1. Pranie pieniędzy a raje podatkowe
dr Rafał Nawrot
Partner
Russell Bedford Poland
Doradztwo Prawne Doradztwo podatkowe Audyt Usługi Księgowo-Płacowe Doradztwo Gospodarcze
2. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
KODEKS KARNY
W prawie polskim pranie pieniędzy jest przestępstwem interdyscyplinarnym,
zaliczanym do różnych dziedzin prawa: karnego, finansowego, karnoskarbowego i
bankowego. Regulacje polskiego prawa dotyczące prania pieniędzy można podzielić
na dwie kategorie: represyjne oraz prewencyjne.
Większość regulacji normatywnych w tym zakresie ma charakter prawnokarny. Są to
więc postanowienia o charakterze czysto represyjnym, mówiące organom państwa
co robić, gdy doszło już do naruszenia prawa.
Zgodnie z przepisem art. 299 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks karny (Dz.U. z
2012 r., poz. 611, dalej: KK) pranie brudnych pieniędzy polega na wprowadzaniu do
legalnego obiegu środków pieniężnych, praw majątkowych bądź mienia
pochodzącego z przestępstwa, w celu ukrycia rzeczywistego pochodzenia tych
środków. Przestępstwo to obejmuje także wszelkie inne czynności faktyczne, które
mogą utrudnić ustalenie przestępczego pochodzenia tych środków, praw bądź
mienia.
Rafał Nawrot 2
3. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
Pranie pieniędzy ze względu na wymiar kary, jaką jest zagrożone, stanowi na
gruncie obowiązującego prawa zbrodnię.
Zgodnie z regulacją art. 299 § 1 KK ten, kto środki płatnicze, papiery wartościowe
lub inne wartości dewizowe, prawa majątkowe albo mienie ruchome lub
nieruchome, pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego,
przyjmuje, przekazuje lub wywozi za granicę, pomaga do przenoszenia ich własności
lub posiadania albo podejmuje inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie
utrudnić stwierdzenie ich przestępczego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich
wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku, podlega karze pozbawienia wolności
od 6 miesięcy do lat 8.
Rafał Nawrot 3
4. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
Przepis art. 299 § 2 KK rozszerza zastosowanie regulacji art. 299 § 1 KK do osób,
które będąc pracownikiem banku, instytucji finansowej lub kredytowej albo innego
podmiotu, na którym z mocy przepisów prawa ciąży obowiązek do rejestracji
transakcji i osób dokonujących transakcji, przyjmują w gotówce, wbrew przepisom,
pieniądze lub inne wartości dewizowe, dokonują ich transferu lub konwersji albo
przyjmują je w innych okolicznościach wzbudzających uzasadnione podejrzenie, że
stanowią one przedmiot czynu określonego w art. 299 § 1 KK albo świadczą inne
usługi mające ukryć ich przestępcze pochodzenie lub usługi w zabezpieczeniu przed
zajęciem.
Powyższa regulacja wynika ze szczególnej roli banków i innych instytucji
finansowych w zapewnieniu pewności i legalności obrotu gospodarczego, albowiem
wartości dewizowe, które zostały wypłacone z banku w praktyce traktowane są jako
legalne, a wykrycie ich przestępczego źródła jest niemal niemożliwe.
Dotyczy to także banków zagranicznych, w tym mających swe siedziby w państwach
(terytoriach) uważanych za stosujące szkodliwą konkurencję podatkową.
Rafał Nawrot 4
5. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
W sytuacji uczestnictwa pracowników banku w przestępstwie prania pieniędzy,
zwłaszcza poprzez transfer środków finansowych poza granice państwa, wykrycie
tego przestępstwa jest zdecydowanie trudniejsze niż w sytuacji, gdyby środki te nie
były transferowane przez bank. Powyższe działanie stanowi kwalifikowaną postać
przestępstwa określonego w art. 299 § 1 KK i uzasadnia zastosowanie wobec
podmiotów uczestniczących w tak zorganizowanym przestępczym procederze
surowszych sankcji karnych.
Zgodnie z postanowieniem art. 299 § 5 KK jeżeli sprawca dopuszcza się czynu
określonego w art. 299 § 1 lub § 2 KK, działając w porozumieniu z innymi osobami,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Karze określonej w art. 299 §
5 KK sprawca podlega tylko wtedy, gdy dopuszczając się czynu określonego w art.
299 § 1 lub § 2 KK, osiąga znaczną korzyść majątkową.
