1. HERIOTZA ZIGORRA
Zer da heriotza zigorra? Pertsona baten exekuzio da Estatuaren
partetik zigor moduan. Historia osoan zehar ia gizarte guztietan
erabili izan da, lege-hauste bat zigortzeko moduan edo liskar
politikoengatik. Gaur egun indargabetuta dago Europako ia
herrialde guztietan eta Ozeanian.
Heriotza zigorraren historia heriotza zigorra historia idatziaren
hasieratik dator. Judutarren liburuan, Toran heriotza zigorra
ezartzen dahilketa, bahiketa, aztikeria, Shabat-aren bortxaketa
eta biraoentzat.Antziniako Grezian ere erabiltzen zen eta erdi
aroan oso ohikoa zen.Ingalaterran 1700. urtean, 222 lege-hauste
zeuden beraien zigorra heriotza zigorra zena.
HERIOTZA ZIGORRAN HILTZEKO MODUAK
• Azken mendeetan, justizia gehiago elkartu
da berdintasunarekin eta, honen ondorioz, heriotza
zigorra ez da hain ondo ikusten. Hala ere, XX.
mendea izan da historiako mende odoltsuenetako
bat, gertatu diren gerren ondorioz. Diktaduretan
asko erabili izan da heriotza zigorra errepresio
modu gisa.
• Heriotza zigor motak Itotzea: Hil nahi zen
pertsona uretan sartua izaten zen hil arte. Gas-
gela: Estatu Batuetan erabiltzen da batez ere eta
2. zigortutako 25 minutu geroago hiltzen da. Naziek
ere erabili zuten.
• Gurutziltzatzea: Erromatarrek erabiltzen
zuten. Horrela hil zen Jesus. Lepamoztea
Odolustea Pozoitzea Iratopen
• Fusilamendua: Gerra garaietan oso erabilia.
Zurrun zitala: Espainian erabilia 1931rarte eta
gero Francok berriro ezarri zuena 1978. urterarte.
Injekzio hilgarria: Estatu Batuetan oso Hedatua
• Urka Sutzarra Errobera Harrikatzea: Historia
osoan erabilia izan dena, baina gaur egun batez
ere Afrikako herrialdeetan erabiltzen da. Mila
ebakirengatik heriotza
• Aulki elektrikoa: Batez ere XX. mendean
erabilia Estatu Batuetan, nahiz eta Filipinan ere
erabili. 1980an utzi zen erabiltzeari, orduan
gasezko gela erabiltzen hasi baitzen.
HERIOTZA ZIGORRA DUTEN HERRIALDE NAGUSIAK
Heriotza zigorra duten herrialde nagusiak:
Txina: Ez da legez kanpokoa eta erregimen komunista
ezarri zenetik erabiltzen da. Erregimenaren kontrakoen
aurka erabiltzen da batez ere. 2003an 726 pertsona izan
ziren exekutatuak.
Amerikako Estatu Batuek: Heriotza zigorra duten
herrialde guztietatik ezagunena. Estatu gehienetan
3. dago onartu, iparraldeko zenbait estatu eta Alaska eta
Hawai-en izan ezik.
Azkotan heriotza zigorra xenofobia eta arrazismo
kasuekin batera dator eta beltzaei botatzen zaie errua.