 
Punim seminarik menaxhimi i rriskut ne ndermarrje
Punim seminarik menaxhimi i rriskut ne ndermarrjePunim seminarik menaxhimi i rriskut ne ndermarrje
Punim seminarik menaxhimi i rriskut ne ndermarrjeMuhamet Sopa
 
Menaxhment strategjik java-5
Menaxhment strategjik java-5Menaxhment strategjik java-5
Menaxhment strategjik java-5Gazmir Rrahmani
 
Bazat E Menaxhimit Sfidat
Bazat E Menaxhimit SfidatBazat E Menaxhimit Sfidat
Bazat E Menaxhimit SfidatVeton Sopjani
 
Menaxhimifinanciar ligjeratat-100206155532-phpapp02 (1)
Menaxhimifinanciar ligjeratat-100206155532-phpapp02 (1)Menaxhimifinanciar ligjeratat-100206155532-phpapp02 (1)
Menaxhimifinanciar ligjeratat-100206155532-phpapp02 (1)Arlind Asani
 
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)Blerim Raci
 
Ligjerata 1 roli i financës dhe i drejtimit financiar
Ligjerata 1 roli i financës dhe i drejtimit financiarLigjerata 1 roli i financës dhe i drejtimit financiar
Ligjerata 1 roli i financës dhe i drejtimit financiarShpejtim Rudi
 
biznesi vogel dhe i mesum - pytje nga provimi - besniku
biznesi vogel dhe i mesum - pytje nga provimi - besniku biznesi vogel dhe i mesum - pytje nga provimi - besniku
biznesi vogel dhe i mesum - pytje nga provimi - besniku drilon emini
 
Hyrja ne Menaxhimin e riskut
Hyrja ne Menaxhimin e riskut Hyrja ne Menaxhimin e riskut
Hyrja ne Menaxhimin e riskut Denis Panxha
 
Përgaditje rreth testit shkurt
Përgaditje rreth testit shkurtPërgaditje rreth testit shkurt
Përgaditje rreth testit shkurtValdet Shala
 
Sipermarrja dhe Biznesi
Sipermarrja dhe BiznesiSipermarrja dhe Biznesi
Sipermarrja dhe BiznesiMenaxherat
 
Mjedisi organizacional
Mjedisi organizacionalMjedisi organizacional
Mjedisi organizacionalekonomia
 
Menaxhimi i riskut ligj 2
Menaxhimi i riskut  ligj 2Menaxhimi i riskut  ligj 2
Menaxhimi i riskut ligj 2Fisnik Morina
 
01 financa hyrje ne financa
01 financa   hyrje ne financa01 financa   hyrje ne financa
01 financa hyrje ne financaShkumbin Gashi
 
Menaxhment strategjik java-7
Menaxhment strategjik java-7Menaxhment strategjik java-7
Menaxhment strategjik java-7Gazmir Rrahmani
 

Semelhante a Punim seminarik lënda organizimi i ndërmarrjes tema ndërmarrësia dhe menaxhimi i riskut në ndërmarrje (20)

Punim seminarik ne menaxhment
Punim seminarik ne menaxhmentPunim seminarik ne menaxhment
Punim seminarik ne menaxhment
 
Punim seminarik menaxhimi i rriskut ne ndermarrje
Punim seminarik menaxhimi i rriskut ne ndermarrjePunim seminarik menaxhimi i rriskut ne ndermarrje
Punim seminarik menaxhimi i rriskut ne ndermarrje
 
Menaxhimi Financiar
Menaxhimi FinanciarMenaxhimi Financiar
Menaxhimi Financiar
 
Kolegji Universum
Kolegji UniversumKolegji Universum
Kolegji Universum
 
Menaxhment strategjik java-5
Menaxhment strategjik java-5Menaxhment strategjik java-5
Menaxhment strategjik java-5
 
Bazat E Menaxhimit Sfidat
Bazat E Menaxhimit SfidatBazat E Menaxhimit Sfidat
Bazat E Menaxhimit Sfidat
 
Menaxhimifinanciar ligjeratat-100206155532-phpapp02 (1)
Menaxhimifinanciar ligjeratat-100206155532-phpapp02 (1)Menaxhimifinanciar ligjeratat-100206155532-phpapp02 (1)
Menaxhimifinanciar ligjeratat-100206155532-phpapp02 (1)
 
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)
 
Roli i Finances
Roli i FinancesRoli i Finances
Roli i Finances
 
Ligjerata 1 roli i financës dhe i drejtimit financiar
Ligjerata 1 roli i financës dhe i drejtimit financiarLigjerata 1 roli i financës dhe i drejtimit financiar
Ligjerata 1 roli i financës dhe i drejtimit financiar
 
biznesi vogel dhe i mesum - pytje nga provimi - besniku
biznesi vogel dhe i mesum - pytje nga provimi - besniku biznesi vogel dhe i mesum - pytje nga provimi - besniku
biznesi vogel dhe i mesum - pytje nga provimi - besniku
 
