1. Waarom Noord Korea het nucleaire
programma niet zal opgeven
Noord-Korea domineert de laatste weken het nieuws met dreigementen die sterker zijn
dan ooit tevoren. Buitenlanders kregen het advies Zuid-Korea te verlaten, het gedeelde
industrieterrein werd gesloten en Amerika zou een nucleaire aanval op het vasteland
kunnen verwachten. Het nucleaire programma speelt in deze dreigementen een
belangrijke rol en het is niet de eerste keer dat het regime deze kaart op tafel legt. De
nucleaire ontwikkelingen zijn een doorn in het oog voor de rest van de wereld en dragen
bij aan de toenemende instabiliteit in de regio. Pogingen om Noord-Korea te
denucleariseren mislukten en met de verdere ontwikkeling van het nucleaire
programma neemt de ernst van de dreigementen eveneens toe. Dit artikel zet uiteen
waarom het nucleaire programma voor Noord-Korea onmisbaar is en hoe het de rest
van de wereld aan de middelen ontbreekt om hier op korte termijn wat aan te doen.
Op 12 februari vond er voor de derde maal in zeven jaar tijd een Noord-Koreaanse kernproef
plaats. De test werd door de V.N. beantwoord met nieuwe sancties die voor de leiding in
Pyongyang weer de aanleiding waren om te dreigen met een tweede Koreaanse oorlog.
Hoewel de Verenigde Staten, Zuid-Korea, Japan, China en Rusland (China en Rusland in
mindere mate) allen een voorstander zijn van een schiereiland zonder kernwapens, hebben
sancties en andere maatregelen tot nu toe niet veel opgeleverd. Sterker nog, sancties worden
beantwoord met een flinke dosis oorlogsretoriek. De ‘Six party talks’ die de intentie hadden,
Noord-Korea door middel van diplomatieke middelen te denucleariseren, hebben nauwelijks
iets bereikt. De kans dat Noord-Korea op korte termijn afstand zal doen van het nucleaire
programma is dan ook zeer gering.
De redenen achter het nucleaire programma
Het Noord Koreaanse nucleaire programma is geen recente ontwikkeling. Hoewel dit het
onderwerp is waarmee het land de laatste jaren de krantenkoppen beheerst, is het geen nieuwe
strategie. Het Noord Koreaanse nucleaire programma werd al snel na de Koreaanse Oorlog
met hulp van de Sovjet-Unie gelanceerd. Waarom het nucleaire programma zo belangrijk is
voor het regime, kan in drie hoofdredenen worden onderverdeeld. Ten eerste zijn nucleaire

2. wapens het meest effectieve middel om een buitenlandse invasie te vermijden. Recente
invallen in o.a. Irak en Libië sterken het regime in de gedachten dat nucleaire wapens
onmisbaar zijn om te overleven. Ten tweede laat het programma en in het bijzonder de
kernproeven de bevolking zien dat de offers (hongersnood in de jaren 90) niet voor niets
geweest zijn. Tot slot verbetert het de positie van Noord-Korea op het internationale toneel
aanzienlijk.
Waarom geen hervormingen in Noord-Korea?
Er is geen land in de wereld dat zich zo hard vastbijt in de haat tegen het kapitalisme. Waarom
verandert Noord-Korea niet? Waarom geen ‘Soft-landing’ zoals in Vietnam? Waarom
geen veranderingen die China de laatste decennia welvaart brachten? De reden hiervoor vindt
men ten zuiden van de DMZ (grens tussen Noord en Zuid-Korea). Noord Korea presenteert
zichzelf altijd als het beste deel van het schiereiland. In het kapitalistische zuiden lijden de
mensen onder de bezetting van de imperialistische Amerikanen en gaan kinderen dood van de
honger, wat in schril contrast staat met het socialistische paradijs dat Kim Il Sung (1912-1994)
creëerde. Het in gang zetten van vergaande hervormingen zal een bewijs zijn dat zij het mis
hadden en hiermee verdwijnt de legitimiteit van het regime en het bestaansrecht van het land.
