SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 12
Baixar para ler offline
1
Stanowisko Polskiego Związku Firm Deweloperskich
w sprawie rządowego projektu ustawy o pomocy państwa w nabyciu
pierwszego mieszkania przez ludzi młodych
/druk nr 1421/ (dalej „MDM”)
Najważniejsze wnioski:
1. Założenia programu MdM przedstawione w projekcie z dnia 27 maja 2013 r. z pewnymi zastrzeżeniami
zasługują na poparcie;
2. Budownictwo generuje nawet 2,5 mln miejsc pracy (15,8% pracujących) i odpowiada za 64,6 mld
wpływów sektora finansów publicznych (10,9% ich całkowitej sumy) stanowiąc od dawna koło
zamachowe dla całej gospodarki - skierowanie programu MdM na rynek pierwotny pozwoli na
utrzymanie miejsc pracy w budownictwie mieszkaniowym i branżach powiązanych. Każde utworzone
100 miejsc pracy w budownictwie generuje 200-300 miejsc pracy w branżach pośrednich;
3. Wobec kryzysu gospodarczego i w obronie miejsc pracy inne kraje europejskie wprowadzają podobne
programy, kierując wsparcie dla budownictwa nowych mieszkań próbując napędzić gospodarkę, (np.
Wielka Brytania na program „Help to Buy” skierowany tylko na rynek pierwotny zarezerwowała kwotę
130 mld GDP (sto trzydzieści miliardów funtów)). Polska powinna wprowadzać programy poprawy
dostępności mieszkań wzorem rozwiązań brytyjskich i francuskich;
4. Maksymalna cena m2 mieszkania objętego programem powinna wynosić do 150% ceny bazowej, przy
jednoczesnym wprowadzeniu ograniczenia, że z dopłaty korzysta proporcjonalnie tylko kwota bazowa.
Przeciwdziałałoby to dalszemu „rozlewaniu się” miast na obrzeża, co powoduje duże problemy
budżetowe samorządów związane z koniecznością rozbudowy infrastruktury, komunikacji i zaplecza
społecznego jak szkoły, szpitale oraz dawałoby wybór młodym Polakom co do lokalizacji. Pierwotnie
proponowane wskaźniki maksymalnych cen mieszkań są zbyt niskie i do programu zakwalifikowałyby się
jedynie znikoma cześć mieszkań położonych z dala od dobrych punktów komunikacyjnych;
5. Program jest przejawem polityki prorodzinnej - badania statystyczne potwierdzają, że wzrost ilości
mieszkań oddanych do użytkowania wpływa pozytywnie na wzrost liczby zawieranych małżeństw oraz
liczby urodzeń dzieci. Dostępność mieszkania uławia podjęcie decyzji o założeniu rodziny;
6. Skierowanie wsparcia na rynek pierwotny zwróci się w postaci utrzymania miejsc pracy,
natychmiastowego wpływu podatku VAT z tytułu sprzedaży, ograniczenia szarej strefy oraz wzrostu
podatku od nieruchomości dla samorządów;
7. Według różnych szacunków w Polsce brakuje od 700 tys. do 2 mln mieszkań, występuje problem
konieczności wymiany zasobu mieszkaniowego zbudowanego w wielkiej płycie na mniej energochłonny –
co przemawia za wsparciem jedynie nowego budownictwa mieszkaniowego. Zasadnym wydaje się
rozważenie możliwości objęcia programem domów jednorodzinnych budowanych w ramach działalności
gospodarczej.
3
WSTĘP
W dniu 9 lipca 2013 r. odbyło się posiedzenie Podkomisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu
ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez ludzi młodych /druk nr 1421/. Polski Związek
Firm Deweloperskich (dalej „PZFD”) został poproszony o przedstawienie swojej opinii na temat w/w projektu.
STANOWISKO PZFD
Ogólna ocena programu Mieszkanie dla Młodych
PZFD, z uwzględnieniem pewnych zastrzeżeń, pozytywnie odnosi się do rządowego projektu programu
MdM. Wszelkie programy mające na celu wsparcie młodych Polaków w zapewnieniu mieszkania oraz
utrzymania miejsc pracy w budownictwie są wysoce wskazane. Korekcie powinny podlegać założenia
dotyczące wskaźników cen, aby zapobiegać dalszemu efektowi „rozlewania” się miast na obrzeża, co
powoduje duże problemy budżetowe dla samorządów.
1. ZNACZENIE BUDOWNICTWA DLA GOSPODARKI
(opracowanie prof. dr Zofia Bolkowska, Warszawa, lipiec 2013 r.)
Budownictwo jest bezpośrednim pracodawcą dla około 600 tys. osób (w tym ¾ przypada na
przedsiębiorstwa zatrudniające > 9 osób) (uwaga PZFD nie pochodząca od autora – wg. metodologii
Komisji Europejskiej w 2011 r sektor budowlany zatrudniał 956 tys. osób)i
. Zmiany na budowlanym rynku
pracy mają duże znaczenie na ograniczanie (lub zwiększanie) bezrobocia.
Dwie dziedziny związane z funkcjonowaniem budownictwa wywierają szczególny wpływ na rynek pracy:
jest to „efekt mnożnikowy” budownictwa oraz „szara strefa”. Budownictwo jest dziedziną gospodarki
podatną na „szarą strefę”, w której zatrudniani są w małych firmach budowlanych zarówno fachowcy jak
i pracownicy niewykwalifikowani. Zjawisko „szarej strefy” nasila się w okresie dekoniunktury, kiedy małe
firmy budowlane oficjalnie zawieszają działalność, a w rzeczywistości nadal działają.
„Efekt mnożnikowy” działalności budowlanej
Budownictwo silnie oddziałuje na rozwój wielu dziedzin gospodarki, kreuje popyt na produkty i usługi,
inicjuje ich rozwój produkcji. Szacuje się, że 100 zatrudnionych bezpośrednio w budownictwie tworzy
200 – 300 miejsc pracy w dziedzinach współpracujących z budownictwem.
Występuje duża zależność między wielkością robót budowlanych, a działalnością dziedzin gospodarki
współpracujących z budownictwem. Do najważniejszych dziedzin należą:
przemysły wytwarzające materiały i wyroby dla budownictwa; głównie przemysły mineralne
(materiały wiążące, szklarski, ceramiczny), przemysł drzewny, niektóre branże przemysłu chemicznego
(np farby i lakiery), przemysły wytwarzające wyroby z tworzyw sztucznych, wyroby hutnicze,
konstrukcje metalowe,
przemysły produkujące maszyny i urządzenia budowlane, sprzęt elektryczny,
4
przemysły dostarczające wyroby wyposażenia mieszkań i innych obiektów budowlanych (głównie
meble, sprzęt gospodarstwa domowego, sprzęt rtv),
transport i inne usługi związane z działalnością budowlaną np. projektanci, architekci, geodeci,
dostarczanie energii elektrycznej i wody, działalność telekomunikacyjna,
usługi jednostek małych (0-9 osób) rzemieślniczych, rodzinnych, sezonowych.
ZATRUDNIENIE W SEKTORZE BUDOWNICTWA I W SEKTORACH WSPÓŁPRACUJĄCYCH
Z BUDOWNICTWEM w POLSCE
(obliczenia przybliżone, wskazujące na skalę problemu)
Dziedzina
zatrudnienia
Zatrudnienie
ogółem w tys.
osób
Udział % na
rzecz
budownictwa
w produkcji
ogółem
Zatrudnienie
na rzecz
budownictwa
w tys, osób
Zatrudnienie
bezpośrednio w
sektorze
budownictwa –
zakłady > 9 osób
450,0 100% 450,0
1. Mineralne materiały budowlane: cement, wapno, gips, betony, ceramika budowlana,
szkło, płytki ceramiczne i inna ceramika, izolacja, kamień budowlany, żwir i piasek
Zatrudnienie 150,0 40% -100% 130,0
2. Drewno i wyroby z drewna: tarcica, płyty drewnopochodne, podłogi drewniane, stolarka
okienna i drzwiowa
Zatrudnienie 140,0 30% - 90% 100,0
3. Wyroby hutnicze: blachy, rury, pręty, konstrukcje stalowe
Zatrudnienie 110,0 20% – 90% 70,0
4. Maszyny budowlane, koparki, windy, samochody
Zatrudnienie 360 20% - 70% 200,0
5. Sprzęt elektryczny: aparatura, przewody, oświetlenia
Zatrudnienie 90,0 30% 30,0
