Presentatie door Maarten van Oostveen, directeur Bedrijven van Rabobank Graafschap-Noord.

1. Economie en demografie
Maarten van Oostveen, directeur Bedrijven
Rabobank Graafschap-Noord
Kennis & Economisch Onderzoek

2. Inhoud
• Economie
– Rabobank Regio Top40: presteren Nederlandse regio’s
– Scores vijf gemeenten werkgebied Rabobank Graafschap Noord
• Demografie
– Vergrijzing en krimp algemeen
– Prognoses vijf gemeenten
• Conclusies
2 Kennis & Economisch Onderzoek

3. Economisch Presteren
Rabo Regio Top40
Regionaal en lokaal
Kennis & Economisch Onderzoek

4. Onderliggende indicatoren
Regionaal-economische Thermometer
nb: rapportcijfers, NL=6
Winstgroei Rendement op Eigen Vermogen
Investeringsgroei Investeringsratio
Productiegroei Arbeidsproductiviteit
Arbeidsvolumegroei Werkgelegenheidsfunctie
Groei Kracht
Prestatie
4 Kennis & Economisch Onderzoek

5. Economische prestaties
Rapportcijfers economische prestatie
6,5 of hoger
6,2 tot 6,5
6,0 tot 6,2
5,8 tot 6,0
5,5 tot 5,8
lager dan 5,5
5 Kennis & Economisch Onderzoek

6. Scores diverse regio’s
7,5
Economische kracht (rapportcijfer)
7,0
Veluwe Utrecht
Achterhoek Groot-Amsterdam
6,5
6,0
Groot-Rijnmond
5,5
Zuidwest-Overijssel Aggl. Den Haag
5,0
4,5
4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 7,5
Economische groei (rapportcijfer)
6 Kennis & Economisch Onderzoek

7. Scores Gemeenten
7 Kennis & Economisch Onderzoek

8. Sectorprognoses - 2012
Landbouw
Industrie
Bouw
Groothandel
Detailhandel
Horeca
Logistiek en telecom
Financiële instellingen
Zakelijke diensten
Overheid
Zorg
Vrije tijd en ov. Diensten
Totaal
-6% -4% -2% 0% 2% 4% 6%
2009 2010 2011 (prognose) 2012 (prognose)
8 Kennis & Economisch Onderzoek

9. Prognoses – 2012
werkgelegenheid en beroepsbevolking
2,0%
1,5% Zutphen
Groei beroepsbevolking
Achterhoek Lochem
1,0%
Brummen
0,5%
Nederland
0,0% Berkelland
Bronckhorst
-0,5%
-1,0% -0,5% 0,0% 0,5% 1,0% 1,5% 2,0% 2,5%
Groei werkgelegenheid
9 Kennis & Economisch Onderzoek

10. Demografische krimp
Achtergronden
Kennis & Economisch Onderzoek

11. Demografische krimp in Nederland
Daling geboortecijfer oorzaak krimp
Factoren Nederlandse bevolkingsgroei in % van
4,0% bevolkingsomvang 1900-2008
3,5% geboortecijfer
gehalveerd
3,0%
t.o.v. 40 jaar
2,5% geleden
2,0%
1941
1,5%
1973
1,0%
0,5%
0,0%
1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000
geboorten sterfte immigratie emigratie
11 Kennis & Economisch Onderzoek

12. Demografische krimp in Nederland
Vergrijzing voorbode van krimp
(Prognose) leeftijdsamenstelling Nederlandse bevolking
1950 - 2020
5
4
3
2
vergrijzing
x 1 miljoen
1
slaat nu toe
0
1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030
0-14 jaar 15-29 jaar 30-44 jaar 45-64 jaar 65-74 jaar 75 jaar of ouder
12 Kennis & Economisch Onderzoek

13. Demografische krimp in Nederland
Van groei naar krimp rond 2040
(Prognose) ontwikkeling bevolkingsomvang Nederland
20 1900-2050
18
16
14
12
10 krimp nog
ver weg
inwoners x 1.000.000
8
6
4
2
0
1900 1920 1940 1960 1980 2000 2020 2040
13 Kennis & Economisch Onderzoek