Hyrja ne Menaxhimin e riskut
Hyrja ne Menaxhimin e riskut Hyrja ne Menaxhimin e riskut
Hyrja ne Menaxhimin e riskut
 
Përgaditje rreth testit shkurt
Përgaditje rreth testit shkurtPërgaditje rreth testit shkurt
Përgaditje rreth testit shkurt
 
Bazat e Menaxhmentit
Bazat e MenaxhmentitBazat e Menaxhmentit
Bazat e Menaxhmentit
 
Sipermarrja dhe Biznesi
Sipermarrja dhe BiznesiSipermarrja dhe Biznesi
Sipermarrja dhe Biznesi
 
Mjedisi organizacional
Mjedisi organizacionalMjedisi organizacional
Mjedisi organizacional
 
Menaxhimi i riskut ligj 2
Menaxhimi i riskut  ligj 2Menaxhimi i riskut  ligj 2
Menaxhimi i riskut ligj 2
 
01 financa hyrje ne financa
01 financa   hyrje ne financa01 financa   hyrje ne financa
01 financa hyrje ne financa
 
Menaxhment strategjik java-7
Menaxhment strategjik java-7Menaxhment strategjik java-7
Menaxhment strategjik java-7
 
Menaxhmenti Financiar - Hyrje Ne Financa
Menaxhmenti Financiar - Hyrje Ne FinancaMenaxhmenti Financiar - Hyrje Ne Financa
Menaxhmenti Financiar - Hyrje Ne Financa
 

Mais de Shpejtim Rudi

Investimet strategjike
Investimet strategjikeInvestimet strategjike
Investimet strategjikeShpejtim Rudi
 
Punim seminarik një përmbledhje për librin vlera e librit
Punim seminarik një përmbledhje për librin vlera e libritPunim seminarik një përmbledhje për librin vlera e librit
Punim seminarik një përmbledhje për librin vlera e libritShpejtim Rudi
 
Vlera në kohë e parasë
Vlera në kohë e parasëVlera në kohë e parasë
Vlera në kohë e parasëShpejtim Rudi
 
Dokumentacioni projektues mr.sci.(c)shpejtim rudi
Dokumentacioni projektues   mr.sci.(c)shpejtim rudiDokumentacioni projektues   mr.sci.(c)shpejtim rudi
Dokumentacioni projektues mr.sci.(c)shpejtim rudiShpejtim Rudi
 
Struktura e kapitalit prezantim
Struktura e kapitalit prezantimStruktura e kapitalit prezantim
Struktura e kapitalit prezantimShpejtim Rudi
 
Kritikë mbi menaxhmentin strategjik
Kritikë mbi menaxhmentin strategjikKritikë mbi menaxhmentin strategjik
Kritikë mbi menaxhmentin strategjikShpejtim Rudi
 
Manaxhimi strategjik 305 sllajde
Manaxhimi strategjik 305 sllajdeManaxhimi strategjik 305 sllajde
Manaxhimi strategjik 305 sllajdeShpejtim Rudi
 
Hyrje ne manaxhim leksioni 2 zhvillimi i shkollave te manaxhimit
Hyrje ne manaxhim leksioni 2 zhvillimi i shkollave te manaxhimitHyrje ne manaxhim leksioni 2 zhvillimi i shkollave te manaxhimit
Hyrje ne manaxhim leksioni 2 zhvillimi i shkollave te manaxhimitShpejtim Rudi
 
Banka dhe punët bankare
Banka dhe punët bankareBanka dhe punët bankare
Banka dhe punët bankareShpejtim Rudi
 
Udhëpërshkrim i vetës
Udhëpërshkrim i vetësUdhëpërshkrim i vetës
Udhëpërshkrim i vetësShpejtim Rudi
 
Punim seminarik postë telekomi i kosovës
Punim seminarik postë telekomi i kosovësPunim seminarik postë telekomi i kosovës
Punim seminarik postë telekomi i kosovësShpejtim Rudi
 
Punim seminarik sistemet informative –sistemi informatik dhe siguria në rrjet...
Punim seminarik sistemet informative –sistemi informatik dhe siguria në rrjet...Punim seminarik sistemet informative –sistemi informatik dhe siguria në rrjet...
Punim seminarik sistemet informative –sistemi informatik dhe siguria në rrjet...Shpejtim Rudi
 
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimi
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimiPunim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimi
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimiShpejtim Rudi
 
Politika e zhvillimit të tregëtisë
Politika e zhvillimit të tregëtisëPolitika e zhvillimit të tregëtisë
Politika e zhvillimit të tregëtisëShpejtim Rudi
 

Mais de Shpejtim Rudi (20)

Investimet strategjike
Investimet strategjikeInvestimet strategjike
Investimet strategjike
 