6. Przemysły dostarczające wyroby wyposażenia mieszkań i innych obiektów budowlanych:
meble, sprzęt agd i rtv
Zatrudnienie 260,0 80% 210,0
7. Działalność
zakładów 0 – 9 osób
(rzemieślnicze,
rodzinne, sezonowe)
Wytwarzanie wyrobów, usługi
rzemieślnicze i in.
100,0
Na 100 zatrudnionych bezpośrednio w budownictwie przypada 180 - 190 zatrudnionych w
produkcji sprzętu budowlanego, materiałów budowlanych i wyposażenia mieszkań
5
8. Transport i inne usługi związane z działalnością budowlaną, dostarczanie energii
elektrycznej i wody, działalność telekomunikacyjna, obsługa nieruchomości,
projektowanie, działalność geodezyjna
Zatrudnienie 950,0 30% - 35% 320,0
Na 100 zatrudnionych bezpośrednio w budownictwie przypada 70 osób zatrudnionych w
usługach i działach gospodarki wymienionych w pkt. 8
Łącznie na 100 zatrudnionych bezpośrednio w budownictwie przypada około 250 osób w
sektorach zależnych od budownictwa
Opracowała prof. dr Z. Bolkowska Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa, lipiec 2013 r.
:obliczenia własne przeprowadzone w 2005 r. i weryfikowane w 2010 r. na podstawie danych GUS.
Metodę obliczenia zastosowano podobną (po wprowadzeniu zmian autorskich) do przedstawionej w raporcie UE
„Konkurencyjność sektora budowlanego (Bruksela, listopad 1997 r.)
2. BUDOWNICTWO I JEGO ZNACZENIE DLA ZATRUDNIENIA ORAZ GOSPODARKI
– opracowanie Ernst & Young
Jak pokazują obliczenia dokonane przez firmę Ernst & Young budownictwo jest 5 najważniejszym
sektorem dla zatrudnienia i 4 najważniejszym pod względem wartości produkcji.
Utrzymanie miejsc pracy w sektorze budowlanym stało się priorytetem dla wielu Państw europejskich.
Sektor ten z racji swoich uwarunkowań nie kreuje silnej presji na import dzięki czemu jego efekt
mnożnikowy na wpływ na rodzime gospodarki jest zwiększony.
6
Całkowity wpływ sektora budowlanego na gospodarkę odpowiada, aż za 13% PKB.
7
3. POLITYNA INNYCH KRAJÓW EUROPEJSKICH
Standardem ogólnoeuropejskim stosowanym przez większość krajów europejskich jest prowadzenie
społeczno-rynkowej, pro rodzinnej polityki mieszkaniowej.
Korzystając z doświadczeń państw członkowskich Unii Europejskiej, wskazać należy, iż niezwykle
interesujący Program poprawy sytuacji mieszkaniowej przedstawił ostatnio Minister Skarbu brytyjskiego
Rządu, George Osborne. Inicjatywa nazywa się „Help to Buy” i skierowana została jedynie na rynek
nowych mieszkań. W jej ramach opracowano program pożyczek rządowych w wysokości 20% wartości
całej inwestycji, a także zagwarantowano wprowadzenie kredytów hipotecznych z niskim depozytem, na
poziomie zaledwie 5%.
Na tę inicjatywę przeznaczono sporą część budżetu brytyjskiego, bo aż 130 miliardów funtów. Program
został zaprojektowany tak, by składać się z dwóch zasadniczych elementów: pierwszym z nich są
pożyczki udzielane przez rząd brytyjski bezpośrednio kupującym, drugim zaś zabezpieczenie banków
udzielających kredytów w taki sposób, by do udzielenia pożyczki wystarczył niewielki depozyt. Pomoc
przeznaczona jest dla ludzi, którzy mieli problemy związane ze zgromadzeniem wystarczającej sumy, by
zabezpieczyć kredyt.
Oprócz konieczności uzbierania 5% kosztu całej inwestycji, politycy postawili kupującym jeszcze jeden
warunek – wartość nieruchomości, której zakup ma zostać dofinansowany przez państwo, nie może
przekraczać 600 000 funtów. Warto podkreślić – propozycja rządu jest o tyle interesująca, że pożyczka o
której mowa, nie jest oprocentowana aż przez pierwsze pięć lat od zakupu. Jeśli w tym czasie dom
zostanie sprzedany, należy oddać tylko kwotę pożyczoną. Z szóstym rokiem państwo zaczyna pobierać
procent od pożyczonej kwoty. Wynosi on 1,75%, będzie jednak modyfikowany zgodnie ze stopniem
inflacji w każdym okresie rozliczeniowym.
Rząd brytyjski, kierując powyższy program jedynie na rynek pierwotny, nastawiony jest na wspieranie
nowych inwestycji i budowanie większej liczby nieruchomości każdego roku, co wpłynie bardzo
korzystnie na sytuację ekonomiczną kraju.
Inne godne uwagi przykłady płyną z Francji, gdzie działają aż dwa programy wspierające nowe
budownictwo mieszkaniowe. Pierwszy program to PTZ (Prêt à Taux Zéro), drugi to tzw. “mechanizm
Duflot’a” (nazwa pochodzi od nazwiska urzędującego Ministra - Mrs Cécile Duflot’a). Mechanizm
Duflot’a został wprowadzony w lutym tego roku i promuje nabywanie nowych mieszkań na wynajem.
Inne kraje europejskie podjęły szereg działań zmierzających do pobudzenia sektora budowlanego jako
jednego z najważniejszych dla stanu zatrudnienia. Wśród tych krajów występują: Bułgaria, Czechy,
Dania, Francja, Irlandia, Luxemburg, Łotwa, Rumunia, Słowacja, Szwecja, Wielka Brytania, Włochyii
.
8
4. OGRANICZENIA PROGRAMU MdM
Niezasadnym wydaje się wprowadzenie ograniczenia maksymalnej ceny m2 mieszkania, które może być
objęte programem MdM. Podobne założenia obowiązywały w przypadku programu Rodzina na Swoim.
Doprowadziło to do silnego rozwoju budownictwa w obrzeżnych dzielnicach miast. To z kolei przekłada
się na konieczność rozbudowy infrastruktury twardej (drogowej, wodnej, kanalizacyjnej) oraz społecznej
(przedszkola, szkoły). Obowiązek ten ciąży na samorządach, które dotarły do granicy swoich możliwości
inwestycyjnych i nie są w stanie dalej finansować się poprzez zaciąganie kredytów bądź emisje obligacji.
Efekt „rozlewania” się miast ma także negatywny wpływ na środowisko powodując urbanizację coraz
rozleglejszych terenów, obciążając środowisko skutkami zanieczyszczeń mieszkalnych i transportowych.
W ślad za wprowadzeniem dopuszczalnej wielkości mieszkania do 75 m2, ale przy zachowaniu dopłaty
tylko do „pierwszych” 50 m2 należałoby wprowadzić analogiczny mechanizm w przypadku cen mieszkań.
Proponuje się ustalenie maksymalnej wysokości ceny mieszkania, np. 150% ceny bazowej, ale przy
założeniu, że dopłatom podlega tylko bazowa część kwoty. Dałoby to wybór młodym Polakom, czy
mieszkać w mniejszym mieszkaniu, ale lepiej skomunikowanym, czy wyprowadzić się do dalszych,
tańszych dzielnic, ale być gotowym ponosić koszty związane z transportem i utraconym czasem dojazdu.
Objęcie programem tylko najtańszych mieszkań powoduje, że w projektach mieszkaniowych nie
pojawiają się elementy prorodzinne takie jak: przestrzeń rekreacyjna, place zabaw, boiska.
Poruszenia wymaga także kwestia wysokości dopuszczalnej ceny m2 mieszkania. Cenę tę ma wyznaczać
iloczyn średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia jednego m2 powierzchni użytkowej
budynków mieszkalnych. Wskaźniki tak określone spowodują, że do programu będzie mogła zostać
zakwalifikowana jedynie znikoma część mieszkań położona na obrzeżach miast. Wskaźniki powinny
zostać zmodyfikowane o współczynnik mnożnikowy o wartości powyżej 1,0.
5. POLITYKA PRORODZINNA - KORELACJA POMIĘDZY LICZBĄ NOWYCH MIESZKAŃ,
A LICZBĄ MAŁŻEŃSTW ORAZ LICZBĄ URODZEŃ DZIECI
Jak pokazują wyniki badań „Raportu 2006 O Naprawie Sytuacji Mieszkaniowej” liczba ukończonych