14. Regionale variatie in demografische ontwikkeling
Recente verleden (1996-2009)
krimp op regionaal
niveau nu nog in
enkele grensregio’s
...
14 Kennis & Economisch Onderzoek

15. Regionale variatie in demografische ontwikkeling
Krimp als olievlek (progn. 2010-2020)
Prognose ontwikkeling bevolkingsomvang
2010-2020 inwonertal (NL + 480.000)
100.000
50.000
10.000
-10.000
-50.000
-100.000
groeitempo (NL = +3%)
> +4%
+3% - +4%
+2% - +3%
0% - +2%
afname
. . . maar krimp
rukt op!
15 Kennis & Economisch Onderzoek

16. Regionale variatie in demografische ontwikkeling
Verhuizingen belangrijkste factor
Factoren bevolkingsgroei in % van bevolkingsomvang 2000-2007
sterkst groeiende regio
invloed binnenlandse
migratie op ontwikkeling natuurlijke
bevolking sterker dan aanwas
invloed van natuurlijke binnenlands
aanwas migratiesaldo
buitenlands
migratiesaldo
sterkst krimpende regio
-6% -4% -2% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16%
16 Kennis & Economisch Onderzoek

17. De economische basis
Op een kluitje in de Randstad
17 Kennis & Economisch Onderzoek

18. Gevolgen regionale variatie - voorzieningen
Draagvlak voorzieningen kalft af
Ontwikkeling aantal voorzieningen per inwoner 2001-2008
VWO-scholen
2001
ziekenhuizen
winkels mode en
luxegoederen
basisscholen
huisartsen
winkels dagelijks
aanbod
0% 20% 40% 60% 80% 100% 120%
regio's met sterke groei regio's met krimp of zwakke groei
18 Kennis & Economisch Onderzoek

19. Krimp in regio
‘Graafschap Noord’
De bevolkingsprognoses voor onze streek
Kennis & Economisch Onderzoek

20. Prognoses Graafschap Noord
bevolking totaal (2010=100)
Nederland
Stedendriehoek
Achterhoek
Zutphen
2030
Lochem 2020
Brummen
Bronckhorst
Berkelland
0,60 0,65 0,70 0,75 0,80 0,85 0,90 0,95 1,00 1,05 1,10
20 Kennis & Economisch Onderzoek

21. Prognoses Graafschap Noord
aandeel 65+
Nederland
Stedendriehoek
Achterhoek
Zutphen
2030
2020
Lochem
2010
Brummen
Bronckhorst
Berkelland
0 5 10 15 20 25 30 35 40
21 Kennis & Economisch Onderzoek

22. Prognoses beroepsbevolking
(15-65 jaar)
29.801
Zutphen 31.261
31.242
16.646
Lochem 18.951
20.460
10.298
2030
Brummen 11.876
13.196 2020
2010
16.700
Bronckhorst 20.887
23.751
21.963
Berkelland 25.804
28.817
0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000
22 Kennis & Economisch Onderzoek

23. Globale conclusies
• Economie
– Centraal Nederland presteert economisch gezien goed; Achterhoek
scoort lager
– Stedelijke gebieden ‘trekken meer economie’ dan landelijke gebieden
– Duidelijke verschillen tussen Zutphen en de andere vier gemeenten
• Demografie
– Vergrijzing en krimp zijn onafwendbare processen; anticiperen is
zinvoller dan verzetten
– Voor sommigen zal de overgang van een aanbieders- naar een
vragersmarkt ‘even wennen zijn’
– Aantrekkelijke woonfunctie met nabijheid van veel banen kan troef zijn
• Conclusies
– Verscheidenheid is kracht van het gebied
23 Kennis & Economisch Onderzoek

24. Presentatie:
www.kennisvloer.nl
Meer informatie?
www.rabobank.com/kennisbank
Kennis & Economisch Onderzoek