Punim seminarik një përmbledhje për librin vlera e librit
Punim seminarik një përmbledhje për librin vlera e libritPunim seminarik një përmbledhje për librin vlera e librit
Punim seminarik një përmbledhje për librin vlera e librit
 
Vlera në kohë e parasë
Vlera në kohë e parasëVlera në kohë e parasë
Vlera në kohë e parasë
 
Ç'është financa
Ç'është financaÇ'është financa
Ç'është financa
 
Ç'është financa
Ç'është financaÇ'është financa
Ç'është financa
 
Ç'është financa
Ç'është financaÇ'është financa
Ç'është financa
 
Tregu devizor
Tregu devizorTregu devizor
Tregu devizor
 
Dokumentacioni projektues mr.sci.(c)shpejtim rudi
Dokumentacioni projektues   mr.sci.(c)shpejtim rudiDokumentacioni projektues   mr.sci.(c)shpejtim rudi
Dokumentacioni projektues mr.sci.(c)shpejtim rudi
 
Struktura e kapitalit prezantim
Struktura e kapitalit prezantimStruktura e kapitalit prezantim
Struktura e kapitalit prezantim
 
Kritikë mbi menaxhmentin strategjik
Kritikë mbi menaxhmentin strategjikKritikë mbi menaxhmentin strategjik
Kritikë mbi menaxhmentin strategjik
 
Manaxhimi strategjik 305 sllajde
Manaxhimi strategjik 305 sllajdeManaxhimi strategjik 305 sllajde
Manaxhimi strategjik 305 sllajde
 
Hyrje ne manaxhim leksioni 2 zhvillimi i shkollave te manaxhimit
Hyrje ne manaxhim leksioni 2 zhvillimi i shkollave te manaxhimitHyrje ne manaxhim leksioni 2 zhvillimi i shkollave te manaxhimit
Hyrje ne manaxhim leksioni 2 zhvillimi i shkollave te manaxhimit
 
Administrim biznesi
Administrim biznesiAdministrim biznesi
Administrim biznesi
 
Banka dhe punët bankare
Banka dhe punët bankareBanka dhe punët bankare
Banka dhe punët bankare
 
Udhëpërshkrim i vetës
Udhëpërshkrim i vetësUdhëpërshkrim i vetës
Udhëpërshkrim i vetës
 
Mrh java 8-9
Mrh   java 8-9Mrh   java 8-9
Mrh java 8-9
 
Punim seminarik postë telekomi i kosovës
Punim seminarik postë telekomi i kosovësPunim seminarik postë telekomi i kosovës
Punim seminarik postë telekomi i kosovës
 
Punim seminarik sistemet informative –sistemi informatik dhe siguria në rrjet...
Punim seminarik sistemet informative –sistemi informatik dhe siguria në rrjet...Punim seminarik sistemet informative –sistemi informatik dhe siguria në rrjet...
Punim seminarik sistemet informative –sistemi informatik dhe siguria në rrjet...
 
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimi
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimiPunim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimi
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimi
 
Politika e zhvillimit të tregëtisë
Politika e zhvillimit të tregëtisëPolitika e zhvillimit të tregëtisë
Politika e zhvillimit të tregëtisë
 

Punim seminarik lënda organizimi i ndërmarrjes tema ndërmarrësia dhe menaxhimi i riskut në ndërmarrje

