SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 50
Baixar para ler offline
Endoparasieten bij de hond en kat




        Mathilde Uiterwijk
Inhoud
•   Welke endoparasieten? Levenscycli.
•   Waarom behandelen?
•   Waarom ontlastingsonderzoek?
•   Hoe?
•   Uitslag, en dan?
•   Aan de slag!
Endoparasieten

                                                  Protozoa


               Wormen




Nemathelminthes                 Platyhelminthes



Rondwormen                           Lintwormen

                                     Zuigwormen
 Verschillen in:
 - levenscycli
 - bestrijding/behandeling                          Nuttige sites:
                                                    abcd-vets.org
                                                    esccap.eu
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Endoparasieten nader bekeken
• Wormen:
  – Rondwormen
  – Lintwormen
• Protozoa:
  – Giardia
  – Coccidiose
Rondwormen (Nematoden), hond
soort              pathogeniteit        pathogeniteit   zoönose   voorkomen Nl.
                   pups                 oudere honden
Toxocara canis     +++                                  ja        pups +++
                                                                  honden > ½ jaar +
                                                                  (volwassen wormen)
Toxascaris         +                                    nee
leonina
Ancylostoma        ++                   +               ja        alleen import
caninum
Uncinaria          +                                    nee
stenocephala
Trichuris vulpis   ++                   +               nee       + ‘kennelanemie’
Crenosoma          +                                    nee
vulpis
Filaroides spp.    +                                    nee


Angiostrongylus    ++                   ++              nee         focusgebieden
vasorum
Dirofilaria        x                    ++              ja        alleen import
immitis            pas verschijnselen
                   na 6 maanden
Rondwormen (Nematoden), kat


soort              pathogeniteit        pathogeniteit   zoönose   voorkomen Nl.
                   kittens              oudere katten
Toxocara cati      ++                       /+          ja        kittens +++
                                                                  katten > ½ jaar +
                                                                  (volwassen wormen)
Toxascaris         +                                    nee
leonina
Ollulanus                                               nee
tricuspis
Ancylostoma        +                    +               nee
tubaeforme
Aelurostrongylus   ++                   +               nee
abstrusus
Dirofilaria        x                    ++              ja        alleen import
immitis            pas verschijnselen
                   na 6 maanden
Een aantal veterinair belangrijke Nematoden
  • Spoelwormen
    – Toxocara canis
    – Toxocara cati
    – Toxascaris leonina
Een aantal veterinair belangrijke Nematoden


  • Zweepwormen
    – Trichuris vulpis
Lintwormen (Cestoden), hond en kat
Soort            Egh          Tgh               Localisatie         Voorkomen Nl.
                                                blaasworm
Dipylidium       hond,        vlooien, luizen   lichaamsholte       ++
caninum          kat, vos,                      cysticercoïd
                 mens
Taenia ovis      hond, vos    schaap, geit      spieren
                                                Cysticercus ovis
T. hydatigena    hond, vos    herkauwers,       lever,              +
                              varken            buikholte
                                                C. tenuicollis
T. pisiformis    hond,        konijn, haas      lever,              + (jachthonden)
                 vos, kat                       buikholte
                                                C. pisiformis
T. multiceps     hond, vos    herkauwers,       c.z.s.              ?
                              paard, varken,    Coenurus
                              mens etc          cerebralis

T. serialis      hond, vos    konijn, haas      spieren,
                                                subcutis
                                                Coenurus serialis
Echinococcus     hond,        herkauwers,       lever, longen,
granulosus       vos, kat     paard, varken,    alle weefsels
                              mens etc          Echinococcus
                                                blaas
E.               vos, wolf,   muizen, mens      alle weefsels
multilocularis   hond, kat    etc               Echinococcus        ++ (vossen)
                                                blaas
Cestoden
Algemene levenscyclus van lintwormen


                                Eindgastheer
                                  → worm
               per oraal         in darmen