Rafał Nawrot 5
6. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
Dodatkową, lecz niezwykle istotną sankcją karną w przypadku skazania przez sąd za
przestępstwo prania pieniędzy jest przepadek przedmiotów.
Zgodnie z art. 299 § 7 KK w razie skazania za przestępstwo określone w art. 299 § 1
lub § 2 KK, sąd orzeka przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio albo
pośrednio z przestępstwa, a także korzyści z tego przestępstwa lub ich
równowartości, chociażby nie stanowiły one własności sprawcy.
Przepadku nie orzeka się w całości lub w części, jeżeli przedmiot, korzyść lub jej
równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi. Jeżeli
więc przedmioty lub korzyści majątkowe pochodzące z przestępstwa nie podlegają
zwrotowi uprawnionej osobie, to podlegają obligatoryjnemu przepadkowi na rzecz
Skarbu Państwa, nawet jeżeli osoba skazana za przestępstwo określone w art. 299 §
1 lub 2 Kk nie jest ich właścicielem.
Rafał Nawrot 6
7. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
Szczególnym postanowieniem KK wyłączającym odpowiedzialność karną w przypadku
przestępstwa prania pieniędzy i mającym pomóc organom państwa w zwalczaniu
tego przestępczego procederu jest przepis art. 299 § 8 KK, zgodnie z którym karze
za przestępstwo określone w art. 299 § 1 – 2 KK nie podlega ten, kto dobrowolnie
ujawnił wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące
osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz okoliczności jego
popełnienia, jeżeli zapobiegło to popełnieniu innego przestępstwa.
Jeżeli sprawca czynił starania zmierzające do ujawnienia tych informacji i
okoliczności, lecz ostatecznie tego nie uczynił (nie ze swojej winy, a mając ku temu
intencję i podejmując zmierzające do tego działania), sąd stosuje nadzwyczajne
złagodzenie kary.
Rafał Nawrot 7
8. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
KODEKS KARNY SKARBOWY
Kolejną grupę postanowień prawa wymierzonych w przestępstwo prania pieniędzy
stanowią regulacje ustawy kodeks karny skarbowy z dnia 10 września 1999 r. (Dz.U.
z 2012 r., poz. 362, dalej: KKS).
Transgraniczne przepływy finansowe dają daleko idące możliwości „legalizacji” i
obrotu środkami finansowymi pochodzącymi z przestępstwa. Zakres tych możliwości
w odniesieniu do środków, które znalazły się na obszarze danego państwa, jest
uzależniony od jego wewnętrznego ustawodawstwa oraz podpisanych przez to
państwo umów międzynarodowych.
W interesie każdego państwa jest poddanie kontroli środków finansowych
opuszczających jego terytorium. Polskie prawo nakłada obowiązek dokonywania
rozliczeń z zagranicą za pośrednictwem banków, które zajmują szczególną rolę w
dbałości o zgodność z prawem transakcji polegających na przelewach środków
płatniczych poza granice państwa.
Rafał Nawrot 8
9. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
Zgodnie z postanowieniami art. 106c KKS osoby, które bez wymaganego zezwolenia
dewizowego albo wbrew jego warunkom dokonują w obrocie dewizowym z
zagranicą rozliczeń pieniężnych podlegają karze grzywny do 720 stawek dziennych.
Ponadto, na mocy art. 106k KKS rezydent, który wbrew obowiązkowi nie
przechowuje dokumentów związanych z dokonanym obrotem dewizowym, podlega
karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
KKS przewiduje surowe sankcje wobec polskich rezydentów podatkowych
posiadających zagraniczne rachunki bankowe bądź dokonujących rozliczeń
dewizowych poza granicami Polski wbrew wymaganym zezwoleniom.
Zgodnie z postanowieniami art. 104 § 1 KKS rezydent, który bez wymaganego
zezwolenia dewizowego albo wbrew jego warunkom otwiera bądź utrzymuje
rachunek w banku lub oddziale banku mającym siedzibę w kraju trzecim, podlega
karze grzywny do 720 stawek dziennych.
Rafał Nawrot 9
10. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
Zgodnie z art. 104 § 2 KKS, wartość przedmiotu obrotu w powyższym przypadku nie
przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie
skarbowe. Karze podlega także zbywanie papierów wartościowych poza granicami
Polski wbrew wymaganym zezwoleniom.