  • 1. UNIVERSITETI PUBLIK”HAXHI ZEKA”-PEJË FAKULTETI I SHKENCAVE TË APLIKUARA TË BIZNESIT DREJTIMI ADMINISTRIM BIZNESI Punim Seminarik LËNDA: ORGANIZIMI I NDËRMARRJES Tema: Ndërmarrësia dhe menaxhimi i riskut në ndërmarrje Studenti : Mësimdhënësi/ja Shpejtim Rudi Prof.Dr.sci.Halit Shabani Nr.index-it :160122 Pejë/Dhjetor/2013 1
  • 2. PËRMBAJTJA 1. PERKUFIZIMI I NDËRMARRËSISË 2. PROFILI I NDËRMARRËSIT 3. MJEDISI / RRETHINA E BIZNESIT TË VOGËL DHE TË MESËM 4. MENAXHIMI I RREZIKUT NË NJË BIZNES 5. LLOJET E RREZIQEVE 6. MUNDËSIT PËR PARANDALIMIN E RREZIKUT 2
  • 3. PERKUFIZIMI I NDËRMARRËSISË -Nga definicionet e shumta ne do të përkufizojmë ndërrmarësinë në mënyrë të përshtatshme. Richard Cantilllon ndërmarrësin e shihte si aktivitet ekonomik në kushte të pasigurisë. Peter Drucker ndërmarrësinë e paraqet si biznes që organizohet dhe kryhet në mënyrë sistematike dhe të efektshme. Sipas Drakerit, ekonomia nderrmarrëse është fenomen kulturor dhe psikologjik, po aq sa është edhe fenomen ekonomik dhe teknologjik. Thënë shkurt, Ndërrmarrësia si kulturë dhe koncept i të menduarit ekonomik, paraqitet si nje resurs i rrallë, si agjent i ndryshimeve shoqërore (dhe politike). Arma kryesore e ndërmarrësisë është “destruksioni kreativ “ dhe novatorizmi sistematik. Ëickham numëron disa nga keto atribute : • Rreziku ( risku) • Efektiviteti dhe eficienca – ndërmarrësi siguron eficencë ekonomike nëpermjet krijimit te fitimit e që paraqet një shpaguarje / kthim të investimeve - shpërblimin për sakrificën • Inovacioni Kuratko dhe Ëelsch numërojnë katër karakteristika qenësore të ndërmarrësit : • Njohja e shansave në treg • Gadishmëria për pranimin e rrezikut • Aftësia për të siguruar resurset ( burimet) për investim • Aftësia për të menaxhuar biznesin PROFILI I NDËRMARRËSIT Zimmerer dhe Scarborough ( 1998) : një person që krijon një biznes duke u ballafaquar me rrezikun dhe duke synuar realizimin e fitimit dhe rritjen e biznesit duke përfituar nga shansat dhe aftesia për të siguruar dhe menaxhuar resurset ( burimet) . Ndërmarrësi i lëvizë burimet nga një fushë me fitim më të ultë në një fushë me fitim më të lartë përfshirë këtu njerzit, objektet, materialet dhe paranë.(D.Stoks, 29, 2003) MJEDISI / RRETHINA E BIZNESIT TË VOGËL DHE TË MESËM • • • Mjedisi miqësor dhe kërcenues Mjedisi makro( niveli nacional/ shtetëror dhe ndërkombëtar) dhe mjedisi mikro (niveli lokal). Mjedisi nacional/ ndërkombëtar ka të bëjë me poltikat ekonomike të një vendi ( taksat, kredia, valuta, stabiliteti makroekonomik – inflacioni, valuta, punësimi,ndryshimet socio-demografike, ndryshimet teknologjike) 3
  • 4. • Mjedisi lokal ( mikro) ndërlidhet me kushtet sociale dhe ekonomike në lokalitete të caktuara apo në sektorë specifik si dhe me nevojat e konsumatorëve. RRETHINA KONKURENTËT RRETHINA POLITIKE RRETHINA EKONOMIKE KOMPANIA JONË FURNIZUESIT - Produkti - Shërbimi - Organizimi FAKTORËT SOCIAL KONSUMATORËT SISTEMI FINANCIAR ZËVENDËSUESIT Produktet / Shërbimet MENAXHIMI I RREZIKUT NË NJË BIZNES Risku është definuarë si një ngjarje e mundshme që ndodhë dhe që ka implikime negative ne ndërmarrje. Rreziku është element faktual fundamental i jetës së një biznesi Rreziku mund të ketë domethënie të ndryshme për njerëz të ndryshëm, por çdonjëra nga këto rreziqe mund të ketë pasoja të pa-evitueshme financiare. Rreziqet janë ose të brendëshme ose të jashtme për organizatën dhe se disa nga këto rreziqe është e pamundur të kontrollohen.  Menaxhmenti i riskut është organ i cili merret me menaxhimin e probabilitetit ose ashpërsis negative të rasteve në një gamë apo brenda kufinjeve të percaktuar nga ndërmarrja. Rreziku: Është definuar si një ekspozim i gjasave (shanseve) për humbje. Rreziku gjithashtu është definuar si një mundësi e paraqitjes së një ngjarjeje jo të favorshme si dhe potencialit të mundshëm për implikimet e sajë në ndërmarrje. 4
