1. Kế hoạch bài dạy: “ Lời nhắn của phanh”
Người soạn
Họ và tên
NIGHT (Trang Blog: nightintel.blogspot.com)
1. Huỳnh Uyên Chi
2. Võ Thị Kiều Dung
3. Nguyễn Thị Thu Hiền
4. Nguyễn Bùi Yến Khanh
Quận 5
Trường ĐH Sư Phạm Tp. Hồ Chí Minh
Thành phố Tp. Hồ Chí Minh
Tổng quan về bài dạy
Tiêu đề bài dạy
Lời nhắn của Phanh!
Tóm tắt bài dạy (Ngữ cảnh của dự án)
Hiện nay ở Việt Nam, số lượng các vụ tai nạn giao thông ngày càng tăng và xảy ra liên tiếp nhau. Có
thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như: ý thức của người điều khiển phương tiện giao thông
(phóng nhanh, vượt ẩu…), đứt phanh xe, tuột phanh xe…Vậy làm thế nào để hạn chế các vụ tai nạn
giao thông và đảm bảo an toàn cho các phương tiện lưu thông trên đường?
Lớp học được chia thành 2 nhóm:
Nhóm 1:
- Xây dựng bộ thí nghiệm, tiến hành thí nghiệm. Quan sát hiện tượng, nhận xét và tìm hiểu cách
giải thích hiện tượng.
- Từ thí nghiệm trên đưa ra định nghĩa về dòng điện Fu-cô và những đặc điểm, ứng dụng của dòng
điện Fu-cô.
Nhóm 2: Phỏng vấn các kỹ thuật cơ khí ô tô về cơ chế hoạt động và ưu điểm của phanh điện từ.
Trên cơ sở các kiến thức thu thập được, nhóm làm bài trình chiếu nói về ứng dụng của dòng điện Fu-
cô trong đời sống và sản xuất, đặc biệt là ứng dụng phanh điện từ.
Lĩnh vực bài dạy
Bài 40: Dòng điện Fu-cô Chương 5, SGK Vật lý 11 (Nâng cao)
Cấp / lớp
Cấp: THPT
Lớp: 11
Thời gian dự kiến
Thời gian chuẩn bị: 2 tuần
Thời gian trình bày: 1 tiết
Chuẩn kiến thức cơ bản
Chuẩn nội dung và quy chuẩn
Kiến thức
- Nêu được dòng điện Fu-cô là gì?
2. - Nêu tác dụng có lợi của dòng Fu-cô và cách hạn chế tác dụng bất lợi của dòng Fu-cô?
Kỹ năng
- Hình thành kỹ năng giao tiếp, làm việc theo nhóm và kỹ năng sử dụng các phương tiện thông tin,
công nghệ để hỗ trợ.
Mục tiêu đối với học sinh / kết quả học tập
Về kiến thức:
- Hiểu được dòng điện Fu-cô là gì?
- Phân tích được những lợi ích và cách hạn chế các tác dụng bất lợi của dòng Fu-cô trong kỹ thuật.
- Giải thích được nguyên lý làm việc của một số thiết bị ứng dụng dòng Fu-cô trong đời sống.
- Hiểu được nguyên tắc hoạt động và ưu điểm của phanh điện từ so với các loại phanh khác.
Về kỹ năng:
- Giải thích được một số hiện tượng thực tế có liên quan đến dòng điện Fu-cô.
- Hình thành kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng tìm kiếm, tổng hợp và phân tích thông tin.
Bộ câu hỏi định hướng
Câu hỏi khái
quát
- Làm thế nào để giảm thiểu số lượng tai nạn giao thông???
Câu hỏi bài
học
- Dòng điện cảm ứng có xuất hiện trong khối kim loại hay không?
- Điều kiện để xuất hiện dòng điện cảm ứng trong khối kim loại là gì?
Câu hỏi nội
dung
- Dòng điện Fu-cô là gì?
- Khi nào dòng điện Fu-cô sinh ra?
- Những lợi ích mà dòng điện Fu-cô mang lại cho đời sống và kỹ thuật là gì?
- Làm thế nào để giảm thiểu các tác dụng bất lợi của dòng điện Fu-cô?
- Nêu nguyên tắc hoạt động của phanh điện từ ứng dụng dòng điện Fu-cô?
- Phanh điện từ có ưu điểm gì so với các loại phanh khác?
Kế hoạch đánh giá
Lịch trình đánh giá
3. Trước khi bắt đầu dự án Học sinh thực hiện dự án và
hoàn tất công việc
Sau khi hoàn tất dự án
- Đặt câu hỏi
- Biểu đồ K-W-L
- Kế hoạch nhóm
- Sổ ghi chép
- Đặt câu hỏi
- Bảng kiểm mục quan sát
- Đánh giá nhóm và tự
đánh giá
- Bài viết thu hoạch
- Phản hồi của học sinh
- Bài kiểm tra
- Đánh giá bài thuyết
trình và sản phẩm học
sinh
Đánh giá Tiến trình đánh giá
Đặt câu hỏi Sử dụng chiến lược đặt câu hỏi để tìm hiểu
nhu cầu cũng như các kiến thức của học
sinh. Đặt câu hỏi trong suốt quá trình làm dự
án để kích thích khả năng tư duy bậc cao của
học sinh.