            Tussengastheer        eieren
             → blaasworm         per oraal
              in weefsels
Eéncellige parasieten (Protozoa)
Lezing.endoparasieten
Giardia
• veel gezonde uitscheidende dieren
     (en mensen)
• zoönose?      Giardia intestinalis = Giardia duodenalis = Giardia lamblia
                      Assemblage                     Diersoort
                      A                              voornamelijk mens
                      B                              voornamelijk mens, bevers
                      C                              honden
                      D                              honden
                      E                              herkauwers, varkens
                      F                              katten
                      G                              muizen, ratten
                      H                              zeehonden
Coccidiose                        hier pas
                                        oöcysten-
                                        uitscheiding

darmschade na
opname van oöcysten

                                                       rijping
                                                       in omgeving




                                                bij hond & kat
                                                ook via prooidieren
                                                of rauw vlees


                  Cysto-isospora spp.
Diagnostiek
Ovassay / Fecalyzer




      flotatiemiddelen
Diagnostiek
Centrifuge Sedimentatie Flotatie = CSF
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Wat zie je onder de microscoop?

1. grootte
2. vorm
3. schaal
  a. dikte
  b. structuur
4. inhoud
1. grootte


                      middelgroot


10 x 10
                  klein

                                    groot
aanwijsnaald
2. vorm
                    3. schaal
                    4. inhoud
2. rond, ovaal, …

3. a. dik, dun, zeer dun, dubbele wand, …
3. b. geschubd, glad, gestreept, poolprop(pen),
       …

4. zeshakig embryo, donkere ronde massa,
rondje, ingeklapt, rommelig, larve, …
Giardia cyste
Giardia cyste
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Lezing.endoparasieten
Niets gevonden?
• goede methode?
  –   flotatiemiddel
  –   gevoeligheid methode
  –   uitvoering
  –   bewaren


• goed moment?
  – in levenscyclus
  – intermitterende uitscheiding
Iets gevonden?
• parasieten
  – behandelen?



• iets anders
Aan de slag!
• groepjes
• flotatie
• centrifuge sedimentatie flotatie




• Vragen?
     m.uiterwijk@uu.nl
Risicofactoren
        hond




Uit: esccap.eu/richtlijnen
Uit: esccap.eu/richtlijnen
Risicofactoren
         kat




Uit: esccap.eu/richtlijnen
Uit: esccap.eu/richtlijnen
Een aantal veterinair belangrijke Nematoden
  • Hartwormen
    – Angiostrongylus vasorum
       Franse hartworm




                                          Bayer.nl




    – Dirofilaria immitis
1000 x




                              - 3- daags monster kan nodig zijn
                              - ervaring

                              - indruk over hoeveelheid
                              - breed!
 - geen 3-daags monster
 - ervaring minder vereist

 - geen kwantificering
 - smal                                                                    600 x


Beide methoden goed bruikbaar bij dieren met verschijnselen die
passen bij Giardiosis.
   Snap vs. CSF:
   voor- en nadelen?
Klinisch dier behandelen tot klachten weg zijn.

