Ringkasan dokumen tersebut adalah sebagai berikut: 1. Kajian ini meneliti hak-hak isteri setelah perceraian menurut undang-undang Keluarga Islam di Johor tahun 2003, termasuk nafkah 'iddah dan anak. 2. Hasilnya menunjukkan tujuh hak isteri setelah perceraian, dan hak untuk menuntut nafkah 'iddah dan anak. 3. Analisis kasus menunjukkan kesadaran wan

1. HAK-HAK ISTERI DALAM ‘IDDAH MENURUT ENAKMEN
UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM (NEGERI JOHOR)
2003
RAWAIDA BINTI HAMZAH @ AHMAD
AP070144
PENYELIA
USTAZ ABDUL HALIM BIN ZULKIFLI
SESI 2010/2011
FAKULTI PENDIDIKAN
UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

2. ABSTRAK
Kajian ini dijalankan untuk menjawab persoalan berkaitan hak-hak isteri selepas berlaku
perceraian, hak nafkah yang boleh dituntut dalam ‘iddah dan kejayaan daripada tuntutan
nafkah ‘iddah dan nafkah anak berdasarkan kes-kes tuntutan yang dibuat di Mahkamah
Syariah Johor Bahru. Penyelidik telah menggunakan kajian perpustakaan sepenuhnya.
Hasil kajian mendapati yang pertama, berkaitan hak-hak isteri selepas berlaku
perceraian terdapat padanya tujuh hak yang diperuntukan di dalam Enakmen Undang-
Undang Keluarga Islam (Negeri Johor) 2003 iaitu hak tuntutan mutaah, tunggakan
hutang, nafkah ‘iddah, harta sepencarian, hak jagaan anak (hadhanah), nafkah anak
dan perintah tegahan. Manakala yang kedua, bahawa hak nafkah yang boleh dituntut
dalam ‘iddah adalah hak nafkah ‘iddah dan nafkah anak. Seterusnya yang ketiga,
berdasarkan kes-kes tuntutan yang dibuat di Mahkamah Syariah Johor Bahru yang
berjaya dianalisis menerangkan bahawa kesedaran kaum wanita yang bercerai jelas
dengan haknya dan sedar dan berani untuk tampil ke muka pengadilan bagi menuntut
haknya. Di akhir kajian, beberapa cadangan telah dikemukakan kepada pihak-pihak
tertentu untuk meningkatkan lagi kesedaran kaum wanita yang bercerai dalam menuntut
haknya bagi melindungi dirinya dan anak-anak di bawah jagaannya agar menjalani
kehidupan dengan selesa serta terjamin masa depan anak-anaknya dengan keperluan
hidup yang sesuai dan mencukupi.
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

3. LATAR BELAKANG KAJIAN
Perkahwinan pada hari ini suatu perkara yang sering dilakukan
tanpa persediaan yang secukupnya bagi mengharungi kehidupan
ketika berumahtangga. Ramai golongan muda yang mudah
membuat keputusan berkahwin dan mudah juga membuat
keputusan untuk bercerai.
Menurut Zaini Nasohah (2002:iii), bahawa perceraian sebenarnya
bukanlah bererti segala-galanya telah berakhir.
Antara yang perlu diberi perhatian khusus, tentang perolehan hak
atau tuntutan selepas perceraian daripada suatu perkahwinan
yang sah.
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

4. PERNYATAAN MASALAH
Seringkali bagi pihak suami lupa akan tanggungjawab lebih berat yang perlu
mereka tanggung selepas melafazkan talaq pada si isteri.
Tanggungjawab yang perlu ditunaikan adalah memenuhi hak-hak tuntutan
isteri selepas perceraian seperti :
1) hak nafkah 2) hak mutaah
3) hak penjagaan anak (hadhanah) 4) harta sepencarian
5) mahar (mas kahwin) tertunggak
Walaupun hak-hak tersebut telah peruntukan oleh Mahkamah Syariah tetapi
kaum wanita yang bergelar ibu tunggal sesetengahnya tidak jelas dengan hak-
hak yang boleh dituntut serta kurangnya keberanian untuk membuat tuntutan.
Pengkaji memikirkan perlunya satu kajian dilaksanakan dalam mengkaji
permasalahan ini dengan lebih dekat.
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