Przepis art. 103 § 1 KKS stanowi, że rezydent, który bez wymaganego zezwolenia
dewizowego albo wbrew jego warunkom zbywa w kraju trzecim, zarówno
bezpośrednio, jak i za pośrednictwem innych podmiotów, papiery wartościowe
dłużne o terminie wykupu krótszym niż 1 rok albo wierzytelności lub inne prawa,
których wykonywanie następuje poprzez dokonywanie rozliczeń pieniężnych,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
Jeżeli wartość przedmiotu obrotu, o którym mowa w art. 103 § 1 KKS, nie
przekracza ustawowego progu sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie
skarbowe.
Rafał Nawrot 10
11. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
Uzupełnieniem wskazanych na poprzednich slajdach regulacji jest katalog
wymieniony enumeratywnie w art. 102 KKS, zgodnie z którym zabronione jest
nabywanie:
• udziałów lub akcji w spółkach mających siedzibę w krajach trzecich albo
obejmowania udziałów lub akcji w takich spółkach,
• jednostek uczestnictwa w funduszach zbiorowego inwestowania mających siedzibę
w krajach trzecich,
• dłużnych papierów wartościowych wyemitowanych bądź wystawionych przez
nierezydentów z krajów trzecich,
• wartości dewizowych zbywanych przez nierezydentów z krajów trzecich, w zamian
za inne wartości dewizowe lub krajowe środki płatnicze,
• wierzytelności lub innych praw, których wykonywanie następuje poprzez
dokonywanie rozliczeń pieniężnych, zbywanych przez nierezydentów z krajów
trzecich.
Rafał Nawrot 11
12. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
W razie dokonania jednej z wskazanych wcześniej czynności (przestępstw) ich
sprawca podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
Ponieważ przestępstwo prania pieniędzy może polegać na transferze nielegalnie
uzyskanego kapitału poza granice kraju bez pośrednictwa banku bądź z
naruszeniem wymaganych prawem zezwoleń dewizowych, przepis art. 106j KKS
nakłada na rezydenta, który wbrew obowiązkowi dokonuje przekazu pieniężnego za
granicę lub rozliczenia w kraju, związanego z obrotem dewizowym, bez
pośrednictwa uprawnionego banku, karę grzywny w wysokości do 480 stawek
dziennych.
Rafał Nawrot 12
13. Pranie brudnych pieniędzy
1. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE POLSKIM
USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU PRANIU PIENIĘDZY ORAZ FINANSOWANIU
TERRORYZMU
Ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz
finansowaniu terroryzmu (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1505 z
późniejszymi zmianami, dalej: ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy)
wprowadza szereg skutecznych regulacji ograniczających zjawisko prania
pieniędzy, takich jak: obowiązek rejestracji osób i transakcji powyżej określonej
wartości, obowiązki informacyjne pracowników banków i samych banków,
możliwość wstrzymania transakcji oraz zablokowania rachunku.
Są to jednak regulacje o znacznym stopniu ogólności, które nie uwzględniają
poszczególnych metod prania pieniędzy, w tym także poprzez wykorzystanie
zagranicznych systemów prawnych uznawanych za szkodliwe dla celów
podatkowych.
Rafał Nawrot 13
14. Pranie brudnych pieniędzy
2. PRZESTĘPSTWO PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM
Przestępstwo prania brudnych pieniędzy jest na tyle popularne, że w tej sprawie
stanowisko zabrał Parlament Europejski. W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i
Rady 2005/60/WE z dnia 26 października 2005 r. w sprawie przeciwdziałania
korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania
terroryzmu (Dz.U. L 309, 25.11.2005, dalej: dyrektywa PE) zdefiniowano jako
„pranie pieniędzy” następujące czyny popełnione umyślnie, których celem jest:
• konwersja lub przekazywanie mienia pochodzącego z działalności przestępczej w
celu ukrywania lub zatajania nielegalnego pochodzenia tego mienia,
• ukrycie lub zatajenie prawdziwego charakteru mienia, jego źródła, miejsca
położenia, rozporządzania nim, przemieszczania lub własności mienia, ze
świadomością, że mienie to pochodzi z działalności przestępczej,
• nabycie, posiadanie lub korzystanie z mienia, ze świadomością, że mienie to
pochodzi z działalności o charakterze przestępczym,
• udział lub współdziałanie w popełnieniu wyżej wspomnianych czynów.