mieszkań jest ściśle skorelowana z liczbą zawartych małżeństw i z liczbą urodzeń z uwzględnieniem
„przesunięcia czasowego” (Zespół autorski: Kierownictwo zespołu – Piotr Witakowski, prof. ITB, autorzy:
Zofia Bolkowska, Elżbieta Hibner, Jacek Koziński, Hanna Kulesza, Tadeusz Nawrot, Włodzimierz
Witakowski). Potwierdza to dość powszechną diagnozę, że warunkiem koniecznym dla podjęcia decyzji o
założeniu rodziny jest posiadanie zabezpieczonej sytuacji mieszkaniowej. Własne mieszkanie tworzy
również warunki dla decyzji o powiększeniu rodziny.
9
Liczba mieszkań oddanych do użytku w poszczególnych latach w porównaniu z liczbą zawartych
Małżeństw „Raport 2006 o Naprawie Sytuacji Mieszkaniowej”.
Mieszkania oddawane do użytku w poszczególnych latach oraz rozkład urodzeń żywych.
10
6. SKIEROWANIE PROGAMU MdM TYLKO NA RYNEK PIERWOTNY
PZFD pozytywnie ocenia skierowanie programu MdM na rynek pierwotny, co wpisuje się w priorytety
polityki rządu w okresie spowolnienia gospodarczego zawierających się w koncepcji: Inwestycje-Praca-
Rodzina.
Mając na uwadze kształt dotychczasowych prac legislacyjnych nad rządowym projektem MdM, PZFD
negatywnie ocenia propozycje skierowania programu również na rynek wtórny. Zdaniem PZFD może to
przyczynić się do pogłębienia kryzysu gospodarczego w dziedzinie budownictwa, poprzez zamrożenie
wdrażania nowych inwestycji budowanych, co spowoduje konieczność redukcji zatrudnienia w sektorze
budownictwa mieszkaniowego oraz ograniczenie rozwoju specjalności związanych z branżą budowlaną.
Dodatkowo należy wskazać, że wsparcie rynku wtórnego w większym stopniu przyczynia się do wzrostu
cen nieruchomości oddziałując na cenę istniejącego, ograniczonego zasobu, zamiast na zwiększanie
liczby istniejących mieszkań.
Jak wskazuje dr hab. Piotr Witakowski prof. nadzwyczajny AGH kluczową sprawą jest błędne
przekonanie, że zaangażowanie środków budżetowych państwa w aktywną politykę mieszkaniową
stanowi wydatek budżetowy (który musi ustąpić jeszcze pilniejszym potrzebom). Tymczasem ponoszone
na budownictwo mieszkaniowe wydatki budżetowe są per saldo źródłem co najmniej dwukrotnie
większych przychodów budżetowych - z tytułu efektu mnożnikowego budownictwa, spadku bezrobocia,
zwiększonych wpływów podatkowych VAT, PIT, ZUS. W Raporcie 2006 „O naprawie sytuacji
mieszkaniowej”iii
wykazano, że „nakłady budżetowe” z tytułu premii termomodernizacyjnej są w
rzeczywistości w tym samym roku budżetowym źródłem aż 3-krotnie większych przychodów
budżetowych.
7. SYTUACJA MIESZKANIOWA W POLSCE
Wskaźnik liczby mieszkań do liczby gospodarstw domowych wynosi zaledwie 0,93.
Według danych statystycznych oraz szacunków Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) na koniec 2011
roku w Polsce, liczba gospodarstw domowych to ok. 14,65 mln. Ogólna liczba mieszkań wynosi zaś ok.
13,59 mln. Wskaźnik liczby mieszkań do liczby gospodarstw to zaledwie 0,93. Jest to wynik tożsamy z
uzyskanym w 2002 rok. Oznacza to, że w ciągu ostatnich 10 lat niedostatek mieszkań utrwalił się, a żeby
zatrzymać ten niekorzystny trend konieczne jest istotne zwiększenie liczby budowanych mieszkań. Jako
jeden z ostatnich krajów w Europie posiadamy mniejszą liczbę mieszkań niż gospodarstw domowych.
Niedobór oraz zły stan techniczny mieszkań
Według empirycznych danych statystycznych w Polsce brakuje obecnie ok. 1,1 miliona mieszkań
liczonych wskaźnikiem opisanym w pkt.1. Liczba ta nie obejmuje jednak mieszkań, które są w złym stanie
technicznym i powinny być zastąpione nowym zasobem. Eurostat posługuje się w tym miejscu
wskaźnikiem poważnej deprywacji mieszkaniowej, który definiuje się, jako odsetek osób zajmujących
mieszkania uważane za przeludnione, a zarazem odznaczające się występowaniem, conajmniej jednego
wyróżnika deprywacji mieszkaniowej, czyli np. brakiem toalety, nieszczelnym dachem czy
niedoświetleniem. Polska, ze wskaźnikiem poważnej deprywacji mieszkaniowej wynoszącym ponad 15%
plasuje się na końcu Europy.
11
Poważna deprywacja mieszkaniowa, 2009 r. (% ludności) – źródło: Eurostat (ilc_mdho06a)
W powyższych szacunkach nie uwzględnia się także normalnego procesu zużywania się mieszkań i
konieczności sukcesywnego zastępowania ich nowym zasobem. Przy uwzględnieniu mieszkań będących
w złym stanie technicznym wymagającym zastąpienia nowym zasobem (ok.3% zasobu mieszkaniowego,
którego ekonomicznie nie opłaca się remontować) w Polsce może brakować na dzień dzisiejszy ponad
1,5 mln mieszkań, chociaż szacunki rządowe1 z 2011 roku mówią nawet o deficycie sięgającym 2 mln
mieszkań.
Najmniejsza w Europie liczba mieszkań na 1000 mieszkańców
Z szacowaną liczbą 351,1 mieszkań na 1000 mieszkańców jesteśmy na ostatnim miejscu w Europie.
Liczba mieszkań na 1000 mieszkańców – źródło: Instytut Analiz – Monitor Rynku Nieruchomości, Wrzesień 2011 r.
0
100
200
300
400
500
600
A
ustria
B
elgiaB
ułgaria
C
zechy
D
aniaF
inlandia
F
rancja
G
recja
H
iszpaniaH
olandia
Irlandia
Luksem
burg
N
iem
cy
P
olska
P
ortugaliaR
um
uniaS
zw
ecja
W
ęgry
W
łochy
1
Dane zawarte w „Projekcie założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa
mieszkaniowego”, z 31 sierpnia 2011 r.
12
PODSUMOWANIE
Program MdM jest wysoce pożądany zarówno przez młodych Polaków, którzy posiadają problem
z możliwością zaciągnięcia kredytu na zakup mieszkania.
Skierowanie Programu Mieszanie dla Młodych jedynie na rynek pierwotny przyczyni się do utrzymania
poziomu zatrudnienia w budownictwie oraz pozytywnie wpłynie na likwidację istniejących niedoborów
mieszkaniowych. Spowoduje również poprawę warunków mieszkaniowych poprzez dostarczanie na
rynek mieszkań o wysokim standardzie technicznym oraz odpowiadających obecnym wymogom
ekologii.
Zakładany poziom środków przeznaczonych na realizację programu MdM (600 mln złotych), jest
niewystarczający i stanowi jedynie ok. 0,25% wartości rocznej wartości produkcji budowlano-
montażowej w Polsce (szacowany na ok. 200 mld złotych).
Dodatkowo zasadnym jest wprowadzenie program rozwoju budownictwa czynszowego, aby zwiększyć
mobilność pracowników i ułatwić start zawodowy młodym Polakom. Konieczne jest między innymi
skrócenie okresu amortyzacji oraz przywrócenie równowagi uprawnień właścicieli i najemców.
i
Raport przygotowany na zlecenie Komisji Europejskiej: Study "Lead Market Initiative - Assessing the impact of
national recovery measures on construction in the EU-27" Annex to Draft Final Report: Country studies. Contract
30-CE-0466200/00-08 implementing FWC ENTR/29/PP/2010 Lot 1 Client: European Commission - DG Enterprise
and Industry. Copenhagen, 20 September 2012
ii
Ibidem.
ii
Raport 2006 - „O naprawie sytuacji mieszkaniowej” – praca zbiorowa pod kierownictwem dr hab. Piotra
Witakowskiego
KONTAKT:
Polski Związek Firm Deweloperskich - Biuro PZFD:
00-515 Warszawa, ul. Żurawia 32/34
tel.22 745 01 00
www.pzfd.pl
biuro@pzfd.pl
Kontakt dla mediów:
Polski Związek Firm Deweloperskich
Magdalena Jańczuk-Zdunek
PR Manager
m.janczuk@publicon.pl
728 482 985

