The purpose of the workshop is to initiate discussions in Montenegro about how the quality of legislation can be improved and how capacities in legislative drafting can be developed in officials in the Public Service in Montenegro by reference to experiences in other countries.

1. © OECD
AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Crna Gora, 26. maj 2014.
Izgradnja kapaciteta za
izradu propisa
– Pregled
Profesor St. John Bates
Univerzitet Strathclyde i Bates Enterprises Ltd.

2. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Izgradnja kapaciteta za izradu
propisa
 obuka prije zaposlenja u državnoj službi
 obuka tokom rada u državnoj službi
 kapaciteti i vladine strukture
 primjena na Crnu Goru

3. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU Obuka prije zaposlenja u državnoj službi
prva diploma pravnog fakulteta
predmeti o izradi zakonodavstva/propisa su skoro
nepoznati
 Iako mogu postojati predmeti koji uključuju izradu
drugih vrsta pravnih dokumenata
 uvodne studije prava obično uključuju nekoliko
predavanja o tumačenju zakona
 I tek povremeno neku jednostavnu vježbu iz izrade
propisa
 o pitanjima tumačenja zakona govori se u
predmetima materijalnog prava
 Ali ne i o tehnikama izrade ili tumačenja

4. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU Obuka prije zaposlenja u državnoj službi
postdiplomsko pravno obrazovanje
 mali broj postdiplomskih studija o
zakonodavstvu
 Veoma rijetko sa bilo kakvim naglaskom na
izradu propisa
 mali broj istraživačkih studija se fokusira na
izradu propisa
 postdiplomska stručna edukacija (npr. za
advokatsku praksu, ili za pravosuđe ili državnu
službu) se malo fokusira na izradu propisa
 iako može da obrati pažnju na izradu drugih
pravnih dokumenata

5. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Obuka prije zaposlenja u državnoj
službi
uobičajeni rezultat?
Pravnici koji stupaju u državnu pravnu službu
obično dolaze na radno mjesto bez formalne
pravne obuke iz izrade propisa i sa sasvim
osnovnom obukom iz tumačenja
zakonodavstva

6. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Obuka tokom rada u državnoj službi
model „šegrtovanja”
 praktična
 nije sistematska niti sveobuhvatna
 iako može biti donekle bazirana na tehnikama i
stilu izrade propisa i (ako je dostupan) na
priručniku za izradu propisa
 ishod zavisi od „mentora” a time je i varijabilan
 nema upravljanja znanjem

7. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Obuka tokom rada u državnoj službi
ad hoc kursevi uz rad
 korisna za obuku o konkretnim pitanjima
 harmonizacija domaćeg prava i pravne
tekovine EU
 transpozicija direktiva EU
 nije sveobuhvatna
 često bez pravog upravljanja znanjem

8. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Obuka tokom rada u državnoj službi
sistematski kursevi uz rad
 uvodni kursevi, kursevi na konkretne teme i kursevi za
osvježenje znanja
 Može biti bazirana na zakonskim pravilima o tehnikama i
stilu izrade propisa i (ako je dostupan) priručniku za izradu
propisa
 pruža sistematsku i sveobuhvatnu obuku
 unaprjeđuje upravljanje znanjem
 unaprijeđena vrijednost ako je fokus na praktičnim
vježbama, a ne samo na didaktici
 postoje organizacioni troškovi
 koji mogu biti značajni ako se osnuje institucija za tu
namjenu

9. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Obuka tokom rada u državnoj službi
ugovorena obuka u inostranstvu
 sistematska obuka
 nema odvlačenja pažnje na profesionalna
pitanja
 sticanje znanja o izradi propisa iz drugih
zemalja
ali.....

10. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Obuka tokom rada u državnoj službi
ugovorena obuka
 skupa
 osoblje nije dostupno
 ukorijenjena u pravnim tradicijama i
tradicijama izrade propisa jurisdikcije
domaćina
 jezik nastave?

11. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Obuka tokom rada u državnoj službi
obuka u zemlji
 može biti prilagođena vlastitim potrebama
 Posebno ako se obuka sprovodi u sprezi sa
lokalnim instruktorom
 može biti bazirana na vlastitoj zakonodavnoj
praksi i praksi izrade propisa
 simultano prevođenje je lakše organizovati
 isplativo
 iako su troškovi veći u slučaju strategije za
primarnu obuku
 osoblje je fizički dostupno

12. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Kapaciteti i vladine strukture
 vladine strukture za izradu primarnih propisa
potpadaju pod dvije široke kategorije:
 javna politika se razvije u ministarstvima koja
šalju uputstva za sprovođenje zakonodavstva
nekoj centralnoj nezavisnoj jedinici pravnika koji
su specijalizovani za izradu propisa (tradicija
običajnog prava)
 Javna politika se razvija u ministarstvima, kao i
zakonodavstvo za sprovođenje, a nacrt
zakonodavstva revidira/kontroliše centralna
nezavisna jedinica pravnika (tradicija građanskog
prava)

13. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Kapaciteti i vladine strukture
 vladine strukture za izradu sekundarnog
zakonodavstva gotovo uvijek su ministarstva ili
agencije
 vladina regulativa o stilu i tehnici izrade
propisa se ostvaruje na osnovu jednog ili više:
 zakona
 ne-zakonskih internih smjernica
 Priručnika za izradu propisa

14. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Primjena na Crnu Goru
strukture
 Zakonodavstvo se uglavnom izrađuje u
ministarstvima i pod nadzorom:
 Sekretarijata za zakonodavstvo (pod opštin
nadzorom Generalnog sekretarijata Vlade)
 Direkcije za pravnu harmonizaciju (kao dijela
Generalne direkcije za evropske integracije
unutar Ministarstva vanjskih poslova i
evropskih integracija)

15. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Primjena na Crnu Goru
strukture
 institucionalno preklapanje i mogućnost
nekonzistentnih mišljenja?
 zakonodavno usvajanje pravne tekovine EU:
sukob mišljenja o konzistentnosti sa domaćim
pravom između Sekretarijata za zakonodavstvo
(sa opštom odgovornošću za obezbjeđenje
zakonodavne konzistentnosti) i Direkcije za
pravnu harmonizaciju (sa odgovornošću za
obezbjeđenje harmonizacije domaćeg prava i
pravne tekovine EU)?

16. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Primjena na Crnu Goru
formalne smjernice za izradu
propisa
 Vladina pravno-tehnička pravila za izradu
propisa
 Pravno-tehnička pravila i smjernice za
harmonizaciju crnogorskog zakonodavstva sa
pravnim poretkom Evropske unije [Službeni
list Crne Gore 2/10]

17. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Primjena na Crnu Goru
pravni resursi
 Sekretarijat za zakonodavstvo:
 15 pravnika
 Direkcija za harmonizaciju:
 6 diplomata
 Ministarstva:
 nema posebnih pravnih odjeljenja, već
ograničeni broj pravnika sa profesionalnim
vještinama za izradu propisa

18. AjointinitiativeoftheOECDandtheEuropeanUnion,
principallyfinancedbytheEU
Primjena na Crnu Goru
obuka za izradu propisa
 posebne studije za izradu propisa?
 nema sistematskih Vladinih internih kurseva
za izradu propisa
 nema ugovorenih kurseva za izradu propisa u
inostranstvu ni u zemlji
budućnost...???