  • 5.  Menaxhimi i rrezikut është proces i menaxhimit të mundësisë së paraqitjes së një ngjarje jo të favorëshme deri në një shkallë të papranueshme apo brenda kufinjëve të caktuar nga një ndërmarrje.  Sistemi i menaxhimit te riskut është një metodë që në mënyrë sistematike bënë identifikimin, vlerësimin dhe menaxhimin e risqeve qe përballet ndërmarrja. Analiza e mundesive për rrezikun – është një proces i identifikimit të rrezikut. Me rastin e kryerjes së analizave për rreziqet duhet të pytemi: 1. Çfarë është një ngjarje me rrezik? 2. Cilat janë shkaqet që shpiejnë deri tek një rrezik? 3. Si monitorohen rreziqet? LLOJET E RREZIQEVE • Ngjarjet natyrore • Rrethanat politike • Rrethanat ekonomike • Teknologjia • Sjellja e njerëzve • Marëdhëniet legale dhe komerciale • Shtrirja, struktura menaxheriale dhe kontrolli Nga kjo shtrohet pyetja se cilat burime të vlerave nevoiten të mbrohen? Asetet fizike – Toka, ndërtesa, paisjet dhe inventari (malli) Asetet fizike – Paratë e gatshme, paratë e pritëshme, borxhi, investimet, ekuiteti. Asetet e konsumatorëve – Konsumatorët, kanalet dhe filialet Cilat burime të vlerave nevoiten të mbrohen? Punëtori dhe furnizuesi i aseteve – Punëtorët, furnitorët dhe partnerët Organizimi i aseteve – Strategjia, njohuritë, vlerat, sistemet, inovacionet dhe emrat e firmave. Nga mos menaxhimi i mire vjen deri te shfaqja e pasojave të mundëshme të rreziqeve të cilat mund të veqohen : • • • • • • • • Performanca (rezultatet) e dobët Informimi jo –adekuat Humbja e theksuar e klientëve dhe furnizuesëve Humbja e tregut Aplikimi jo-efikas Humbja e moralit Strategjitë e vjetërsuara apo të paqarta Kostot e tepruara 5
  • 6. Vlerësimi i rrezikut Me rastin e vlerësimit të rreziqeve duhet shtruar pyetjet ne vazhdim: 1. 2. 3. 4. 5. Përse dëshironi të njoftoheni lidhur me shkallën e rrezikut? Çfarë do të vlerësoni? Si do të bëni një vlerësim të tillë? Ku do të bëhet vlërësimi i caktuar i shkallës së rrezikut? Kur do të bëhet një vlerësim i tillë? Risk Management Feedback Loop Identify, assess and prioritize risks Identifikimi, vlersimi dhe prioritetet e rezikut Rishikimii Procedurave dhe Politikave Revise policies and procedures Test effectiveness and evaluate results. Testet efektive dhe vlersimi I rezultateve Zhvillimi i strategjive politikave per te matur reziqet Dizajnimi I politikave dhe procedurave per zbutjen e reziqeve Develop Strategies and policies to measure risk Design policies and procedures to mitigate risks. Caktimi dhe zbatimi I pergjegjesis Implement and assign Responsibility Identifikimi i zonave kritike në resikun e ndërmarrjeve Tre reziqet më të mëdha në operacionet e rrezikut janë :  Risku Operative  Risku Financiare  Risku Strategjik Rreziku operacional -Ky rrezik është një funksion i kontrolleve të brendshme, I cili përfshinë: sistemet e informacionit, integritetin e punonjësve dhe proceset operative Të cilat hulumtoin dhr kontrolloin: 1. Riskun e kredive 2. Riskun e transaksioneve 6
  • 7. 3. Riskun e mashtrimit • Risku i Kredive: përmbledh humbjen e të ardhurave qe rezultojnë nga ndërmarrja dhe në paaftësin e tyre për të mbledhur të ardhurat e parashikuar të interesit si dhe humbjen e kapitalit. • Risku i transaksioneve: ngritet në baza ditore në ndërmarrje si transaksionet që janë proceduar, ato janë të larta për ndërmarrjet, ato trajtojnë një volumi te lartë të transaksioneve të vogla të përditshme • Risku i mashtrimit: i referuara si rrezik integriteti, rreziku mashtrimit është rreziku i humbjes i të ardhurave ose të kapitalit, si rezultat i qëllimshëm mashtrimi nga një punonjës apo klient Ndërmarrjet ballafaqohen me rrezikun e misionit nëse ato nuk bëjnë definimin e qartë të cakut në treg. Ndërmarrjeve mundet gjithashtu t’iu mungoj mekanizmi i të siguruarit, sepse shërbimet e caktuara financiare shkojnë në drejtim të grupit të caktuar (në shënjestër) të njerëzve Rreziku financiar • Risku i likuiditetit: është mundësia e efekteve negative në interesin e pronarve, konsumatorëve dhe të partnerve tjerë të institucioneve mikrofinanciare • Risku i tregut: perfshin riskun e normës së interesit, riskun e valutes se huajë dhe riskun e investimeve. Ndrrimi i riskut te jashtëm: është e mundshme për humbjen