Mais conteúdo relacionado

Destaque

Presentación1
Presentación1Presentación1
Presentación1Nicol0345
 
Mieszkanie dla młodych ustawa 22.07.2013, pzfd min
Mieszkanie dla młodych ustawa  22.07.2013, pzfd minMieszkanie dla młodych ustawa  22.07.2013, pzfd min
Mieszkanie dla młodych ustawa 22.07.2013, pzfd minMagdaj007
 
Seminar - Implications
Seminar - ImplicationsSeminar - Implications
Seminar - ImplicationsMatt Hilton
 
Job Interview II
Job Interview  IIJob Interview  II
Job Interview IInagu7sai
 
P N Rao Job choice and ability.pptx dec 14
P N Rao  Job choice and ability.pptx dec  14P N Rao  Job choice and ability.pptx dec  14
P N Rao Job choice and ability.pptx dec 14nagu7sai
 
Thailand music
Thailand musicThailand music
Thailand musicdipatuan
 
Algebraic expressions
Algebraic expressionsAlgebraic expressions
Algebraic expressionsManav Gupta
 
Heat transfer
Heat transferHeat transfer
Heat transferLightkcse
 

Destaque (14)

Presentación1
Presentación1Presentación1
Presentación1
 
Mieszkanie dla młodych ustawa 22.07.2013, pzfd min
Mieszkanie dla młodych ustawa  22.07.2013, pzfd minMieszkanie dla młodych ustawa  22.07.2013, pzfd min
Mieszkanie dla młodych ustawa 22.07.2013, pzfd min
 
Seminar - Implications
Seminar - ImplicationsSeminar - Implications
Seminar - Implications
 
Job Interview II
Job Interview  IIJob Interview  II
Job Interview II
 
P N Rao Job choice and ability.pptx dec 14
P N Rao  Job choice and ability.pptx dec  14P N Rao  Job choice and ability.pptx dec  14
P N Rao Job choice and ability.pptx dec 14
 
Learn english review
Learn english reviewLearn english review
Learn english review
 
Thailand music
Thailand musicThailand music
Thailand music
 
Isi
IsiIsi
Isi
 
Force
ForceForce
Force
 
Pressure
PressurePressure
Pressure
 
Metodología de las "5 S"
Metodología de las "5 S"Metodología de las "5 S"
Metodología de las "5 S"
 
Algebraic expressions
Algebraic expressionsAlgebraic expressions
Algebraic expressions
 
Maximiser votre marketing
Maximiser votre marketingMaximiser votre marketing
Maximiser votre marketing
 
Heat transfer
Heat transferHeat transfer
Heat transfer
 

Semelhante a Stanowisko Polskiego Związku Firm Deweloperskich w sprawie MdM

Dokonania Ministra Gospodarki w latach 2007-2011
Dokonania Ministra Gospodarki w latach 2007-2011Dokonania Ministra Gospodarki w latach 2007-2011
Dokonania Ministra Gospodarki w latach 2007-2011cleo1201
 
Budowlani 3/2021
Budowlani 3/2021Budowlani 3/2021
Budowlani 3/2021BiuroOPZZ
 
Od centrum kosztów do centrum innowacji. Jak zmienić rolę działów informatyk...
Od centrum kosztów do centrum innowacji.  Jak zmienić rolę działów informatyk...Od centrum kosztów do centrum innowacji.  Jak zmienić rolę działów informatyk...
Od centrum kosztów do centrum innowacji. Jak zmienić rolę działów informatyk...Andrzej Sobczak
 
Analiza 14 2012_ile_osob_zatrudnia_panstwo_polskie
Analiza 14 2012_ile_osob_zatrudnia_panstwo_polskieAnaliza 14 2012_ile_osob_zatrudnia_panstwo_polskie
Analiza 14 2012_ile_osob_zatrudnia_panstwo_polskieJacek Szwarc
 
Tydzień z OPZZ 28-09-2020
Tydzień z OPZZ 28-09-2020Tydzień z OPZZ 28-09-2020
Tydzień z OPZZ 28-09-2020BiuroOPZZ
 
Ey raport wplywu podsumowanie
Ey raport wplywu podsumowanieEy raport wplywu podsumowanie
Ey raport wplywu podsumowanieGrupa PTWP S.A.
 