Rafał Nawrot 14
15. Pranie brudnych pieniędzy
3. CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW PRAWNYCH UMOŻLIWIAJĄCYCH PRANIE
BRUDNYCH PIENIĘDZY
Za najważniejszy czynnik wpływający na zakwalifikowanie systemu prawnego
danego państwa (terytorium) jako optymalnego do prania pieniędzy należy uznać
brak lub niewielką ilość międzynarodowych umów gwarantujących ze strony tych
państw (terytoriów) współpracę w sprawach podatkowych i karnoskarbowych.
Do charakterystycznych cech ustawodawstw państw (terytoriów) umożliwiających
pranie pieniędzy należy także zaliczyć:
• niskie podatki bądź ich brak,
• liberalne prawo dewizowe i bankowe,
• rygorystyczne regulacje dotyczące tajemnicy bankowej,
• akceptację statusu cudzoziemca,
• relatywnie niskie koszty administracyjne bieżącej działalności,
• stabilny system prawny, polityczny i gospodarczy.
Rafał Nawrot 15
16. Pranie brudnych pieniędzy
3. CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW PRAWNYCH UMOŻLIWIAJĄCYCH PRANIE
BRUDNYCH PIENIĘDZY
Brak lub niewielka ilość międzynarodowych umów o współpracy podatkowej i
karnoskarbowej podpisanych przez państwo (terytorium), w którym ma być
dokonana „legalizacja” przestępczych zysków, choć jest niezbędna, to nie jest
wystarczająca.
Konieczne jest także odpowiednie ustawodawstwo, które nie ingeruje w
pochodzenie transferowanego z zagranicy kapitału. Kapitał osiągnięty z popełnienia
czynu zabronionego nie może być w pełni wykorzystany przez jego posiadacza,
dopóki nie znajdzie się w legalnym obiegu prawnym. Najłatwiej go „zalegalizować”
poprzez transgraniczne przepływy finansowe, dzięki którym zależności pomiędzy
poszczególnymi podmiotami uczestniczącymi w tym procederze stają się mniej
przejrzyste, a część z nich uzyskuje ochronę ustawodawstwa państwa, do którego
te środki zostały wytransferowane.
Rafał Nawrot 16
17. Pranie brudnych pieniędzy
3. CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW PRAWNYCH UMOŻLIWIAJĄCYCH PRANIE
BRUDNYCH PIENIĘDZY
Oczywiście, jeżeli państwo (terytorium), do którego został wytransferowany kapitał
uzyskany z przestępstwa, współpracuje w zakresie spraw podatkowych i
karnoskarbowych z państwem siedziby (miejsca zamieszkania) beneficjenta tego
kapitału, to jego transgraniczny przepływ wprawdzie utrudni, lecz nie uniemożliwi
ustalenia braku legalnego źródła tych środków i w dalszej konsekwencji ich
przestępczego pochodzenia.
Wytransferowanie kapitału do państw (terytoriów), które odmawiają
międzynarodowej współpracy podatkowej i karnoskarbowej, daje gwarancję, że
gdy środki te już znajdą się w takim państwie (terytorium), to nawet gdyby zostało
wykryte ich źródło, nie zostaną skonfiskowane przez państwo, w którym zostały
osiągnięte bądź w którym mają być konsumowane przez ich beneficjenta.
Rafał Nawrot 17
18. Pranie brudnych pieniędzy
3. CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW PRAWNYCH UMOŻLIWIAJĄCYCH PRANIE
BRUDNYCH PIENIĘDZY
W państwie (terytorium) umożliwiającym pranie pieniędzy nie mogą również istnieć
jakiekolwiek ograniczenia w swobodnym przepływie kapitału zarówno z, jak i do
takiego państwa (terytorium). Ponadto, prawo bankowe takiego państwa
(terytorium) powinno w bardzo rygorystyczny sposób regulować kwestię tajemnicy
bankowej.
Zazwyczaj państwa (terytoria), których systemy prawne umożliwiają obrót
nielegalnie uzyskanym zagranicą kapitałem, jego swobodne inwestowanie oraz inne
czynności zmierzające do „legalizacji” tych środków, cechują się relatywnie niskim
poziomem rozwoju gospodarczego i stosunkowo niestabilnym systemem
gospodarczym i politycznym.
Ponadto dla bezpieczeństwa zgromadzonego w tych państwach (terytoriach)
kapitału niezwykle istotnym czynnikiem jest pewność prawa oraz jego
przestrzeganie przez organy władzy publicznej.