Biểu đồ K-W-L Học sinh hoàn thiện sơ đồ Know (đã biết)
– Want ( muốn biết) – Learn (học) về dòng
điện Fu-cô và những ứng dụng của nó. Học
sinh sử dụng biểu đồ này để tiếp thu kiến
thức cơ bản, đưa ra ý kiến phản hồi của bản
thân.
Kế hoạch nhóm Học sinh làm việc theo nhóm để tổng hợp
các kiến thức về dòng điện Fu-cô, những ứng
dụng của nó, đồng thời chuẩn bị các dụng cụ
để làm được bộ thí ng
Sổ ghi chépiệm. Học sinh quan sát và ghi chép vào sổ ghi
chép của mình những kiến thức về dòng Fu-
cô. Học sinh hoàn thành những kinh nghiệm
và phản hồi đúng theo gợi ý của giáo viên,
dựa vào đó đánh giá kiến thức bản thân sau
khi kết thúc dự án.
Bảng kiểm mục quan sát Những kiến thức, tài liệu tìm hiểu được về
dòng Fu-cô và ứng dụng.
Bảng đánh giá nhóm và tự đánh giá Học sinh đánh giá nhóm và bản thân có
hoàn thành nhiệm vụ được giao hay không
thông qua bảng đánh giá của giáo viên.
Bài viết thu hoạch Thông qua dự án, học sinh biết gì về dòng
Fu-cô và ứng dụng của nó, học sinh học
được những kỹ năng nào của thế kỷ 21.
Phản hồi của học sinh Giúp giáo viên có những thay đổi phù hợp
cho dự án tiếp theo thông qua những câu hỏi
gợi mở của giáo viên.
Bài kiểm tra Kiểm tra mức độ hiểu biết kiến thức của
học sinh về dòng Fu-cô thông qua một bài
kiểm tra viết.
4. Tổng hợp đánh giá
- Đánh giá cụ thể theo từng giai đoạn của dự án.
- Đánh giá dựa trên bảng kiểm mục và chuẩn đánh giá.
- Học sinh tự đánh giá và đánh giá các bạn trong nhóm.
- Giáo viên đánh giá việc tự đánh giá của các em học sinh.
Chi tiết bài dạy
Các kỹ năng thiết yếu
Kiến thức:
- Kiến thức về từ trường, điện trường.
- Hiện tượng cảm ứng điện từ.
- Định luật Len-xơ về chiều dòng điện cảm ứng.
Kĩ năng:
- Kỹ năng làm việc nhóm.
- Kỹ năng đánh giá và tự đánh giá nhóm.
- Kỹ năng sử dụng công nghệ tìm kiếm, trao đổi thông tin, phân tích, đánh giá tổng hợp thông tin,
trình bày ý tưởng.
- Kỹ năng thuyết trình.
Các bước tiến hành bài dạy
Hai tuần trước khi tiến hành bài dạy:
Cho học sinh làm bài khảo sát nhu cầu về kiến thức và kỹ năng, tổng hợp, đánh giá, hoàn thiện dự án.
Một tuần trước khi tiến hành bài dạy:
Dựa trên kết quả đánh giá bài khảo sát chia nhóm phù hợp cho các em.
Nhóm 1: sẽ đóng vai là thuyết trình viên để giới thiệu về dòng điện Fu-cô và những ứng dụng của nó.
Nhóm 2: sẽ đóng vai là các kỹ thuật cơ khí ô tô để nói về phanh điện từ.
Phân công công việc cho các nhóm:
Nhóm 1:
- Xây dựng bộ thí nghiệm, tiến hành thí nghiệm. Quan sát hiện tượng, nhận xét và tìm hiểu cách giải
thích hiện tượng.
- Từ thí nghiệm trên đưa ra định nghĩa về dòng điện Fu-cô và những đặc điểm, ứng dụng của dòng
điện Fu-cô.
Nhóm 2: Phỏng vấn các kỹ thuật cơ khí ô tô về cơ chế hoạt động và ưu điểm của phanh điện từ.
Giải thích rõ ràng về công việc học sinh cần làm, đưa ra một số ý tưởng gợi ý cho học sinh về sản
phẩm học sinh.
Đưa ra mục tiêu, yêu cầu, tiêu chí đánh giá trong quá trình thực hiện dự án, trình bày sản phẩm.
Yêu cầu học sinh nộp bảng phân công công việc và quá trình tiến hành công việc của các thành viên
trong nhóm.
Tiến hành bài dạy:
- Học sinh từng nhóm trình bày sản phẩm, giáo viên nhận xét, đánh giá sản phẩm và khả năng trình
bày ý tưởng của học sinh.
