1. Perspektiva razvoja Trezorskih Sistema u
Bosni i Hercegovini
Almir Nuhic
EMEA Consulting, Technical Manager

2. Plan prezentacije
<Insert Picture Here>
• Trezorski sistemi u Bosni i Hercegovini
• Meñunarodna praksa i standardi -
Sistem za upravljanje finansijama u vladinom sektoru (GFMIS)
• Oracle EBS v.12 – Pregled novih funkcionalnosti
• Oracle vizija razvoja Trezorskih sistema

3. Trezorski sistemi u Bosni i Hercegovini

4. Decentralizirana Arhitektura
• Zajedničke Institucije BiH
– Sistem Državnog Trezora BiH (2002)
– Sistem UIO BiH – Glavna knjiga (2005)
• Entiteti
– Federacija BiH
• Sistem Trezora FBiH (2002)
• Sistem kantonalnih Trezora FBiH - 10 nezavisnih skupova
knjiga / kantona na zajedničkoj instanci (2002)
• Sistem Trezora Opštine Novi Grad Sarajevo (2009)
– Republika Srpska
• Sistem Trezora RS (2002)
• Sistem opštinskih trezora RS - 40-tak nezavisnih skupova
knjiga / opština na zajedničkoj instanci (2004-2007)
4

5. BAR Projekat: Faza 1 - Enitetski nivo
Banja Luka
Sarajevo
20 lokacija
5

6. BAR Projekat: Faza 2 – Državni nivo
Phase II) State Level Implementation
Banja Luka
Sarajevo
10 lokacija
6

7. BAR Projekat: Faza 2 – Kantoni FBiH
Banja Luka
Sarajevo
7

8. Pregled postojećeg rješenja
• Rješenje prilagoñeno vremenu
– Usmjeren ka rješavanja prioritetnih problema i potreba
– Uspostavljanje Jedinstvenog Računa Trezora
– Implementacija osnovnih funkcionalnosti na osnovu Oracle EBS paketa
Funkcionalna arhitektura sistema
Oracle EBS Moduli Poslovni procesi
Izvršenje
Glavna knjiga
primitaka
Računovodstvo
Upravljanje Izvršenje
Nabavka Obaveze i fin.
gotovinom plaćanja
izvještavanje
Potraživanja Budžetska
rezervisanja
8

9. Osnovna dostignuća
BH vladine budžetske organizacije BH vladine budžetske organizacije
(Prije) (Poslije)
• •Manualni procesi ‘ ‘ • • Sistemska podrška za
Sistemska podrška za
Manualni procesi
procesiranje transakcija izvršenja
procesiranje transakcija izvršenja
budžeta
budžeta
• •Ex-post kontrola izvršenja budžeta
Ex-post kontrola izvršenja budžeta • •Ex-ante kontrola izvršenja budžeta
Ex-ante kontrola izvršenja budžeta
• •Jedinstveni računovodstveni i i
Jedinstveni računovodstveni
• •Raznolikost poslovnih procesa
Raznolikost poslovnih procesa poslovni procesi i ikontni plan
poslovni procesi kontni plan
BAR Projekat
BAR Projekat • •Integracija izvršenja budžeta i i
Integracija izvršenja budžeta
• •Decentralizirani i imanualni proces
Decentralizirani manualni proces računovodstva
plaćanja računovodstva
plaćanja • •Centralizirana plaćanja (JRT) i i
Centralizirana plaćanja (JRT)
interfejs sa bankama
interfejs sa bankama
• •Ručna konsolidacija i iizrada
Ručna konsolidacija izrada •Mogućnost izvještavanja po
finansijskih izvještaja (Excel i isl.) •Mogućnost izvještavanja po
finansijskih izvještaja (Excel sl.) dimenzijama (Organizacija,
dimenzijama (Organizacija,
Funkcija, Projekat)
Funkcija, Projekat)
• •Računovodstvo na gotovinskoj
Računovodstvo na gotovinskoj •Modificirana obračunska metoda
•Modificirana obračunska metoda
osnovi
osnovi računovodstva
računovodstva
9

10. Meñunarodni standardi i praksa
Sistem za upravljanje finansijama u vladinom
sektoru (GFMIS)

11. Evolucija poslovnog modela GFMIS
Odgovor na osnovne probleme
u vladinim finansijama
Transparentno upravljanje javnim
finansijama
Oracle GFMIS Kontrola budžeta
(COTS - Standardno, integrisano rješenje)
Privlačenje investicija
Kvalitetna i kompleksna
informacija kao input u
definisanje strategija i ciljeva
Zahtjevi - Mapiranje Reforma računovodstva
Poboljšana odgovornost
Model Svjetske državnih institutcija
Preporuke MMF banke
za fiskalnu reformu
Regulativa
Evropske Unije
Iskustva iz
drugih
zemalja
Standardi OECD
11