Rafał Nawrot 18
19. Pranie brudnych pieniędzy
3. CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW PRAWNYCH UMOŻLIWIAJĄCYCH PRANIE
BRUDNYCH PIENIĘDZY
Kolejną ważną kwestią jest, aby ustawodawstwo państwa (terytorium) będącego
miejscem „legalizacji” zagranicznych dochodów uzyskanych z nielegalnego źródła
powinno akceptować status cudzoziemca, co wiąże się z odmiennym traktowaniem
na gruncie prawa krajowego podmiotów krajowych i zagranicznych.
Do tego należy dodać wymóg relatywnie niskich kosztów prowadzenia bieżącej
działalności gospodarczej, co także wpływa na opłacalność całego przestępczego
procederu.
Rafał Nawrot 19
20. Pranie brudnych pieniędzy
4. PODSTAWOWE METODY PRANIA BRUDNYCH PIENIĘDZY:
• Smurfing. Wpłacanie przez wiele różnych osób niewielkich kwot pieniędzy, co
nie wymaga kontroli tożsamości podmiotów biorących udział w transakcji.
• Mieszanie. Polega na wprowadzaniu pieniędzy pochodzących z przestępstw pod
legalnie prowadzony biznes, w którym trudno jest oszacować faktyczne obroty
(restauracje, bary, hotele itp.).
• Puste transakcje. Kreowanie fikcyjnego obrotu na papierze. Nieprawdziwe
transakcje biznesowe poświadczane są podrabianymi dokumentami (fakturami,
rachunkami).
• Fikcyjny kredyt. Firma zaciąga kredyt w banku, a następnie spłaca go
pieniędzmi pochodzącymi z fikcyjnego kredytu uzyskanego w innej firmie.
• Transfer pricing. Zawyżanie lub zaniżanie wartości na fakturze w handlu
międzynarodowym prowadzonym między powiązanymi ze sobą
przedsiębiorstwami. Różnica między realną ceną towaru importowanego a ceną
na fakturze (zawyżoną) stanowi dla eksportera „legalny” zysk.
Rafał Nawrot 20
21. Pranie brudnych pieniędzy
5. PRANIE BRUDNYCH PIENIĘDZY ZA POŚREDNICTWEM RAJÓW PODATKOWYCH
Państwa uznawane za raje podatkowe, stosujące szkodliwą konkurencję podatkową
są najdogodniejszym miejscem prania brudnych pieniędzy, a odbywa się to poprzez
korzystne, w większości przypadków czysto nominalne, opodatkowanie nielegalnie
uzyskanych zagranicznych środków.
Pranie pieniędzy, które w istotnej części dokonywane jest w oparciu o reżim
prawny państw stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, stanowi poważny
problem o charakterze globalnym, o czym świadczą dane statystyczne. Według
dokonanych w ostatnim dziesięcioleciu szacunków globalna kwota brudnych
pieniędzy wprowadzanych co roku do legalnego obiegu prawnego wynosi co
najmniej 1,5 biliona dolarów, przy czym niektóre szacunki mówią nawet o kwotach
rzędu 3 bilionów dolarów rocznie.
P. Lilley, „Brudne interesy. Wydanie drugie”, s. 56
Rafał Nawrot 21
22. Pranie brudnych pieniędzy
5. PRANIE BRUDNYCH PIENIĘDZY ZA POŚREDNICTWEM RAJÓW PODATKOWYCH
Środki finansowe, które znalazły się na obszarze władzy szkodliwych podatkowo
reżimów prawnych, mogły zostać tam wytransferowane w dwojakim celu.
Po pierwsze, w celu uniknięcia podatków, jakie musiałby zostać zapłacone w
państwie rezydencji podatkowej podmiotu dysponującego tymi środkami. Po drugie
w odniesieniu do transferu kapitału do państw stosujących kwalifikowaną postać
szkodliwej konkurencji podatkowej, znaczna część tych środków może mieć
przestępcze pochodzenie i wówczas ich opodatkowanie prowadzi do ich
„legalizacji”.
Istotnym czynnikiem wskazującym na skalę omawianego zjawiska jest tempo i
dynamika rozwoju sektora bankowego w państwach i terytoriach stosujących
szkodliwą konkurencję podatkową. Doskonałym przykładem są wyspy Kajmany,
które przy niespełna 260 km2 powierzchni oraz około 24.000 mieszkańców stanowią
szóste pod względem wielkości centrum finansowe świata. Inne przykłady to
karaibska wyspa Monserrat (102 km2 i 4.500 mieszkańców – ponad 300 banków),
Wielki Kajman (196 km2 i 15.000 mieszkańców- 600 banków).