Als hervormingen worden ingezet en de bevolking leert hoe groot het gat is met het zuiden
werkelijk is, zullen zij dan nog steeds een dergelijk autoritair regime accepteren? Het in gang
zetten van een ‘soft landing’, betekent onherroepelijk het einde van de Kim dynastie en gaat
politieke stabiliteit boven economische groei. De stilgevallen fabrieken zorgen ervoor dat het
land niet kan voorzien in haar eigen voedselvoorziening. Om vooral de elite en het leger (die
men nodig heeft om overeind te blijven) te voeden, zijn zij dus afhankelijk van buitenlandse
hulp. Om dit los te weken gebruikt het regime het nucleaire programma en de daarbij
behorende oorlogsretoriek (wat soms gezien wordt als ordinaire chantage).
De militaire optie om het Noord-Koreaanse nucleaire programma te stoppen
Voor het uitschakelen van het nucleaire programma is het te laat. De wapens (naar schatting 6
tot 15 stuks) zijn naar alle waarschijnlijkheid al geproduceerd en een aanval op de reactoren
zal dus niet veel aan de situatie veranderen. Het geproduceerde materiaal ligt opgeborgen en
met de productie hiervan heeft het regime het beoogde doel al bereikt. Het produceren van
meer wapens heeft geen evenredig effect op de invloed die het de leiders bezorgt. Een
luchtaanval die dit zou moeten realiseren zal dus niet het beoogde effect hebben. Ook een

3. aanval over de grond lijkt geen optie. Het land heeft 1.000.000 troepen klaarstaan en nog eens
8.000.000 in reserve. Een aanval over de grond zal dus gepaard gaan met een enorm aantal
slachtoffers en bovendien zeer kostbaar zijn. Ook diplomatiek gezien is het vrijwel
onmogelijk een dergelijke interventie uit te voeren. De leiding in Pyongyang zeggen Seoul in
een zee van vuur te kunnen veranderen en gezien de geringe afstand van 30 km met NoordKorea is dit niet onmogelijk. Een interventie zal dus geen goedkeuring vinden van de
Amerikaanse bondgenoot Zuid-Korea, dat liever kiest voor een zeer geringe kans op oorlog
dan dat het er zelf goedkeuring aan geeft met alle mogelijke doemscenario’s. Zonder ZuidKoreaanse steun is een landoperatie simpelweg onmogelijk, omdat een interventie via
Chinees grondgebied in de huidige situatie ondenkbaar is. Ook de kans dat China en wellicht
Rusland zich tegen een (hypothetische) Amerikaanse operatie keren lijkt aanwezig. De kans
dat de V.S. een dergelijk conflict in gang zullen zetten lijkt dus uitermate klein.
Diplomatieke mogelijkheden
Een militaire optie om Noord Korea afstand te laten doen van de nucleaire wapens lijkt
daarmee uitgesloten. Ook de diplomatieke mogelijkheden lijken gering. Na de lancering
afgelopen december werd het regime ook al geconfronteerd met sancties. Het beoogde doel
hiervan is het in gang zetten van een reactie wat uiteindelijk zal resulteren in een andere
houding op het internationale toneel. Kort door de bocht zijn sancties bedoeld om het leven
van de desbetreffende bevolking minder aangenaam te maken. Hiermee neemt de legitimiteit
van het regime af. Dit moet ervoor zorgen dat de bevolking zich tegen het regime keert en het
uiteindelijk af zal keuren (in een meer democratisch systeem door middel van verkiezingen en
in een totalitair systeem middels een revolutie). Ook kan een deel van de heersende elite de
kans aangrijpen de huidige machthebbers af te zetten. In het geval van Noord Korea gebeurt
dit niet, omdat de bevolking geen invloed heeft op het electorale systeem en door de enorme
onderdrukking doodsbang is om in opstand te komen. Bovendien eet de gemiddelde generaal
geen maaltijd minder na het opleggen van sancties. Het regime zorgt ervoor dat degene die zij
nodig hebben het regime in stand te houden geen last ondervinden. Degenen die wel getroffen
worden zijn de mensen aan de onderkant van de maatschappij. Het regime heeft echter in het
verleden wel aangetoond het welzijn van deze groep als secundair belang te beschouwen. Ook
de Noord Koreaanse propagandamachine weet wel raad met de sancties door het uit te leggen
als de oorzaak van de armoede in het land.