12. Kompletno Oracle rješenje bazirano na modelu
Svjetske Banke i na meñunarodnoj praksi
Oracle Performance Management
System (EPM)
Oracle ERP
(Financials / Procurement)
Oracle EPM
Oracle Treasury
Oracle ETM
Oracle HRMS / Payroll
Information
Analysis Oracle Business Intelligence
BI Systems
BI Systems

13. Performance Budgeting

14. Strateško planiranje i Performance Budgeting
SP&PBB: Povezivanje resursa sa rezultatima
Strateško planiranje Priprema budžeta Mjerenje uspješnosti
Definicija Povezivanje
Makroekono Definicija Povezivanje Povezivanje
aktivnosti i aktivnosti Izvršenje
msko strateških resursa sa sredstava sa
mjera sa mjerama budžeta
predviñanje cijleva aktivnostima aktivnostima
učinka učinka

15. Od strategije do izvršenja budžeta
Strategija
Strategija
Cilj 1 Cilj 2
Cilj 1 Cilj 2
Mjerenje uspješnosti
Cilj 1.1 Cilj 1.2 Cilj 1.3
Cilj 1.1 Cilj 1.2 Cilj 1.3 Rezultati
Scores, Wights
Program 1 Program 2 Program 3
Program 1 Program 2 Program 3 Mjere učinka
Analiza i
Vizualiyacija
Aktivnost 1 Aktivnost 2 Aktivnost 3
Aktivnost 1 Aktivnost 2 Aktivnost 3
… … … …
… … … …
… … … …
Troškovi aktivnosti Priprema budžeta Izvršenje budžeta
15

16. Računovodstvo na obračunskoj osnovi i
Meñunarodni standardi računovodstva u
javnom sektoru (IPSAS)

17. Računovodstvene metodologije u javnom
sektoru
Gotovinska metoda
• Izvještaj o gotovinskom izvršenju prihoda i rashoda
• Izvještaj Ostvareno – Budžet
Hibridne metoda: Modificirana Gotovinska / Obračunska
• Izvještaj o gotovinskom izvršenju prihoda i rashoda
• Objavljivanje kratkoročnih finansijskih sredstava
• Objavljivanje kratkoročnih finansijskih obaveza
Puna obračunska metoda
• Dugoročna aktiva (stalna sredstva)
• Dugoročna pasiva (obaveze)
17

18. Prelaz na obračunsku metodu
• Švicarska i Švedska su prve zemlje koje su implementirale
obračunsku metodu u vladinim institucijama 80. i 90. godina
• Meñunarodni standardi i praksa zasnivaju na
– ESA 95 (EU)
– GFS Manual 2001 (IMF)
– IPSAS (IFAC)
• Vlade, meñunarodne i nevladine organizacije u procesu
implementacije IPSAS
– Preko 30 zemalja primjenilo ili u procesu implementacije
– OECD
– NATO
– Ujedinjeni Narodi – agencije UN
– Evropska komisija
18

19. Razlozi za uvoñenje pune obračunske metode
• Preglednost troškova javnih organa kao ulazna informacija za
mjerenje ostvarenih rezultata i uspješnosti
• Poboljšanja odgovornosti za voñenje vladinih programa
• Efikasnije finansijsko upravljanje u javnom sektoru
• Bolji kvalitet i kredibilitet finansijskih izvještaja
• Uspostavljanje jače finansijske kontrole, upravljanja
sredstvima i kulture poslovanja u javnom sektoru
• Dopunjavanje sa promjenama u budžetskim politikama (npr.
srednjoročno programsko budžetiranje i PBB)
19

20. Osnovne promjene u metodologiji
• Prezentacija finansijkih izvještaja – promjena u strukturi i sadržaju
(nekad neophodna i promjena kontnog plana)
• Rashodi – Evidencija rashoda na principu isporuke
• Zalihe – Evidencija rashoda za skladištene materijale nakon upotrebe
• Imovina, sredstva i ureñaji – Priznavanje i amortizacija stalnih
sredstava
• Ljudski resursi – Potpuna evidencija obaveza po osnovu socijalnog
osiguranja
• Kursne razlike – Uticaj promjena valutnog kursa
• Prihodi – prihodi na osnovu zamjenskih (exchange) i nezamjenskih
(non-exchange) transakcija
• Budžetiranje – prezentacija budžeta i ostvarenja na jednakoj osnovi
20