5. OBJEKTIF KAJIAN
• Mengenalpasti hak-hak isteri selepas berlaku perceraian
menurut Enakmen Undang-undang Keluarga Islam (Negeri
Johor) 2003.
• Mengenalpasti hak nafkah yang boleh dituntut dalam ‘iddah
menurut Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam (Negeri
Johor) 2003.
• Menganalisis kes-kes tuntutan nafkah ‘iddah dan nafkah anak
berdasarkan kes-kes tuntutan yang dibuat di Mahkamah
Syariah Johor Bahru.
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

6. PERSOALAN KAJIAN
• Apakah hak-hak isteri selepas berlaku perceraian menurut
Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam (Negeri Johor)
2003?
• Apakah hak nafkah yang boleh dituntut dalam ‘iddah menurut
Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam (Negeri Johor)
2003?
• Adakah berjaya tuntutan nafkah ‘iddah dan nafkah anak
berdasarkan kes-kes tuntutan yang dibuat di Mahkamah
Syariah Johor Bahru seperti yang diperuntukan dalam
Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam (Negeri Johor)
2003?
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

7. BATASAN KAJIAN
Kajian ini tertumpu pada hak wanita dalam ‘iddah iaitu nafkah
‘iddah dan nafkah anak.
Setelah berlaku perceraian dan berada dalam tempoh ‘iddah
maka hak yang telah dianugerahkan seperti yang telah dinyatakan
dalam buku Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam (Negeri
Johor) 2003 perlulah dituntut.
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

8. SOROTAN KAJIAN
Defenisi perceraian dan ‘iddah.
Hak-hak isteri selepas perceraian yang boleh dituntut di
Mahkamah Syariah seperti yang diperuntukan di dalam buku
Enakmen Undang-undang Keluarga Islam (Negeri Johor) 2003:
 Mutaah
 Tunggakan Hutang
 Nafkah ‘Iddah
 Harta Sepencarian
 Hak Jagaan Anak (Hadhanah)
 Nafkah Anak
 Perintah Tegahan
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

9. SOROTAN KAJIAN
Peruntukan-Peruntukan Enakmen Undang-Undang Keluarga
Islam (Negeri Johor) 2003 yang digunapakai dalam penyelidikan.
Hak nafkah dalam tempoh ‘iddah
Syarat-syarat mendapat nafkah bagi isteri
Nafkah ‘iddah
Nafkah anak
Hak untuk hidup, keselamatan anggota dan kehormatan
Hak untuk memiliki harta
Hak nasab
Hak nafkah, pendidikan, perubatan dan tempat tinggal
Hak anak-anak selepas ibu bapa bercerai
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

10. METODOLOGI KAJIAN
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

11. ANALISIS KAJIAN KES
 Berdasarkan kelima-lima kes tuntutan nafkah ‘iddah dan nafkah anak yang dianalisis
sewajarnya dituntut oleh isteri bagi menampung perbelanjaan untuk meneruskan
kehidupannya di samping anak-anak.
 Setiap peruntukan pada Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam (Negeri Johor)
2003 tentang nafkah ‘iddah dan isteri bertepatan dengan hukum Syarak
 Menurut Sayyid Sabiq para ahli fiqih sepakat bahawa perempuan yang ditalaq raj’i
masih berhak mendapat nafkah dan tempat tinggal (Fiqih Sunnah Jld 3, 2004: 235).
 Tindakan dalam menuntut hak nafkah tersebut perlu dilakukan dengan kadar yang
lebih segera. Sekiranya, nafkah tersebut tidak dibayar dan dituntut oleh isteri selepas
bertahun-tahun jarak masanya dengan perintah mahkamah bagi bayaran nafkah ke atas
suami menyebabkan satu kerugian yang besar .
 Apabila tuntutan dibuat dengan kadar masa yang segera, kemungkinan sifat
seseorang bapa itu boleh berubah dan sedar akan kewajipan dia terhadap bekas isteri
dan anak-anaknya.
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

12. RUMUSAN
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

13. SARANAN
 Jabatan Agama Islam Johor
- Kursus-kursus persediaan perkahwinan yang sedia ada
perlulah dikemaskinikan dengan program serta sukatan
yang lebih sistematik.
- Hukuman yang lebih standard dan berkesan perlulah
diperkenalkan bagi memastikan pihak suami akan
mematuhi tentang perlaksanaan hak tersebut.
 Badan Bukan Kerajaan (NGO)
- Perlulah mengambil tindakan yang khusus bagi
memastikan perlaksanaan hak berjalan dengan sempurna
 Masyarakat
- Pendidikan undang-undang perlu dilaksanakan di
kalangan masyarakat.
MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF

14. MENJANA MINDA KREATIF DAN INOVATIF