- Các nhóm nhận xét, đóng góp ý kiến cho sản phẩm của nhóm khác.
5. - Giáo viên tổng hợp, chỉnh sửa, bổ sung và tóm tắt lại kiến thức.
Sau bài dạy:
- Cho học sinh làm bài kiểm tra trắc nghiệm kiến thức mới học ngay tại lớp.
- Yêu cầu học sinh làm bảng tự đánh giá và đánh giá các thành viên khác trong nhóm, các nhóm tự
đánh giá sản phẩm của mình.
Điều chỉnh phù hợp với đối tượng
Học sinh
tiếp thu
chậm
Giải thích rõ hơn cho các em về nội dung công việc cần làm, hướng dẫn các em xem
xét lại những kiến thức cần có để hoàn thành dự án, hướng dẫn các em tìm kiếm và lựa
chọn thong tin sao cho hiệu quả.
Dành nhiều thời gian trả lời, giúp đỡ các em khi các em có thắc mắc trong quá trình
hoàn thành dự án, thong qua hình thức phản hồi.
Học sinh
không
biết tiếng
Anh
Cung cấp trang dịch uy tín cho học sinh.
Học sinh có thể trình bày những kiến thức Tiếng Việt thay cho tiếng Anh.
Đối với
học sinh
còn yếu
về kỹ
năng tìm
kiếm
thông tin
Cung cấp một số công cụ hỗ trợ học sinh trong quá trình tìm kiếm thông tin trên
internet, trong quá trình chia sẻ dữ liệu với các bạn khác và trong quá trình làm sản
phẩm học sinh.
Học sinh
năng
khiếu
Cung cấp cho các em một số nguồn tài liệu mở rộng, nâng cao để các em tìm hiểu.
Đặt ra các câu hỏi khó, đòi hỏi học sinh phải suy luận logic để trả lời nhằm nâng cao
tư duy phán đoán, giải quyết vấn đề của học sinh.
Thiết bị và nguồn tài liệu tham khảo
Công nghệ - Phần cứng (Đánh dấu vào những thiết bị cần thiết)
Máy quay
Máy tính
Máy ảnh kỹ thuật số
Đầu đĩa DVD
Kết nối Internet
Đĩa Laser
Máy in
Máy chiếu
Máy quét ảnh
TiVi
Đầu máy VCR
Máy quay phim
Thiết bị hội thảo Video
Thiết bị khác
Công nghệ - Phần mềm (Đánh dấu vào những phần mềm cần thiết)
Cơ sở dữ liệu/ bảng tính
Ấn phẩm
Phần mềm thư điện tử
Bách khoa toàn thư trên đĩa
CD
Phần mềm xử lý ảnh
Trình duyệt Web
Đa phương tiện
Phần mềm thiết kế Web
Hệ soạn thảo văn bản
Phần mềm khác
X X
X
X
XXX
X
X
6. Tư liệu in
Sách giáo khoa vật lý 11 nâng cao.
Chương trình dạy học cơ bản của intel.
Hỗ trợ Bộ dụng cụ thí nghiệm, máy chiếu.
Nguồn Internet
http://educate.intel.com/vn/ProjectDesign/
http://educate.intel.com/vn/assessingprojects
http://thuvienvatly.com/home/
http://violet.vn/
http://vi.wikipedia.org/
http://vatlytuoitre.com/
http://vatlysupham.hnue.edu.vn/
http://ocw.mit.edu/index.htm
Yêu cầu khác
Khách mời, người hướng dẫn, chuyến đi thực tế, học sinh lớp khác, phụ
huynh v.v.
BẢNG K – W – L
Điều tôi Biết (Know) Điều tôi Muốn Biết (Want) Điều tôi Học Được (Learn)
Dòng điện cảm ứng xuất
hiện khi từ trường biến đổi
theo thời gian.
Dòng điện cảm ứng có xuất
hiện trong khối kim loại hay
không?
Dòng điện Fu-cô là gì.
Dòng điện cảm ứng xuất
hiện trong mạch kín có tác
dụng chống lại nguyên nhân
sinh ra nó.
Điều kiện để xuất hiện dòng
điện cảm ứng trong khối
kim loại là gì?
Khi nào dòng điện Fu-cô
sinh ra.
Nếu dòng điện cảm ứng có
xuất hiện trong khối kim
loại thì nó có tên là gì?
Những lợi ích mà dòng điện
Fu-cô mang lại cho đời sống
và kỹ thuật.
Dòng điện cảm ứng xuất Cách giảm thiểu các tác
1.12
7. hiện trong khối kim loại có
lợi hay có hại?
dụng bất lợi của dòng điện
Fu-cô.
Khi dòng điện cảm ứng xuất
hiện trong khối kim loại thì
nó gây ra các tác dụng gì?
Giải thích được một số hiện
tượng thực tế có liên quan
đến dòng điện Fu-cô.
Hiểu được nguyên tắc hoạt
động và ưu điểm của phanh
điện từ so với các loại
phanh khác.