Rafał Nawrot 22
23. Pranie brudnych pieniędzy
6. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA I PROBLEM BRAKU POMOCY PRAWNEJ W
ZAKRESIE SPRAW PODATKOWYCH I KARNO-SKARBOWYCH
Państwa i autonomiczne podatkowo terytoria o charakterze offshore, co do zasady,
nie współpracują z innymi państwami w zakresie spraw o charakterze podatkowym i
karnoskarbowym.
W związku z międzynarodowym kryzysem finansowym presja społeczności
międzynarodowej spowodowała, iż jurysdykcje offshore rozpoczęły podpisywać
umowy międzynarodowe gwarantujące z ich strony pewien zakres tej współpracy.
Rafał Nawrot 23
24. Pranie brudnych pieniędzy
6. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA I PROBLEM BRAKU POMOCY PRAWNEJ W
ZAKRESIE SPRAW PODATKOWYCH I KARNO-SKARBOWYCH
Od 2008 r. raje podatkowe podpisały ponad 400 umów gwarantujących z ich strony
wymagany przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (dalej: OECD)
zakres międzynarodowej współpracy podatkowej, który wynika z Umowy Modelowej
OECD z 15 lipca 2005 r. (dalej: Umowa Modelowa OECD), jednakże zgodnie z
postanowieniami art. 5 pkt 3 Umowy Modelowej OECD umawiające się państwo ma
obowiązek udzielić drugiemu umawiającemu się państwu żądanych informacji w
zakresie dopuszczalnym na gruncie regulacji swego prawa krajowego.
Dopełnieniem powyższej regulacji jest przepis art. 7 pkt 1 Umowy Modelowej
OECD, zgodnie z którym umawiające się państwo ma prawo odmówić udzielenia
żądanej informacji, jeżeli jej uzyskanie nie jest możliwe na gruncie prawa
krajowego tego państwa.
Rafał Nawrot 24
25. Pranie brudnych pieniędzy
6. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA I PROBLEM BRAKU POMOCY PRAWNEJ W
ZAKRESIE SPRAW PODATKOWYCH I KARNO-SKARBOWYCH
Oznacza to, że jeżeli prawo krajowe umawiającego się państwa ogranicza zakres
informacji, które mogą być uzyskane przez władze krajowe oraz przekazane
właściwym organom innego umawiającego się państwa, to ograniczenia te znajdują
zastosowanie także na gruncie Umowy Modelowej, a tym samym zawieranych na jej
podstawie dwustronnych umów o wymianie informacji w sprawach podatkowych.
Reżimy szkodliwe podatkowo mogą więc tak ukształtować swe wewnętrzne
ustawodawstwo, aby przekazywanie określonych informacji o określonych
kategoriach podmiotów (w tym także podmiotów zagranicznych) nie było
dozwolone. Wówczas ograniczenia te na mocy art. 5 pkt 3 Umowy Modelowej OECD
niejako ex lege znajdą zastosowanie w dwustronnych relacjach państw, które
zawarły ze sobą umowę o wymianie informacji w sprawach podatkowych.
Rafał Nawrot 25
26. Dziękuję za uwagę
dr Rafał Nawrot
E: rafal.nawrot@russellbedford.pl
M: + 48 533 339 700
Russell Bedford Poland
Central Office - Warszawa
Antares
ul. Marynarska 11
02-674 Warszawa
T: +48 22 299 01 00
W: www.russellbedford.pl
Biura: Warszawa, Poznań, Katowice, Gdynia
Russell Bedford Poland jest członkiem Russell Bedford International, międzynarodowej
sieci niezależnych firm doradczych działającej w ponad 90 krajach na całym świecie.
Page 26
Notas do Editor
Image title slide (Slide layout option: Title Slide-Image) An alternative image title slide is available. The image on this slide is an example of an approved image from the BDO Brand Centre*, any of which can be used as an alternative to the colour block title slide. Images should be scaled to align with the typographic grid and should be of sufficient size to fit within this space at 96ppi resolution. Colour images to be used in your presentation should be specified as RGB colour. Please note that the image in this template is included as a placeholder example only.Headings and subheadings are preset to appear in BDO Red. The third line of a title, if necessary, is set to appear in BDO Teal. When placing text on an image please always use BDO Red or white text.* If you wish to use this image it must be purchased. Please visit the BDO Brand Centre for more information