e të ardhurave ose kapitalit që vjen nga luhatjet vlerave te valutave te jashtme. Rreziku strategjik -Përfshinë rreziqe të brendshme dhe ato vendime negative që merren nga bizneset ose zbatimi i atyre vendimeve , udhëheqje të varfër, ose joefektiviteti i qeverisjes dhe i mbikëqyrjes • Risku i qeverisjes: i lidhur me qeverisjen joadekuate apo një strukturë të qeverisjes së dobët. • Risku i reputacionit: i referohet rrezikut të ardhurave ose të kapitalit që lindin nga opinioni negativ publik, i cili mund të ndikojë ne aftësinë e ndërmarrjes për të shitur prodhimet dhe shërbimet e tyre ose qasjen e tyre në fondet e kapitalit ose fondet e parave te gatshme. Ky është 7
  • 8. rrezik i humbjes së klientëve, furnitorëve dhe partnerëve si rezultat i reputacionit të dobët të një ndërmarrje. Risku i mjedist të jashtem në biznes: i referohet rreziqeve të pandarë të aktivitetit biznesore të ndërmarrjes dhe të mjedisit të jashtëm të biznesit • Risku i regullatorit dhe pershtatshmëris legale: lind nga shkelja ose jo-përputhshmëria me ligjet, rregullat, rregulloret, praktikat e paraparë, ose standardet etike, që ndryshojnë nga vendi në vend. Egzistojnë edhe rreziqe te cilat vinë si pasoje e ambientit fizik e ato mund të jenë : • Disa zona janë të predisponuara ndaj rrezikut nga fatkeqësitë natyrore siç janë: vërshimet, ciklonet (erërat e fuqishme) apo thatësia. • Llojet e tilla të katastrofave dëmtojnë shtëpitë, ndërmarrjet, kanalet e hyrjes së të ardhurave dhe operacionet . • RREZIQET ME TË CILAT BALLAFAQOHEN NDERMARRJET Institucional Misioni social Misioni komercial Varëshmëria Operacional Kredi Mashtrim Siguri Transakcion Rreziqet e jashtme Rregullativat, Konkurenca Shtrirja demografike Mjedisi fizik LLOJET E RREZIQEV E Men. F. për: Asetet dhe detyrimet Norma e interesit Këmbimi valutor Rreziku ndaj likuiditetit Menaxhime të tjera financiare Mos-efikaciteti Integriteti i sitemit 8
  • 9. MUNDËSIT PËR PARANDALIMIN E RREZIKUT Egzistojnë katër mënyra sesi t’i përgjigjemi rrezikut: shmangia, pakësimi, transferi dhe pranimi i tij. -Shmangia e rrezikut e eliminon rrezikun përmes shmangies ose heqjes dorë nga aktivitetet të cilat janë me rrezik. Disa rreziqeve nuk mund t’ju shmangemi, por ato mund të reduktohen me veprime të kujdesshme të parandalimit, siç ndodh me përdorimin e masave mbrojtëse dhe masave të sigurise, kur të perdorim materiale të rrezikshme. - Pakësimi i rrezikut e minimizon rrezikun, duke përdorur metoda të ndryshme, për më tepër për të pakësuar gjasat e ndodhive të dëmshme. - Transferi i rrezikut i kalon pasojat e rrezikut në një individ apo organizat tjetër, të cilët janë jashtë biznezit tuaj. Sigurimet janë forma më e mirë e transferit të rrezikut, kur një kompani tjetër do te paguaj në rast të dëmit. - Pranimi i rrezikut përfshin pranimin e rrezikut dhe të pasojave, në rast të ndodhive jo të mira. Teoritikisht, pranimi i rrezikut është zgjedhje e planifikuar dhe e menduar. Në përgjithësi, pranimi i rrezikut është i menduar atëher kur, për më tepër, rreziku i humbjes së mundëshme, financiarisht nuk është edhe aq e rëndësishme për biznesin, ose kur kostoja e sigurimit nga dëmi është shumë e kushtushme. Egzistojnë katër kategori të rrezikut të cilat duhet të studijohen: rreziku operacional, rreziku pronësor, rreziku i personelit( të punusuarit) dhe rreziku që ka në qendër konsumatorin. Secila katergori e rrezikut përmban rrezik me potencial humbës, i cili mund ta shkretoj biznesin tuaj. Rreziqet vepruese(operacionale) janë ato pasiguri të cilat e sfidojnë biznesin gjatë operimeve normale. Menaxhmenti efikas kerkon nga ju që të jeni të vetedishëm( të informuar ) për ambientin dhe kushtet në të cilat zhvillohet biznesi juaj, ose për ata faktorë që nëse do të ndryshojnë, mund të dëmtojnë biznesin tuaj. Rreziqet operacionale vargohen nga çështjet makroekonomike deri te ato 9