Mais conteúdo relacionado

Lezing.endoparasieten

  • 1. Endoparasieten bij de hond en kat Mathilde Uiterwijk
  • 2. Inhoud • Welke endoparasieten? Levenscycli. • Waarom behandelen? • Waarom ontlastingsonderzoek? • Hoe? • Uitslag, en dan? • Aan de slag!
  • 3. Endoparasieten Protozoa Wormen Nemathelminthes Platyhelminthes Rondwormen Lintwormen Zuigwormen Verschillen in: - levenscycli - bestrijding/behandeling Nuttige sites: abcd-vets.org esccap.eu
  • 6. Endoparasieten nader bekeken • Wormen: – Rondwormen – Lintwormen • Protozoa: – Giardia – Coccidiose
  • 7. Rondwormen (Nematoden), hond soort pathogeniteit pathogeniteit zoönose voorkomen Nl. pups oudere honden Toxocara canis +++ ja pups +++ honden > ½ jaar + (volwassen wormen) Toxascaris + nee leonina Ancylostoma ++ + ja alleen import caninum Uncinaria + nee stenocephala Trichuris vulpis ++ + nee + ‘kennelanemie’ Crenosoma + nee vulpis Filaroides spp. + nee Angiostrongylus ++ ++ nee focusgebieden vasorum Dirofilaria x ++ ja alleen import immitis pas verschijnselen na 6 maanden
  • 8. Rondwormen (Nematoden), kat soort pathogeniteit pathogeniteit zoönose voorkomen Nl. kittens oudere katten Toxocara cati ++ /+ ja kittens +++ katten > ½ jaar + (volwassen wormen) Toxascaris + nee leonina Ollulanus nee tricuspis Ancylostoma + + nee tubaeforme Aelurostrongylus ++ + nee abstrusus Dirofilaria x ++ ja alleen import immitis pas verschijnselen na 6 maanden
  • 9. Een aantal veterinair belangrijke Nematoden • Spoelwormen – Toxocara canis – Toxocara cati – Toxascaris leonina
  • 10. Een aantal veterinair belangrijke Nematoden • Zweepwormen – Trichuris vulpis
  • 12. Soort Egh Tgh Localisatie Voorkomen Nl. blaasworm Dipylidium hond, vlooien, luizen lichaamsholte ++ caninum kat, vos, cysticercoïd mens Taenia ovis hond, vos schaap, geit spieren Cysticercus ovis T. hydatigena hond, vos herkauwers, lever, + varken buikholte C. tenuicollis T. pisiformis hond, konijn, haas lever, + (jachthonden) vos, kat buikholte C. pisiformis T. multiceps hond, vos herkauwers, c.z.s. ? paard, varken, Coenurus mens etc cerebralis T. serialis hond, vos konijn, haas spieren, subcutis Coenurus serialis Echinococcus hond, herkauwers, lever, longen, granulosus vos, kat paard, varken, alle weefsels mens etc Echinococcus blaas E. vos, wolf, muizen, mens alle weefsels multilocularis hond, kat etc Echinococcus ++ (vossen) blaas
  • 13. Cestoden Algemene levenscyclus van lintwormen Eindgastheer → worm per oraal in darmen Tussengastheer eieren → blaasworm per oraal in weefsels
  • 16. Giardia • veel gezonde uitscheidende dieren (en mensen) • zoönose? Giardia intestinalis = Giardia duodenalis = Giardia lamblia Assemblage Diersoort A voornamelijk mens B voornamelijk mens, bevers C honden D honden E herkauwers, varkens F katten G muizen, ratten H zeehonden
  • 17. Coccidiose hier pas oöcysten- uitscheiding darmschade na opname van oöcysten rijping in omgeving bij hond & kat ook via prooidieren of rauw vlees Cysto-isospora spp.
  • 33. Wat zie je onder de microscoop? 1. grootte 2. vorm 3. schaal a. dikte b. structuur 4. inhoud
  • 34. 1. grootte middelgroot 10 x 10 klein groot aanwijsnaald
  • 35. 2. vorm 3. schaal 4. inhoud 2. rond, ovaal, … 3. a. dik, dun, zeer dun, dubbele wand, … 3. b. geschubd, glad, gestreept, poolprop(pen), … 4. zeshakig embryo, donkere ronde massa, rondje, ingeklapt, rommelig, larve, …
  • 42. Niets gevonden? • goede methode? – flotatiemiddel – gevoeligheid methode – uitvoering – bewaren • goed moment? – in levenscyclus – intermitterende uitscheiding
  • 43. Iets gevonden? • parasieten – behandelen? • iets anders
  • 44. Aan de slag! • groepjes • flotatie • centrifuge sedimentatie flotatie • Vragen? m.uiterwijk@uu.nl
  • 45. Risicofactoren hond Uit: esccap.eu/richtlijnen
  • 47. Risicofactoren kat Uit: esccap.eu/richtlijnen
  • 49. Een aantal veterinair belangrijke Nematoden • Hartwormen – Angiostrongylus vasorum Franse hartworm Bayer.nl – Dirofilaria immitis
  • 50. 1000 x - 3- daags monster kan nodig zijn - ervaring - indruk over hoeveelheid - breed! - geen 3-daags monster - ervaring minder vereist - geen kwantificering - smal 600 x Beide methoden goed bruikbaar bij dieren met verschijnselen die passen bij Giardiosis. Snap vs. CSF: voor- en nadelen? Klinisch dier behandelen tot klachten weg zijn.