Als Noord-Korea het nucleaire programma opgeeft

4. Degenen die wel geloven in de mogelijkheid dat Noord-Korea het nucleaire programma
opgeeft hebben hiervoor drie argumenten. Ten eerste kunnen zij hiervoor steun verwachten.
Daarnaast zouden zij bescherming ontvangen en tot slot lonkt een normalisatie van de relaties
met de Verenigde Staten. Als het land geld ontvangt in ruil voor het opgeven van hun
nucleaire activiteiten, zal dit echter snel worden uitgegeven. Vervolgens is het stukken
moeilijker om zonder nucleair programma dezelfde hoeveelheid steun los te weken. Het
vooruitzicht van bescherming is simpelweg niet aantrekkelijk genoeg. Pyongyang is nu ook
vrijwel zeker dat het niet door een door de V.S. geleide coalitie wordt aangevallen. Daarnaast
zal Noord-Korea ‘beloftes’ vanuit de westerse wereld altijd wantrouwen omdat ‘het Westen’
democratisch bestuurd wordt waardoor de continuïteit van beleid allerminst vaststaat. Beloftes
van de ene regering kunnen door een volgende zomaar ongedaan gemaakt worden. Tot slot
komt het gevaar van het regime eerder van binnen dan van buiten.
De invloed van China
Het bovenstaande samengevat, lijkt het voor de Verenigde Staten en zijn bondgenoten
simpelweg aan de middelen te ontbreken om Noord-Korea afstand te laten doen van het
nucleaire programma. Wellicht dat de enige ‘bondgenoot’ van Noord-Korea andere kaarten
op tafel kan leggen. China heeft ook redenen om de voorkeur te geven aan een Noord-Korea
zonder nucleaire wapens. De aanwezigheid van Nucleaire wapens kan ervoor zorgen dat
Noord-Korea het materiaal verkoopt aan andere regimes waar China niet op zit te wachten.
Dit lijkt niet waarschijnlijk aangezien China de grootste sponsor is van Noor Korea, maar het
kan wel een wapenwedloop ontketenen, waardoor Japan, Taiwan en ook Zuid-Korea de
nucleaire weg inslaan. Tot zover de redenen waarom China een ontwapening voorstaat. China
heeft echter ook redenen (en deze wegen zwaarder) om de ‘status quo’ op het schiereiland in
stand te houden. De huidige problemen rondom een nucleair Noord-Korea staan voor China
in schril contrast met de problemen die een plotselinge ineenstorting van de Kim dynastie met
zich meebrengt. De Chinezen houden maar al te graag een bufferstaat tussen het V.S. gezinde
Zuid-Korea en China. Mocht hereniging plaatsvinden, is dit vrijwel zeker onder een ‘ZuidKoreaans’ bewind. Dit houdt in dat de Amerikaanse troepen direct toegang hebben tot de
grens met China. Ook azen de Chinezen op de waardevolle mineralen die in Noord-Korea te
vinden zijn. Daarnaast kan een plotselinge vluchtelingenstroom die de ineenstorting van het
regime met zich mee kan brengen, de regio ernstig destabiliseren (mede door het groot aantal
etnische Koreanen dat ten Noorden van de Noord-Koreaanse grens leeft). Deze argumenten

5. zijn dan ook de aanleiding voor China om terughoudend te zijn bij het opleggen van zware
sancties en kiezen zij er liever voor om de steun (in het geheim) te continueren.
Ondanks alle spanningen van de afgelopen weken en de vele dreigementen, lijkt een tweede
Koreaanse oorlog op korte termijn niet waarschijnlijk. Voor de betrokken partijen staat er
simpelweg teveel op het spel en zullen zij er alles aan doen een oorlog te voorkomen. De
grootste bedreiging voor het voortbestaan van Noor-Korea zal dan ook eerder van binnen
komen dan van buiten. De uitkomst van de machtstrijd binnen de Nood-Koreaanse leiding zal
daarom belangrijker zijn voor de uitkomst van het land. Tot die tijd zullen we de
oorlogsretoriek van de afgelopen weken op de koop toe moeten nemen.