  • 10. mikroekonomike. Ketu përfshihet: recesioni, ndryshimet legjislative dhe të tregut, vjetërsimi i produkteve(afati I skadencës), ndryshimet në konkurrencë, humbja( ose vdekja e punëtorve kryesor). Në përgjithësi nga këto rreziqe nuk mund të sigurohemi, këto rreziqe vetëm mund të minimizohen, përmes informacionit dhe planifikimit. Prandaj, kërkohet një monitorim i përhershëm i këtyre sferave, në mënyrë që të reagojmë shpejt në raste të paraqitjes së ndodhive të dëmshme. Minimizimi i rrezikut nga humbja e punëtorve kyç është menaxhment i mirë. Ju duhet që në mënyrë aktive ti trajnoni njerzit për detyra të shumëlllojshme dhe vazhdimisht të bëni përsosjen profesionale të punëtorve tuaj. Ju mund ta zvogloni rrezikun nga vdekja e punëtorve kyç, duke e bërë sigurimin e jetës së tyre. Një hap i tillë, që shumë herë harrohet në bizneset e vogla është edhe sigurimi i humbjes së pronarit – i vetes tuaj. Shumë njerëz mendojne për rrezikun e pronës vetëm atëher kur përmendet menaxhimi i rrezikut. Ky është një shkatërrim( destrukcion) potencial, ose humbje e disa aseteve fizike të biznesit. Me gjasë, më së lehti është që të mbrohemi dhe të sigurohemi kundrejt humbjes së pasurisë. Pa pasur parasysh se a është mbrojtje nga zjarri, system i siguris, ztrategji e mbrojtjes së keshit, ose sigurim i sistemit kompjuteristik, ju duhet ti identifikoni rreziqet potenciale dhe te dilni me një plan për zvogelimin e ekspozimit të rrezikut, duke përfshirë rrezikun nga humbja totale. Rreziqet e punëtorve shumë leht mund të konsiderohen si rreziqe operacionale. Më herët folëm për mundësin e humbjes së punëtorve kyç. Të punësuarit gjithashtu janë të involvuar në rreziqet e pronës. Edhe pse ne nuk duam të mendojmë për vjedhjen dhe vandalizmin e punëtorve, megjithatë, ajo mund të ndodhë, prandaj duhet ndërmarr masa mbrojtëse. Punëtort mund të sigurohen kundër rreziqeve, deri në një shkallë të caktuar, përmes kontratave ose polisave të sigurimit. Mënyra më efikase për mbrojtje nga rreziqet e punëtorve është zgjedhja e jujdesshme dhe mbikqyrja e tyre. Me rritjen e biznesit, është e rëndësishme gjetja dhe trajnimi i punëtorëve shtesë. Është më rëndësi të madhe nëse ata janë të aftë dhe të ndershëm. Njëri aspect i sistemit të kontrollit është mekanizmi të cilin ju e përdorni për kontrollin e brendshëm dhe mënura se si e bëni mbikqyrjen e punëtorëve tuaj. Në një anë, punëtorët tuaj presin nga ju besim dhe confidence rreth aftësive të tyre. Në anën tjeter, ju duhet t’i mbikqyrni dhe kontrolloni veprimet e tyre, për ta ruajtur veten dhe biznesin tuaj. Ajo që ndërlidhet me këtë është programi i marrëdhënieve me punëtorë. Sidoqoftë, shumë ndërmarrës nuk e shohin, ose e minimizojnë rëndësinë e pasjes së marrëdhënieve të mira me punëtorë që të keni një biznes të suksesshëm. Punëtorët tuaj janë burimi kryesor i mirëqenjës së biznesit tuaj, prandaj ashtu edhe duhet të trajtohen. Mbajtja e marrëdhënjeve te mira me ata do të zvogëlojë ekspozimin tuaj ndaj rreziqeve të punëtorëve. Formë tjetër e rrezikut të punëtorëve është lëndimi në punë. Biznesi është përgjegjës që të ofrojë një ambient të sigurtë për biznes dhe për punëtorë. Shumica e shteteve perëndimore e praktikojnë një lloj të kompenzimit të punëtorëve, në rast lëndimi kë punë, duke ju ofruar mbulesë sigurimi, megjithatë, 10
  • 11. kompanitë mund t’i ekospozohen rrezikut në masen e cila shkon përtej asaj që u është paguar me këto sigurime. Rreziqet e fokusuara në konsumatorë gjithashtu mund të paraqiten në forma të ndryshme. Një rrezik i pastër, i cili përgjithësisht mbulohet nga sigurimi, është nëse konsumatori lëndohet në objektet tuaja. Për aktivitetet në shitjen me pakicë, vjedhja nga konsumatori është teëpr e mundëshme, por kjo ndërlidhet me rrezikun e pasurisë. Rreziku më i madh, që shoqërohet me konsumatorë, është në sferën e përgjegjësisë ndaj rrezikut në produkte dhe shërbime kërkon monitorimin e vazhdueshëm të kualitetit të veprimeve tuaja. Për aktivitetet në shitjen me pakicë, vjedhja nga konsumatori është tepër e mundshshme, por kjo ndërlidhet me rrezikun e pasurisë. Rreziku më i madh, që shoqërohet me konsumatorë, është në sferën e përgjegjësisë të produkteve dhe të shërbimeve. Rreziku i vazhdueshëm i konsumatorit është