Strefa_Biznesu_Kwiecien_2021
Strefa_Biznesu_Kwiecien_2021Strefa_Biznesu_Kwiecien_2021
Strefa_Biznesu_Kwiecien_2021poranny24
 
Tydzień z OPZZ 08-01-2021
Tydzień z OPZZ 08-01-2021Tydzień z OPZZ 08-01-2021
Tydzień z OPZZ 08-01-2021BiuroOPZZ
 
Nowa energia - Minister Olgierd Dziekoński
Nowa energia - Minister Olgierd DziekońskiNowa energia - Minister Olgierd Dziekoński
Nowa energia - Minister Olgierd DziekońskiForum Nowej Gospodarki
 
Tydzień z OPZZ 29-01-2021
Tydzień z OPZZ 29-01-2021Tydzień z OPZZ 29-01-2021
Tydzień z OPZZ 29-01-2021BiuroOPZZ
 
Budowlani 1/2022
Budowlani 1/2022Budowlani 1/2022
Budowlani 1/2022BiuroOPZZ
 
Tydzień z OPZZ 19-02-2021
Tydzień z OPZZ 19-02-2021Tydzień z OPZZ 19-02-2021
Tydzień z OPZZ 19-02-2021BiuroOPZZ
 
Impuls energii dla Polski
Impuls energii dla PolskiImpuls energii dla Polski
Impuls energii dla PolskiForum Energii
 
śRednie firmy db research
śRednie firmy db researchśRednie firmy db research
śRednie firmy db researchWojciech Boczoń
 

Semelhante a Stanowisko Polskiego Związku Firm Deweloperskich w sprawie MdM (18)

Dokonania Ministra Gospodarki w latach 2007-2011
Dokonania Ministra Gospodarki w latach 2007-2011Dokonania Ministra Gospodarki w latach 2007-2011
Dokonania Ministra Gospodarki w latach 2007-2011
 
Ij cement
Ij cementIj cement
Ij cement
 
Budowlani 3/2021
Budowlani 3/2021Budowlani 3/2021
Budowlani 3/2021
 
Raport pzpb covid 19
Raport pzpb covid 19Raport pzpb covid 19
Raport pzpb covid 19
 
Raport 2013
Raport 2013Raport 2013
Raport 2013
 
Od centrum kosztów do centrum innowacji. Jak zmienić rolę działów informatyk...
Od centrum kosztów do centrum innowacji.  Jak zmienić rolę działów informatyk...Od centrum kosztów do centrum innowacji.  Jak zmienić rolę działów informatyk...
Od centrum kosztów do centrum innowacji. Jak zmienić rolę działów informatyk...
 
Analiza 14 2012_ile_osob_zatrudnia_panstwo_polskie
Analiza 14 2012_ile_osob_zatrudnia_panstwo_polskieAnaliza 14 2012_ile_osob_zatrudnia_panstwo_polskie
Analiza 14 2012_ile_osob_zatrudnia_panstwo_polskie
 
Tydzień z OPZZ 28-09-2020
Tydzień z OPZZ 28-09-2020Tydzień z OPZZ 28-09-2020
Tydzień z OPZZ 28-09-2020
 
Ey raport wplywu podsumowanie
Ey raport wplywu podsumowanieEy raport wplywu podsumowanie
Ey raport wplywu podsumowanie
 
Strefa_Biznesu_Kwiecien_2021
Strefa_Biznesu_Kwiecien_2021Strefa_Biznesu_Kwiecien_2021
Strefa_Biznesu_Kwiecien_2021
 
Tydzień z OPZZ 08-01-2021
Tydzień z OPZZ 08-01-2021Tydzień z OPZZ 08-01-2021
Tydzień z OPZZ 08-01-2021
 
Nowa energia - Minister Olgierd Dziekoński
Nowa energia - Minister Olgierd DziekońskiNowa energia - Minister Olgierd Dziekoński
Nowa energia - Minister Olgierd Dziekoński
 
Tydzień z OPZZ 29-01-2021
Tydzień z OPZZ 29-01-2021Tydzień z OPZZ 29-01-2021
Tydzień z OPZZ 29-01-2021
 
Budowlani 1/2022
Budowlani 1/2022Budowlani 1/2022
Budowlani 1/2022
 
Tydzień z OPZZ 19-02-2021
Tydzień z OPZZ 19-02-2021Tydzień z OPZZ 19-02-2021
Tydzień z OPZZ 19-02-2021
 
Impuls energii dla Polski
Impuls energii dla PolskiImpuls energii dla Polski
Impuls energii dla Polski
 
Średnie firmy w Polsce
Średnie firmy w PolsceŚrednie firmy w Polsce
Średnie firmy w Polsce
 
śRednie firmy db research
śRednie firmy db researchśRednie firmy db research
śRednie firmy db research
 