21. Fondovsko računovodstvo i Upravljanje
prihodima

22. Fondovsko računovodstvo
• Efikasnija i transparentija kontrola izvršenja budžeta
• Povezivanje rashoda sa izvorima finansiranja
• Kvalitetnije informacija u finansijskim izvještajima
• Fondovi (npr.):
– Fond budžetski prihodi
– Fond kapitalnih primitaka
– Vlastiti prihodi
– Vanjsko finansiranje
– ...
Ostvareni prihodi Pravila raspodjele Automatska Budžet Raspoloživa sredstva
raspodjela po fondovima
22

23. Upravljanje prihodima
• Pomoćna knjiga Potraživanja
– Sistem za voñenje vlastitih prihoda budžetskih korisnika
– Centralizirana baza podataka za kupce
– Centralizirano izvještavanje
– Integracija sa Glavnom knjigom
Kupci, Poreski
obveznici
Jedinstveni registar
kupaca / poreskih
obveznika
Banke Izlazni
Izvodi Primici
računi
GLAVNA KNJIGA
23

24. Planiranje gotovine (Finansijsko planiranje)

25. Izrada finansijskog plana
•Optimizacija gotovinskih tokova je tradicionalno jedan od prioritetnih zadataka
svakog trezora.
•Planiranje gotovine u skladu sa potrebama i prioritetima budžetskih korisnika se
obično priprema uz pomoć poslovnih modela planiranja koji koriste kao input:
•Usvojeni budžet
•Periodične potrebe budžetskih korisnika (Godišnje, mjesečno, dnevno ...)
•Uzorak izvršenje budžeta u prethodnim godinama
•Različita scenarija / verzije vjerovatnoće
•Prioritete plaćanja
•Eksterne parametre
Modeliranje v.1
v.2
GLAVNA KNJIGA Transfer
podataka Analiza historijskih FINANCIJSKI PLAN
podataka
25

26. Analiza i poslovna inteligencija

27. Analiza i poslovna inteligencija
•Posljednjih godina su izraženi trendovi
za uvoñenje sistema koji omogućavaju
napredno modeliranje i prezentaciju
podataka, odnosno implementaciju
poslovnih paketa koji omogućavaju
kvalitetnu analizu finansijskih informacija
kao bitnih elemenata za donošenje i
realizaciju strateških odluka.
27

28. Oracle EBS v.12 – Pregled novih funkcionalnosti

29. Novo u EBS verziji 12
• Glavna knjiga – Set Glavnih knjiga (Ledger Sets)
• Generator knjiženja (Subledger Accounting)
• Model Dobavljača (Suppliers Data Model)
• Model Banaka (Bank Model)
• Model pristupa transakcijama u pomoćnim knjigama (Multi-
Org Security)
• Platforma za plaćanje (Oracle Payments)
• Podrška za jedinstveni evropski sistem plaćanja (SEPA)
29

30. Oracle vizija razvoja Trezorskih sistema

31. Preporuke
• Upgrade – prelaz na verziju 12, uz implementaciju dodatnih
funkcionalnosti:
• Računovodstvo i finansijsko izvještavanje
• Obračunska metoda knjiženja
• Implementaciju modula FA i INV
• Izmjenjena postavka modula PO i AP
• Implementacija modula AR
• Fondovsko računovodstvo
• Konsolidacija
• Podrška za izvještavanje na dvojnoj osnovi
• Korištenje novih funkcionalnosti u oblasti izvršenje budžeta
• Platforma za izvršenje plaćanja
• Model Dobavljača
• Model Banaka
• Model pristupa transakcijama u pomoćnim knjigama
• Implementacija sistema za planiranje gotovinskih tokova
• Implementacija sistema za pripremu budžeta
31

32. Arhitektura predloženog rješenja

33. Poslovni procesi
Makroekonomsko predviñanje
Priprema budžeta
Računovodstvo i finansijko
izvještavanje
Sistemska podrška za
voñenje kompletnog ciklusa
Izvršenje budžeta finansijskog upravljanja u
Rezervisanja, Primici, Plaćanja
javnom sektoru
Planiranje gotovine
Upravljanje ljudskim resursima
Analiza i poslovna inteligencija
33

34. Oracle moduli
ORACLE EPM i BI
Planiranje,
izvještavanje i Finansijsko Finansijsko Planiranje
Analiza izvještavanje upravljanje
ORACLE EBS
Glavna knjiga i
računovodstvene
politike
CE
PO AP AR
Upravljanje
Nabavka Obaveze Potraživanja
gotovinom
ORACLE EBS
Transakcioni sistemi
(pomoćne knjige) FA INV –
HR-PYR
HR-
Stalna Zalihe*
Zalihe*
Plaće*
Plaće*
Sredstva
34