atëherë kur ai më nuk blen tek ju, ose kur nuk paguan për atë që e ka blerë. Mënyra e vetme për reduktimin e këtij rreziku është t’i dalloni konsumatorët tuaj dhe t’i vëzhgoni ata për së afërmi. Fatkeqësisht, shumë biznese të cilat janë në rritje e sipër përqendrohen në rritjen e shitjeve dhe të numrit të konsumatorëve të rinj, pa u fokusuar në dëshirat dhe në afësitë paguese të konsumatorëve. Gjatë gjithë këtij paragrafi, ne kemi bërë fjalë për siguracione, pa hyrë në detaje specifike. Egzistojnë disa lloje të sigurimeve. Në që të gjithë jemi të njohur me sigurimin e jetës dhe me sigurimin nga zjarri. Veç kësaj, ekzistojnë shumëllojshmëri e sigurimeve të mundshme të shkakësive(sausalty), kredisë (credit), ndërprerjës së biznesit (business interruption), borxhit ( liability), garancisë (surety), dhe bëanikërisë (fidelity). Siguracioni është i komplikuar dhe i shtrenjtë, ndërsa mund të ketë njërën nga këto tri forma: vetësigurimi, bashkeësigurimi dhe sigurimi i plotë. Është me rëndësi të cekim faktin se derisa rreziqet e nën-siguruara(under-insuring) janë të dallueshme pa vështirësi, mbi sigurimet (over-insuring) gjithashtu mund të shkaktojnë vështirësi financiare. Vetësigurimi është marrje e rrezikut, nga biznesi, pa e involvuar ndonjë kompani të sigurimit. Kjo është e njëjtë sikurse kur s’ke sigurim fare. Derisa shumë kompani të mëdha kanë rezerva të mjaftueshme të keshit ose asete që e mundësojne këtë, shume kompani të vogla nuk e kanë këtë mundësi. Në realitet, rreziku i cili as nuk është i njohur e as i pranuar është vetësiguria. Çasja e bashkësigurimit kërkon nga ju që të merrni një pjesë të paradeterminuar të rrezikut, zakonisht në formë të zbritur. Kjo do të thotë se ju jeni përgjegjës për pagesën e pjesës së parë të dëmit. Plani operativ do të përfundojë jo vetëm më identifikimin e rreziqeve të parashikueshme dhe të rëndësishme, por edhe me prezentaimin e strategjisë tuaj të menaxhimit të rrezikut, prezaentimin e portofolit të siguracioneve dhe të planit të pasigurive. Plani i pasigurimeve të specifikojë se cilët hapa do të ndërmirren në rast të humbjeve signifikante, të pjesshme ose të plota. Plani nuk ka nevoje të jetë i gjatë. Nuk ka nevoje te identifikojë secilin rrezik, por duhet të identifikojë rreziqet më kryesore, të cilat mund ta dëmtojnë biznesin tuaj. Ai duhet të jetë gjithëpërfshirës, me shkrim dhe rregullisht i rishqyrtueshëm. Në vijim do ta paraqesim listën e plotë të pasigurive, e cila nxjerr në pah lëmitë kyçe të shqetësimeve në biznesin tuaj. 11
  • 12. Çështjet në Planin e pasigurive 1.Sferat dhe zbutja e rrezikut a) Rreziqet operacionale 1. Alternativat e diversifikimit? 2. Trajnimi i kombinuar I punëtorëve? 3. Sigurimi i punëtorëve kyç ? 4. Mbrojtja e sistemeve dhe shënimeve kompjuteristike ? b) Rreziqet në pasuri 1. Alternativat e sigurimit për katastrofa natyrore, vjedhje dhe dëmtime? 2. Sistemet kundër vjdhjeve dhe dëmtimeve fizike ? 3. Dalja nga përdorimi ? c) Rreziqet e fokusuara në të punësuarit 1. Zgjedhja e kujdesshme, tranimi dhe mbikëqyrja e punëtorëve? 2. Mjedisi i sigurt për punë? 3. Procedurat e kontrollit të brendshëm ? 4. Marrëdhëniet me punëtorë ? d) Rreziqet e fokusuara në konsumatorë 1. Lëndimet e konsumatorëve ? 2. Çështjet e të metave të produktit/ shërbimit ? 3. Borxhet e konsumatorëve dhe çështjet e varësisë nga një konsumator ? 2). Gjerësia dhe thellësia e mbulesës së sigurimit a). Efikasiteti i shpenzimeve / vlera e polisës së sigurimit ? 3). Plani gjithëpërfshirës i pasigurive a). Strategjitë vepruese për zbutjën e rreziqeve ? b). Veprimet të cilat duhet ndërmarrë në rast të paraqitjes së dëmit(një apo më shumë raste?) c). Veprmit të cilat duhët ndërmarrë në rast të paraqitjes së humbjes katastrofale(totale) ? 12
  • 13. LITERATURA 1. Menaxhimi i riskut dhe sigurimet – Xhevat Bakraqi 2. Lënda :Organizimi i ndërmarrjes Prof.Dr.sci.Halit Shabani 3. Ndermarresia – Safet Merovci 4. Hulumtim ne internet 5. Njohuritë e mia Punoi :Studenti Shpejtim Rudi F.SH.A.B.-Pejë Drejtimi Administrim Biznesi. FALEMINDERIT 13