Stanowisko Polskiego Związku Firm Deweloperskich w sprawie MdM

  • 1. 1
  • 2. Stanowisko Polskiego Związku Firm Deweloperskich w sprawie rządowego projektu ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez ludzi młodych /druk nr 1421/ (dalej „MDM”) Najważniejsze wnioski: 1. Założenia programu MdM przedstawione w projekcie z dnia 27 maja 2013 r. z pewnymi zastrzeżeniami zasługują na poparcie; 2. Budownictwo generuje nawet 2,5 mln miejsc pracy (15,8% pracujących) i odpowiada za 64,6 mld wpływów sektora finansów publicznych (10,9% ich całkowitej sumy) stanowiąc od dawna koło zamachowe dla całej gospodarki - skierowanie programu MdM na rynek pierwotny pozwoli na utrzymanie miejsc pracy w budownictwie mieszkaniowym i branżach powiązanych. Każde utworzone 100 miejsc pracy w budownictwie generuje 200-300 miejsc pracy w branżach pośrednich; 3. Wobec kryzysu gospodarczego i w obronie miejsc pracy inne kraje europejskie wprowadzają podobne programy, kierując wsparcie dla budownictwa nowych mieszkań próbując napędzić gospodarkę, (np. Wielka Brytania na program „Help to Buy” skierowany tylko na rynek pierwotny zarezerwowała kwotę 130 mld GDP (sto trzydzieści miliardów funtów)). Polska powinna wprowadzać programy poprawy dostępności mieszkań wzorem rozwiązań brytyjskich i francuskich; 4. Maksymalna cena m2 mieszkania objętego programem powinna wynosić do 150% ceny bazowej, przy jednoczesnym wprowadzeniu ograniczenia, że z dopłaty korzysta proporcjonalnie tylko kwota bazowa. Przeciwdziałałoby to dalszemu „rozlewaniu się” miast na obrzeża, co powoduje duże problemy budżetowe samorządów związane z koniecznością rozbudowy infrastruktury, komunikacji i zaplecza społecznego jak szkoły, szpitale oraz dawałoby wybór młodym Polakom co do lokalizacji. Pierwotnie proponowane wskaźniki maksymalnych cen mieszkań są zbyt niskie i do programu zakwalifikowałyby się jedynie znikoma cześć mieszkań położonych z dala od dobrych punktów komunikacyjnych; 5. Program jest przejawem polityki prorodzinnej - badania statystyczne potwierdzają, że wzrost ilości mieszkań oddanych do użytkowania wpływa pozytywnie na wzrost liczby zawieranych małżeństw oraz liczby urodzeń dzieci. Dostępność mieszkania uławia podjęcie decyzji o założeniu rodziny; 6. Skierowanie wsparcia na rynek pierwotny zwróci się w postaci utrzymania miejsc pracy, natychmiastowego wpływu podatku VAT z tytułu sprzedaży, ograniczenia szarej strefy oraz wzrostu podatku od nieruchomości dla samorządów; 7. Według różnych szacunków w Polsce brakuje od 700 tys. do 2 mln mieszkań, występuje problem konieczności wymiany zasobu mieszkaniowego zbudowanego w wielkiej płycie na mniej energochłonny – co przemawia za wsparciem jedynie nowego budownictwa mieszkaniowego. Zasadnym wydaje się rozważenie możliwości objęcia programem domów jednorodzinnych budowanych w ramach działalności gospodarczej.
  • 3. 3 WSTĘP W dniu 9 lipca 2013 r. odbyło się posiedzenie Podkomisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez ludzi młodych /druk nr 1421/. Polski Związek Firm Deweloperskich (dalej „PZFD”) został poproszony o przedstawienie swojej opinii na temat w/w projektu. STANOWISKO PZFD Ogólna ocena programu Mieszkanie dla Młodych PZFD, z uwzględnieniem pewnych zastrzeżeń, pozytywnie odnosi się do rządowego projektu programu MdM. Wszelkie programy mające na celu wsparcie młodych Polaków w zapewnieniu mieszkania oraz utrzymania miejsc pracy w budownictwie są wysoce wskazane. Korekcie powinny podlegać założenia dotyczące wskaźników cen, aby zapobiegać dalszemu efektowi „rozlewania” się miast na obrzeża, co powoduje duże problemy budżetowe dla samorządów. 1. ZNACZENIE BUDOWNICTWA DLA GOSPODARKI (opracowanie prof. dr Zofia Bolkowska, Warszawa, lipiec 2013 r.) Budownictwo jest bezpośrednim pracodawcą dla około 600 tys. osób (w tym ¾ przypada na przedsiębiorstwa zatrudniające > 9 osób) (uwaga PZFD nie pochodząca od autora – wg. metodologii Komisji Europejskiej w 2011 r sektor budowlany zatrudniał 956 tys. osób)i . Zmiany na budowlanym rynku pracy mają duże znaczenie na ograniczanie (lub zwiększanie) bezrobocia. Dwie dziedziny związane z funkcjonowaniem budownictwa wywierają szczególny wpływ na rynek pracy: jest to „efekt mnożnikowy” budownictwa oraz „szara strefa”. Budownictwo jest dziedziną gospodarki podatną na „szarą strefę”, w której zatrudniani są w małych firmach budowlanych zarówno fachowcy jak i pracownicy niewykwalifikowani. Zjawisko „szarej strefy” nasila się w okresie dekoniunktury, kiedy małe firmy budowlane oficjalnie zawieszają działalność, a w rzeczywistości nadal działają. „Efekt mnożnikowy” działalności budowlanej Budownictwo silnie oddziałuje na rozwój wielu dziedzin gospodarki, kreuje popyt na produkty i usługi, inicjuje ich rozwój produkcji. Szacuje się, że 100 zatrudnionych bezpośrednio w budownictwie tworzy 200 – 300 miejsc pracy w dziedzinach współpracujących z budownictwem. Występuje duża zależność między wielkością robót budowlanych, a działalnością dziedzin gospodarki współpracujących z budownictwem. Do najważniejszych dziedzin należą: przemysły wytwarzające materiały i wyroby dla budownictwa; głównie przemysły mineralne (materiały wiążące, szklarski, ceramiczny), przemysł drzewny, niektóre branże przemysłu chemicznego (np farby i lakiery), przemysły wytwarzające wyroby z tworzyw sztucznych, wyroby hutnicze, konstrukcje metalowe, przemysły produkujące maszyny i urządzenia budowlane, sprzęt elektryczny,
  • 4. 4 przemysły dostarczające wyroby wyposażenia mieszkań i innych obiektów budowlanych (głównie meble, sprzęt gospodarstwa domowego, sprzęt rtv), transport i inne usługi związane z działalnością budowlaną np. projektanci, architekci, geodeci, dostarczanie energii elektrycznej i wody, działalność telekomunikacyjna, usługi jednostek małych (0-9 osób) rzemieślniczych, rodzinnych, sezonowych. ZATRUDNIENIE W SEKTORZE BUDOWNICTWA I W SEKTORACH WSPÓŁPRACUJĄCYCH Z BUDOWNICTWEM w POLSCE (obliczenia przybliżone, wskazujące na skalę problemu) Dziedzina zatrudnienia Zatrudnienie ogółem w tys. osób Udział % na rzecz budownictwa w produkcji ogółem Zatrudnienie na rzecz budownictwa w tys, osób Zatrudnienie bezpośrednio w sektorze budownictwa – zakłady > 9 osób 450,0 100% 450,0 1. Mineralne materiały budowlane: cement, wapno, gips, betony, ceramika budowlana, szkło, płytki ceramiczne i inna ceramika, izolacja, kamień budowlany, żwir i piasek Zatrudnienie 150,0 40% -100% 130,0 2. Drewno i wyroby z drewna: tarcica, płyty drewnopochodne, podłogi drewniane, stolarka okienna i drzwiowa Zatrudnienie 140,0 30% - 90% 100,0 3. Wyroby hutnicze: blachy, rury, pręty, konstrukcje stalowe Zatrudnienie 110,0 20% – 90% 70,0 4. Maszyny budowlane, koparki, windy, samochody Zatrudnienie 360 20% - 70% 200,0 5. Sprzęt elektryczny: aparatura, przewody, oświetlenia Zatrudnienie 90,0 30% 30,0 6. Przemysły dostarczające wyroby wyposażenia mieszkań i innych obiektów budowlanych: meble, sprzęt agd i rtv Zatrudnienie 260,0 80% 210,0 7. Działalność zakładów 0 – 9 osób (rzemieślnicze, rodzinne, sezonowe) Wytwarzanie wyrobów, usługi rzemieślnicze i in. 100,0 Na 100 zatrudnionych bezpośrednio w budownictwie przypada 180 - 190 zatrudnionych w produkcji sprzętu budowlanego, materiałów budowlanych i wyposażenia mieszkań
  • 5. 5 8. Transport i inne usługi związane z działalnością budowlaną, dostarczanie energii elektrycznej i wody, działalność telekomunikacyjna, obsługa nieruchomości, projektowanie, działalność geodezyjna Zatrudnienie 950,0 30% - 35% 320,0 Na 100 zatrudnionych bezpośrednio w budownictwie przypada 70 osób zatrudnionych w usługach i działach gospodarki wymienionych w pkt. 8 Łącznie na 100 zatrudnionych bezpośrednio w budownictwie przypada około 250 osób w sektorach zależnych od budownictwa Opracowała prof. dr Z. Bolkowska Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa, lipiec 2013 r. :obliczenia własne przeprowadzone w 2005 r. i weryfikowane w 2010 r. na podstawie danych GUS. Metodę obliczenia zastosowano podobną (po wprowadzeniu zmian autorskich) do przedstawionej w raporcie UE „Konkurencyjność sektora budowlanego (Bruksela, listopad 1997 r.) 2. BUDOWNICTWO I JEGO ZNACZENIE DLA ZATRUDNIENIA ORAZ GOSPODARKI – opracowanie Ernst & Young Jak pokazują obliczenia dokonane przez firmę Ernst & Young budownictwo jest 5 najważniejszym sektorem dla zatrudnienia i 4 najważniejszym pod względem wartości produkcji. Utrzymanie miejsc pracy w sektorze budowlanym stało się priorytetem dla wielu Państw europejskich. Sektor ten z racji swoich uwarunkowań nie kreuje silnej presji na import dzięki czemu jego efekt mnożnikowy na wpływ na rodzime gospodarki jest zwiększony.
  • 6. 6 Całkowity wpływ sektora budowlanego na gospodarkę odpowiada, aż za 13% PKB.
  • 7. 7 3. POLITYNA INNYCH KRAJÓW EUROPEJSKICH Standardem ogólnoeuropejskim stosowanym przez większość krajów europejskich jest prowadzenie społeczno-rynkowej, pro rodzinnej polityki mieszkaniowej. Korzystając z doświadczeń państw członkowskich Unii Europejskiej, wskazać należy, iż niezwykle interesujący Program poprawy sytuacji mieszkaniowej przedstawił ostatnio Minister Skarbu brytyjskiego Rządu, George Osborne. Inicjatywa nazywa się „Help to Buy” i skierowana została jedynie na rynek nowych mieszkań. W jej ramach opracowano program pożyczek rządowych w wysokości 20% wartości całej inwestycji, a także zagwarantowano wprowadzenie kredytów hipotecznych z niskim depozytem, na poziomie zaledwie 5%. Na tę inicjatywę przeznaczono sporą część budżetu brytyjskiego, bo aż 130 miliardów funtów. Program został zaprojektowany tak, by składać się z dwóch zasadniczych elementów: pierwszym z nich są pożyczki udzielane przez rząd brytyjski bezpośrednio kupującym, drugim zaś zabezpieczenie banków udzielających kredytów w taki sposób, by do udzielenia pożyczki wystarczył niewielki depozyt. Pomoc przeznaczona jest dla ludzi, którzy mieli problemy związane ze zgromadzeniem wystarczającej sumy, by zabezpieczyć kredyt. Oprócz konieczności uzbierania 5% kosztu całej inwestycji, politycy postawili kupującym jeszcze jeden warunek – wartość nieruchomości, której zakup ma zostać dofinansowany przez państwo, nie może przekraczać 600 000 funtów. Warto podkreślić – propozycja rządu jest o tyle interesująca, że pożyczka o której mowa, nie jest oprocentowana aż przez pierwsze pięć lat od zakupu. Jeśli w tym czasie dom zostanie sprzedany, należy oddać tylko kwotę pożyczoną. Z szóstym rokiem państwo zaczyna pobierać procent od pożyczonej kwoty. Wynosi on 1,75%, będzie jednak modyfikowany zgodnie ze stopniem inflacji w każdym okresie rozliczeniowym. Rząd brytyjski, kierując powyższy program jedynie na rynek pierwotny, nastawiony jest na wspieranie nowych inwestycji i budowanie większej liczby nieruchomości każdego roku, co wpłynie bardzo korzystnie na sytuację ekonomiczną kraju. Inne godne uwagi przykłady płyną z Francji, gdzie działają aż dwa programy wspierające nowe budownictwo mieszkaniowe. Pierwszy program to PTZ (Prêt à Taux Zéro), drugi to tzw. “mechanizm Duflot’a” (nazwa pochodzi od nazwiska urzędującego Ministra - Mrs Cécile Duflot’a). Mechanizm Duflot’a został wprowadzony w lutym tego roku i promuje nabywanie nowych mieszkań na wynajem. Inne kraje europejskie podjęły szereg działań zmierzających do pobudzenia sektora budowlanego jako jednego z najważniejszych dla stanu zatrudnienia. Wśród tych krajów występują: Bułgaria, Czechy, Dania, Francja, Irlandia, Luxemburg, Łotwa, Rumunia, Słowacja, Szwecja, Wielka Brytania, Włochyii .
  • 8. 8 4. OGRANICZENIA PROGRAMU MdM Niezasadnym wydaje się wprowadzenie ograniczenia maksymalnej ceny m2 mieszkania, które może być objęte programem MdM. Podobne założenia obowiązywały w przypadku programu Rodzina na Swoim. Doprowadziło to do silnego rozwoju budownictwa w obrzeżnych dzielnicach miast. To z kolei przekłada się na konieczność rozbudowy infrastruktury twardej (drogowej, wodnej, kanalizacyjnej) oraz społecznej (przedszkola, szkoły). Obowiązek ten ciąży na samorządach, które dotarły do granicy swoich możliwości inwestycyjnych i nie są w stanie dalej finansować się poprzez zaciąganie kredytów bądź emisje obligacji. Efekt „rozlewania” się miast ma także negatywny wpływ na środowisko powodując urbanizację coraz rozleglejszych terenów, obciążając środowisko skutkami zanieczyszczeń mieszkalnych i transportowych. W ślad za wprowadzeniem dopuszczalnej wielkości mieszkania do 75 m2, ale przy zachowaniu dopłaty tylko do „pierwszych” 50 m2 należałoby wprowadzić analogiczny mechanizm w przypadku cen mieszkań. Proponuje się ustalenie maksymalnej wysokości ceny mieszkania, np. 150% ceny bazowej, ale przy założeniu, że dopłatom podlega tylko bazowa część kwoty. Dałoby to wybór młodym Polakom, czy mieszkać w mniejszym mieszkaniu, ale lepiej skomunikowanym, czy wyprowadzić się do dalszych, tańszych dzielnic, ale być gotowym ponosić koszty związane z transportem i utraconym czasem dojazdu. Objęcie programem tylko najtańszych mieszkań powoduje, że w projektach mieszkaniowych nie pojawiają się elementy prorodzinne takie jak: przestrzeń rekreacyjna, place zabaw, boiska. Poruszenia wymaga także kwestia wysokości dopuszczalnej ceny m2 mieszkania. Cenę tę ma wyznaczać iloczyn średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia jednego m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych. Wskaźniki tak określone spowodują, że do programu będzie mogła zostać zakwalifikowana jedynie znikoma część mieszkań położona na obrzeżach miast. Wskaźniki powinny zostać zmodyfikowane o współczynnik mnożnikowy o wartości powyżej 1,0. 5. POLITYKA PRORODZINNA - KORELACJA POMIĘDZY LICZBĄ NOWYCH MIESZKAŃ, A LICZBĄ MAŁŻEŃSTW ORAZ LICZBĄ URODZEŃ DZIECI Jak pokazują wyniki badań „Raportu 2006 O Naprawie Sytuacji Mieszkaniowej” liczba ukończonych mieszkań jest ściśle skorelowana z liczbą zawartych małżeństw i z liczbą urodzeń z uwzględnieniem „przesunięcia czasowego” (Zespół autorski: Kierownictwo zespołu – Piotr Witakowski, prof. ITB, autorzy: Zofia Bolkowska, Elżbieta Hibner, Jacek Koziński, Hanna Kulesza, Tadeusz Nawrot, Włodzimierz Witakowski). Potwierdza to dość powszechną diagnozę, że warunkiem koniecznym dla podjęcia decyzji o założeniu rodziny jest posiadanie zabezpieczonej sytuacji mieszkaniowej. Własne mieszkanie tworzy również warunki dla decyzji o powiększeniu rodziny.
  • 9. 9 Liczba mieszkań oddanych do użytku w poszczególnych latach w porównaniu z liczbą zawartych Małżeństw „Raport 2006 o Naprawie Sytuacji Mieszkaniowej”. Mieszkania oddawane do użytku w poszczególnych latach oraz rozkład urodzeń żywych.
  • 10. 10 6. SKIEROWANIE PROGAMU MdM TYLKO NA RYNEK PIERWOTNY PZFD pozytywnie ocenia skierowanie programu MdM na rynek pierwotny, co wpisuje się w priorytety polityki rządu w okresie spowolnienia gospodarczego zawierających się w koncepcji: Inwestycje-Praca- Rodzina. Mając na uwadze kształt dotychczasowych prac legislacyjnych nad rządowym projektem MdM, PZFD negatywnie ocenia propozycje skierowania programu również na rynek wtórny. Zdaniem PZFD może to przyczynić się do pogłębienia kryzysu gospodarczego w dziedzinie budownictwa, poprzez zamrożenie wdrażania nowych inwestycji budowanych, co spowoduje konieczność redukcji zatrudnienia w sektorze budownictwa mieszkaniowego oraz ograniczenie rozwoju specjalności związanych z branżą budowlaną. Dodatkowo należy wskazać, że wsparcie rynku wtórnego w większym stopniu przyczynia się do wzrostu cen nieruchomości oddziałując na cenę istniejącego, ograniczonego zasobu, zamiast na zwiększanie liczby istniejących mieszkań. Jak wskazuje dr hab. Piotr Witakowski prof. nadzwyczajny AGH kluczową sprawą jest błędne przekonanie, że zaangażowanie środków budżetowych państwa w aktywną politykę mieszkaniową stanowi wydatek budżetowy (który musi ustąpić jeszcze pilniejszym potrzebom). Tymczasem ponoszone na budownictwo mieszkaniowe wydatki budżetowe są per saldo źródłem co najmniej dwukrotnie większych przychodów budżetowych - z tytułu efektu mnożnikowego budownictwa, spadku bezrobocia, zwiększonych wpływów podatkowych VAT, PIT, ZUS. W Raporcie 2006 „O naprawie sytuacji mieszkaniowej”iii wykazano, że „nakłady budżetowe” z tytułu premii termomodernizacyjnej są w rzeczywistości w tym samym roku budżetowym źródłem aż 3-krotnie większych przychodów budżetowych. 7. SYTUACJA MIESZKANIOWA W POLSCE Wskaźnik liczby mieszkań do liczby gospodarstw domowych wynosi zaledwie 0,93. Według danych statystycznych oraz szacunków Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) na koniec 2011 roku w Polsce, liczba gospodarstw domowych to ok. 14,65 mln. Ogólna liczba mieszkań wynosi zaś ok. 13,59 mln. Wskaźnik liczby mieszkań do liczby gospodarstw to zaledwie 0,93. Jest to wynik tożsamy z uzyskanym w 2002 rok. Oznacza to, że w ciągu ostatnich 10 lat niedostatek mieszkań utrwalił się, a żeby zatrzymać ten niekorzystny trend konieczne jest istotne zwiększenie liczby budowanych mieszkań. Jako jeden z ostatnich krajów w Europie posiadamy mniejszą liczbę mieszkań niż gospodarstw domowych. Niedobór oraz zły stan techniczny mieszkań Według empirycznych danych statystycznych w Polsce brakuje obecnie ok. 1,1 miliona mieszkań liczonych wskaźnikiem opisanym w pkt.1. Liczba ta nie obejmuje jednak mieszkań, które są w złym stanie technicznym i powinny być zastąpione nowym zasobem. Eurostat posługuje się w tym miejscu wskaźnikiem poważnej deprywacji mieszkaniowej, który definiuje się, jako odsetek osób zajmujących mieszkania uważane za przeludnione, a zarazem odznaczające się występowaniem, conajmniej jednego wyróżnika deprywacji mieszkaniowej, czyli np. brakiem toalety, nieszczelnym dachem czy niedoświetleniem. Polska, ze wskaźnikiem poważnej deprywacji mieszkaniowej wynoszącym ponad 15% plasuje się na końcu Europy.
  • 11. 11 Poważna deprywacja mieszkaniowa, 2009 r. (% ludności) – źródło: Eurostat (ilc_mdho06a) W powyższych szacunkach nie uwzględnia się także normalnego procesu zużywania się mieszkań i konieczności sukcesywnego zastępowania ich nowym zasobem. Przy uwzględnieniu mieszkań będących w złym stanie technicznym wymagającym zastąpienia nowym zasobem (ok.3% zasobu mieszkaniowego, którego ekonomicznie nie opłaca się remontować) w Polsce może brakować na dzień dzisiejszy ponad 1,5 mln mieszkań, chociaż szacunki rządowe1 z 2011 roku mówią nawet o deficycie sięgającym 2 mln mieszkań. Najmniejsza w Europie liczba mieszkań na 1000 mieszkańców Z szacowaną liczbą 351,1 mieszkań na 1000 mieszkańców jesteśmy na ostatnim miejscu w Europie. Liczba mieszkań na 1000 mieszkańców – źródło: Instytut Analiz – Monitor Rynku Nieruchomości, Wrzesień 2011 r. 0 100 200 300 400 500 600 A ustria B elgiaB ułgaria C zechy D aniaF inlandia F rancja G recja H iszpaniaH olandia Irlandia Luksem burg N iem cy P olska P ortugaliaR um uniaS zw ecja W ęgry W łochy 1 Dane zawarte w „Projekcie założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego”, z 31 sierpnia 2011 r.
  • 12. 12 PODSUMOWANIE Program MdM jest wysoce pożądany zarówno przez młodych Polaków, którzy posiadają problem z możliwością zaciągnięcia kredytu na zakup mieszkania. Skierowanie Programu Mieszanie dla Młodych jedynie na rynek pierwotny przyczyni się do utrzymania poziomu zatrudnienia w budownictwie oraz pozytywnie wpłynie na likwidację istniejących niedoborów mieszkaniowych. Spowoduje również poprawę warunków mieszkaniowych poprzez dostarczanie na rynek mieszkań o wysokim standardzie technicznym oraz odpowiadających obecnym wymogom ekologii. Zakładany poziom środków przeznaczonych na realizację programu MdM (600 mln złotych), jest niewystarczający i stanowi jedynie ok. 0,25% wartości rocznej wartości produkcji budowlano- montażowej w Polsce (szacowany na ok. 200 mld złotych). Dodatkowo zasadnym jest wprowadzenie program rozwoju budownictwa czynszowego, aby zwiększyć mobilność pracowników i ułatwić start zawodowy młodym Polakom. Konieczne jest między innymi skrócenie okresu amortyzacji oraz przywrócenie równowagi uprawnień właścicieli i najemców. i Raport przygotowany na zlecenie Komisji Europejskiej: Study "Lead Market Initiative - Assessing the impact of national recovery measures on construction in the EU-27" Annex to Draft Final Report: Country studies. Contract 30-CE-0466200/00-08 implementing FWC ENTR/29/PP/2010 Lot 1 Client: European Commission - DG Enterprise and Industry. Copenhagen, 20 September 2012 ii Ibidem. ii Raport 2006 - „O naprawie sytuacji mieszkaniowej” – praca zbiorowa pod kierownictwem dr hab. Piotra Witakowskiego KONTAKT: Polski Związek Firm Deweloperskich - Biuro PZFD: 00-515 Warszawa, ul. Żurawia 32/34 tel.22 745 01 00 www.pzfd.pl biuro@pzfd.pl Kontakt dla mediów: Polski Związek Firm Deweloperskich Magdalena Jańczuk-Zdunek PR Manager m.janczuk@publicon.pl 728 482 985